Unit 11 Không có chỗ trốn cho những doanh nghiệp vô trách nhiệm

Ngành thực phẩm bị đổ lỗi là gây ra chứng béo phì1. Các hãng di động thì đang bị thách thức trước việc bảo vệ thanh thiếu niên trước sách báo đồi truỵ2 trên mạng. Các hãng thu âm thì bị công kích khi họ kiện những người yêu nhạc vì đã chia sẻ những file nhạc bất hợp pháp trên Internet.

Các công ty lớn đang được yêu cầu phải có lời giải cho những biện pháp nhằm đối phó với những quan ngại ngày càng tăng của công luận về các vấn đề xã hội, môi trường và đạo đức

Công ty Trách nhiệm Xã hội (BSR) là một hãng tư vấn phi lợi nhuận4 của Mỹ với đối tác là rất nhiều công ty đa quốc gia hàng đầu. Giám đốc điều hành của hãng, ông Bob Dunn nói: " Chúng tôi đang đối diện với nhu cầu trợ giúp lớn nhất trong lịch sử 9 năm tồn tại của mình ".

Năm nay, Microsoft, Lucent and United Technologies đã cộng tác với BSR .Hãng Altria - là một mục tiêu rõ ràng hơn của các nhóm gây áp lực5 và các vụ kiện tụng6 bởi nó là công ty mẹ của Kraft Foods and Philip Morris - cũng gia nhập BSR.

Nhiều ngành từ trước đến nay vẫn tránh được sự dòm ngó của công luận nhưng giờ cũng nhận ra là có sự chú ý đang nhắm vào mình. Các nhà vận động chiến dịch đã bắt đầu quan tâm tới các vấn đề về điều kiện làm việc tại nhà máy ở các nước đang phát triển - nơi sản xuất các thiết bị cho các công ty máy tính và truyền thông.

Lĩnh vực tài chính đã chịu một sức ép lớn bởi việc cho vay các dự án gây tranh cãi ở các nước đang phát triển. Trong tháng 6, nhóm các ngân hàng hàng đầu như Citigroup, Barclays and ABN Amro đã cam kết không thực hiện các khoản vay cho các dự án tồn tại câu hỏi ngỏ về xã hội và môi trường.

Năm nay, các tập đoàn dầu khí và khai mỏ đã phải chịu áp lực mạnh mẽ từ liên minh các nhà đầu tư, các nhà hoạt động xã hội và chính phủ Anh đòi các hãng này phải công khai các khoản chi cho các nước đang phát triển trong một nỗ lực nhằm chống lại nạn tham nhũng

Trong lúc đó, một số thương hiệu giầy và quần áo nổi tiếng như Levi Strauss, Nike và Reebok đã thực hiện những biện pháp tự nguyện thông qua Liên đoàn Lao động Mỹ để làm tăng thêm sự minh bạch trong chuỗi cung cấp sản phẩm của họ. Họ đã công khai trên mạng số liệu cuộc kiểm toán độc lập tại các nhà máy sản xuất cùng với đó là từng bước cải thiện điều kiện lao động tệ hại.

Các công ty chỉ hành động khi họ phải đối diện với những đe doạ thực sự hay tiềm tàng có thể gây ảnh hưởng tới danh tiếng của mình. Cũng giống như khi hãng Kraft thông báo trong tháng 7 rằng họ sẽ giảm lượng chất béo và lượng đường trong thức ăn, giảm khối lượng khẩu phần và ngừng tiếp thị tại các trường học. Một đơn kiện Kraft vì lượng axit béo cao đã nhanh chóng được rút lại sau khi hãng này cam kết sẽ giải quyết vấn đề đó.

Tuy nhiên, một vài công ty đang hành động trước ( trước khi phải đối diện với đe doạ nào đó ) vì họ cho rằng điều này sẽ giúp họ có được lợi thế cạnh tranh. Ngài Dunn phát biểu rằng cuộc tìm kiếm lợi thế cạnh tranh là một yếu tố tạo ra sự quan tâm về vấn đề trách nhiệm doanh nghiệp tại các công ty ở một số nước như Nga, Ba lan, Thổ Nhĩ Kỳ và Nam Phi.

Ở Anh, xu hướng trên cũng được phản ánh qua sự gia tăng mạnh mẽ các báo cáo về xã hội và môi trường trong 2 năm qua. Theo Directions - tên một bài nghiên cứu thực hiện trong tháng này của Context và SalterBaxter - 2 công ty tư vấn nổi tiếng của Anh., thì có hơn một nửa số công ty thuộc FTSE250 đã công bố báo cáo thường niên.

Một số ngành vẫn còn bưng bít thông tin về XH và môi trường như dịch vụ khách sạn và giải trí, dịch vụ phần mềm và máy tính. Nhưng họ chỉ là một nhóm thiểu số sẽ còn giảm dần số luợng khi mà sự quan tâm của các nhà đầu tư, luật pháp và áp lực từ các đối thủ trong ngành kết hợp lại buộc họ phải công khai hơn.

Khi các báo cáo phi tài chính đầu tiên xuất hiện hơn một thập kỷ trước, chúng đã tập trung vào vấn đề môi trường. Hiện nay 100 trên 250 công ty hàng đầu trên thị trường chứng khoán Anh có báo cáo đề cập các vấn đề môi trường, xã hội và đạo đức. 40 trong số 50 công ty lớn nhất châu Âu cũng đưa ra báo cáo dạng này. Nghiên cứu cho thấy chỉ 22 trên 50 công ty thuộc nhóm S&P có báo cáo phi tài chính. Nhưng có thể mong đợi bao nhiêu ở các công ty rằng họ sẽ tự mình giải quyết các vấn đề liên quan đến XH, môi trường và đạo đức? Vai trò của chính phủ ở đâu? Vai trò của khách hàng ở đâu khi họ có thể mua mọi thứ họ thích, rồi đòi hỏi tiêu chuẩn cao từ các công ty trong khi không chịu thay đổi thói quen của mình ?