NỘI DUNG SKSS

• Đ/n:

- SKSS là trạng thái thoải mái về thể chất, tinh thần, XH của tất cả ~ gì lquan đến h/đ và CN của bộ máy sinh sản chứ ko phải là ko có bệnh hay khuyết tật của bộ máy đó

• SKSS gồm:

- Thể chất

- Tinh thần

- XH

• ND chương trình SKSS:

• Làm mẹ an toàn

• Thực hiện tốt KHHGĐ

• Giảm nạo hút thai và hút thai an toàn

• Giáo dục SKSS cho vị thành niên

• Phòng chống các bệnh nhiễm khuẩn đường sinh sản

• Phòng chống các bệnh STD

• Phòng chống K vú, K sinh dục

• Phòng chống ng/nhân vô sinh

• Giáo dục về tính dục, SKSS người cao tuổi, bình = giới

• TT-GD-TT về SKSS

1. Làm mẹ an toàn

- ~ biện pháp áp dụng thời kỳ có thai

• GD cho phụ nữ kiến thức cơ bản về thai nghén: tắt kinh, nghén...

• Chăm sóc khi mang thai: khám định kỳ, đăng ký, q/lý thai nghén

• Khám thai trong 3 tháng đầu

• Khám thai 3 tháng giữa: vaccin phòng uốn ván, uống viên sắt, phát hiện bất thường thai nghén

• Khám thai 3 tháng cuối: sự phát triển của thai, phát hiện thai có nguy cơ cao: rau tiền đạo, bất thường khung x., nhiễm độc thai nghén, x/đ nơi sinh cho thai phụ: trạm xá, bệnh viện...

- ~ biện pháp áp dụng trong khi sinh

• Thai phụ phải được sinh ở cơ sở y tế, hoặc có cán bộ y tế, bà đỡ được huấn luyện chăm sóc

• Theo dõi chặt chẽ cuộc chuyển dạ, xử trí đúng, kịp thời, tránh ~ biến cố có thể xảy ra cho mẹ và con

• Ko để chảy máu sau đẻ

• Thực hiện đỡ đẻ sạch

• Phổ biến sử dụng gói đỡ đẻ sạch: bao gồm dao cạo, băng gạc, chỉ buộc rốn đã khử khuẩn

- Chăm sóc tốt thời kỳ hậu sản, tránh NK sau đẻ

• Chế độ ăn uống, nghỉ ngơi hợp lý, có sữa cho con bú

• Chế độ vệ sinh tốt, chống NK

• Chế độ đi lại, lao động thích hợp sau đẻ

- Chăm sóc tố cho trẻ sơ sinh

• Thực hiện vô khuẩn khi chăm sóc trẻ sơ sinh, đặc biệt là chống uốn ván rốn

• Ko để trẻ bị lạnh, dễ ngạt lại, dễ NK

• Cho trẻ bú sớm 30'-1h sau cuộc đẻ bt

• Khuyến khích nuôi con = sữa mẹ

• Cho con bú kéo dài 2 năm

• Giãn khoảng cách sinh 3-5 năm

- Phòng chống xử lý tốt 5 tai biến sản khoa

• NK: tai biến hàng đầu

• Chảy máu tử cung (2nd), 1st về tử vong mẹ

• Vỡ tử cung

• Sản giật: trong khi có thai, trong, sau đẻ

• Uốn ván rốn trẻ sơ sinh

- Cách dự phòng

• Khám thai, đăng ký, q/lý thai nghén chặt chẽ

• Phát hiện thai nghén có nguy cơ cao

• Tiêm phòng uốn ván đầy đủ

• Thực hiện đỡ đẻ sạch

• Thực hiện 3 sạch khi làm rốn: rửa tay sạch, bông băng sạch, dụng cụ sạch

- TT-GD-TT:

• Ngăn ngừa có thai ngoài ý muốn là biện pháp hàng đầu để người mẹ được an toàn

• Chấp nhận mỗi GD chỉ có 1 hoặc 2 con, bất kể trai/gái, ko sinh thêm→ko tai biến thai sản

• Tuổi sinh hợp lý: 22-35t→ hạn chế b/chứng do sinh quá sớm/muộn. Giãn khoảng cách sinh ít nhất 2 năm→giảm tử vong mẹ xuống 20%

2. Thực hiện tốt KHHGD

• S/dụng tốt, rộng rãi, đa dạng biện pháp tránh thai

• Mỗi GĐ chỉ có 1-2 con, dù trai/gái

• Khoảng cách giữa các lần sinh 3-5 năm

• Tuổi đẻ lần đầu 23, cuối 35t

• Ko sinh con đầu lòng trước 20t, cuối sau 35

• Vai trò, trách nhiệm của nam giới trong KHHGĐ

• Lợi ích của thực hiện tốt KHHGĐ

• Giảm tăng dân số

• Bảo vệ sức khỏe bà mẹ, TE, nâng cao chất lượng sống

3. Giảm nạo hút thai, hút thai an toàn

- Nạo hút thai an toàn là thực hiện cuộc nạo hút thai tốt, đảm bảo sức khỏe ng phụ nữ

- Quan trọng nhất: áp dụng rộng rãi các biện pháp tránh thai để ko có thai ngoài ý muốn

- Chỉ NHT khi chắc chắn có thai = XN thai sớm/SÂ

- Chỉ NHT ở cơ sở y tế được cấp phép, cán bộ y tế được đào tạo chu đáo

- Làm tốt công tác tư vấn trước, sau NHT

- Ko NHT ở ~ cơ sở ko được cấp phép, ko đảm bảo vô khuẩn, ko đầy đủ phương tiện

- Thực hiện tốt dặn dò của BS sau NHT về thuốc men, vệ sinh, sinh hoạt tình dục

- Nhớ thực hiện tốt biện pháp tránh thai để ko phải NHT là an toàn nhất

- Thực hiện giảm đau, chống choáng trước NHT

- Tăng cường trang thiết bị cho cơ sở

- Thường xuyên tập huấn, đào tạo lại cho nhân viên

- Dù NHT ko an toàn vẫn phòng tránh, xử lý được, nhưng tai biến của nó vẫn chiếm 13% số tử vong mẹ trên TG. Nếu ~ dịch vụ KHHGĐ sẵn sàng, thuận lợi sẽ giảm NHT và tử vong do NHT

Có thể ngăn chặn tử vong mẹ do NHT ko an toàn nếu các tai biến được phát hiện, xử lý cấp cứu kịp thời

Tư vấn, sẵn sàng cung ứng các dịch vụ KHHGĐ ngay sau NHT giúp khách hàng lựa chọn, áp dụng ngay

4. GD SKSS cho vị thành niên

• GD s/lý kinh nguyệt

• GD s/lý thụ thai, BPTT. Đk, dấu hiệu có thai

• GD vệ sinh em gái, vệ sinh kinh nguyệt

• GD tình bạn, ty lành mạnh

• ~ nguy cơ do thai nghén sớm

• ~ nguy cơ có thai ngoài ý muốn

• GD sinh hoạt tình dục với tăng dân số, nhiễm khuẩn đường sinh sản, HIV/AIDS

• Lợi ích sử dụng BCS

5. Phòng chống các bệnh NK đường SS

- Vệ sinh thân thể hàng ngày từ bé gái đến ~ ng cao tuổi

- VS kinh nguyệt

- VS thai nghén

- VS sinh hoạt tình dục

- VS sau đẻ, sẩy, nạo hút thai

6. Phòng chống STD

- Cung cấp kiến thức chung, đường lây truyền STD, HIV/AIDS

- Hậu quả STD, HIV/AIDS

- Ko nghiện chích ma túy

- Ko dùng chung dụng cụ nhiễm dịch cơ thể của ng khác

- Chung thủy 1 vợ, 1 chồng

- Sử dụng rộng rãi BCS

7. Phòng chống K vú, K sinh dục

- Hàng ngày khi tắm tự khám vú

- Nếu đau vú, tự sờ thấy có khối u phải đi khám ngay

- Khám phụ khoa ít nhất 6 tháng/lần (yêu cầu được khám vú)

- XN dịch âm đạo, cổ tử cung phát hiện K CTC

- Hạn chế nhiễm khuẩn đường sinh sản

- θ sớm, tích cực viêm nhiễm đường sinh sản

- K tiền liệt tuyến (nếu có RL tiểu tiện cần khám, phát hiện sớm)

8. Phòng chống ng/nhân vô sinh

- Tránh ng/nhân vô sinh nam: ko mặc quần lót quá chật, ko để mắc quai bị

- Ko để NK đường tiết niệu, sinh dục

- Ko để mắc STD

- Phòng chống, θ sớm NK đường SS, STD

- θ sớm rong kinh, nhất là em gái tuổi VTN

9. GD về tính dục, SKSS ng cao tuổi, bình đẳng giới

- GD tình dục an toàn, lành mạnh

- Vai trò, trách nhiệm nam giới trong chăm sóc SKSS, chăm sóc con cái, thương lượng trong KHHGĐ

- Quan tâm, chăm sóc sức khỏe người cao tuổi vì tuổi thọ hiện nay cao, số ng cao tuổi đông, họ còn sống 1 t/g dài sau nghỉ hưu. VĐ loãng x., u tiền liệt tuyến ở nam cần được quan tâm

- Bình đẳng giới trong gia đình, XH, trong việc lựa chọn biện pháp KHHGĐ, sinh đẻ

10. TT-GD-TT SKSS

- Đẩy mạnh công tác TT, GD, TT SKSS các cấp, ngành, đoàn thể, đưa vào nhà trường

- Đa dạng hóa phương thức TT-GD-TT SKSS

- Phát huy vai trò tuyên truyền viên SKSS tại cộng đồng

- Vai trò, trách nhiệm các cấp lãnh đạo

- Ưu tiên tăng cường cho vùng sâu, vùng xa