Câu 6: (Nhóm 7) Cân bằng sinh thái là gì? Tác động của con người đến cân bằng sinh thái?

*Khái niệm:

"Cân bằng sinh thái là trạng thái ổn định tự nhiên của hệ sinh thái, hướng tới sự thích nghi cao nhất với điều kiện sống".

* Tác động của con người đến cân bằng sinh thái gồm 4 tác động:

- Hoạt động săn bắt,chặt rừng:

+ Săn bắn quá mức, đánh bắt quá mức gây ra sự suy giảm một số loài và làm gia tăng mất cân bằng sinh thái.

+ Săn bắt các loài động vật quý hiếm như hổ, tê giác, voi... có thể dẫn đến sự tuyệt chủng nhiều loại động vật quý hiếm.

+ Chặt phá rừng tự nhiên lấy gỗ, làm mất nơi cư trú của động thực vật.

+ Lai tạo các loài sinh vật mới làm thay đổi cân bằng sinh thái tự nhiên. Các loài lai tạo thường kém tính chống bụi, dễ bị suy thoái. Mặt khác, các loài lai tạo có thể tạo ra nhu cầu thức ăn hoặc tác động khác có hại đến các loài đã có hoặc đối với con người.

- Thải bỏ các chất ô nhiễm trong quá trình sinh hoạt:

+ Con người thường tạo ra các hệ sinh thái nhân tạo (đồng cỏ chăn nuôi, đất trồng lương thực thực phẩm). Các hệ sinh thái này thường kém ổn định. Ðể duy trì các hệ sinh thái nhân tạo, con người phải bổ sung thêm năng lượng dưới dạng sức lao động, xăng dầu, phân bón.

+ Con người sử dụng năng lượng hoá thạch, tạo thêm một lượng lớn khí CO2, SO2 ... Mỗi năm con người tạo thêm 550 tỷ tấn CO2 do đốt các loại nhiên liệu hoá thạch đang làm thay đổi cân bằng sinh thái tự nhiên của trái đất ----> thay đổi chất lượng và quan hệ của các thành phần môi trường tự nhiên.

+ Các hoạt động của con người trên trái đất ngăn cản chu trình tuần hoàn nước như : đắp đập, xây nhà máy thuỷ điện, phá rừng đầu nguồn... ----> Gây ra úng ngập hoặc khô hạn nhiều khu vực, thay đổi điều kiện sống bình thường của các sinh vật nước...

+ Chuyển đất rừng thành đất nông nghiệp làm mất đi nhiều loại động, thực vật quý hiếm, tăng xói mòn đất, thay đổi khả năng điều hoà nước và biến đổi khí hậu...

+ Cải tạo đầm lầy thành đất canh tác làm mất đi các vùng đất ngập nước có tầm quan trọng đối với môi trường sống của nhiều loài sinh vật và con người.

+ Chuyển đất rừng, đất nông nghiệp thành các khu công nghiệp, khu đô thị, tạo nên sự mất cân bằng sinh thái khu vực và ô nhiễm cục bộ.

+ Gây ô nhiễm môi trường ở nhiều dạng hoạt động kinh tế xã hội khác nhau.

- Đô thị hóa:

+ Ô nhiễm môi trường đất ( đa số chất thải chưa được xử lí được chôn vào đất và không thể phân hủy.)

+ Ô nhiễm nguồn nước ( nước thải từ sinh hoạt, các nhà máy xí nghiệp không xử lí mà xả thẳng ra các kênh, cầu....)

+ Ô nhiễm không khí( khói bụi, khí thải của phương tiện giao thông, các nhà máy, xí nghiệp...)

+ Ô nhiễm tiến ồn ( tiếng phương tiện đi lại, tiến máy móc...)

+ Ô nhiễm ánh sáng và tạo ra mối đe dọa đén con người và sinh vật.

+ Tài nguyên đất bị khai thác triệt để để xây dựng làm giảm diện tích cây xanh và mặt nước, gây ra ngập úng.

+ Quá trình bê tông hóa đã và đang làm giảm lượng nước thấm vào đất gây suy giảm nguồn nước ngầm.

+Mở rộng không gian đô thị dẫn đén chiếm dụng đất nông nghiệp, đất rừng làm giảm đa dạng sinh học và làm tăng thiên tai.

- Tạo ra những chất mới không có khả năng phân hủy:

+ Ðưa vào các hệ sinh thái tự nhiên các hợp chất nhân tạo mà sinh vật không có khả năng phân huỷ như các loại chất tổng hợp, dầu mỡ, thuốc trừ sâu, kim loại độc hại...