Khái niệm

về mặt kinh tế, TCH là một quá trình lực lượng sx và quan hệ kinh tế quốc tế vượt ra khỏi biên giới quốc gia và pham vi khu vực lan toả ra phạm vi toàn cầu. Trong đó, hh, vốn tiên tệ lđ thông tin...vận động thông thoáng. Sự phân công lđ mang tính quốc tế, mối quan hệ kinh tế giữa các quốc gia, các khu vực đan xen nhau hình thành mạng lưới quan hệ đa tuyến, nó vân động theo các quy luật chung, đc thực hiện qua sự hợp tác và đấu tranh giữa các nước thành viên của cộng dồng qtế. Trong xu thế ấy các nền kinh tế quan hệ ngày càng mật thiết với nhau, tuỳ thuộc lân nhau.

Một cách quan niệm khác, TCH là sự phát triển mạnh mẽ các mối quan hệ kinh tế có lợi giữa các nước kinhtế ptriển và các nước kinh tế đang phát triển, hay giữa các nước ktế ptriển với nhau và các nước đang phát triển với nhau. Điều đó bắt nguồn từ nhu cầu phát triển kinh tế xh của mỗi quốc gia bởi vì muốn tăng cường tiềm kực kinh tế, mỗi nước phải mở rộng sự kliên kết với các nước khác nhau.

Những biểu hiện cơ bản về TCH:

- Sự dịch chuyển tài chính các nước thông qua các hđ đầu tư trực tiếp, đầu tư gián tiếp, tín dụng quốc tế, tài trợ ODA... phát triển mạnh với tốc độ và quy mô ngày càng nhanh. Mỗi năm nguồn tài chính dịch chuyển lên đến hàng vạn tỉ USD.

+ FDI là chủ dầu tư nước ngoài đóng góp 1 số vốn đủ lớn vào sx hoặc dịch vụ cho phép họ trực tiếp tham gia vào điều hành, tổ chức cơ sở kinh doanh họ đầu tư(FDI đầu tư trực tiếp)

+ FPI: đầu tư gián tiếp: là hình thức đầu tư mà chủ đầu tư nước ngoài chuyển vốn vào 1 quốc gia để mua cổ phân, cổ phiếu nhằm thu lợi và kiếm lời thông qua lợi nhuận của cổ phiếu hoặc chứng khoán (cổ tức). Hình thức này chủ đầu tư nước ngoài ko đc trực tiếp điều hành hđ sx kinh doanh của các dơn vị sx kinh doanh mà họ bỏ vốn mua cổ phiếu và chứng khoán.

+ Tín dụng quốc tế đó là hình thức đầu tư kiếm lời thông qua lãi xuất tiền vay là hình thức đầu tư phổ biến và có nhiều uy tín

+ Tài trợ phát triển ODA là viện trợ ko hoàn lại hoặc cho vây vốn với những đk đặc biệt ưu đãi.

- Sp sx ra mang tính quốc tế cao thay cho việc tưng nc chuyên môn hóa sp thì ngày nay các chi tiết của khối sp lại đc sx ở các xí nghiệp ở những nước khác nhau.

- Hoạt động thương mại giữa các nước trên TG tăng nhanh và trong nhiều thập kỉ gần đây mức tăng trưởng t/mai Tg luôn nhanh hơn tốc độ tăng trưởng của nền kt TG: năm Thập kỉ 50 tăng trưởng GDP 4,2% tăng trưởng t.mại 6,2%. Thập kỉ 60 GDP 5,3%, t,mại 8,3%. Thập kỉ 70-80 : GDP 3,0%. t.mại 4,0%.

- Song song với tài chính và thương mại thì các lĩnh vực KH-CN cũng là biểu hiện của TCH, ngày nay đã có sự nhất thể hóa giữa nghiên cứu KH vs sx kinh doanh. Các hình thức chia sẻ, liên kết và ủy quyền về CN ngày ngày phát triển.

- Các cty quốc tế: đa quốc gia hoặc xuyên quốc gia hình thành và phát triển mạnh, chính xu thế TCH đời sông kte toàn cầu đã làm gia tăng tính tùy thuộc lẫn nhau giữa các nền kte tạo đk cho sự ra đời và phát triển của các cty quốc tế. Hiện nay các công ty xuyên quốc gia chiếm khoản 1/3 GDP thế giới, 2/3 gtri thương mại qte, 4/5 tổng gtri đầu tư FDI, 9/10 thành quả nghiên cứu khoa học và chuyển giao kĩ thuật của TG và 95% hđ xuất nhập khẩu lđ qte. Các cty qte đặc biệt là các cty xuyên quốc gia đóng vai trò quan trọng trong việc đẩy nhanh qte hóa đời sống toàn cầu, chóng lại các chính sách bảo hộ mậu dịch ở các nước, các khu vực, góp phần làm thay đổi thể chế kte của các quốc gia theo hướng bình đẳng, hội nhập.

- Vấn đề lđ nhập cư cũng là biểu hiện của TCH. Tình trạng di dân, xuất khẩu lđ và vấn đề lđ nhập cư diễn ra với quy mô ngày càng lớn. Hướng của các dòng di dân, xuất khẩu lđ, lđ nhập cư từ các nước đang pt đến các nc pt, đặc biệt quá trình này ngày càng dễ dàng hơn giữa các nước cùng khối lket kte.

- Ngoài những biểu hiện nêu trên, TCH về kte kéo theo 1 số những biểu hiện khác như: chính sách và quy chế điều tiết hđ kte và thương mại ở mỗi quốc gia sẽ tiến đàn tới chuẩn mực chung mang tính quốc tế hay sự phát triển của mạng kte toàn cầu kéo theo sự thống nhất và phối hợp thông tin, trong đó có thông tin kte toàn cầu.

2. Tđ có tính 2 mặt của TCH

a) Nhung tac dong tich cuc:

- Dah gia chung ve nhung tac dong tich cuc cua TCH thi TCh tao ra kha nang de cac quoc gia co the phat huy dc hieu qua nhung loi the so sanh cua minh trong khai thac va sd cac nguon nhan luc trong va ngoai nuoc.

- TCH lam cho thi truong dc mo rong, su giao luu hang hoa thong thoang hon, hang rao thue quan vi phi' thue quan thuyen giam do do su trao doi giao luu hang hoa tang manh. Vi the ma co loi cho su pt cua cac nc.

- Phan anh xu the TCH dong von luan chuyen vuot qua bien gioi quoc gia manh me hon, nhieu hinh thuc dau tu hop tac da gop phan dieu hoa dong von theo hinh thuc so sanh giup cho cac dc tiep can dc nguon von ca cong nghe tu nc ngoai. Hinh thanh su phan cong lao dong quoc te co loi cho ca ben dau tu va ben tiep nhan dau tu.

- Duoi tac dong cua qua trinh TCH, nhung thanh tuu ve KH-CN dc chuyen giao nhanh chong, dc pho bien va ung dung rong rai. QUa do cac nc di sau trong pt kt co dieu kien de tiep can voi chung de pt nhanh hon. vi the tranh dc phai di duong vong theo trinh tu ma cac nc kt pt truoc do phai di.

- TCH con lam cho mang luoi thong tin lien lac va giao thong pt manh bao trum toan cau gop phan lam cho gia thanh sx giam, nang xuat va hieu qua sx tang cao, giao luu kinhte dc thuc hien thuan loi.

- Ve mat chinh tri va van hoa, qua trinh TCH da lam gia tang tinh tuy thuoc lan nhau vi the co loi cho dau tranh vi hoa binh, hop tac cung phat trien. Ngay nay su phat trien cua cac nuoc cn phat trien cung tuy thuoc dang ke vao cac nc dang pt.

- Qua cac phuong tien hien dai va su mo rong giao luu giua cac quoc gia lam cho nhung thanh tuu ve van hoa cua loai ng cung dc chuyen tai 1 cach de dang va nhanh chong hon, lam tang them tinh da dang cua moi quoc gia, moi dtoc

b) Tdong tieu cuc:

- Nhung tac dong tieu cuc cua toan cau hoa truoc het bat dau tu nhung nguyen nhan co ban la do cac nuoc tu ban dung dau la My con chiem uu the trong nen kte the gioi vi the cac nc nay thao tung qua trinh toan cau hoa theo huong co loi hon cho cac nuoc ptrien.

- Do bi cac nc cn ptrien thao tung qua trinh CNH da dan den bi phan cuc giua cac nc giau va cac nuoc ngheo ngay cang sau sac.

- Nen kte toan cau hoa la nen kte de bi ton thuong vi the su truc trac o 1 van de nao do co the lam lan nhanh ra pham vi khu vuc hoac toan cau.

- Ngay trong nhung mat tich cuc cua toan cau hoa cung co an chua ko it nhung tieu cuc va cu the la: tu do thuong mai tron tra doi hang hoa thuong dem lai loi ich lon hon cho cac nc cn ptrien vi sp hang hoa cua ho co chat lg cao hon va gia thanh ha mau ma dep dan den suc canh tranh cao, de chiem linh thi truong. Hoac tuy noi la tu do hoa thuong mai xong cac nc cn ptrien van tiem cach ap dung nhung hinh thuc bao ho hoac cong khai hoac tra hinh.

- TCH kte, khoa hoc cn con keo theo nhung toi pham xuyen quoc gia: lua dao, rua tien, toi pham... Ve mat van hoa: viec truyen ba nen vhoa phi nhan ban ko lanh mah va se lam giam tinh da dang ve van hoa neu moi nc ko tu giu gin bao ve nen vhoa rieng cua minh, nen vh se bi lai can boi cac nen vh khac, dan den lam bang hoai gia tri dao duc, xam hai ban sac vh dan toc.

- Do nam bat dc kha nang van dung cua TCH vao qua trinh phat trien cua minh ma cac nc tren the gioi deu co chu truong tu bo chinh sach dong cua chuyen sang chinh sach mo cua voi ben ngoai nham day manh xk, tranh thu ve von, ki thuat comg nghe, to chuc quan ly, nguon tai nguyen, nguon nhan luc va thi truong.

- Ben canh quan he song phuong thi quan he da phuong dong vai tro ngay cang quan trong trong quan he quoc te vi the lam xuat hien nhieu hinh thuc hop tac o nhung cap do khac nhau nhu tieu vung, khu uac, da k hu vuc hoac toan cau... o tieu vung con co tam-tu giac, o khu vuc con co khu vuc mau dich tu do hay dien dan hop tac kt toan chau luc. Tren pam vi toan cau co to chuc kte nhu WTO, EMF. TInh den nam 2000 tren the gioi da co hon 120 lien minh kt ra doi, trong do co 70% ra doi sau 1990.

- Cac luc luong tham gia qua trinh toan cau hoa va hoi nhap kt quoc te bao gom hang tram dan toc va cac nc khac nhau. Cac nc tu ban cn phat trien co, dang phat trien co, cac nc theo dinh huog xh va ca cac nc trung lap. Tuy nhien cac chu the tham gia qua trinh TCH deu co nhung muc tieu va loi ich rieng doc lap voi nhau tham chi doi nghich nhau. Tu do trong quan he kte quoc te luon luon ton tai 2 chieu huong: hop tac va canh tranh: hop tac de tim co hoi cho su phat trien con canh tranh de ton tai, co vi tri xung dang trong nen kt toan cau