1.Định nghĩa về văn hóa ? Khái niệm văn hóa có nội hàm phong phú và ngoại diên rất rộng. Chính vì vậy đã có hàng trăm định nghĩa về văn hóa. Theo HCM  “ vì lẽ sinh tồn cũng như mục đích của cuộc sống, loài người mới sang tạo và phát minh ra ngôn ngữ,chữ viết, đạo đức, pháp luật, khoa học,tôn giáo,văn học,nghệ thuật, những công cụ cho sinh hoạt hằng ngày về mặc,ăn ,ở và các phương thức sử dụng.Toàn bộ những sang tạo và phát minh đó tức là văn hóa.Văn hóa là sự tổng hợp của mọi phương thức sinh hoạt cùng với biểu hiện của nó mà loài người đã sản sinh ra nhằm thích ứng những nhu cầu đời sống và đòi hỏi của sự sinh tồn” à khắc phục được những khái niệm phiến diện về văn hóa trong lịch sử và hiện tại.Trên thực tế, văn hóa bao gồm những giá trị vật chất và những giá trị tinh thần mà loài người đã sang tạo ra nhằm đáp ứng sự sinh tồn và cũng là mục đích sống của loài người.

2.Tính chất của nền văn hóa theo TTHCM?

3 tính chất:

Tính dân tộc

Là cái cốt, cái tinh túy bên trong rất đặc trưng của nền văn hóa dân tộc.

“ nếu dân tộc hóa mà phát triển đến cực điểm thì tức là đến chỗ thế giới hóa ra nó, vì lúc bấy giờ văn hóa thế giới sẽ phải chú ý đến văn hóa của mình và văn hóa của mình sẽ chiếm được vị trí ngang với các nền văn hóa thế giới”

Tính khoa học:

Tính hiện đại ,tiên tiến, thuận với với trào lưu tiến hóa của thời đại

Đòi hỏi đấu tranh chống lại những gì trái với khoa học, phản tiến bộ, chống lại chủ nhĩa duy tâm, mê tín dị đoan

Kế thừa phát huy tinh hoa văn hóa nhân loại

Tính đại chúng

Phục vụ nhân dân và do nhân dân xây dựng

“ văn hóa phục vụ ai ? Cố nhiên, chúng ta phải nói là phục vụ công nông binh,tức là phục vụ đại đa số nhân dân”

Quần chúng không chỉ là người sang tạo ra những của cải vật chất của xã hội mà quần chúng còn là người sang tác nữa.

3.Chức năng của nền văn hóa ? Vận dụng để phân tích quan điểm của Đảng ta : xây dựng một nền văn hóa tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc ?

3 chức năng

Bồi dưỡng tư tưởng đúng đắn và những tình cảm cao đẹp:

Tư tưởng và tình cảm là 2 vấn đề chủ yếu nhất trong đời sống tinh thần của con người

Người thường xuyên quan tâm đến việc bồi dưỡng lý tưởng cho cán bộ, đảng viên và tầng lớp nhân dânà đó là chức năng cao quý của văn hóa

Mở rộng hiểu biết , nâng cao dân trí

Nói đến văn hóa là phải nói đến dân trí : đó là trình độ hiểu biết,vốn kiến thức của người dân.

Nâng cao dân trí từ chỗ biết đọc biết viết để có thể hiểu các vấn đề lĩnh vực đời sống xã hội

Mục tiêu của nâng cao dân trái là độc lập dân tộc và CNXH.Đó cũng là mục tiêu “ dân giàu nước mạnh,xã hội côg bằng, dân chủ, văn minh”

Bồi dưỡng những phẩm chất,phong cách và lối sống tốt đẹp,lành mạnh; hướng con người đến chân,thiện ,mỹ để hoàn thiện bản thân.

Vận dụng của Đảng ta xây dựng1 nền văn hóa tiên tiến đạm đà bản sắc :

Sự vận dụng TTHCM với vấn đề xây dựng một nền văn hóa:

Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kì quá độ lên CNXH (1991) của Đảng ta nêu rõ rằng xây dựng một nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc là một trong những nội dung dung cơ bản của việc xây dựng CNXH ở VN.Nghị quyết đại hội VIII của Đảng yêu cầu : đưa các nhân tố văn hóa, tinh thần thấm sâu vào các lĩnh vực của đời sống xã hội.Nghị quyết trugn ương 5 khóa VIII ghi rõ “ để đảm bảo sự lãnh đạo cảu Đảng về văn hóa, phải xây dựng văn hóa từ trong đảng, trong bộ máy nhà nước…” và khẳng định rằng “ đặt trọng tâm vào nhiệm vụ xây dựng tư tưởng, đạo đức, lối sng và đời sống lành mạnh trong xã hội .Trước hết là trong các tổ chức Đảng và Nhà nước, trong các đoàn thể quần chúng và trong từng gia đình”. Nghị quyết IX của đảng một lần nữa yêu cầu “Nâng cao tính văn hóa trong mọi hoạt động kinh tế chính trị ,xã hội và sinh hoạt của nhân dân…”.Kết luận của hội nghị TW 10 khóa IX nhấn mạnh “ Tiếp tục đặt lên hang đầu nhiệm vụ xây dựng tư tưởng, đạo đức,lối sống và đời sống lành mạnh trong xã hội trước hết là trong các tổ chức đảng và nhà nước…”

Trong diễn văn đọc tại lễ kỉ niệm 75 năm thành lập của Đảng.Tổng bí thư Nông Đức Mạnh cũng yêu cầu phải phấn đấu để mỗi tổ chức đảng và đoàn thể mỗi cơ quan nhà nước đều là một “ tấm gương văn hóa trong xã hội”.

Nhắc lại các nghị quyết trên để thấy rõ tính bức bách của nhiệm vụ xây dựng văn hóa trong đảng ta hiện nay. Cũng là để thấy rõ rằng muốn xây dựng tư tưởng, đạo đức, lối sống và đời sống lành mạnh trong xã hội trước hết phải xây dựng được các phẩm chất đó trong các tổ chức đảng và bộ máy của nhà nước…

Đối chiếu với TTHCM ta thấy rõ được vai trò quan trọng đến nhường nào của đạo đức cách mạng trong việc xây dựng nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc nói chung và xây dựng văn hóa trong Đảng nói riêng.Không phải ngẫu nhiên trong Di Chúc Người nói về đảng và nhấn mạnh vấn đề đạo đức “ Đảng ta là 1 đảng cầm quyền.Mỗi đảng viên và cán bộ phải thật sự thấm nhuần đạo đức cách mạng, thật sự cần ,kiệm,liêm,chính, chí công vô tư.Phải giữ đảng ta thật trong sạch, phải xứng đáng là người lãnh đạo,người đầy tớ thật trung thành của nhân dân”

Những lời dạy của Bác Hồ về đạo đức cách mạng đối với đảng ta, đối với mỗi cán bộ, đảng viên nay vẫn còn mang tính thời sự nóng hổi nhất là những phẩm chất trung với đảng, trung với nước, hiếu với dân, và cần kiệm liêm chính chí công vô tư,về nâg cao đạo đức cách mạng,quét sạch chủ nghĩa cá nhân..không bao giờ cũ. Nếu có cái gọi là cũ thì chính là nhận thức của chúng ta về lời dạy của Bác chưa đến nơi đến chốn, chúng ta nói mà không đi đôi với làm, khiến cho đời sống đạo đức tỏng Đảng suy thoái trầm trọng.Cuộc vận động xây dựng chỉnh đốn đảng theo tinh thần hội nghị trung ương 6 (lần 2) khóa VIII đòi hỏi phải khắc phục được tình trạng suy thoái về tư tưởng đạo đức và lối sống trong cán bộ đảng viên đặc biệt là tình trạng tham nhũng lãng phí ,quan lieu, một căn bệnh nguy hiểm đang đục khoét cơ thể của đảng ta.Trong cuộc đấu tranh này,mỗi cán bộ đảng viên có trách nhiệm đề cao tu dưỡng tt đạo đức HCM.

4.Văn hoá giáo dục:Trong nền giáo dục phong kiến, kinh viện xa

Nền giáo dục của nước Việt Nam sau khi được độc lập là nền giáo dục mới.

- Mục tiêu của văn hoá giáo dục là thực hiện cả ba chức năng của văn

- Cải cách giáo dục là xây dựng hệ thống trường, lớp với chương trình và nội dung dạy học thật khoa học, hợp lý, phù hợp với bước phát triển của ta. Học chính trị, khoa học - kỹ thuật, chuyên môn nghiệp vụ, lao động…

- Phương châm, phương pháp giáo dục:

Phải luôn gắn giáo dục với thực tiễn Việt Nam, học đi đôi với hành, học kết hợp với lao động sản xuất. Giáo dục phải có tính định hướng đúng đắn, rõ ràng, thiết thực, phối hợp nhà trường với gia đình – xã hội, thực hiện bình đẳng dân chủ trong giáo dục.

Học ở mọi nơi, mọi lúc, học mọi người; học suốt đời; coi trọng việc tự học, tự đào tạo và đào tạo lại. “học không biết chán, học không bao giờ đủ, còn sống còn phải học”.

Phương pháp giáo dục phải bám chắc vào mục tiêu giáo dục.

- Quan tâm xây dựng đội ngũ giáo viên có phẩm chất, yêu nghề; phải có đạo đức cách mạng, phải yên tâm công tác, đoàn kết; phải giỏi chuyên môn, thuần thục phương pháp.

5.) Văn hoá văn nghệ:

- Văn nghệ là một mặt trận, văn nghệ sĩ là chiến sĩ, tác phẩm văn nghệ là vũ khí sắc bén trong đấu tranh cách mạng, trong xây dựng xã hội mới, con người mới.

Văn nghệ là mặt trận “ngòi bút của các bạn cũng là những vũ khí sắc bén trong sự nghiệp phò chính, trừ tà”.

Văn nghệ sĩ là chiến sĩ “Cũng như các chiến sĩ khác, chiến sĩ nghệ thuật có nhiệm vụ nhất định, tức là phụng sự tổ quốc, phụng sự kháng chiến, phụng sự nhân dân, trước hết là công, nông, binh. Để làm tròn nhiệm vụ, chiến sĩ nghệ thuật cần có lập trường vững vàng, tư tưởng đúng... đặt lợi ích của kháng chiến, của Tổ quốc, của nhân dân lên trên hết”. Họ phải nâng cao trình độ chính trị, văn hoá, nghiệp vụ, đặc biệt phải có phẩm chất, bản lĩnh, tài năng để sáng tạo ra những sản phẩm tinh thần phục vụ cuộc sống, phục vụ nhân dân ngày càng tốt hơn.

- Văn nghệ phải gắn với thực tiễn của đời sống nhân dân. “Thật là một thế giới thần tiên. Nhưng tôi nhớ mường tượng như Lỗ Tấn, nhà đại văn hào của cách mạng Trung Hoa đã nói một câu đại ý như thế này: Người trần lên tiên có lẽ cũng thích thật. Nhưng nhìn mãi cái đẹp không thay đổi rồi cũng thấy chán, thấy nhạt nhẽo và mới biết rằng muốn tìm thấy sự thay đổi, sự ham mê thật thì phải trở về với cuộc sinh hoạt thực tại của con người.” Thực tại đem lại nguồn sinh khí vô tận cho văn nghệ. Chiến sĩ văn nghệ phải thật hoà mình với quần chúng và không được quên rằng “...chỉ có nhân dân mới nuôi dưỡng cho sáng tác của nhà văn bằng những nguồn nhựa sống. Còn nếu nhà văn quên điều đó – thì nhân dân cũng sẽ quên anh ta.” Thực tiễn không chỉ là nguồn nuôi dưỡng những sáng tác, mà còn là những tinh hoa trong sáng tác dân gian đã được chắt lọc từ thế hệ này qua thế hệ khác. Nhân dân cũng sáng tác văn hoá văn nghệ và hưởng thụ văn nghệ, chúng ta thường gọi là sáng tác dân gian. Những sáng tác ấy là “những hòn ngọc quý”.

- Phải có những tác phẩm văn nghệ xứng đáng với thời đại mới của đất nước và của dân tộc.Phải phán ánh cho hay, cho chân thật sự nghiệp cách mạng của nhân dân. “Quần chúng mong muốn những tác phẩm có nội dung chân thật và phong phú, có hình thức trong sáng và vui tươi. Khi chưa xem thì muốn xem, xem rồi thì bổ ích”. “Cần làm cho món ăn tinh thần được phong phú, không nên bắt mọi người chỉ được ăn một món thôi. Cũng

6. Văn hoá đời sống

Quan điểm xây dựng đời sống mới thực sự là quan điểm độc đáo của Hồ Chí Minh về văn hoá. Khái niệm đời sống mới bao gồm cả đạo đức mới, lối sống mới và nếp sống mới,  ba nội dung ấy có quan hệ mật thiết với nhau, trong đó đạo đức đóng vai trò chủ yếu.

- Đạo đức mới. Theo Hồ Chí Minh là thực hành đời sống mới trước hết là thực hành đạo đức cách mạng cần, kiệm, liêm chính.

- Lối sống mới. Đó là lối sống có lý tưởng có đạo đức,văn minh, tiên tiến, kết hợp hài hoà truyền thống tốt đẹp của dân tộc và tinh hoa văn hoá của nhân loại. Cần phải “sửa đổi những việc rất cần thiết, rất phổ thông, trong đời sống của mọi người, tức là sửa đổi cách ăn, cách mặc, cách ở, cách đi lại, cách làm việc”. Năm cách phải sửa đổi... có nghĩa là nói về mặt văn hoá của ăn, mặc, ở,... Mặt văn hoá của ăn, mặc, ở, ... phụ thuộc vào lối sống có văn hoá hay không có văn hoá của con người.

- Nếp sống mới. Quá trình xây dựng lối sống mới làm cho nó dần dần trở thành thói quen ở mỗi người, thành phong tục tập quán của cả cộng đồng trong phạm vi địa phương hay cả nước gọi là nếp sống mới. Nếp sống mới phải kế thừa những truyền thống tốt đẹp, những thuần phong mỹ tục lâu đời của nhân dân ta. Cái gì cũ mà xấu thì bỏ. Cái gì cũ mà không xấu thì phải sửa đổi cho hợp lý. Cái gì cũ mà tốt thì phát triển thêm. Cái gì mới mà hay thì phải làm.

Sự vận dụng Tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh với vấn đề xây dựng văn hóa

Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội (năm 1991) của Đảng ta nêu rõ rằng, xây dựng nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc là một trong những nội dung cơ bản của việc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam. Nghị quyết Đại hội VIII của Đảng yêu cầu: đưa các nhân tố văn hóa, tinh thần thấm sâu vào các lĩnh vực của đời sống xã hội. Nghị quyết Trung ương 5, khóa VIII, ghi rõ: "Để đảm bảo sự lãnh đạo của Đảng về văn hóa, phải xây dựng văn hóa từ trong Đảng, trong bộ máy nhà nước..." và khẳng định rằng: "Đặt trọng tâm vào nhiệm vụ xây dựng tư tưởng, đạo đức, lối sống và đời sống văn hóa lành mạnh trong xã hội, trước hết là trong các tổ chức đảng và nhà nước, trong các đoàn thể quần chúng và trong từng gia đình". Nghị quyết Đại hội IX của Đảng một lần nữa yêu cầu: "Nâng cao tính văn hóa trong mọi hoạt động kinh tế, chính trị, xã hội và sinh hoạt của nhân dân". Kết luận của Hội nghị Trung ương 10, khóa IX, nhấn mạnh: Tiếp tục đặt lên hàng đầu nhiệm vụ xây dựng tư tưởng, đạo đức, lối sống và đời sống lành mạnh trong xã hội, trước hết là trong các tổ chức đảng và nhà nước. Trong Diễn văn đọc tại Lễ kỷ niệm 75 năm Ngày thành lập Đảng, Tổng Bí thư Nông Đức Mạnh cũng yêu cầu phải phấn đấu để mỗi tổ chức đảng và đoàn thể, mỗi cơ quan nhà nước đều là "một tấm gương văn hóa trong xã hội".

Nhắc lại các nghị quyết nói trên để thấy rõ tính bức bách của nhiệm vụ xây dựng văn hóa trong Đảng hiện nay; cũng là để thấy rõ rằng muốn xây dựng được tư tưởng, đạo đức, lối sống và đời sống văn hóa lành mạnh trong xã hội, trước hết phải xây dựng được các phẩm chất đó trong các tổ chức của Đảng và bộ máy của Nhà nước...

Đối chiếu với tư tưởng Hồ Chí Minh về đạo đức mà chúng tôi vừa đề cập, ta càng thấy rõ vai trò quan trọng biết dường nào của đạo đức cách mạng trong việc xây dựng nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc nói chung, và xây dựng văn hóa trong Đảng nói riêng. Không phải ngẫu nhiên trong Di chúc Người nói về Đảng và đặc biệt nhấn mạnh vấn đề đạo đức: "Đảng ta là một Đảng cầm quyền. Mỗi đảng viên và cán bộ phải thật sự thấm nhuần đạo đức cách mạng, thật sự cần, kiệm, liêm, chính, chí công, vô tư. Phải giữ gìn Đảng ta thật trong sạch, phải xứng đáng là người lãnh đạo, là người đày tớ thật trung thành của nhân dân".

Những lời dạy của Bác Hồ về đạo đức cách mạng, đối với Đảng ta, đối với mỗi cán bộ, đảng viên, ngày nay vẫn còn mang tính thời sự nóng hổi; nhất là những phẩm chất trung với Đảng, trung với nước, hiếu với dân, về cần, kiệm, liêm, chính, chí công, vô tư, về nâng cao đạo đức cách mạng, quét sạch chủ nghĩa cá nhân, về đảng viên đi trước, làng nước theo sau... là không bao giờ cũ. Nếu có cái gì gọi là cũ thì đó chính là nhận thức của chúng ta về các lời dạy của Bác không đến nơi, đến chốn, không thật đầy đủ và nhuần nhuyễn, nhất là chúng ta nói mà không đi đôi với làm, hoặc nói nhiều làm ít, khiến cho đời sống văn hóa trong Đảng, nhất là đời sống về đạo đức, có những biểu hiện suy thoái nghiêm trọng. Cuộc vận động xây dựng, chỉnh đốn Đảng theo tinh thần Nghị quyết Hội nghị Trung ương 6 (lần 2), khóa VIII, đòi hỏi phải khắc phục bằng được tình trạng suy thoái về tư tưởng, đạo đức và lối sống trong cán bộ, đảng viên, đặc biệt là tình trạng tham nhũng, lãng phí, quan liêu, một căn bệnh nguy hiểm đang đục khoét cơ thể sống của Đảng ta. Trong cuộc chiến đấu sinh tử này, mỗi cán bộ, đảng viên chúng ta càng phải đề cao trách nhiệm tu dưỡng và thực hành tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh.