Ngày tàn, nắng tắt.

Ông già râu bạc nhìn lên đỉnh non cao, mây trắng giăng giăng gợi một cảm giác quen thuộc mơ hồ. Hãy còn xa mới đến! Ông đưa tay xốc lại gùi hành lý trên lưng, bất chợt có cơn gió mạnh thổi bay chiếc mũ về phía xa, rơi xuống trước một mũi giày nhỏ. Ông già cúi xuống nhặt, không ngờ cô bé nọ đã nhanh tay hơn, cô cung kính cúi đầu gửi lại ông bằng cả hai tay, trong trẻo cất tiếng thưa:

- Chào mừng khách quan đã đến với quán trọ Phù Vân!

Ông già ngỡ ngàng, chưa đáp được lời nào, ông đã thấy chân mình đang bước theo cô gái trẻ băng băng lên sườn dốc rồi dừng lại ở giữa khung cảnh thần tiên. Một dãy nhà gỗ nằm giữa một vùng non xanh nước biếc, bầu trời sát gần mặt đất, tưởng như với tay là có thể chạm mây. Cô gái ban nãy vẫn giữ nụ cười ngọt như rót mật:

- Phòng của ngài ở phía Đông, nếu có việc cần xin thổi cây sáo ngọc để trên thư án, tôi sẽ đến ngay. – Nàng toan quay đi, song vẫn còn điều chưa nói hết. – Nếu giữa đêm có bóng trắng đến tìm, ngài đừng sợ, đó chỉ là những linh hồn vô hại đến tìm người tâm sự thôi, không phải ma đâu!

Cô gái đã đi mất hút, ông già vẫn mơ màng không hiểu. Từ làng chài ven biển, ông lên đường du sơn ngoạn thủy đã hơn một tháng, chưa một lần nghe nói đến quán trọ này. Tuy nhiên, ông vẫn tò mò bước đến gian phòng đã được chuẩn bị cho mình, cơm canh nóng sốt đã sẵn sàng. Ông sờ lại túi hành lý bên người, dẫu gì chắc ông cũng chi trả được, hôm nay ông đi nhiều cũng thấm mệt rồi. Nghĩ thế, ông khoan khoái ăn một bữa thật no rồi đánh một giấc ngon lành. Trong cơn mơ, ông nghe rõ tiếng gió lùa qua mành trúc, khua chiếc chuông gió bằng gỗ treo trên mái hiên tạo ra những tiếng lách cách lầm rầm như ai đang trò chuyện.

Khi tỉnh dậy đã là sáng hôm sau, ông nhìn ra sân, những giọt nắng sớm hân hoan nhảy nhót trên bóng lá. Ông với tay lấy cây sáo nhỏ trên bàn, thổi một khúc, bên ngoài lập tức vọng đến tiếng gõ cửa. Không phải cô gái hôm qua, người đến là một chàng trai trẻ mặc y phục trắng, mái tóc đen dài và đôi mắt sáng trong yên ả như mặt hồ thu. Chàng điềm nhiên bước đến ngồi trước mặt ông, đặt xuống một bộ ấm chè.

- Ngài ngủ có ngon không? – Giọng chàng trầm ấm.

- Cậu là chủ nơi này? – Ông hỏi.

Chàng trai khẽ gật đầu, nâng tay áo, rót chè mời. Hương nhài thoang thoảng tỏa theo làn khói khiến ông già thư thái lạ lùng. Hai bên im lặng thưởng chè, nghe chim hót ríu rít ngoài sân, đoạn chàng trai lên tiếng:

- Ngài đến được quán trọ này ắt là người có duyên, xin cứ an tâm nghỉ lại! – Khóe môi chàng khẽ cong lên, đuôi mắt nheo nheo. – Hôm nay trời đẹp, sao ngài không ra hồ câu cá, chẳng phải đó là thú vui của ngài sao?

Ông già ngạc nhiên vì chàng trai biết rõ sở thích của mình, nhưng loáng một cái người đã đi đâu mất. Ông bước ra sân, thả bộ xuống hành lang dài dẫn ra đình hồ. Không ngờ có người tới sớm hơn cả ông, người đó tuổi trạc chàng trai ban nãy nhưng thân hình rắn rỏi, đôi mắt sáng lấp lánh dưới hàng chân mày rậm. Chàng nhìn ông, khẽ gật đầu rồi lại chuyên tâm câu cá. Ông cũng rút một chiếc cần dựng ở góc đình, ngồi xuống một bên. Hôm nay có vẻ không phải ngày tốt để đi câu, nước trong veo khiến lũ cá sợ mồi nên mãi mà cần câu của hai bên đều không động.

Tiếng bước chân khẽ khàng sau lưng làm cả hai đồng thời quay lại. Cô gái nhỏ đặt xuống bàn một khay đầy thức ăn và rượu, rót vào hai cốc rồi lại lễ phép cúi chào. Từ đầu đến cuối, cô không hề nói một câu.

Hai người đàn ông cao lớn nhìn theo cô gái rồi lại nhìn nhau. Chần chừ một đỗi, cả hai ngồi xuống bên mâm thức ăn thịnh soạn. Người trẻ tuổi nâng ly ngang miệng:

- Mời ngài!

Ông già uống cạn ly rượu, một cơn gió mát lành thổi vào mái đình đưa theo hương sen dìu dịu. Ông hỏi ôn tồn:

- Cậu đến quán trọ này mấy lần rồi?

Chàng trai nhìn ông, hơi mở to mắt, đoạn phì cười:

- Hóa ra ông cũng là một vị khách bất đắc dĩ như tôi. – Chàng nhìn lên những đám mây bềnh bồng là là trên mặt nước. – Nghe nói đây là nơi dành cho những người có nỗi khổ tâm không tháo gỡ được.

- Cậu còn trẻ như vậy, có thể có nỗi khổ gì? – Ông già thắc mắc.

Chàng trai nhìn ông, lại rót một cốc đầy rượu rồi uống cạn. Chàng nhìn ra phía hồ nước, lẩm bẩm như tự nói với chính mình:

- Thời xưa, mỹ nhân dùng kế để lung lạc địch quân thì được người người ca ngợi hy sinh vì đất nước. Đổi lại, nếu người đó là nam nhi lại bị đời đời phỉ nhổ. Ông nói xem, đàn ông không có nước mắt sao?

Ông già chăm chú lắng nghe, thỉnh thoảng đưa tay rót rượu cho chàng mà không nói một lời nào. Chàng nhìn những giọt rượu sóng sánh, khẽ thở dài:

- Tôi biết, tôi dùng kế để ít tiêu hao binh lực nhất mà vẫn chiếm được thành trì tuy có công với đất nước tôi nhưng có tội với người xem tôi là chồng, tin tưởng tôi hết mực.

Ông già hiểu được cảm giác trong lòng cậu. Tuy không rõ tại sao, nhưng ông nhớ mình cũng từng đắn đo giữa việc nhà và việc nước.

- Nếu được làm lại lần nữa, cậu sẽ chọn thế nào? – Ông chân thành hỏi.

Chàng suy nghĩ hồi lâu, tay nắm chặt thành đấm, trả lời đầy kiên quyết:

- Tôi chưa từng hối hận.

Ông không bất ngờ, vì chính ông cũng sẽ làm như vậy. Có cơn đau nhoi nhói lên trong dạ, ông già hít một hơi thật sâu để tự trấn tĩnh rồi nói với chàng trai:

- Trong lòng cậu sớm đã phân nặng – nhẹ rồi. Đàn ông muốn làm việc lớn thì phải tàn nhẫn, mềm lòng chỉ tổ chuốc lấy đau thương.

Tiếng sáo vi vu được gió xa đưa lại. Hai người trong đình nhìn về phía dãy nhà chính, thấy thấp thoáng một bóng áo trắng trang nhã. Cuộc rượu kéo dài trong im lặng đến tận giữa trưa. Trong váng vất hơi men, ông nhớ mình cũng từng có một thời vẫy vùng, một thời ngang dọc, một thời chém giết. Trớ trêu thay, ông không tài nào nhớ được gương mặt đối thủ, hoặc ông là ai, hoặc ông đã chiến đấu ở chiến trường nào. Ông lên núi này chỉ để ngao du hay đang đi tìm kẻ cựu thù?

Khi ông già tỉnh rượu, trời đã về chiều. Mùi cháo thơm nức mũi giục ông mở mắt, một bóng dáng mảnh mai thoăn thoắt đi đi lại lại. Ông khẽ hỏi:

- Cháu gái tên gì?

Cô gái đang múc cháo ra bát dừng tay nhìn sang phía ông. Ông già thoáng kinh ngạc, đây không phải là cô bé ông đã gặp trước kia. Cô gái này lớn hơn vài tuổi, mặt đẹp như hoa, da trắng như bạch ngọc. Ông ngỏ ý mời cô cùng dùng bữa, cô lắc đầu nguầy nguậy. Cô ngồi cạnh bên, chống cằm nhìn ông xơi cháo, gương mặt hiện rõ sự thích thú.

- Cháu làm ở đây lâu chưa? – Ông hỏi.

- Không ạ, cháu là khách trọ. – Nàng nheo mắt cười thật hồn nhiên. – Cô bé kia nghịch dại bị bỏng tay nên nhờ cháu nấu và mang đến cho ông.

Nụ cười này dường như ông đã gặp ở đâu rồi.

- Cháu cũng có nỗi khổ tâm không giải được sao?

Câu hỏi của ông khiến nụ cười trên mặt cô vụt tắt. Cô giương đôi mắt to tròn nhìn ông đăm đắm, lúc lâu sau, cô lại nở nụ cười buồn.

- Cháu còn bé như vậy, buồn chuyện gia đình hay chuyện tình duyên? – Ông cố trêu.

- Cháu lớn rồi, có chồng rồi đấy! – Đôi môi hồng cong lên như cánh hoa đào khiến ông già thấy vui lây.

Rồi nụ cười kia bỗng méo xệch.

- Ông ơi, yêu và tin chồng là có tội phải không ông?

- Ai bảo cháu thế? – Ông sửng sốt.

- Cha cháu ạ. – Mắt nàng hoe hoe đỏ.

- Cha mẹ nào chẳng dạy con gái phải thờ chồng? – Ông già nhíu mày.

- Nhưng cha cháu là vua, chồng cháu là hoàng tử nước láng giềng... - Giọng nàng càng lúc càng nức nở. – Cháu tin chồng nên tiết lộ bí mật quân cơ làm mất nước, bị cha cháu xem là giặc...

Ông bối rối khi thấy cô gái nhỏ khóc òa, vội bước đến đưa tay lau nước mắt cho cô. Ông chợt nhớ mình từng có một đứa con gái nhỏ, nó cũng hay sà vào lòng ông nũng nịu thế này.

Ông vỗ nhẹ lưng cô an ủi:

- Ngoan nào, ngoan nào...

Cô gái vẫn nấc lên từng tiếng:

- Cháu không phải là giặc, cháu không phản bội đất nước đâu!

- Ta biết! Ta biết chứ! – Ông sốt ruột như thể nàng đang trách móc mình.

Cô gái khóc mệt, thiêm thiếp trong tay ông. Ông già suy nghĩ thật lâu rồi từ tốn nói:

- Đành rằng cháu quá ngây thơ, nhưng cha cháu là vua một nước, đâu thể cả tin như cháu được. Gả cháu cho con của kẻ thù cũng là quyết định của ông ta, muốn lợi dụng cuộc hôn nhân chính trị này... Ta nghĩ ông ấy chỉ vì nóng giận một lúc, không thể chấp nhận được việc mình đã làm sai, thành thử, ông mới trút lên người cháu.

Nước mắt cô gái rơi ướt đẫm đôi tay đầy vết chai của ông già:

- Thật thế hả ông?

- Thật! Có cha mẹ nào chẳng thương con? – Ông già đưa một tay xoa đầu, tay kia vẫn lau nước mắt cho cô. – Đợi ông ấy bình tĩnh lại sẽ biết mình quá lời thôi.

Cô gái cố nén từng tiếng nấc, khẽ mỉm cười, đôi mắt nhìn ông tràn ngập yêu thương:

- Ông biết tên cháu mà, ông nhỉ?

Ông già tưởng như có ai cầm búa giáng mạnh lên ngực, bên tai vang rền tiếng sấm.

Gương mặt xinh đẹp trên tay ông, rồi chiếc cổ thon, rồi bờ vai gầy, vòng eo mảnh bỗng hóa thành khối ngọc trắng. Ông già sửng sốt không kịp giữ, khối ngọc rơi xuống đất, đầu lìa khỏi cổ. Trước mắt ông bỗng tràn ngập một màu đỏ tươi, mùi máu tanh nồng xộc lên mũi, từng chuyện xưa lũ lượt kéo nhau về. Ông chợt nhớ ra vì sao mình lại đến đây.

Yêu hận của ông thảy đều ở nơi này cả!

Cánh cửa phòng xịch mở, cô bé ban sáng bước vào, nhẹ nhàng đặt một thanh kiếm lên bàn:

- Đây là thanh kiếm quán trọ chúng tôi chuẩn bị cho ngài. Chỉ cần chém một nhát, kẻ thù của ngài sẽ mất máu cho đến chết.

Cô bé đã đi rồi, ông già vẫn chôn chân tại chỗ. Không biết bao lâu sau đó, ông nhấc từng bước nặng như chì đến chỗ đầu bức tượng kia, run run ôm vào lòng dùng tay áo lau sạch bụi, cẩn thận từng chút một. Lúc con còn nhỏ, ta cũng tự tay tắm cho con biết bao lần, ông nghĩ. Dựng thân tượng lên, ông đặt chiếc đầu lên cổ nhưng không cách nào cố định được, ông già cứ loay hoay, không biết mặt mình đã ướt đẫm từ lâu.

Đứa con gái đó, ông đã từng nâng niu như báu vật, đã từng thề sẽ đâm kiếm ngập tim kẻ nào khiến nàng rơi lệ. Đứa con gái đó, ông đã hân hoan nhìn nàng xinh đẹp lộng lẫy trong ngày cưới, sánh đôi với hoàng tử nước láng giềng. Đứa con gái đó, đứa con gái đó...

Lần đầu tiên nó cất tiếng gọi "Cha", ông mừng hơn ai dâng tặng giang sơn gấm vóc.

Lần cuối cùng nó gọi "Cha", ông len lén kiêu hãnh vì mình đã đặt quốc gia trên cả tình thân.

Hôm ấy, lông ngỗng bay mù trời, máu nàng rơi đỏ như hồng mai nở trong tuyết trắng.

Có ai... có ai cứu dùm con ông? Con gái ông, niềm vui của ông, máu thịt của ông...

Ông già lắc mạnh đầu, cố ngăn dòng ký ức! Ông lục tung căn phòng tìm thuốc và băng gạc, cứ rời tay là đầu tượng rơi xuống đất. Ông bắt đầu hoảng loạn, miệng muốn gào lên cầu cứu nhưng âm thanh cứ nghẹn trong cổ họng, rồi mắt ông chạm đến thanh kiếm đặt trên bàn.

***

- Ông chủ vào trước đi!

Chàng trai áo trắng khẽ nhíu mày nhìn cô gái nhỏ. Sợ phật ý chủ, nàng vội vã thanh minh:

- Cô công chúa kia lúc chết bị vua cha chém đầu mà...

Chàng thư sinh cười nhẹ, đẩy cửa vào, cô bé rón rén theo sau. Ở giữa phòng, ông già vẫn ôm chặt bức tượng bằng ngọc trắng, cổ tay ông đặt đúng vị trí xưa kia bị nhát gươm của ông chém xuống. Mặt ông trắng bệch không còn sự sống, mắt khép hờ, những nếp nhăn giãn ra thanh thản, trên sàn, thanh kiếm nằm lăn lóc cạnh bên.

Chàng trai chạm lên cổ bức tượng, không một vết xước. Ánh trăng chênh chếch rọi qua khe cửa, hắt trên gương mặt cô gái, khối ngọc sáng lấp lánh như đọng những giọt sương.

Cô bé đứng cạnh níu chặt tay áo chủ, chàng đưa tay vuốt nhẹ mi mắt ông già, đoạn quay sang cô nói khẽ:

- Sáng mai có thể xóa tên họ trong sổ khách được rồi.

Ngoài cửa phòng, một bóng người như chết lặng.

***

Rất lâu về sau, ở kinh thành nước Triệu, chàng vương tử một thời lừng lẫy trút hơi tàn trên giường bệnh. Khi xưa có người nguyền rủa chàng là kẻ vong ơn bội nghĩa, cũng có người đồn thổi chàng vì hối tiếc mà tự tận, nhưng chàng vẫn sống. Kiếp này, chàng đã làm tròn trách nhiệm một người con, một người dân, chàng chỉ có lỗi với một người.

Nhìn ra khoảng trời bao la đỏ ánh tịch dương, chàng nghĩ đến câu chuyện lạ kỳ năm đó. Nhiều lần chàng đã cho người quay lại nước Nam, lên tận đỉnh núi mây phủ ấy tìm nhưng chẳng được dấu vết gì.

Nghe nói quán trọ Phù Vân chỉ người hữu duyên nhìn thấy.