Câu 69: Trình bày cách khám bộ phận bệnh nhân mắc bệnh nội tiết ?

- Tuyến nội tiết là những tuyến tiết ra các hormon. Mỗi tuyến nội tiết tiết ra 1 số các hormon đặc hiệu, có chức năng đặc hiệu riêng cho tuyến đó và phát huy tác dụng sinh học ở tế bào đích của riêng tuyến đó

- Hệ thống tuyến nội tiết trong cơ thể gồm: tuyến yên, tuyến giáp, tuyến cận giáp, tuyến sinh dục, tuyến thượng thận, tuyến tuỵ nội tiết, tuyến ức

* Khám bộ phận sinh dục:

+ Hỏi về chức năng sinh dục:

- Với nữ: chu kỳ kinh nguyệt, tiền sử chửa đẻ, sảy thai...

- Với nam: khả năng tình dục, bất lực

+ Khám bộ phận sinh dục: 

- Nữ: Xem vị trí, kích thước lỗ âm đạo. Hình dạng của môi to, môi bé, âm vật. Tình trạng, khối lượng tử cung, vú, thể tích âm đạo

- Nam: Kích thước dương vật, vị trí, độ lớn và số lượng tinh hoàn...

* Khám bộ máy tuần hoàn: 

+ Huyết áp: cao hay thấp

+ Tim:

- Tần số tim nhanh hay chậm

- Có rối loạn nhịp tim hay không

- Tim có to hay có tràn dịch màng ngoài tim hay không

+ Mạch máu ngoại vi có bị xơ cứng hay không

* Khám bộ máy tiêu hoá: 

+ Khẩu vị: chán ăn trong bệnh suy tuyến yên, ăn nhiều gặp trong Basedow, đái tháo đường

+ Rối loạn phân: táo bón kéo dài trong suy giáp trạng, ỉa lỏng vô cớ trong bệnh Basedow...

* Khám tình trạng thể lực, tinh thần và vận động: 

- Loãng xương gặp trong Cushing, thoái khớp gặp trong đái tháo đường, mất canci trong cường tuyến cận giáp

- Thể lực giảm trong Addison

- Trí thông minh kém phát triển trong suy giáp

- Dễ xúc động hay lo lắng, cáu bẩn trong Basedow ./.

Câu 70: Trình bày cách khám lâm sàng tuyến giáp ?

* Nhìn: Bình thường không nhìn thấy tuyến giáp. Khi tuyến giáp to có thể nhìn thấy và di động theo nhịp nuốt. Qua nhìn, đánh giá sơ bộ về hình thể, kích thước tuyến giáp, tuyến giáp to nhiều hay ít, to 1 phần hay to toàn bộ

* Sờ và đo tuyến giáp:

+ Để người bệnh ở tư thế thoải mái, đủ ánh sáng, bộc lộ vùng cổ, đầu hơi nghiêng ra trước, cằm hơi nâng. Dùng ngón tay cái và ngón trỏ của thầy thuốc đè vào giữa thanh quản và cơ ức đòn chũm, sau đó cho bệnh nhân nuốt sẽ thấy di động theo nhịp nuốt

+ Khi sờ cần nhận định:

- Thể tích và giới hạn của tuyến

- Mật độ tuyến cứng hay mềm, đều hay không ở toàn bộ tuyến

- Mặt tuyến nhẵn hay ghồ ghề

- Tuyến to toàn bộ đều hay có nhân, một hay nhiều nhân

- Sờ có rung miu không

+ Nếu tuyến giáp to từng thuỳ cần đo kích thước của từng thuỳ: đo chiều cao giữa 2 cực và chiều ngang 

+ Để theo dõi tiến triển của tuyến, đo tuyến giáp bằng cách dùng thước dây đo vòng qua chỗ to nhất của tuyến và theo dõi qua các lần đo

* Nghe: đặt ống nghe lên nhu mô tuyến để xem có tiếng thổi tâm thu hay tiếng thổi liên tục hay không. Khi bệnh nhân nằm tiếng thổi nghe rõ hơn khi ngồi. Cần phân biệt tiếng thổi ở bướu với tiếng thổi ở khí quản, khi đó cần cho bệnh nhân nín thở 1 vài nhịp, lúc đó sẽ còn lại tiếng thổi

* Mô tả tuyến giáp sau khi khám:

+ Tuyến giáp có to hay không, căn cứ vào sự di động theo nhịp nuốt

+ Nếu tuyến giáp to đều cả 2 thuỳ cần đánh giá độ to của tuyến: 

- Độ I: không nhìn thấy, sờ thấy

- Độ II: nhìn thấy, sờ rõ hơn

- Độ III: đứng xa 5m vẫn nhìn thấy

Nếu tuyến giáp to từng thuỳ cần mô tả kích thước của thuỳ tuyến to ra

+ Mật độ tuyến cứng hay mềm, mặt nhẵn hay ghồ ghề, có nhân hay không

+ Sờ tuyến có nóng, đỏ, đau hay không, có rung miu hay không

+ Nghe có tiếng thổi hay không./.

Câu 71: TB các mô tả tuyến giáp sau khi khám ?

+ Tuyến giáp có to hay không, căn cứ vào sự di động theo nhịp nuốt

+ Nếu tuyến giáp to đều cả 2 thuỳ cần đánh giá độ to của tuyến: 

- Độ I: không nhìn thấy, sờ thấy

- Độ II: nhìn thấy, sờ rõ hơn

- Độ III: đứng xa 5m vẫn nhìn thấy

Nếu tuyến giáp to từng thuỳ cần mô tả kích thước của thuỳ tuyến to ra

+ Mật độ tuyến cứng hay mềm, mặt nhẵn hay ghồ ghề, có nhân hay không

+ Sờ tuyến có nóng, đỏ, đau hay không, có rung miu hay không

+ Nghe có tiếng thổi hay không 

- cần phân biệt TG to với các khối u ở vung cổ ngoài TG như hạch  trước ức đòn chũm ,u mỡ vùng cổ .các u nay ko di động theo nhịp nuốt./

Câu 72: Mô tả triệu chứng lâm sàng của bệnh nhân đái tháo đường ?

- Đái tháo đường là 1 hội chứng bệnh lý đặc trưng bởi nồng độ đường máu tăng cao thường xuyên và mạn tính do thiếu insulin tuyệt đối hoặc tương đối do các nguyên nhân khác nhau theo các cơ chế bệnh sinh phức tạp gây ra

- Đây là bệnh nội tiết chuyển hoá thường gặp nhất trong các bệnh nội tiết, chuyển hoá trên lâm sàng

* Triệu chứng lâm sàng:

+ Đái nhiều: lượng nước tiểu hàng ngày > 3lít, có thể hơn. Nước tiểu thường có vị ngọt, có ruồi bâu, kiến đậu. Không đái buốt, đái dắt, nước tiểu trong. 

+ Uống nhiều: thường uống hàng ngày bằng lượng nước tiểu đái ra hàng ngày, thường thích uống nước ngọt

+ Ăn nhiều: luôn có cảm giác đói, thèm ăn nên ăn rất nhiều

+ Gầy nhiều: bệnh nhân có thể gầy sút 5 – 7 kg trong vòng 1 vài tháng

+ Mệt mỏi nhiều, khô mồm, khô da

+ Ngoài ra: bệnh nhân hay bị ngứa ngoài da, hay bị mụn nhọt trên da, hay u vàng ở vùng mông, gan bàn tay, gan bàn chân./.

Câu 73: trình bày TC lâm sàng của biến trứng tim mạch do đái tháo đường.

* bệnh lý mạch máu lớn .tổn thương vữa xơ các mạch máu lớn & xẩy ra sớm hơn & nhiều hơn ơ BN ĐTĐ so với ng ko ĐTĐ.

- suy mạch vành : đau thắt ngực ,nhồi máu cơ tim với triệu chứng nghèo nàn ,kín đáu phảI làm điện tim mới phát hiện được.

- hẹo ,viêm tắc ĐM chi dưới  gây cơI đau cách hồi hoặc nặng hơn gây hoại tử  vùng chi do động mạch tăch chi phối.

- tai biến mạch máu não thoảng qua ,nhồi máu não hoặc xuất huyết não gây cơn đột quỵ ,liệt nửa   người ,liêt ẵ mặt

- cao huyết áp. rất thường gặp ở BN đáI tháo đường ,cơ chế rất phức tạp.

* bệnh lý về vi mạch : - tổn thương vi mạch vong mạc -> giảm thị lực ,mu loà

- tổn thương vi mạch cầu thận gây bệnh thận do ĐTĐ .biểu hiện = XH albumin niệu-> Pr niệu dậi thể -> hội chứng thân hư do ĐTĐ -> suy thận kô hồi phục và tử vong 

- tổn thương vi mạch ngoại vi gây bệnh lý thần kinh do ĐTĐ .biểu hiện . viêm đa dây thần kinh ,rrối loạn cảm giác ,đau ,di cảm ở đàu chi .tổn thương tk thực vật RL tiết mô hô… hạ HA tư thế. Tim đạp nhanh ,đơ bàng quang gây bi đáI ,đau da dày ,ỉa lỏng do rrối loạn nhu động ruột…