Bài tập 5: Phân tích quan điểm của CN MLN về dân chủ và nền dân chủ. Đặc trưng của nền dân chủ XHCN?

Trả lời:

1) Quan điểm của CN MLN:

Về dân chủ:

- Dân chủ là SP tiến hóa của LS, là nhu cầu khách quan của con người.

- Dân chủ với tư cách là một phạm trù chính trị gắn với một kiểu nhà nước và một GC cầm quyền, không có dân chủ phi GC.

- Dân chủ còn được hiểu với tư cách là một hệ giá trị phản ánh trình độ phát triển cá nhân và cộng đồng XH trong QTGPXH.

Nền dân chủ hay chế độ dân chủ là hình thái dân chủ gắn với bản chất, tính chất của nhà nước, là trạng thái được XĐ trong những ĐKLS cụ thể của XH có GC:

- Nền dân chủ do GCTT đặt ra và được thể chế hóa bằng pháp luật.

- Nền dân chủ luôn gắn với nhà nước như là cơ chế để thực thi dân chủ và mang bản chất GC của GCTT.

2) Đặc trưng của nền dân chủ XHCN:

- Với tư cách là chế độ nhà nước được sáng tạo bởi QCNDLĐ dưới sự lãnh đạo của ĐCS, dân chủ XHCN bảo đảm mọi quyền lực đều thuộc về nhân dân. Đây là đặc trưng bản chất chính trị của dân chủ XHCN, cho thấy dân chủ XHCN vừa có bản chất GCCN, vừa có tính nhân dân rộng rãi và tính dân tộc sâu sắc.

- Nền dân chủ XHCN có cơ sở kinh tế là chế độ công hữu về những tư liệu sản xuất chủ yếu của toàn XH. Đây là đặc trưng kinh tế của nền dân chủ XHCN, được hình thành và bộc lộ ngày càng đầy đủ cùng với quá trình hình thành và hoàn thiện của nền kinh tế XHCN.

- Trên cơ sở của sự kết hợp hài hòa lợi ích cá nhân, lợi ích tập thể và lợi ích của toàn XH, nền dân chủ XHCN có sức động viên, thu hút mọi tiềm năng sáng tạo, tính tích cực XH của nhân dân trong sự nghiệp XD XH mới.

- Nền dân chủ XHCN cần có và phải có những điều kiện tồn tại với tư cách là một nền dân chủ rộng rãi nhất trong LS nhưng vẫn là nền dân chủ mang tính GC. Nghĩa là dân chủ rộng rãi với đông đảo QCND, đồng thới hạn chế dân chủ và thực hiện trấn áp với thiểu số giai cấp áp bức, bóc lột và phản động.