SỨC KHỎE SINH SẢN VỊ THÀNH NIÊN

1. Định nghĩa: thời kỳ chuyển tiếp từ trẻ con thành người lớn, được đánh dấu bằng những thay đổi xen lẫn về thể chất, trí tuệ và mối quan hệ xã hội từ giản đơn đến phức tạp

• VTN sớm: 10-13 tuổi

• VTN TB: 14-17 tuổi

• VTN muộn: 18-19 tuổi

Tuổi dậy thì: biểu hiện thay đổi về sinh lý

• Nữ: kinh nguyệt, có hiện tượng rụng trứng, tuổi TB: 11-13 tuổi

• Nam: xuất tinh, tuổi TB: 15-16 tuổi

2. Những thay đổi trong giai đoạn VTN (đọc sách)

• Sự phát triển về thể chất ở tuổi VTN

 Sự thay đổi đầu tiên ở vú (sau 18 tháng phát triển đầy đủ). Nam tinh hoàn to lên

 Khung chậu (tròn và rộng hơn KC nam)

 Phát triển hệ thống lông mu và lông nách

 Phát triển về chiều cao và cân nặng

 Thay đổi về giọng nói

 Hoạt động tuyến bã

 Hoàn chỉnh sự phát triển cơ quan sinh dục

• Thay đổi sinh lý ở nam và nữ ở tuổi VTN

 Nữ : hoạt động ngoại tiết và nội tiết (1 năm đầu VK không phóng noãn nên KN không đều)

 Nam: hoạt động ngoại tiết và nội tiết (xuất tinh, những lần đầu là mộng tinh, TT được sản xuất liên tục)

• Thay đổi về tâm lý

 Tính độc lập

 Nhân cách

 Tình cảm

 Tính thích hợp

 Trí tuệ

3. Nguy cơ về sức khoẻ do thai nghén ở VTN

• Cơ thể chưa phát triển

• Hiểu biết về sinh lý và BPTT chưa đầy đủ

• Khi có thai xấu hổ

• Tỷ lệ tai biến khi mang thai cao

• Nguy cơ tử vong cao, mẹ thiếu máu, SDD, tăng tỷ lệ trẻ nhẹ cân

4. Dễ bị lây nhiễm bệnh LTQĐTD và HIV/AIDS

• ít sử dụng BCS

• Dễ bị lạm dụng tình dục

• Nghiện ma tuý

• Nguy cơ lớn khi giao hợp với nhiều đối tượng

• Tỷ lệ nhiễm HIV dưới 20 tuổi cao

• Nguy cơ mắc bệnh LTQĐTD thì nguy cơ nhiễm HIV tăng

5. Nguyên nhân

• Chưa được thông tin

• Chưa nhận thức được mối nguy cơ và tầm quan trọng phòng chống lây nhiễm LTQĐTD và HIV/AIDS

• Chưa nhận thức được bản thân có nguy cơ

6. Hậu quả

• Hạn chế khả năng học tập

• Không có tiền: sức khoẻ giảm

• Có con sớm phải bỏ học, hoàn cảnh khó khăn phải đi làm, tự sát, gái mại dâm.....

• Tăng phát triển dân số

7. Chăm sóc SKSS ở tuổi VTN

Thông tin giáo dục truyền thông, giáo dục giới tính, tư vấn (kinh nguyệt, nguy cơ có thai, phòng tránh các bệnh LTQĐTD, tránh ma tuý) dưói mọi hình thức (sách báo, đài, tờ rơi, nói chuyện trong nhà trường, gia đình, đoàn thể)

8. Xử trí các bất thường ở tuổi VTN

• Kinh nguyệt không đều

• Các u ở vú

• Trứng cá

• Viêm âm hộ