- Phong trào công nhân và phong trào yêu nước phát triển cao do tác động của chủ nghĩa Mác- Lênin, đòi hỏi phải có chính đảng của giai cấp vô sản lãnh đạo. 

- Trong năm 1929, ở nước ta có ba tổ chức cộng sản ra đời và hoạt động riêng lẽ, công kích lẫn nhau, tranh giành ảnh hưởng của nhau, gây trở ngại cho phong trào cách mạng. Do đó, yêu cầu cấp thiết của cách mạng Việt Nam là phải có một đảng thống nhất trong cả nước. 

- Quốc tế Cộng sản chỉ thị cho những người cộng sản Đông Dương thực hiện yêu cầu đó, nên Nguyễn Ái Quốc đã triệu tập hội nghị thống nhất Đảng tại Cửu Long ( Hương Cảng ) 

Nguyễn Ái Quốc chủ trì hội nghị, họp từ 3-2 đến 7-2-1930, đã thảo luận và đi đến quyết định : 

- Thống nhất các tổ chức Cộng sản thành một đảng duy nhất lấy tên Đảng Cộng sản Việt Nam. 

- Thông qua Cương lĩnh chính trị đầu tiên của Đảng ( chính cương và sách lược vắn tắt ) do Nguyễn Ái Quốc soạn thảo. 

- Bầu Ban chấp hành Trung ương lâm thời của Đảng. 

Hội nghị hợp nhất các tổ chức cộng sản Việt Nam mang ý nghĩa lịch sử như là Đại hội thành lập Đảng. 

Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời ngày 3-2-1930 ( tháng 10-1930 lấy tên là Đảng Cộng sản Đông Dương ) là kết quả tất yếu của nhu cầu lịch sử của cuộc đấu tranh dân tộc và đấu tranh giai cấp trong thời đại mới. Đảng là sản phẩm của sự kết hợp giữa chủ nghĩa Mác-Lênin với phong trào công nhân và phong trào yêu nước Việt Nam trong những năm thập niên đầu củ thế kỉ XX. 

- Việc thành lập Đảng là bước ngoặt vĩ đại trong lịch sử của giai cấp công nhân và của cách mạng Việt Nam. Nó chứng tỏ rằng giai cấp vô sản ta trưởng thành và đủ sức lãnh đạo cách mạng. 

- Chấm dứt thời kì khủng hoảng về vai trò lãnh đạo trong phong trào cách mạng Việt Nam, mở đầu thời kì cách mạng nước ta có Đảng của giai cấp vô sản nắm quyền lãnh đạo tuyệt đối. Từ đây cách mạng Việt Nam thật sự trở thành một bộ phận khăng khít của cách mạng thế giới. 

- Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời là sự chuẩn bị tất yếu đầu tiên có tính chất quyết định cho những bước phát triển nhảy vọt về sau của dân tộc Việt Nam, đó là nhân tố quyết định thắng lợi của cách mạng Việt Nam.