Sapa, những ngày lạnh nhất

Bài đã đăng trên Áo Trắng số 103 dưới bút danh Võng Tịnh

Hẹn hò sắp xếp lo lắng hồi hộp dùng dằng dứt khoát, cuối cùng thì em cũng có mặt trên con tàu Lao Cai 7 gần 11 giờ đêm ậm ừ chào tạm biệt Hà Nội để đến gần với vùng đất mê hoặc, cái nơi mà một năm vài ba lần các bạn em phải có mặt mấy ngày không thì bứt rứt nhớ nhung ấy. Đón giao thừa (dù chỉ là năm dương lịch) trong nhịp bánh sắt mải miết trên thanh ray, xuống tàu khi trời hửng sáng, đi loanh quanh trong cái thị xã miền núi vắng hoe hoắt đầy bụi, em chờ mong Sapa như chờ mong một thế giới khác. Và em đã chẳng uổng công.

Bác lái xe ôm đứng tuổi vui chuyện nhắc rằng còn dăm km nữa là đến nơi nhưng Sapa đã đón em bằng cái lạnh tê buốt mà đầu ngón chân em cảm nhận được khi mới ở lưng chừng con đường núi quanh co. Càng vào gần thị trấn cái lạnh ấy càng rõ hơn, không chỉ mon men ở đầu ngón chân nữa mà hiện hữu mồn một trên những cành cây khô úa trụi lá, mặt hồ mù sương khói, trên cả những khoảng da thịt tím tái nơi khoeo chân những người phụ nữ dân tộc mặc váy chàm...

Em không có ý định kể trình tự từng chi tiết trong chuyến đi mà cả bọn vẫn gọi là an dưỡng lười biếng của mình. Em chỉ muốn nói về cảm giác mà Sapa mang lại, cho em, cho bạn em, và phần nào đấy, qua những dòng em lan man, sẽ cho cả các bạn nữa (xưng em, gọi các bạn, cái lối xưng hô quái gở, nhưng em thích thế!).

Lên Sapa, em mong thấy tuyết. Và sứ giả riêng của miền ôn đới ấy đã đến rất gần em, trong cành cây băng mà người con trai không quen biết mang từ một điểm cao nào đó về thung lũng, trong những nhánh cỏ trắng xoá cheo leo lưng chừng núi trên đường lên đỉnh đèo Hoàng Liên, trong những lời kể lúc nào cũng ở thời quá khứ hoàn thành hoặc tương lai không chắc chắn của những người bản địa, gần hơn nữa là trong những hạt nước đá li ti đọng lại trên sàn cầu ở Thác Bạc mà bạn em túm tụm chụp ảnh. Chưa một lần em được thật sự chạm vào tuyết, thay vào đó em đã nếm cả sương, nắng và gió Sapa.

Sương làm mềm môi em, không bằng rượu táo mèo ngọt lừ sóng sánh bên bếp nướng ven nhà thờ đá nhưng êm ái hơn. Nắng làm hồng má em, không bằng những loại mỹ phẩm dùng đêm dùng ngày mà bạn em gọi tắt là giọt đêm giọt ngày nhưng nồng ấm hơn. Gió nữa, gió ôm em, nâng tay em, xoay vai em trong vũ điệu đam mê, không bằng những chàng mắt xanh trên sàn nhảy của Green Bamboo nhưng vô tư hơn, em chắc vậy.

Lên Sapa, em biết cũng chỉ có ngày và đêm như hầu hết mọi nơi trên trái đất này. Ngày của Sapa có lẽ dài hơn với những người dân tộc uể oải dọc những bậc đá của dãy phố hết dốc lên lại dốc xuống. Ngày của Sapa có lẽ ngắn hơn với những du khách sải chân vội vã để kịp thu hết những cảnh vật ngộ nghĩnh xinh xẻo vào các loại bộ nhớ tự nhiên lẫn nhân tạo của mình. Đêm Sapa thì dường như lúc nào cũng vậy, những con phố nhấp nhô theo sườn núi im lìm dưới ánh đèn vàng hiu hắt, bình yên đến mềm lòng.

Lên Sapa, em được trải qua một đêm không bình yên hiếm hoi của nó khi gió lốc xô qua những khe núi ào vào thị trấn, kéo đổ một cây non ở vườn hoa, giật những mái tôn nóc chợ, thổi tắt ánh điện trong những ô cửa sổ, cáu kỉnh gây sự như muốn phá giấc ngủ của tất cả mọi người. Khi ấy, em và hai bạn khoác tay nhau đi giữa con phố mang cái tên nên thơ: Cầu Mây. Cầu Mây chẳng nên thơ chút nào, tối đen hun hút, vắng, mỗi bước đi rờn rợn như đi qua phố hoang đầy tai hoạ rình rập trong những truyện trinh thám. Bầu trời thì ở rất gần, không biết bao nhiều đốm sao lung linh, gió thì thốc thẳng vào mặt mũi, em cuộn chặt chiếc chăn len khoác trên vai và thấy mình chỉ là một hạt cát chẳng biết cơn gió hung hăng kia sẽ cuốn đi lúc nào. Bạn khoác tay em chặt hơn, cùng ngẩng đầu lên chỉ cho nhau xem chòm sao có hình chiếc gáo, ba cái bóng, ba giọng nói lọt thỏm giữa bao la trời đất núi đồi... Những phút giây như vậy mấy ai gặp hai lần trong đời?

1.2005