-Khái niệm: CNTB độc quyền là CNTB trong đó ở hầu hết các ngành, các lĩnh vực của nền kinh tế tồn tại các tổ chức tư bản độc quyền và chúng chi phối sự phát triển của sự phát triển của toàn bộ nền Kinh tế. Sự ra đời của CNTB độc quyền vẫn không làm thay đổi được bản chất của CNTB. 

*5 đặc điểm kinh tế của CN Tư bản: 

a.Tập trung sản xuất và các tổ chức độc quyền: 

_Là tổ chức liên minh giữa những nhà tư bản lớn để tập trung vào trong tay phần lớn việc sản xuất và tiêu thụ 1 số loại hàng hóa nào đó nhằm mục đích tiêu thụ lợi nhuận độc quyền cao.

_Các hình thức: 

+Cacten :   là hình thức độc quyền trong lưu thông ở trình độ thấp nó quyết định về mặt hàng và giá cả. 

Côngxoocxiom là hình thức độc quyền liên ngành tái sản xuất từ cung ứng vật tư - sản xuất - tiêu thụ.

Xanhđica  là hình thức độc quyền trong lưu thông ở trình độ cao hơn Cácten, nó quyết định về mặt hàng , giá cả và thị phần

 Tơrơt là hình thức độc quyền sản xuất, nó quyết định ngành hàng, qui mô đầu tư.

Cônglômêrat 

_Giá cả độc quyền: Nhờ vị trí thống trị mà các tổ chức độc quyền chi phối giá cả thị trường-bán hàng hóa với giá độc quyền cao và mua hàng hóa với độc quyền thấp.

b.Tư bản tài chính và bon đầu sổ tài chính: 

_Là sự thâm nhập và dung hợp vào nhau giữa tư bản độc quyền trong ngân hàng và độc quyền trong công nghiệp.

_Sự phát triển của tư bản tài chính-sự hình thành 1 nhóm nhỏ độc quyền chi phối toàn bộ đời sống kinh tế chính trị của toàn xã hội tư bản gọi là bọn đầu sỏ tài chính.

_Thông qua chế độ tham dự tư bản tài chính và bọn đầu sỏ tài chính thống trị về kinh tế, chính trị, đối nội, đối ngoại của các quốc gia tư bản.

c.Xuất khẩu tư bản 

_Là xuất khẩu giá trị ra nước ngoài nhằm mục đích chiếm đoạt giá trị thặng dư và các nguồn lợi khác nhau ở các nước nhập khẩu tư bản. 

_Hai hình thức XKTB chủ yếu: 

+XKTB trực tiếp: đưa tư bản ra nước ngoài để trực tiếp kinh doanh thu lợi nhuận (FDI) 

+XKTB gián tiếp: là hình thức xuất khẩu cho vay để thu lợi tức (ODA) 

_Mục đích: Mở rộng quan hệ sx với nước ngoài

 _Là công cụ chủ yếu để bành trướng sự thống trị của TB tài chính trên phạm vi toàn thế giới.

d. Sự phân chia thế giới về kinh tế giữa các tài chính độc quyền 

_Sự tích tụ, tập trung tư bản tăng, XKTB phát triển dẫn đến sự phân chia thị trường thế giới.

 _Sự cạnh tranh khốc liệt dẫn đến thỏa hiệp hình thành các liên minh độc quyền quốc tế. 

e. Sự phân chia thế giới về lãnh thổ giữa các cường quốc đế quốc: 

_Sự phân chia thế giới được củng cố và tăng cường bằng việc phân chia thế giới về lãnh thổ. Điều này làm cho các cường quốc đế quốc ra sức xâm chiếm thuộc địa

_Việc phân chia thế giới về lãnh thổ không đều dẫn đến các cuộc chiến tranh đòi chia lại thị trường.

* Đặc điểm quan trọng nhất:

 tích tụ SX là quan trọng nhất.

bởi đó chính là nguyên nhân hình thành và quyết định đến tính chất của CNTB độc quyền. các đặc điểm khác chỉ là hệ quả.
bởi có tập trung SX đến trình độ cao thì sẽ xuất hiện một số doanh nghiệp quy mô lớn và do đó nếu cạnh tranh với nhau sẽ mang lại nhiều thiệt hại, tất yếu họ bắt tay và thỏa hiệp với nhau, trên nguyên tắc cùng có lợi. 

Đây là điểm mấu chốt, điểm đột biến chuyển đổi từ CNTB cạnh tranh sang CNTB độc quyền.

Lê nin đã nói :"Độc quyền phát sinh, là kết quả của sự tập trung SX, là một quy luật phổ biến và cơ bản trong giai đoạn phát triển hiện nay của CNTB".