T§ng v­t lý

T¦NG V¬T LÝ

I. VAI TRÒ CHèC NNG CæA T¦NG V¬T LÝ

T§ng v­t lý cung c¥p các ph°¡ng tiÇn iÇn, c¡, chéc nng thç tåc à kích ho¡t, duy trì và hçy bÏ kiÃu k¿t V­t lý giïa các hÇ thÑng.

Ph°¡ng tiÇn iÇn liên quan ¿n sñ biÃu diÅn các bít (méc thà hiÇn) và tÑc Ù truyÁn các bít, ·c tính c¡ liên quan ¿n các tính ch¥t V­t lý cça giao diÇn vÛi mÙt °Ýng truyÁn (kích th°Ûc, c¥u hình). ThuÙc tính chéc nng chÉ ra các chéc nng °ãc thñc hiÇn bßi các ph§n tí cça giao iÇn V­t lý, giïa mÙt hÇ thÑng °Ýng truyÁn còn thç tåc liên quan ¿n giao théc iÁu khiÃn viÇc truyÁn các xâu bít qua °Ýng truyÁn V­t lý.

T§ng V­t lý là t§ng th¥p nh¥t giao iÇn vÛi °Ýng truyÁn không có PDU (Protocol Data Unit) cho t§ng v­t lý, không có ph§n header chéa thông tin iÁu khiÃn,dï liÇu °ãc truyÁn i theo dòng bít. Ví då mÙt hÇ thÑng °Ýng truyÁn nh° sau:

Cáp Óng tråc Cáp s¡iù quang

Modem Transducer

Trong môi tr°Ýng thñc Avà B là hai hÇ thÑng mß °ãc nÑi vÛi nhau b±ng mÙt o¡n cáp Óng tråc và mÙt o¡n cáp quang. Modem C à chuyÃn Õi të tín hiÇu sÑ sang tín hiÇu t°¡ng tñ à truyÁn trên cáp Óng tråc. Modem D l¡i chuyÃn Õi tín hiÇu t°¡ng tñ ù thành tín hiÇu sÑ và qua Transducer E à chuyÃn Õi të xung iÇn sang xung ánh sáng à truyÁn qua cáp quang. CuÑi cùng Transducer F chuyÃn Õi xung ánh sáng ó thành xung iÇn và i vào B.

MÙt giao théc t§ng V­t lý tÓn t¡i giïa các thñc thà ó à quy Ënh vÁ ph°¡ng théc (Óng bÙ, dË bÙ) và tÑc Ù truyÁn. iÁu này mong muÑn là giao théc ó Ùc l­p tÑi a vÛi °Ýng truyÁn V­t lý à cho mÙt hÇ thÑng có thà giao diÇn vÛi nhiÁu °Ýng truyÁn V­t lý khác nhau. Các chu©n cho t§ng V­t lý bao gÓm các ph§n tí giao théc giïa các thñc thà và ·c t£ cça giao diÇn vÛi °Ýng truyÁn £m b£o yêu c§u trên.

II. MÔI TR¯ÜNG TRUYÀN THÔNG

1. Dây cáp xo¯n (Twisted Pair):

Thông th°Ýng °ãc dùng trong hÇ thÑng iÇn tho¡i. ôi dây này có thà dùng à truyÁn tín hiÇu analog cing nh° digital. VÛi kho£ng cách vài km dùng cáp dây xo¯n không c§n bÙ khuy¿ch ¡i.

VÛi tÑc Ù truyÁn mbps (megabit/sec) trong kho£ng cách vài km.

2. Cáp Óng tråc bng c¡ sß (Baseband Cooxial Cable)

Hai lo¡i °ãc dùng rÙng rãi là:

- Cáp 50 ( dùng truyÁn tín hiÇu sÑ.

- Cáp 70 ( dùng truyÁn tín hiÇu Analog.

Ù rÙng bng phå thuÙc °Ýng kích thích lõi cáp, kho£ng cách mÙt km tÑc Ù 10mbps. Cáp Óng tråc °ãc sí dång rÙng rãi ß m¡ng cåc bÙ và hÇ thÑng iÇn tho¡i °Ýng dài.

3. Cáp Óng tråc bng rÙng (Broadband Cooxial Cable)

Dùng cho truyÁn tín hiÇu Analog và tín hiÇu truyÁn hình. ó là bng có Ù rÙng lÛn h¡n 4khz, chu©n là Mhz có thà truyÁn tín hiÇu Analog i xa 100 km.

à truyÁn tín hiÇu Digital (sÑ) trên m¡ng Analog (t°¡ng tñ) c§n có bÙ bi¿n Õi D/A (Digital/ Analog) và A/D.

Bng c¡ sß (Baseband) ¡n gi£n, ghép nÑi r». Nó cho kênh sÑ ¡n gi£n nÑi tÑc Ù 10 Mbps áp éng truyÁn sÑ liÇu.

Bng rÙng (broadband) cho nhiÁu kênh nÑi vÛi kênh 3 Mbsp. Có thà truyÁn sÑ liÇu, ti¿ng nói, hình £nh trên cùng mÙt cáp vÛi kho£ng cách h¡n 100 km.

4. Cáp quang (Fiber Optics)

Nó có nhiÁu °u th¿: dung l°ãng truyÁn cao, giá r». Sãi quang gÓm 1 lõi làm b±ng thçy tinh r¥t mÏng không có c¥u trúc tinh thÃ, không d«n iÇn, cá 1 (m. Bên ngoài °ãc bÍc bßi mÙt ch¥t khác có hÇ thÑng chi¿t quang nhÏ h¡n. Aùnh sáng truyÁn i trong sãi quang theo hai ch¿ ô ( ch¿ Ù ¡n và a). Ù suy hao c¡ sß 2db/ km - th¥p. Aùnh sáng trông th¥y có t§ng sÑ 108 MH z nên Ù rông bng cça cáp quang r¥t lÛn.

TÑc Ù truyÁn có thà ¡t 26 bytes/s trong kho£ng 10 - 100 km. à éng dång k÷ thu­t cáp quang c§n có nhïng bÙ bi¿n Õi iÇn/ quang, quang/iÇn.

5. VÇ tinh thông tin (Communication Satellites)

VÇ tinh nh­n thông tin të m·t ¥t, khu¿ch ¡i tín hiÇu thu °ãc và phát l¡i xuÑng m·t ¥t ß t§ng sÑ khác à tránh Interfakence vÛi tín hiÇu thu °ãc. Các vÇ tinh có vai trò nh° nhïng tr¡m l­p thông tin giïa các tr¡m m·t ¥t vÛi nhau. MÙt vÇ tinh có thà có r¥t nhiÁu tr¡m m·t ¥t và nó quét °ãc mÙt vùng r¥t lÛn. Th°Ýng vÇ tinh ho¡t Ùng ß t§n sÑ 12 -14 Ghz. TruyÁn tin qua vÇ tinh có dãi truyÁn rÙng b£o £m ch¥t l°ãng tin.

T§ng liên k¿t dï liÇu

2. KiÃm soát l×i

- Khi truyÁn i mÙt byte trong hÇ thÑng máy tính thì kh£ nng x£y ra mÙt l×i do hÏng hóc ß ph§n nào ó ho·c do nhiÅu gây nên là luôn có thÃ. Các kênh vào ra th°Ýng xãy ra l×i, ·c biÇt là ß truyÁn sÑ liÇu. Ã kiÃm tra l×i ta có thÃ:

- Dùng Timer, ngh)a là n¿u quá thÝi gian qui Ënh bên gßi không nh­n °ãc tín hiÇu tr£ lÝi, xem nh° l×i, phát l¡i gói tin hÏng.

- ánh sÑ Frame gßi i, n¿u không nh­n úng thé tñ khung là l×i, yêu c§u phát l¡i.

- Ã kiÃm tra thu úng gói tin gßi i th°Ýng khi phát tin có kèm theo tr°Ýng kiÃm tra l×i (FCS) b±ng cách sí dång các ph°¡ng pháp sau:

( Ph°¡ng pháp bit chµn l½.

( Ph°¡ng pháp mã a théc.

( Ph°¡ng pháp mã sïa sai dùng nguyên lý cân b±ng parity à chÉ ra các bit l×i.

Khi iÁu khiÃn xí lý ti¿p nh­n c§n ph£i thñc hiÇn thç tåc iÁu khiÃn l×i tñ Ùng b±ng cách tính tr°Ýng l×i khung tin thu °ãc so vÛi tr°Ýng l×i truyÁn qua n¿u úng thì tr£ lÝi ACK, n¿u sai tr£ lÝi NAK ho·c bên thu không nh­n °ãc tín hiÇu ACK sau mÙt thÝi gian à bên phát truyÁn l¡i khung hÏng.

KiÃu iÁu khiÃn l×i này gÍi là yêu c§u l·p l¡i tñ Ùng (ARQ: Automatic Repeat Request).

3. iÁu khiÃn luÓng

N¿u sÑ l°ãng dï liÇu truyÁn giïa 2 thi¿t bË phát và thu là nhÏ thì thi¿t bË phát có thà phát téc thÝi. N¿u 2 thi¿t bË ho¡t Ùng tÑc Ù khác nhau, chúng ta ph£i iÁu khiÃn sÑ liÇu ß ngõ vào à ngn ch·ng tình tr¡ng t¯c ngh½n trong m¡ng. Trong các m¡ng chuyÃn m¡ch gói (PSN) th°Ýng v«n x£y ra tr°Ýng hãp l°ãng t£i °a ra të bên ngoài vào v°ãt quá kh£ nng phåc vå cça m¡ng. Th­m chí ôi khi iÁu này v«n x£y ra khi ã sí dång thu­t toán Ënh tuy¿n tÑi °u. Các gói không có ch× x¿p hàng s½ bË lo¡i bÏ, và t¥t nhiên sau ó bên thu s½ yêu c§u truyÁn l¡i, d«n ¿n viÇc lãng phí hiÇu qu£ sí dång m¡ng. Bên c¡nh ó, khi l°ãng t£i áp ·t lÛn quá méc s½ làm gi£m tính kh£ thông cça m¡ng và trÅ cça gói trß nên r¥t lÛn. Cho nên ôi lúc v«n ph£i h¡n ch¿ bÛt mÙt ph§n tin truy nh­p vào m¡ng à tránh tr°Ýng hãp m¡ng bË quá t£i nh° trên. ó chính là chéc nng cça thu­t toán iÁu khiÃn luÓng.

2. Giao théc BSC (Binary Synchronous Communication)

BSC là giao théc Ënh h°Ûng ký tñ ho¡t Ùng ß ch¿ Ù bán song công (half-duplex)á và iÁu khiÃn viÇc truyÁn Óng bÙ là giao théc nÕi ti¿ng nh¥t °ãc IBM phát triÃn.

2.1. Khuôn d¡ng b£n tin

à thñc hiÇn nhïng chéc nng khác nhau phù hãp vÛi sñ qu£n lý liên k¿t, các tr°Ýng iÁu khiÃn c§n °ãc thêm vào trong nhïng khung thông tin.

T­p ký tñ iÁu khiÃn:

Ký tñ Chéc nng Ký tñ Chéc nng SOH B¯t §u Header ACK Ký tñ báo cho bi¿t ã nh­n sÑ liÇu STX B¯t §u tin NAK Ký tñ báo cho bi¿t ch°a nh­n sÑ liÇu ETX K¿t thúc tin DLE byte chèn trong suÑt tin (stuffing) EOT K¿t thúc truyÁn tin SYN Ký tñ Óng bô b£n tinù ENQ Yêu c§u nÑi ETB Ký tñ k¿t thúc Ían tin MÙt ¡n vË dï liÇu (Frame) dùng trong khung này có khuôn d¡ng tÕng quát nh° sau:

2.1.1 D¡ng khung sÑ liÇu

SYN SYN SOH Header STX Tin ETX/ETB BCC Hình 3.2 Các Ënh d¡ng khung/khÑi cça BSC

Trong ó:

- BCC kiÃm tra khÑi ¡n là 8 bit à kiÃm tra partity theo chiÁu dÍc cho các ký tñ thuÙc vùng Text, ho·c 16 bit kiÃm tra l×i theo ph°¡ng pháp CRC-16.

- Ã trong suÑt b£n tin (DataTransparency) dùng ký tñ DLE ngh)a là khi phát n¿u ký tñ phát trùng vÛi DLE thì ta chená thêm DLE và khi thu thì ký tñ DLE °ãc bÏ.

-Header: bao gÓm Ëa chÉ n¡i nh­n, sÑ gói tin, iÁu khiÃn , biên nh­n ACK

2.2. Ho¡t Ùng cça giao théc

2.2.1 Cách trao Õi b£n tin

Gi£ sí ta có hai máy A và B c§n trao Õi thông tin vÛi cách trao Õi b£n tin dña vào t­p ký tñ iÁu khiÃn nh° sau:

A B

Yêu c§u nÑi SYN ENQ -->

<-- SYN ACK Tr£ lÝi

ChuyÃn sÑ liÇu DLE STX ... DLE ETX -->

<-- SYN ACK Tr£ lÝi ã nh­n

Yêu c§u tách SYN EOT -->

<-- SYN ACK Tr£ lÝi k¿t thúc

Hình 3.3. Quá trình ho¡t Ùng cça BSC

§u tiên A gíi mÙt thông báo iÁu khiÃn yêu c§u liên k¿t. Khi B °ãc chÍn sµn sàng nh­n b£n tin, nó tr£ lÝi vÛi mÙt thông báo iÁu khiÃn ACK. Sau ó A gíi b£n tin. B tính toán l¡i thé tñ , kiÃm tra parity và ch¯c ch¯n truyÁn không có l×i thì tr£ lÝi ACK cho m×i khÑi. Quá tình truyÁn sÑ liÇu xãy ra có thà theo d¡ng thông th°Ýng ho·c d¡ng hÙi thÍai. CuÑi cùng sau khi gíi tòan bÙ b£n tin, A gíi 1 thông báo iÁu khiÃn EOT à k¿t thúc viÇc truyÁn b£n tin và xóa °Ýng k¿t nÑi logic.

2.2.2 Nh­n xét

BSC là giao théc bán song công (half-duplex) hiÇu qça, BSC không thà khai thác sñ truyÁn full- duplex dù có liên k¿t v­t lý phå trã. Tuy nhiên trong nhïng nm g§n ây có sñ thay Õi theo h°Ûng phéc t¡p h¡n và hiÇu qça h¡n là giao théc Ënh h°Ûng bit. Trong tr°Ýng hãp m¡ng máy tính yêu c§u làm viÇc thông suÑt thì giao théc Ënh h°Ûng bit áp éng tÑt .

3. Giao théc HDLC (Hight Level Data Link Control)

Giao théc Ënh h°Ûng bit là giao théc °ãc dùng phÕ bi¿n hiÇn nay, t¥t c£ các lÍai dï liÇu có thà °ãc truyÁn d°Ûi d¡ng bit ngh)a là ph£i °ãc gi£i mã thành các bit tr°Ûc khi truyÁn. T¥t c£ nhïng giao théc Ënh h°Ûng bit Áu b¯t nguÓn të giao théc HDLC.

Giao théc HDLC là chu©n quÑc t¿ °ãc ISO Á nghË, dùng cho t¥t c£ liên k¿t sÑ liÇu point to point và mutipoint. Nó hÕ trã cho °Ýng truyÁn song công, tiÁn thân cça HDLC là giao théc SDLC (iÁu khiÃn liên k¿t sÑ liÇu Óng bÙ) cça IBM. và giao théc iÁu khiÃn truyÁn sÑ liÇu c¥p cao ADCCP (Advanced Data Communication Control Procedure) cça ANSI .

3.1. Khuôn d¡ng b£n tin

3.1.1 Ënh d¡ng chu©n/mß rÙng

8 8/16 8/16 O - N 16/32 8 Flag Address Control Information FCS Flag Hình 3.4. Khuôn d¡ng khung HDLC

Trong ó:

+ Flag: Ã nh­n bi¿t gói tin dùng cÝ b¯t §u và k¿t thúc :01111110

+ Address: là Ëa chÉ ng°Ýi nh­n.

+ Control: là ph§n iÁu khiÃn.

Không nh° BSC, HDLC °ãc dùng cho c£ sÑ liÇu và thông báo iÁu khiÃn °ãc thñc hiÇn theo khuôn d¡ng khung chu©n. Có 3 lo¡i khung °ãc dùng trong HDLC

I (Information) khung thông tin : Mang thông tin th­t ho·c sÑ liÇu. Các khung I có thà °ãc dùng à mang thông tin ACK liên quan ¿n luÓng khung I trong h°Ûng ng°ãc l¡i khi liên k¿t ang °ãc ho¡t Ùng trong ABM và ARM.

S (Supervisor) khung giám sát: °ãc dùng à iÁu khiÃn luÓng và iÁu khiÃn l×i và do ó chéa sÑ thé tñ gßi và nh­n, có hiÇu lñc iÁu hành sñ nÑi.

N (Unnumbered) khung không ánh sÑ: °ãc dùng cho nhïng chéc nng nh° thi¿t l­p liên k¿t và xóa k¿t nÑi.

3.1.2. Các Ënh ngh)a bit trong tr°Ýng iÁu khiÃn chu©n

1 2 3 4 5 6 7 8 Information O N(S) P/F N(R) Supervisor 1 O S P/F N(R) Unnumbered 1 1 M P/F M 3.1.3 Các Ënh ngh)a bit trong tr°Ýng iÁu khiÃn mß rÙng

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 I 0 N(S) P/F N(R) S 1 0 S - P/F N(R) U 1 1 M P/F S P/F - Hình 3.5. Các kiÃu và Ënh d¡ng khung cça HDLC

+ Information: là vùng ghi thông tin c§n truyÁn i. Ã không bË dëng khi g·p bit sÑ liÇu b±ng cÝ ta ph£i dùng thông suÑt b£n tin b±ng cách :

Khi phát tin : Cé sau 5 con 1 liên ti¿p thì thêm mÙt sÑ 0.

Khi thu tin: bit 0 chèn thêm s½ °ãc hçy bÏ.

+ FCS (Frame Check Sequence): Chu×i kiÃm tra d° vòng 16 bit cho tòan bÙ nÙi dung cça khung bao quanh giïa hai cÝ giÛi h¡n. Thông th°Ýng HDLC dùng a théc sinh CRC-CCITT: x16 + x12 + x5 + 1

HDLC có 3 ch¿ Ù ho¡t Ùng:

- Ch¿ Ù dË bÙ cân b±ng (SABM: 1111P1000): °ãc dùng chç y¿u trong nhïng liên k¿t iÃm - iÃm, 2 chiÁu(duplex), trong ó các tr¡m có vai trò t°¡ng °¡ng, giao théc t§ng 2 cça thç tåc X.25 °ãc xây dñng theo ph°¡ng théc này cça HDLC.

- Ch¿ Ù tr£ lÝi chu©n (SNRM: 1100P001): °ãc dùng trong c¥u hình không cân b±ng.

- Ch¿ Ù tr£ l¡iá dË bÙ (SARM: 1111P001): °ãc dùng trong c¥u hình không cân b±ng. nh°ng có nÛi rÙng quyÁn cça tr¡m tÛ ngh)a là cho phép mÙt tr¡m tÛ thi¿t l­p °Ýng truyÁn mà không c§n tr¡m chç cho phép. Ch¿ Ù này th°Ýng dùng cho c¥u hình iÃm - iÃm vÛi liên k¿t 2 chiÁu (Duplex) và cho phép tr¡m tÛ gßi nhïng khung không Óng bÙ Ñi vÛi tr¡m chç.

Tr°Ýng S trong khung giám sát °ãc Ënh ngh)a nh° sau:

00 RR sµn sàng nh­n tin, ã nh­n tÛi N(R)-1

01 REJ yêu c§u phát hay phát l¡i të N(R).

10 RNR ch°a sµn sàng nh­n, ã nh­n tÛi N(R)-1.

11 SREJ yêu c§u truyÁn mÙt Frame I duy nh¥t có sÑ hiÇu N(R).

Tr°Ýng N trong khung không ánh sÑ °ãc dùng à Ënh ngh)a các kiÃu khung ·c biÇt.

1100 P010 DISC: yêu c§u tách.

1100 P110 UA : ã nh­n °ãc lÇnh và ti¿p nh­n sñ iÁu khiÃn.

1110 F 001 CMDR/FRMR (LAP-B): không ti¿p nh­n sñ iÁu khiÃn.

Ñi vÛi Frame lÍai I, có 2 tham sÑ N(S) và N(R) °ãc dùng trong sñ liên k¿t thç tåc iÁu khiÃn luÓng và iÁu khiÃn l×i có ý ngh)a nh° sau:

N(S): là sÑ thé tñ cça frame I gßi i.

N(R): chÉ sÑ thé tñ cça frame I mà tr¡m gßi ang chÝ Ã nh­n.

Sí dång 3 bit cho N(S) và N(R) ngh)a là sÑ thé tñ có thà trong khÏang të 0-7. Téc là cía sÕ gßi lÛn nh¥t có thà chÍn là 7. Khuôn d¡ng mß rÙng dùng 7 bit, vì th¿ làm tng cía sÕ gßi lÛn nh¥t ¿n 127.

Bit P/F(poll/final): Bit này có ý ngh)a P n¿u ó là frame yêu c§u, và F n¿u ó là frame tr£ lÝi.

3.1.4. Nh­n xét

NÙi dung cça tr°Ýng Ëa chÉ phå thuÙc vào ch¿ Ù ho¡t Ùng. Trong ch¿ Ù SNRM, m×i tr¡m tÛ °ãc ¥n Ënh mÙt Ëa chÉ duy nh¥t, nên b¥t kó lúc nào tr¡m chç thông tin vÛi mÙt tr¡m tÛ, tr°Ýng Ëa chÉ cing chéa Ëa chÉ cça tr¡m tÛ. Ngoài ra, mÙt Ëa chÉ qu£ng bá (Broatcast) cing có thà °ãc dùng à truyÁn mÙt khung ¿n t¥t c£ các tr¡m tÛ trong m¡ng liên k¿t.

Tr°Ýng Ëa chÉ không °ãc dùng theo cách này trong ABM bßi vì chÉ liên quan ¿n liên k¿t iÃm - iÃm trñc ti¿p. Thay vào ó, nó °ãc dùng à chÉ h°Ûng cça nhïng yêu c§u phù hãp vÛi sñ tr£ lÝi.

M·c dù có 4 lo¡i khung giám sát, chÉ có RR và RNR °ãc dùng cho c£ SNRM và SABM. Hai khung REJ và SREJ °ãc dùng trong ABM mà cho phép Óng thÝi hai °Ýng thông tin qua liên k¿t iÃm - iÃm. Hai lo¡i khung này °ãc dùng à chÉ ¿n 1 tr¡m khác cóá mÙt l×i ã x£y ra, khung I chéa thé tñ N(S) nh­n °ãc. Khung SREJ °ãc dùng vÛi thç tåc truyÁn d«n l·p l¡i có lña chÍn, trong khi khung REJ °ãc dùng vÛi thç tåc truyÁn l¡i të khung N.

3.2 Ho¡t Ùng cça giao théc

C¡ ch¿ v­n hành cça HDLC xoay quanh hai chéc nng c¡ b£n là qu£n lý liên k¿t và chuyÃn sÑ liÇu (bao gÓm iÁu khiÃn luÓng và iÁu khiÃn l×i):

3.2.1 Qu£n lý liên k¿t

Tr°Ûc khi truyÁn mÙt thông tin b¥t kó giïa hai tr¡m k¿t nÑi b±ng liên k¿t iÃm - iÃm (point to point), mÙt k¿t nÑi logic °ãc thi¿t l­p giïa hai bÙ ph­n truyÁn thông tin. iÁu này °ãc thñc hiÇn b±ng sñ trao Õi hai khung không ánh sÑ, °ãc trình bày hình 3.4. Thç tåc có tác dång khßi Ùng bi¿n thé tñ ban §u có trong m×i tr¡m. Nhïng bi¿n này °ãc dùng trong thç tåc iÁu khiÃn luÓng và iÁu khiÃn l×i. CuÑi cùng, sau khi truyÁn t¥t c£ sÑ liÇu, gßi khung DISC Ã xóa liên k¿t và tr£ lÝi vÛi mÙt khung UA. Trong quá trình thi¿t l­p nÑi tách. n¿u quá thÝi gian qui Ënh thì phát l¡i ho·c thóat khÏi liên k¿t.

3.2.2 TruyÁn sÑ liÇu

Hai khía c¡nh quan trÍng nh¥t trong giai Ían chuyÃn sÑ liÇu là iÁu khiÃn l×i và iÁu khiÃn luÓng. iÁu khiÃn l×i dùng thç tåc v­n chuyÃn liên tåc sí dång ph°¡ng pháp truyÁn l¡i të khung thé N (go back N) ho·c truyÁn l¡i chÍn lÍc (selective repeat), iÁu khiÃn luÓng dña trên c¡ ch¿ cía sÕ tr°ãt ã °ãc trình bày trong ch°¡ng 2.

Quá trình thu phát sÑ liÇu °ãc minh hÍa b±ng s¡ Ó sau:

Hình 3.7 S¡ Ó iÁu khiÃn trao Õi sÑ liÇu HDLC

Khi m×i khung I °ãc nh­n, c£ N(S) và N(R) Áu °ãc Íc. §u tiên so sánh N(S) vÛi N(R). N¿u chúng b±ng nhau téc là khung úng thé tñ và °ãc ch¥p nh­n. N¿u chúng không b±ng nhau, khung s½ bË hçy bÏ và trß l¡i khung REJ ho·c khung SREJ. Sau ó N(R) °ãc kiÃm tra trong danh sách truyÁn l¡i.

3.2.3 Nh­n xét

Giao théc HDLC là giao théc chu©n Ënh h°Ûng bit có k¿t nÑi, nó °ãc éng dång trong r¥t nhiÁu m¡ng hiÇn nay và tÏ ra là giao théc hÍat Ùng có hiÇu qu£ trên m¡ng diÇn rÙng và m¡ng cåc bÙ.

R¥t nhiÁu trong sÑ các giao théc h°Ûng bit cho t§ng 2 là t­p con ho·c c£i biên të HDLC nh° LAP, LAP-B, LAP-D, SDLC, ADCCP.

T§ng m¡ng

Kù thu­t chÍn °Ýng t­p trung và kù thu­t chÍn °Ýng phân tán

à thñc hiÇn viÇc Ënh °Ýng các gói tin trong m¡ng máy tính, ng°Ýi ta ã °a ra nhiÁu kù thu­t Ënh °Ýng. Các kù thu­t này có nhïng ·c iÃm, tính ch¥t, måc ích sí dång có thà giÑng nhau ho·c khác nhau và ng°Ýi ta tìm cách phân lo¡i chúng. Trong quá trình phát triÃn cça m¡ng máy tính mÙt sÑ kù thu­t Ënh °Ýng mÛi ra Ýi Óng thÝi nhïng kù thu­t ci cing °ãc c£i ti¿n, do ó tùy theo thÝi gian, tùy theo quan iÃm ánh giá mà ng°Ýi ta phân lo¡i chúng khác nhau nh°:

+ Ënh °Ýng t­p trung hay Ënh °Ýng phân tán

+ Ënh °Ýng t)nh hay Ënh °Ýng thích nghi.

Qua ó chúng ta th¥y sñ so sánh, phân lo¡i và ánh giá các kù thu­t Ënh °Ýng là mÙt công viÇc khó khn và có tính ch¥t t°¡ng Ñi. Ch³ng h¡n Ënh °Ýng Flooding là mÙt kù thu­t Ënh °Ýng tÉnh nh°ng khi trong m¡ng có mÙt vài Router hÏng ho·c hÓi phåc trß l¡i thì viÇc Ënh °Ýng v«n thñc hiÇn °ãc, các gói tin v«n i ¿n ích. Nh° v­y Flooding có kh£ nng thích nghi khi vÛi sñ thay Õi hình tr¡ng m¡ng (giÑng kù thu­t Ënh °Ýng thích nghi).

M·t khác n¿u dña vào tiêu chu©n thñc hiÇn thì có nhiÁu tiêu chu©n khác nhau: Giá liên k¿t, Ù trà thÝi gian, kho£n cách Ëa lý, sÑ các hop, .....

3.1 Kù thu­t chÍn °Ýng t­p trung

°ãc ·c tr°ng bßi sñ tÓn t¡i cça mÙt (ho·c vài) trung tâm iÁu khiÃn m¡ng thñc hiÇn viÇc chÍn °Ýng sau ó gíi các b£ng chÍn °Ýng tÛi t¥t c£ các nút dÍc theo con °Ýng ã °ãc chÍn ó. Trong tr°Ýng hãp này, thông tin tÕng thà cça m¡ng c§n dùng cho viÇc chÍn °Ýng chÉ °ãc c¥t giï t¡i trung tâm iÁu khiÃn m¡ng. Các nút m¡ng có thà không gïi b¥t cé thông tin nào vÁ tr¡ng thái cça chúng tÛi trung tâm, ho·c gïi theo Ënh kó, ho·c chÉ gïi khi x£y ra mÙt sñ kiÇn nào ó. Trung tâm iÁu khiÃn s½ c­p nh­p các b£ng chÍn °Ýng dña trên các thông tin nh­n °ãc ó.

3.2 Kù thu­t chÍn °Ýng phân tán

Trong kù thu­t này không tÓn t¡i các trung tâm iÁu khiÃn. Quy¿t Ënh chÍn °Ýng °ãc thñc hiÇn t¡i m×i nút cça m¡ng. iÁu này òi hÏi viÇc trao Õi thông tin giïa các nút, tùy theo méc Ù thích nghi cça gi£i thu­t °ãc sí dång.

4. Kù thu­t chÍn °Ýng thích nghi và chÍn °Ýng không thích nghi

4.1 Kù thu­t chÍn °Ýng không thích nghi (hay còn gÍi t)nh)

Trong kù thu­t này có thà là t­p trung ho·c phân tán nh°ng nó không áp éng vÛi mÍi sñ thay Õi trên m¡ng. Trong tr°Ýng hãp này, viÇc chÍn °Ýng thñc hiÇn mà không có sñ trao Õi thông tin, không o l°Ýng và không c­p nh­p thông tin. Tiêu chu©n (tÑi °u) à chÍn °Ýng và b£n thân con °Ýng °ãc chÍn mÙt l§n cho toàn cuÙc, không hÁ có sñ thay Õi giïa chúng. Kù thu­t chÍn °Ýng này r¥t ¡n gi£n, do v­y °ãc sí dång rÙng rãi, ·c biÇt trong các m¡ng t°¡ng Ñi Õn Ënh ít có thay Õi vÁ Ëa hình và l°u thông trên m¡ng.

4.2 Kù thu­t chÍn °Ýng thích nghi (hay còn gÍi kù thu­t chÍn °Ýng Ùng):

Kù thu­t này ã thu hút sñ quan tâm ·c biÇt nhïng nhà thi¿t k¿ m¡ng do kh£ nng áp éng vÛi các tr¡ng thái khác nhau cça m¡ng. ây là mÙt y¿u tÑ r¥t quan trÍng, ·c biÇt Ñi vÛi các éng dång thÝi gian thñc trong ó y¿u c§u §u tiên cça ng°Ýi sí dång m¡ng là ph£i có kh£ nng cung c¥p °ãc các con °Ýng khác nhau à dñ phòng sñ cÑ và thích nghi nhanh chóng vÛi các thay Õi trên m¡ng. Méc Ù thích nghi này °ãc ·c tr°ng bßi sñ trao Õi thông tin chÍn °Ýng trong m¡ng. ¡n gi£n nh¥t là không trao Õi gì h¿t. M×i nút (ho·c trung tâm iÁu khiÃn trong tr°Ýng hãp kù thu­t t­p trung) ho¡t Ùng mÙt cách Ùc l­p vÛi thông tin riêng cça mình à thích nghi vÛi sñ thay Õi cça m¡ng theo mÙt ph°¡ng pháp nào ó. ß méc Ù cao h¡n, thông tin vÁ tr¡ng thái cça m¡ng có thà °ãc cung c¥p të các nút láng giÁng ho·c të t¥t c£ các nút khác. Thông th°Ýng, các thông tin °ãc o l°Ýng và sí dång cho viÇc chÍn °Ýng bao gÓm:

- Các tr¡ng thái cça °Ýng truyÁn.

- Các Ù trà truyÁn d«n.

- Méc Ù l°u thông.

- Các tài nguyên kh£ dång.

Khi có sñ thay Õi trên m¡ng ( ví då thay Õi do sñ cÑ ho·c do sñ phåc hÓi cça mÙt nút m¡ng v.v...) các thông tin trên c§n ph£i °ãc c­p nh­t. Thñc t¿ cho th¥y r±ng ph§n lÛn các kù thu­t chÍn °Ýng phân tán và thích nghi áp éng nhanh vÛi các tin lành nh°ng l¡i áp éng ch­m Ñi vÛi các tin x¥u . Ch³ng h¡n thông tin vÁ sñ cÑ cça mÙt °Ýng truyÁn n±m trên mÙt con °Ýng ã chÍn ôi khi không °ãc truyÁn vÛi tÑc Ù c§n thi¿t làm cho các gói tin v«n °ãc gíi ¿n °Ýng truyÁn ó gây nên hiÇn t°ãng t¯c ngh½n, chúng ta c§n ph£i có các gi£i pháp cho v¥n Á này.

Trong kù thu­t chÍn °Ýng phân tán và thích nghi cing g·p mÙt sÑ các hiÇn t°ãng khác nhau. Ví då nh° các gói tin bË qu©n trong m¡ng và không bao giÝ ¿n °ãc ích.

Ko bít có c§n hok :P

VI. V¤N À T®C NGH¼N

1. T¯c ngh½n

Khi có quá nhiÁu gói tin trong m¡ng hay mÙt ph§n cça m¡ng làm cho hiÇu xu¥t cça m¡ng gi£m i vì các nút m¡ng không còn ç kh£ nng l°u trï, xí lý, gïi i và chúng b¯t §u bË m¥t các gói tin. HiÇn t°ãng này gÍi là sñ t¯c ngh½n trong m¡ng.

- Khi sÑ gói tin dña vào m¡ng ít h¡n kh£ nng v­n chuyÃn cça nút m¡ng thì gói tin dña vào m¡ng s½ b±ng sÑ gói tin °ãc gïi i.

- N¿u sÑ gói tin dña vào m¡ng càng nhiÁu h¡n kh£ nng v­n chuyÃn cça nút m¡ng thì gói tin chuyÃn i càng ch­m và cuÑi cùng d«n ¿n t¯c ngh½n.

Nguyên nhân:

- Hàng ãi s½ bË §y (ph£i l°u tÇp, ph£i t¡o các b£ng ...), n¿u kh£ nng xí lí cça nút y¿u.

- Hàng ãi bË §y khi thông tin vào nhiÁu h¡n kh£ nng cça °Ýng ra, m·c dù tÑc Ù xí lí cça nút nhanh.

C§n phân biÇt hai khái niÇm:

- iÁu khiÃn dòng dï liÇu là xí lý giao thông giïa iÃm vÛi iÃm, giïa tr¡m phát vÛi tr¡m thu.

- iÁu khiÃn tránh t¯c ngh½n là mÙt v¥n Á tÕng quát h¡n bao gÓm viÇc t¡o ra ho¡t Ùng hãp lý cça các máy tính cça các nút m¡ng, quá trình l°° trï bên trong nút, iÁu khiÃn t¥t c£ các y¿u tÑ làm gi£m kh£ nng v­n chuyÃn cça toàn m¡ng.

2. ChÑng t¯c ngh½n

M·c dù sinh ra c¡ ch¿ kiÃm soát luÓng dï liÇu nh±m tránh tình tr¡ng ùn t¯c trên m¡ng nh°ng trong thñc t¿ thì nó v«n cé x£y ra và ng°Ýi ta ph£i dñ ki¿n các gi£i pháp thích hãp. NhiÇm vå gi£i quy¿t ùn t¯c này th°Ýng dành cho t§ng M¡ng. Có thà dùng mÙt sÑ biÇn pháp sau ây:

- Dành sµn các bÙ Çm chÉ Ã dùng khi x©y ra ùn t¯c. Ph°¡ng pháp này ã °ãc dùng trong m¡ng ARPANET nh°ng hiÇu qu£ không cao vì b£n thân bÙ nhÛ Çm rÓi cing nhanh chóng ùn t¯c.

- G¯n cho các gói tin mÙt thÝi gian sÑng xác Ënh tr°Ûc, n¿u quá thÝi gian ó thì chúng bË hçy. Tuy nhiên gi£i pháp này khá nguy hiÃm vì có thà hçy bÏ các gói tin ngay khi chúng vëa ¡t ích. Nh°ng d«u sao thì nó cung có ích trong viÇc ngn ch·n hiÇn t°ãng ùn t¯c nên ng°Ýi ta cing th°Ýng hay dùng. ¡n gi£n h¡n, ta có thà lo¡i bÏ các gói tin muÑn i qua mÙt liên k¿t ã quá t£i. Giao théc t§ng Giao V­n s½ chËu trách nhiÇm truyÁn l¡i các gói tin bË lo¡i bÏ ó.

- Trong các m¡ng dùng m¡ch £o nh° là m¡ng X25, sñ ùn t¯c có thà do mß ra quá nhiÁu VC qua mÙt nút. C§n ph£i óng bÛt mÙt sÑ Ã tránh ùn t¯c. T§ng m¡ng chËu trách nhiÇm mß l¡i các VC ó thì không còn nguy c¡ ùn t¯c nïa.

Ngoài ra còn có các biÇn pháp sau:

- BÑ trí kh£ nng v­n chuyÃn, l°u trï, xí lý cça m¡ng d° so vÛi yêu c§u.

- Hçy bÏ các gói tin bË t¯c ngh½n quá thÝi h¡n.

- H¡n ch¿ sÑ gói tin vào m¡ng nhÝ c¡ ch¿ cça sÕ.

Ch·ng °Ýng vào khi cça các gói tin khi m¡ng quá t£i.

M¡ng cåc bÙ

1. CSMA/CD (Carrier Sense Multiple Access with Collision Detection).

Ph°¡ng pháp °ãc truy c­p sí dång sóng mang chÉ °ãc sí dång trong m¡ng bus. VÛi topo này, t¥t c£ các DTE °ãc k¿t nÑi vÛi cùng mÙt bus nên ß thÝi Ían ng«u nhiên nào ó có thà có DTE b¥t kó truyÁn dï liÇu lên bus. Cable khi ó s½ ho¡t Ùng theo ch¿ Ù gÍi là a truy c­p (multiple access: MA). T¥t c£ dï liÇu °ãc phát bßi 1 DTE, tr°Ûc h¿t nó ph£i °ãc óng gói trong mÙt khung cùng vÛi Ëa chÉ ích ß ph§n §u cça khung. Khung khi ó s½ °ãc truyÁn i trên cable. T¥t c£ DTE °ãc k¿t nÑi vÛi cable s½ phát hiÇn Ëa chÉ cça mình t¡i ph§n §u cça khung, nó ti¿p tåc Íc dï liÇu trong khung và áp l¡i theo giao théc ã °ãc quy Ënh.

VÛi kiÃu ho¡t Ùng này, hai hay nhiÁu DTE có thà cùng mÙt lúc truyÁn khung lên cable, có thà làm hÏng dï liÇu nguÓn phát i. à gi£m tình tr¡ng này, tr°Ûc khi phát i mÙt khung, DTE nguÓn phát l¯ng nghe, xem °Ýng truyÁn r×i hay b­n. N¿u r×i thì truyÁn và b­n thì thñc hiÇn mÙt trong 3 gi£i thu­t.

- Tr¡m t¡m rút lui chÝ mÙt thÝi gian ng«u nhiên rÓi nghe °Ýng truyÁn vÛi cách này thÝi gian ch¿t lÛn nh°ng ít xung Ùt.

- Ti¿p tåc nghe ¿n khi °Ýng truyÁn r×i nên thÝi gian ch¿t nhÏ nh°ng dÅ x£y ra xung Ùt.

- Tr¡m ti¿p tåc nghe ¿n khi °Ýng truyÁn r×i vÛi xác su¥t p nào ó.0zä ð ô

ò*j\Æbdò\h- -È Ê t"ñâμ««««¼|«|«h«h«|«|«T«& jµh¾CèhDdüCJOJPJQJaJ& jOh¾CèhDdüCJOJPJQJaJ&h¾CèhDdü5CJOJPJQJ\aJ4jh¾CèhDdüCJOJPJQJUaJmHnHu h¾CèhDdüCJOJPJQJaJ#h¾CèhDdü5CJOJPJQJaJ&h¾CèhDdü5CJOJPJQJ]aJh¾CèhµZ'CJOJQJaJh¾CèhDdüCJOJQJaJ0z‚ Î

¢ ä ô VÄò*jÞ\ÆýíÕÄÄÄ·····ÄÄÕ¥ÄÄ¥Ä$$dð¤x ¤x@&a$gdDdü

$dð ¤a$gdDdü$„7dð ¤x'„7a$gdDdü$$dð ¤h&d @&PÆÿ a$gdDdü$$dð ¤x@&a$gdDdüP¢ò\ˆbBh- -Ô"ö#V$ª'Ö'ú'Ì)Ì*r+€,¶,ê,ˆ-îîîÜîîîîÜîîÜîÚÜîîîÅîîî $„Z„Ýdð ¤x^„Z'„Ýa$gdDdü$$dð¤x ¤x@&a$gdDdü$„7dð ¤x'„7a$gdDdüt"v"ö#V$ª'Ö'ú'Ð)ä)Ì*Ð*ø*r+þ+,,0,€,‚,„,',¶,¸,º,ê,ì,î,ˆ-ê.ð. //"0íÜÈܹÈܧÜ"€"ܧܧÜkY§YkY§kY§Ü§Ü§Ü#h¾CèhDdüCJOJPJQJ]aJ) j·ðh¾CèhDdüCJOJPJQJ]aJ'h¾CèhDdü6@ˆüÿCJOJPJQJaJ$h¾CèhDdü@ˆüÿCJOJPJQJaJ#h¾CèhDdü6CJOJPJQJaJh¾CèhDdüCJOJQJaJ&h¾CèhDdü5CJOJPJQJ\aJ h¾CèhDdüCJOJPJQJaJ#h¾CèhDdüCJH*OJPJQJaJ ˆ-ä/"0¾0 78R9‚9œ:È:Ô:è:ô:;îîÜîÜîÌîî»»»»$dð ¤$Ifa$gd{?H$dð¤x ¤x@&a$gdDdü$$dð¤x ¤x@&a$gdDdü$„7dð ¤x'„7a$gdDdü

"0R0"0¼0¾0 78R9‚9œ:È:*=Ì=þ=P>¦>¸>º>¼AöA,B.BCC&C(C,EíÜȳÜÈ ÈÜŽÜ yÜeÜíÜÈyQÜíÜíÜ&h¾CèhDdü6CJOJPJQJ]aJ&h¾CèhDdü6CJOJPJQJ\aJ)h¾CèhDdü56CJOJPJQJ]aJ#h¾CèhDdü6CJOJPJQJaJ$h¾CèhDdü@ˆüÿCJOJPJQJaJ)h¾CèhDdü56CJOJPJQJ\aJ&h¾CèhDdü5CJOJPJQJ\aJ h¾CèhDdüCJOJPJQJaJ#h¾CèhDdü5CJOJPJQJaJ;

;;0;8;~;iXXXX$dð ¤$Ifa$gd{?H•kd$$If-lÖÖ\ñe/

í"tÊÞàÖ0ÿÿÿÿÿÿ öÖÿÿÿÿÖÿÿÿÿÖÿÿÿÿÖÿÿÿÿ4Ö

laö]yt{?H~;€;ˆ; ;¨;ò;iXXXX$dð ¤$Ifa$gd{?H•kdÉ$$If-lÖÖ\ñe/

í"tÊÞàÖ0ÿÿÿÿÿÿ öÖÿÿÿÿÖÿÿÿÿÖÿÿÿÿÖÿÿÿÿ4Ö

laö]yt{?Hò;ô;ü;<<f<iXXXX$dð ¤$Ifa$gd{?H•kd'$$If-lÖÖ\ñe/

í"tÊÞàÖ0ÿÿÿÿÿÿ öÖÿÿÿÿÖÿÿÿÿÖÿÿÿÿÖÿÿÿÿ4Ö

laö]yt{?Hf<h<p<˜< <Î<iXXXX$dð ¤$Ifa$gd{?H•kd[$$If-lÖÖ\ñe/

í"tÊÞàÖ0ÿÿÿÿÿÿ öÖÿÿÿÿÖÿÿÿÿÖÿÿÿÿÖÿÿÿÿ4Ö

laö]yt{?HÎ<Ð<Ø<ð<ø<(=iXXXX$dð ¤$Ifa$gd{?H•kd$$$If-lÖÖ\ñe/

í"tÊÞàÖ0ÿÿÿÿÿÿ öÖÿÿÿÿÖÿÿÿÿÖÿÿÿÿÖÿÿÿÿ4Ö

laö]yt{?H(=*=Ì=þ=> >>iXH777$dð ¤$Ifa$gd{?H$$dð ¤x@&a$gdDdü$„7dð ¤x'„7a$gdDdü•kdí$$If-lÖÖ\ñe/

í"tÊÞàÖ0ÿÿÿÿÿÿ öÖÿÿÿÿÖÿÿÿÿÖÿÿÿÿÖÿÿÿÿ4Ö

laö]yt{?H>$>,>6>F>N>îîÝîî$dð ¤$Ifa$gd{?H$dð ¤$Ifa$gd{?HN>P>ákd¶$$If-kÖ

Ö'GŽÕ ¶

àè.f!G

G

G

á

*

F

8

Ö0ÿ

ÿ

ÿ

ÿ

ÿÿ öÖ ÿÿÿÿÿÿÿÿÖ ÿÿÿÿÿÿÿÿÖ ÿÿÿÿÿÿÿÿÖ ÿÿÿÿÿÿÿÿ4Ö

kaökyt{?HP>¦>º>ä?(A¼AöA.B C*CbC¦C

DxDÒD,EîÝÝÌ̼¬Ý›››››››$„7dð ¤'„7a$gdDdü$$dð ¤x@&a$gdDdü$dð¤x ¤x@&a$gdDdü$„2dð ¤x'„2a$gdDdü$„7dð ¤x'„7a$gdDdü$„7dð ¤x'„7a$gdDdü,E>ExE<IXIZIKLKLL€L0Q'QžQ¦QÖQØQ@R€RÌTìÚÉ'ŸÉÉxdÉd'IÉIÉ5É&h¾CèhDdü6CJOJPJQJ\aJ4jh¾CèhDdüCJOJPJQJUaJmHnHu&h¾CèhDdü5CJOJPJQJ\aJ)h¾CèhDdü56>*CJOJPJQJaJ#h¾CèhDdü6CJOJPJQJaJ)h¾CèhDdü6>*CJOJPJQJ]aJ)h¾CèhDdü56CJOJPJQJ]aJ h¾CèhDdüCJOJPJQJaJ#h¾CèhDdü5CJOJPJQJaJ&h¾CèhDdü56CJOJPJQJaJ,ExE<IZIL€L|N0Q'QžQªQ'Q¾QÊQÖQÜQìÛ˶¤ÛÛ"˃ƒƒƒƒƒ$dð ¤$Ifa$gd{?H$dð¤x ¤x@&a$gdDdü$$dð¤x ¤x@&a$gdDdü $

Æè„7dð ¤x'„7a$gdDdü$$dð ¤x@&a$gdDdü$„7dð ¤x'„7a$gdDdü$„7dð¤x ¤x'„7a$gdDdüÜQÞQôQR R,R4R>RjYYYYYY$dð ¤$Ifa$gd{?H"kdÒ$$If-lÖˆS$ Ÿ

¸Ð>Ç!Ñ{n‰ öÖÿÿÿÿÿÿÖÿÿÿÿÿÿÖÿÿÿÿÿÿÖÿÿÿÿÿÿ4Ö

laö¿yt{?H >R@R€R"RS^SžSÌT„VjYHHHHHH$„7dð ¤x'„7a$gdDdü$„7dð ¤x'„7a$gdDdü"kd¢$$If-lÖˆS$ Ÿ

¸Ð>Ç!Ñ{n‰ öÖÿÿÿÿÿÿÖÿÿÿÿÿÿÖÿÿÿÿÿÿÖÿÿÿÿÿÿ4Ö

laö¿yt{?HÌTÎT U„V†VÀV¨WªWîWzXêXØYJZ†[ä[\Ð]

^&_*_2_6_>_@_J_€_ºdÊdîfþfôiþiBjLjLl\lrlvl m.mØtêØÇêØÇêØDzDzǞØÇØnjnjnjÇØÇzÇzÇzÇzÇzÇzDzÇ#h¾CèhDdü5CJOJPJQJaJ#h¾CèhDdüCJH*OJPJQJaJ&h¾CèhDdü6CJOJPJQJ\aJ)h¾CèhDdü56CJOJPJQJ]aJ h¾CèhDdüCJOJPJQJaJ#h¾CèhDdü6CJOJPJQJaJ)h¾CèhDdü5CJOJPJQJ\]aJ(„V¨WzXêXìXðXYY6YîÙɸ¸¸¸¸$dð ¤$Ifa$gd{?H$$dð ¤x@&a$gdDdü $

Æ¥„7dð ¤x'„7a$gdDdü$„7dð ¤x'„7a$gdDdü6Y8YPYTY^YfYpY{jjjjj$dð ¤$Ifa$gd{?H„kdr $$If-lÖrS†

¨

ìÝÎ3 "A ññ öö

Ö ÿÿÿÿÿÖ ÿÿÿÿÿÖ ÿÿÿÿÿÖ ÿÿÿÿÿ4Ö

laö¿yt{?HpYrYˆYŒYY"YœY¦Y{jjjjjj$dð ¤$Ifa$gd{?H„kd#$$If-lÖrS†

¨

ìÝÎ3 "A ññ öö

Ö ÿÿÿÿÿÖ ÿÿÿÿÿÖ ÿÿÿÿÿÖ ÿÿÿÿÿ4Ö

laö¿yt{?H ¦Y¨Y¾YÂYÆYÊYÒYÖYhWWWWWW$dð ¤$Ifa$gd{?H-kdð$$If-lÖˆS†

¨

ìÝÎ3 "vËññ öö

ÖÿÿÿÿÿÿÖÿÿÿÿÿÿÖÿÿÿÿÿÿÖÿÿÿÿÿÿ4Ö

laö¿yt{?H ÖYØYJZLZPZŠZŽZÐZjXGGGGG$dð ¤$Ifa$gd{?H$$dð¤x ¤x@&a$gdDdü"kdÅ $$If-kÖˆS†

¨

ìÝÚ3 "vÎïû öÖÿÿÿÿÿÿÖÿÿÿÿÿÿÖÿÿÿÿÿÿÖÿÿÿÿÿÿ4Ö

kaö¿yt{?H ÐZÒZêZîZøZ[

[}lllll$dð ¤$Ifa$gd{?Hkdž

$$If-lÖr8¥ ;!8m_

4

öÖ ÿÿÿÿÿÖ ÿÿÿÿÿÖ ÿÿÿÿÿÖ ÿÿÿÿÿ4Ö

laölyt{?H

[

[$[([,[0[4[<[F[}lllllll$dð ¤$Ifa$gd{?HkdJ

$$If-lÖr8¥ ;!8m

_

4

öÖ ÿÿÿÿÿÖ ÿÿÿÿÿÖ ÿÿÿÿÿÖ ÿÿÿÿÿ4Ö

laölyt{?HF[H['[d[h[l[t[x[€[WFFFFFFF$dð ¤$Ifa$gd{?H§kdX

$$If-lÖž 8¥Oš

;!8m

ªKjÿÿÿÿ4

öÖÿÿÿÿÿÿÿÖÿÿÿÿÿÿÿÿÿÿÖÿÿÿÿÿÿÿÖÿÿÿÿÿÿÿ4Ö

laölyt{?H€[„[†[ä[î3"$„7dð ¤x'„7a$gdDdüºkdØ

$$If-lÖ'8¥Oš

¶

;!8m

ª

K

M

6

öÖ ÿÿÿÿÿÿÿÿÖ ÿÿÿÿÿÿÿÿÖ ÿÿÿÿÿÿÿÿÖ ÿÿÿÿÿÿÿÿ4Ö

laölyt{?H$dð ¤$Ifa$gd{?Hä[þ\t]Ð]J_‚_Vaüaºd(e"eúeffîf-gÖgZhØhôiBj¾jLl m.möoxqîîîîîîîîîîîîîîîîîîîîîîÞîî$$dð ¤x@&a$gdDdü$„7dð ¤x'„7a$gdDdüxqØtu*vZv {"{${,{4{>{D{J{N{P{R{T{~{ ~†~Š~îÞîÎîîîîîîîîîîÎμîî¯

$dð ¤a$gdDdü$$dð¤x ¤x@&a$gdDdü$$dð ¤x@&a$gdDdü$dð¤x ¤x@&a$gdDdü$„7dð ¤x'„7a$gdDdü ØtuˆuÎu*vZv${*{,{2{4{<{>{B{D{H{J{L{N{P{~{þ{B|}}N}p} ~~†~ˆ~Š~Œ~Ž~~'~˜~ìÛÆÛ±Û-Û-Û-Û-Û-Û-Û„±ÛrÛrÛrÛ\Û-Û-Û-Û-+h¾CèhDdüCJOJPJQJaJmHnHu#h¾CèhDdü6CJOJPJQJaJ#h¾CèhDdü5CJOJPJQJaJ4jh¾CèhDdüCJOJPJQJUaJmHnHu)h¾CèhDdü56CJOJPJQJ]aJ)h¾CèhDdü6CJOJPJQJ\]aJ h¾CèhDdüCJOJPJQJaJ&h¾CèhDdü5CJOJPJQJ\aJ$Š~Ž~'~š~ž~¦~¨~ª~'~º~¼~¾~À~Â~Ä~Æ~î~ð~P-',ƒ.ƒòòòòòòòòòòòòòòòòòåÔÄÔÔ$$dð ¤x@&a$gdDdü$„7dð ¤x'„7a$gdDdü

$dð ¤xa$gdDdü

$dð ¤a$gdDdü˜~š~œ~ž~¤~ª~²~'~¸~Æ~ì~ð~P-',„D„À„ÄŽj'¬'v"p•‚™š¼§¨*¨°¶°³ïÔïÔïÔïÔïÔïÀï«ïœˆïˆïˆïˆïˆïvbQbQ h¾Cèh+ÕCJOJPJQJaJ&h¾Cèh+Õ5CJOJPJQJ\aJ#h¾Cèh+Õ5CJOJPJQJaJ&h¾CèhDdü5CJOJPJQJ\aJh¾CèhDdüCJOJQJaJ)h¾CèhDdü56CJOJPJQJ]aJ&h¾CèhDdü6CJOJPJQJ\aJ4jh¾CèhDdüCJOJPJQJUaJmHnHu h¾CèhDdüCJOJPJQJaJ-.ƒ0ƒ,„.„0„D„À„nˆÌˆ&‰ ŒÄŽj'¬'v"ø"p•‚™š:¡€¡²¡Ú¡îîìììÚîîîîîÊîÊîÚÊîÊîîîî$dð¤x ¤x@&a$gdDdü$$dð¤x ¤x@&a$gdDdü$„7dð ¤x'„7a$gdDdüÚ¡¢t¦¼§æ§¨*¨ª« ¬:¬ò¬Â­ü­º®°¶°Ö²:'Ú·¹îîîÖÖij³³³³³³³³Ä³³³³$„7dð ¤x'„7a$gd+Õ$$dð¤x ¤x@&a$gd+Õ$$dð ¤h&d @&PÆÿ a$gd+Õ$„7dð ¤x'„7a$gdDdü ³ ³°»:¼¸Å|žÌtzˆ(è(@5 5¢5Ò7Ô7Ö7Ú7†8ˆ8Š8íÜÈ·µ£·È··È·yeT9T9T9T4jh¾Cèhû;ÙCJOJPJQJUaJmHnHu h¾Cèhû;ÙCJOJPJQJaJ&h¾Cèhû;Ù56CJOJPJQJaJ&h¾Cèhû;Ù5CJOJPJQJ\aJ+h¾Cèh'5èCJOJPJQJaJmHnHu#h¾Cèh'5è6CJOJPJQJaJU h¾Cèh'5èCJOJPJQJaJ&h¾Cèh'5è5CJOJPJQJ\aJ h¾Cèh+ÕCJOJPJQJaJ#h¾Cèh+Õ;CJOJPJQJaJ¹Ö¹hºÈº*»-»˜»°»:¼.Á‚ÃxÄ,Å€j žÌtîîîîÕÄIJ¡¡¡¡¡¡¡¡²¡$„7dð ¤x'„7a$gd'5è$$dð¤x ¤x@&a$gd'5è$„dð ¤x^„a$gd+Õ$

&

F

Æ Ð„|üdð ¤x'„|üa$gd+Õ$„7dð ¤x'„7a$gd+Õ Ã có thà phát hiÇn xung Ùt, CSMA/CD ã bÕ sung thêm quy t¯c:

Khi tr¡m ang truyÁn nó v«n nghe °Ýng truyÁn, n¿u phát hiÇn th¥y xung Ùt thì nó ngëng ngay viÇc truyÁn nh°ng v«n ti¿p tåc gßi tín hiÇu sóng mang thêm mÙt thÝi gian nïa à £m b£o các tr¡m trên m¡ng Áu có thà nghe °ãc sñ kiÇn xung Ùt ó.

Sau khi chÝ ãi mÙt thÝi Ían ng«u nhiên tr¡m l¡i thí truyÁn l¡i b±ng sí dång CSMA.

Trên thñc t¿ tÑc Ù bit °ãc sí dång trên cable r¥t cao (lên ¿n 10Mbps) nên sñ tng t£i có khuynh h°Ûng th¥p và viÇc truyÁn khung chÉ °ãc b¯t §u khi cable r×i nên xác su¥t xung Ùt x£y ra th¥p.

Ph°¡ng pháp Token Ring

Ph°¡ng pháp này cing dña trên nguyên t¯c dùng th» bài à c¥p phát quyÁn truy nh­p °Ýng truyÁn. Nh°ng ß ây th» bài l°u chuyÃn theo theo vòng v­t lý ché không theo vòng logic nh° dÑi vÛi ph°¡ng pháp token bus.

Th» bài là mÙt ¡n vË truyÁn dï liÇu ·c biÇt trong ó có mÙt bit biÃu diÅn tr¡ng thái cça rh» (b­n hay r×i). MÙt tr¡m muÑn truyÁn dï liÇu ph£i chÝ cho tÛi khi nh­n °ãc th» bài "r×i". Khi ó tr¡m s½ Õi bit tr¡ng thái thành "b­n" và truyÁn mÙt ¡n vË dï liÇu i cùng vÛi th» bài i theo chiÁu cça vòng. Lúc này không còn th» bài "r×i " nïa do ó các tr¡m muÑn truyÁn dï liÇu ph£i ãi. Dï liÇu tÛi tr¡m ích °ãc sao chép l¡i, sau ó cùng vÛi th» bài trß vÁ tr¡m nguÓn. Tr¡m nguÓn s½ xoá bÏ dï liÇu Õi bit tr¡ng thái thành "r×i" và cho l°u chuyÃn th» trên vòng à các tr¡m khác có nhu c§u truyÁn dï liÇu °ãc phép truyÁn .

Sñ quay trß l¡i tr¡m nguÓn cça dï liÇu và th» bài nh±m t¡o kh£ nng báo nh­n tñ nhiên : tr¡m ích có thà gíi vào ¡n vË dï liÇu (ph§n header) các thông tin vÁ k¿t qu£ ti¿p nh­n dï liÇu cça mình. Ch³ng h¡n các thông tin ó có thà là: tr¡m ích không tÓn t¡i ho·c không ho¡t Ùng, tr¡m ích tÓn t¡i nh°ng dï liÇu không °ãc sao chép, dï liÇu ã °ãc ti¿p nh­n, có l×i...

Trong ph°¡ng pháp này c§n gi£ quy¿t hai v¥n Á có thà d«n ¿n phá vá hÇ thÑng ó là m¥t th» bài và th» bài "b­n" l°u chuyÃn không dëng trên vòng .Có nhiÁu ph°¡ng pháp gi£i quy¿t các v¥n Á trên, d°Ûi ây là mÙt ph°¡ng pháp °ãc khuy¿n nghË:

Ñi vÛi v¥n Á m¥t th» bài có thà quy Ënh tr°Ûc mÙt tr¡m iÁu khiÃn chç Ùng. Tr¡m này s½ theo dõi, phát hiÇn tình tr¡ng m¥t th» bài b±ng cách dùng c¡ ch¿ ng°áng thÝi gian (time - out) và phåc hÓi b±ng cách phát i mÙt th» bài "r×i" mÛi.

Ûi vÛi v¥n Á th» bài b­n l°u chuyÃn không dëng, tr¡m iÁu khiÃn sí dång mÙt bit trên th» bài à ánh d¥u khi g·p mÙt th» bài "b­n" i qua nó. N¿u nó g·p l¡i th» bài b¡n vÛi bit ã ánh d¥u ó có ngh)a là tr¡m nguÓn ã không nh­n l¡i °ãc ¡n vË dï liÇu cça mình do ó th» bài "b­n" cé quay vòng mãi. Lúc ó tr¡m iÁu khiÃn s½ chç Ùng Õi bit tr¡ng thái "b­n" thành "r×i" và cho th» bài chuyÃn ti¿p trên vòng. Trong ph°¡ng pháp này các tr¡m còn l¡i trên m¡ng s½ óng vai trò bË Ùng, chúng theo dõi phát hiÇn tình tr¡ng sñ cÑ trên tr¡m chç Ùng và thay th¿ tr¡m chç Ùng n¿u c§n.

[3]. So sánh CSMA/CD vÛi các ph°¡ng pháp Token:

- Ù phéc t¡p cça các ph°¡ng pháp dùng th» bài lÛn h¡n nhiÁu so CSMA/CD

- Nhïng công viÇc cça mÙt tr¡m ph£i làm cça CSMA/CD ¡n gi£n h¡n ph°¡ng pháp th» bài.

- HiÇu qça ph°¡ng pháp th» bài không cao Ñi vÛi t£i nh¹ và cao ß t£i n·ng.

- °u th» bài: kh£ nng iÁu hòa l°u thông trong m¡ng.

Vì các khung truyÁn d«n khác nhau °ãc sí dång vÛi 3 kiÃu LAN c¡ b£n nên chúng có khung truyÁn d§n khác nhau. ViÇc sí dång ch¿ Ù qu£n bá bßi 802.3 và 802.4 ã cho th¥y r±ng chúng ã t­n dång 1 vË trí Óng bÙ (preamble) t¡i ph§n §u cça m×i khung à cho phép mÙt tr¡m thu ¡t °ãc sñ Óng bÙ bit tr°Ûc lúc b¯t §u nh­n nÙi dung cça khung. iÁu này không c§n thi¿t vÛi m¡ng token ring, vì các Óng bÙ cåc bÙ trong t¥t c£ các tr¡m °ãc duy trì sñ Óng bÙ bßi 1 tuy¿n bit lan truyÁn liên tåc trong m¡ng.

T°¡ng tñ nh° v­y, sí dång mÙt token cho viÇc iÁu khiÃn truy c­p ph°¡ng tiÇn truyÁn cho th¥y 802.4 và 802.5 Áu có h°Ûng iÁu khiÃn khung(FC) các vùng Ëa chÉ và các tr°Ýng k¿t thúc khung (end delimiter-ED) n±m sau FSC. Tuy nhiên mÙt LAN 802.3 không sí dång vùng này, m·c dù v­y nó sí dång 1 byte cho vùng chÉ Ù dài vùng dï liÇu và vài byte Çm bÕ sung Ñi vÛi nhïng khung nhÏ.

MÙt token ring có thêm mÙt vùng iÁu khiÃn truy c­p (AC) t¡i n¡i b¯t §u cça m×i khung à qu£n lý thé tñ °u tiên và dành riêng à mô t£ nhïng nét ·c biÇt cça khung. T­p hãp nhïng nút Ñi t°ãng ó là khi mÙt khung i qua të mÙt kiÃu cça o¡n LAN này ¿n LAN khác ph£i °ãc Ënh d¡ng l¡i tr°Ûc khi chuyÃn ti¿p trên mÙt kiÃu LAN mÛi, b±ng cách tñ Ùng cÙng vào bßi MAC chipset t¡i giao diÇn LAN tr°Ûc khi truyÁn.

4. V¥n Á liên m¡ng trên Internet

4.1 Khái niÇm

BÙ giao théc TCP/IP có thà °ãc dùng trên nhïng m¡ng LAN, WAN Ùc l­p ho·c trên nhïng liên m¡ng phéc t¡p. Vài máy chç °ãc trang bË TCP/IP có thà truyÁn vÛi mÙt máy chç khác ngang qua mÙt liên k¿t iÃm-iÃm. Nhïng m¡ng này °ãc giao nh­p vào mÙt liên m¡ng nhÝ bÙ Ënh tuy¿n IP.

Point-to-Point

LAN WAN

Hình 7.6: MÙt liên m¡ng °ãc t¡o ra nhÝ các bÙ Ënh tuy¿n

Trên lý thuy¿t, nhïng liên m¡ng có thà có nhïng Topo khác nhau. Tuy nhiên, khi mÙt liên m¡ng có mÙt c¥u trúc rõ ràng, thì nó dÅ dàng làm cho nhïng bÙ Ënh tuy¿n thñc hiÇn nhïng công viÇc cça chúng có hiÇu qu£ và ph£n éng nhanh ¿n mÍi sñ cÑ trong vài khu vï cça m¡ng, thay Õi nhïng °Ýng d«n à nhïng Datagram tránh °ãc sñ tråc tr·c.

Ph§n mÁm giao théc liên m¡ng ho¡t Ùng trong nhïng máy chç và nhïng bÙ Ënh tuy¿n IP. Thông th°Ýng mÙt ph§n mÁm giao théc liên m¡ng IP cça máy tính s½ cho phép nó thao tác nh° là mÙt máy chç giao théc liên m¡ng IP, hay mÙt bÙ Ënh tuy¿n IP, ho·c c£ hai, h§u h¿t các tÕ chéc thích dùng thi¿t bË Router °ãc chu©n hóa h¡n à gia nh­p vào nhïng m¡ng. Tuy nhiên nó là thu­n lãi à có kh£ nng °a mÙt máy tính ch°a °ãc sí dång vào dËch vå bßi mÙt Router.

4.2 Ho¡t Ùng cça giao théc liên m¡ng IP

N¿u ích cça Datagram không n±m trên cùng mÙt m¡ng vÛi máy chç nguÓn, giao théc IP trong máy chç (host) h°Ûng Datagram ¿n mÙt bÙ Ënh tuy¿n nÙi bÙ. N¿u bÙ Ënh tuy¿n này không °ãc nÑi ¿n m¡ng ích, Datagaram ph£i °ãc gíi ¿n mÙt bÙ Ënh tuy¿n khác. Cé nh° th¿ cho ¿n khi ¿n °ãc tr¡m ích.

Giao théc IP thñc hiÇn mÙt quy¿t Ënh chÍn °Ýng b±ng cách tìm mÙt tr¡m ích ß xa trong mÙt b£ng chÍn °Ýng t°¡ng éng vÛi tr¡m ích vÛi mã Ënh danh cça Router k¿ ti¿p à l°u thông Datagaram.

ViÇc quy Ënh truyÁn theo °Ýng truyÁn nào cça Router dña trên b£ng °Ýng truyÁn Routing Table.

- Nhïng bÙ Ënh tuy¿n có thà phát hiÇn nhïng sñ kiÇn nh° là:

- MÙt m¡ng mÛi ã °ãc thêm vào liên m¡ng.

- °Ýng d«n tÛi tr¡m ích ã bË h°.

MÙt bÙ Ënh tuy¿n mÛi ã °ãc thêm vào. BÙ Ënh tuy¿n này cung c¥p mÙt °Ýng dânñ tÛi nhïng ích ng¯n h¡n.

Sñ trao Õi thông tin giïa hai bÙ Ënh tuy¿n Router - Router °ãc iÁu khiÃn cça mÙt tÕ chéc °ãc gÍi là hÇ thÑng tñ qu£n (Autonomous System). TÕ chéc này có thà chÍn vài giao théc à trao Õi thông tin giïa các router.

Tóm l¡i: Các b°Ûc thñc hiÇn bßi mÙt thñc thà IP nh° sau.

Ñi vÛi thñc thà IP ß tr¡m nguÓn, khi nh­n °ãc mÙt primitive SEND të t§ng trên, nó thñc hiÇn các b°Ûc sau :

- T¡o mÙt IP datagram dña trên các tham sÑ cça primitive SEND.

- Tính checksum và ghép vào ph§n §u cça datagram.

- Ra quy¿t Ënh dÍn °Ýng ho·c là tr¡m ích trên cùng mÙt m¡ng, ho·c là mÙt gateway s½ °ãc chÍn cho ch·ng ti¿p.

- ChuyÃn datagram xuÑng t§ng d°Ûi.

Ñi vÛi gateway khi nh­n °ãc datagram quá c£nh, nó thñc hiÇn các tác Ùng sau:

- Tính checksum n¿u không úng thì lo¡i bÏ datagram.

- Gi£m giá trË cça tham sÑ thÝi gian tÓn t¡i. N¿u thÝi gian ã h¿t thì lo¡i bÏ datagram.

- Ra quy¿t Ënh chÍn °Ýng.

- Phân o¡n datagram n¿u c§n.

- Ki¿n t¡o l¡i ph§n §u IP bao gÓm giá trË mÛi cça vùng :

Time to live, Fragrmentation, Checksum

- ChuyÃn datagram xuÑng t§ng d°Ûi à truyÁn qua m¡ng.

CuÑi cùng, khi mÙt datagram °ãc nh­n bßi mÙt thñc thà IP ß tr¡m ích, nó s½ thñc hiÇn các công viÇc sau :

- Tính checksum. N¿u không úng thì lo¡i bÏ datagram.

- T­p hãp các o¡n cça datagram.

- ChuyÃn dï liÇu và các tham sÑ iÁu khiÃn lên t§ng trên.

Tóm l¡i: Các datagram IP °ãc chuyÃn giao theo cách hiÇu qu£ nh¥t, ngh)a là không c§n kh£ nng hiÇu chÉnh l×i và không c§n thông tin vÁ phát thành công. ChÉ trong tr°Ýng hãp Ëa chÉ ích không rõ ràng thì sí dång ICMP (Internet control message Protocol) Ã l°u ý cho ng°Ýi gíi các b£n tin ICMP °ãc óng gói và chuyÃn t£i trong các gói IP.

4.3 Thông tin b£ng chÍn °Ýng

Trong mÙt liên m¡ng nhÏ và t)nh, nhïng b£ng chÍn °Ýng có thà °ãc vào và l°u giï nhân công. Trong mÙt liên m¡ng lÛn, nhïng bÙ Ënh tuy¿n giï nhïng b£ng cça nó vÛi nhïng thông tin mÛi nh¥t bßi sñ trao Õi thông tin vÛi mÙt bÙ Ënh tuy¿n khác. Nhïng bÙ Ënnh tuy¿n có thà phát hiÇn nhïng sñ kiÇn nh° là:

MÙt m¡ng mÛi ã °ãc thêm vào liên m¡ng.

°Ýng d«n tÛi tr¡m ích ã bË h°.

MÙt bÙ Ënh tuy¿n mÛi ã °ãc thêm vào. BÙ Ënh tuy¿n này cung c¥p mÙt °Ýng d« tÛi nhïng ích ng¯n h¡n.

Không có mÙt chu©n ¡n gi£n nào °ãc chÍn cho sñ trao Õi thông tin giïa hai bÙ Ënh tuy¿n (Router - Router). Nhïng bÙ Ënh tuy¿n d°Ûi sñ iÁu khiÃn cça mÙt tÕ chéc °ãc gÍi là hÇ thÑng tñ qu£n (Autonomous System). TÕ chéc này có thà chÍn vài giao théc à trao Õi thông tin giïa các router. MÙt giao théc chuyÃn Õi thông tin cho bÙ Ënh tuy¿n °ãc dùng trong mÙt hÇ thÑng tå qu£n °ãc gÍi là IGP (Interior Gateway).

Giao théc thông tin chÍn °Ýng (Routing Information Protocol) là mÙt IGP bi¿n. Tuy nhiên, giao théc OSPE (Open Shortest Path First) mÛi h¡n các ·c iÃm tiÇn ích, phong phú. Sñ giá trË và phÕ bi¿n cça OSPE ang phát triÃn Áu.

Vài nhà cung c¥p bÙ Ënh tuy¿n cung c¥p giao théc à trao Õi thông tin giïa nhïng bÙ Ënh tuy¿n (Router-to-Router) cho riêng hÍ cing nh° phå trã cho nhïng giao théc chu©n. MÙt sÑ nhïng nhà cung c¥p có kh£ nng ho¡t Ùng vài giao théc cùng mÙt lúc, nhïng bÙ Ënh tuy¿n cça hÍ có thà trao Õi thông tin vÛi nhïng bÙ Ënh tuy¿n khác sí dång vài giao théc này.

==

So sánh OSI và TCP/IP

NhiÇm vå cça các t§ng trong mô hình OSI có thà °ãc tóm t¯t nh° sau:

T§ng éng dång (Application layer lÛp 7): t§ng éng dång quy Ënh giao diÇn giïa ng°Ýi sí dång và môi tr°Ýng OSI, nó cung c¥p các ph°¡ng tiÇn cho ng°Ýi sí dång truy c­p v£ sí dång các dËch vå cça mô hình OSI. iÁu khác biÇt ß t§ng này là nó không cung c¥p dËch vå cho b¥t kó mÙt t§ng OSI nào khác ngo¡i trë t§ng éng dång bên ngoài mô hình OSI ang ho¡t Ùng. Các éng dång cung °ãc c¥p nh° các ch°¡ng trình xí lý kí tñ, b£ng biÃu, th° tín & và lÛp 7 °a ra các giao théc HTTP, FTP, SMTP, POP3, Telnet.

T§ng trình bày (Presentation layer lÛp 6): t§ng trình bày chuyÃn Õi các thông tin të cú pháp ng°Ýi sí dång sang cú pháp à truyÁn dï liÇu, ngoài ra nó có thà nén dï liÇu truyÁn và mã hóa chúng tr°Ûc khi truyÁn Å b£o m­t.Nói ¡n gi£n thì t§ng này s½ Ënh d¡ng dï liÇu të lÛp 7 °a xuÑng rÓi gíi i £m b£o sao cho bên thu có thà Íc °ãc dï liÇu cça bên phát. Các chu©n Ënh d¡ng dï liÇu cça lÛp 6 là GIF, JPEG, PICT, MP3, MPEG &

T§ng giao dËch (Session layer lÛp 5): thñc hiÇn thi¿t l­p, duy trì và k¿t thúc các phiên làm viÇc giïa hai hÇ thÑng. T§ng giao dËch quy Ënh mÙt giao diÇn éng dång cho t§ng v­n chuyÃn sí dång. Nó xác l­p ánh x¡ giïa các tên ·t Ëa chÉ, t¡o ra các ti¿p xúc ban §u giïa các máy tính khác nhau trên c¡ sß các giao dËch truyÁn thông. Nó ·t tên nh¥t quán cho mÍi thành ph§n muÑn Ñi tho¡i riêng vÛi nhau.Các giao théc trong lÛp 5 sí dång là NFS, X- Window System, ASP.

T§ng v­n chuyÃn (Transport layer lÛp 4): t§ng v­n chuyÃn xác Ënh Ëa chÉ trên m¡ng, cách théc chuyÃn giao gói tin trên c¡ sß trñc ti¿p giïa hai §u mút, £m b£o truyÁn dï liÇu tin c­y giïa hai §u cuÑi (end-to-end). à b£o £m °ãc viÇc truyÁn Õn Ënh trên m¡ng t§ng v­n chuyÃn th°Ýng ánh sÑ các gói tin và £m b£o chúng chuyÃn theo thé tñ.Bên c¡nh ó lÛp 4 có thà thñc hiÇn chéc nng ièu khiÃn luÓng và iÁu khiÃn l×i.Các giao théc phÕ bi¿n t¡i ây là TCP, UDP, SPX.

T§ng m¡ng (Network layer lÛp 3): t§ng m¡ng có nhiÇm vå xác Ënh viÇc chuyÃn h°Ûng, v¡ch °Ýng các gói tin trong m¡ng(chéc nng Ënh tuy¿n), các gói tin này có thà ph£i i qua nhiÁu ch·ng tr°Ûc khi ¿n °ãc ích cuÑi cùng. LÛp 3 là lÛp có liên quan ¿n các Ëa chÉ logic trong m¡ngCác giao théc hay sí dång ß ây là IP, RIP, IPX, OSPF, AppleTalk.

T§ng liên k¿t dï liÇu (Data link layer lÛp 2): t§ng liên k¿t dï liÇu có nhiÇm vå xác Ënh c¡ ch¿ truy nh­p thông tin trên m¡ng, các d¡ng théc chung trong các gói tin, óng gói và phân phát các gói tin.LÛp 2 có liên quan ¿n Ëa chÉ v­t lý cça các thi¿t bË m¡ng, topo m¡ng, truy nh­p m¡ng, các c¡ ch¿ sía l×i và iÁu khiÃn luÓng.

T§ng v­t lý (Phisical layer lÛp 1): t§ng v­t lý cung c¥p ph°¡ng théc truy c­p vào °Ýng truyÁn v­t lý Ã truyÁn các dòng Bit không c¥u trúc, ngoài ra nó cung c¥p các chu©n vÁ iÇn, dây cáp, §u nÑi, kù thu­t nÑi m¡ch iÇn, iÇn áp, tÑc Ù cáp truyÁn d«n, giao diÇn nÑi k¿t và các méc nÑi k¿t.

==

TCP/IP có c¥u trúc t°¡ng tñ nh° mô hình OSI, tuy nhiên à £m b£o tính t°¡ng thích giïa các m¡ng và sñ tin c­y cça viÇc truyÁn thông tin trên m¡ng, bÙ giao théc TCP/IP °ãc chia thành 2 ph§n riêng biÇt: giao théc IP sí dång cho viÇc k¿t nÑi m¡ng và giao théc TCP à £m b£o viÇc truyÁn dï liÇu mÙt cách tin c­y.

LÛp éng dång: T¡i méc cao nh¥t này, ng°Ýi sí dång thñc hiÇn các ch°¡ng trình éng dång truy xu¥t ¿n các dËch vå hiÇn hïu trên TCP/IP Internet. MÙt éng dång t°¡ng tác vÛi mÙt trong nhïng protocol ß méc giao v­n (transport) à gíi ho·c nh­n dï liÇu. M×i ch°¡ng trình éng dång chÍn mÙt kiÃu giao v­n mà nó c§n, có thà là mÙt dãy tu§n tñ tëng thông iÇp ho·c mÙt chu×i các byte liên tåc. Ch°¡ng trình éng dång s½ gíi dï liÇu i d°Ûi d¡ng nào ó mà nó yêu c§u ¿n lÛp giao v­n.

LÛp giao v­n: NhiÇm vå c¡ b£n cça lÛp giao v­n là cung c¥p ph°ng tiÇn liên l¡c të mÙt ch°¡ng trình éng dång này ¿n mÙt ch°ng trình éng dång khác. ViÇc thông tin liên l¡c ó th°Ýng °ãc gÍi là end-to-end. Méc chuyên trß có thà iÁu khiÃn luông thông tin. Nó cing có thà cung c¥p sñ giao v­n có Ù tin c­y, b£o £m dï liÇu ¿n n¡i mà không có l×i và theo úng thé tñ. à làm °ãc iÁu ó, ph§n mÁm protocol lÛp giao v­n cung c¥p giao théc TCP, trong quá trình trao Õi thông tin n¡i nh­n s½ gíi ng°ãc trß l¡i mÙt xác nh­n (ACK) và n¡i gíi s½ truyÁn l¡i nhïng gói dï liÇu bË m¥t. Tuy nhiên trong nhïng môi tr°Ýng truyÁn d«n tÑt nh° cáp quang ch³ng h¡n thì viÇc xy ra l×i là r¥t nhÏ. LÛp giao v­n có cung c¥p mÙt giao théc khác ó là UDP.

LÛp Internet: NhiÇm vå c¡ b£n cça lÛp này là xí lý viÇc liên l¡c cça các thi¿t bË trên m¡ng. Nó nh­n °ãc mÙt yêu c§u à gíi gói dï liÇu të lÛp cùng vÛi mÙt Ënh danh cça máy mà gói dï liÇu phi °ãc gíi ¿n. Nó óng segment vào trong mÙt packet, iÁn vào ph§n §u cça packet, sau ó sí dång các giao théc Ënh tuy¿n à chuyÃn gói tin ¿n °ãc ích cça nó ho·c tr¡m k¿ ti¿p. Khi ó t¡i n¡i nh­n s½ kiÃm tra tính hãp lÇ cça chúng, và sí dång ti¿p các giao théc Ënh tuy¿n à xí lý gói tin. Ñi vÛi nhïng packet °ãc xác Ënh thuÙc cùng m¡ng cåc bÙ, ph§n mÁm Internet s½ c¯t bÏ ph§n §u cça packet, và chÍn mÙt trong các giao théc lÛp chuyên trß thích hãp à xí lý chúng. CuÑi cùng, lÛp Internet gíi và nh­n các thông iÇp kiÃm soát và sí lý l×i ICMP.

LÛp giao ti¿p m¡ng: LÛp th¥p nh¥t cça mô hình TCP/IP chính là lÛp giao ti¿p m¡ng, có trách nhiÇm nh­n các IP datagram và truyÁn chúng trên mÙt m¡ng nh¥t Ënh. Ng°Ýi ta l¡i chia lÛp giao ti¿p m¡ng thành 2 lÛp con là:

+LÛp v­t lý: LÛp v­t lý làm viÇc vÛi các thi¿t bË v­t lý, truyÁn tÛi dòng bit 0, 1 të ni gíi ¿n n¡i nh­n.

+LÛp liên k¿t dï liÇu: T¡i ây dï liÇu °ãc tÕ chéc thành các khung (frame). Ph§n §u khung chéa Ëa chÉ và thông tin iÁu khiÃn, ph§n cuÑi khung dành cho viêc phát hiÇn l×i.

* Các iÃm giÑng nhau:

- C£ hai Áu là phân lÛp.

- C£ hai Áu có lÛp éng dång, qua ó chúng có nhiÁu dËch vå khác nhau.

- C£ hai có các lÛp m¡ng và lÛp v­n chuyÃn có thà so sánh °ãc.

- Kù thu­t chuyÃn m¡ch gói °ãc ch¥p nh­n

- Chuyên viên l­p m¡ng c§n ph£i bi¿t c£ hai.

*Các iÃm khác nhau:

- TCP/IP t­p hãp các lÛp trình bày và lÛp phiên vào trong lÛp éng dång cça nó.

- TCP/IP t­p hãp lÛp v­t lý và lÛp liên k¿t dï liÇu trong OSI thành mÙt lÛp.

- Các giao théc TCP/IP là các chu©n c¡ sß cho Internet phát triÃn, nh° v­y mô hình TCP/IP chi¿m °ãc niÁm tin chÉ vì các giao théc cça nó. Ng°ãc l¡i, các m¡ng thông th°Ýng không °ãc xây dñng dña trên nÁn OSI, ngay c£ khi mô hình OSI °ãc dùng nh° mÙt h°Ûng d«n.

00

Chéc nng giao théc IP

Internet Protocol (IP) là giao théc t§ng m¡ng dùng à truyÁn dï liÇu qua các m¡ng k¿t hãp, các nhà nghiên céu và thi¿t k¿ t¡o ra IP áp éng các yêu c§u sau:

- Thi¿p l­p hÇ thÑng sí dång các máy tính, các thi¿t bË d«n °Ýng °ãc ch¿ t¡o të các nhà s£n xu¥t khác nhau. áp éng °ãc sñ phát triÃn nhanh chóng cça các lo¡i m¡ng khác nhau Óng thÝi thëa k¿ °ãc công nghÇ m¡ng cç.

- H× trã t§ng trên dËch vå có k¿t nÑi và không k¿t nÑi.

Giao théc IP cung c¥p ph°¡ng théc truyÁn các Datagram trên mÙt m¡ng k¿t hãp b¥t kó. Cing giÑng nh° mÙt frame trong m¡ng v­t lý. Khái niÇm Datagram bao gÓm hai ph§n ph§n §u IP header ( n¡i chéa các thông tin c§n thi¿t cho viÇc truyÁn dï liÇu nh° Ëa chÉ nguÓn , ích...) và ph§n dï liÇu ( Unit of Data).

IP header Unit of Data Datagram

M×i Datagram °ãc truyÁn Ùc l­p vÛi nhau, do v­y thé tñ các Datagram nh­n °ãc có thà khác thé tñ các Datagram lúc phát i. IP không chËu trách nhiÇm vÁ viÇc các Datagram s½ °ãc truyÁn ¿n ích an toàn hay không. IP chÉ có trách nhiÇm vÁ truyÁn các Datagram càng nhanh càng tÑt, các Datagram có thà bË m¥t trong quá trình truyÁn do các nguyên nhân sau ây:

- Bit l×i xu¥t hiÇn trong quá trình truyÁn.

- Sñ quá t£i cça các Buffer s½ xoá bÏ các Datagram.

- T¡m thÝi ch°a tìm °ãc °Ýng truyÁn nào tÛi ích.

T¥t c£ các biÇn pháp nh±m £m b£o các Datagram °ãc truyÁn ¿n ích mÙt cách an toàn, §y ç và khôi phåc các dï liÇu ã m¥t Áu do TCP £m nhiÇm

Vài Ënh ngh)a c§n bi¿t

Modemlàtë k¿t hãp cçaModulator-DEModulator, ti¿ng ViÇt gÍilàbÙ iÁu bi¿n-gi£i iÁu bi¿n,làthi¿t bË dùng à iÁu bi¿n tín hiÇu sÑ thành mÙt tín hiÇu t°¡ng tñ à có thà dÅ dàng truyÁn i. Ng°ãc l¡i khi nh­n °ãc tín hiÇu t°¡ng tñ,modems½ gi£i iÁu bi¿n à t¡o l¡i tín hiÇu sÑ gÑc ban §u.

Router, ti¿ng ViÇt gÍilàbÙËnhtuy¿n,làthi¿t bË m¡ng chuyên dùng à k¿t nÑi nhiÁu m¡ng con logic à t¡o thành mÙt m¡ng vÛi quy mô lÛn h¡n. Vai trò cça mÙt bÙËnhtuy¿nlàxem xét Ëa chÉ ích ¿n trong mÙt gói thông tin mà nó nh­n °ãc, chÍn °Ýng i tÑt nh¥t (mà nó bi¿t °ãc) à ¿n °ãc ích, rÓi chuyÃn ti¿p gói thông tin ¿n thi¿t bË k¿ ti¿p theo n±m trên °Ýng i ã chÍn.

gày nay, h§u h¿t các router Áu là thi¿t bË k¿t hãp nhiÁu chéc nng, và th­m chí nó còn £m nh­n c£ chéc nng cça switch và hub.

ôi khi router, switch và hub °ãc k¿t hãp trong cùng mÙt thi¿t bË, và Ñi vÛi nhïng ai mÛi làm quen vÛi m¡ng thì r¥t dÅ nh§m l«n giïa chéc nng cça các thi¿t bË này.

Nào chúng ta hãy b¯t §u vÛi hub và switch bßi c£ hai thi¿t bË này Áu có nhïng vai trò t°¡ng tñ trên m¡ng. M×i thi¿t bË dÁu óng vai trò k¿t nÑi trung tâm cho t¥t c£ các thi¿t bË m¡ng, và xí lý mÙt d¡ng dï liÇu °ãc gÍi là frame (khung). M×i khung Áu mang theo dï liÇu. Khi khung °ãc ti¿p nh­n, nó s½ °ãc khuy¿ch ¡i và truyÁn tÛi cÕng cça PC ích. Sñ khác biÇt lÛn nh¥t giïa hai thi¿t bË này là ph°¡ng pháp phân phÑi các khung dï liÇu.

VÛi hub, mÙt khung dï liÇu °ãc truyÁn i ho·c °ãc phát tÛi t¥t c£ các cÕng cça thi¿t bË mà không phân biÇt các cÕng vÛi nhau. ViÇc chuyÃn khung dï liÇu tÛi t¥t c£ các cÕng cça hub à ch¯c r±ng dï liÇu s½ °ãc chuyÃn tÛi ích c§n ¿n. Tuy nhiên, kh£ nng này l¡i tiêu tÑn r¥t nhiÁu l°u l°ãng m¡ng và có thà khi¿n cho m¡ng bË ch­m i (Ñi vÛi các m¡ng công su¥t kém).

Ngoài ra, mÙt hub 10/100Mbps ph£i chia s» bng thông vÛi t¥t c£ các cÕng cça nó. Do v­y khi chÉ có mÙt PC phát i dï liÇu (broadcast) thì hub v«n sí dång bng thông tÑi a cça mình. Tuy nhiên, n¿u nhiÁu PC cùng phát i dï liÇu, thì v«n mÙt l°ãng bng thông này °ãc sí dång, và s½ ph£i chia nhÏ ra khi¿n hiÇu su¥t gi£m i.

Trong khi ó, switch l°u l¡i b£n ghi nhÛ Ëa chÉ MAC cça t¥t c£ các thi¿t bË mà nó k¿t nÑi tÛi. VÛi thông tin này, switch có thà xác Ënh hÇ thÑng nào ang chÝ ß cÕng nào. Khi nh­n °ãc khung dï liÇu, switch s½ bi¿t ích xác cÕng nào c§n gíi tÛi, giúp tng tÑi a thÝi gian ph£n éng cça m¡ng. Và không giÑng nh° hub, mÙt switch 10/100Mbps s½ phân phÑi §y ç tÉ lÇ 10/100Mbps cho m×i cÕng thi¿t bË. Do v­y vÛi switch, không quan tâm sÑ l°ãng PC phát dï liÇu là bao nhiêu, ng°Ýi dùng v«n luôn nh­n °ãc bng thông tÑi a. ó là lý do t¡i sao switch °ãc coi là lña chÍn tÑt h¡n so vÛi hub.

Còn router thì khác hoàn toàn so vÛi hai thi¿t bË trên. Trong khi hub ho·c switch liên quan tÛi viÇc truyÁn khung dï liÇu thì chéc nng chính cça router là Ënh tuy¿n các gói tin trên m¡ng cho tÛi khi chúng ¿n ích cuÑi cùng. MÙt trong nhïng ·c tính nng quan trÍng cça mÙt gói tin là nó không chÉ chéa dï liÇu mà còn chéa Ëa chÉ ích ¿n.

Router th°Ýng °ãc k¿t nÑi vÛi ít nh¥t hai m¡ng, thông th°Ýng là hai m¡ng LAN ho·c WAN, ho·c mÙt LAN và m¡ng cça ISP nào ó. Router °ãc ·t t¡i gateway, n¡i k¿t nÑi hai ho·c nhiÁu m¡ng khác nhau. NhÝ sí dång các tiêu Á (header) và b£ng chuyÃn ti¿p (forwarding table), router có thà quy¿t Ënh nên sí dång °Ýng i nào là tÑt nh¥t à chuyÃn ti¿p các gói tin. Router sí dång giao théc ICMP à giao ti¿p vÛi các router khác và giúp c¥u hình tuy¿n tÑt nh¥t giïa b¥t cé hai host nào.

Ngày nay, có r¥t nhiÁu các dËch vå °ãc g¯n vÛi các router bng rÙng. Thông th°Ýng, mÙt router bao gÓm 4-8 cÕng Ethernet switch (ho·c hub) và mÙt bÙ chuyÃn Õi Ëa chÉ m¡ng NAT (Network Address Translator). Ngoài ra, router th°Ýng gÓm mÙt máy chç DHCP (Dynamic Host Configuration Protocol), máy chç proxy DNS (Domain Name Service), và ph§n céng t°Ýng lía à b£o vÇ m¡ng LAN tr°Ûc các xâm nh­p trái phép të m¡ng Internet.

T¥t c£ các router Áu có cÕng WAN à k¿t nÑi vÛi °Ýng DSL ho·c modem cáp dành cho dËch vå Internet bng rÙng, và switch tích hãp à t¡o m¡ng LAN °ãc dÅ dàng h¡n. Tính nng này cho phép t¥t c£ các PC trong m¡ng LAN có thà truy c­p Internet và sí dång các dËch vå chia s» file và máy in.

MÙt sÑ router chÉ có mÙt cÕng WAN và mÙt cÕng LAN, °ãc thi¿t k¿ cho viÇc k¿t nÑi mÙt hub/switch LAN hiÇn hành vÛi m¡ng WAN. Các switch và hub Ethernet có thà k¿t nÑi vÛi mÙt router à mß rÙng m¡ng LAN. Tuó thuÙc vào kh£ nng (nhiÁu cÕng) cça m×i router, switch ho·c hub, mà k¿t nÑi giïa các router, switche/hub có thà c§n tÛi cáp nÑi th³ng ho·c nÑi vòng. MÙt sÑ router th­m chí có c£ cÕng USB và nhiÁu iÃm truy c­p không dây tích hãp.

MÙt sÑ router cao c¥p ho·c dành cho doanh nghiÇp còn °ãc tích hãp cÕng serial giúp k¿t nÑi vÛi modem quay sÑ ngoài, r¥t hïu ích trong tr°Ýng hãp dñ phòng °Ýng k¿t nÑi bng rÙng chính tråc tr·c, và tích hãp máy chç máy in m¡ng LAN và cÕng máy in.

Ngoài tính nng b£o vÇ °ãc NAT cung c¥p, r¥t nhiÁu router còn có ph§n céng t°Ýng lía tích hãp sµn, có thà c¥u hình theo yêu c§u cça ng°Ýi dùng. T°Ýng lía này có thà c¥u hình të méc ¡n gi£n tÛi phéc t¡p. Ngoài nhïng kh£ nng th°Ýng th¥y trên các router hiÇn ¡i, t°Ýng lía còn cho phép c¥u hình cÕng TCP/UDP dành cho game, dËch vå chat, và nhiÁu tính nng khác.

Và nh° v­y, có thà nói mÙt cách ng¯n gÍn là: hub °ãc g¯n cùng vÛi mÙt thành ph§n m¡ng Ethernet; switch có thà k¿t nÑi hiÇu qu£ nhiÁu thành ph§n Ethernet vÛi nhau; và router có thà £m nh­n t¥t c£ các chéc nng này, cÙng thêm viÇc Ënh tuy¿n các gói TCP/IP giïa các m¡ng LAN ho·c WAN, và t¥t nhiên còn nhiÁu chéc nng khác nïa.

(c) [email protected]

Hó÷ thÍóng

mÓÛ B

Hó÷ thÍóng

mÓÛ A

E

C

D

F

Phaùt SABM NhÏ÷n UA

NhÏ÷n UA Phaùt DISC

Trao õÍéi sÍó lió÷u

H×nh 3.6: Quaù tr×nh lión kóót

Taùch

ÂÓùi UA

ÂÓùi UA

NÍói

Start

Bàët õÏíu caùc tham sÍó

Thu õuùng õßa chÑ

BoÛ qua

PhÏn tÝch N(R)

Stop

Da÷ng I (0)

Thu tin

PhÏn tÝch N(R), N(S)

Phaùt tin

DÕáng

Router

Router

Router