Chúng ta từ đâu tới? Nguồn gốc của sự sống là gì? Câu hỏi đã tồn tại xuyên suốt lịch sử nhân loại, và hiện tại là thời khắc quan trọng, nhân loại tích luỹ đủ tri thức khoa học và kỹ thuật để một lần và cuối cùng trả lời nó.

Giờ là năm 2066 tại một quốc gia với tên gọi Tân Việt, một hình chữ S nằm dài phơi mình trên bán đảo Đông Dương, lịch sử kiên cường của quốc gia này cuối cũng được đền đáp với sự phát triển vượt bậc chưa từng có trong 50 năm gần đây.

Phòng thí nghiệm Tin-Sinh ADN LAB (A lab) là một trong trung tâm đầu ngành trên thế giới về Tin-Sinh học. Công nghệ hiện tại gần như thấu hiểu công dụng và chức năng của mã nguồn sự sống, ADN. Các bằng chứng liên

Xuân là một nghiên cứu sinh tại A lab, một học viện hàng đầu thế giới về ADN. Trên anh là một giáo sư hướng dẫn, giáo sư An, ông được biết đến như là cha đẻ của ngành Tin-Sinh học của Tân Việt. Giáo sư An, hơn ai hết, là người hiểu rõ được tài năng của Xuân, cũng như độ khó công việc mà Xuân đang theo đuổi.  Điều tiếc nuối lớn nhất của giáo sư An, là ông sinh ra trong thời kì mà kĩ thuật máy tính và sinh học chưa đủ để thể thu thập toàn bộ mẫu ADN của cộng đồng người đồng thời thực hiện khối lượng tính toán khổng lồ. Đó cũng là lý do tại sao, ông dành trọn phần sức lực còn lại của mình để dẫn dắt Xuân đi trên con đường mà ông ao ước được dấn thân vào.

Chỉ trong thời gian vài năm, khi kĩ thuật đọc-ghi-trình-tự-ADN đã đạt đến mức hoàn thiện, hầu hết dân số nhân loại đã được số hoá bởi ngân hàng ADN. Công việc của Xuân, nói một cách đơn giản, là giải mã thông điệp được ẩn giấu trong hàng tỉ chuỗi ADN với mỗi chuỗi là dãy của hàng tỉ nucleotic sắp xếp liên tiếp nhau.

Xuân đang thiết kế những đoạn mã chương trình cho chiếc máy tính lượng tử mới toanh được đặt ở phía dưới tầng hầm đặc biệt của A lab. Nơi mà nhiệt độ được duy trì ở gần 0 độ tuyệt đối và cách li tuyệt đối với thế giới bên ngoài. Có thể xem tầng hầm đặc biệt này là một vũ trụ  độc lập với bên ngoài. Bằng cách lợi dụng các hiệu ứng lượng tử nằm sâu trong bản chất của thế giới cho phép đạt được khả năng tính toán mà tuyệt đối không có máy tính silicon nào sánh bằng.

Gần đây, anh đã nghĩ ra ý tưởng cho thuật toán lượng tử cho phép so trùng toàn thể ADN của toàn bộ ngân hàng ADN với nhau, với mục tiêu tìm ra các mắc xích chung, kết nối các mảnh ghép nhỏ xíu được xé nhỏ và dấu trong ADN của những cá thể nhân loại đầu tiên. Điều khó khăn là phục hồi được lại bức tranh đã bị xé nhỏ thành hàng tỉ mảnh và bị méo mó bởi quá trình đột biến qua 150 triệu năm tồn tại của loài người. Nếu trước kia chưa có máy tính lượng tử,  thời gian để thực hiện phiên bản thông thường của thuật toán so trùng là khoảng 31 triệu năm! Có thể cải tiến về thuật toán và với sự phát triển của công nghệ tính toán nền tảng silicon có thể giảm thiểu thời gian đi một nửa, nhưng đó là tất cả những gì có thể làm được. Không ai đủ kiên nhẫn để đợi 15 triệu năm cho kết quả của thuật toán.

Những động thái gần đây trong việc chạy đua máy tính lượng tử của các cường quốc là nhân tố quyết định cho sự ra đời của chiếc máy tính lượng tử tại tầng hầm A lab. Tân Việt, đại diện cho quốc gia đứng đầu về khoa học trên toàn cầu, không thể thua cuộc trong cuộc đua lượng tử này. Xuân dưới sự đở đầu của giáo sư An, là một trong những người may mắn được tiếp xúc với phiên bản đầu tiên của một trong 3 chiếc máy tính lượng tử trên toàn thế giới tính vào thời điểm này.

Xuân đang đi tới những bước cuối cùng của thuật toán so trùng ADN lượng tử, ADN-Quanta-Searcher.

Đôi mắt nhìn chăm chăm vào cửa sổ dòng lệnh, anh gõ make run một lệnh thông dụng tự động mọi bước biên dịch chương trình, nạp vào máy tính lượng tử và chạy nó. Chiếc máy tính lượng tử rung lên khi có tải, hệ thống làm lạnh hoạt động hết công suất tạo ra tiếng ù ù quanh tai. Anh có vẻ không để ý tới nó lắm, đơn giản là anh đã quá quen với nó suốt thời gian qua. Đầu óc của anh trống rỗng chờ đợi kết quả chương trình, một kết quả, nếu là thật, là câu trả lời cho câu hỏi của hàng ngàn thế hệ người nối tiếp nhau. Một vài tiếng đồng hồ trôi qua, anh vẫn không ngừng nhìn vào màn hình, anh biết điều quan trọng đang đến nên không cho phép mình rời mắt khỏi giây phút quan trọng đó.

Lúc này trời đã tối và điện đường bên ngoài chiếu vào phòng của Xuân những tia sáng vàng, bên trong phòng vẫn mình anh đang nhìn vào màn hình. Không một âm thanh báo trước, chiếc máy ngừng kêu gào như sắp chìm vào giấc ngủ, tim anh đập mạnh hơn khi nhận ra đó chính là dấu hiệu của việc chương trình đã chạy xong. Anh gõ lệnh cat quanta.adn.out, để xem nội dung trả về, tiếng cuối cùng của bàn phím vang lên, cũng là lúc một loạt các kí tự vô nghĩa in ra màn hình

$ cat quanta.adn.out

&wn}#B4U*^! o?

01yZڼ3r).^c%rXVěu8&B)i6bownP2w1v@"-

VH%eTK4].UZ2y)_6&Tp=4$+2

漴mUg$8'

%OћXͷRK;.J>$ClWd~hsPk9dXj@Z]@\?y

$'ݚ.z[UVY

DLJ|B0ϕ-]t,*!z_{)~U?NH͛Z

N^"0*ZhZD

$KE͍NT/%[Vljx]aUw;:e˭i

Khuôn mặt anh không có một tí cảm xúc, có cái gì không đúng, anh biết vậy, nhưng tất cả gì anh biết là đây chỉ là một tập những kí tự ngẫu nhiên. Có hàng trăm khả năng có thể, chương trình máy tính viết sai, thuật toán sai, cơ sở dữ liệu lỗi, hay có thể là chính chiếc máy bị lỗi. Anh duyệt qua các khả năng, kiểm tra lại mọi thứ có thể trong khả năng và hiểu biết của mình, hai giờ đồng hồ tiếp theo trôi qua và không có gì thể hiện khả năng có lỗi, ngay chiếc máy tính lượng tử cũng đã phải trải qua rất nhiều phép thử trước khi được đem vào sử dụng.

Tâm lý thấy vọng bắt đầu dâng lên trong tâm thức, cảm giác bao công sức trong nhiều năm liền chạy theo một kết quả vô nghĩa. Kết quả đã quá rõ ràng, không có gì ẩn dấu trong mớ vô nghĩa này. Sự sống đơn giản là kết quả của ngẫu nhiên không hơn, không kém.

Khoa học là vậy, trong 1000 phép thử có tới 999 phép thử là vô nghĩa, không gì lạ nếu Xuân nằm trong số này. Ngày tiếp theo, anh cố gắng kiểm tra lại mọi góc độ có thể, không gì mới mẻ. Tới ngày thứ 3, anh đành quyết định thông báo kết quả này cho giáo sư An.

Một cách dè dặt anh gõ cửa và bước phòng của giáo sư hướng dẫn. Kinh nghiệm bao năm hướng dẫn cho ông An biết rằng sinh viên mình đang gặp khó khăn, ông kể một vài câu chuyện cười về cái nghề của chính ông, nhìn vào mắt Xuân mà cười, bao nếp nhăn của thời gian hằn rõ trên mặt ông, đôi mắt ẩn chứa bao hoài bão thời trẻ vẫn chưa được thực hiện. Anh nhìn thấy đôi mắt ấy, đôi mắt của nhiệt huyết và đam mê, của người không bao giờ bỏ cuộc dù trong bất kì hoàn cảnh.

Trong suốt thời gian sau đó, anh vẫn không thể tìm thấy bất kì lỗi nào. Anh đi tới kết luận là không có lỗi nào cả, chỉ có thể là không có thông điệp nào được gửi gắm hoặc là … Anh vẫn không thể nào biết được nó là gì. Một hôm, đang suy nghĩ lan mang thì một ý tưởng lóe lên trong đầu, anh vô thức nói.

“hoặc là ...hoặc là ...mã hóa!”

điều lúc trước anh chưa hề nghĩ đến. Thông điệp trông có vẻ ngẫu nhiên vô nghĩa, không đại diện cho ngôn ngữ, hay toán học mà anh có thể hiểu, đơn giản vì nó đã bị mã hoá.

Suốt một tuần sau đó anh dồn toàn bộ sức lực để giải mã đoạn văn bản bí ẩn kia. Dưới sự giúp sức của chiếc máy tính lượng tử anh vẫn không tài nào giải mã được nó, cơ bản vì anh không có chìa khoá giải mã. Anh suy đoán, một chìa khoá rõ ràng là phải cùng tồn tại suốt lịch sử loài người và không quá rõ ràng để ai cũng có thể biết. Tới cuối ngày anh nhìn vào hai chuỗi ADN mô hình xoắn vào nhau trên bàn làm việc của mình, thứ mà anh mua trước đó để trang trí cho bàn làm việc tẻ nhạt với toàn giấy và sách. Ý tưởng loé lên trong giây phút đó, A-U-G-T là cơ bản của mọi sự sống, và rõ ràng là cùng xuất hiện khi sự sống đầu tiên xuất hiện. Anh suy nghĩ thêm, đơn giản nếu mật khẩu là AUGT hay các hoán vị của nó sẽ không hề có tác dụng, vì suy cho cùng đó chỉ là kí hiệu của con người trong vài ngàn năm gần đây. Anh tìm kiếm thứ nền tảng hơn, cấu tạo hoá học của các phân tử này. Anh chạy chương trình giải mã với dòng lệnh

$ decrypt --key AUGT.bone  quanta.adn.out > msg.txt

Lần này kết quả sẽ được lưu trữ vào tệp tin msg.txt, nếu thật sự nó là một thông điệp, anh mong là vậy. Chiếc máy tính lượng tử lại kêu gào lên như một con thú hoang không thể kiểm soát. Mười lăm phút sau, tiếng động ngừng lại, anh cẩn thật gõ cat msg.txt. Lần lượt hình ảnh của một bức tranh tạo bởi các dấu . và khoảng trắng [ ] hiện ra trên màn hình. Xuân gần như nín thở nhìn vào màn hình.

Anh không hề biết rằng mình vừa bị tìm ra một bí mật được dấu kín qua hàng ngàn thế hệ. Nhân loại thật ra là một sản phẩm lỗi của người tiền sử, du hành tới trái đất với mong muốn tạo ra một sinh vật hoàn hảo về tất cả phương diện, cuối cùng dự án đã thất bại bằng việc tạo ra con người, một sinh vật với giết chóc và hận thù, mọi việc bị chôn vùi vào trong ADN của con người, đánh đố rằng con người chỉ đủ tư cách biết nguồn gốc của mình khi tự thân phát triển lên trình độ đủ cao, chứng minh mình không phải là một sự thất bại mà là vẻ đẹp của sự sáng tạo.

Một thời gian dài sau đó, mọi thông tin vẫn ở trong bức màn bí mật, tầng lớp lãnh đạo đã bưng bít mọi thông tin liên quan tới hoạt động nghiên cứu này và mọi người vẫn tiếp tục tự hỏi về nguồn gốc của mình …