25. CÁC PHƯƠNG PHÁP CÔNG CỤ QUẢN LÝ CHẤT LƯỢNG

1. Lưu đồ hay biểu đồ quá trình

KN: lưu đồ quá trình là phương pháp thể hiện quá trình thực hiện các công việc và toàn bộ dự án, là cơ sở để phân tích đánh giá quá trình và các nhân tố tác động đến chất lượng công việc và dự án.

Lưu đồ quá trình cho phép nhận biết công việc hay hoạt động nào thừa có thể loại bỏ, hoạt động nào cần sửa đổi, cải tiến hoàn thiện, là cơ sở để xác định vị trí, vai trò của mỗi thành viên tham gia trong quá trình quản lý chất lượng kể cả nhà cung, khách hàng, nhà thầu,...

Nguyên tắc xây dựng lưu đồ:

-Huy động mọi người có liên quan vào việc thiết lập lưu đồ

-Mọi dữ liệu thông tin hiện có phải thông báo cho mọi người

-Phải bố trí đủ thời gian để xây dựng lưu đồ.

2. Biểu đồ hình xương cá (biểu đồ nhân quả)

KN: Biểu đồ nhân quả là loại biểu đồ chỉ ra các nguyên nhân ảnh hưởng đến một kết quả nào đó.

Biểu đồ nhân quả có tác dụng liệt kê những nguyên nhân ảnh hưởng đến chất lượng, xác định nguyên nhân nào được cần xử lý trước...

Phương pháp xây dựng:

-Lựa chọn một tiêu chuẩn chất lượng cần phân tích (nhân tố kết quả) và trinh bày bằng một mũi tên

-Liệt kê toàn bộ những nguyên nhân chủ yếu ảnh hưởng đến chỉ tiêu phân tích. Có nhiều nguyên nhân ảnh hưởng đến chất lượng nhưng chủ yếu có thể chia thành 6 nhóm gồm: yếu tố con người, máy móc, nguyên vật liệu, phương pháp tiến hành, biện pháp đo lường, nhân tố môi trường.

-Tìm những nguyên nhân ảnh hưởng đến từng nhân tố trong 4 nhân tố trên, sau đó xem nhân tố mới lại là kết quả và xác định quan hệ nhân quả cho nhân tố mới, cứ thế tiếp tục cho các quan hệ ở cấp thấp hơn

3. Biểu đồ Parento

KN: Biểu đồ Parento là biểu đồ hình cột thể hiện bằng hình ảnh những nguyên nhân kém chất lượng, phản ánh những yếu tố làm cho chất lượng dự án không đạt yêu cầu trong một thời kỳ nhất định.

Về cấu trúc, trục ngang của biểu đồ phản ánh nguyên nhân, trục dọc trình bày tỉ lệ phần trăm của nguyên nhân kém chất lượng. Chiều cao các cột giảm dần phù hợp trật tự giảm dần tầm quan trọng của các nguyên nhân.

4. Biểu đồ kiểm soát thực hiện

KN: Biểu đồ kiểm soát thực hiện là phương pháp đồ họa theo thời gian về kết quả của một quá trình thực hiện công việc, là sự kết hợp giữa đồ thị và các đường giới hạn kiểm soát để xác định xem một quá trình có nằm trong tầm kiểm soát hay không, trên cơ sở đó, xây dựng các biện pháp điều chỉnh.

Biểu đồ thường dung để giám sát các hoạt động có tính chất lặp lại, giám sát các biến động về chi phí và tiến độ thời gian. Có hai loại biểu đồ kiểm soát là biểu đồ kiểm soát định tính và biểu đồ kiểm soát định lượng.

Biểu đồ kiểm soát định tính và thể hiện các đặc tính chất lượng có giá trị rời rạc, ví dụ, tỷ lệ % phế phẩm, khuyết tật...Biểu đồ kiểm soát định lượng biểu hiện các giá trị liên tục, số liệu có thể đo lường được, ví dụ, thể tích, đường kính hoặc khối lượng sản phẩm.

5. Biểu đồ phân bố mật độ

KN: Là một công cụ quan trọng để tổng hợp phân tích và thể hiện số liệu thống kê. Số liệu thống kê thu thập được thường rất nhiều, chưa cho thấy tính quy luật của hiện tượng nghiên cứu. Do vậy cân phải tiến hành phân loại chúng.

Biểu đồ phân bố mật độ là một phương pháp phân loại, biểu diễn số liêu theo các nhóm. Nhìn vào biểu đồ dễ nhận thấy hình dạng của tập hợp số liệu, cho phép đánh giá số liệu theo những tiêu chuẩn xác định.

Biểu đồ phân bố mật độ có ba đặc điểm quan trọng liên quan đến tâm điểm, độ dốc và độ rộng. Thông thường biến động của tập hợp số liệu theo một hình dạng nhất định nào đó. Những khác biệt nhiều với hình mẫu chung là sự không bình thường. Công tác quản lý chất lượng cần tìm ra nguyên nhân và có giải pháp để điều chỉnh kịp thời.

Các bước xây dựng biểu đồ phân bố mật độ:

-Thu thập các số liệu thống kê liên quan đến chỉ tiêu chất lượng cần nghiên cứu.

-Xác định khoản rộng số liệu (giá trị lớn nhất và giá trị nhỏ nhất), phân tổ tổng thể thống kê thành một số tổ nhất định, khoản cách tổ tùy thuộc vào mục đích nghiên cứu, có thể nhiều hoặc ít tổ nhưng không nên quá nhiều và quá ít tổ.

-Xác định tần số xuất hiện các giá trị của các tổ.

-Vẽ biểu đồ phân bố mật độ với trục hoành ghi các giá trị số liệu, trục tung thể hiện tần số xuất hiện