Pho mát của tôi đâu rồi?

Một phương cách ứng phó với những đổi thay trong

cuộc sống của bạn.

Spencer Johnson

NHÀ XUẤT BẢN VERMILION

LON DON

• "Cũng có khi trong cuộc đời nguời ta được gặp một cuốn sách có thể mở ra một cánh

cửa vào tương lai. Pho mát của tôi đâu rồi? đã có tác dụng như thế trong đời tôi.

Spencer Johnson đã mở mắt cho tôi trước những thay đổi diễn ra quá nhanh xung quanh

mình mà trước đó tôi đã không nhận thức được. Đây là cuốn sách phải đọc trong Thiên

niên kỷ mới."

David A. Heenan, Ủy viên Hội đồngQuản trị

TRUNG TÂM QUẢN TRỊ BẰNG CẤP PETER F. DUCKER

• "Ai cũng biết rằng thay đổi là một phần trong nghề nghiệp của mình, nhưng không

mấy ai trong chúng ta tin và nhìn nhận rằng thay đổi là một thực tế của cuộc sống.

Pho mát của tôi đâu rồi? là một sự chỉ dẫn đơn giản, dễ hiểu cho mỗi một người

chúng ta dùng để ứng phó với từng hoàn cảnh cụ thể của chính mình quanh chuyện

thay đổi."

Michael Morley, Phó chủ tịch thứ nhất

EASTMAN KODAK

• "Tôi có thể hình dung mình đang ngồi bên lò sưởi ấm áp ở nhà và đọc câu chuyện

tuyệt vời này cho con tôi, cháu của tôi nghe, và thấy bọn trẻ đang hiểu ý nghĩa câu

chuyện trong từng trang sách quan trọng này."

LT, Col. Wayne Washer

TRUNG TÂM KHOA HỌC KHÔNG LƯU, WRIGHT PATTERSON AFB

• "Ngay sau khi đọc xong cuốn sách này tôi đã đặt mua một số cuốn cho những trưởng

phân bộ kỹ thuật của chúng tôi để họ có thể giúp chúng tôi ứng phó với những thay

đổi không ngừng mà chúng tôi phải đối mặt - từ chuyện thay đổi đội ngũ đến chuyện

phát triển thị trường mới - và tôi hy vọng rằng họ sẽ đối xử giống như thế với những

người đang làm việc với họ."

Joan Banks, Chuyên gia về hiệu quả công việc

TẬP ĐOÀN WHIRPOOL

• "Cũng như những cuốn sách khác của tác giả Spencer Johnson, Pho mát của tôi đâu

rồi? chứa đựng nhiều sự thật đơn giản của cuộc sống và chúng rất dễ hiểu. Chúng tôi

đang sử dụng sự ví von về miếng Pho mát trong những chương trình đào tạo của

mình ở trường đại học và để vui với nhau ở nhà khi chúng tôi hay đố nhau thay đổi

theo miếng Pho mát!"

Kathy Cleveland Bull, Trưởng phòng đào tạo

TRƯỜNG ĐẠI HỌC TIỂU BANG OHIO

• "Pho mát của tôi đâu rồi? đã thay đổi đời tôi. Nó thật sự cứu lấy công việc của tôi và

đem lại cho tôi sự thành công trong những lĩnh vực mới của mình mà trước đó tôi

không thấy nổi."

Charlie Jones, chương trình Tài năng thể thao

ĐÀI TRUYỀN HÌNH NBC

• "Tôi vừa mới biết tin ban giám đốc của chúng tôi đã quyết định bán công ty một

cách bất ngờ. Không có gì đảm bảo rằng mình sẽ tiếp tục được tuyển dụng, tôi đã

thất vọng và bắt đầu chơi trò tủi thân. Thế rồi tôi đọc cuốn Pho mát của tôi đâu rồi?

Pho mát của tôi đâu rồi?

1

Thông điệp của cuốn sách tác động lên tôi như một tia chớp! Ngay lập tức từ sự giận

dữ về hoàn cảnh của mình tôi trở nên đầy tự tin và quả quyết đi tìm miếng Pho mát

mới của mình."

Michael Carlson, Chủ tịch

EDISON PLASTICS

• "Mọi người trong các tổ chức rồi sẽ nói chuyện với nhau về cuốn sách Pho mát của

tôi đâu rồi?, về Mê cung, về Ù lì, về Chậm chạp sau khi họ đọc xong cuốn ngụ ngôn

cổ điển này. Những hình ảnh và ngôn ngữ lôi cuốn của Tiến sĩ Johnson cho chúng ta

một phương thức dễ nhớ và có cơ sở hợp lý để xử lý những thay đổi."

Albert J. Simone, Chủ tịch

VIỆN KỸ THUẬT ROCHESTER

• "Tôi đang giới thiệu cuốn sách này cho các đồng nghiệp và bạn bè của tôi vì câu

chuyện và những chiêm nghiệm của Spencer Johnson làm cho nó thành một cuốn

sách hiếm hoi mà bất cứ ai muốn làm việc tốt trong thời điểm thay đổi cũng có thể

đọc và hiểu nhanh chóng."

RandyHarris, Cựu phó chủ tịch

TÒA SOẠN BÁO QUỐC TẾ MERRILL LYNCH

• "Mọi người trong chúng ta đều phải nhìn lại để thấy rằng miếng 'Pho mát' của chúng

ta đã từng bị lấy đi. Cuốn sách tuyệt vời này sẽ là một tài sản cho bất cứ ai hay một

tổ chức nào áp dụng những bài học của nó để nhận biết sự cần thiết của thay đổi và

đối phó với nó một cách thành công."

John A. Lopiano, Phó Chủ tịch thứ nhất

CÔNG TY XERO

• "Tôi đang mua thêm nhiều cuốn sách này vì nó là một câu chuyện lớn và là một cách

thức để thúc đẩy người ta vượt qua thay đổi. Đây là cuốn sách về kinh doanh đầu tiên

tôi đã đọc xong mà vẫn muốn đọc lại và thường dẫn chứng đến như một cơ sở căn

bản trong những cuộc thảo luận với nhân viên, bạn bè và khách hàng."

Bruce Crager, Phó Chủ tịch thứ nhất

CÔNG TY QUỐC TẾ OCEANEERING

• "Từ khi đọc câu chuyện về miếng 'Pho mát', tôi và các nhân viên của mình nhìn nhận

những thay đổi đơn giản chỉ là có 'ai đó đã lấy đi miếng Pho mát của mình'. Điều đó

làm cho chúng tôi thay đổi nhanh hơn và xem những cơ hội mới như những chuyến

phiêu lưu đầy thú vị."

Topper Long, Chủ nhiệm Phân bộ

TEXTRON

• "' Pho mát của tôi đâu rồi? sẽ được sử dụng trong suốt khóa huấn luyện của chúng tôi vì

nó tạo ra một thứ ngôn ngữ nhẹ nhàng hơn để bàn bạc về rủi ro và thay đổi. Các thông

điệp rõ ràng và các nhân vật trong sách có thể được tìm thấy ở mọi nền công nghiệp."

Sally Grumbles

BELL SOUTH

Pho mát của tôi đâu rồi?

2

Con đường vạch sẵn

cho người và chuột

thường dẫn đi lạc lối.

Robert Burns

1759 - 1796

"Cuộc đời chẳng phải là một con đường đưa chúng ta đi tới một cách tự do và không có

ngăn trở, trái lại nó là một mê cung với những mê lộ mà trong đó chúng ta phải tự tìm

kiếm lối đi, bị lạc và bối rối, thỉnh thoảng bị cùng đường trong một hẻm cụt.

Nhưng lúc nào cũng vậy, nếu chúng ta có lòng tin, Thượng đế sẽ mở một cánh cửa ra cho

chúng ta, có thể không phải là lối đi mà chúng ta có thể mong đợi,

mà là một cánh cửa mang lại những điều tốt đẹp cuối cùng cho chúng ta."

A.J. Cronin

Pho mát của tôi đâu rồi?

3

Pho mát của tôi đâu rồi?

MỤC LỤC

Những con người bên trong chúng ta

 Phía sau một câu chuyện

Tiến sĩ Nhân văn Kenneth Blanchard

 Một cuộc hội ngộ: Chicago

 Câu chuyện về Pho mát của tôi đâu rồi?

- Bốn Nhân Vật

- Tìm Kiếm Pho Mát

- Không Còn Pho Mát Nữa!

- Các Chú Chuột: Đánh Hơi & Nhanh Nhẹn

- Những Người Tí Hon: Chậm Chạp & U Lì

- Quay Lại Mê Cung

- Vượt Qua Sự Sợ Hãi

- Thưởng Thức Sự Mạo Hiểm

- Di Chuyển Với Pho Mát

- Chữ Viết Trên Tường

- Nhấm Nháp Pho Mát Mới

- Thưởng Thức Sự Thay Đổi

 Một cuộc thảo luận: Một Lát Sau Đó Trong Ngày

 Vài nét về tác giả

Pho mát của tôi đâu rồi?

4

NHỮNG TÍCH CÁCH BÊN TRONG CHÚNG TA

Sự đơn giản và tính phức tạp

Bốn nhân vật được mô tả trong câu chuyện này - hai con chuột: "Đánh hơi" và "Nhanh

nhẹn" cùng với hai con người tí hon: "Chậm chạp" và "Ù lì" - với mục đích đại diện cho

những tính cách đơn giản và phức tạp trong chúng ta, không phân biệt tuổi tác, giới tính,

chủng tộc, hay quốc tịch.

Có lúc chúng ta xử sự như

Đánh hơi

Nhân vật thường ngửi thấy trước những thay đổi, hay

Nhanh nhẹn

Nhân vật đâm bổ vào hành động, hay

Ù lì

Nhân vật không thừa nhận sự thay đổi và chống lại những thay đổi, vì sợ rằng nó sẽ dẫn

đến những thứ tồi tệ hơn, hay

Chậm chạp

Nhân vật học cách thich nghi đúng lúc

khi nhận thấy rằng thay đổi sẽ dẫn đến những thứ tốt hơn!

Cho dù chúng ta có thái độ nào đi chăng nữa, chúng ta đều có chung một diểm giống nhau:

một nhu cầu tìm kiếm lối đi cho mình trong mê cung, và thành công trong thời điểm thay

đổi.

Pho mát của tôi đâu rồi?

5

Phía sau một câu chuyện

Tiến sĩ Ken Blanchard

Tôi đang cảm thấy xúc động khi kể lại cho các bạn về câu chuyện Pho mát của tôi đâu rồi?

Vì điều này có nghĩa là cuốn sách đã được viết ra, và mọi người chúng ta đều có thể đọc

được nó, thưởng thức, và chia sẻ với người khác.

Đây là điều mà tôi đã mong muốn nhiều năm trước đây, kể từ khi tôi được Spencer Johnson

kể cho nghe câu chuyện lớn lao về miếng Pho mát của ông, trước khi chúng tôi viết chung

cuốn sách Một phút làm nhà quản trị.

Tôi còn nhớ mình đã nhận thấy câu chuyện hay như thế nào và nó sẽ giúp ích cho tôi ra sao

từ lức đó.

Pho mát của tôi đâu rồi? là câu chuyện về một sự thay đổi trong một Mê cung, nơi có bốn

nhân vật đi tìm "Pho mát" - miếng Pho mát là một ẩn dụ về những điều chúng ta muốn có

trong đời, có thể đó là một công việc, một mối quan hệ, tiền bạc, một căn nhà lớn, hay

thậm chí có thể là một hoạt động xã hội như đánh golf hay chạy bộ.

Mỗi người trong chúng ta đều có một ý niệm riêng về miếng Pho mát, và chúng ta theo đuổi

nó vì ta nghĩ rằng nó sẽ mang lại hạnh phúc cho chúng ta. Khi đạt được rồi thì chúng ta

thường bị gắn chặt vào đó. Và thật là kinh khủng nếu chúng ta đánh mất, hay nó bị ai đó lấy

đi.

Cái "Mê cung" trong câu chuyện tượng trưng cho nơi mà bạn bỏ thời gian đi tìm điều mình

muốn. Có thể đó là một cơ quan nơi bạn làm việc, một cộng đồng nơi bạn sinh sống, hay là

những mối quan hệ trong đời sống của bạn.

Tôi đã từng kể câu chuyện về miếng Pho mát mà bạn sắp đọc này ở nhiều nơi trên thế giới,

và sau đó tôi thường được nghe người ta kể lại những khác biệt mà câu chuyện mang lại cho

họ.

Dù tin hay không thì câu chuyện này cũng đã từng giúp người ta giữ được việc làm, hôn nhân

và cuộc sống!

Một ví dụ thực tế là của Charlie Jones, một phóngviên truyền hình được yêu mến của hãng

NBC-TV, người đã tiết lộ rằng câu chuyện Pho mát của tôi đâu rồi? đã giúp đỡ công việc

của anh. Nghề phóng viên của anh là một công việc có tính đặc thù, nhưng những quy tắc

anh đã học được thì bất cứ ai cũng có thể áp dụng.

Chuyện là thế này: Chrelie đã làm việc chăm chỉ và đã làm tốt việc tường thuật các môn thể

thao trên đường chạy và sân bãi ở kỳ Thế Vận Hội truớc đây, thế nên anh ta đã rất ngạc

nhiên và buồn bực khi bị thuyên chuyển từ lĩnh vực này sang Bơi lội và Nhảy cầu cho kỳ Thế

Vận Hội tới.

Do không hiểu biết về các môn thể thao mới này bao nhiêu, nên anh cảm thấy lúng túng.

Anh ta cảm thấy đã không được nhìn nhận đúng với khả năng của mình nên tỏ ra giận dữ.

Anh ta cho rằng điều này không thích đáng! Và cơn giận dữ đó bắt đầu làm ảnh hưởng tới

công việc của anh ấy.

Và rồi anh ta đọc được câu chuyện Pho mát của tôi đâu rồi?

Pho mát của tôi đâu rồi?

6

Anh kể lại rằng sau đó anh đã cười chính mình và bắt đầu thay đổi thái độ. Anh ta nhận

thấy rằng xếp của mình đã "lấy đi miếng Pho mát". Thế nên anh ta thích nghi theo. Anh học

hai môn thể thao mới, và theo tiến trình công việc, anh nhận thấy rằng làm một công việc

mới khiến cho anh thấy mình trẻ lại.

Không lâu sau ông xếp đã nhận thấy thái độ và sự nhiệt thành mới đó của anh, rồi anh sớm

nhận được sự phân công việc tốt hơn. Anh ta tiếp tục gặt hái thành công nhiều hơn bao giờ

hết và được giới thiệu vào Sảnh Danh Vọng Bóng đá - Danh sách Phóng viên.

Đó chỉ là một trong số rất nhiều câu chuyện đời thật mà tôi đã từng được nghe về tác động

của cuốn sách lên cuộc sống tình cảm cũng như đối với công việc của mọi người.

Tôi đã có một niềm tin mạnh mẽ vào giá trị của Pho mát của tôi đâu rồi? Và vì thế tôi đã

cho tất cả mọi người làm việc trong công ty của tôi (khoảng 200 người) đọc bản in trước đây

của cuốn sách này. Tại sao vậy?

Bởi vì cũng giống như các công ty khác, không chỉ muốn tồn tại trong tương lai mà còn phải

giữ vững sức cạnh tranh, tập đoàn Ken Blanchard không ngừng thay đổi. Miếng "Pho mát"

của chúng tôi không ngừng bị lấy đi. Trước đây chúng tôi có thể mong rằng mình có được

những nhân viên trung thành, thì bây giờ chúng tôi cần những con người linh động không đòi

hỏi một "cách điều phối công việc tại đây" cứng nhắc.

Và hơn nữa, với một môi trường sống khắc nghiệt luôn biến động trong công việc và cuộc

sống này, có thể con người ta phải chịu đựng một áp lực nặng nề, trừ khi người ta có một

cách nhìn nhận sự thay đổi và giúp họ nhận thức được chúng. Hãy đến với câu chuyện về

Miếng Phó mát.

Khi tôi kể cho mọi người nghe về câu chuyện, và rồi khi họ tìm đọc cuốn truyện Pho mát của

tôi đâu rồi? Bạn có thể thấy những trở ngại tinh thần chớm xuất hiện đã tan đi. Mọi người

ở các phòng ban lần lượt đi tìm và cám ơn tôi về cuốn sách, và nói cho tôi nghe về những

ích lợi của nó từ khi họ nhìn nhận những thay đổi đang diễn ra trong công ty mình từ một

góc nhìn khác. Bạn có thể tin tôi, thời gian để đọc câu chuyện ngụ ngôn ngắn này thì ít thôi,

nhưng những ảnh hưởng của nó có thể rất sâu sắc.

Khi đọc cuốn sách này, bạn sẽ thấy nó được chia thành ba phần. Trong phần đầu tiên, Một

cuộc hội ngộ, các người bạn cũ cùng lớp đã nói chuyện trong một cuộc họp mặt về nỗ lực

ứng phó với những thay đổi diễn ra trong cuộc sống. Phần thứ hai là Câu chuyện Pho mát

của tôi đâu rồi?, là bộ phận chính của cuốn sách.

Trong phần Câu Chuyện bạn sẽ nhận thấy hai con chuột xử sự tốt hơn khi chúng đối mặt với

thay đổi, vì chúng nhìn nhận sự việc đơn giản, trong khi trí óc phức tạp và nhân tính của hai

con người tí hon đã làm phức tạp mọi vấn đề. Điều này không có nghĩa là những con chuột

thông minh hơn. Chúng ta đều hiểu rằng người ta thông minh hơn chuột.

Dẫu vậy khi bạn theo dõi hành động của bốn nhân vật, và nhận ra cả hai con chuột và hai

người tí hon đại diện cho những tính cách trong bản thân mình - tính đơn giản và sự phức

tạp - bạn sẽ nhận thấy rằng sẽ có lợi cho chúng ta hơn khi chỉ thực hiện những công việc

đơn giản mà hiệu quả mỗi khi có thay đổi.

Pho mát của tôi đâu rồi?

7

Trong phần ba, Một Cuộc Thảo Luận, người ta nói chuyện với nhau về ý nghĩa của Câu

chuyện đối với họ và cách thức họ sẽ áp dụng nó vào công việc và đời sống của mình .

Có một số độc giả lần xuất bản trước đây của cuốn sách này đã dừng lại sau phần Câu

chuyện mà không đọc tiếp nữa, để tự mình nhận định ý nghĩa câu chuyện. Những người

khác thì thích đọc tiếp qua phần Thảo luận sau đó, vì nó gợi ý cho họ ứng dụng những điều

họ đã học hỏi được vào trường hợp của chính mình như thế nào.

Bất luận như thế nào, tôi mong rằng cũng như tôi, mỗi lần đọc lại cuốn sách Pho mát của

tôi đâu rồi? bạn sẽ lại nhận ra một điều mới mẻ, và nó sẽ giúp bạn ứng phó với sự thay đổi

và mang lại thành công cho bạn, bất cứ điều gì bạn nghĩ là thành công của mình.

Tôi chúc bạn cảm thấy vui thích với những khám phá của bạn và chúc bạn mạnh khỏe. Và

hãy nhớ một điều: Di chuyển theo miếng Pho mát!

Ken Blanchard

San Diego, California

Pho mát của tôi đâu rồi?

8

Pho mát của tôi đâu rồi?

Pho mát

của tôi đâu rồi?

9

Một cuộc gặp gỡ

Chicago

Vào một ngày chủ nhật chan hòa ánh nắng ở Chicago, có một số người bạn thân cũ cùng lớp

tụ tập lại ăn trưa với nhau sau buổi họp mặt của học sinh trong trường vào đêm trước,. Họ

muốn được nghe về những thay đổi đã xảy ra trong cuộc sống của nhau. Sau bữa trưa ngon

miệng và những câu chuyện vui vẻ, họ bắt đầu một cuộc thảo luận thú vị.

Angela, từng là một nữ sinh được hâm mộ nhất lớp nói: "Cuộc sống hóa ra khác biệt hoàn

toàn với thứ tôi đã từng hình dung khi còn đi học. Rất nhiều chuyện đã khác đi."

" Đúng đấy," Nathan tán đồng. Mọi người đều biết rằng anh chàng này đã bước vào công

việc kinh doanh của gia đình mà họ nhớ rằng nó vẫn hoạt động đều đặn và đã trở thành

một phần của cộng đồng dân cư địa phương từ rất lâu rồi. Cho nên ai cũng cảm thấy ngạc

nhiên khi thấy vẻ quan tâm của anh. Anh ta hỏi: "Nhưng các bạn có nhận thấy rằng chúng

ta không muốn thay đổi khi mọi chuyện thay đổi?".

Carlos nói: "Tôi cho rằng chúng ta từ chối thay đổi vì e sợ thay đổi."

"Carlos à, cậu đã từng là đội trưởng của đội bóng mà," Jessica nói. "Tôi chưa bao giờ nghĩ

rằng mình sẽ nghe cậu nói một chuyện gì đó về e sợ!"

Tất cả đều bật cười vì họ nhận ra rằng mặc dù họ đã đi theo nhiều hướng khác nhau trong

cuộc sống - từ làm việc tại nhà cho đến điều hành một công ty nào đó - nhưng ai cũng đều

đã từng trải nghiệm những cảm giác giống nhau.

Mọi người đều đã cố gắng đương đầu với những thay đổi không mong đợi từng xảy ra với họ

trong những năm gần đây. Và hầu hết đều phải thừa nhận rằng họ đã không biết cách xử sự

làm sao cho thích đáng.

Và rồi Michael nói: "Tôi cũng từng e ngại những chuyện thay đổi. Khi một sự thay đổi lớn

xảy ra trong công việc của mình, chúng ta không biết phải làm gì. Thế là chúng ta chẳng

làm gì để đổi mới và có thể là chúng ta sẽ mất tất cả."

Anh nói tiếp, "Mọi chuyện cứ như thế, cho đến khi tôi được nghe một câu chuyện nhỏ đã

thay đổi mọi thứ."

"Như thế nào?" Nathan hỏi.

"Thế này, câu chuyện đã làm tôi nhìn nhận khác đi về những sự thay đổi - từ mất mát một

thứ gì đó trở nên đạt được một cái khác - và nó chỉ cho tôi cách thực hiện điều đó. Sau đó

mọi thứ tiến triển tốt hơn - trong công việc và trong cuộc sống."

"Đầu tiên tôi cảm thấy bực mình vì tính chất đơn giản hiển nhiên của câu chuyện, vì nó có

vẻ như là một câu chuyện kể ngày xưa ở nhà trường."

"Rồi tôi nhận ra tôi đã bực mình vì không nhận thức trước được những điều tự nhiên đó để

làm những việc thích hợp khi mọi chuyện thay đổi."

"Khi tôi hiểu ra bốn nhân vật đại diện cho những tính cách khác nhau của chính mình, tôi

quyết định mình phải theo ai, và thế là tôi thay đổi."

Pho mát của tôi đâu rồi?

10

"Sau đó, tôi kể lại câu chuyện cho những người cùng làm việc trong công ty và họ lại kể cho

những người khác, rồi sau đó công việc của chúng tôi mau chóng trở nên khá hơn. Và cũng

giống như tôi, nhiều người bảo rằng câu chuyện đã mang lại lợi ích cho cuộc sống riêng của

họ."

"Dẫu vậy cũng có nhiều người bảo họ chẳng học được gì từ câu chuyện đó cả. Cũng có thể

họ đã biết về bài học này và đã sống như vậy, hoặc thông thường hơn thì họ cho rằng mình

đã biết tất cả mọi chuyện và không muốn học hỏi điều gì. Họ không thể hiểu làm sao mà

người khác lại có thể tìm kiếm được lợi lộc gì từ những chuyện như thế."

"Khi một ông xếp cao cấp của tôi luôn gặp khó khăn khi phải thích nghi tuyên bố rằng câu

chuyện chỉ tổ làm phí thì giờ, những người khác đã nói đùa rằng họ biết ông ta là nhân vật

nào trong câu chuyện - ám chỉ người không học hỏi được điều gì mới mẻ và không thay đổi

bản thân."

"Câu chuyện thế nào?" Angela hỏi.

"Câu chuyện này tên là Pho mát của tôi đâu rồi?"

Cả nhóm cười vang. "Tôi nghĩ rằng mình đã thích câu chuyện này rồi đấy," Carlos nói, "Cậu

kể đi, có thể cả bọn chúng ta sẽ học hỏi thêm được điều gì đó,"

"Được rồi," Michael nói, "Sẵn lòng thôi, câu chuyện này không dài lắm." Và anh ta bắt đầu

kể.

Pho mát của tôi đâu rồi?

11

Câu chuyện Pho mát của tôi đâu rồi?

Ngày xưa, ở một miền đất xa xôi, có bốn nhân vật đi vào một mê cung để tìm kiếm pho mát

để tự nuôi sống mình và làm cho mình cảm thấy hạnh phúc.

Hai trong số các nhân vật đó là hai con chuột "Đánh hơi" và "Nhanh nhẹn", hai nhân vật

nữa là hai người tí hon - họ là những sinh vật nhỏ bé như chuột nhưng có hình dạng và

cách suy nghĩ giống như con nguời bây giờ vậy. Tên của họ là "Chậm chạp" và "Ù lì".

Vì họ nhỏ bé như thế nên ta dễ bỏ qua không để ý đến việc làm của bốn nhân vật đó.

Nhưng nếu bạn đến được gần để có thể nhìn rõ họ, bạn sẽ khám phá ra những điều ngạc

nhiên nhất.

Hàng ngày hai con chuột và những người tí hon bỏ thời gian vào mê cung để tìm kiếm miếng

pho mát đặc biệt của mình.

Mấy chú chuột, Đánh hơi và Nhanh nhẹn, chỉ có bộ não của loài gặm nhấm, nhưng lại có

một bản năng tuyệt vời, tìm kiếm miếng pho mát nhỏ rắn chắc cho mình như các con chuột

khác.

Hai con người tí hon, Chậm chạp và Ù lì, sử dụng bộ não chứa đầy quan niệm và cảm xúc

của mình, cũng tìm kiếm loại Pho mát đặc biệt - viết hoa - mà họ nghĩ rằng nó sẽ mang lại

cho họ sự thành đạt và hạnh phúc.

Cho dù có sự khác nhau giữa người và chuột, nhưng họ cũng có những điểm chung. Cứ mỗi

buổi sáng cả bọn mặc quần áo thể thao, mang giày vào, rời nhà và chạy đến Mê cung để

tìm kiếm miếng pho mát yêu thích của mình.

Mê cung là một mạng lưới những lối đi và các căn phòng, có nơi chứa pho mát ngon lành.

Nhưng ở đó cũng có những góc tối tăm và những con đường cụt chẳng dẫn đi đâu. Đó là

một nơi mà người ta có thể dễ dàng đi lạc.

Tuy vậy, dưới những điều bí mật ẩn chứa trong Mê cung là một cuộc sống tốt đẹp hơn cho

những người tìm ra lối đi của mình.

Các chú chuột, Đánh hơi và Nhanh nhẹn, sử dụng cách thử - và - sai để tìm kiếm pho mát.

Chúng chạy vào một mê lộ, và nếu không phát hiện được gì ở đó thì chúng quay lại và chạy

vào một lối mới. Chúng ghi nhớ những con đường nào không có pho mát và ngay lập tức đi

vào một khu vực khác.

Đánh hơi thường dùng cái mũi xuất sắc của mình định hướng miếng pho mát, còn Nhanh

nhẹn thì thường cắm đầu cắm cổ chạy thục mạng. Như bạn có thể đoán trước, có lúc chúng

cũng bị lạc, hay mất phương hướng và rất hay đụng đầu vào tường. Nhưng sau một thời gian

chúng cũng tìm được đường đi của mình.

Cũng giống như các chú chuột, hai người tí hon, Chậm chạp và Ù lì, cũng dùng khả năng suy

luận của minh và rút kinh nghiệm từ sai lầm. Dù vậy họ hầu như dựa vào trí óc phức tạp của

mình để phát triển những phương thức rắc rối hơn trong lúc đi tìm Pho mát.

Có lúc họ đạt được những kết quả tốt, nhưng cũng có lúc sức mạnh của niềm tin và cảm xúc

con người đã khiến họ nhìn nhận sự việc không được minh bạch mấy. Điều đó làm cho mọi

chuyện trong Mê cung trở nên phức tạp và mang tính thách thức hơn.

Pho mát của tôi đâu rồi?

12

Dẫu vậy, Đánh hơi, Nhanh nhẹn, Chậm chạp và Ù lì, với cách thức riêng của mình đều tìm ra

điều mà mình muốn tìm kiếm. Ai cũng tìm thấy được loại pho mát của mình vào một ngày

nọ, ở cuối một mê lộ tại Kho Pho mát P.

Vào mỗi buổi sáng sau đó các chú chuột và hai người tí hon mặc đồ chạy vào và đi về hướng

Kho Pho mát P. Cũng không lâu sau cả bọn đều có một cách đi riêng cho mình.

Đánh hơi và Nhanh nhẹn hàng ngày vẫn dậy sớm và chạy vào Mê cung, theo một lộ trình cố

định.

Khi đến nơi, hai chú chuột cởi giày ra, cột lại với nhau và đeo lên cổ để có thể lại sử dụng

nếu cần. Sau đó chúng bắt đầu đánh chén.

Thoạt đầu Chậm chạp và Ù lì cũng chạy vào Mê cung mỗi buổi sáng để thưởng thức những

mẩu pho mát mới ngon miệng đang đợi họ.

Nhưng sau một thời gian, những con người tí hon này bắt đầu có một cách đi khác.

Mỗi ngày Chậm chạp và Ù lì dậy muộn hơn, mặc quần áo chậm hơn, và thong thả đi bộ về

Kho Pho mát P. Cuối cùng thì họ cũng đã biết Pho mát ở đâu và đi đến đó như thế nào.

Họ không để ý đến chuyện Pho mát từ đâu ra hay ai đã để nó ở đó. Họ chỉ đơn giản cho

rằng nó có ở đó, vậy thôi.

Mỗi buổi sáng ngay khi Chậm chạp và Ù lì đến Kho Pho mát P, họ thoải mái hành động như

ở nhà. Họ treo quần áo chạy lên, cởi bỏ đôi giày chạy ra và mang dép vào. Chúng cảm thấy

dễ chịu vì đã tìm thấy Pho mát.

"Tuyệt thật," Ù lì nói. "Có đủ Pho mát cho chúng ta suốt đời." Những người tí hon cảm thấy

hạnh phúc và có cảm giác thành đạt vì bây giờ họ được đã được đảm bảo.

Không bao lâu sau đó cả Chậm chạp và Ù lì xem như chỗ Pho mát họ tìm thấy ở Kho Pho

mát P. là Pho mát của họ. Đó là một cái kho to lớn đến nỗi họ dời nhà về gần đó hơn và

tạo dựng nên một cuộc sống xã hội xung quanh đó.

Để làm cho kho ấm cúng hơn, Chậm chạp và Ù lì trang trí những câu danh ngôn và thậm

chí vẽ cả những bức tranh Pho mát lên những bức tường xung quanh họ. Trong đó có câu:

Hạnh Phúc là Pho Mát

Thỉnh thoảng Chậm chạp và Ù lì mời bạn bè đến để chứng kiến những khối Pho mát ở Kho

Pho mát P, và tự hào chỉ vào đó nói: "Chỗ Pho mát này thật tuyệt, phải không nào?" Có lúc

họ chia cho bạn bè một ít, có lúc không.

"Chúng ta xứng đáng được có chỗ Pho mát này," Ù lì nói. "Chúng ta thật sự đã làm khá

nhiều việc và khá lâu để có được chúng." Anh ta bốc một miếng pho mát và bỏ vào miệng.

Sau đó như thường lệ Ù lì nằm xuống ngủ một giấc ngon lành

Vào buổi tối những người tí hon nặng nề đi về nhà, no căng Phó mát, và ngày hôm sau họ

lại tới chổ cũ để lại tiếp tục hưởng thụ thêm.

Mọi chuyện cứ thế kéo dài thêm một thời gian nữa.

Pho mát của tôi đâu rồi?

13

Rồi thì lòng tự tin của cả Chậm chạp và Ù lì nhanh chóng trở thành tính tự mãn. Họ hài lòng

với thành đạt và không thèm để ý tới bất cứ điều gì đang xảy ra.

Mỗi ngày qua đi Đánh hơi và Nhanh nhẹn vẫn tiếp tục lộ trình của mình. Chúng tới sớm vào

buổi sáng rồi đánh hơi, sục sạo và chạy quanh đám pho mát ở Kho Pho mát P, xem xét có

điều gì khác đi so với hôm qua không. Sau đó chúng mới ngồi xuống và gặm vào đám pho

mát.

Một ngày chúng tới Kho Pho mát P và phát hiện không còn một chút pho mát nào nữa.

Chúng không hề ngạc nhiên. Vì Đánh hơi và Nhanh nhẹn đã nhận thấy hàng ngày rằng

nguồn pho mát đang trở nên ít đi, chúng đã được chuẩn bị cho điều không thể tránh khỏi

này, và bằng bản năng của mình chúng biết phải làm gì.

Chúng nhìn nhau, tháo đôi giày chạy vẫn đeo sẵn trên cổ xuống, mang vào chân và cột dây

lại.

Các chú chuột không phân tích quá sâu vấn đề.

Đối với chuột thì vấn đề và giải pháp hoàn toàn đơn giản. Hoàn cảnh ở Kho Pho mát P đã

thay đổi. Và thế là chúng cũng quyết định thay đổi theo.

Cả hai nhìn ra về phía Mê cung. Và rồi Đánh hơi đưa mũi mình lên, hít hít và gật đầu với

Nhanh nhẹn đang nhanh nhẹn chạy vào Mê cung và cố gắng đuổi theo.

Chúng nhanh chóng bắt đầu đi tìm Pho mát Mới.

Một lát sau vào cùng ngày hôm đó, Chậm chạp và Ù lì đến Kho Pho mát P. Họ đã không hề

để ý tới lượng Pho mát vơi đi từng ngày nên vẫn chắc mẩm rằng Pho mát vẫn còn ở đó.

Cả hai chưa sẵn sàng cho tình thế mới này.

"Cái gì thế này! Mất hết Pho mát rồi?" Ù lì gào lên. Và anh chàng tiếp tục gào lên như thể

nếu cứ gào to lên thì sẽ có người mang trả lại đám pho mát, "Mất hết Pho mát rồi? Mất hết

Pho mát rồi?"

"Pho mát của tôi đâu rồi?" Anh chàng hét to.

Cuối cùng anh chàng chống hai tay vào hông, bộ mặt đỏ ngầu, và rít lên, "Thế này thì còn

gì để nói chứ?"

Chậm chạp thì chỉ biết lắc đầu không tin nổi. Anh ta cũng vậy, cũng đinh ninh rằng sẽ thấy

Pho mát ở Kho Pho mát P. Anh đứng ngẩn người ra như trời trồng vì bất ngờ, và thật sự

không hiểu gì cả.

Ù lì vẫn la lối, nhưng Chậm chạp không muốn nghe. Anh ta không muốn chấp nhận thực tế,

nên không muốn nghe gì cả.

Cách xử thế của hai con người tí hon không mấy hay ho hoặc thích hợp, nhưng có thể thông

cảm được.

Vì kiếm được Pho mát không dễ dàng gì, và đối với những con người tí hon này thì ý nghĩa

lớn nhất không phải chỉ là có được một miếng pho mát cho nhu cầu hàng ngày.

Pho mát của tôi đâu rồi?

14

Kiếm được Pho mát là việc mà họ nghĩ rằng họ cần có để đạt được hạnh phúc. Tùy theo

khẩu vị của mình, mỗi người trong bọn họ đều cho rằng Pho mát có một ý nghĩa nhất định

trong đời.

Với một số người thì tìm thấy Pho mát đồng nghĩa với chuyện có của cải trong tay. Đối với

những người khác thì đó là được hưởng một cuộc sống mạnh khỏe, hay để phát triển đời

sống tinh thần lành mạnh.

Chậm chạp nghĩ rằng Pho mát có ý nghĩa của một cuộc sống an nhàn, là có một gia đình

thân yêu, là được sống trong một ngôi nhà nhỏ ấm cúng, dễ chịu ở Đại lộ Pho mát Anh.

Còn đối với Ù lì thì Pho mát là Miếng Pho mát Vĩ đại chi phối tất cả các miếng pho mát

khác và là được sở hữu một ngôi nhà to lớn ở Ngọn Đồi Pho mát Pháp.

Bởi vì Pho mát có một ý nghĩa quan trọng đối với họ nên cả hai con người tí hon đã mất rất

nhiều thì giờ để quyết định phải làm gì. Lúc này bọn họ chỉ biết tìm kiếm xung quanh Kho

Pho mát trống rỗng P để xem thử Pho mát đã thật sự mất hẳn chưa.

Trong lúc Đánh hơi và Nhanh nhẹn đã nhanh chóng chạy đi thì Chậm chạp và Ù lì vẫn còn

tiếp tục chậm chạp và ù lì.

Họ vẫn tiếp tục lải nhải và nói như mê sảng về sự bất công của thực tế. Ù lì bắt đầu thất

vọng. Biết điều gì sẽ đến nếu ngày mai họ tới đây và cũng sẽ không thấy miếng Pho mát

nào? Anh ta đã xây dựng hẳn một tương lai trên cơ sở đám Pho mát này.

Những con người tí hon không thể tin nổi. Làm sao mọi chuyện như thế này lại có thể xảy

ra? Đâu có ai báo trước cho họ. Không được. Tình thế không thể như thế này được.

Chậm chạp và Ù lì về nhà vào buổi tối thất vọng và đói meo. Nhưng trước khi ra về Chậm

chạp viết lên tường:

Miếng Pho Mát Càng Quan Trọng Thì Người Ta Càng Muốn Gìn Giữ Nó.

Ngày hôm sau Chậm chạp và Ù lì rời nhà, và trở lại Kho Pho mát P với hy vọng bằng một

cách nào đó có thể tìm lại được Pho mát của họ.

Chẳng có gì khác cả - Pho mát không còn nữa. Những người tí hon không biết phải làm gì.

Chậm chạp và Ù lì chỉ biết đứng đó, bất động như những pho tượng.

Chậm chạp lấy hết sức bịt tai và nhắm thật chặt mắt mình lại. Anh ta chỉ muốn đừng phải

nghe và phải thấy điều gì. Anh đã không muốn nhìn nhận rằng nguồn Pho mát cứ vơi đi

từng ngày. Anh muốn nghĩ rằng chúng đã bất ngờ bị lấy mất đi.

Ù lì phân tích trở đi trở lại vấn đề cho đến khi cuối cùng bộ óc rắc rối với hệ thống niềm tin

vững chắc của mình nhận thức được vấn đề. "Tại sao người ta lại đối xử với tôi như thế

này?" Anh thắc mắc. "Thật ra thì đang có chuyện gì ở đây vậy?"

Cuối cùng Chậm chạp cũng mở mắt ra, nhìn quanh rồi hỏi, "Vậy chứ Đánh hơi và Nhanh

nhẹn đâu rồi? Cậu có nghĩ rằng họ đã biết điều gì khác nữa hay không?"

Ù lì trề môi, "Bọn chúng thì biết cái gì cơ chứ?"

Pho mát của tôi đâu rồi?

15

Ù lì tiếp tục nói, "Chúng chỉ là mấy con chuột nhắt ngu ngốc. Chúng chỉ ứng xử theo tình thế

thôi. Chúng ta là những người tí hon. Chúng ta khôn ngoan hơn chúng chứ. Chúng ta có thể

giải quyết được vấn đề mà."

"Tôi cũng nghĩ rằng chúng ta khôn ngoan hơn, nhưng có thể chúng ta không thể hành động

khôn ngoan hơn chúng vào thời điểm này. Mọi chuyện ở đây đã thay đổi rồi, Ù lì à, chúng ta

phải thay đổi và hành động khác đi chứ."

"Tại sao chúng ta lại phải thay đổi chứ?" Ù lì hỏi lại, " Chúng ta là người tí hon. Chúng ta

khác chúng. Những chuyện này lẽ ra đã không thể xảy ra với chúng ta. Hay cùng lắm nếu có

xảy ra thì chúng ta cũng phải được một lợi lộc gì đó chứ."

"Tại sao chúng ta lại phải có lợi?" Chậm chạp hỏi.

"Bởi vì chúng ta có quyền như thế," Ù lì tuyên bố.

"Quyền gì?" Chậm chạp tò mò.

"Quyền có Pho mát của mình."

"Sao vậy?" Chậm chạp hỏi.

"Vì chúng ta không gây ra chuyện này," Ù lì nói. "Có ai đã làm chuyện này, và chúng ta phải

được cái gì đó."

Chậm chạp đề nghị, "Hay là mình đừng suy nghĩ về chuyện này nữa mà hãy đi tìm Pho mát

khác đi."

"Không được," Ù lì phản đối, "Tôi sẽ làm cho ra lẽ việc này."

Trong lúc Chậm chạp và Ù lì còn đang xem xét phải làm gì, thì Đánh hơi và Nhanh nhẹn đã

lên đường. Chúng đi xa vào Mê cung, chạy tới chạy lui theo những mê lộ, và lục tìm pho mát

trong bất cứ cái kho nào chúng bắt gặp.

Chúng chẳng suy nghĩ gì ngoài chuyện tìm pho mát khác.

Suốt một thời gian chúng chẳng tìm được gì - cho đến khi chúng đi đến một khu vực khác

trong Mê cung mà trước đó chúng chưa đến: Kho Pho mát Mới M.

Chúng rít lên vui sướng. Chúng đã tìm thấy cái mà chúng muốn: một nguồn Pho mát Mới

đầy ắp.

Chúng như không tin vào mắt mình. Đó là một cái kho pho mát lớn chưa từng thấy.

Trong lúc đó Chậm chạp và Ù lì vẫn còn ở Kho Pho Mát P để đánh giá tình hình. Bây giờ họ

đang phải chịu đựng hoàn cảnh của sự thiếu hụt Pho mát. Họ cảm thấy bế tắc và giận dữ và

đổ lỗi cho nhau vì tình trạng này.

Có lúc Chậm chạp nghĩ tới những chú bạn chuột và không biết chúng đã tìm thấy pho mát

chưa. Anh nghĩ rằng chúng có lẽ đang gặp khó khăn, vì chạy tới chạy lui trong Mê cung

thường phải chịu đựng bất trắc. Nhưng anh cũng nghĩ rằng chuyện đó có lẽ kéo dài không

lâu.

Thỉnh thoảng Chậm chạp hay hình dung thấy Đánh hơi và Nhanh nhẹn đang tìm được Pho

Mát Mới và đang đánh chén. Anh ta tưởng tượng đến chuyện ra ngoài Mê cung kia và bắt

Pho mát của tôi đâu rồi?

16

đầu cho một chuyến phiêu lưu, và tìm thấy Pho mát mới sẽ tốt hơn tình thế hiện nay như thế

nào. Anh ta như có thể nếm vào miếng pho mát tưởng tượng ấy.

Chậm chạp càng tưởng tượng về hình ảnh mình tìm được pho mát mới, thì anh ta càng muốn

rời khỏi Kho Pho mát hơn.

"Đi thôi!" bất chợt anh thốt lên.

"Không." Ù lì nhanh chóng phản đối. "Tôi thích ở lại đây. Ở đây dễ chịu hơn. Tôi nghĩ vậy.

Hơn nữa ngoài kia nguy hiểm lắm."

"Không phải thế," Chậm chạp nói lại. "Trước đây chúng ta cũng đã từng mò tìm ở nhiều nơi

trong Mê cung, và bây giờ chúng ta có thể làm lại như thế."

"Tôi đã quá già cho chuyện này rồi," Ù lì nói. "Và tôi e rằng mình không còn thích thú với

chuyện bị đi lạc và tự mình làm trò cười nữa. Bạn cũng vậy mà, phải không?"

Nghe thấy thế nỗi e ngại lại trở về với Chậm chạp và hy vọng tìm được Pho mát Mới của

anh cũng tan đi.

Thế là ngày nào cũng vậy, những con người tí hon tiếp tục làm đi làm lại chuyện mà họ đã

từng làm trước đó. Họ đến Kho Pho mát P, không tìm thấy gì cả, rồi lại về nhà, mang theo

nỗi lo lắng và sự bế tắc.

Họ cố phủ nhận điều đang xảy ra, nhưng cảm thấy khó ngủ hơn, yếu hơn vào ngày hôm sau,

và khó chịu hơn.

Mái nhà của họ không còn là những nơi chốn no ấm như xưa. Những người tí hon trải qua

giấc ngủ nặng nề với những cơn ác mộng về chuyện không tìm được chút pho mát nào.

Nhưng ngày nào Chậm chạp và Ù lì cũng vẫn tới Kho Pho mát P và chờ đợi.

Ù lì nói "Bạn biết không, có thể nếu chúng ta làm việc nhiều hơn một chút chúng ta sẽ thấy

rằng chẳng có gì thay đổi cả. Hình như Pho mát đang ở đâu đây thôi. Chắc là người ta mang

giấu nó sau những bức tường."

Ngày hôm sau, Chậm chạp và Ù lì trở lại với đám đồ nghề. Ù lì giữ cái đục cho Chậm chạp

giáng từng nhát búa cho tới khi họ đục thủng một cái lỗ trên tường của Kho Pho mát P. Họ

chăm chú ngó vào đó và chẳng thấy chút pho mát nào cả.

Thất vọng tràn trề, nhưng họ vẫn tin rằng họ sẽ giải quyết được vấn đề. Họ tới kho sớm hơn,

ở lại muộn hơn và làm việc cật lực hơn, nhưng tất cả mọi thứ họ có được chỉ là một cái lỗ to

tướng trên tường.

Chậm chạp bắt đầu nhận ra khoảng cách giữa việc làm và kết quả.

"Có thể," Ù lì nói, "chúng ta cứ thử ngồi chờ ở đây xem. Sớm muộn gì rồi người ta cũng phải

đem trả lại đám Pho mát đấy."

Chậm chạp muốn tin vào điều đó. Thế nên hàng ngày anh ta về nhà để nghỉ ngơi và miễn

cưỡng đi cùng với Ù lì tới Kho Pho mát P. Nhưng đám Pho mát không bao giờ xuất hiện trở

lại.

Lúc này nhũng người tí hon đang trở nên yếu đi vì đói và stress. Chậm chạp cảm thấy chán

nản với chuyện chờ đợi vào chuyện hoàn cảnh của mình sẽ được cải thiện tốt hơn. Anh ta

Pho mát của tôi đâu rồi?

17

nhận ra rằng càng ngồi chờ lâu trong tình trạng không có Pho mát lâu bao nhiêu, thì tình

hình càng tồi tệ thêm bấy nhiêu.

Anh biết sinh lực của hai người đang dần dần mất đi.

Cuối cùng, vào một ngày nọ Chậm chạp bắt đầu bật cười với mình. "Ù lì à, nhìn lại tụi mình

xem. Chúng ta cứ làm hoài có mỗi một việc rồi lại hỏi sao tình trạng này không khá hơn.

Nếu không kỳ cục thì cũng rõ ràng là buồn cười quá."

Chậm chạp cũng chẳng mấy thích thú với cái ý định phải chạy vào Mê cung lần nữa, vì anh

biết rồi mình sẽ đi lạc, và không biết trước được liệu có tìm thấy pho mát ở chổ nào đó

không. Nhưng anh phải cười tình trạng ngu xuẩn này, vì anh nhận ra nỗi sợ hãi bên trong

con người của mình đã mang lại điều gì.

Anh ta hỏi Ù lì, "Chúng ta bỏ đôi giày chạy đâu rồi nhỉ?" Phải mất một lúc lâu họ mới tìm

thấy chúng, khi tìm ra Kho pho mát P họ đã vất lăn lóc chúng đi vì nghĩ rằng họ sẽ không

bao giờ còn cần tới chúng nữa.

"Cậu không định chạy vào Mê cung nữa đấy chứ?" Thấy bạn mang giày vào, Ù lì hỏi. "Thôi

ngồi chờ tới khi người ta trả lại Pho mát với tớ đi."

"Cậu sẽ không có điều đó đâu." Chậm chạp nói, "Tớ cũng không muốn nghĩ vậy, nhưng bây

giờ tớ đã nhận ra rằng họ sẽ không bao giờ mang trả lại miếng pho mát của ngày hôm qua

đâu. Đến lúc phải đi tìm Pho mát Mới rồi đấy."

Ù lì cãi lại, "Thế nếu ngoài đó chẳng có chút Pho mát nào thì sao? Và nếu có đi chăng nữa

thì cậu sẽ làm gì khi không tìm được nó?"

"Tớ cũng chẳng biết nữa," Chậm chạp nói. Anh ta đã tự hỏi mình câu này hàng bao nhiêu

lần rồi và cảm thấy nỗi sợ hãi đang chôn chân mình đứng lại.

Anh đã nhiều lần tự hỏi, "Tôi có thể sẽ tìm thấy Pho mát ở đâu bây giờ - ở đây hay ngoài

Mê cung kia?"

Anh vẽ trong đầu mình một hình ảnh trong đó anh thấy mình tiến vào Mê cung với cái cuời

trên môi.

Trong khi hình ảnh đó làm anh ngạc nhiên thì đồng thời anh thấy tinh thần mình khá hơn.

Anh thấy chính mình thỉnh thoảng bị lạc đường trong Mê cung, nhưng cảm thấy tự tin rằng

cuối cùng anh cũng có thể tìm thấy được Pho mát Mới, cùng với mọi điều tuyệt diệu của nó.

Anh lấy lại can đảm.

Và rồi anh dùng hết trí tưởng tượng của mình để vẽ nên một hình ảnh đáng tin cậy nhất -

với mọi chi tiết rõ ràng nhất - về sự kiện mình tìm thấy Pho mát mới và thưởng thức nó.

Anh thấy mình đang ăn Pho mát Thụy Sĩ với những cái lỗ trên miếng pho mát, loại Pho mát

Cheddar nhiều hương vị của Anh và Mỹ, có cả Pho mát mềm Mozzarella của Ý dùng chung

với pizza và pho mát Pháp Camembert, và...

Anh ta đột nhiên nghe Ù lì nói gì đó và nhận ra mình vẫn còn ở Kho Pho mát P.

Chậm chạp nói, "Ù lì à, có nhiều lúc mọi chuyện thay đổi và không bao giờ trở lại như cũ

nữa. Có vẻ hiện giờ là như vậy đấy. Cuộc sống là thế! Cuộc sống chuyển đổi, và chúng ta

cũng nên làm theo như thế."

Pho mát của tôi đâu rồi?

18

Chậm chạp nhìn người bạn gầy yếu của mình và cố gắng khuyên nhủ, nhưng nỗi sợ hãi của

Ù lì đã biến thành sự giận dữ, và anh không còn muốn nghe gì nữa.

Chậm chạp không muốn tỏ ra thô bạo với bạn mình, nhưng anh phải cười khi nhận thấy cả

hai đã ngốc nghếch thế nào.

Trong lúc chuẩn bị ra đi, anh ta bắt đầu cảm thấy mạnh mẽ hơn, biết rằng cuối cùng mình

cũng đã có thể tự cười chính bản thân mình, rồi anh bước đi.

Chậm chạp mỉm cười và tuyên bố, "Tới giờ vào Mê cung rồi!"

Ù lì không cười và không trả lời.

Chậm chạp nhặt lên một cục đá nhỏ và nhọn và viết lên tường một ý nghĩ nghiêm túc để Ù

lì suy nghĩ. Như thói quen, Chậm chạp vẽ thêm cả một miếng Pho mát xung quanh, anh

mong rằng nó sẽ làm cho Ù lì mỉm cười, cảm thấy mạnh mẽ lên và sẽ đi tìm Pho mát mới.

Nhưng Ù lì không muốn nhìn thấy nó.

Đó là câu:

Nếu Không Thay Đổi Thì Người Ta Có Thể Sẽ Bị Đào Thải.

Rồi Chậm chạp thò đầu ra ngoài và lo lắng nhìn vào Mê cung. Anh ta nghĩ về chuyện mình

đã phải ở trong tình trạng không có pho mát này như thế nào.

Anh đã từng nghĩ rằng trong Mê cung sẽ không có Pho mát, hoặc giả anh sẽ không tìm

thấy được nó. Nỗi sợ hãi kinh hoàng ấy đã làm nhụt ý chí anh, và làm anh như đang chết

lịm đi.

Chậm chạp mỉm cười. Anh hiểu rằng Ù lì đang muốn biết "Pho mát của tôi đâu rồi?" nhưng

Chậm chạp thì lại tự hỏi, "Tại sao mình đã không đứng lên và đi theo miếng Pho mát sớm

hơn?"

Trong lúc bắt đầu đi vào Mê cung, Chậm chạp nhìn lại vào nơi mình đã đến và vẫn cảm

thấy được sự ấm áp quen thuộc của nó. Anh thấy mình bị kéo lại vào nơi chốn quen thuộc -

ngay cả khi anh đã bỏ ra cả một thời gian sục sạo ở đó nhưng vẫn không tìm thấy được Pho

mát.

Chậm chạp trở nên e dè hơn và tự hỏi liệu mình có thật sự muốn đi vào Mê cung hay không.

Anh viết lên bức tường trước mặt mình một câu nữa và đứng nhìn nó lúc lâu:

Người Ta Sẽ Làm Gì Nếu Không E Ngại?

Anh nghĩ ngợi về câu nói đó.

Anh hiểu rằng đôi khi biết sợ hãi là tốt. Như trong trường hợp người ta sợ rằng nếu không

làm gì cả thì mọi chuyện sẽ trở nên tồi tệ hơn, lúc ấy nỗi sợ hãi đó thúc đẩy người ta hành

động một cách kịp thời. Nhưng nếu nỗi sợ hãi đó lại khiến người ta ngồi yên không làm gì

cả thì chẳng hay ho tí nào.

Anh nhìn qua phía bên phải của mình, vào khu vực của Mê cung mà anh chưa từng tìm đến,

và cảm thấy nỗi sợ.

Rồi anh hít một hơi thở dài, quay vào hướng Mê cung, và chậm chậm chạy đi - vào chốn xa

lạ.

Pho mát của tôi đâu rồi?

19

Trong lúc cố gắng tìm đường đi, thoạt tiên, Chậm chạp lo ngại rằng mình đã ở lại Kho Pho

mát P quá lâu đến nỗi bây giờ anh đã yếu sức đi. Anh phải đi lâu hơn, và cũng khổ sở hơn

khi đi trong Mê cung. Anh quyết định rằng nếu gặp phải tình huống này lần nữa thì anh sẽ

rời bỏ nơi ấm cúng quen thuộc của mình, và ứng phó sớm hơn. Điều đó làm mọi chuyện dễ

dàng hơn.

Rồi Chậm chạp yếu ớt mỉm cười trong lúc bật nghĩ, "Muộn còn hơn không."

Trong mấy ngày sau đó thỉnh thoảng Chậm chạp cũng tìm thấy được vài mẩu pho mát rải

rác đây đó, nhưng không nhiều lắm. Anh đã hy vọng rằng sẽ tìm dược đủ Pho mát để đem

về cho Ù lì một chút và khuyên anh ta vào tìm trong Mê cung.

Nhưng Chậm chạp chưa cảm thấy đủ tự tin. Anh phải thừa nhận rằng anh đang cảm thấy bối

rối trong Mê cung. Mọi thứ hình như đã khác đi kể từ hồi anh không còn vào đây nữa.

Anh suy nghĩ trong lúc vẫn tiến tới, anh thường bị lạc trong dãy mê lộ. Có vẻ như cứ tiến lên

được hai bước thì anh phải lùi lại một bước. Thật khó khăn, nhưng anh phải thừa nhận rằng

quay trở lại Mê cung, săn tìm Pho mát cũng không đến nỗi quá tệ như anh đã từng lo ngại.

Ngày này qua ngày khác, anh bắt đầu tự hỏi mình có thực tế không khi mong tìm được Pho

mát Mới. Anh không biết mình có đã ăn nhiều quá không. Và anh bật cười vì nhận thấy

mình chẳng có gì để ăn vào lúc này cả.

Mỗi khi thấy mình mất tự tin, anh tự nhắc mình rằng cho dù việc mình đang làm bây giờ có

tồi tệ thế nào đi chăng nữa, thực tế cũng tốt hơn nhiều so với chuyện ngồi trong tình trạng

không có Pho mát. Anh đang làm chủ tình hình, chứ không phải để cho hoàn cảnh ức chế

mình.

Rồi anh tự nhắc nhủ rằng, nếu Đánh hơi và Nhanh nhẹn có thể tiến lên thì anh cũng vậy!

Sau đó, khi nhìn lại sự việc, anh nhận ra rằng Pho mát ở Kho Pho mát P chẳng phải tự

nhiên mà biến mất, như anh đã cố tin như thế. Lượng Pho mát cuối cùng đã trở nên ít đi, và

phần còn lại cũng không còn khoái khẩu nữa.

Trên đám Pho mát Cũ thậm chí hình như cũng đã bắt đầu nổi mốc, cho dù anh có không để

ý tới điều đó. Anh phải thừa nhận rằng nếu muốn anh cũng có thể nhận thấy, nhưng anh đã

không làm như thế.

Bây giờ Chậm chạp hiểu rằng sự thay đổi đó sẽ không làm anh ngạc nhiên nếu trước đó anh

để ý tới những diễn biến của sự việc, và nếu anh chấp nhận sự thay đổi. Có thể đó là điều

mà Đánh hơi và Nhanh nhẹn đã làm.

Anh quyết định phải tỉnh táo hơn kể từ bây giờ. Anh sẽ xem xét những thay đổi và sẽ chờ

đợi chúng. Anh sẽ tin vào bản năng của mình để cảm thấy sự thay đổi đang chuẩn bị xảy ra

và sẵn sàng ứng phó với chúng. Anh dừng lại để viết lên bức tường trong Mê cung:

Xem Xét Pho Mát Thường Xuyên Để Biết Khi Nào Nó Sắp Hư Cũ.

Sau một thời gian có vẻ khá dài mà vẫn chưa tìm thấy được Pho mát, Chậm chạp bắt gặp

một Kho Pho mát khổng lồ đầy vẻ hứa hẹn. Nhưng khi anh bước vào, anh thất vọng nhìn

thấy nó trống rỗng.

"Mình hay gặp sự trống rỗng này quá" anh nghĩ. Anh muốn bỏ cuộc.

Pho mát của tôi đâu rồi?

20

Chậm chạp đang dần yếu sức. Anh biết mình đang mất phương hướng và sợ rằng mình sẽ

không qua nổi. Anh nghĩ tới chuyện quay lại và tìm về Kho Pho mát P. Ít nhất, nếu anh quay

về được và Ù lì vẫn còn ở đó thì anh cũng không cô độc. Rồi anh lại tự hỏi, "Mình sẽ làm gì

nếu không sợ hãi?"

Chậm chạp không muốn thừa nhận rằng mình thậm chí đã nhiều lần sợ hãi. Cũng có nhiều

khi anh cũng không biết mình e ngại điều gì, nhưng trong tình trạng mệt mỏi của mình, hiện

giờ anh hiểu rằng chỉ đơn giản là anh đang sợ phải tiếp tục đi một mình. Anh không nhận ra

mình đang đi chậm lại, do đã ốm đi bởi những quan niệm u ám.

Chậm chạp không biết Ù lì đã bắt đầu ra đi hay chưa, vẫn còn bị sự sợ hãi của chính mình

trói chân lại. Rồi Chậm chạp chợt nhớ tới lúc mà anh ta cảm thấy phấn khởi nhất trong Mê

cung, đó là lúc anh đi tới phía trước.

Anh viết lên tường, biết rằng nó cũng vừa là để nhắc nhở mình, vừa là những dấu hiệu trên

đường để lại cho Ù lì đi theo một cách hy vọng:

Đi Về Phía Khác Giúp Bạn Tìm Thấy Pho Mát Mới.

Chậm chạp nhìn vào lối đi tối tăm trong mê cung và lại thấy mình sợ hãi. Cái gì đang nằm

sẵn ở đó? Liệu phía trước lại chẳng chứa đựng điều gì tốt đẹp? Hay tệ hại hơn nữa, có sự

nguy hiểm nào đang rình rập? Anh bắt đầu hình dung ra trăm ngàn thứ đáng sợ khác có thể

xảy ra với mình. Anh thấy sợ run lên.

Và rồi anh ta tự cười chính mình. Anh nhận thấy những nỗi sợ hãi của mình đang làm cho

tình thế càng tồi tệ hơn thêm. Thế rồi anh làm điều mà mình sẽ làm nếu không sợ hãi. Anh

bước vào một hướng đi mới.

Trong lúc dấn vào lối đi tối tăm ấy, anh bắt đầu mỉm cười. Chậm chạp chưa nhận ra, nhưng

anh đã phát hiện ra điều đã nuôi dưỡng tinh thần của mình. Anh đã bước tới và tin tưởng vào

phía trước, cho dù anh vẫn chưa biết đó là cái gì.

Anh ngạc nhiên thấy tâm trạng của mình càng ngày càng thoải mái hơn. "Tại sao mình lại

nhẹ nhõm thế này?" Anh tự hỏi. "Hiện giờ mình đâu có miếng Pho mát nào, và mình cũng

chẳng biết mình đang đi đâu nữa."

Nhưng anh nhanh chóng nhận ra điều gì đã khiến anh cảm thấy dễ chịu.

Anh dừng lại và viết lên tường:

Khi Bạn Vượt Lên Được Nỗi Sợ Hãi Của Mình, Bạn Sẽ Cảm Thấy Không Bị

Trói Buộc Nữa.

Chậm chạp nhận thấy rằng trước đây chính nỗi sợ của mình đã trói buộc anh. Và khi tiến

lên vào một hướng mới anh đã được cởi trói.

Anh có thể cảm thấy một luồng gió mát thổi vào khu vực này của mê cung và cơn gió này

thật sự trong lành. Anh hít thở thật sâu và thấy cơ thể như vừa được tiếp thêm sức sống bởi

cuộc hành trình. Khi đã vượt qua được nỗi sợ hãi, anh thấy thật ra mọi chuyện thú vị hơn hẳn

điều anh đã lo sợ.

Pho mát của tôi đâu rồi?

21

Đã lâu lắm rồi anh chưa từng gặp cảm giác này. Anh đã quên mất khi cố gắng tìm thấy một

điều gì đó mới mẻ sẽ thú vị như thế nào.

Để làm cho mọi chuyện thậm chí còn tốt đẹp hơn, Chậm chạp lại bắt đầu vẽ nên một hình

ảnh trong trí mình. Anh thấy mình với rõ ràng mọi chi tiết đang ngồi giữa một đống lớn các

loại Pho mát khoái khẩu nhất - từ Pho mát Anh Cheddar tới loại Brie mềm mại của Pháp!

Anh thấy mình đang ngốn ngấu lũ pho mát hấp dẫn đó, và anh nhìn ngắm không chán mắt.

Và rồi anh tưởng tượng đến lúc được tìm thấy đống pho mát ấy thì sẽ ngon miệng dường

nào.

Càng nhìn rõ được hình ảnh thưởng thức Pho mát Mới ấy bao nhiên, anh càng tin vào nó.

Anh có thể thấy mình đang tìm kiếm cái gì.

Anh viết:

Tưởng Tượng Được Chính Mình Đang Thưởng Thức Pho Mát Mới, Ngay Cả

Trước Khi Tìm Ra Nó, Sẽ Đưa Mình Tới Đó.

Anh không hiểu tại sao trước đây lúc nào anh cũng nghĩ rằng mọi thay đổi chỉ dẫn tới những

điều tồi tệ. Bây giờ anh có thể nhận ra rằng nó cũng có thể dẫn tới những điều tốt đẹp hơn.

"Sao mình lại không nhận ra điều đó nhỉ?" Anh tự hỏi.

Rồi anh chạy vào Mê cung với một sức mạnh và sự nhanh nhẹn mới. Không lâu sau đó, anh

phát hiện ra một Kho Pho mát, và phấn khởi nhận ra có nhiều mẩu pho mát nhỏ gần cửa

vào.

Đó là loại pho mát mà anh chưa từng biết đến, nhưng chúng trông rất ngon mắt. Anh ăn thử

và thấy chúng thật tuyệt vời. Anh ăn một phần lớn những mẩu pho mát mới sẵn có ở đó, và

đút vào túi một ít để ăn dần và để có thể chia cho Ù lì. Anh bắt đầu lấy lại sức mạnh của

mình.

Anh bước vào Kho Pho mát, nhưng rủi thay chúng đã trống không. Có ai đó đã tới trước, và

chỉ để lại một vài mẩu Pho mát Mới nhỏ.

Anh nhận thấy rằng nếu anh đi sớm hơn thì có thể là anh đã phát hiện một lượng lớn pho

mát ở đây.

Chậm chạp quyết định quay lại và xem thử Ù lì đã sẵn sàng ra đi với anh chưa.

Trong lúc lò dò quay lại, anh dừng bước và viết lên tường:

Càng Nhanh Chóng Bỏ Pho Mát Cũ Đi, Người Ta Càng Sớm Tìm Thấy Pho

Mát Mới.

Sau một thời gian, Chậm chạp tìm về được tới Kho Pho mát P và thấy Ù lì vẫn còn ở đó. Anh

trao cho Ù lì vài mẩu Pho mát, nhưng lại bị từ chối.

Ù lì cảm kích trước hành động của bạn mình, nhưng anh ta nói, "Chắc là tôi không thích Pho

mát Mới đâu. Tôi ăn không quen. Tôi chỉ muốn Pho mát trước đây của tôi, và sẽ đợi cho tới

khi tôi lấy lại được cái tôi muốn."

Pho mát của tôi đâu rồi?

22

Chậm chạp chỉ lắc đầu thất vọng và ngập ngừng quay lại một mình. Trong lúc tìm về tới chổ

xa nhất trong Mê cung mà mình đã tìm tới, Chậm chạp cảm thấy nhớ bạn, nhưng anh cũng

thấy mình thích thú với điều mà anh đang khám phá ra. Ngay cả trước khi anh ta nhận ra

mình đang mong tìm thấy một nguồn cung cấp Pho mát to lớn, nếu có, anh biết rằng điều

làm anh hạnh phúc không chỉ là có được Pho mát.

Anh hạnh phúc khi thấy mình không bị điều khiển bởi nỗi sợ hãi của mình. Giờ đây anh cảm

thấy thích thú với việc mình đang làm.

Hiểu ra điều đó, anh không còn cảm thấy yếu ớt như hồi còn ở Kho Pho mát P trong tình

trạng không có Pho mát. Việc nhận thức ra rằng mình đã không để cho nỗi sợ hãi bắt phải

dừng lại, và biết mình đang đi vào một hướng mới đã tiếp sức cho anh.

Bây giờ thì anh hiểu rằng việc tìm thấy cái mà mình cần chỉ còn là vấn đề thời gian. Thực

ra, anh cảm thấy rằng mình đã gặp được điều mà mình đang tìm kiếm.

Anh ta mỉm cười khi nhận ra:

Tìm Kiếm Trong Mê Cung Thật Ra Lại An Toàn Hơn Ngồi Yên Ở Tình Trạng

Không Có Pho Mát.

Một lần nữa anh ta nhận ra rằng, điều mà người ta sợ hãi thật ra chẳng bao giờ đến nỗi tồi

tệ như người ta đã tưởng tượng ra. Nỗi sợ hãi mà người ta cứ để lớn lên trong trí còn tồi tệ

hơn nhiều so vói thực tế.

Anh đã quá sợ chuyện không thể tìm được Pho mát Mới đến nỗi anh đã từng không muốn

lên đường tìm kiếm. Nhưng từ khi bắt đầu cuộc hành trình của mình thì anh đã kiếm đủ Pho

mát đó đây trong các mê lộ để có thể tiếp tục. Và bây giờ thì anh đang tìm thêm nữa.

Chuyện tiến về phía trước đã trở nên tràn đầy hứng thú.

Những suy nghĩ trước đây của anh đã bị đám mây mờ của sự e ngại và hoảng sợ che phủ.

Anh đã chỉ nghĩ tới việc không có đủ Pho mát, hay không có nhiều như mong muốn. Anh

thường chỉ nghĩ tới những điều không hay nhiều hơn là nghĩ tới những điều tốt lành. Nhưng

điều đó đã thay đổi kể từ khi anh rời bỏ Kho Pho mát P.

Anh đã từng cho rằng Pho mát không thể bị lấy đi, và những thay đổi theo kiểu như thế thì

thật là không phải.

Nhưng bây giờ thì anh hiểu được rằng thay đổi là chuyện sẽ tiếp tục xảy ra một cách tự

nhiên, cho dù người ta có mong đợi hay không. Người ta chỉ cảm thấy bất ngờ chỉ khi họ

không đón chờ nó và không chủ động đi tìm nó.

Khi anh ta nhận ra niềm tin của mình đã thay đổi anh dừng lại và viết lên tường:

Quan Điểm Cũ Không Dẫn Người Ta Tới Được Pho Mát Mới.

Chậm chạp vẫn chưa tìm thêm được miếng Pho mát nào, nhưng suốt thời gian chạy trong

Mê cung anh nghĩ đến những điều anh đã học được.

Chậm chạp nhận thấy rằng quan điểm mới đã khích lệ anh xử sự khác đi. Anh đã hành

động một cách khác biệt với cách anh đã từng làm khi cứ liên tục đi đến cái kho trống

rỗng ấy.

Pho mát của tôi đâu rồi?

23

Bây giờ anh nhận ra rằng khi thay đổi niềm tin thì người ta cũng thay đổi luôn hành động

của mình.

Người ta có thể e ngại rằng một sự thay đổi chỉ mang lại nguy hại và ra sức trốn tránh nó.

Hoặc là người ta có thể nghĩ rằng việc tìm ra Pho mát Mới sẽ mang lại ích lợi và chớp ngay

lấy sự thay đổi đó.

Mọi chuyện tùy thuộc vào quan điểm của con người.

Anh viết lên tường:

Khi Người Ta Nhận Thấy Rằng Có Thể Tìm Và Thưởng Thức Pho Mát Mới,

Người Ta Sẽ Thay Đổi Đường Lối Của Mình.

Chậm chạp nhận thấy rằng anh ta có thể khỏe mạnh hơn nếu đã thay đổi nhanh hơn và rời

khỏi Kho Pho mát P sớm hơn. Anh đã có thể có một thể xác và tinh thần mạnh mẽ hơn để

đương đầu tốt hơn với những thách thức trên đường tìm Pho mát Mới. Đáng lẽ ra thì vào lúc

này anh đã có thể tìm thấy được Pho mát Mới ấy, nếu anh đã nhận thức được sự thay đổi và

chấp nhận nó, thay vì cố gắng từ chối không chịu hiểu rằng tình thế đã thật sự thay đổi

Anh tưởng tượng lần nũa và thấy mình đang tìm thấy và nhấm nháp Pho mát Mới. Anh quyết

định tiến vào những khu vực xa lạ hơn của Mê cung, trên rải rác đó đây đường đi anh tìm

thấy những mẩu Pho mát nhỏ. Chậm chạp bắt đầu lấy lại được sức khỏe và sự tự tin của

mình.

Khi nhớ lại nơi mình đã từ đó ra đi, Chậm chạp lấy làm vui thích khi anh đã viết lên tường ở

nhiều chổ. Anh tin rằng những dòng chữ đó sẽ có tác dụng như một hệ thống chỉ đường cho

Ù lì nếu anh ta quyết định rời bỏ Kho Pho mát P.

Chậm chạp thật sự tin rằng mình đang đi đúng hướng. Anh nghĩ tới khả năng mà Ù lì sẽ đọc

được những dòng chữ trên tường và tìm thấy lối đi này.

Anh ta lại viết lên tường điều mà anh ta suy nghĩ khá lâu:

Lưu Y Tới Những Thay Đổi Nhỏ Sẽ Giúp Bạn Thích Ứng Được Với Nhưng

Thay Đổi Lớn Hơn Sẽ Đến.

Lúc này Chậm chạp đã bỏ qua quá khứ và đang dần thích ứng với hiện tại. Anh ta tiếp tục

chạy trong Mê cung với tốc độ và sức lực tốt hơn. Và không lâu sau, điều đó đã đến.

Khi tình thế có vẻ như anh sẽ ở lại trong Mê cung này mãi mãi thì chuyến đi của anh - ít

nhất là chuyến này - đột ngột kết thúc.

Chậm chạp chạy dọc theo một lối đi mới lạ hoàn toàn, quẹo quanh một góc tường và tìm

thấy Pho mát mới tại Kho Pho mát M!

Khi bước vào anh ta ngẩn người ra với những gì anh nhìn thấy. Ở khắp nơi là những đống

Pho mát lớn mà lần đầu tiên anh được chứng kiến. Anh không nhận ra được hết mọi loại Pho

mát ở đây, vì có vài loại quá mới mẻ đối với anh.

Và khi anh đang tự hỏi không biết đây là thực tế hay chỉ là sản phẩm của trí tưởng tượng thì

anh nhìn thấy hai người bạn cũ của mình là Đánh hơi và Nhanh nhẹn.

Pho mát của tôi đâu rồi?

24

Đánh hơi chào Chậm chạp bằng một cái gật đầu và Nhanh nhẹn thì vẫy mấy ngón chân của

mình. Nhìn cái bụng tròn vo của chúng người ta có thể nhận thấy rõ ràng chúng đã đến đây

khá lâu rồi.

Chậm chạp vội vã chào và ngay lập tức lao đến loại Pho mát mà anh thích nhất. Anh tháo

giày ra, cột giây lại với nhau, và đeo lên cổ để có thể dùng lại khi cần. Đánh hơi và Nhanh

nhẹn bật cười. Chúng gật đầu tán đồng. Rồi Chậm chạp nhảy vào đám Pho mát Mới. Khi đã

ăn no, anh cầm một mẩu Pho mát mới nguyên và hô lên: "Hoan hô Thay đổi!"

Trong lúc Chậm chạp thưởng thức Pho mát Mới, anh ta nhớ lại những điều anh đã học được.

Anh ta nhận rằng khi mình e ngại thay đổi anh đã cố gắng bám víu vào cái ảo vọng của Pho

mát cũ mà lúc đó đã không còn nữa.

Vậy thì điều gì đã khiến anh thay đổi? Có phải nỗi sợ rằng mình sẽ bị chết vì đói? Chậm

chạp mỉm cười vì anh nghĩ rằng điều đó cũng có lợi ích nhất định.

Và rồi anh mỉm cười khi nhớ lại rằng anh đã thay đổi ngay sau khi anh biết tự cười chính

mình về những điều sai lầm của chính mình. Anh nhận thấy rằng cách thức nhanh nhất để

thay đổi là cười chính vào sự ngốc nghếch của mình - để từ đó bạn vất bỏ chúng và nhanh

chóng tiến lên.

Anh biết mình đã học được vài điều quan trọng từ những chú bạn chuột Đánh hơi và Nhanh

nhẹn của mình về chuyện tiến lên phía trước. Chúng sống một cách đơn giản. Chúng không

phân tích quá sâu, và không làm phức tạp thêm vấn đề. Khi hoàn cảnh thay đổi và số Pho

mát chuyển đi thì chúng cũng thay đổi và di chuyển theo với Pho mát. Anh sẽ phải ghi nhớ

điều đó.

Chậm chạp cũng dùng bộ não tuyệt vời của mình để làm những việc mà một người tí hon

làm tốt hơn những con chuột.

Anh ta hình dung ra chính mình - với những chi tiết nhỏ nhất - đang tìm thấy những thứ tốt

hơn - tốt hơn rất nhiều.

Anh ta nhìn lại những sai lầm mình đã phạm trong trong quá khứ, và sử dụng chúng để lên

kế hoạch cho tương lai. Anh biết rằng người ta có thể học tập cách thức ứng phó với những

thay đổi.

Người ta có thể hiểu rõ hơn tầm quan trọng của ứng xử đơn giản, của tính linh hoạt, và đổi

khác nhanh chóng.

Người ta không cần phải phức tạp hóa vấn đề để rồi làm rối trí mình với những ý nghĩ sợ

hãi.

Người ta có thể dựa vào những dấu hiệu thay đổi nhỏ để rồi từ đó chuẩn bị tốt hơn cho

những thay đổi lớn hơn có thể xảy ra.

Anh biết anh cần phải thích ứng nhanh hơn, vì nếu người ta không kịp thích ứng đúng lúc thì

con người ta có thể không bao giờ thích nghi được với hoàn cảnh.

Anh phải thừa nhận rằng sự ức chế lớn nhất nằm trong chính bản thân của mỗi người, và

nếu bạn chưa chịu thay đổi thì chẳng thể mong chờ điều gì tốt hơn sẽ đến.

Pho mát của tôi đâu rồi?

25

Có lẽ điều quan trọng nhất mà anh đã nhận ra là Pho mát Mới luôn luôn hiện diện ở đâu đó

ngoài kia, cho dù vào lúc đó người ta có biết đến hay không, và người ta sẽ được tưởng

thưởng xứng đáng với đám pho mát đó khi người ta vượt lên được nỗi sợ hãi của mình và lao

vào cuộc phiêu lưu thú vị.

Anh biết rằng nên coi trọng một số nỗi sợ hãi vì nó có thể giúp người ta tránh được những

mối nguy thật sự. Nhưng đồng thời anh cũng hiểu rằng hầu hết những mối lo lắng của mình

chỉ là nỗi sợ hãi vu vơ, và chúng ngăn cản anh khi anh cần thay đổi.

Cho dù lúc đó nó đã không làm anh thích thú tí nào, nhưng anh hiểu rằng nằm dưới sự thay

đổi ấy là một cơ hội lớn và nó đã đưa anh tới với Pho mát mới.

Anh ta cũng phát hiện ra một con người khác nữa mạnh mẽ hơn trong chính bản thân mình.

Trong lúc Chậm chạp xem xét lại những bài học của mình, anh ta nghĩ về người bạn Ù lì của

mình. Anh không biết Ù lì đã nhìn thấy những dòng chữ trên tường Kho Pho mát P và trong

suốt Mê cung hay chưa.

Ù lì đã quyết định ra đi chưa nhỉ? Anh ta đã đi vào Mê cung và phát hiện ra những điều bổ

ích cho mình chưa?

Hay là Ù lì vẫn còn đang ù lì ở đó vì anh sẽ không thay đổi?

Chậm chạp nghĩ tới chuyện quay trở lại Kho Pho mát P để xem thử Ù lì có còn ở đó không -

cứ cho là Chậm chạp có thể lần trở lại được chổ đó. Nếu gặp lại Ù lì anh nghĩ mình có thể

chỉ cách cho anh ta ra khỏi hoàn cảnh khó khăn ấy. Nhưng đồng thời Chậm chạp cũng nhận

ra rằng trước đó anh đã cố gắng thay đổi bạn mình rồi.

Ù lì phải tìm lối đi cho riêng mình, vượt lên nỗi sợ hãi và tính ưa nhàn hạ của mình. Không

ai có thể làm điều đó thay cho anh ta, cũng không ai có thể khuyên bảo anh ta được. Bằng

cách nào đó anh ta phải tự nhận ra sự hữu ích trong chuyện thay đổi chính bản thân mình.

Chậm chạp biết mình đã để lại những hướng dẫn chỉ đường cho Ù lì và rằng anh ta có thể

tìm được hướng đi, nếu anh ta chịu đọc những dòng chữ trên tường.

Anh ta nhìn lại và viết ra những điều mình đã học được lên bức tường lớn nhất ở Kho Pho

mát M. Anh ta vẽ một bức tranh lớn một mẩu Pho mát xung quanh tất cả những suy nghĩ

của mình, và mỉm cười khi anh ta nhìn lai những điều anh đã rút ra được:

Thay đổi luôn xảy ra

Chúng lấy đi mất Pho mát

Chấp nhận thay đổi

Chuẩn bị với tình huống Pho mát bị lấy đi.

Quan sát thay đổi

Luôn luôn ngửi Pho mát để biết trước khi chúng đang cũ đi.

Thích ứng với thay đổi nhanh chóng

Người ta bỏ Pho mát cũ đi nhanh chừng nào thì người ta có thể tìm được Pho

mát mới nhanh chừng ấy.

Pho mát của tôi đâu rồi?

26

Thay đổi

Chuyển dịch với sự thay đổi

Thưởng thức thay đổi

Nhấm nháp cuộc phiêu lưu và thưởng thức hương vị của Pho mát mới

Chuẩn bị cho thay đổi nhanh chóng và thưởng thức chúng lần nữa.

Những miếng Pho mát luôn bị đổi đi

Chậm chạp nhận thấy mình đã tiến bộ như thế nào từ khi anh ta còn ở với Ù lì ở Kho Pho

mát P, nhưng anh nhận thấy mình sẽ lại dễ dàng bị rơi vào tình trạng cũ nếu anh tỏ ra quá

thoải mái với hoàn cảnh. Vì thế ngày nào anh cũng xem xét Kho Pho mát M, để xác định

tình trạng của Pho mát ở đó. Anh cố gắng làm hết sức mình để khỏi bị bất ngờ khi có một

sự thay đổi gì đó không mong muốn xảy ra.

Trong khi Chậm chạp vẫn đang có trong tay lượng Pho mát to lớn ấy, anh ta vẫn tiếp tục đi

ra ngoài Mê cung và khám phá những khu vực mới để tìm hiểu mọi chuyện đang xảy ra

chung quanh mình. Anh biết rằng nhận thức được những khả năng của mình vẫn an toàn hơn

là tự mãn trong một cõi của mình.

Một ngày nọ đột nhiên Chậm chạp nghe có tiếng bước chân trong Mê cung. Khi tiếng động

ngày càng lớn hơn, anh nhận ra hình như có ai đó đang đến.

Có thể nào đây là Ù lì? Có thể nào anh ta đang bước qua góc tường?

Chậm chạp cầu nguyện nho nhỏ và hy vọng - cũng như nhiều lần trước đây - có thể sẽ là,

cuối cùng thì người bạn của của anh cũng đã có thể ...

Di chuyển theo Pho mát và hưởng thụ nó!

Kết thúc...

Hay là lại một sự bắt đầu mới?

Pho mát của tôi đâu rồi?

27

Một lát sau cùng ngày hôm đó

Một cuộc thảo luận

Khi Michael kết thúc câu chuyện, anh ta nhìn xung quanh phòng và thấy những người bạn

cùng lớp cũ đang mỉm cười với mình.

Vài người lên tiếng cám ơn anh và nói rằng họ đã hiểu ra nhiều điều từ câu chuyện.

Nathan hỏi cả nhóm, "Một lát nữa chúng ta lại gặp nhau và nói về chuyện này chứ?"

Hầu hết đều đồng ý rằng họ muốn nói chuyện về điều này, và thế là họ hẹn nhau lát nữa

gặp lại để uống chút đỉnh trước giờ ăn tối.

Vào buổi tối hôm đó, trong khi tụ tập với nhau trong sảnh của một khách sạn, họ bắt đầu

đùa trêu nhau về chuyện tìm kiếm "miếng Pho mát" của mình và nhìn thấy chính mình trong

Mê cung.

Rồi Angela hỏi cả nhóm một cách rất tự nhiên, "Thế, các bạn là ai trong câu chuyện nào?

Đánh hơi, Nhanh nhẹn, Chậm chạp hay Ù lì?"

Carlos trả lời, "Ờ, tôi đã nghĩ về câu chuyện suốt cả buổi chiều. Tôi còn nhớ rất rõ vào dạo

trước, khi tôi kinh doanh dụng cụ thể thao, tôi đã phải đối mặt một cách khó chịu với một sự

thay đổi."

"Tôi không phải là Đánh hơi - tôi đã không thấy trước tình huống và thấy được thay đổi sớm

hơn. Và tôi cũng không xử sự như Nhanh nhẹn - tôi đã không hành động kịp thời."

"Tôi có vẻ giống như Chậm chạp hơn, là người đã muốn yên thân trong lãnh địa của mình.

Sự thật là tôi đã không hề muốn đối phó với thay đổi. Thậm chí tôi đã không muốn thừa

nhận nó nữa."

Michael có cảm giác như chưa hề có một khoảng thời gian nào từ khi anh và Carlos quen

thân nhau ở trường học, anh hỏi, "Cậu đang nói về chuyện gì vậy, Carlos?"

Carlos nói, "Một sự thay đổi trong công việc."

Michael bật cười, "Cậu bị đuổi việc à?"

"Thôi thì cứ cho rằng tôi đã không chịu đi vào Mê cung để tìm kiếm Pho mát mới đi. Tôi

nghĩ rằng mình có đầy đủ lý do để không phải chịu thay đổi. Thế cho nên tôi đã thất vọng

ghê gớm lúc đó."

Vài người bạn từ nãy tới giờ vẫn im lặng đã cảm thấy tự tin hơn và bắt đầu lên tiếng, trong

đó có cả Frank, một người lính đã xuất ngũ.

"Ù lì nhắc cho tôi nhớ lại một người bạn cũ của mình," Frank nói, "Phòng làm việc của cậu

ấy phải giải thể, mà cậu ta lại không chịu nhìn nhận chuyện đó. Người ta vẫn tái sắp xếp

nhân viên lại. Tất cả bọn tôi đều khuyên cậu ta vào những công việc đang có sẵn trong công

ty vốn dành cho những người có thể xử sự linh động, nhưng cậu ấy không nghĩ rằng mình

phải thay đổi. Cậu ấy là người duy nhất bất ngờ khi người ta giải thể cái phòng đó.Và rồi lúc

đó cậu ta gặp khó khăn để ứng phó với nhũng thay đổi mà cậu ta nghĩ rằng sẽ không thể

xảy ra."

Pho mát của tôi đâu rồi?

28

Jessica nói. "Tôi cũng đã nghĩ rằng thay đổi lẽ ra không nên xảy ra với tôi, nhưng thực tế là

"miếng Pho mát" của tôi đã bị lấy đi nhiều hơn một lần."

Nhiều người trong bọn bật cười, trừ Nathan.

"Có thể vấn đề là ở đó," Nathan nói, "Thay đổi xảy ra xung quanh chúng ta."

Anh nói thêm, "Tôi ước gì gia đình chúng tôi đã nghe tới câu chuyện về miếng Pho mát này

trước đây. Không may là chúng tôi không muốn nhìn nhận những thay đổi sẽ đến với công

việc của chúng tôi, và rồi thì mọi chuyện trở nên muộn màng - chúng tôi phải đóng rất

nhiều cửa tiệm."

Điều đó làm nhiều người trong bọn ngạc nhiên, vì họ tin rằng Nathan may mắn được có một

công việc kinh doanh mà anh ta có thể tin tưởng, năm này sang năm khác.

"Chuyện gì đã xảy ra vậy?" Jessica thắc mắc.

"Dãy cửa hiệu của chúng tôi đột nhiên trở nên lạc hậu khi những của hàng to lớn xuất hiện

trong thành phố với nguồn hàng khổng lồ và giá cả hạ."

"Bây giờ tôi có thể nhận ra thay vì làm như Đánh hơi và Nhanh nhẹn, chúng tôi lại giống

như Ù lì. Chúng tôi cứ giữ nguyên công việc và không chịu thay đổi. Chúng tôi cố gắng

không thèm để ý tới tình hình, rồi chúng tôi đã gặp rắc rối. Lẽ ra chúng tôi đã có thể học

được vài điều từ Chậm chạp - bởi vì đúng là chúng tôi đã không thể tự cười chính mình và

thay đổi cách làm của mình."

Laura, người đã trở nên thành đạt trong việc kinh doanh, nãy giờ chỉ ngồi nghe mà không

nói gì nhiều chợt lên tiếng. "Tôi cũng nghĩ tới câu chuyện này cả buổi chiều. Tôi không hiểu

sao mình lại giống như Chậm chạp hơn và nhận ra mình đang sai lầm điều gì - bật cười,

thay đổi theo và mọi chuyện tốt đẹp hơn lên." Và rồi cô hỏi, "Tôi có điều này không hiểu. Có

những ai trong số chúng ta ngại sự thay đổi?" Không ai trả lời, nên cô đề nghị, "Hay là giơ

tay lên cũng được."

Chỉ có một cánh tay đưa lên, "Coi nào, có vẻ như chúng ta đã có người thành thực nhất

trong bọn rồi đấy!" cô nói, và rồi tiếp tục, "Có thể các bạn sẽ thích câu hỏi kế tiếp này hơn.

Các bạn có nghĩ rằng mọi người khác đều sợ thay đổi?" Một cách tự giác mọi người đều giơ

tay lên. Cả bọn bật cười.

"Điều này cho chúng ta biết cái gì?"

"Sự không thừa nhận." Nathan trả lời.

"Đúng đấy," Michael thừa nhận. "Nhiều lúc chúng ta không nhận thức được chúng ta sợ cái

gì. Tôi hiểu tôi cũng có lúc như thế. Khi tôi nghe câu chuyện này lần đầu, tôi thích câu hỏi:

'Người ta sẽ làm gì nếu không sợ hãi?'"

Rồi Jessica nói thêm, "Tôi nhận ra từ câu chuyện này là thay đổi xảy ra khắp nơi và tôi sẽ

làm tốt hơn nếu tôi có thể thích ứng với mọi chuyện nhanh hơn."

"Tôi còn nhớ nhiều năm trước đây khi công ty của chúng tôi bán ra một bộ tự diển bách

khoa gồm hơn hai mươi cuốn. Một người đã cố công khuyên chúng tôi nên dồn chúng vào

một cái đĩa và bán rẻ hơn. Như thế thì khi cập nhật sẽ dễ dàng hơn, và chi phí sản xuất

Pho mát của tôi đâu rồi?

29

cũng thấp hơn nữa, và có thể bán cho nhiều người hơn. Nhưng tất cả bọn tôi đã không

nghe."

"Sao mà các bạn không nghe theo?" Nathan hỏi.

"Vì chúng tôi cho rằng yếu tố quyết định của chúng tôi là lực lượng bán hàng, là những người

bán lẻ giao hàng tận nhà. Chúng tôi giữ chân lực lượng bán hàng này bằng những khoản hoa

hồng hậu hĩnh từ doanh số bán hàng của họ. Chúng tôi đã làm chuyện này khá lâu một cách

thành công, và nghĩ rằng nó có thể kéo dài mãi."

Laura nói, "Có lẽ đó là điều mà câu chuyện muốn nói khi kể về Chậm chạp va Ù lì đã tỏ ra

tự mãn với thành công. Họ không để ý thấy rằng họ phải thay đổi chính cái điều mà trước

đây còn thích hợp."

Nathan nói, "Có nghĩa là bạn nghĩ rằng Pho mát của bạn là Pho mát duy nhất của bạn."

"Đúng thế, và chúng tôi muốn duy trì nó mãi. Khi tôi nhìn nhận lại sự việc đã xảy ra, tôi

hiểu ra rằng không phải chỉ là chuyện miếng Pho mát bị lấy đi, mà còn là chuyện miếng

Pho mát có một cuộc sống riêng của nó nữa và thậm chí nó còn kết thúc nữa."

"Nói gì thì nói, chúng tôi đã không thay đổi. Nhưng một đối thủ cạnh tranh thì có và doanh

số của chúng tôi suy giảm tệ hại. Chúng tôi đã trải qua một thời kỳ cực kỳ khó khăn. Và bây

giờ đã có một sự đổi mới về công nghệ rất lớn trong ngành công nghiệp và có vẻ như

chẳng ai trong công ty muốn đương đầu với thực tế đó. Mọi chuyện không có vẻ tốt đẹp tí

nào. Tôi nghĩ cứ như thế này thì có lẽ tôi sẽ nhanh chóng phải mất việc thôi."

"Tới lúc vào Mê cung rồi!" Carlos nói to lên. Mọi người đều cười, kể cả Jessica.

Carlos quay sang nói với Jessica, "Nếu người ta có thể cười chính mình thì hay lắm."

Frank đưa ra ý kiến, "Đó là điều tôi rút ra được từ câu chuyện. Tôi có xu hướng trầm trọng

hóa mọi vấn đề của mình. Tôi đã để ý tới cách Chậm chạp thay đổi khi cuối cùng anh ta

cũng đã tự cười chính bản thân mình và cả những chuyện mình đã làm nữa. Chẳng ngạc

nhiên tí nào khi anh ta tên là Chậm chạp"

Cả nhóm bật cười về sự chơi chữ rõ ràng ấy.

Angela hỏi, "Các bạn có nghĩ rằng có bao giờ Ù lì thay đổi để tìm thấy Pho mát không?"

Elaine nói, "Tôi nghĩ là có."

"Còn tôi thì không," Cory nói. "Có những người chẳng bao giờ thay đổi, và họ phải trả giá

cho điều đó. Tôi biết có những người như Ù lì trong khi hành nghề thầy thuốc của mình.

Những người này nghĩ rằng họ được chỉ định miếng Pho mát của họ. Họ có cảm giác mình

là nạn nhân khi nó bị lấy đi, và họ đổ lỗi cho người khác. Họ suy sụp hơn nhiều so với những

người bỏ qua để tiến lên."

Rồi Nathan nói lặng lẽ, như anh chỉ nói với chính mình, "Tôi cho rằng câu hỏi đặt ra là,

'Chúng ta phải bỏ đi cái gì và chúng ta săn tìm cái gì?"

Trong một khoảng thời gian không ai lên tiếng.

"Tôi phải thừa nhận rằng," Nathan nói tiếp, "Tôi đã thấy chuyện gì sẽ đến với những cửa

hàng giống như của chúng tôi ở những nơi khác rtên đất nước, nhưng tôi đã mong rằng nó

Pho mát của tôi đâu rồi?

30

sẽ không ảnh hưởng tới mình. Tôi nghĩ rằng biết trước thay đổi thì tốt hơn rất nhiều khi

người ta cố gắng ứng phó và điều chỉnh cho thích hợp với nó. Có lẽ chúng ta nên di chuyển

chính miếng Pho mát của mình."

"Bạn muốn nói gì?" Frank hỏi lại.

Nathan trả lời, "Tôi cứ mãi tự hỏi rằng bây giờ chúng tôi đã như thế nào nếu như chúng tôi

bán tất cả những miếng đất của các của hàng đó và xây dựng chỉ một của hàng hiện đại để

tập trung sức cạnh tranh mạnh nhất với họ."

Laura nói, "Có thể đó là điều mà Chậm chạp muốn nói khi viết lên tường câu: 'Nhấm nháp

phiêu lưu và di chuyển cùng với miếng Pho mát.'"

Frank nói, "Tôi nghĩ cũng có chuyện không nên thay đổi. Lấy ví dụ tôi luôn muốn giữ lại giá

trị cơ bản của tôi. Nhưng hiện giờ tôi cũng nhận ra rằng tôi đã khá hơn rất nhiều nếu tôi đã

di chuyển sớm hơn nữa trong cuộc sống."

"Thế, Michael à, câu chuyện nhỏ này thật hay," Richard, một người thuộc chủ nghĩa hoài

nghi nói, "Nhưng bạn đã ứng dụng nó vào công ty như thế nào?"

Cả nhóm chưa biết, nhưng Richard đã từng trải qua nhiều kinh nghiệm của chính bản thân

mình. Anh vừa chia tay với người vợ của mình và đang cố gắng cân bằng giữa công việc và

nuôi dạy đứa con mới lớn của mình.

Michael trả lời, "Bạn biết đấy, tôi đã nghĩ rằng công việc của tôi chỉ là xử lý công việc hàng

ngày khi chúng xảy ra, trong lúc lẽ ra cái tôi phải làm là nhìn tới phía trước và lưu ý tới điều

mà chúng tôi sẽ gặp."

"Và cách thức mà tôi xử lý chúng - suốt 24 tiếng đồng hồ mỗi ngày. Tôi chẳng vui vẻ gì khi

bị cuốn theo chúng. Cứ như đang ở trong một vòng quay điên cuồng và không thể thoát ra."

Laura nói, "Thế là bạn đã cố gắng xử lý trong lúc lẽ ra bạn nên lèo lái tình thế."

"Chính xác," Michael nói. "Và rồi khi nghe câu chuyện 'Pho mát của tôi đâu rồi?', Tôi nhận

ra rằng tôi đã cố công tô vẽ một bức tranh về 'Pho mát mới' mà chúng tôi muốn theo đuổi,

để chúng tôi có thể hưởng được thú vui thay đổi và thành đạt, cho dù đó là ở trong công việc

hay cuộc sống."

Nathan hỏi, "Bạn đã làm gì ở công việc?"

"Thì tôi hỏi mọi người trong công ty rằng họ là ai trong câu chuyện. Tôi thấy chúng tôi có

đầy đủ bốn nhân vật trong câu chuyện. Tôi bắt đầu hiểu ra rằng Đánh hơi, Nhanh nhẹn,

Chậm chạp và Ù lì cần phải được đối xử khác nhau."

"Những anh chàng Đánh hơi của chúng tôi có thể ngửi thấy những thay đổi của chúng tôi

trên thị trường, từ đó có thể giúp chúng tôi cập nhật được những hình ảnh công ty của mình.

Họ giúp xác định được lúc nào khách hàng của chúng tôi sẽ muốn có những thay đổi trong

sản phẩm và dịch vụ của công ty. Những anh chàng Đánh hơi thích điều đó và nói với chúng

tôi rằng họ thích làm việc trong một tổ chức mà họ có thể nhận thấy những sự thay đổi và

thích ứng được với nó kịp thời."

"Những anh chàng Nhanh nhẹn thì thích hoàn thành công việc, cho nên họ được khuyến

khích hành động, dựa trên những hình ảnh mới của công ty mình. Họ chỉ cần được theo dõi

Pho mát của tôi đâu rồi?

31

để không nhanh nhẹn làm chệch hướng. Và họ sẽ được tưởng thưởng cho những hành động

mang về được Pho mát mới cho công ty. Họ thích được làm cho các công ty nào biết đánh

giá cao hành động và hiệu quả."

"Thế còn những Chậm chạp và Ù lì?" Angela hỏi.

"Không may là những anh chàng Ù lì là những cái mỏ neo kéo chậm chúng tôi lại," Michael

trả lời. "Họ hoặc là quá tự mãn hoặc là quá ngại thay đổi. Vài người trong bọn họ chỉ thay

đổi chỉ khi nào chúng tôi vẽ ra cho họ thấy những hình ảnh đáng tin chỉ rõ ra rằng những

thay đổi sẽ mang lại những điều tốt đẹp gì cho họ."

"Những anh chàng Ù lì nói là họ thích làm việc trong một môi trường an toàn, thế nên

những thay đổi là cần thiết để làm cho họ nhận thức rõ vấn đề và làm tăng ấn tượng an

toàn. Khi họ nhận thấy mối nguy hiểm thực sự của chuyện không thay đổi, vài người trong

bọn họ thay đổi và làm tốt. Những hình ảnh của chúng tôi vẽ ra đã làm một số người trong

bọn họ trở thành Chậm chạp."

"Thế cậu làm gì với những anh chàng Ù lì không thay đổi?" Frank thắc mắc.

"Chúng tôi đành phải để cho họ ra đi," Michael nói một cách không vui. "Chúng tôi muốn giữ

chân nhân viên của mình, nhưng chúng tôi hiểu rằng nếu không thay đổi nhanh chóng thì tất

cả sẽ gặp rắc rối."

Và rồi anh nói tiếp, "Cũng tốt là những anh chàng Chậm chạp mới đầu thì vẫn chậm chạp,

nhưng họ đủ cởi mở để học được những điều mới, hành động khác đi và thích ứng kịp thời

để giúp chúng tôi thành công."

"Họ trở nên mong đợi thay đổi và chủ động tìm kiếm nó. Bởi vì họ hiểu nhân tính tự nhiên

và thực tế họ đã giúp chúng tôi vẽ nên một hình ảnh về Pho mát mới có vẻ dễ hiểu hơn cho

tất cả mọi người."

"Họ nói với chúng tôi rằng họ thích được làm việc trong một tổ chức có cho người ta sự tự

tin và phương tiện để thay đổi. Và họ giúp chúng tôi giữ được tính hài hước trong lúc đi tìm

Pho mát Mới của mình."

Richard bắt đầu, "Bạn nghĩ ra tất cả mọi thứ như thế từ câu chuyện này?"

"Đó không phải là một câu chuyện. Nhưng dựa vào đó mà chúng tôi đã học được cách xử sự

khác đi."

Angela thừa nhận, "Tôi có vẻ hơi giống như Chậm chạp, vì thế đối với tôi, phần gây ảnh

hưởng mạnh mẽ nhất là lúc nói về Chậm chạp cười vào chính bản thân mình và bắt đầu vẽ

nên cảnh tượng về nơi mà anh ta thưởng thức được món 'Pho mát Mới' của mình. Điều đó

làm cho việc đi vào Mê cung bớt đáng sợ đi và thú vị hơn. Và cuối cùng anh ta cũng có được

một kết quả tốt. Đó là điều mà tôi muốn làm thường xuyên hơn."

Frank cười tươi tỉnh. "Thế là thỉnh thoảng ngay cả Chậm chạp cũng có thể thấy được ích lợi

của sự thay đổi?"

Carlos cười. "Cũng giống như ích lợi khi giữ lấy công ty của mình."

Angel thêm vào, "Hay ngay cả một dịp tăng lương đáng kể."

Pho mát của tôi đâu rồi?

32

Richard, nhíu mày suốt cuộc thảo luận chợt lên tiếng, "Xếp tôi cứ nói rằng công ty của mình

phải thay đổi. Tôi cứ nghĩ bà ấy muốn nói với tôi rằng tôi cần thay đổi, nhưng tôi đã không

muốn nghe tới điều đó. Tôi cho rằng tôi chưa hiểu bà ta muốn đưa chúng tôi đến Pho mát

Mới nào. Hay là chúng tôi phải làm gì để có thể đạt được nó."

Một cái cười nhẹ nhàng thoáng qua trên khuôn mặt Richard khi anh nói, "Tôi phải thú nhận

rằng cái ý nghĩ về tìm thấy Pho mát mới và hình ảnh các bạn thưởng thức nó làm mọi

chuyện sáng sủa hơn lên. Khi nào người ta thấy mọi chuyện được làm cho tốt đẹp hơn, người

ta sẽ thích thú với chuyện tạo ra sự thay đổi."

"Có thể tôi sẽ áp dụng câu chuyện này cuộc sống thực tế của mình," anh nói thêm. "mấy

đứa con của tôi có vẻ như luôn nghĩ rằng sẽ không có chuyện gì trong cuộc sống của chúng

phải thay đổi. Tôi nghĩ rằng chúng đang xử sự như Ù lì - chúng giận dỗi. Có lẽ chúng e ngại

những điều đang đợi chờ trong tương lai. Có thể là do tôi đã không vẽ nên được một hình

ảnh Pho mát Mới rõ ràng cho chúng. Cũng có thể là do chính tôi nữa cũng chưa thấy được

điều đó."

Cả nhóm ngồi yên lặng một lúc trong khi nghĩ về cuộc sống riêng của chính mỗi người.

"Thế," Jessica nói, "Hầu hết mọi người ở đây nói chuyện về công việc, nhưng trong khi nghe

kể chuyện tôi đã nghĩ tới cuộc sống riêng tư của mình. Tôi nghĩ rằng mối quan hệ của mình

hiện giờ đã như một miếng 'Pho mát cũ', và đã có mốc meo trong đó."

Cory bật cười đồng ý. "Tôi cũng thế. Có lẽ tôi cũng cần bỏ mối quan hệ cũ đó đi."

Angela phản đối, "Nhưng có thể miếng 'Pho mát cũ' đó chỉ là cách xử sự cũ. Cái mà chúng

ta thực sự phải bỏ đi là cách xử sự cũ đã làm xấu đi mối quan hệ ấy. Và hãy đi tìm một

cách nghĩ và hành động tốt hơn."

"Ôi!" Cory nói. "Hay đấy. Miếng Pho mát mới ấy là mối quan hệ mới với cùng một con

người."

Richard nói, "Tôi đang bắt đầu nhận ra từ câu chuyện này nhiều điều hơn tôi đã từng nghĩ.

Tôi thích cái cách nghĩ bỏ đi cách xử sự cũ thay vì bỏ đi mối quan hệ. Lặp lại cách xử sự cũ

ấy chỉ sẽ đem lại cho người ta một kết cuộc giống nhau."

"Cũng như vậy với công việc, có lẽ thay vì đổi việc làm tôi nên thay đổi cách làm việc của

mình. Nếu tôi đã làm như thế thì giờ đây có thể tôi đã có một vị trí khá hơn."

Và rồi Becky, đang sống ở một thành phố khác vừa mới trở về dự buổi họp mặt lớp, nói,

"Khi tôi nghe cậu chuyện và mọi người tranh luận với nhau, tôi đã bật cười chính mình. Tôi

đã như Ù lì quá lâu, Ù lì và Chậm chạp trước mọi thay đổi. Tôi đã không nhận ra đã có rất

nhiều người làm tốt chuyện này như thế nào rồi. Tôi sợ rằng mình đã vô tình dạy cho con

cái cách cư xử của mình."

"Trong lúc tôi nghĩ về chuyện ấy, tôi nhận ra rằng chuyện thay đổi thật ra có thể đưa người

ta tới với một vị trí mới và tốt hơn, cho dù trước đó người ta đã e ngại rằng sự việc sẽ không

như thế."

"Tôi nhớ có lần khi con trai tôi đang học năm thứ hai trung học. Chồng tôi phải thuyên

chuyển công tác và chúng tôi phải chuyển chổ ở từ Illinoise đến Vermont và con trai tôi đã

Pho mát của tôi đâu rồi?

33

rất buồn vì nó phải chia tay với bạn bè của nó. Nó vốn là một ngôi sao bơi lội mà trường học

ở Vermont lại không có đội bơi lặn. Và thế là nó giận dỗi vì chúng tôi bắt nó phải đi."

"Và rồi thì nó đã yêu thích những ngọn núi ở Vermont, chuyển sang trượt tuyết, trượt băng

với đội của nó và bây giờ thì nó đang sống ở Colorado một cách vui vẻ."

"Nếu tất cả mọi người chúng ta yêu thích câu chuyện Pho mát này, trong lúc thưởng thức

một tách cacao nóng, chúng ta có thể tránh cho gia đình mình khỏi phải bị stress nhiều

lắm."

Jessica nói, "Tôi sẽ về và kể cho gia đình tôi nghe câu chuyện này. Tôi phải hỏi lũ trẻ xem

chúng nó nghĩ tôi là ai trong truyện - Đánh hơi, Nhanh nhẹn, Chậm chạp và Ù lì - và chúng

nghĩ chúng là ai. Chúng tôi có thể nói chuyện về điều mà chúng tôi nghĩ về miếng Pho mát

của gia đình và Pho mát Mới có thể sẽ là cái gì."

"Hay đấy," Richard nói và câu nói đó làm mọi người ngạc nhiên - ngay cả chính anh ta nữa.

Frank đưa ý kiến, "Tôi nghĩ tôi giống như Chậm chạp nhiều hơn và di chuyển theo Pho mát

và thưởng thức nó! Tôi sẽ kể lại câu chuyện này cho những người bạn đang e ngại chuyện

xuất ngũ của tôi và giải thích những thay đổi có thể có ý nghĩa gì đối với họ. Có thể sẽ có

những cuộc nói chuyện thú vị đấy."

Michael nói, "Thế, đó là cách chúng ta cải thiện công việc làm ăn của chúng ta. Chúng ta đã

có vài cuộc nói chuyện về những điều mà chúng ta tìm thấy từ chuyện Pho mát và là cách

chúng ta áp dụng vào trường hợp của chúng ta."

"Tuyệt vời ở chổ một điều là chúng ta đã có được cách mang lại niềm vui cho mình khi sử

dụng để nói về chuyện chúng ta xử lý thay đổi. Điều đó rất hiệu quả, nhất là khi nó đi vào

công ty một cách sâu rộng."

Nathan nói, "Ý bạn 'sâu rộng' là như thế nào?"

"Là thế này, chúng ta càng đi sâu vào công tác tổ chức của mình thì chúng ta càng phát

hiện ra có nhiều người đang cảm thấy họ thiếu năng lực. Sẽ dễ hiểu khi họ sẽ càng cảm

thấy e ngại hơn đối với hậu quả sẽ xảy ra cho họ từ những thay đổi bắt buộc từ cấp trên

của mình. Và thế nên họ tránh thay đổi."

"Nói ngắn gọn là một sự thay đổi áp đặt là một sự thay đổi bị phản đối."

"Nhưng khi câu chuyện về Pho mát được chia sẻ theo nghĩa đen cho mọi người trong tổ

chức, thì nó sẽ giúp chúng tôi nhìn khác đi về thay đổi. Nó giúp cho mọi người sẽ bật cười,

hay ít nhất là mỉm cười đối với những nỗi sợ trước đây của mình và muốn tiến lên."

"Ước gì tôi đã nghe câu chuyện về Pho mát sớm hơn nữa," Michael nói thêm.

"Sao vậy?" Carlos hỏi.

"Vì khi chúng tôi loay hoay để xác định thay đổi thì công việc của chúng tôi đã thực sự tồi

tệ, đến nỗi chúng tôi phải cho nhân viên nghỉ việc, như hồi nãy tôi đã nói đấy, trong đó có

cả một số người đã thân thiết với chúng tôi. Đó là điều thực sự khó khăn với chúng tôi. Dù

vậy những người ở lại và nhiều người ra đi đã nói là cân chuyện về Pho mát đã giúp họ nhìn

sự việc khác đi và đương dầu tốt hơn."

Pho mát của tôi đâu rồi?

34

"Những người phải ra đi tìm việc khác kể rằng thoạt tiên mọi chuyện khó khăn lắm, nhưng

khi nhớ lại câu chuyện đã giúp họ tốt hơn."

Angela hỏi, "Điều gì có ích cho họ nhất?"

Michael trả lời, "Sau khi họ vượt qua được nỗi sợ hãi, họ kể với tôi rằng điều hay nhất mà họ

đã nhận ra được là Pho mát mới đang thật sự nằm ngoài kia để chờ họ tìm ra!"

"Họ nói việc khắc họa một hình ảnh về Pho mát Mới trong trí - nhìn thấy chính họ làm việc

tốt trong công việc mới - đã giúp họ cảm thấy dễ chịu hơn, và giúp họ tốt hơn khi đi phỏng

vấn. Vài người đã tìm được những công việc thích hợp hơn."

Laura hỏi, "Thế còn những người ở lại với công ty của bạn?"

"Thì," Michael nói, "thay vì phàn nàn về những thay đổi đang diễn ra, mọi người bảo nhau,

'Pho mát của chúng ta bị lấy đi rồi, phải tìm Pho mát Mới thôi'. Điều đó làm tiết kiệm thời

gian và giảm stress."

"Rồi ngay sau đó, những người từng né tránh đã nhận ra ích lợi của sự thay đổi. Thậm chí

họ còn góp tay mang lại thay đổi."

Cory hỏi, "Sao bạn lại nghĩ rằng họ đã thay đổi?"

"Họ thay đổi sau khi áp lực phải làm theo nhau trong công ty thay đổi."

Anh hỏi, "Khi mà ban lãnh đạo cao cấp trong những tổ chức của của bạn ra thông báo thay

đổi thì điều gì xảy ra? Phần lớn người ta sẽ cho đó là ý kiến tốt hay tồi tệ?"

"Ý kiến tồi tệ." Frank trả lời.

"Đúng là vậy," Michael đồng ý. "Nhưng tại sao lại như thế?"

Carlos nói, "Vì người ta muốn mọi chuyện cứ giống nhau đều đều như thế, và họ nghĩ nếu có

thay đổi thì họ sẽ bị bất lợi. Mà khi có ai đó đã nói rằng thay đổi là điều tồi tệ thì ai cũng sẽ

nói theo như thế."

"Đúng thế, cho dù họ không thực sự nghĩ như thế," Michael nói, "Nhưng họ đồng ý để theo

hùa với nhau. Đó là vấn đề về áp lực phải làm cho giống nhau trong bất cứ một tổ chức

nào."

Becky hỏi, "Thế mọi chuyện đã khác đi như thế nào sau khi mọi người nghe chuyện về Pho

mát?"

Michael nói đơn giản. "Áp lực đó đã thay đổi vì không ai muốn giống như Ù lì cả!"

Mọi người đều bật cười.

"Họ muốn đánh hơi được trước những thay đổi đang đến và Nhanh nhẹn lao vào hành động,

thay vì Ù lì và bị bỏ lại phía sau."

Nathan nói, "Đó là một ý hay. Không có ai trong công ty của tôi muốn giống như Ù Lì. Thậm

chí họ còn tự thay đổi nữa. Sao bạn không kể cho chúng tôi nghe câu chuyện này trong cuộc

họp mặt năm vừa qua? Có thể sẽ hay đấy."

Michael nói, "Chắc chắn là hay rồi."

Pho mát của tôi đâu rồi?

35

"Nhưng tốt nhất, dĩ nhiên là, khi mọi người trong công ty của bạn biết câu chuyện này - bất

kể là tổ chức lớn hay nhỏ hay trong công việc gia đình của bạn - vì một tổ chức chỉ có thể

thay đổi khi có một số lượng người nhất định trong đó thay đổi."

Anh ta đưa ra ý kiến sau cùng: "Khi chúng ta đã nhận thấy nó giúp ích cho chúng ta như thế

nào, chúng ta hãy chuyền câu chuyện này cho những người mà chúng ta muốn làm việc cùng

với họ, với nhận thức rằng họ cũng đang đối phó với thay đổi. Chúng ta dề nghị rằng chúng

ta là Pho mát Mới cho họ - nghĩa là, một đối tác tốt hơn để cùng thành công với nhau. Điều

đó tạo nên công việc làm ăn mới."

Câu nói làm Jessica nghĩ ra vài điều và nhớ ra rằng cô phải gọi vài cuộc điện thoại bán

hàng vào sáng sớm ngày mai. Cô nhìn đồng hồ và nói, "Nào, tôi phải rời cái Kho Pho mát

này rồi và phải đi tìm Pho mát mới đây."

Cả nhóm cười và bắt đầu chào tạm biệt nhau. Nhiều người vẫn còn muốn tiếp tục nói chuyện

nhưng cũng đã đến lúc phải về. Trong lúc ra về họ lại cám ơn Michael lần nữa.

Anh nói, "Tôi rất vui khi các bạn thấy câu chuyện này hữu ích như thế, và tôi cũng mong

rằng các bạn sẽ sớm có dịp chia sẻ nó với những người khác nữa."

Pho mát của tôi đâu rồi?

36

Tác giả

Tiến sĩ Spencer Johnson là một nhà diễn thuyết quốc tế có tên tuổi và là một tác giả có

những chiêm nghiệm đã giúp hàng triệu người nhìn ra những sự thật đơn giản để từ đó có

một cuộc sống khỏe mạnh hơn với nhiều thành công và ít stress hơn.

Ông thường được nhắc đến như một người giỏi nhất trong việc xử lý những vấn đề phức tạp

và đưa ra được những giải pháp đơn giản mà hiệu quả.

Ông cũng là tác giả của cuốn sách bán chạy nhất: Pho mát của tôi đâu rồi?: Một phương

thức để ứng phó với thay đổi, và đồng tác giả cuốn Một Phút làm nhà Quản lý ®, viết

chung với nhà cố vấn quản lý huyền thoại Tiến sĩ Kenneth Blanchard, và những cuốn này

vẫn tiếp tục xuất hiện trong danh sách những cuốn sách bán chạy nhất và đã trở thành một

phương thức quản trị phổ biến nhất của thế giới.

Ông cũng đã từng viết rất nhiều những cuốn sách best-seller, trong đó bao gồm Món quà vô

giá, một món quà được yêu thích mãi mãi; Có hay Không?, một hướng dẫn cho việc quyết

định tốt hơn; Những Câu chuyện Kể Có Giá Trị®, loạt sách thiếu nhi nổi tiếng: và năm cuốn

sách trong loạt sách Một Phút®: Một Phút Làm Người Bán Hàng, Một Phút Làm Mẹ, Một

Phút Làm Cha, Một Phút Làm Thầy và Một Phút Cho Chính Bạn.

Ông có các bằng cấp bao gồm Cử nhân tâm lý học của Đại học Miền Nam California, Văn

bằng Tiến sĩ Y học của Đại học Y khoa Royal College, và là thành viên y tế của trường Y

Havard và Bệnh viện Mayo.

Tiến sĩ Johnson là Giám đốc Y tế của tổ chức Communication for Medtronic, là người đã

phát minh ra dung dịch kích thích dùng trong các máy trợ tim; Chuyên viên nghiên cứu Tâm

lý của một tổ chức chuyên gia Viện Nghiên cứu Nội Khoa Inter-Disciplinary; và là Cố vấn cho

Trung tâm nghiên cứu Nhân học, và Trường Đại học Y Dược California.

Các cuốn sách của ông đã từng được điểm trong các chương trình thông tin đại chúng, bao

gồm CNN, Các Chương trình trình diễn Ngày nay, Show của Larry King, Tạp chí Thời nay,

Tuần báo Kinh tế, Thời báo New York, Vòng quanh Thị trường chứng khoán Wall Street, Nước

Mỹ hôm nay, Hội nhà báo và hiệp hội Nhà báo Liên Hợp Quốc.

Những cuốn sách của Spencer Johnson đã có mặt trên khắp thế giới với hai mươi sáu thứ

tiếng.

Pho mát của tôi đâu rồi?

37

Được viết cho mọi lứa tuổi, chỉ cần ít hơn một tiếng đồng hồ để đọc hết cuốn sách này,

nhưng những chiêm nghiệm của nó có thể có tác dụng suốt đời.

Pho mát của tôi đâu rồi? Là một câu chuyện ngụ ngôn đơn giản thể hiện những sự thật sâu

sắc. Đây là một câu chuyện thú vị và dễ hiểu nói về bốn nhân vật sống trong một mê cung

và đi tìm pho mát để sống và để làm cho họ hạnh phúc.

Pho mát là một ẩn dụ cho những gì bạn muốn có trong cuộc sống - có thể đó là một công

việc tốt, một mối quan hệ yêu đương, tiền bạc hay của cải, sức khỏe hay sự bình yên trong

tâm hồn.

Và mê cung là nơi bạn đi tìm điều bạn muốn - một tổ chức nơi bạn làm việc, cũng có thể là

gia đình hay trong cộng đồng của bạn.

Cuốn sách đầy suy niệm của tác giả được hâm mộ Tiến sĩ Spencer Johnson này sẽ chỉ cho

bạn cách thức để:

• Lường trước thay đổi

• Thích nghi kịp thời

• Thưởng thức thay đổi

• Sẵn sàng với thay đổi nhanh chóng, mọi lúc mọi nơi.

Hãy khám phá những bí mật của chính con người bạn và học cách xử lý thay đổi, để có thể

chịu stress ít hơn và tận hưởng thành công nhiều hơn trong cuộc sống cũng như công việc

của bạn.

Hãy chọn lựa sách của NXB Vermilion cho trạng thái sức khỏe và tinh thần thật sự tốt nhất

của bạn.

Nguyễn Hoàng Đông Phương dịch

(Nguyên tác: Who moved my cheese?)

Pho mát của tôi đâu rồi?

38