Năm 2008, bố mẹ tôi có chuyến đi vào Miền Nam du lịch, tham quan rất nhiều nơi. Tới địa đạo Củ Chi, mẹ tôi thấy ở đây bán một loại hộp gương bằng gỗ khảm trai rất đẹp, nên có mua về làm quà biếu bà ngoại tôi. Hộp làm bằng gỗ dừa, bên ngoài đổ sơn bóng loáng, nắp trong hộp có gắn gương và lòng hộp thì dán một lớp vải nhung. Đi kèm hộp gương là một chiếc lược, theo như người bán hàng thì nó được làm từ sừng hay ngà gì đó, màu đen, chải lên không bị ăn tóc.

Trên chuyến xe đi về, mẹ tôi vô tình đem hộp gương ra khoe với mấy người trong đoàn, nhiều người hỏi mượn, họ lấy lược chải thử và bảo đúng là chải sướng đầu lắm. Mẹ tôi tóc dài, lúc nào cũng phải búi nên không tiện chải, thấy mọi người bảo lược dùng thích như vậy, cứ nghĩ mình mua được hàng xịn, hí hửng tới tận lúc về đến nơi.

Sẽ chẳng có gì lạ nếu tôi không thấy cái hộp gương đó ở cùng với mấy món đồ lưu niệm khác, sau khi chuyển hết đồ của bố mẹ xuống xe. Hồi đó tôi mới mười bốn tuổi, thấy cũng đẹp đẹp nên đã mở nó ra, cầm cái lược bên trong lên chải tóc. Răng lược chạm vào da đầu lạnh toát, tay tôi cầm lược không thấy lạnh, mà sao lúc chải lên da đầu lại lạnh như thế. Chải được hai cái tôi bỗng thấy rùng mình, nhìn lại cái lược thì mới kinh hãi. Trên răng lược dính bao nhiêu là tóc dài, mà tôi lại là con trai.

Mẹ tôi bảo trên xe có nhiều người đã chải thử, chính vì vậy mà có tóc dính vào đấy,tôi cũng cho là phải nên không để ý thêm nữa. Tối hôm sau nhà tôi đem quà sang biếu bà ngoại, lúc đó cỡ hơn tám giờ. Nhà bà ngoại cách nhà tôi không xa,x đi bộ chỉ mười phút là đến. Trên đoạn đường ấy có một bãi đất trồng những cây dong- loại lá dùng để gói bánh chưng và cạnh đó là một con mương. Khi tôi với mẹ đi qua, dưới mương có tiếng nước bì bõm như thể có ai đang lội bên dưới.

Đường không có đèn, chỉ có ánh sáng từ nhà dân hắt ra, con mương tối om , tôi nghe rõ ràng tiếng lội nước ì oạp, quay lại nhìn nhưng không thấy gì. Cho đến lần thứ ba ngoái lại thì tôi thấy có một bóng đen đi theo sau mẹ con tôi.  Sợ tới quýnh cả chân lên, tôi vừa kêu vừa chỉ cho mẹ. Mẹ tôi cầm đèn pin soi thì chẳng thấy nó đâu, nhưng tôi dám chắc là mình không nhìn nhầm bóng người lúc nãy, nó chỉ cách tôi vài bước chân mà thôi.

Mẹ vừa quay đi thì tay tôi bị kéo giật một cái khiến túi đồ tôi cầm trên tay rơi bịch xuống đất, có bao nhiêu thứ đều bị văng ra hết, may mà cái hộp gương chưa bị vỡ. Bình thường đi đường này tôi chưa gặp chuyện như vậy, tôi cũng không biết đó có phải là ma không, nhưng sau đó tôi vẫn tiếp tục đến nhà bà an toàn mà lúc về cũng không xảy ra chuyện kì lạ nào nữa.

Bẵng đi vài tháng, hôm ấy là cuối tháng Chín, bác tôi từ trong nhà bà ngoại chạy ra báo bà bị cảm, phải đưa đi viện cấp cứu. Tới bệnh viện bác sĩ mới phát hiện bà tôi bị viêm gan, vì đã vào giai đoạn nguy hiểm nên phải nhập viện để điều trị. Thế là tối hôm đó tôi được cử vào nhà bà ngoại ngủ để trông nhà

Cả đời tôi cũng không quên được cái đêm rùng rợn ấy. Nhà bà ngoại chia làm ba gian, gian giữa là phòng khách, hai gian bên đặt hai cái giường, tôi và anh họ bằng tuổi ngủ một giường, giường còn lại là giường bà vẫn ngủ, đêm ấy nó được bỏ trống. Anh họ ngủ trước, tôi lạ giường nên cứ trằn trọc mãi, nhắm mắt nằm đấy nhưng không ngủ. Khi đó có lẽ cũng đã gần nửa đêm, không gian tĩnh mịch yên ắng, bỗng tôi nghe thấy tiếng cót két...

Mở choàng mắt, đối diện giường của tôi là cửa ra vào, cánh cửa vẫn đóng chặt. Tiếng cót két ban đầu còn nhỏ, sau đó thì to dần, hay là tiếng mọt kéo gỗ? Tôi bình tĩnh ngẩn đầu dậy, bộ bàn ghế ở phía trên đầu giường tôi , tiếng cót két hình như phát ra từ đằng đó. Lúc ấy tôi chưa hình dung ra đó là tiếng gì nên chưa sợ lắm, phải nhìn qua bộ bàn ghế sang tới giường bên kia, tôi mới giật mình.

Cạnh giường bà có một bóng trắng đang đứng thẳng. Cái bóng đó không mờ ảo như sương, mà tôi thấy cả quần màu xanh, nước da trắng bệch, cái đầu trọc hếu hoặc là trơ xương, đang đứng quay lưng lại phía tôi. Tôi sợ tới mức không dám nhúc nhích. Đúng là ma rồi, miệng tôi cứng đờ, muốn lay anh họ dậy nhưng tay bủn rủn không nhấc lên được, càng không dám quay đi, thiếu chút nữa là tôi tiểu ra quần.

Bóng trắng kia không đứng im, hình như nó còn cầm cái gì trên tay, lúc tôi thấy thì nó đang giơ tay lên đầu, cót kétttttt. Tiếng gì đấy? Tôi run bần bật khi nghe thấy âm thanh đó. Cót kéttttt. Bóng trắng cào cái gì lên đầu nó, cào hai lần thì dừng. Kẽo kẹt. Bất thình lình bên cạnh tôi có độn, tôi giật mình nhìn thì là anh họ tôi xoay người, chỉ liếc mắt đi chỗ khác thôi mà tới lúc quay lại bóng trắng kia đã không thấy đâu nữa.

Tôi lập tức nằm im,  không dám nhìn ngang nhìn dọc nữa, trùm kín chăn lên đầu. Chắc chắn vừa rồi là ma nó vẫn đang ở trong nhà này. Tai tôi áp xuống giường, một lúc sau không nghe thấy tiếng cót két nữa, nhưng tôi nghe thấy tiếng bước chân. Tôi nhắm chặt mắt, không dám thở mạnh, đúng lúc đó anh họ tôi ngồi dậy. Hay là nó bắt anh tôi đi?

Ngay lập tức tôi bật tung chăn ra, vồ lấy anh họ, bấy giờ anh ấy đã gần ra tới ngoài mép giường.

- Mày làm gì đấy? Giật cả mình.

Anh họ nhìn tôi nói. Tôi lắp bắp hỏi:

- Anh... anh làm gì đấy?

- Tạo đi tiểu.

- Em đi với.

Vậy là anh tôi chỉ dậy vì buồn tiểu, chứ không bị bắt bớ gì cả. Tôi tranh thủ kể ngay với anh họ về cái bóng trắng, nhưng anh ấy không tin, còn bảo tôi sợ bóng sợ gió vớ vẩn. Lúc vào ngủ, tôi nhất quyết đòi bật đèn, vì đang dở giấc nên anh họ tôi rất nhanh chóng đã ngáy vang nhà, còn tôi thì cứ mở mắt thao láo, mãi tới gần sáng mới chợp mắt được một chút.

Hôm sau tôi về kể với mẹ, mẹ cũng bảo tôi luyện thuyên, nhà ở làm gì có ma. Hơn nữa bệnh tình của bà đang rất đáng lo nên mẹ không quan tâm được chuyện gì khác. Và cũng vì lúc đó còn nhỏ nên dù rất sợ, tôi cũng chỉ mất ít ngày là quên luôn. Cho đến khi bà ngoại mất. Sau sự kiện tôi thấy ma gần một năm, bệnh của bà chuyển từ viêm sang u xơ, bà nằm liệt giường hai tuần và mất vào lúc sáu giờ chiều thứ Bảy.

Tối hôm đó mẹ và các bác thay quần áo mới và vấn lại tóc cho bà, mọi người lấy chiếc lược trong hộp gương ra để chải, tôi lặng nhìn mớ tóc trắng quấn vào răng lược, trong lòng không khỏi xót xa.
     
Đêm đó tôi ngủ mơ thấy bà ngoại ngồi ở giữa nhà, tóc xõa đầy vai. Trong nhà rất tối, nhìn mãi tôi mới thấy một người ngồi sau lưng đang chải tóc cho bà. Tôi không nhìn rõ mặt người kia" nhưng chắc chắn rằng không phải là bác hay mẹ mình. Người ấy mặc một bộ quần áo xanh, tay cầm lược chầm chậm đưa lên đưa xuống phía sau đầu bà, mỗi lần như vậy tóc bà lại rụng ra từng mảng

Sáng hôm sau tôi kể lại giác mơ cho mẹ, lúc này bà mới nhập quan, mẹ tôi buồn rầu không nghe hết đầu đuôi tôi nói đã khỏi mặc lên. Tôi đành tự mình ra nắp quan nhóm vào trong, trên đấy có một lỗ trống nhỏ gần kinh để mọi người được nhìn mặt người mãi lần cuối. Bà tôi nhằm mặt thanh thản năm đó, tôi ngó thấy hình như trên mái tóc đã vấn của bà có cài chiếc lược. Tới khi vẫn khách tôi mới tìm bác cả để hỏi lý do để cả chiếc lược vào trong quan báo cả bảo trần sao âm vậy, phải chôn theo cả tự trang cho bà nữa.

Đám tang diễn ra suôn sẻ, một trăm ngày sau, nhà tôi đưa bà lên chùa. Lễ lạt xong xuôi, thầy cúng nói với nhà tôi là bà ngoại yếu lắm, không gọi về được. Mọi người trong nhà sau này cũng nhiều lần đi gọi hồn bà, nhưng không ở đâu kêu được bà lên nổi chuyện với con cháu. Sau đám tang, tôi cũng không mơ thấy bà nữa, như thế bà đã không còn liên hệ gì với gia đình họ hàng Mỗi lần sang căn nhà trống mà bà để lại, tôi lại cảm thấy một sự lạnh lẽo tang thương khó tả.

Rồi ba năm chịu tang bà cũng qua đi. Cuối năm 2014, nhà tôi có đi xem thấy thì chọn được ngày cải mả. Anh em con châu họp mặt đông đủ, thống nhất chuyển bà sang nhà mới cho sạch sẽ. Ngoài việc chọn được ngày đẹp, gia đình chúng tôi nghĩ đất bà nằm có vấn đề, hoặc là sai hướng, hoặc là như một bác trong họ nói, quan tài bị nứt nên đặt lọt vào trong lấp hết người bà. Thế là tất cả nhất trí bóc mỏ vào đợt ấy.

Quá trình bốc mộ tải không tham gia, vì thời gian đó tôi còn đang đi thi chưa về kịp. Me toi kẻ rằng quan tài vẫn nguyên vẹn da thịt bà chưa tiêu hết, nhưng đã mở ra rồi thì bằng mọi cách phải làm sạch để chuyển mộ. Bà tôi chôn ở chỗ đất khô, nên trong quan không có nước đọng, nghe người bốc mộ nói trường hợp của bà tôi rất đặc biệt, bình thường xác người tiêu chưa hết thì tóc tại vẫn dinh trên đầu, còn tóc bà tôi thì tiêu sạch trong mộ không thấy sợi tóc nào của bà hết.

Sau khi nâng bà đặt vào tiểu, mọi đồ đạc trong quan cũ đều được thu gom để đem đi đốt. Lúc này mới xảy ra một chuyện. Người bốc mộ thuê cho nhà tôi tìm được cái lược dưới đáy quan, ông ấy có thâm niên gần ba mươi năm trong nghề nên đảm bảo là không bao giờ nhầm lẫn xương cốt với bất cứ cái gì khác. Khi cầm cái lược lên, ông ấy đã quả quyết cái lược này là làm từ xương chứ không phải ngà hay sừng.

Cả nhà tôi không ai tin, ông ấy bèn lấy nước rửa qua một lượt, lớp sơn bên ngoài vì bị oxi hóa nên bong ra, để lộ màu nâu xin bên trong. Ông bốc mộ bẻ thử một răng lược, thấy nó mủn ra, càng vo thì càng mịn như bột. Cái này là vì xương để trong môi trường yếm khí lâu năm sẽ bị vôi hóa, không như sừng hay ngà thì trở hơn. Còn là xương của con gì thì ông ấy không biết, nhà tôi thấy cũng không đáng lo, dẫu sao thì chuyện cũng đã xong xuôi rồi.

Sau khi hoàn tất việc chuyển nhà cho bà ngoại, nhà tôi có mời thầy cúng về nhà làm lễ. Lúc này có mặt đông đủ con cháu trong họ, tôi cũng đã đi học về.

Ông thấy mới đọc được một chút thì đột nhiên bắc cả tôi ngã vật ra khóc. Dù sợ là hiện tượng vong nhập nhưng mọi người vẫn xúm vào đỡ bác. Bác tôi mặt đỏ tía tai, tay chân mềm nhũn, người cứ cặt ra chiếu, nước mắt nước mũi giàn giụa. Bắc giáo khóc thảm thiết, ai hỏi gì cũng không trả lời, được một lát thi bác cho tay lên bứt tóc, cứ túm từng năm một mà dứt, giọng bác lạc đi nghe giống như sắp hết hơi. Nhưng phải hai người giữ tay mới kim được bác lại, ai cũng bảo người âm khỏe lắm, thảo nào bác tôi gầy gò mà hai người hết sức mới giữ nổi.

Mọi người xúm đen xúm đỏ vào đỡ bác, vài người gọi bác là mẹ ơi, vài người khóc sụt sùi, bác thì nhắm nghiền mắt, đầu lắc quấy quậy, tóc xổ tung ra. Hay là bị âm binh nhập rồi? Có người hỏi thầy cúng, thấy bảo không phải, có khả năng bà uất ức chuyện gì quá nên bà quấy quả con cháu thôi, cứ dỗ đi là hết Mọi người tạm tin lời thầy, tiếp tục dùng lời lẽ an ủi, vỗ về bác, xoa lưng xoa mặt cho bác nhanh hồi. Mãi tới khi không còn sức nữa, bác mới rũ người ra.

- Ba đi rồi à? - Có người hỏi, tiếng khóc của ai đó thảm thiết vang lên, là bác gái thứ. - Bà bỏ con bỏ cháu, bao năm đi biển biệt không về thăm nhà, giờ về lại không thèm nhìn mặt ai hết må då di rói.

- Cha tiền sư con Quý, mà cha tiên sư con Quý.

Bác cả tôi đột nhiên chửi đồng lên, Quý là tên bác gái thư nghe mà ai nấy lạnh cả người. Hóa ra bà vẫn chưa đi, mọi người mới cắm tay ba, vừa xoa nắn vừa thủ thì

- Mẹ ơi sao máy năm liền mẹ đi dẫu không về với chúng con?

- Tao không về được.

Bác cả tối bắt đầu rấm rức khóc, bác thêu thảo nói như là đối lúc còn sống:

- Thắng Tây nó bắt tạo đi theo nó vào trong Nam, không cho tao về, nó bảo tạo lấy xương của nó, chừng nào tạo còn giữ cái xương thì nó còn bắt tạo đi, tạo khó quá...

Qua cơ thể bác cả, bà tôi kể đại khái là có thằng Tây nào đó bắt bà đi vào miền Nam, tới chỗ nó chết để hành hạ bà, không cho bà về với con cháu. Nó chết từ hồi còn chiến tranh, xác vùi dưới đống đất, có con chó rừng bởi xúc lên ăn, khẩu xương dùi nó tha vứt ra ngoài bìa rừng. Không biết sao có người nhật xương đó vẽ, mải đi làm thành lược, rồi bịa là lược ngà, bản với giá cao. May sao nhà tôi cái mộ sớm, đem cái lược kia vứt đi, chứ còn để lâu thì bà tôi còn khố

Tôi được tận mắt thấy bác vừa khóc vừa kế, nếu là ông thấy cúng bị nhập thì tôi đã không tin, trước giờ tôi cũng không nghĩ là có chuyện người chết trở về nhập vào người sống hơn nữa ba năm liền dùng đủ mọi cách áp vong mà không được, cả nhà tôi đã sớm hết hy vọng rãi. Thế mà lần này không phải áp vong, chỉ là làm lễ cúng thì bà lại về, chứng tỏ bà tôi thực sự bị bắt đi

Chắc nhiều người cũng nghĩ giống tôi, rằng vong là ma rồi thì còn ai hành được vong nữa, hoặc là vong chỉ có đi hành người thôi, nhưng cứ suy từ cấu trần sao âm vậy ra, người hại người được thì vong cũng sẽ hại được vong. Quan trọng là khi đem một vật gì đó từ ngoài về, hãy chắc chắn nó không liên quan đến người chết. Cái lược kia nếu như không được chôn thì biết đâu người bị hại sẽ là ai đó trong gia đình tôi. Thật sự nếu có chuyện như vậy xảy ra, ngay cả tôi cũng không dám chắc mình có may mắn được ngồi đây để kể lại hay không nữa.