NỘI CUNG KHÁNH XƯƠNG

Thái hoàng thái hậu

Huý là Sài 柴, con gái thứ tư của Quang Lộc tự thiếu khanh, tặng quốc công Nguyễn Xuân Tiến. Bà được tuyển vào hầu cho tiền triều tổ khảo từ hồi ở tiềm để, hạ sinh hoàng trưởng tử Bình quốc công, tức tiên triều hoàng khảo. 

Tiên triều hoàng khảo lên ngôi, được tôn hoàng thái hậu. Kim thượng lên ngôi, được tấn tôn làm thái hoàng thái hậu. Bà thuở nhỏ đã có bệnh ở mắt, sau khi tiên đế băng hà thì khóc đến mù lòa, ngụ cung Gia Thọ. Sinh nhật gọi là Khôn Thọ tiết, trong cung gọi bằng tôn danh "Dao cung".

Tiên triều hoàng khảo

Sơ húy Quý Kính 貴俓, ngự húy Khoáng 曠. Vua không con, năm thứ 2 nhận nuôi công tử Định Phong, con trai của người em là Bình thái vương làm hoàng tử, sau cùng di mệnh cho nối ngôi.Trong cung hiện tại gọi "Tiên đế", riêng kim thượng gọi là "Hoàng khảo".

Hoàng thái hậu

Tên húy hai chữ là Liễu 柳 và Hạnh 幸, con gái nguyên Lại bộ thượng thư, tặng quận công Vũ Đức Trình. Bà được tuyển vào tiềm để làm nguyên phối cho tiên đế. Khi kim thượng được nhận hoàng tịch thì giao cho thái hậu nuôi dưỡng. Khánh Xương nguyên niên, bà được tôn làm Hoàng mẫu. Năm thứ 2, tấn tôn Hoàng thái hậu, ngụ cung Trường Ninh. 

Sinh nhật gọi là Thánh Thọ tiết, người trong cung gọi bằng tôn danh "Thánh từ". Bà có người em gái tên Thị Mười 氏𨑮 đang làm nội cung của kim thượng, được phong chức tài cửu giai.

Kim thượng hoàng đế

Sơ húy không rõ, sau khi nhập hoàng tịch thì đổi thành Định Mịch 定謐, được tiên đế ban danh hiệu Bình Chánh huyện công, con trai ông Bình thái vương Quý Thục 貴俶 và bà chính thất Bình thái vương phi họ Lại, tên húy Khê 嵠. 

Lên ngôi hoàng đế lấy ngự húy Hi 暿, đặt niên hiệu Khánh Xương.

Nhân tần Nguyễn Thị Hòa 阮氏和

Nguyên phối của kim thượng, con ông Hậu quân đô thống Nguyễn Văn Giảng. Năm thứ 5 triều tiên đế, bà được đưa vào cung Gia Thọ khi mới tám tuổi. Sau được nhập tiềm để làm nguyên phối cho kim thượng, người trong phủ gọi là "Đức Cô Nhứt". 

Kim thượng lên ngôi chưa lâu thì bà qua đời, sau được truy phong làm Tam giai Nhân tần, thụy là Nhã Thuận. Sinh được Hoàng trưởng nữ Thái An.

Nhất giai Cẩn phi Nguyễn Thị Thải Hà 阮氏彩霞

Sơ húy The 絁, lại húy Diễm 艶, hiệu Thải Hà 彩霞, con ông Võ Hiển điện đại học sĩ Nguyễn Kim Cẩn. 

Năm Khánh Xương thứ 5, bà khi đó 18 tuổi được triều đình chọn vào hầu kim thượng. Ngày 18 tháng 2, nhập cung bằng lễ tấn nội đình, được sách phong bậc nhất giai đứng đầu cửu giai, ban hiệu Thải Hà, lại chuẩn cho quyền nhiếp lục viện. Trú ở viện Thuận Huy. Người trong cung gọi là "bà Phi Cẩn".

Tứ giai Khoan tần Dương Thị Mận 楊氏槾

Con ông Tiền phong tri bạ Dương Viết Khoa. Năm thứ 11 triều tiên đế, bà được đưa vào cung Gia Thọ, rồi được nhập tiềm để làm phủ thiếp cho kim thượng, người trong tiềm để gọi là "Đức Cô Ba". 

Khánh Xương nguyên niên, được dự vào hàng cung tần. Năm thứ 3, được phong bậc tứ giai. Năm thứ 5 phạm tội mà bị giáng xuống Cửu giai tài nhân. Trú ở viện Thuận Huy. Hạ sinh hoàng trưởng tử Long Thác. Người trong cung gọi là "bà Tân Khoan", sau bị giáng gọi thành "bà Tài Mận".

Tứ giai Giai tần Trần Thị Đoài 陳氏兑

Con ông bố chánh sứ Thừa Thiên Trần Văn Trà. Năm lên chín tuổi được đưa vào cung Gia Thọ. Bà nhập tiềm để cùng một lượt với bà nguyên phối Nguyễn Thị Hòa, người trong tiềm để gọi là "Đức Cô Nhì". 

Khánh Xương nguyên niên, được dự vào hàng cung tần. Năm thứ 3, được phong bậc tứ giai. Trú ở viện Đoan Hòa. Người trong cung gọi là "bà Tân Giai". Sinh ra hoàng nhị tử Long Hựu.

Lục giai tiệp dư Phan Thị Mừng 潘氏明

Con ông tổng đốc Quảng Trị Phan Văn Hoà. Năm thứ 11 triều tiên đế, bà được đưa vào cung Gia Thọ, rồi được nhập tiềm để làm phủ thiếp cho kim thượng, người trong tiềm để gọi là "Đức Cô Tư". 

Khánh Xương nguyên niên, được dự vào hàng cung tần. Năm thứ 3, được phong bậc lục giai. Trú ở viện Đoan Trang. Người trong cung gọi là "bà Tiếp Mừng".

Lục giai tiệp dư Hồ Thị Dung 胡氏容

Con ông Cẩm y vệ hiệu úy Hồ Đăng Thụ. Năm thứ 11 triều tiên đế, bà được đưa vào cung Gia Thọ, rồi được nhập tiềm để làm phủ thiếp cho kim thượng, người trong tiềm để gọi là "Đức Cô Năm". 

Khánh Xương nguyên niên, được dự vào hàng cung tần. Năm thứ 3, được phong lục giai Tiệp dư. Trú ở viện Đoan Trang. Người trong cung gọi là "bà Tiếp Dung".

Thất giai quý nhân Nguyễn Thị Cát 阮氏㵧

Con ông phó vệ úy Nguyễn Đắc Nhân. Năm thứ 11 triều tiên đế, bà được đưa vào cung Gia Thọ, rồi được nhập tiềm để làm phủ thiếp cho kim thượng, người trong tiềm để gọi là "Đức Cô Tám". 

Khánh Xương nguyên niên, được dự vào hàng cung nhân. Năm thứ 3, được phong thất giai. Trú ở viện Đoan Tường. Người trong cung gọi là "bà Quý Cát".

Bát giai mỹ nhân La Thị Táo 萝氏枣

Con ông chánh đội La Văn Phú. Năm thứ 12 triều tiên đế, bà cùng em gái là Thị Đàn được đưa vào cung Gia Thọ, rồi được đưa vào tiềm để cho cô Nhứt dạy dỗ. Năm thứ 16 được tiến cử làm phủ thiếp, người trong tiềm để gọi là "Đức Cô Chín". 

Khánh Xương nguyên niên, được dự vào hàng cung nhân. Năm thứ 3, được phong bát giai. Trú ở viện Đoan Trang. Người trong cung gọi là "bà Mị Táo".

Cửu giai tài nhân Vũ Thị Mười 武氏𨑮

Con ông nguyên Lại bộ thượng thư Vũ Đức Trình, em gái bà hoàng thái hậu Vũ Thị Hạnh. Năm thứ 10 triều tiên đế, bà được đưa vào cung Gia Thọ, rồi được nhập tiềm để làm phủ thiếp cho kim thượng, người trong tiềm để gọi là "Đức Cô Sáu". 

Khánh Xương nguyên niên, được dự vào hàng cung tần. Năm thứ 3, được phong cửu giai. Trú ở viện Đoan Hòa. Người trong cung gọi là "bà Tài Mười".

Cung nhân Trần Thị The 阮氏絁

Con gái của ông Thượng thư Lễ bộ Trần Duy Bính. Năm thứ 13 triều tiên đế, bà được đưa vào cung Gia Thọ. Năm thứ 16 được đưa vào tiềm để làm nàng hầu cho kim thượng. 

Khánh Xương nguyên niên, được dự vào hàng cung nhân. Năm thứ 3, được phong chức cung nhân. Trú ở viện Thuận Huy. Người trong cung gọi là "bà Cung The".

Cung nhân Nguyễn Thị La 阮氏萝

Con ông chưởng cơ Nguyễn Công Thụ. Năm thứ 12 triều tiên đế, bà được đưa vào cung Gia Thọ, năm thứ 16 được đưa vào tiềm để làm nàng hầu cho kim thượng. 

Khánh Xương nguyên niên, được dự vào hàng thị nữ. Năm thứ 3, được phong chức cung nhân. Vua cho đặc cách nhận cáo trục Thượng diên viện Chưởng yến (掌宴) cung nhân. Trú ở viện Đoan Trang. Người trong cung gọi là "bà Cung La". Sinh được một hoàng nữ nhưng mất sớm.

Cung nhân Châu Thị Quế 朱氏桂

Húy là Tạnh 晴, con ông Tư không Châu Văn Trị. Năm thứ 11 triều tiên đế, bà được đưa vào cung Gia Thọ, thái hậu ban cho tên mới là Quế, rồi được nhập tiềm để làm phủ thiếp cho kim thượng, người trong tiềm để gọi là "Đức Cô Bảy". 

Khánh Xương nguyên niên, được dự vào hàng cung nhân. Năm thứ 3, được phong chức cung nhân. Trú ở viện Đoan Tường. Người trong cung gọi là "bà Cung Quế".

Cung nga Nguyễn Thị Đắc 阮氏得

Em ruột bà cung nhân Nguyễn Thị La. Vào cung cùng lúc với chị gái. Năm thứ 16 được đưa vào tiềm để làm nàng hầu cho kim thượng. 

Khánh Xương nguyên niên, được dự vào hàng thị nữ. Năm thứ 3, được phong chức cung nga. Trú ở viện Thuận Huy. Người trong cung gọi là "bà Cung Đắc".

Cung nga Trương Thị Tạo 張氏造

Con ông Tham tri bộ Lại Trương Khắc Hòa. Năm thứ 12 triều tiên đế, bà được đưa vào cung Gia Thọ, rồi được đưa vào tiềm để cho cô Ba dạy dỗ. Năm thứ 17 được tiến cử làm nàng hầu. 

Khánh Xương nguyên niên, được dự vào hàng thị nữ. Năm thứ 3, được phong chức cung nga. Trú ở viện Đoan Hòa. Người trong cung gọi là "bà Cung Tạo".

Cung nga Nguyễn Thị Khiết 阮氏洁

Cháu nội ông Hộ lý Nội vụ Nguyễn Bình. Năm thứ 12 triều tiên đế, bà được đưa vào cung Gia Thọ, rồi được đưa vào tiềm để cho cô Nhì dạy dỗ. 

Khánh Xương nguyên niên, được dự vào hàng cung nhân. Năm thứ 3, được phong chức cung nhân. Trú ở viện Đoan Tường. Được kim thượng đặc cách cho nhận cáo phong của nữ quan là Thượng thảng viện Điển thái (典采) cung nga. Sinh ra hoàng nhị nữ Bảo Trân. Người trong cung gọi là "bà Cung Khiết".

Cung nga Nguyễn Thị Sêu 阮氏超

Con ông Tham tri bộ Binh Nguyễn Đình Đức. Năm thứ 11 triều tiên đế, bà được đưa vào cung Gia Thọ, năm thứ 16 được đưa vào tiềm để làm nàng hầu cho kim thượng. 

Khánh Xương nguyên niên, được dự vào hàng cung nhân. Năm thứ 3, được phong chức cung nga. Trú ở viện Thuận Huy. Người trong cung gọi là "bà Cung Sêu".

Cung nga Ngô Thị Đào 吳氏桃

Con ông Giáo úy Cẩm y vệ Ngô Viết Kính. Năm thứ 11 triều tiên đế, bà được đưa vào cung Gia Thọ, năm thứ 16 được đưa vào tiềm để làm nàng hầu cho kim thượng. 

Khánh Xương nguyên niên, được dự vào hàng cung nhân. Năm thứ 3, được phong chức cung nga. Trú ở viện Đoan Trang. Người trong cung gọi là "bà Cung Đào". Sinh ra hoàng tam nữ Mỹ Thục, được kim thượng đặc cách cho nhận cáo trục Thượng trân viện Điển hoàn (典鍰) cung nga.

Nguyễn Thị Sát 阮氏察

Em gái cùng cha khác mẹ với bà Thái hoàng thái hậu, nhỏ hơn bà 25 tuổi. Khánh Xương năm thứ 4 được Thái hoàng thái hậu tiến cử vô nội đình làm chức thị nữ (侍女). Trú ở viện Đoan Tường. Người trong cung gọi là "bà Thị Sát".

La Thị Đàn 萝氏檀

Con ông chánh đội La Văn Phú, em ruột bà mỹ nhân La Thị Táo. Năm thứ 12 triều tiên đế, bà cùng chị là bà Mị Táo được đưa vào cung Gia Thọ, rồi được đưa vào tiềm để cho cô Nhì dạy dỗ. Năm thứ 16 được tiến cử làm nàng hầu. 

Khánh Xương nguyên niên, được dự vào hàng cung nhân. Năm thứ 3, được phong chức thị nữ (侍女). Trú ở viện Đoan Trang. Người trong cung gọi là "bà Thị Đàn".

Và 19 thị nữ khác

************************************************