Ở trên đời vừa đúng hai mươi năm - Viết về nhà thơ Nguyễn Nho Sa Mạc

Tác giả : Nguyễn Nhã Tiên

Nguồn : Báo Thanh Niên

"Thơ Nguyễn Nho Sa Mạc từ những năm 1960 đã đăng trên các tạp chí: Bách Khoa, Văn học, Mai, Văn...(Sài Gòn). Gần nửa thế kỷ đã qua, kể từ ngày thi sĩ qua đời, tập thơ "Vàng lạnh" của Nguyễn Nho Sa Mạc mới được bạn bè cùng thời với nhà thơ sưu tầm, tập hợp và xuất bản."

Một cuộc đời thơ có thể là dằng dặc suốt một hành trình với đồ sộ những tác phẩm, nhưng cũng có thể là khoảnh khắc, là tia chớp, là ánh sao bay xẹt ngang qua bầu trời rồi vụt tắt. Đó là trường hợp Nguyễn Nho Sa Mạc. Anh tên thật là Nguyễn Nho Bửu, sinh năm 1944 tại La Qua, Điện Bàn, Quảng Nam. Anh thuộc lớp nhà thơ đất Quảng xuất hiện về sau này, vào quãng những năm 1960-1964. Anh đột ngột qua đời vào một đêm tháng chạp, cận Tết, lúc tuổi đương độ hai mươi, dang dở một sự nghiệp thơ đầy hứa hẹn.

Trong thơ anh, một linh cảm, một dự báo hay là từ cái tố chất bí mật nhiệm mầu của thi sĩ mà Nguyễn Nho Sa Mạc đã nhìn ra đến chính xác cái số phận mong manh mệnh yểu của mình.

"Tôi gọi nhỏ tên mình sa nước mắt

Ở trên đời vừa đúng hai mươi năm

Máu đã khô, xin tim này đừng rụng

Giữa hư vô phần mộ nhỏ yên nằm"

Đọc lên những câu thơ buồn như một dự cảm về số phận ấy, có thể có người vì chưa tiếp cận cuộc đời thi sĩ nên cho đấy là nỗi ám ảnh của sự tuyệt vọng, một thứ "thú đau thương", hay là vì lẽ một căn bệnh vô phương chạy chữa nên ám ảnh đến cái chết. Trường hợp Nguyễn Nho Sa Mạc không mơ hồ mà là sự "tiên tri" chính xác ứng đúng vào vận hạn đời anh: "Ở trên đời vừa đúng hai mươi năm".

Sớm trình làng thơ mình trên các tạp chí: Bách Khoa, Văn, Văn học, Mai...đang lúc tuổi học trò, thế nhưng trái tim thi sĩ Nguyễn Nho Sa Mạc chừng như vượt qua khỏi cái thế giới "mắt sáng với môi hồng", mà trĩu nặng nỗi buồn, những niềm ưu tư khắc khoải: "Xòe bàn tay vốc lên từng hạt cát. Bỗng vô cùng đau xót ở trong tim. Người lặng lẽ một mình trong sa mạc. Như một mình trong tiền sử buồn tênh" (Tự thuật). Hẳn từ ý niệm đó mà thi sĩ hình thành cái bút danh Nguyễn Nho Sa Mạc như một độc thoại thường hằng với thân phận, một hành trình thấm đẫm sự cô đơn. Mỗi một thi sĩ sinh ra ở đời đều mang một tố chất, một tạng thơ riêng (chưa nói đến tư tưởng, thi pháp, kinh nghiệm can dự vào), nó như cung bậc định mệnh đeo bám một cuộc đời thơ, mà nếu đánh mất, anh sẽ trở thành một kẻ khác.

"Bằng đôi tay ôm kín nỗi buồn

Ta đi trong trời đất hoàng hôn

Mà nghe sữa mẹ chan hòa chảy

Máu ở buồng tim cũng loạn cuồng

...

Sông hỡi là sông! Rừng hỡi rừng

Trăng lên từ thuở có mùa xuân

Rủ mây nguyên thủy về sinh nhật

Ta uống cùng em chén rượu mừng

...

Bằng đôi tay ôm kín mặt trời

Ta và em một khối sinh đôi

Hỡi ơi khi ở trong lòng mẹ

Ta muốn đi cho trọn kiếp người."

(Sinh nhật)

Vậy rồi một ngày bất chợt, con chim ấy sớm từ biệt bầu trời, con cá ấy sớm từ biệt biển khơi, Nguyễn Nho Sa Mạc "Ở trên đời vừa đúng hai mươi năm", để lại sự nghiệp thơ vừa phát lộ đã sớm dang dở. Nhưng thi sĩ tồn tại ở giữa đời là sự tồn tại của tác phẩm, dù ít ỏi, chưa nhiều, Nguyễn Nho Sa Mạc cũng đã thắp lên cho mình một ánh lửa lấp lánh trong nền thơ đất Quảng, và rộng ra hơn là cả đất nước.

Gần nửa thế kỷ, kể từ ngày thi sĩ qua đời, mới đây những người bạn hoạt động văn học nghệ thuật đồng thời với anh hiện đang sinh sống xa xôi ở nước ngoài, đã tập hợp, sưu tầm, xuất bản tập thơ "Vàng lạnh" của Nguyễn Nho Sa Mạc. Với tôi, ngần ấy đã là tiếng vang ngân sâu lắng. Một thứ âm thanh gióng lên trên mặt bằng câm lặng của ngôn từ đã khiến ta có thể nghe ra tiếng nói của một phận đời, một số phận. Muốn nghe được âm thanh bí nhiệm đó, nói theo triết lý nhà Phật, phải dùng cái Nhĩ căn viên thông để mà nghe. Thì còn gì nữa, Nguyễn Nho Sa Mạc từ thuở còn phôi thai trong lòng mẹ, thi sĩ đã nói cho ta nghe rồi: "Hỡi ơi khi ở trong lòng mẹ. Ta muốn đi cho trọn kiếp người"!

**********************

Thực hiện ebook : lititini01

Từ khóa : lititini01 , tacgia , tac , gia , pham , nhatho , thisi , tho , nguyen nho sa mac , o tren doi vua dung hai muoi nam

Các bạn cũng có thể vào DANH SÁCH CÁC WATTPAD Thực Hiện Bởi lititini01 (453000) để tìm kiếm tác phẩm mà mình yêu thích và download về đọc offline trên điện thoại vào bất cứ lúc nào và bất cứ nơi đâu. ^-^;;

Nhanh tay đọc, vote & comment cho litittini01 nha!