Chương 1: Phát triển ứng dụng

Hình 1.1 Một ứng dụng Windows Form đơn giản

Để xây dựng lớp WelcomeForm (trong file WelcomeForm.cs) thành một ứng dụng, sử dụng

lệnh:

csc /target:winexe WelcomeForm.cs

Đối số /target:winexe báo cho trình biên dịch biết đây là ứng dụng dựa-trên-Windows. Do

đó, trình biên dịch sẽ xây dựng file thực thi sao cho không có cửa sổ Console nào được tạo ra

khi bạn chạy ứng dụng. Nếu bạn sử dụng /target:exe khi xây dựng một ứng dụng Windows

Form thay cho /target:winexe thì ứng dụng vẫn làm việc tốt, nhưng sẽ tạo ra một cửa sổ

Console khi chạy. Mặc dù điều này không được ưa chuộng trong một ứng dụng hoàn chỉnh,

cửa sổ Console vẫn hữu ích nếu bạn cần ghi ra các thông tin gỡ rối hoặc đăng nhập khi đang

phát triển và thử nghiệm một ứng dụng Windows Form. Bạn có thể ghi ra Console bằng

phương thức Write và WriteLine của lớp System.Console.

Ứng dụng WelcomeForm.exe trong hình 1.1 hiển thị lời chào người dùng có tên là Binh

Phuong. Phiên bản này của ứng dụng được xây dựng bằng đối số /target:exe, nên có cửa sổ

Console để hiển thị kết quả của dòng lệnh Console.WriteLine trong phương thức thụ lý sự

kiện button1_Click .

 Việc xây dựng một ứng dụng GUI đồ sộ thường tốn nhiều thời gian do phải tạo

đối tượng, cấu hình và liên kết nhiều form và điều kiểm. Nhưng may mắn là

Microsoft Visual Studio .NET tự động hóa hầu hết các hoạt động này. Nếu không

có công cụ như Microsoft Visual Studio .NET thì việc xây dựng một ứng dụng đồ

họa đồ sộ sẽ rất lâu, nhàm chán và dễ sinh ra lỗi.

3. Tạo và sử dụng module

 Bạn cần thực hiện các công việc sau:

· Tăng hiệu quả thực thi và sử dụng bộ nhớ của ứng dụng bằng cách bảo

đảm rằng bộ thực thi nạp các kiểu ít được sử dụng chỉ khi nào cần

thiết.

38

Chương 1: Phát triển ứng dụng

· Biên dịch các kiểu được viết trong C# thành một dạng có thể sử dụng lại

được trong các ngôn ngữ .NET khác.

· Sử dụng các kiểu được phát triển bằng một ngôn ngữ khác bên trong ứng

dụng C# của bạn.

 Sử dụng đối số /target:module (của trình biên dịch C#) để xây dựng mã nguồn

C# của bạn thành một module. Sử dụng đối số /addmodule để kết hợp các module

hiện có vào assembly của bạn.

Module là các khối cơ bản tạo dựng nên các assembly .NET. Module bao gồm một file đơn

chứa:

· Mã ngôn ngữ trung gian (Microsoft Intermediate Language-MSIL): Được tạo từ mã

nguồn C# trong quá trình biên dịch.

· Siêu dữ liệu (metadata): Mô tả các kiểu nằm trong module.

· Các tài nguyên (resource): Chẳng hạn icon và string table, được sử dụng bởi các kiểu

trong module.

Assembly gồm một hay nhiều module và một manifest. Khi chỉ có một module, module và

manifest thường được xây dựng thành một file cho thuận tiện. Khi có nhiều module, assembly

là một nhóm luận lý của nhiều file được triển khai như một thể thống nhất. Trong trường hợp

này, manifest có thể nằm trong một file riêng hay chung với một trong các module.

Việc xây dựng một assembly từ nhiều module gây khó khăn cho việc quản lý và triển khai

assembly; nhưng trong một số trường hợp, cách này có nhiều lợi ích, bao gồm:

· Bộ thực thi sẽ chỉ nạp một module khi các kiểu định nghĩa trong module này được yêu

cầu. Do đó, khi có một tập các kiểu mà ứng dụng ít khi dùng, bạn có thể đặt chúng

trong một module riêng mà bộ thực thi chỉ nạp khi cần. Việc này có các lợi ích sau:

▪ Tăng hiệu quả thực thi, đặc biệt khi ứng dụng được nạp qua mạng.

▪ Giảm thiểu nhu cầu sử dụng bộ nhớ.

· Khả năng sử dụng nhiều ngôn ngữ khác nhau để viết các ứng dụng chạy trên bộ thực thi

ngôn ngữ chung (Common Language Runtime-CLR) là một thế mạnh của .NET

Framework. Tuy nhiên, trình biên dịch C# không thể biên dịch mã nguồn được viết

bằng Microsoft Visual Basic .NET hay COBOL .NET trong assembly của bạn. Bạn phải

sử dụng trình biên dịch của ngôn ngữ đó biên dịch mã nguồn thành MSIL theo một cấu

trúc mà trình biên dịch C# có thể hiểu được-đó là module. Tương tự, nếu muốn lập

trình viên của các ngôn ngữ khác sử dụng các kiểu được phát triển bằng C#, bạn phải

xây dựng chúng thành một module.

Để biên dịch file nguồn ConsoleUtils.cs thành một module, sử dụng lệnh:

csc /target:module ConsoleUtils.cs

Lệnh này sẽ cho kết quả là một file có tên là ConsoleUtils.netmodule. Phần mở rộng

netmodule là phần mở rộng mặc định cho module, và tên file trùng với tên file nguồn C#.

39

Chương 1: Phát triển ứng dụng

Bạn cũng có thể xây dựng một module từ nhiều file nguồn, cho kết quả là một file (module)

chứa MSIL và siêu dữ liệu cho các kiểu chứa trong tất cả file nguồn. Ví dụ, lệnh:

csc /target:module ConsoleUtils.cs WindowsUtils.cs

biên dịch hai file nguồn ConsoleUtils.cs và WindowsUtils.cs thành một module có tên là

ConsoleUtils.netmodule.

Tên của module được đặt theo tên file nguồn đầu tiên trừ khi bạn chỉ định cụ thể bằng đối số

/out. Ví dụ, lệnh:

csc /target:module /out:Utilities.netmodule

ConsoleUtils.cs WindowsUtils.cs

sẽ cho kết quả là file Utilities.netmodule.

Để xây dựng một assembly gồm nhiều module, sử dụng đối số /addmodule. Ví dụ, để xây

dựng file thực thi MyFirstApp.exe từ hai module: WindowsUtils.netmodule và

ConsoleUtils.netmodule và hai file nguồn: SourceOne.cs và SourceTwo.cs, sử dụng lệnh:

csc /out:MyFirstApp.exe /target:exe

/addmodule:WindowsUtils.netmodule,ConsoleUtils.netmodule

SourceOne.cs SourceTwo.cs

Lệnh này sẽ cho kết quả là một assembly gồm các file sau:

· MyFirstApp.exe: Chứa manifest cũng như MSIL cho các kiểu được khai báo trong hai

file nguồn SourceOne.cs và SourceTwo.cs.

· ConsoleUtils.netmodule và WindowsUtils.netmodule: Giờ đây là một phần của

assembly nhưng không thay đổi sau khi biên dịch. (Nếu bạn chạy MyFirstApp.exe mà

không có các file netmodule, ngoại lệ System.IO.FileNotFoundException sẽ bị ném).

4. Tạo và sử dụng thư viện

 Bạn cần xây dựng một tập các chức năng thành một thư viện để nó có thể được

tham chiếu và tái sử dụng bởi nhiều ứng dụng.

 Để tạo thư viện, sử dụng đối số /target:library khi biên dịch assembly của bạn

bằng trình biên dịch C# (csc.exe). Để tham chiếu thư viện, sử dụng đối số

/reference và chỉ định tên của thư viện khi biên dịch ứng dụng.

Mục 1.1 minh họa cách xây dựng ứng dụng MyFirstApp.exe từ hai file mã nguồn

ConsoleUtils.cs và HelloWorld.cs. File ConsoleUtils.cs chứa lớp ConsoleUtils, cung cấp các

phương thức đơn giản hóa sự tương tác với Console. Các chức năng này của lớp ConsoleUtils

cũng có thể hữu ích cho các ứng dụng khác. Để sử dụng lại lớp này, thay vì gộp cả mã nguồn

của nó vào mỗi ứng dụng, bạn có thể xây dựng nó thành một thư viện, khiến các chức năng

này có thể truy xuất được bởi nhiều ứng dụng.

Để xây dựng file ConsoleUtils.cs thành một thư viện, sử dụng lệnh:

csc /target:library ConsoleUtils.cs

Lệnh này sinh ra một file thư viện có tên là ConsoleUtils.dll.

40

Chương 1: Phát triển ứng dụng

Để tạo một thư viện từ nhiều file mã nguồn, liệt kê tên các file này ở cuối dòng lệnh. Bạn có

thể sử dụng đối số /out để chỉ định tên thư viện, nếu không, tên thư viện được đặt theo tên

của file mã nguồn đầu tiên. Ví dụ, để tạo thư viện MyFirstLibrary.dll từ hai file mã nguồn

ConsoleUtils.cs và WindowsUtils.cs, sử dụng lệnh:

csc /out:MyFirstLibrary.dll /target:library

ConsoleUtils.cs WindowsUtils.cs

Trước khi phân phối thư viện cho người khác sử dụng, bạn nên tạo tên mạnh (strong-name) để

không ai có thể chỉnh sửa assembly của bạn. Việc đặt tên mạnh cho thư viện còn cho phép

người khác cài đặt nó vào Global Assembly Cache, giúp việc tái sử dụng dễ dàng hơn (xem

mục 1.9 về cách đặt tên mạnh cho thư viện của bạn và mục 1.14 về cách cài đặt một thư viện

có tên mạnh vào Global Assembly Cache). Ngoài ra, bạn có thể đánh dấu thư viện của bạn với

chữ ký Authenticode để người dùng biết bạn là tác giả của thư viện (xem mục 1.12 về cách

đánh dấu thư viện với Authenticode).

Để biên dịch một assembly có sử dụng các kiểu được khai báo trong các thư viện khác, bạn

phải báo cho trình biên dịch biết cần tham chiếu đến thư viện nào bằng đối số /reference. Ví

dụ, để biên dịch file HelloWorld.cs (trong mục 1.1) trong trường hợp lớp ConsoleUtils nằm

trong thư viện ConsoleUtils.dll, sử dụng lệnh:

csc /reference:ConsoleUtils.dll HelloWorld.cs

Bạn cần chú ý ba điểm sau:

· Nếu tham chiếu nhiều hơn một thư viện, bạn cần phân cách tên các thư viện bằng dấu

phẩy hoặc chấm phẩy, nhưng không sử dụng khoảng trắng. Ví dụ:

/reference:ConsoleUtils.dll,WindowsUtils.dll

· Nếu thư viện không nằm cùng thư mục với file mã nguồn, bạn cần sử dụng đối số /lib

để chỉ định thư mục chứa thư viện. Ví dụ:

/lib:c:\CommonLibraries,c:\Dev\ThirdPartyLibs

· Nếu thư viện cần tham chiếu là một assembly gồm nhiều file, bạn cần tham chiếu file

có chứa manifest (xem thông tin về assembly gồm nhiều file trong mục 1.3).

5. Truy xuất các đối số dòng lệnh

 Bạn cần truy xuất các đối số được chỉ định trên dòng lệnh khi thực thi ứng dụng.

 Sử dụng một dạng của phương thức Main, trong đó nhận đối số dòng lệnh dưới

dạng một mảng chuỗi. Ngoài ra, có thể truy xuất đối số dòng lệnh từ bất cứ đâu

trong mã nguồn của bạn bằng các thành viên tĩnh của lớp System.Environment.

Khai báo phương thức Main thuộc một trong các dạng sau để truy xuất đối số dòng lệnh dưới

dạng một mảng chuỗi:

· public static void Main(string[] args) {}