Chuyện mới xảy ra không lâu nhưng nghe như đã trải qua cà nghìn năm bởi mầu sắc rêu phong của nó. Chuyện về một bức tường. Một bức tường có hồn!

Chuyện kể rằng: Nhà họ Hoàng ở một vùng trung du sống quây quần trên một quả đồi. Chính giữa quả đồi có một ngôi nhà nhỏ mà theo truyền thống, là ngôi nhà chung của cả họ, dùng làm nơi hương hoả gia tiên. Lạ một điều, nhà thì nhỏ, mà có một tủ thờ cực lớn. Chiếc tủ thờ này được làm cách đây mấy đời người, bằng thứ gỗ quý chắc nịch, nhuốm mầu thời gian, trở nên đen bóng. Có lẽ từ khi được đóng và kê ở đây đến nay, chiếc tủ thờ không hề nhúc nhích. Người ta đồn rằng vào những đêm trăng lu, tổ tiên của giòng họ Hoàng thường về tụ tập nơi tủ thờ. Khi mà những đám mây trôi bảng lảng trên bầu trời làm cho ánh trăng khi mờ khi tỏ, cũng là lúc các hồn thiêng ngự lên mặt tủ để xem xét công lao cũng như tội lỗi của con cháu. Nếu như người nào được tổ tiên khen ngợi, thì ăn nên làm ra. Ngược lại, nếu bị quở trách, sẽ ốm đau rên siết. Ấy là người ta đồn vậy, chứ thực hư ra sao, chẳng ai kiểm chứng đựơc. Chỉ có chiếc tủ thờ là hiện hữu với dáng vẻ uy nghi và độ lớn quá cỡ, khiến người ta vì nể. Còn một điều lạ nữa là bức tường mặt trước ngôi nhà được xây cực kỳ kiên cố. Nó dầy gấp ba lần các bức tường khác. Tường dầy, nhưng cửa ra vào lại nhỏ. Người ta đồn rằng, chủ nhân đầu tiên của ngôi nhà này là một người kỳ lạ. Ngài cho dựng nhà chỉ có ba bức tường. Rồi cho đóng một tủ thờ lớn như ta đã thấy, kê vào chỗ mà hiện nay nó vẫn ngự trị. Ngài giải tán hội thợ xây, sau khi đã thuê họ chuyển đến nào gạch, nào vôi, cát, mật... đẩy cả sân. Rồi Ngài tự xây bức tường ấy. Chỉ rất ít người thân thích trong nhà được Ngài cho phụ việc. Sau khi xây tường, Ngài tổ chức cúng lễ suốt 3 ngày đêm. Riêng bức tường, Ngài hun bằng cả chục đỉnh trầm lớn, khói nghi ngút, thơm nồng khiến người ta say say mê mê như lạc vào cõi u linh... Bản thân ngài cũng ngồi hầu dưới chân bức tường suót ba đêm. Không hiểu Ngài lầm rầm khấn vái những gì, nhưng người ta tin rằng ngài đang truyền hồn của cả giòng họ vào bức tường ấy... Qua thời gian, thứ hồ kết dính các lớp gạch trở nên cứng đanh, làm cho bức tường vững chắc tựa một vách đá. Lời truyền từ đời này qua đời khác của chủ nhân ngôi nhà này là phải gìn giữ chiếc tủ thờ và bức tường: Không được đế vấy thứ gì uế tạp. Phải lau chùi sạch bụi bậm. Phải luôn luôn hương khói...

Thế gian vật đổi sao dời. Những người trong giòng họ Hoàng lần lượt ra tỉnh làm ăn. Họ bán đi từng khoảnh đất để cuối cùng chỉ còn lại chỏm đồi với ngôi nhà cùng chiếc tủ thờ vĩ đại và bức tường kiên cố kia. Gia đình lúc này chỉ còn ba người con trai chung sống trong ngôi nhà ấy. Người anh cả đã có vợ. Người anh thứ hai chuẩn bị làm đám cưới. Chỉ có chú Út là còn son trẻ. Bỗng một hôm có một một ông khách đến hỏi mua ngôi nhà. Ông là một quan chức giàu có của Chính phủ. Ông ta trả giá rất hời. Đặc biệt, ông rất thích chiếc tủ thờ, cho nên yêu cầu mua luôn. Ba anh em chụm lại bàn bạc. Người anh cả nhất quyết bán toàn bộ ngôi nhà, kể cả chiếc tủ thờ. Người anh hai thấy vấn vương chiếc tủ, muốn chuyển đi. Nhưng khi tính đến chuyện di chuyển chiếc tủ thì anh hai ngãng ra. Quá phiền toái! Còn chú Út? Chú khăng khăng giữ chiếc tủ. Chú bảo, đó là nơi trú ngụ của hương hồn bao đời tổ tiên, đi đâu hãy đem theo đó, không thể giao phó cho người khác được. Chuyện bán nhà cứ dềnh dang mãi vì lẽ đó.

Hôm ấy, ngưòi mua nhà yêu cầu chủ nhà giải quyết dứt điểm. Nếu thoả thuận được, ông ta sẽ đưa trước hai phần ba số tiền, nửa năm sau mới đến nhận nhà, giao nốt tiền. Nhìn cặp tiền ông ta đem theo, ba anh em không khỏi băn khoăn. Nếu bán ngôi nhà cùng chiếc tủ thờ đi, chia ra thì mỗi người có hẳn một gia tài lớn, đủ mua đất, xây nhà ở. Nếu không bán chiếc tủ, thì số tiền vẫn lớn lắm, có mơ cũng khó thấy. Bàn bạc mãi, người em đi đến quyết định: Không bán tủ thờ, người em sẽ hưởng chiếc tủ ấy cộng với một chút tiền đủ mua một mảnh đất nhỏ, dựng một túp lều tranh! Bàn đi bàn lại cũng đến hồi kết. Ông khách đồng ý mua nhà và không lấy tủ, với điều kiện gia đình phải giữ nguyên trạng ngôi nhà. Hai người anh sẽ nhận tiền trước để đi mua đất ở nơi khác. Chú em út ở lại trông nhà rồi nhận tiền và chuyển đi sau.

Thời gian thấm thoắt trôi. Đã gần đến ngày bàn giao nhà. Đúng lúc ấy thì trời xui đất khiến thế nào, một gia đình cùng làng gọi chú Út để nhượng lại một khoảnh đất nhỏ. Họ còn thể hiện lòng tốt bằng cách cho chú dọn đến trước, trả tiền sau! Không những vậy, cả nhà họ còn tình nguyện đến giúp chú chuyển nhà. Của nả có gì đâu – toòng teeng hai quẩy là hết. Duy chỉ có chiếc tủ thờ là quá lớn. Làm sao để chuyển đi đây? Có người bảo nên tháo rời ra rồi ghép lại sau. Chú Út nhất quyết không chịu. Vì chú bảo rằng ấy là nơi hồn tổ tiên thường tụ hợp, không thể động vào. Nhưng không tháo rời thì chả làm cách nào đưa tủ ra khỏi nhà. Nó quá lớn mà cửa nhà thì quá hẹp. Chẳng cần suy tính, chú Út đề nghị phương án phá tường rồi xây lại. Nếu thế, lại thêm tốn kém. Nhưng chú bảo dù tốn kém mà làm hài lòng tổ tiên, chú không nề.

Chọn ngày lành tháng tốt, chú Út biện mâm cỗ thanh đạm thắp hương tổ tiên, xin dỡ bức tường và di dời chiếc tủ thờ. Sau khi cúng bái chu đáo và hạ cỗ, chú dùng vải điều phủ kín chiếc tủ rồi bắt đầu phá tường. Khi ấy, vào sáng mùa đông mà lạ thay, trời rực nắng, trong veo. Lạ hơn nữa, khi chú vừa đập nhát búa đầu tiên vào lưng bức tường thì một tiếng nổ "bụp" phát ra, cả bức tường kiên cố là thế bỗng sụm đổ xuống. Khi bụi vừa tan, một vừng hào quang toả lan làm sáng hẳn ngôi nhà. Chú Út ngạc nhiên thấy giữa đống đổ nát có một chiếc hòm gỗ sơn son thếp vàng trông như mới. Lại gần, chú thấy trên mặt chiếc hòm nổi lên hai chữ Nho cỡ lớn: "Phúc Đức" được dát vàng, ánh lên rực rõ. Phía mép tủ còn có một hàng chữ Nôm vàng chói: "Tổ tiên trao cho con! Chỉ mình con được hưởng gia tài này" Sở dĩ chú đọc được những hàng chữ này là vì khi học phổ thông, chú vẫn học thêm chữ Hán - Nôm. Chú Út vừa động tay vào chiếc hòm thì nắp hòm tự bật lên, làm lộ ra những thỏi vàng xếp vuông vắn bên trong. Cả ngôi nhà sáng bừng lên trong ánh hào quang rực rỡ...

Lại nói về người mua nhà. Khi ông này quay lại trả nốt tiền thì thấy mọi sự đã đổi thay. Bức tường kiên cố không còn nữa - người ta đang xây lại nó! Ông khách sa sầm nét mặt, gằn giọng: "Anh đã làm sai lời cam kết!" Chú Út hồn nhiên trả lời: "Chúng cháu đang xây lại bức tường đúng như ngày xưa, bác đừng vội trách chúng cháu!" Ông khách vẫn không dịu giọng: "Xây lại thì nói làm gì, tôi yêu cầu để nguyên dạng ngôi nhà cơ mà!" Sau đó, ông khách đòi lại tiền, không mua nhà nữa. Chú Út vui vẻ trả ông đủ số tiền mà hai người anh đã nhận và chia nhau, không quên trả lãi. Ông khách nhận tiền và nhanh chóng rời ngôi nhà. Có ai biết đâu, ông là hậu duệ một thầy Địa lý giỏi có tiếng. Lời truyền qua các thế hệ của gia đình ông có dặn rõ rằng đến đời ông thì lên vùng này mua căn nhà có chiếc tủ thờ to lớn nhất vùng rồi phá bức tường mà chuyển tủ ra. Hoá ra tổ tiên ông đã biết bí mật của chiếc tủ thờ cùng bức tường, nên đã dặn cháu chắt biết để chờ thời mà chiếm đoạt. Hay đâu rằng, nhờ hiếu thảo, tôn kính tổ tiên, chú Út đã giữ được toàn vẹn những gì qúy giá mà tổ tiên truyền lại... Từ câu chiuyện kỳ lạ này, mấy ông già trong vùng vốn hay chữ Nho truyền nhau một câu triết lý rằng PHÚC ĐỨC sinh TÀI LỘC..

Hà Nội, cuối tháng 11 năm 2005

SOUL OF WALL

It happened not long ago, but it sounds like thousands of years have passed because of its mossy color. Story of a wall. A wall with a soul!

The story goes that the Hoang family lives in a midland area on a hill. In the middle of the hill there is a small house that, according to tradition, is the house of the whole family, used as a place to incense the ancestors. Strangely, the house is small, but there is a very large altar. This altar was made a few generations ago, with solid precious wood, tinged with time, becoming glossy black. Perhaps since it was built and placed here until now, the altar has not moved. It is said that on moonlit nights, the ancestors of the Hoang family often gather in the altar. When the clouds drifting in the sky make the moonlight dim when it is clear, it is also the time when the sacred souls come to the top of the cabinet to examine the merits and sins of the descendants. If a person is praised by his ancestors, he will do well. On the contrary, if rebuked, he will get sick and groan. That's what people say, but how true it is, no one can verify. Only the altar is present with its majestic appearance and oversized size, making people respect. Another strange thing is that the front wall of the house is built extremely solidly. It is three times thicker than the other walls. The walls are thick, but the doors are small. It is rumored that the first owner of this house was a strange person. He built a house with only three walls. Then built a large altar as we have seen, put it in the place where it still resides today. He disbanded the masons, after hiring them to move to any brick, lime, sand, honey ... pushed the whole yard. Then He built the wall himself. Only a few loved ones in the house were allowed to assist him. After building the wall, he held offerings for 3 days and nights. As for the wall, he smoked with dozens of large agarwood peaks, smoky, fragrant smoke that made people fall in love as if they were lost in ghosts... He himself also sat at the foot of the wall for three nights. I don't understand what he prayed for, but it is believed that he is infusing the soul of his entire family into that wall... Over time, the glue that binds the bricks becomes hard, making the wall hard. solid as a cliff. The tradition passed down from generation to generation of the owners of this house is to take care of the altar and the wall: Do not leave anything unclean. Must clean dust. Must always smell of smoke...

The world changes stars. The members of the Hoang family went to the province to do business in turn. They sold each piece of land so that in the end only the hilltop with the house and the great altar and the solid wall remained. The family now has only three sons living in that house. The elder brother has a wife. The second brother is about to get married. Only Uncle Ut is still young. Suddenly one day a customer came to ask to buy a house. He was a wealthy official of the Government. He paid a very good price. In particular, he really liked the altar, so he asked to buy it. The three brothers gathered to discuss. The eldest brother insisted on selling the whole house, including the altar. The second brother saw the problem of the cabinet and wanted to move. But when it came to moving the cabinet, he fell apart. Too annoying! What about Uncle Ut? He insisted on keeping the cupboard. Uncle said, it is the residence of the ancestors' souls, wherever you go, take it with you, you cannot entrust it to others. The story of selling a house goes on and on because of that.

That day, the home buyer asked the landlord to settle it completely. If an agreement can be reached, he will give two-thirds of the money in advance, and will come to receive the house after half a year and deliver the money. Looking at the pair of money he brought, the three brothers couldn't help but wonder. If you sell the house and the altar and divide it, each person will have a large fortune, enough to buy land and build a house. If you do not sell the cabinet, the amount is still very large, even if you dream, it is difficult to see. After discussing forever, the younger brother came to a decision: Do not sell the altar, the younger brother will enjoy the cabinet plus a little money enough to buy a small piece of land and build a thatched hut! The back and forth also came to an end. The customer agreed to buy the house and not take the cabinet, on the condition that the family must keep the house intact. The two brothers will receive the money first to buy land elsewhere. The youngest brother stayed to look after the house, then received the money and moved out later.

Time slips by. It's almost time to hand over the house. At that moment, how unlucky the earth was, a family from the same village called Uncle Ut to cede a small plot of land. They even show their kindness by letting you move in first, pay later! Not only that, the whole family also volunteered to help him move house. There's nothing in her possessions - it's all over. Only the altar is too big. How to move here? Some people say that you should disassemble it and put it back together later. Uncle Ut refused to accept it. Because he said that it was the place where the ancestors' spirits often gathered and could not be touched. But without disassembling, there is no way to take the cabinet out of the house. It's too big and the door is too narrow. Without thinking, Uncle Ut suggested breaking the wall and rebuilding it. If so, it costs more. But he said that even though it costs money, it pleases the ancestors, uncle not heavy.

Choosing auspicious days and months, Uncle Ut arranged a frugal tray of incense burning ancestors, asked to remove the wall and move the altar. After paying careful respects and lowering the altar, he covered the cabinet with cashew cloth and began to break down the wall. At that time, in the winter morning, strangely, the sky was bright and clear. Even more strange, when he had just hit the first hammer against the back of the wall, a "pop" sound was heard, the whole solid wall suddenly collapsed. When the dust has just cleared, a halo spreads out, illuminating the house. Ut was surprised to see that among the ruins there was a wooden box painted with gilded vermilion that looked like new. Approaching, he saw on the face of the box two large letters of Confucianism: "Phuc Duc" inlaid with gold, shining brightly. On the edge of the cabinet, there is a line of bright yellow Nom characters: "Ancestors gave it to you! Only you can enjoy this inheritance." The reason why I can read these lines is because when I was in high school, I still learned more Chinese characters. - Nom. Uncle Ut had just touched the box when the lid of the box popped up, revealing the square gold bars inside. The whole house was lit up in a brilliant light...

Talk about home buyers. When he returned to pay the full amount, everything had changed. The solid wall is gone - they are rebuilding it! The guest's face darkened, and he said, "You broke your promise!" Uncle Ut innocently replied: "We are rebuilding the wall just like the old days, don't rush to blame us!" The guest still did not soften his voice: "What's the point of rebuilding, I asked to leave the house in its original form!" After that, the customer demanded his money back and did not buy the house anymore. Uncle Ut happily paid him the full amount that the two brothers had received and shared, not forgetting to pay interest. The guest took the money and quickly left the house. Who knows, he is a descendant of a famous Geography teacher. His family's generations of family told him that in his lifetime, he would go to this area to buy a house with the largest altar in the area, then break down the wall and move the cabinet. It turned out that his ancestors knew the secret of the altar and the wall, so he told his great-grandson to know to wait for the right time to appropriate it. Or maybe, thanks to filial piety and respect for his ancestors, Uncle Ut has kept all the precious things handed down by his ancestors... From this strange story, some old men in the area have always known the word Confucianism to each other a philosophical sentence that BLESSINGS MORALITY give birth to FORTUNE AND FORTUNE.

Hanoi, late November 2005