1/Khai niem:Chet la 1 trog cac yeu to cua wa trih tai sx dan so,la hien tuog tu nhien,k the tach khoi voi moi ng.Neu gat bo bien dog co hoc thi tang tu nhien=muc sinh-muc chet.Cac yeu to sinh-chet co anh huog wa lai lan nhau.Muc chet thap lam jam muc sinh.Muc sinh tang/jam co the lam tang hoac jam muc chet.Giam muc chet la nghia vu va trach nhiem cua moi nc,moi cap nganh dia fuong.Theo to chuc y te TG:Chet la su mat di vih vien tat ca cac bieu hien cua su sog o 1 thoi diem nao' do,sau khi su kien sih sog da xay ra.Cac muc do muc chet thuog dug la:

a.Ty suat chet tho:Bieu thi so ng chet trog 1 nam tren 1000 ng dan:

CDR=D/P*1000.CDR:Ty suat chet tho,D:So ng chet trog 1 nam,P:so dan trug bih ca nam.Dua vao day co the xac dih ti suat gia tag dan so tu nhien: NIR=CBR-CDR=(B-D)/P *1000.Han che:K danh gia dc chinh xac muc do chet

cua dan cu boi no fu thuoc vao co cau dan so.

b.Ty suat chet dac trug theo tuoi:Bieu thi so nguoi chet trong nam o 1 do tuoi nao do so voi 1000 nguoi o do tuoi do.Fan anh thuc chat muc chet jua cac thoi ki,tuy nhien chua fan anh muc chet ca dan so.Kho thu so lieu ASDRx=Dx/Px *1000

ASDRx:Ty suat chet dac trug o tuoi x,Dx:So ng chet trog nam o do tuoi x,Px:Dan so trug bih o do tuoi x trog nam

c.Ty suat chet cua tre em duoi 1 tuoi:Bieu thi so tre em duoi 1 tuoi chet trog nam so vs 1000 tre em sih trog nam IMR=Do/B *1000

IMR:Ty suat chet cua tre em duoi 1 tuoi,Do:So tre chet duoi 1 tuoi trog nam,B:So tre sih sog trog cug nam.

d.Trien vog sog trug bih:So nam trug bih con sog dc khi da' dat den do tuoi nao do: ex=Tx/lx

ex:Trien vog song trug bih cua ng dat do tuoi x,lx:So ng song den do tuoi x tu 1 tap hop sih ban dau,Tx:Tong so nam ng sog dc tu tuoi x den khi k con ai trog tap hop sog nua

+Trien vog sog trug bih khi moi sinh:eo=To/lo;eo:Trien vog sog trug binh khi moi sinh,lo:Tap hop sih ban dau;To:Tog so nam ng sog dc cua tap hop ban dau tu khi moi sih cho den khi k con ng nao trog tap hop sog nua

Yeu to anh huog den muc chet:

+Muc song dan cu:Muc sog cag cao,muc chet cag giam.Muc sog lien wan den trih do fat trin KT-XH,fan foi thu nhap wuoc dan cho cac thanh vien trog xa hoi,su wan tam of nha nuoc...

+Trih do fat trien y hoc,mang luoi y te:Y hoc co kha nang chua tri nhieu dich benh nguy hiem.Muc chet giam nhanh ke ca o cac nc chua fat trien do trih do y hoc dc fo bien nhanh tren TG

+Moi trg song:Con ng sog trog tu nhien va cog dog.Vi the nen moi trg tac dog truc tip len tuoi cua ho:Moi trg trog lanh,suc khoe se cai thien,muc chet giam.Ngc lai

+Co cau tuoi cua dan cu:Noi nao co co cau gia se co muc chet cao va ngc lai.Giai thik vi sao voi cac nc kinh te fat trien cao,CDR lai lon hon cac nc fat trien cham

Ngoai ra con co su tac dog cua hon nhan,sih de,benh nghe nghiep,te nan xa hoi,chien tranh...