一 千 零 零 一

中 文 成 語

Một Ngàn Lẻ Một

Thành Ngữ Trung Quốc

-Dương Đình Hỷ và Ngộ Không

hợp soạn-

***********

1- 一 刀 兩 斷
Nhất đao lưỡng đoạn
Một đao cắt đôi.

Chỉ sự đoạn tuyệt quan hệ.

2- 一 了 百 了
Nhất liễu bách liễu
Xong một là xong hết.

Chỉ sự giải quyết xong một chuyện.

3- 一 日 三 秋
Nhất nhật tam thu
Một ngày dài ba Thu.

Chỉ thời gian tâm lý.

4- 一 日 千 里
Nhất nhật thiên lý
Một ngày ngàn dậm.

Chỉ sự tiến bộ thần tốc.

5- 一 片 丹 心
Nhất phiến đan tâm
Một lòng son sắt.

Chỉ một lòng vì nước.

6- 一 心 一 德
Nhất tâm nhất đức.
Một lòng một đức.

Chỉ đồng tâm hiệp lực.

7- 一 心 一 意
Nhất tâm nhất ý
Một lòng một ý.

Chỉ sự chuyên tâm.

8- 一 石 二 鳥
Nhất thạch nhị điểu
Một đá hai chim.

Chỉ làm một được hai.

9- 一 本 萬 利
Nhất bản vạn lợi
Một vốn bốn lời.

Chỉ sự : bỏ vốn ít mà được lời nhiều.

10- 一 字 千 金
Nhất tự thiên kim.
Một chữ đáng ngàn vàng.

Chỉ văn chương tả rất hay.
Chú Thích : thành ngữ này có xuất xứ từ việc Lã Bất Vi cho treo ở cửa thành cuốn Lã Thị Xuân Thu, và treo giải thưởng nếu ai chữa được một chữ trong cuốn sách đó sẽ được thưởng ngàn vàng.

11- 一 字 一 淚
Nhất tự nhất lệ
Một chữ, một giọt lệ.

Chỉ sự buồn khổ.

12- 一 目 十 行
Nhất mục thập hành.
Nhỉn là thấy ngay.

Chỉ sự thông minh.

13- 一 目 了 然
Nhất mục liễu nhiên
Nhìn là thấy hết.

Chỉ sự thấy rõ.

14- 一 世 之 雄
Nhất thế chi hùng
Một đời anh hùng.

Chỉ đời một người kiệt xuất.

15- 一 見 傾 心
Nhất kiến khuynh tâm
Thấy là yêu.

Chỉ tiếng sét ái tình.

16- 一 見 如 故
Nhất kiến như cố.
Thấy như đã quen.

Chỉ sự rất hợp ý.

17- 一 決 雌 雄
Nhất quyết thư hùng.
Quyết sống mái.

Chỉ sự quyết tranh đấu.

18- 一 言 九 鼎
Nhất ngôn cửu đỉnh.
Một lời chín đỉnh.

Chỉ một lời nói có giá.

19- 一 言 爲 定
Nhất ngôn vi định
Một lời hứa chắc.

Chỉ sự y ước.

20- 一 言 難 盡
Nhất ngôn nan tận.
Một lời khó hết.

Chỉ sự phức tạp.

21- 一 步 登 天
Nhất bộ đăng thiên
Một bước lên trời.

Chỉ sự kiêu ngạo.

22- 一 知 半 解
Nhất tri bán giải
Cái biết nửa chừng.

Chỉ sự thiếu hiểu biết.

23- 一 刻 千 金
Nhất khắc thiên kim.
Một khắc ngàn vàng.

Chỉ thời gian quý báu.

24- 一 呼 百 諾
Nhất hô bách nặc
Một hô trăm dạ.

Chỉ một lời nói có quyền lực.

25- 一 呼 百 應
Nhất hô bách ứng
Một hô trăm đáp.

Chỉ một lời nói có tầm ảnh hưởng lớn.

26- 一 貧 如 洗

Nhất bần như tẩy

Nghèo như tẩy rửa.

Chỉ sự nghèo khó.

27- 一 國 三 公

Nhất quốc tam công

Một nước ba ông.

Chỉ sự chính trị không được thống nhất.

28- 一 塲 春 夢

Nhất trường xuân mộng

Một giấc mộng Xuân.

Chỉ sự đời biến ảo vô cùng.

29- 一 寒 如 此

Nhất hàn như thử

Lạnh như thế này.

Chỉ cảnh nghèo cùng cực.

30- 一 朝 一 夕

Nhất triêu nhất tịch

Một sáng một chiều.

Chỉ thời gian ngắn ngủi.

31- 一 無 所 有

Nhất vô sở hữu

Cái gì cũng không có.

Chỉ chẳng có gì cả.

32- 一 絲 不 挂

Nhất ti bất quải

Một sợi cũng không.

Chỉ sự trần truồng, không chấp.

Chú Thích : trong Thiền tông thành ngữ này chỉ đã ngộ không.

33- 一 絲 不 苟

Nhất ti bất cẩu

Một sợi không lơi.

Chỉ sự thận trọng.

34- 一 絲 一 毫

Nhất ti nhất hào

Một sợi tơ, một sợi lông.

Chỉ sự vi tế.

35- 一 葉 知 秋

Nhất diệp tri thu

Thấy lá biết Thu về.

Chỉ sự nhìn gần thấy xa.

36- 一 望 無 堤

Nhất vọng vô đê

Nhìn không thấy đê.

Chỉ sự vô biên.

37- 一 落 千 丈

Nhất lạc thiên trượng

Rớt xuống nghìn thước.

Chỉ sự thất bại.

38- 一 皷 作 氣

Nhất cổ tác khí

Một hồi trống làm tăng khí.

Chỉ hồi trống đầu.

39- 一 誤 再 誤

Nhất ngộ tái ngộ

Đã sai lại sai.

Chỉ sự sai lầm lập lại.

40- 一 意 孤 行

Nhất ý cô hành

Cứ theo ý mình.

Chỉ sự không nghe lời khuyên của người khác.

41- 一 鳴 驚 人

Nhất minh kinh nhân

Chim kêu làm người sợ.

Chỉ người có bản lãnh.

42- 一 諾 千 金

Nhất nặc thiên kim

Lời hứa ngàn vàng.

Chỉ một lời nói quý trọng.

43- 一 塵 不 染

Nhất trần bất nhiễm

Không dính một bụi.

Chỉ sự tinh khiết.

44- 一 路 平 安

Nhất lộ bình an.

Đi đường bình an.

Chỉ lời chúc khi lên đường.

45- 一 路 福 星

Nhất lộ phúc tinh

Đi đường gập may.

Chỉ lời chúc khi lên đường.

46- 一 乾 二 淨

Nhất can nhị tịnh

Một khô hai tịnh.

Chỉ sự phi thường trong sạch.

47- 一 模 一 樣

Nhất mô nhất dạng

Y hệt.

Chỉ sự giống nhau.

48- 一 清 二 楚

Nhất thanh nhị sở

Rõ ràng.

Chỉ sự rõ rệt.

49- 一 傳 十 十 傳 百

Nhất truyền thập thập truyền bách

Một truyền mười, mười truyền trăm.

Chỉ tin tức loan truyền nhanh chóng.

50- 一 語 道 破

Nhất ngữ đạo phá

Một lời phá hết.

Chỉ một câu nói rõ tâm sự của một người.