Ngày xưa có một bà hoàng hậu tuổi đã cao. Đức vua chết đã

lâu. Bà có một cô con gái rất xinh đẹp. Khi lớn lên, nàng được hứa

hôn với một chàng Hoàng tử con vua một nước xa xôi. Đến ngày tổ

chức lễ cưới, nàng công chúa sửa soạn đi nước xa lạ. Mẹ nàng gói

ghém cho nàng những vật quí giá: đồ trang sức, vàng, bạc, cốc, châu

ngọc, tóm lại là tất cả những gì xứng đáng làm của hồi môn cho một

công chúa, vì mẹ nàng rất mực thương nàng. Mẹ nàng gửi gắm

nàng cho một thị nữ có nhiệm vụ dẫn nàng đi đến chỗ ở người

chồng chưa cưới. Mỗi người cưỡi một con ngựa. Ngựa công chúa cưỡi

tên là Phalađa, biết nói. Đến lúc chia tay, bà hoàng vào trong phòng

ngủ, lấy một con dao nhỏ trích ngón tay, để chảy ba giọt máu. Bà

cho máu thấm xuống một cái khăn trắng nhỏ, đưa cho cô gái và

dặn: "Con thân yêu, con hãy giữ gìn cẩn thận cái khăn này, nó sẽ có

ích cho con trên đường đi".

Hai mẹ con buồn bã từ biệt nhau. Công chúa áp cái khăn lên

ngực, nhảy lên yên ngựa để đi đến nơi ở của người yêu. Sau khi đã

đi một tiếng, cô cảm thấy khát khô họng, bèn bảo thị nữ: "Em hãy

xuống ngựa, lấy cốc của ta múc nước suối kia và mang lại đây cho

ta, ta khát nước lắm" - "Nếu cô khát, thị nữ trả lời, thì hãy tự nhảy

xuống, rồi vươn người ra trên mặt nước mà uống. Tôi không phải là

đầy tớ của cô".

Công chúa khát lắm, bèn xuống ngựa, cúi xuống dòng nước

suối để uống nước. Nàng không dám uống nước bằng cốc vàng. "Trời

ơi!" nàng kêu to. Ba giọt máu bảo cô: "Nếu mẹ cô biết sự tình thế

này, thì hẳn tim bà sẽ tan nát trong ngực". Nhưng công chúa là

người can đảm. Nàng không nói gì và lại nhảy lên ngựa. Ngựa phi

được vài dặm. Trời thì nóng nực, chẳng mấy chốc nàng lại khát

nước. Tới một con sông, nàng bảo thị nữ: "Em hãy xuống ngựa và

cho ta uống nước bằng cái cốc vàng". Cô đã quên đứt những lời độc

ác của thị nữ. Nhưng thị nữ lại trả lời ngạo mạn hơn: "Nếu cô khát

thì tự đi uống nước một mình, tôi không phải là đầy tớ của cô".

Công chúa khát quá, nhảy xuống ngựa, cúi xuống dòng nước chảy

xiết, khóc và kêu lên: "Trời ơi!" Ba giọt máu liền đáp lại: "Nếu mẹ cô

biết sự tình thế này, thì hẳn tim bà tan nát trong ngực". Trong khi

cô cúi xuống để uống thì cái khăn có thấm ba giọt máu, tuột khỏi

ngực cô và trôi theo dòng nước mà cô không hay biết, vì lúc đó cô rất

sợ hãi. Thị nữ thì lại trông thấy hết và nó rất vui mừng từ giờ trở đi

công chúa sẽ bị nó trả thù. Từ lúc đánh mất ba giọt máu, công chúa

trở nên yếu đuối, không đủ sức tự vệ nữa. Khi nàng định trèo lên

con ngựa Phalađa thì thị nữ bảo: "Tôi sẽ cưỡi con Phalađa, còn cô,

cô hãy cưỡi con ngựa tồi của tôi". Công chúa đành làm như vậy.

Tiếp đó thị nữ ra lệnh, lời lẽ gay gắt, bắt nàng phải cởi quần áo

hoàng cung ra và mặc quần áo của nó vào.

Cô lại phải thề với trời đất là khi đến cung điện sẽ không nói lộ

ra. Nếu cô không chịu thề thì nó sẽ giết cô tại chỗ. Nhưng con

Phalađa đã quan sát tất cả và ghi nhớ tất cả.

Thị nữ cưỡi con Phalađa, còn công chúa thì cưỡi con ngựa tồi.

Nó lại tiếp tục đi, cuối cùng đến lâu đài nhà vua. Ở đấy, mọi người

rất vui mừng khi họ tới, và Hoàng tử vội chạy tới tận nơi đón họ, đỡ

thị nữ xuống ngựa, vì tưởng rằng đó là vợ chưa cưới của mình. Thị

nữ đi lên bậc thềm lâu đài, còn nàng công chúa thì phải đứng lại

ngoài sân. Vua cha nhìn ra, qua cửa sổ thấy nàng duyên dáng và

tuyệt đẹp. Người vào trong cung hỏi cô gái được coi là vợ chưa cưới

của Hoàng tử xem cô gái đứng ngoài sân là ai. "Tâu vua cha, con đã

gặp cô gái đó trên đường đi và con đưa cô ta đi cùng để đỡ lẻ loi một

mình. Xin vua cha cho cô ta làm việc để cô ta khỏi phải vô công rồi

nghề".

Nhưng vua cha không có việc gì giao cho cô làm cả. Người bảo:

"Ở ngoài kia, ta có một anh chàng chăn ngỗng, hãy để cô ta giúp

việc vậy. Chàng trai tên là Cuốc. Vợ chưa cưới của Hoàng tử phải

giúp anh chăn ngỗng.

Ít lâu sau, vợ chưa cưới giả tâu với hoàng tử: "Chàng thân yêu

ơi, em muốn một điều, chàng hãy làm vui lòng em". Hoàng tử nói:

"Được thôi!"

- Chàng hãy cho gọi người thợ lột da đến đập chết con ngựa em

đang cưỡi đến đây, vì trong khi đi đường nó làm em bực tức".

Thật ra thì nó sợ con ngựa kể lại cách nó đã đối xử với công

chúa. Đến lúc con ngựa trung thành Phalađa phải chết thì công

chúa được tin. Nàng hứa với người thợ lột da là sẽ bí mật biếu anh

một đồng tiền bằng bạc nếu anh giúp nàng một việc nhỏ. Trong đô

thị có một cái cổng to rất tối, hàng ngày, sớm tối nàng phải dẫn đàn

ngỗng đi qua. Nàng xin người thợ lột da hãy đóng đanh treo đầu

con Phalađa vào cái cổng ấy để nàng có thể luôn luôn trông thấy nó.

Người thợ lột da hứa sẽ làm và bác đóng chặt đanh treo đầu ngựa

vào dưới cái cổng tối om.

Sáng sớm, khi cùng Cuốc đi qua cổng, cô bảo cái đầu:

"Ôi, Phalađa, mày bị treo ở đây ư!"

Cái đầu trả lời:

"Ôi! Nàng công chúa của tôi, nàng qua đây ư! Nếu mẹ nàng biết

nông nỗi này tim mẹ sẽ vỡ tan tành"

Lặng lẽ, cô đi khỏi đô thị, dẫn đàn ngỗng ra cánh đồng. Đến

đồng cỏ, cô ngồi xuống và rũ tóc ra. Tóc cô óng ánh như vàng

nguyên chất và Cuốc rất thích nhìn mớ tóc ấy lóe sáng. Anh muốn

nhổ vài sợi tóc. Công chúa bèn nói:

"Ta khóc đây, ta khóc đây! Hỡi làn gió nhẹ. Hãy cuốn cái mũ

của Cuốc đi! Anh ta sẽ chạy theo cái mũ cho đến khi nào tóc ta chải

và tết xong".

Tức thì gió thổi mạnh cuốn đi cái mũ của Cuốc. Anh ta chạy

theo ngay. Khi anh trở về thì công chúa đã chải đầu xong và anh

không nhổ được sợi tóc nào. Anh rất bực và không nói năng gì với cô

nữa. Họ lại tiếp tục chăn ngỗng đến chiều, rồi cùng về nhà.

Sáng sớm hôm sau, khi lùa ngỗng qua cổng, cô gái nói:

"Ôi, Phalađa, mày bị treo ở đây ư!"

Cái đầu trả lời:

"Ôi! Nàng công chúa của tôi, nàng qua đây ư! Nếu mẹ nàng biết

nông nỗi này, tim mẹ sẽ vỡ tan tành"

Đi ra khỏi đô thị, cô lại ngồi trên đồng cỏ và lại rũ tóc ra chải.

Cuốc muốn nắm lấy mớ tóc. Cô vội vàng nói:

"Ta khóc đây, ta khóc đây! Hỡi làn gió nhẹ, hãy cuốn cái mũ

của Cuốc đi! Anh ta sẽ chạy theo cái mũ cho đến khi nào tóc ta chải

và tết xong".

Gió nổi lên, cuốn cái mũ đi. Cuốc phải chạy theo. Khi anh trở

về thì công chúa đã chải đầu xong từ lâu và anh không nắm được

mớ tóc ấy. Và rồi hai người lại cùng chăn ngỗng đến chiều.

Nhưng chiều hôm ấy, về tới nhà, Cuốc đến gặp vua cha và tâu:

"Kính thưa hoàng thượng, con không thể chăn ngỗng cùng cô gái

này nữa" - "Tại sao vậy?", vua hỏi. "Suốt ngày, cô ta làm con bực

mình!" - Vua cha bảo anh kể lại sự việc đã xảy ra. Cuốc nói: "Buổi

sáng, chúng con dẫn đàn ngỗng qua cái cổng tối om, ở đấy có một

cái đầu ngựa treo trên tường. Cô ta nói với nó: "Ôi, Phalađa, mày bị

treo ở đây ư!" Cái đầu trả lời: "Ôi! Nàng công chúa của tôi, nàng

qua đây ư! Nếu mẹ nàng biết nông nỗi này tim mẹ sẽ vỡ tan tành"

Và Cuốc kể các sự việc đã xảy ra ở cánh đồng chăn ngỗng và tại

sao anh ta lại phải chạy theo cái mũ.

Vua cha dặn anh ta ngày hôm sau cứ đi chăn ngỗng như

thường lệ. Sáng sớm ngài thân chinh đến dưới cái cổng tối om và

nghe được những câu cô gái nói với cái đầu Phalađa. Ông theo ra

cánh đồng và nấp vào một bụi cây. Chính mắt ngài trông thấy anh

thanh niên và cô gái lùa ngỗng thế nào và sau một lúc, cô gái ngồi

xuống gỡ mớ tóc vàng lóe sáng. Rồi cô lại nói:

"Ta khóc đây, ta khóc đây! Hỡi làn gió nhẹ, hãy cuốn cái mũ

của Cuốc đi! Anh ta sẽ chạy theo cái mũ cho đến khi nào tóc ta chải

và tết xong".

Một cơn gió thổi mạnh, cuốn cái mũ đội đầu của Cuốc đi. Anh

phải chạy theo rất xa. Cô gái chăn ngỗng chải tóc và cuốn thành

từng búp. Vua cha nhìn thấy tất cả. Không ai nhận ra ngài khi ngài

rời khỏi đó. Chiều đến, cô gái về nhà, ngài cho gọi cô đến và hỏi tại

sao cô lại làm như thế. "Tâu bệ hạ, con không thể nói được", - cô trả

lời. - "Con không thể kể nỗi khổ của con với bất cứ ai trên thế gian

này, con đã thề như vậy để khỏi bị người ta giết".

Vua cha cô ép cô nói, nhưng ngài không biết được gì thêm bèn

nói: "Nếu con không muốn nói với ta, thì con hãy kể nỗi khổ của con

với cái bếp lò này". Rồi ông bỏ đi. Cô đến ngồi gần cái bếp lò, than

khóc, thổ lộ tâm can:

"Ta ngồi đây, bị cả thế gian ruồng bỏ, dù ta là con vua. Một tên

thị nữ độc ác đã áp chế ta, bắt ta đổi cho nó quần áo hoàng cung. Nó

thay thế ta để làm vợ chưa cưới của người yêu ta, và ta bắt buộc

phải làm công việc bình thường của người chăn ngỗng. Nếu mẹ ta

biết nông nỗi này, tim bà sẽ tan nát".

Vua cha đứng ở phía tường bên kia gần ống thông hơi, ngài đã

nghe thấy hết. Ngài trở về và gọi cô hãy rời cái lò đến gặp ngài.

Người ta mang đến cho cô quần áo hoàng cung, cô mặc vào đẹp

như là có phép lạ. Vua cha cho gọi con trai đến và bảo cho con biết

về cô vợ chưa cưới giả mạo. Cô người yêu thật đứng trước chàng,

đấy là cô gái chăn ngỗng.

Hoàng tử thấy cô rất đẹp và phúc hậu nên lòng tràn ngập niềm

vui. Một bữa tiệc được sửa soạn để mời tất cả các bạn bè thân

thuộc. Hoàng tử và công chúa ngồi ở đầu bàn, trước mặt họ là con

thị nữ. Nó bị chỗáng ngợp và không nhận ra cô chủ trang sức lộng

lẫy. Khi họ đang ăn uống vui vẻ, vua cha ra một câu đố cho thị nữ.

Nó phải trả lời là một người đàn bà lừa dối chủ thì sẽ bị xử tội như

thế nào. Ngài kể các sự việc đã xảy ra và hỏi nó: "Như thế sẽ xứng

đáng với hình phạt gì". - "Nó xứng đáng phải đuổi đi khỏi đất nước"

- "Kẻ ấy chính là mày, mày sẽ bị xử tội như mày nói".

Sau khi hình phạt được thi hành, Hoàng tử cưới nàng công

chúa làm vợ và họ trị vì đất nước trong hòa bình và hạnh phúc.

Các em được nghe một câu chuyện về cuộc đời. Những người

hiền hậu, tốt bụng sẽ có hạnh phúc, còn những kẻ có tâm địa xấu xa

sẽ bị trừng phạt.