POLIME LÀM TRONG NƯỚC VÀ KHÔ BÙN

Flocculant

Mét trong c¸c biÖn ph¸p cã hiÖu qu¶ cao cña hãa häc sö lý n−íc vµ bïn lµ dïng polime kÕt t¸ch

(Flocculant). TÝnh hiÖu qu¶ cao cña chóng thÓ hiÖn ë chç chØ cÇn mét l−îng rÊt nhá polime  ( vµi phÇn

triÖu) n−íc ®ôc ®· trë nªn trong vµ ®Ó lµm kh« mét tÊn bïn, chØ cÇn mét vµi tr¨m gam polime.

Lo¹i polime nµy còng mang l¹i hiÖu qu¶ cao cho c¸c qu¸ tr×nh läc röa, l¾ng t¸ch khi thuû luyÖn c¸c

lo¹i s¶n phÈm, ®Æc biÖt lµ tinh chÕ c¸c oxit kim lo¹i vµ tuyÓn kho¸ng.

Do chi phÝ thÊp, c¸ch lµm ®¬n gi¶n, chÊt l−îng n−íc thµnh phÈm cao, ph−¬ng ph¸p dïng  polime kÕt

t¸ch cã mét vÞ trÝ hµng ®Çu trong c«ng nghÖ lµm s¹ch vµ lµm trong n−íc. Lµm kh« bïn  l¹i lµ mét lÜnh

vùc øng dông rÊt hiÖu qu¶ trong sö lý bïn th¶i, còng nh− trong c¸c c«ng nghÖ lµm kh« c¸c lo¹i v÷a.

B¶n chÊt hãa häc cña polime kÕt t¸ch tæng hîp lµ poliacrylamit vµ copolime cña nã. Chóng ®−îc

ph©n thµnh 3 nhãm ®iÖn tÝnh:

              C - Cationic                                           A - Anionic                                N - Nonionic

CH2 - CH

NH2 - C

CH2 - C - CH3 (H)

  O = C - O - C2H4 - N+ - CH3

CH2 - CH

    O = C

CH2 - CH

    O = C 

CH2 - CH

            C  = O

          O     a     

                            CH3   RX     b   

           NH2   x

   Na+ - O-     y

           NH2       n

C - Cationic    : tan trong n−íc ph©n tö polime tÝch ®iÖn d−¬ng.

A - Anionic     : tan trong n−íc ph©n tö polime tÝch ®iÖn ©m.

N - Nonionic   : tan trong n−íc ph©n tö polime  kh«ng mang ®iÖn hoÆc l−ìng ®iÖn ph©n cùc.

C¬ chÕ cña qu¸ tr×nh kÕt t¸ch lµ sù trung hoµ ®iÖn tÝch cña c¸c h¹t l¬ löng nhê ®iÖn tÝch tr¸i dÊu cña

polime trong dung dÞch. Kh¸c víi phÌn nh«m sunphat vµ polinh«mclorua (PAC) do kh«ng cã sù thuû

ph©n t¹o ra axit nªn polime kh«ng lµm biÕn ®æi pH cña n−íc.

Trong mçi nhãm polime ®iÖn tÝnh (C,N,A) c¸c polime cßn kh¸c nhau chñ yÕu ë c¸c chØ sè:

    Ph©n tö l−îng hay ®é trïng hîp.

    §é nhít cña dung dÞch copolime.

    Tû lÖ c¸c monome trong  ph©n tö copolime.

Sù kh¸c nhau vÒ ®iÖn tÝnh vµ c¸c chØ sè nµy t¹o cho poliacrylamit cã tÝnh kÕt t¸ch chän läc, hiÖu qu¶

rÊt cao, c¸c mÆt hµng cña nã phong phó vÒ chñng lo¹i vµ do ®ã cã thÓ lµm trong vµ lµm s¹ch  ®−îc rÊt

nhiÒu c¸c lo¹i n−íc vµ v¾t n−íc cña  rÊt nhiÒu lo¹i bïn v÷a nÕu biÕt chän ®óng vµ biÕt phèi hîp tèt c¸c

lo¹i poliacrylamit víi nhau vµ víi c¸c ho¸ chÊt kh¸c.

ë c¸c n−íc ph¸t triÓn, poliacrylamit ®−îc sö dông réng r·i trong s¶n xuÊt vµo ®Çu thËp kû 90. L−îng

nhu cÇu sö dông n¨m 1995 nh− sau(TÊn /n¨m ): 

                                                    Mü: 60.000.

                                                    T©y ¢u: 50.000.

                                               NhËt B¶n: 28.000.

Úc: 8.000

                                               Nga vµ §«ng ¢u: 5.000.

1

C¸c n−íc Ch©u ¸ còng ®· sö dông ngµy cµng nhiÒu (TÊn / n¨m 1995): 

                                               Trung Quèc: 15.000

                                               Hµn quèc: 7.000.

                                               §µi loan: 3.000.

                                Th¸i lan, Singapo, Philipin, Indonesia, mçi n−íc kho¶ng 1000.

     Malaisia vµ Brun©y mçi n−íc 500.

                                               C¸c n−íc Nam Mü: 8.000.

Trong kho¶ng 2-3 n¨m trë l¹i ®©y khèi l−îng sö dông ë c¸c n−íc Ch©u ¸ ®· cã b−íc t¨ng nh¶y vät

®Æc biÖt lµ ë Hµn Quèc, Trung Quèc vµ Ấn §é.

Ở n−íc ta viÖc sö dông hiÖn cßn kh¸ míi mÎ, trong c¸c tr−êng ®¹i häc  ch−a cã m«n häc, c¸c c¬ së

khoa häc vµ c«ng nghÖ còng chØ míi ®−îc  nghiªn cøu b−íc ®Çu. T¹i c¸c c¬ së s¶n xuÊt trong n−íc, mét

sè c«ng ty n−íc ngoµi, mét vµi dù ¸n ODA còng ®· ®−a vµo sö dông cho c«ng nghÖ sö lý n−íc cÊp, n−íc

th¶i, mÝa ®−êng, m× chÝnh, n−íc röa than..v.v... nh−ng l−îng tiªu dïng thùc tÕ lµ ch−a ®¸ng kÓ.  Mét vÊn

®Ò ®ang rÊt thêi sù hiÖn nay lµ b¶o vÖ m«i tr−êng thÕ mµ viÖc sö dông lo¹i polime nµy vµo sö lý n−íc th¶i

vÉn cßn míi l¹ ®èi víi c¸c xÝ nghiÖp s¶n xuÊt g©y nhiÒu « nhiÔm. H¬n thÕ, mét nçi b¨n kho¨n lo ng¹i vÒ

tÝnh ®éc h¹i cho søc khoÎ vµ m«i tr−êng khi dïng lo¹i polime nµy lµ ®iÒu kh«ng ®¸ng cã, mét khi t×m

hiÓu cÆn kÏ vÒ ®Æc tÝnh cña chóng vµ nhÊt lµ khi thÊy c¸c n−íc ph¸t triÓn sö dông rÊt tho¶i m¸i.         

TÇm øng dông cña poliacrylamit rÊt phong phó, ®a d¹ng cã thÓ nªu tãm t¾t nh− sau :

Lµm trong n−íc:    N−íc ®ôc     →      N−íc trong    +    CÆn

V¾t n−íc v÷a bïn:   Bïn  v÷a     →     ThÓ kh«          +    N−íc trong

Trî läc:    DÞch khã läc       →    DÞch dÔ läc.

Trî t¸ch:    HÖ huyÒn phï nhò t−¬ng khã t¸ch pha     →    N−íc trong  +   Bïn .

Poliacrylamit cßn ®−îc sö dông cho c¸c môc ®Ých: c¶i t¹o ®Êt, phñ l¸ng giÊy, c¸c t«ng vµ c¸c thµnh

phÈm xenlul« kh¸c nh−  chÊt hå v¶i sîi b«ng, dÞch khoan giÕng  dÇu má. v.v... 

Do tÝnh míi mÎ cña viÖc øng dông s¶n phÈm ë n−íc ta, xin giíi thiÖu c¸c tµi liÖu sau:

- Catal« hµng cña c«ng ty Vichemfloc- Nhµ s¶n xuÊt hµng ®Çu cña NhËt B¶n.

- C¸c s¬ ®å h−íng dÉn c¸ch sö dông Vichemfloc cho mét sè môc ®Ých cô thÓ.

- Lý thuyÕt øng dông cña qu¸ tr×nh kÕt t¸ch.

C¸c tµi liÖu nµy nh»m giíi thiÖu viÖc xö lý n−íc vµ bïn v÷a; cßn néi dung xö lý c¶i t¹o ®Êt dïng

polime, xin ®−îc ®Ò cËp ®Õn trong mét dÞp kh¸c cho dï tÇm quan träng cña nã hoµn toµn kh«ng thua

kÐm viÖc xö lý n−íc vµ bïn: kh«ng chØ chèng ®−îc sôt lë, sãi mßn, röa tr«i mµ cßn lµm cho th¶m thùc

vËt trªn nÒn ®Êt c¶i t¹o xanh tèt h¬n.

Víi lßng mong muèn n¾m b¾t nhanh c¸c tiÕn bé kü thuËt vµ c«ng nghÖ Công ty hóa chất công nghệ mới

chóng t«i  hy väng ®−îc cïng c¸c nhµ c«ng nghÖ, c¸c nhµ s¶n xuÊt gãp phÇn ®Èy m¹nh viÖc sö dông s¶n

phÈm c«ng nghÖ cao vµo tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc kinh tÕ- ®êi sèng vµ b¶o vÖ m«i tr−êng.