a. Nguồn gốc: 
- Theo quan điểm thần học: Thượng đế là người sáng tạo ra nhà nước quyền lực của nhà nước là vĩnh cửu và bất biến.
- Thuyết gia trưởng: Nhà nước là kết quả của sự phát triển của gia đình, quyền lực của nhà nước như quyền gia trưởng của gia đình.
- Thuyết bạo lực: Nhà nước ra đời là kết quả của việc bạo lực này với thị tộc khác
- Thuyết tâm lý : họ dựa trên phương pháp luận của chủ nghĩa duy tâm để giải thích của sự ra đời nhà nước 
--------> Họ giải thích không đúng về sự ra đời của nhà nước.

* Theo học thuyết Mác –Lênin: 
- Nhà nước ra đời khi có sự phân hóa và đấu tranh giai cấp.
- Quyền lực của nhà nước không phải là vĩnh cửu.
- Nhà nước tồn tại và tiêu vong khi những điều kiện khách quan cho sự phát triển của nó không còn nữa.
+ Lần 1: ngành chăn nuôi tách ra khỏi ngành trồng trọt thành một ngành kinh tế độc lập. 
+ Lần 2: cùng với sự phát triển mạnh mẽ của ngành chăn nuôi và trồng trọt thủ công nghiệp cũng ra đời và phát triển dẫn đến lần phân công lao động thứ 2 là thủ công nghiệp tách ra khỏi nông nghiệp.
+ Lần 3: sự ra đời của sản xuất hàng hóa làm cho thương nghiệp phát triển đã dẫn đến sự phân công lao động xã hội lần thứ 3 đây là lần phân công lao động giữ vai trò quan trọng và có ý nghĩa quyết định dẫn đến sự tan dã của chế động cộng sản nguyên thủy.

Quá trình hình thành nhà nước

- Xã hội cộng sản nguyên thủy
+ Kinh tế còn thấp kém
+ Chưa có sự phấn hóa giai cấp.
+ Chưa có nhà nước 

Đứng đầu các thị tộc và bộ lạc là các tộc trưởng do nhân dân bầu ra, việc điều hành quan hệ xã hội bằng quy luật chung. Trong tay họ không cần có một công cụ cưỡng bức đặc biệt nào. 
- Lực lượng sản xuất phát triển
+ Dẫn đến sự ra đời chế độ tư hữu
+ Xã hội phân chia thành giai cấp.
+ Cuộc đấu tranh giai cấp không thể điều hòa được (điều đó dẫn đến nguy cơ các giai cấp chẳng những tiêu diệt lẫn nhau mà còn tiêu diệt luôn cả xã hội)
Để thảm họa đó không diễn ra, một cơ quan quyền lực đặc biệt ra đời. Đó là nhà nước.
+ Nhà nước đầu tiên trong lịch sử là nhà nước chiếm hữu nô lệ, xuất hiện trong cuộc đấu tranh không điều hòa giữa giai cấp chủ nô và giai cấp nô lệ. 

- Tiếp theo là nhà nước phong kiến.
- Sau đó là nhà nước tư sản.
Nguyên nhân sự xuất hiện nhà nước.
+ Nguyên nhân trực tiếp: Sự xuất hiện nhà nước lad mth giai cấp không thể điều hòa được.
* Bất kỳ ở đâu, hễ lúc nào và chừng nào mà về mặt khách quan, những mâu thuẫn giai cấp không thể điều hòa được thì nhà nước xuất hiện.
* Sự tồn tại của nhà nước chứng tỏ rằng những mâu thuẫn giai cấp là không thể điều hòa được.
- Nhà nước chỉ ra đời và tồn tại trong một giai đoạn nhất định của sự phát triển xã hội và sẽ mất đi khi những cơ sở tồn tại của nó không còn nữa. 
b. Bản chất của nhà nước: Nhà nước là sản phẩm của giai cấp xã hội 
- Quyền lực về kinh tế: Có vai trò rất quan trọng nó cho phép người nắm giữ kinh tế thuộc mình phải chịu sự chi phối của họ về mọi mặt.
- Quyền lực về chính trị: Là bạo lực của các tổ chức này đối với giai cấp khác.
- Quyền lực về tư tưởng: Giai cấp thống trị trong xã hội đã lấy tư tưởng của mình thành hệ tư tưởng trong xã hội .

* Bản chất của xã hội :
- Nhà nước còn bảo vệ lợi ích của người dân trong xã hội.
- Nhà nước là một tổ chức duy nhất có quyền lực chính trị một bộ máy chuyên làm cưỡng chế và chức năng quản lý đặc biệt để duy trì trật tự xã hội.
- Thực hiện nhiệm vụ bảo vệ lợi ích của giai cấp thống trị trong xã hội.

thuộc tính của nhà nước

* ) Đặc trưng cơ bản của nhà nước.
Bản chất của nhà nước thể hiện ở đặc trưng cơ bản của nó. Ăng Ghen nhận định: bất kỳ nhà nước nào cũng có ba đặc trưng cơ bản sau:
a. Nhà nước quản lý dân cư trên một vùng lãnh thổ nhất định.
- Khác với tổ chức thị tộc, bộ lạc được hình thành trên cơ sở quan hệ huyết thống, còn nhà nước được hình thành trên cơ sở phân chia dân cư theo lãnh thổ mà họ cư trú.
- Quyền lực của nhà nước có hiệu lực với mọi thành viên trên lãnh thổ không phân biệt huyết thống.
- Xuất hiện mối quan hệ giữa từng người trong cộng đồng với nhà nước.
- Mỗi nhà nước được xác định bằng một biên giới quốc gia nhất định.
b. Nhà nước có một bộ máy quyền lực chuyên môn mang tính cưỡng chế đối với mọi thành viên trong xã hội.
- Nhà nước của giai cấp thống trị nào cũng có một bộ máy quyền lực chuyên nghiệp, bao gồm: các đội quân vũ trang đặc biệt (quân đội, cảnh sát, nhà tù…)
- Bộ máy quy luật hành chính
- Nhà nước thực hiện quyền lực của mình trên cơ sở sức mạnh cưỡng chế bạo lực của pháp luật.
c. Nhà nước hình thành hệ thống thuế khóa để duy trì và tăng cường bộ máy cai trị.
- Nhà nước tồn tại dựa vào thuế khóa, quốc trái và các hình thức bóc lột khác.
Chế độ đóng góp có tính chất cưỡng bức để nuôi sống bộ máy cai trị.
- Hệ thống thuế khóa, cống nạp hoàn toàn không có trong chế độ thị tộc, bộ lạc.
- Nhà nước của giai cấp bóc lột không những là công cụ trấn áp giai cấp mà còn là công cụ thực hiện sự bóc lột các giai cấp bị áp bức.

c. Chức năng của nhà nước: 
- Là các phương diện và những mặt hoạt động của nhà nước để thực hiện những nhiệm vụ của nhà nước.
- Chức năng đối nội: Là những mặt hoạt động chủ yếu của nhà nước diễn ra ở trong nước .
- Chức năng đối ngoại: Là những mặt hoạt động chủ yếu thể hiện với các nhà nước và dân tộc khác .
--------> Hai chức năng của nhà nước là đối nội và đối ngoại có quan hệ mật thiết với nhau. Việc xác định từ tình hình thực hiện các chức nẳng đối ngoại phải xuất phát từ tình hình thực hiện các chức năng đối nội và phải phục vụ cho việc thực hiện các chức năng đối nội. đồng thời việc thực hiện các chức năng đối nội lại có tác dụng trở lại với việc thực hiện các chức năng đối ngoại. So với các chức năng đối ngoại thì các chức năng đối nội giữ vai trò quyết định. Bởi vì việc thực hiện các chức năng đối nội là việc giải quyết mối quan hệ bên trong. Thực hiện các chức năng đối ngoại là việc giải quyết mối quan hệ bên ngoài. Giải quyết mối quan hệ bên trong bao giờ cũng giữ vai trò quan trọng quyết định đối với việc giải quyết các mối quan hệ bên ngoài.

so sánh nhà nước và thị tộc bộ lạc

Khác với tổ chức thị tộc, bộ lạc được hình thành trên cơ sở quan hệ huyết thống, còn nhà nước được hình thành trên cơ sở phân chia dân cư theo lãnh thổ mà họ cư trú.

Đứng đầu các thị tộc và bộ lạc là các tộc trưởng do nhân dân bầu ra, việc điều hành quan hệ xã hội bằng quy luật chung. Trong tay họ không cần có một công cụ cưỡng bức đặc biệt nào.