Tại sao lại làm thế với tôi! Tại sao có thể biến tôi trở thành một thứ khác!

***

Chiếc kệ trưng bày gọn gàng. Những con búp bê ngồi ngay ngắn trên ngăn gỗ. Có kẻ cũ kỹ, lấm lem, với chiếc đầu lệch sang một bên trông thật là ủ rũ. Còn kẻ mới toanh, xinh đẹp thì được đặc cách sống trong lồng kính trang hoàng.

Tôi ở vị trí trung tâm, cùng chỗ với những người chị em xinh xắn ấy. Tôi là ai ư? Một con búp bê có đôi mắt đen yêu kiều, mái tóc dài mềm mượt và mang trên mình chiếc váy tôi cho là lộng lẫy nhất. Người ta mang tôi về sáng nay như một quà tặng cho con gái của họ. Và tôi chắc mẩm rằng cô bé sẽ thích mình ngay lập tức mà thôi!

Trong thời gian chờ đợi cô chủ trở về, tôi đánh mắt quan sát ngôi nhà nơi mình sẽ sống. Vì một lẽ tò mò, tôi hỏi người chị sát vách:
- Chị ơi, tại sao những cậu kia trông nhếch nhác quá vậy? Người ta không chăm sóc họ hay sao?
- Cô cứ lo làm tốt phần mình trước đi. Đừng rảnh hơi đi quan tâm kẻ khác.

Một câu trả lời đầy khoảng cách. Một sự lấp lửng lướt qua. Dường như, tôi nhận ra một điều gì đó khó nói nơi người chị mới quen này...

***

Quả như tôi nghĩ, cô chủ trông cực kì phấn khích khi nâng niu tôi trên đôi tay bé nhỏ. Những ngày đầu sống tại nơi đây, tôi có khác nào một bà hoàng đâu chứ! Được ở trong phòng đẹp, được chải chuốt mỗi ngày. Tôi vui lắm. Đó không chỉ là niềm vui của một con búp bê được yêu thương, mà còn là niềm vui của một món đồ chơi đem lại hạnh phúc cho người khác.

Nhưng kì lạ, nhiều lúc, tôi thấy cô bé đem những con búp bê cũ đi đâu. Họ buồn bã, than vãn. Họ miễn cưỡng bị mang đi trong bất lực. Và những chị hàng xóm quanh tôi hay dõi theo với đôi mắt ẩn chứa một nỗi niềm tiếc thương...Đôi khi lại vô tình thốt lên: "Đời ta rồi cũng như vậy..."

***

Thời gian trôi đi, những người bạn mới tiến vào ngôi nhà nhỏ. Tôi dường như đang dần mất đi sự chú ý của vị chủ nhân thân yêu. Căn phòng tôi trước kia giờ nhường cho người khác. Mái tóc tôi không còn được chăm sóc gọn gàng. Nó bù xù, thô ráp, rơi vãi khắp mọi ngõ ngách xung quanh như một đống chỉ rối. Chiếc váy tôi hằng tự hào điểm vài vết thủng. Tôi giờ là con búp bê bị hư, lộn xộn và xấu xí!
Một hôm, tiếng lục đục làm tôi tỉnh giấc. Gì thế kia? Cô bé đang đến đây. Cô bé muốn chơi với tôi lại hay sao! Sao mà hồi hộp quá – cái cảm giác như lần đầu gặp gỡ ấy ùa về. Cô mang tôi đi đâu. Phải chăng là tìm cho tôi một bộ quần áo mới?

Nhưng điều gì đang diễn ra thế kia! Cô đang làm gì đấy! Tại sao lại cắt phăng mái tóc yêu quý của tôi? Tại sao lại bôi thứ gì lấm luốc lên mặt tôi như vậy? Ôi, đau quá! Tay chân tôi đứt rời. Những hân hoan vỡ vụn, đẩy tôi vào vực sâu sợ hãi. Chắc là cô đang cố giúp tôi trở nên xinh đẹp hơn phải không? Hay đó là một trò chơi mới mà cô muốn thử?

***

Ngày qua ngày, tôi chịu đựng những thay đổi mà tôi không hề mong muốn. Nhìn tôi mà xem, quả đầu chỗ ngắn chỗ dài, gương mặt lấm lem những màu sắc gì không thể nhận dạng. Và chiếc váy...có vẻ gọi là một tấm vải thô thì hợp hơn. Tôi không còn là tôi nữa. Thế mà, lòng vẫn ép mình phải vui, phải thật vâng lời. Nhưng tôi ơi, đây đâu phải là niềm vui? Loài búp bê sinh ra để đem vẻ đẹp vốn có của nó phục vụ con người. Cớ sao lại phải chịu biến đổi mình theo những điều mà người khác muốn. Dẫu rằng nó đem đến cho người ta nụ cười, nhưng liệu có trọn vẹn không khi bản thân mình tự ôm lấy một lòng đau khổ?

Tôi đã hiểu vì sao những người bạn cũ kỹ kia lại buồn đến vậy. Bởi vì họ và tôi đều là những số phận tồn tại theo ý nguyện của người khác. Cũng từng hết mình phô diễn bản thân cho những điều họ muốn. Và cũng từng bị ép buộc phải đổi thay cho những điều họ chẳng mong. Thế nhưng, loài búp bê chúng tôi nào có quyền được chống lại quy luật trớ trêu ấy. Từ lúc con người ban cho chúng tôi sự tồn tại, có lẽ chúng tôi đã phải gánh lấy những sắp đặt ấy rồi!

***
Tôi dần dà cũng trở thành một món đồ hết thời. Niềm vui vơi đi, cô bé thật sự chẳng còn cần tôi nữa. Tôi được chuyển vào nhà kho, trong một thùng giấy lớn vương đầy mùi bụi. Thật tình cờ, tôi nhận ra những người bạn cũ. Họ vật vưỡng bên nhau, chờ ngày được mang đi tái chế, với hi vọng về một sự sống mới, một kiếp sống tự do hơn bây giờ, hạnh phúc hơn bây giờ.

Tự do ư, liệu có thể hay không?