I. NHẬT BẢN từ 1945 - 1952 CTTG thứ hai để lại cho Nhật Bản những hậu quả nặng nề (gần 3 triệu người chết và mất tích, kinh tế bị tàn phá, 13 triệu người thất nghiệp, đói rét...), bị Mỹ chiếm đóng dưới danh nghĩa Đồng minh (1945 - 1952). *Về chính trị: Bộ Chỉ huy tối cao lực lượng Đồng minh (SCAP) thi hành các biện pháp: + Loại bỏ chủ nghĩa quân phiệt và bộ máy chiến tranh của Nhật, xét xử tội + Giải tán các đảng phái quân phiệt . + 3-5-1947, ban hành Hiến pháp mới quy định Nhật là nước quân chủ lập hiến nhưng thực tế là chế độ dân chủ đại nghị tư sản. + Nhật cam kết từ bỏ việc tiến hành chiến tranh, không dùng hoặc đe dọa sử dụng vũ lực trong quan hệ quốc tế. +Không duy trì quân đội thường trực, chỉ có lực lượng Phòng vệ dân sự bảo đảm an ninh, trật tự trong nước.Không mang quân đội ra nước ngoài * Về kinh tế: SCAP tiến hành 3 cải cách lớn: - Thủ tiêu chế độ tập trung kinh tế, giải tán các tập đoàn lũng đoạn "Dai-bát-xư ". - Cải cách ruộng đất, hạn chế ruộng địa chủ, đem bán cho nông dân. - Dân chủ hóa lao động. Từ năm 1950 - 1951: Nhật khôi phục kinh tế. Chính sách đối ngoại: - Liên minh chặt chẽ với MỸ, ký Hiệp ước hòa bình Xan Pharan-xi cô (9-1951). - 8-9-1951 ký Hiệp Ước An ninh Mỹ-Nhật:chấp nhận Mỹ bảo hộ, cho Mỹ đóng quân và xây dựng căn cứ quân sự trên đất Nhật. II. NHẬT BẢN TỪ 1952 - 1973 1. Kinh tế, Khoa học -kỹ thuật a. Kinh tế 1952 - 1960: phát triển nhanh. 1960 - 1970 phát triển thần kỳ (tốc độ tăng trưởng bình quân là 10,8%/ năm). Năm 1968, vươn lên hàng thứ hai thế giới tư bản sau Mỹ (tổng sản phẩm quôc dân là 183 tỷ USD.. Đầu những năm 70, Nhật trở thành một trong ba trung tâm kinh tế - tài chính thế giới cùng với Mỹ và Tây Âu. b. Khoa học- kỹ thuật: Rất coi trọng giáo dục và khoa học- kỹ thuật, mua bằng phát minh sáng chế Phát triển khoa học - công nghệ chủ yếu trong lĩnh vực sản xuất ứng dụng dân dụng (đóng tàu chở dầu 1 triệu tấn, xây đường hầm dưới biển dài 53,8 km nối Honsu và Hokaido, cầu đường bộ dài 9,4 km...) * Nguyên nhân phát triển: - Con người là vốn quý nhất, là nhân tố quyết định hàng đầu. - Vai trò lãnh đạo, quản lý của nhà nước Nhật. - Các công ty NB năng động,quản lý tốt ...nên có tính cạnh tranh cao. - Áp dụng thành công những thành tựu khoa học kỹ thuật hiện đại để nâng cao năng suất, chất lượng, hạ giá thành sản phẩm. - Chi phí quốc phòng thấp nên có điều kiện tập trung đầu tư vốn cho kinh tế. - Tận dụng tốt yếu tố bên ngoài để phát triển (viện trợ Mỹ, chiến tranh Triều Tiên, Việt Nam...) * Hạn chế: - Lãnh thổ hẹp, dân đông, nghèo tài nguyên, thường xảy ra thiên tai, phải phụ thuộc vào nguồn nguyên nhiên liệu nhập từ bên ngoài. - Cơ cấu giữa các vùng kinh tế, giữa công - nông nghiệp mất cân đối. - Chịu sự cạnh tranh gay gắt của Mỹ, Tây Âu, NICs, Trung Quốc... 2. Chính trị: - Từ 1955 đến 1993, Đảng Dân chủ tự do (LDP) liên tục cầm quyền, duy trì và bảo vệ chế độ tư bản. - Từ 1960 - 1964, chủ trương xây dựng "Nhà nước phúc lợi chung ", tăng thu nhập quốc dân lên gấp đôi trong 10 năm (1960 - 1970). - Liên minh chặt chẽ với Mỹ, đứng về phía Mỹ trong chiến tranh Việt nam. Năm 1956, bình thường hóa với Liên xô, tham gia Liên Hiệp Quôc