Tuaàn : 1 Tieát :1 Ngaøy :

BAØI 1 : BAØI MÔÛ ÑAÀU

I/ MUÏC TIEÂU:

1/Kieán thöùc:

Neâu roõ muïc ñích, nhieäm vuï vaø yù nghóa cuûa moân hoïc

Xaùc ñònh ñöôïc vò trí cuûa con ngöôøi trong töï nhieân

Neâu ñöôïc caùc phöông phaùp hoïc taäp ñaëc thuø cuûa moân hoïc

2/ Kyõ naêng: Reøn kyõ naêng nhaän bieát caùc boä phaän caáu taïo treân cô theå ngöôøi

3/ Thaùi ñoä: Giaùo duïc loøng yeâu thích boä moân .

II/ PHÖÔNG PHAÙP vaø ÑOÀ DUØNG DAÏY HOÏC:

1 / Phöông Phaùp : Tröïc quan , thaûo luaän nhoùm , vaán ñaùp , giaûng giaûi .

2 / Giaùo vieân:

Tranh : H1.1, H1.2, H1.3

Baûng phuï

3 / Hoïc sinh :

III/ TIEÁN TRÌNH BAØI HOÏC:

1/ OÅn ñònh lôùp :

2/ Kieåm tra baøi cuõ:

3/ Môû baøi : Trong chöông trìng Sinh hoïc lôùp 7, caùc em ñaõ hoïc caùc ngaønh ñoäng vaät naøo? Lôùp ñoäng vaät naøo trong ngaønh Ñoäng vaät coù xöông soáng coù vò trí tieán hoaù nhaát?

Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Noäi dung ghi Hoaït ñoäng 1: Vò trí cuûa con ngöôøi trong töï nhieân

Muïc tieâu: HS xaùc ñònh ñöôïc.vò trí cuûa con ngöôøi trong töï nhieân

Caùch tieán haønh:

GV cho HS ñoïc thoâng tin

Treo baûng phuï phaàn (

GV nhaän xeùt, keát luaän

Keát luaän:Caùc ñaëc ñieåm phaân bieät ngöôøi vôùi ñoäng vaät laø ngöôøi bieát cheá taïo vaø söû duïng coâng cuï lao ñoäng vaøo nhöõng muïc ñích nhaát ñònh, coù tö duy, tieáng noùi vaø chöõ vieát

Hoaït ñoäng 2: Xaùc ñònh muïc ñích nhieäm vuï cuûa phaàn cô theå ngöôøi vaø veä sinh

Muïc tieâu : Hs bieát ñöôïc muïc ñích, nhieäm vuï vaø yù nghóa cuûa moân hoïc

Caùch tieán haønh:

GV cho HS ñoïc thoâng tin trong SGK

Coù maáy nhieäm vuï? Nhieäm vuï naøo laø quan troïng hôn?

Vì sao phaûi nghieân cöùu cô theå veà caû 3 maët: caáu taïo, chöùc naêng vaø veä sinh?

GV laáy ví duï giaûi thích caâu "Moät nuï cöôøi baèng möôøi thang thuoác boå". Khi cöôøi, taâm lí caêng thaúng ñöôïc giaûi toaû, boä naõo trôû neân trôû neân höng phaán hôn, caùc cô hoâ haáp hoaït ñoäng maïnh, laøm taêng khaû naêng löu thoâng maùu, caùc tuyeán noäi tieát taêng cöôøng hoaït ñoäng. Moïi cô quan trong cô theå ñeàu trôû neân hoaït ñoäng tích cöïc hôn, laøm taêng cöôøng quaù trình trao ñoåi chaát. Vì vaäy, ngöôøi luoân coù cuoäc soáng vui töôi laø ngöôøi khoeû maïnh, coù tuoåi thoï keùo daøi

GV cho hoaït ñoäng nhoùm traû lôøi ( vaø neâu moät soá thaønh coâng cuûa giôùi y hoïc trong thôøi gian gaàn ñaây

Keát luaän: Sinh hoïc 8 cung caáp nhöõng kieán thöùc veà ñaëc ñieåm caáu taïo vaø chöùc naêng cuûa cô theå trong moái quan heä vôùi moâi tröôøng, nhöõng hieåu bieát veà phoøng choáng beänh taät vaø reøn luyeän cô theå

Kieán thöùc veà cô theå ngöôøi coù lieân quan tôùi nhieàu ngaønh khoa hoïc nhö Y hoïc, Taâm lí giaùo duïc.....

Hoaït ñoäng 3: Tìm hieåu phöông phaùp hoïc taäp boä moân

Muïc ñích: HS neâu ñöôïc caùc phöông phaùp hoïc taäp ñaëc thuø cuûa moân hoïc

Caùch tieán haønh:

GV cho HS ñoïc thoâng tin

Neâu laïi moät soá phöông phaùp ñeå hoïc taäp boä moân

Keát luaän: Phöông phaùp hoïc taäp phuø hôïp vôùi ñaëc ñieåm moân hoïc laø keát hôïp quan saùt, thí nghieäm vaø vaän duïng kieán thöùc, kó naêng vaøo thöïc teán cuoäc soáng

Ñoïc thoâng tin SGK

Quan saùt baøi taäp vaø thaûo luaän nhoùm ñeå laøm baøi taäp SGK

Caùc nhoùm laàn löôït trình baøy, Caùc nhoùm khaùc nhaän xeùt, boå sung

HS ñoïc thoâng tin SGK

2 nhieäm vuï. Vì khi hieåu roõ ñaëc ñieåm caáu taïo vaø chöùc naêng sinh lí cuûa cô theå, chuùng ta môùi thaáy ñöôïc loaøi ngöôøi coù nguoàn goác ñoäng vaät nhöng ñaõ vöôït leân vò trí tieán hoaù nhaát nhôø coù lao ñoäng

HS hoaït ñoäng nhoùm traû lôøi ( vaø neâu moät soá thaønh töïu cuûa ngaønh y hoïc

Caùc nhoùm khaùc nhaän xeùt - boå sung

HS ñoïc thoâng tin SGK

Hoaït ñoäng caù nhaân traû lôøi caâu hoûi

I/ Vò trí cuûa con ngöôøi trong töï nhieân

Caùc ñaëc ñieåm phaân bieät ngöôøi vôùi ñoäng vaät laø ngöôøi bieát cheá taïo vaø söû duïng coâng cuï lao ñoäng vaøo nhöõng muïc ñích nhaát ñònh, coù tö duy, tieáng noùi vaø chöõ vieát

II/ Nhieäm vuï cuûa phaàn cô theå ngöôøi vaø veä sinh

Sinh hoïc 8 cung caáp nhöõng kieán thöùc veà ñaëc ñieåm caáu taïo vaø chöùc naêng cuûa cô theå trong moái quan heä vôùi moâi tröôøng, nhöõng hieåu bieát veà phoøng choáng beänh taät vaø reøn luyeän cô theå

Kieán thöùc veà cô theå ngöôøi coù lieân quan tôùi nhieàu ngaønh khoa hoïc nhö Y hoïc, Taâm lí giaùo duïc.....

III/ Phöông phaùp hoïc taäp boä moân

Phöông phaùp hoïc taäp phuø hôïp vôùi ñaëc ñieåm moân hoïc laø keát hôïp quan saùt, thí nghieäm vaø vaän duïng kieán thöùc, kó naêng vaøo thöïc teá cuoäc soáng IV/ CUÛNG COÁ:

Ñaëc ñieåm cô baûn ñeå phaân bieät ngöôøi vôùi ñoäng vaät laø gì?

Ñeå hoïc toát moân hoïc, em caàn thöïc hieän theo caùc phöông phaùp naøo?

V/ DAËN DOØ:

Hoïc ghi nhôù khung hoàng

HS xem laïi baøi " Thoû" vaø baøi " Caáu taïo trong cuûa thoû" trong SGK Sinh 7

Chuaån bò baøi "Caáu taïo cô theå ngöôøi"

Tuaàn : 1 Ngaøy :

CHÖÔNG I: KHAÙI QUAÙT VEÀ CÔ THEÅ NGÖÔØI

Tieát :2

BAØI 2: CAÁU TAÏO CÔ THEÅ NGÖÔØI

I/ MUÏC TIEÂU:

1/Kieán thöùc:

HS keå teân ñöôïc vaø xaùc ñònh ñöôïc vò trí caùc cô quan trong cô theå ngöôøi

Giaûi thích ñöôïc vai troø cuûa heä thaàn kinh vaø heä noäi tieát trong söï ñieàu hoaø hoaït ñoäng caùc cô quan

2/ Kyõ naêng: Nhaän bieát caùc boä phaän treân cô theå ngöôøi .

3/ Thaùi ñoä: YÙ thöùc giöõ vaø reøn luyeän cô theå .

II/ PHÖÔNG PHAÙP vaø ÑOÀ DUØNG DAÏY HOÏC :

1 / Phöông Phaùp : Tröïc quan , vaán ñaùp , thaûo luaän , giaûng giaûi .

2 / Giaùo vieân:

Tranh phoùng to H2.1 - 2.2 SGK

Sô ñoà moái quan heä qua laïi giöõa caùc heä cô quan trong cô theå

Baûng phuï sau :

Heä cô quan Caùc cô quan trong töøng heä cô quan Chöùc naêng cuûa heä cô quan Heä vaän ñoäng Cô vaø xöông Vaän ñoäng cô theå Heä tieâu hoaù Mieäng, oáng tieâu hoùa vaø caùc tuyeán tieâu hoaù Tieáp nhaän vaø bieán ñoåi thöùc aên thaønh caùc chaát dinh döôõng cung caáp cho cô theå Heä tuaàn hoaøn Tim vaø heä maïch Vaän chuyeån caùc chaát dinh döôõng, oxi tôùi caùc teá baøo vaø vaän chuyeån chaát thaûi, cacbonic töø teá baøo tôùi caùc cô quan baøi tieát Heä hoâ haáp Muõi, khí quaûn, pheá quaûn vaø hai laù phoåi Thöïc hieän trao ñoåi khí oxi, cacbonic giöõa cô theå vaø moâi tröôøng Heä baøi tieát Thaän, oáng daãn nöôùc tieåu vaø boùng ñaùi Baøi tieát nöôùc tieåu Heä thaàn kinh Naõo, tuûy soáng, daây thaàn kinh vaø haïch thaàn kinh Tieáp nhaän vaø traû lôøi caùc kích thích cuûa moâi tröôøng, ñieàu hoaø hoaït ñoäng cuûa caùc cô quan Heä sinh duïc Ñöôøng sinh duïc vaø tuyeán sinh duïc Sinh saûn vaø duy trì noøi gioáng III/ TIEÁN TRÌNH BAØI HOÏC:

1/ OÅn ñònh lôùp

2/ Kieåm tra baøi cuõ:

Ñaëc ñieåm cô baûn ñeå phaân bieät ngöôøi vôùi ñoäng vaät laø gì?

Ñeå hoïc toát moân hoïc, em caàn thöïc hieän theo caùc phöông phaùp naøo?

3/ Môû baøi : GV giôùi thieäu trình töï caùc heä cô quan seõ ñöôïc nghieân cöùu trong suoát naêm hoïc cuûa moân Cô theå ngöôøi vaø veä sinh. Ñeå coù khaùi nieäm chung, chuùng ta tìm hieåu khaùi quaùt veà caáu taïo cô theå ngöôøi

Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Noäi dung ghi baøi Hoaït ñoäng 1: Tìm hieåu caùc phaàn cuûa cô theå

Muïc tieâu: HS xaùc ñònh ñöôïc vò trí caùc cô quan trong cô theå ngöôøi

Caùch tieán haønh:

Cho HS quan saùt H 2.1 -2.2 SGK vaø cho HS quan saùt moâ hình caùc cô quan ôû phaàn thaân cô theå ngöôøi

HS hoaït ñoäng caù nhaân traû lôøi caùc caâu hoûi (.

GV nhaän xeùt - boå sung.

Hoaït ñoäng 2: Tìm hieåu caùc heä cô quan trong cô theå

Muïc tieâu : Hs xaùc ñònh ñöôïc chöùc naêng, thaønh phaàn caùc heä cô quan

Caùch tieán haønh:

Cô theå chuùng ta bao boïc baèng cô quan naøo? Chöùc phaän chính cuûa cô quan naøy laø gì?

Döôùi da laø caùc cô quan naøo?

Heä cô vaø boä xöông taïo ra nhöõng khoaûng troáng chöùc caùc cô quan beân trong. Theo em ñoù laø nhöõng khoang naøo?

GV treo baûng phuï

GV cho HS thaûo luaän nhoùm ñieàn baûng

GV nhaän xeùt - boå sung

Hoaït ñoäng 3: Söï phoái hôïp caùc hoaït ñoäng cuûa caùc cô quan

Muïc tieâu : HS giaûi thích ñöôïc vai troø cuûa heä thaàn kinh vaø heä noäi tieát trong söï ñieàu hoaø hoaït ñoäng caùc cô quan

Caùch tieán haønh:

GV cho HS ñoïc thoâng tin SGK

Phaân tích xem baïn vöøa roài ñaõ laøm gì khi thaày goïi? Nhôø ñaâu baïn aáy laøm ñöôïc nhö theá?

GV cho HS giaûi thích baèng sô ñoà hiønh 2.3

GV nhaän xeùt - boå sung

Keát luaän: Söï phoái hôïp hoaït ñoäng cuûa caùc cô quan ñöôïc thöïc hieän nhôø cô cheá thaàn kinh vaø cô cheá theå dòch

HS quan saùt tranh vaø moâ hình

HS xaùc ñònh ñöôïc caùc cô quan coù ôû phaàn thaân cô theå ngöôøi

Caùc HS khaùc theo doõi vaø nhaän xeùt :

Cô theå ngöôøi chia laøm 3 phaàn: ñaàu, thaân vaø tay chaân

Khoang ngöïc vaø khoang buïng ñöôïc ngaên caùch bôûi cô hoaønh

Khoang ngöïc chöùa tim, phoåi

Khoang buïng chöùa daï daøy, ruoät, gan, tuïy, thaän, boùng ñaùi vaø caùc cô quan sinh saûn

Da - Baûo veä cô theå

Cô vaø xöông => Heä vaän ñoäng

Khoang ngöïc vaø khoang buïng

HS thaûo luaän nhoùm vaø ñieàn baûng

Caùc nhoùm leân trình baøy - Caùc nhoùm khaùc boå sung

Ñoïc thoâng tin SGK

Khi nghe thaày goïi, baïn aáy ñöùng daäy caàm saùch ñoïc ñoaïn thaày yeâu caàu. Ñoù laø söï phoái hôïp hoaït ñoäng giöõa caùc cô quan: tai(nghe), cô chaân co (ñöùng leân), cô tay co(caàm saùch), maét (nhìn), mieäng (ñoïc). Söï phoái hôïp naøy ñöôïc thöïc hieän nhôø cô cheá thaàn kinh vaø cô cheá theå dòch

I/ Caáu taïo:

Caùc phaàn cô theå:

Cô theå ngöôøi chia laøm 3 phaàn: ñaàu, thaân vaø tay chaân

Cô hoaønh chia cô theå ra laøm 2 khoang: khoang ngöïc vaø khoang buïng

Caùc heä cô quan:

Baûng 2 SGK

II/ Söï phoái hôïp caùc hoaït ñoäng cuûa caùc cô quan :

Söï phoái hôïp hoaït ñoäng cuûa caùc cô quan ñöôïc thöïc hieän nhôø cô cheá thaàn kinh vaø cô cheá theå dòch IV/ CUÛNG COÁ:

Taïi sao noùi cô theå ngöôøi laø moät khoái thoáng nhaát?

Haõy ñieàn daáu + (neáu ñuùng) vaø daáu - (neáu sai) ñeå xaùc ñònh vò trí cuûa moãi cô quan trong baûng sau:

Cô quan Vò trí Khoang ngöïc Khoang buïng Vò trí khaùc Thaän Phoåi Khí quaûn Naõo Maïch maùu Maét Mieäng Gan Tim Daï daøy V/ DAËN DOØ:

Hoïc thuoäc ghi nhôù

Xem laïi caáu taïo teá baøo thöïc vaät vaø teá baøo ñoäng vaät

Chuaån bò baøi: " Teá baøo"

Tuaàn : 2 Tieát :3 Ngaøy :

BAØI 3 : TEÁ BAØO

I/ MUÏC TIEÂU:

1/Kieán thöùc:

HS trình baøy ñöôïc thaønh phaàn caáu truùc cô baûn cuûa teá baøo bao goàm: maøng sinh chaát, chaát teá baøo ( löôùi noäi chaát, riboxoâm, ti theå, boä maùy Goângi, trung theå), nhaân ( nhieãm saéc theå, nhaân con)

Phaân bieät töøng chöùc naêng caáu truùc cuûa teá baøo

Chöùng minh ñöôïc teá baøo laø ñôn vò chöùc naêng cuûa cô theå

2/ Kyõ naêng:

3/ Thaùi ñoä:

II/ PHÖÔNG PHAÙP vaø ÑOÀ DUØNG DAÏY HOÏC :

1 / Phöông Phaùp :

2 / Giaùo vieân:

Caùc tranh phoùng to hình 2.2 trang 8, hình 3.1 , hình 4.1 -2 -3 -4 SGK

Baûng 3.1 - 3.2 SGK

Sô ñoà moái quan heä giöõa chöùc naêng cuûa teá baøo vôùi cô theå vaø moâi tröôøng

3 / Hoïc sinh

III/ TIEÁN TRÌNH BAØI HOÏC:

1/ OÅn ñònh lôùp

2/ Kieåm tra baøi cuõ:

Keå teân caùc heä cô quan vaø xaùc ñònh vò trí, chöùc naêng cuûa caùc heä cô quan naøy treân löôïc ñoà?

Caên cöù vaøo ñaëc ñieåm naøo maø ta noùi cô theå ngöôøi laø moät theå thoáng nhaát?

3/ Môû Baøi : Caùc em ñaõ bieát moïi boä phaän, cô quan trong cô theå ñeàu ñöôïc caáu taïo baèng teá baøo. Vaäy teá baøo coù caáu truùc vaø chöùc naêng nhö theá naøo? Coù phaûi teá baøo laø ñôn vò nhoû nhaát trong caáu taïo vaø hoaït ñoäng soáng cuûa cô theå?

Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Noäi dung ghi Hoaït ñoäng 1:Tìm hieåu caùc thaønh phaàn caáu taïo teá baøo

Muïc tieâu: HS trình baøy ñöôïc thaønh phaàn caáu truùc cô baûn cuûa teá baøo goàm: maøng sinh chaát, chaát teá baøo, nhaân.

Caùch tieán haønh:

GV treo tranh hình 3.1, cho HS quan saùt tranh vaø hoaït ñoäng caù nhaân ñeå traû lôøi (

GV giaûng theâm:

Maøng sinh chaát coù loã maøng ñaûm baûo moái lieân heä giöõa teá baøo vôùi maùu vaø dòch moâ. Chaát teá baøo coù nhieàu baøo quan nhö löôùi noäi chaát ( treân löôùi noäi chaát coù caùc riboâxoâm), boä maùy Gôngi.... trong nhaân laø dòch nhaân coù nhieãm saéc theå

Hoaït ñoäng 2: Tìm hieåu caùc chöùc naêng caùc boä phaän trong teá baøo

Muïc tieâu : Hs phaân bieät ñöôïc chöùc naêng töøng caáu truùc cuûa teá baøo

Caùch tieán haønh:

GV treo baûng phuï 3.1

Maøng sinh chaát coù chöùc naêng gì? Taïi sao maøng sinh chaát laïi thöïc hieän ñöôïc chöùc naêng ñoù?

Chaát teá baøo coù chöùc naêng laø gì?

Keå teân hai hoaït ñoäng soáng cuûa teá baøo?

Löôùi noäi chaát coù vai troø gì trong hoaït ñoäng soáng cuûa teá baøo?

Ngoaøi chöùc naêng toång hôïp caùc chaát, löôùi noäi chaát coøn tham gia vaän chuyeån caùc chaát giöõa caùc baøo quan trong teá baøo. Nhôø ñaâu löôùi noäi chaát thöïc hieän ñöôïc chöùc naêng naøy?

Naêng löôïng ñeå toång hôïp protein laáy töø ñaâu?

GV cho HS hoaït ñoäng nhoùm ñeå traû lôøi caâu hoûi (:Haõy giaûi thích moái quan heä thoáng nhaát veà chöùc naêng giöõa maøng sinh chaát, chaát teá baøo vaø nhaân?

GV nhaän xeùt - Boå sung

Hoaït ñoäng 3: Thaønh phaàn hoaù hoïc cuûa maøng teá baøo

Muïc tieâu:

GV cho HS ñoïc thoâng tin trong SGK

GV boå sung: Axit nuleic coù 2 loaïi laø ADN vaø ARN mang thoâng tin di truyeàn vaø ñöôïc caáu taïo töø caùc nguyeân toá hoaù hoïc laø C,H.O,N,P...

Em coù nhaän xeùt gì veà thaønh phaàn hoaù hoïc cuûa teá baøo so vôùi caùc nguyeân toá hoaù hoïc coù trong töï nhieân?

Töø ñoù, em coù theå ruùt ra keát luaän gì ?

GV nhaän xeùt - Boå sung

Hoaït ñoäng 4: Tim hieåu hoaït ñoäng soáng cuûa teá baøo

Muïc tieâu: HS chöùng minh ñöôïc teá baøo laø ñôn vò chöùc naêng cuûa teá baøo

Caùch tieán haønh:

GV treo sô ñoà hình 3.2

Moái quan heä giöõa cô theå vôùi moâi tröôøng theå hieän nhö theá naøo?

Teá baøo trong cô theå coù chöùc naêng gì?

Taïi sao noùi teá baøo laø ñôn vò chöùc naêng cuûa cô theå soáng?

GV nhaän xeùt - boå sung

HS quan saùt tranh hình 3.1

Caáu taïo teá baøo goàm:

Maøng sinh chaát

Chaát teá baøo: löôùi noäi chaát, ti theå, theå Goângi, trung theå

Nhaân

Caùc HS khaùc nhaän xeùt - Boå sung

HS quan saùt baûng phuï

Maøng sinh chaát coù loã maøng ñaûm baûo moái lieân heä giöõa teá baøo vôùi maùu vaø dòch moâ. Coù chöùc naêng giuùp

IV/ CUÛNG COÁ:

Trong teá baøo, boä phaän naøo laø quan troïng nhaát?

Taïi sao noùi teá baøo laø ñôn vò chöùc naêng cuûa cô theå?

Laøm baøi taäp baûng 3.2 SGK

V/ DAËN DOØ:

Laøm baøi taäp baûng 3.2 SGK

BAØI 6 : PHAÛN XAÏ

----------oOo--------

I . MUÏC TIEÂU :

1 . Kieán thöùc :

Moâ taû caáu taïo 1 nôron ñieåm hình

Trình baøy chöùc naêng cô baûn cuûa nôron

Trình baøy ñöôïc 5 thaønh phaàn cuûa 1 cung phaûn xaï vaø ñöôøng daãn truyeàn xung thaàn kinh trong 1 cung phaûn xaï .

2 . Kyõ naêng :

Quan saùt tranh ñeå moâ taû caáu taïo nôron vaø caùc thaønh phaàn tham gia moät cung phaûn xaï .

Qua sô ñoà HS nhaän bieát vaø phaân bieät cung phaûn xaï - Voøng phaûn xaï .

3 . Thaùi ñoä :

II . ÑOÀ DUØNG DAÏY HOÏC :

1 . Giaùo vieân :

Tranh veõ 6.1 :Nôron vaø höôùng lan truyeàn xung thaàn kinh.

Tranh 6. 2 ( Caâm ) : Cung phaûn xaï .

Sô ñoà 6.3 : Sô ñoà phaûn xaï .

2 . Hoïc sinh :

Xem laïi baøi Moâ ( Moâ thaàn kinh

Xem SGK baøi phaûn xaï ( Tìm vaø neâu 1 soá phaûn xaï ôû ngöôøi maø em bieát .

III . HOAÏT ÑOÄNG DAÏY HOÏC :

1 . OÅn ñònh lôùp :

2 . Kieåm tra baøi cuõ :

Khaùi nieäm moâ ? Trong cô theå ngöôøi coù maáy loaïi moâ chính ?

Neâu caáu taïo vaø chöùc naêng cuûa moâ thaàn kinh?

3 . Môû Baøi :

Khi chaïm tay vaøo vaät noùng , chuùng ta coù phaûn öùng gì ? ( Giaät tay laïi ) . Phaûn öùng treân cuûa cô theå ñöôïc goïi laø phaûn xaï . Vaäy phaûn xaï laø gì ? Cô cheá phaûn xaï dieãn ra nhö theá naøo ? Chuùng ta seõ tìm hieåu trong baøi hoïc hoâm nay :

BAØI 6 : PHAÛN XAÏ

Hoaït ñoäng 1 :

Tìm hieåu caáu taïo vaø chöùc naêng cuûa nôron .

Muïc tieâu : Nhaän bieát vaø hieåu ñöôïc caáu taïo , chöùc naêng cuûa 1 Nôron .

Hoaït ñoäng Giaùo Vieân Hoaït ñoäng Hoïc sinh Noäi dung ghi Neâu thaønh phaàn caáu taïo cuûa moâ thaàn kinh?

Gv treo tranh 6 . 1 ( GV yeâu caàu 1 HS moâ taû laïi caáu taïo 1 nôron?

Gv choát laïi caáu taïo chính cuûa nôron goàm :

Thaân : coù nhaân

Sôïi : goàm sôïi nhaùnh vaø sôïi truïc coù bao mielin

Chuyeån yù : VÔÙi caáu taïo nhö vaäy thì nôron thöïc hieän chöùc naêng gì ?

Yeâu caàu 1 HS ñoïc thoâng tin trong SGK.

Theá naøo laø caûm öùng ?

Theá naøo laø daãn truyeàn ?

Gv döïa vaøo hình veõ ñeå laøm roõ chöùc naêng caûm öùng vaø daãn truyeàn :....

Chuyeån yù : Caùc xung thaàn kinh ñöôïc daãn truyeàn theo 1 chieàu nhaát ñònh vaø caên cöù vaøo höôùng daãn truyeàn ngöôøi ta phaân bieät 3 loaïi nôron.

Gv cho HS hoaït ñoäng nhoùm

Gv phaùt phieàu hoïc taäp cho töøng nhoùm

Nôron höôùng taâm

Nôron trung gian

Nôron li taâm

Vò trí

Chöùc naêng

Gv yeâu caàu ñaïi dieän nhoùm leân trình baøy

Gv ñaët caâu hoûi :

Coù nhaän xeùt gì veø höôùng daãn truyeàn xung thaàn kinh ôû nôron höôùng taâm vaø Nôron li taâm ?

Gv choát laïi yù chính . Goàm : Nôron vaø Tb thaàn kinh ñeäm

Hs ñoïc thoâng tin

HS döïa vaøo SGK traû lôøi caâu hoûi cuûa GV :

Caûm öùng : ............

Daãn truyeàn : ............

Hs hoaït ñoäng nhoùm laøm phieáu hoïc taäp

Ñaïi dieän nhoùm trình baøy

Caùc nhoùm khaùc nhaän xeùt , boå sung

Ñaïi dieän hoïc sinh traû lôøi .

Nôron coù 2 chöùc naêng cô baûn laø caûm öùng vaø daãn truyeàn

Coù 3 loaïi nôron : Höôùng taâm, lieân laïc , Ly taâm

Hoaït ñoäng 2 :

Tìm hieåu caùc thaønh phaàn cuûa cung phaûn xaï vaø voøng phaûn xaï .

Muïc tieâu :

HS Ñònh nghóa ñöôïc phaûn xaï vaø caùc thaønh phaàn tham gia cung phaûn xaï .

HS phaân bieät ñöôïc cung phaûn xaï vaø voøng phaûn xaï.

Hoaït ñoäng Giaùo Vieân Hoaït ñoäng Hoïc Sinh 1 . Phaûn xaï :

Gv yeâu caàu HS ñoïc thoâng tin 1 trang 21 SGK

Gv ñaët caâu hoûi :

Phaûn xaï laø gì ? Cho ví duï ?

Gv ñaët vaán ñeà : Khi tay chaïm vaøo caây trinh nöõ thì hieän töôïng gì xaûy ra ? ( Ñoù coù phaûi laø phaûn xaï hay khoâng ?

( Gv ruùt ra keát luaän : ÔÛ caây trinh nöõ chæ laø phaûn öùng vì khoâng coù söï ñieàu khieån cuûa heä thaàn kinh.

HS ñoïc thoâng tin trang 21 SGK

HS traû lôøi caâu hoûi cuûa GV ñaët ra vaø cho ví duï .

HS traû lôøi caâu hoûi cuûa GV Phaûn xaï laø phaûn öùng cuûa cô theå traû lôøi caùc kích thích moâi tröôøng thoâng qua heä thaàn kinh .

2 . Cung phaûn xaï :

Gv cho HS töï ñoïc thoâng tin vaø quan saùt hình 6.2 trang 21.

Treo tranh caâm 6.2 leân baûng

Gv cho HS thaûo luaän traû lôøi caâu hoûi :

Coù maáy loaïi nôron taïo neân 1 cung phaûn xaï

Neâu caùc thaønh phaàn cuûa 1 cung phaûn xaï

GV hoaøn chænh keát luaän :

HS töï ñoïc thoâng tin vaø Quan saùt tranh

HS leân baûng ñieàn vaøo tranh caâm

Hs thaûo luaän nhoùm

Cöû ñaïi dieän trình baøy

Caùc nhoùm khaùc goùp yù boå sung - ruùt keát luaän Moät cung phaûn xaï goàm 5 yeáu toá : cô quan thuï caûm , Nôron höôùng taâm , Nôron trung gian , Nôron li taâm vaø cô quan phaûn öùng .

Cung phaûn xaï laø ñöôøng daãn truyeàn xung thaàn kinh töø cô quan thuï caûm qua trung öông thaàn kinh tôùi cô quan phaûn öùng . 3 . Voøng phaûn xaï :

Gv cho HS ñoïc thoâng tin vaø quan saùt sô ñoà 6 . 3 SGK.

Gv cho HS traû lôøi caâu hoûi muïc 3 SGK trang 22.

Gv ñaët vaán ñeà : Baèng caùch naøo trung öông thaàn kinh coù theå bieát ñöôïc phaûn öùng cuûa cô theå ñaõ ñaùp öùng ñöôïc kích thích hay chöa ?

( Gv giaûi thích sô ñoà ( SGK + SGV )

HS ñoïc vaø quan saùt

Hs traû lôùi caâu hoûi Trong phaûn xaï luoân coù luoàng thoâng tin ngöôïc baùo veà trung öông thaàn kinh ñieàu chænh phaûn öùng cho thích hôïp .

Luoàng thaàn kinh bao goàm : Cung phaûn xaï vaø ñöôøng phaûn hoài taïo neân voøng phaûn xaï IV . CUÛNG COÁ :

Caên cöù vaøo chöùc naêng ngöôøi ta phaân bieät maáy loaïi Nôron ?

Caùc loaïi nôron ñoù khaùc nhau ôû ñieåm naøo ?

Phaân bieät cung phaûn xaï vaø voøng phaûn xaï ?

HS ñoïc khung hoàng trong SGK

V . DAËN DOØ :

Ñoïc em coù bieát

Hoïc baøi vaø Soaïn baøi môùi : "Boä Xöông"

TUAÀN 4 TIEÁT 7

CHÖÔNG II: VAÄN ÑOÄNG

BAØI 7: BOÄ XÖÔNG

I) MUÏC TIEÂU :

_ Hoïc sinh trình baøy ñöôïc caùc phaàn chính cuûa boä xöông

_ Xaùc ñònh vò trí caùc xöông chính ngay treân cô theå

_ Phaân bieät caùc loaïi xöông daøi , xöông ngaén , xöông deït veà hình thaùi vaø caáu taïo

_ Phaân bieät caùc loaïi khôùp xöông

Kyõ naêng : Reøn kyõ naêng quan saùt , nhaän bieát

Thaùi ñoä : Bieát vai troø cuûa theå duïc theå thao

II) PHÖÔNG PHAÙP VAØ PHÖÔNG TIEÄN :

PHÖÔNG TIEÄN : Tranh hình 7.1 , 7.2 ,7.3 ,7.4 /sgk,

Moâ hình boä xöông ngöôøi , xöông ñaàu

PHÖÔNG PHAÙP : Tröïc quan , vaán ñaùp ,thaûo luaän nhoùm , giaûng giaûi

III) HOAÏT ÑOÄNG DAÏY VAØ HOÏC :

KTBC : 1) Phaûn xaï laø gì ? Neâu vaøi ví duï veà phaûn xaï

2) Phaân bieät cung phaûn xaï vaø voøng phaûn xaï

MÔÛ BAØI : Söï vaän ñoäng cuûa côû theå ñöôïc thöïc hieän nhôø söï phoái hôïp hoaït ñoäng cuûa heä cô vaø boä xöông . Vaäy heä cô vaø bôï xöông coù caáu taïo vaø chöùc naêng nhö theá naøo ñeå thích nghi vôùi tö theá ñöùng thaúng vaø lao ñoäng . Chuùng ta seõ .............

HOAÏT ÑOÄNG GIAÙO VIEÂN HOAÏT ÑOÄNG HOÏC SINH NOÄI DUNG GHI HÑ 1: Tìm hieåu caùc phaàn chính cuûa xöông

_ Giaùo vieân yeâu caàu hoïc sinh xaùc ñònh laïi caùc xöông ngay treân cô theå mình cuûa xöông ñaàu , xöông thaân vaø xöông töù chi

? Boä xöông coù chöùc naêng gì

? Ñieåm gioáng nhau vaø khaùc nhau giöõa xöông tay vaø xöông chaân

TIEÅU KEÁT : Boä xöông ngöôøi coù caáu truùc vaø söï saép xeáp gioáng nhö ôû ñoäng vaät ñaëc bieät laø lôùp thuù xöông coù ñaëc tính raén chaéc vì vaäy taïo neân khung laøm choã baùm cuûa cô vaø baûo veä caùc boä phaän quan troïng beân trong cô theå nhö naõo trong soï tuyû soáng trong coät soáng vaø tim phoåi trong loàng ngöïc.....

Tuyû soáng trong coät soáng vaø tim phoåi trong loàng ngöïc .......

HÑ2 : Phaân bieät caùc loaïi xöông

_ Yeâu caàu hoïc sinh leân baûng chæ vaøo moâ hình hoaëc tranh xaùc ñònh teân caùc loaïi xöông

?Coù maáy loaïi xöông cho ví duï

Chuù yù : treû em xöông chöùa tuyû ñoû , ngöôøi tröôûng thaønh chöùa tuyû vaøng

HÑ 3 : Tìm hieåu veà caùc khôùp xöông

_ Treo tranh 7.4 /26 /sgk

? Coù maáy loaïi khôùp ?

?Moâ taû khôùp ñaàu goái ( khôùp ñoäng )

? Ñieåm khaùc nhau veà khaû naêng cöû ñoäng cuûa khôùp ñoäng vaø khôùp baùn ñoäng

? Ñaëc ñieåm khôùp baát ñoäng

TIEÅU KEÁT : Coù 3 loaïi khôùp : khôùp ñoäng , khôùp baùn ñoäng , khôùp baát ñoäng

_ hoïc sinh quan saùt hình 7.1 ,7.2 ,7.3 / 24 /sgk

_ boä khung , cô baùm , baûo veä

_ gioáng nhau veà kích thöôùc vaø caáu taïo phuø hôïp veà chöùc naêng nhöng khaùc nhau veà caáu taïo ñai vai vaø ñai hoâng ....

Söï saép xeáp vaø ñaëc ñieåm hình thaùi cuûa xöông coå tay , xöông coå chaân , baøn tay vaø baøn chaân

_ hoïc sinh ñoïc thoâng tin (/ 25 /sgk

- hoïc sinh hoaït ñoäng ñoäc laäp

- Coù 3 loaïi xöông : x ngaén , xdeït ,xdaøi

_ hoïc sinh ñoïc thoâng tin ( / 25 /sgk

_ hoïc sinh hoaït ñoäng theo nhoùm

_ coù 3 loaïi khôùp

_ coù 2 ñaàu khôùp giöõa coù dòch khôùp . Hai ñaàu x troøn vaø lôùn coù suïn trôn boùng coù daây chaèng

_ khôùp ñoâng coù dieän khôùp 2 ñaàu xöông troøn lôùn . Khôùp baùn ñoäng coù dieän khôùp phaúng vaø heïp

_ coù ñöôøng noái giöõa 2 xöông laø hình raêng cöa khít vôùi nhau neân khoâng cöû ñoäng ñöôïc

I)CAÙC THAØNH PHAÀN CHÍNH CUÛA BOÄ XÖÔNG :

_ Boä xöông ngöôøi goàm nhieàu xöông vaø ñöôïc chia laøm 3 phaàn :

Xöông ñaàu

Xöông thaân

Xöông chi

_ CHÖÙC NAÊNG CUÛA XÖÔNG :

Naâng ñôõ

-Baûo veä cô theå

_ Nôi baùm cuûa caùc cô

II) PHAÂN BIEÄT CAÙC LOAÏI XÖÔNG :

_ Xöông daøi : x ñuøi , x oáng tay ......

_ Xöông ngaén : x ñoát soáng , x coå tay .....

_ Xöông deït : x baû vai , xcaùnh chaäu .

III) CAÙC KHÔÙP XÖÔNG :

_ Khôùp baát ñoäng : x chaäu , x soï

_ Khôùp baùn ñoäng : ñoát soáng

_ Khôùp ñoäng : x ñaàu goái , khuyûu tay......

IV/CUÛNG COÁ : 1) Boä xöông goàm maáy phaàn

2) Söï khaùc nhau giöõa xöông tay vaø xöông chaân . YÙ nghóa

3) Vai troø cuûa töøng loaïi khôùp

V/DAËN DOØ : HOÏC BAØI

HOÏC CHUÙ THÍCH HÌNH TRANG 24 / 25 /SGK

SOAÏN BAØI 8

TIEÁT 8

BAØI 8: CAÁU TAÏO VAØ TÍNH CHAÁT CUÛA XÖÔNG

I ) MUÏC TIEÂU :

Hoïc sinh naém ñöôïc caáu taïo chung cuûa moät xöông daøi ( giaûi thích söï lôùn leân cuûa xöông vaø khaû naêng chòu löïc cuûa xöông

Thaønh phaàn hoaù hoïc cuûa xöông ( giuùp xöông ñaøn hoài vaø vöõng chaéc

KYÕ NAÊNG : Nhaän bieát , lieân heä thöïc teá

THAÙI ÑOÄ : Giaùo duïc hoïc sinh yù thöùc baûo veä vaø giöõ gìn xöông theo höôùng phaùt trieån toát nhaát

II) PHÖÔNG PHAÙP VAØ PHÖÔNG TIEÄN :

-PHÖÔNG PHAÙP : Tröïc quan , vaán ñaùp , thaûo luaän nhoùm , giaûng giaûi

_PHÖÔNH TIEÄN : Tranh 8.1 ,8.2 ,8.3 ,8.4 / 29 - 30 / sgk

Baûng phuï caáu taïo vaø chöùc naêng xöông daøi / 31 /sgk

III) HOAÏT ÑOÄNGDAÏY VAØ HOÏC :

KTBC : 1) Ñieåm khaùc nhau giöõa xöông tay vaø xöông chaân . Ñieàu naøy coù yù nghóa gì ñoái vôùi hoaït ñoäng cuûa con ngöôøi

2) Neâu vai troø cuûa töøng loaïi khôùp .

_ MÔÛ BAØI : Caùc em ñaõ naém ñöôïc caáu taïo vaø chöùc naêng cuûa boä xöông ngöôøi . Hoâm nay chuùng ta seõ tìm hieåu tieáp , xem thaønh phaàn hoaù hoïc cuûa xöông nhö theá naøo ñeå thích nghi nhöõng chöùc naêng chòu löïc , chaán ñoäng taùc ñoäng töø moâi tröôøng beân ngoaøi .

HOAÏT ÑOÄNG GIAÙO VIEÂN HOAÏT ÑOÄNG HOÏC SINH NOÄI DUNG GHI HÑ 1 : Tìm hieåu caáu taïo vaø chöùc naêng cuûa xöông

- Tranh 8.1 ,8.2 / 29 /sgk

- Döïa tranh giaùo vieân giaûng giaûi caáu taïo moät xöông daøi

? Theo em xöông daøi caáu taïo hình oáng , nan xöông ôû ñaàu xöông xeáp voøng cung coù yù nhgiaõ gì ñoái vôùi chöùc naêng naâng ñôõ cuûa xöông.

Döïa vaøo caáu taïo hình oáng cuûa xöông vaø caáu truùc hình voøm . Con ngöôøi ñaõ ñöa vaøo kyõ thuaät xaây döïng ñaûm baûo ñoä beàn vöõng maø tieát kieäm ñöôïc nhieàu nguyeân lieäu laøm coät truï , voøm cöûa ......

Hoïc sinh ñoïc thoâng tin ( / 28 /sgk

Hoïc sinh thaûo luaän theo nhoùm : xöông hình oáng coù taùc duïng laøm cho xöông nheï vaø vöõng chaéc , coøn nan xöông xeáp voøng cung coù taùc duïng phaân taùn löïc laøm taêng khaû naêng chòu löïc .

Hoïc sinh nhìn vaøo hình . Neâu vaø chæ laïi caùc ñaëc ñieåm caáu taïo cuûa moät xöông daøi .

I)CAÁU TAÏO CUÛA XÖÔNG

Caáu taïo vaø chöùc naêng cuûa xöông daøi :

Keû baûng 8.1 /29 /sgk

Caáu taïo cuûa xöông ngaén vaø xöông deït :

* Maøng xöông

* Moâ xöông cöùng

* Moâ xöông xoáp Giaùo vòeân giaûng kyõ phaàn chöùc naêng cuûa xöông

? Caáu taïo cuûa moät xöông daøi

? Caáu taïo cuûa ñaàu xöông

? Caáu taïo vaø chöùc naêng cuûa thaân xöông

_ Yeâu caàu hoïc sinh thoâng tin ( /29 /sgk vaø quan saùt hình

? Haõy quan saùt hình vaø nhaän xeùt xöông deït vaø xöông ngaén khaùc vôùi xöông daøi nhö theá naøo .

TIEÅU KEÁT : Xöông daøi coù caáu taïo phuø hôïp vôùi chöùc naêng .

HÑ 2: Tìm hieåu söï lôùn leân vaø daøi ra cuûa xöông

? Xöông to ra laø nhôø ñaâu

? Xöông daøi ra laø nhôø vaøo xöông naøo

_ Quan saùt hình 8.5 /30 /sgk/ moâ taû laïi thí nghieäm vaø chöùng minh vai troø cuûa suïn taêng tröôûng

TIEÅU KEÁT : Tuoåi tröôûng thaønh söï phaân chia suïn taêng tröôûng khoâng coøn neân khoâng cao . Tuy nhieân maøng xöông vaãn coù khaû naêng sinh ra teá baøo xöông ñeå boài ñaép phía ngoaøi cuûa thaân xöông neân xöông lôùn leân . Trong khi ñoù caùc teá baøo huyû xöông , tieâu huyû thaønh trong cuûa oáng xöông laøm cho khoang xöông ngaøy caøng roäng ra - Goàm coù ñaàu xöông vaø thaân xöông

- Goàm coù suïn ñaàu xöông ( giaûm ma saùt

- Moâ xöông xoáp coù nhieàu nan xöông (P haân taùn löïc taùc ñoäng , taïo oâ chöùa tuyû ñoû .

- Maøng xöông ( to ngang

- Moâ xöông cöùng ( chòu löïc ñaûm baûo vöõng chaéc trong khoang xöông chöùa tuyû ñoû ô ûtreû em , tuyû vaøng ôû ngöôøi lôùn .

- Hoïc sinh quan saùt hình 8.3 /sgk . - Ñoïc thoâng tin ( / 29 /sgk

- Xöông ngaén vaø xöông deït caáu taïo khoâng coù hình oáng .

- Hoïc sinh ñoïc thoâng ( /29 /sgk

_ Caùc teá baøo maøng xöông phaân chia

- Laø do söï phaân hoaù cuûa suïn taêng tröôûng ôû hai ñaàu thaân xöông

- Chuù yù B ,C , naèm phía trong suïn taêng tröoûng

- A,D phía ngoaøi suïn taêng tröôûng

II) SÖÏ TO RA VAØ DAØI RA CUÛA XÖÔNG :

Xöông to beà ngang nhôø söï phaân chia cuûa caùc teá baøo xöông .

Xöông daøi ra nhôø söï phaân chia caùc teá baøo lôùp suïn taêng tröôûng . HÑ 3: Tìm hieåu thaønh phaàn hoaù hoïc vaø tính chaát cuûa xöông

_ Giaùo vieân coù theå bieåu dieãn thí nghieäm . Thaû theâm 1 xöông ñuøi eách vaøo coác ñöïng axit HCl 10 %

? Yeâu caàu hoïc sinh quan saùt coù hieän töôïng gì xaûy ra

_ boït khí ñoù chính laø khí cacbonic ñieàu ñoù chöùng toû trong thaønh phaàn cuûa xöông coù muoái cacbonat , khi taùc duïng vôùi axit seõ giaûi phoùng khí cacbonic

Sau ñoù röûa xöông trong coác nöôùc laû ñöa cho hoïc sinh kieåm tra ñoä meàm deûo cuûa xöông

. Ñoát xöông treân ngoïn löûa ñeøn coàn , khi heát khoùi ñöa cho hoïc sinh boùp roài thaû vaøo axit HCl

? Quan saùt coù hieän töông gì xaûy ra

? Nhaän xeùt vaø giaûi thích

? Ngaâm xöông trong axit ñeå laøm gì

? Ñoát xöông thì phaàn naøo bò chaùy

? Taïi sao ngöôøi giaø xöông deã gaõy vaø gioøn

TIEÅU KEÁT : Thaønh phaàn hoaù hoïc cuûa xöông goàm coù chaát höõu cô vaø chaát voâ cô

_hoïc sinh quan saùt vaø theo doõi thí nghieäm

_ coù boït khí noåi leân

_ xöông meàm vaø deûo

xöông doøn vaø gaõy vuïn

_ khoâng coù boït khí noåi leân

laøm tan löôïng muoái khoaùng coù trong xöông

coát giao chaùy heát.

Xöông ngöôøi giaø nhieàu muoái khoaùng nhöng ít coát giao

III) THAØNH PHAÀN HOAÙ HOÏC VAØ TÍNH CHAÁT CUÛA XÖÔNG :

_ Xöông goàm 2 thaønh phaàn chính laø coát giao ( xöông meàm , deûo ) vaø muoái khoaùng ( xöông cöùng , raén )

_ Thaønh phaàn hoaù hoïc cuûa xöông thay ñoåi theo tuoåi . CUÛNG COÁ :

1) Xöông daøi coù caáu taïo nhö theá naøo ?

2) Haõy phaân tích caáu taïo cuõa xöông daøi phuø hôïp vôùi chöùc naêng cuûa noù ?

3) Nhôø ñaâu xöông daøi ra vaø lôùn leân beà ngang ?

DAËN DOØ :

Hoïc baøi , laøm baøi taäp trong sgk , soaïn baøi 9

Traû lôøi caâu hoûi trong sgk:

1) 1B , 2G , 3D , 4E , 5A

2) Thaønh phaàn höõu cô laø chaát keát dính vaø ñaûm baûo tính ñaøn hoài .Thaønh phaàn voâ cô : canxi vaø phoâtpho laøm taêng ñoä cöùng raén cuûa xöông . Nhôø vaäy xöông vöõng chaéc laø coät truï cuûa cô theå

3) Khi haàm xöông boø , lôïn .... Chaát coát giao bò phaân huyû , vì vaäy nöôùc haàm xöông saùnh vaø ngoït, phaàn xöông coøn laïi laø chaát voâ cô khoâng coøn ñöôïc lieân keát bôûi coát giao neân xöông bôû.

Tuaàn : Tieát :

Baøi 9 : CAÁU TAÏO VAØ TÍNH CHAÁT CUÛA CÔ

I . MUÏC TIEÂU :

1 . Kieán thöùc :

Trình baøy ñöôïc ñaëc ñieåm caáu taïo cuûa teá baøo cô vaø cuûa baép cô .

Giaûi thích ñöôïc tính chaát cô baûn cuûa cô laø söï co cô vaø neâu ñöôïc yù nghóa cuûa söï co cô .

2 . Kyõ naêng :

Quan saùt hình

3 . Thaùi ñoä :

Hieåu taïi sao phaûi reøn luyeän thaân theå , taäp theå duïc giöõa giôø .

II . ÑOÀ DUØNG DAÏY HOÏC :

1 . Giaùo vieân :

Tranh veõ caùc moâ hình 9.1 ( 9.4

Neáu coù theå thì :

Tranh veõ (moâ hình) cô theå ngöôøi

Buùa y teá

EÁch , dung dòch sinh lyù 0,65% NaCl , caàn ghi , buùt ghi , truï ghi giaù treo , nguoàn ñieän 6V

2 . Hoïc sinh :

Xem laïi kieàn thöùc cung phaûn xaï .

III . HOAÏT ÑOÄNG DAÏY vaø HOÏC :

1 . oån ñònh lôùp :

2 . Kieåm tra baøi cuõ :

Haõy neâu caáu taïo vaø chöùc naêng cuûa töøng thaønh phaàn trong caáu taïo Xöông daøi ?

Thaønh phaàn hoaù hoïc cuûa xöông coù yù nghóa nhö theá naøo ñoái vôùi chöùc naêng cuûa xöông ?

Nhôø ñaâu Xöông daøi ra vaø lôùn leân veà beà ngang ?

3 . Baøi môùi :

Cô baùm vaøo xöông , co cô laøm xöông cöû ñoäng . Vì vaäy goïi laø cô xöông . Vaäy cô coù caàu taïo vaø tính chaát nhö theá naøo ? Ta cuøng tìm hieåu trong baøi hoâm nay :

CAÁU TAÏO vaø TÍNH CHAÁT CUÛA CÔ

HOAÏT ÑOÄNG GIAÙO VIEÂN HOAÏT ÑOÄNG HS BAØI GHI Hoaït ñoäng 1 : Tìm hieåu caáu taïo cuûa baép cô vaø teá baøo cô

Muïc tieâu : Hs trình baøy ñöôïc ñaëc ñieåm caáu taïo cuûa baép cô vaø teá baøo cô .

Tieán haønh :

Gv yeâu caàu HS ñoïc thoâng tin vaø traû lôøi caâu hoûi :

Baép cô coù caáu taïo nhö theá naøo ?

Tô cô coù caáu taïo ra sao ?

Keát luaän : Baøi ghi

Hoaït ñoäng 2 : Tìm hieåu tính chaát cuûa cô .

Muïc tieâu : Giaûi thích ñöôïc tính chaát cô baûn cuûa cô laø söï co cô .

Tieán haønh :

GV treo tranh H 9.2 , moâ taû caùch boá trí thí nghieäm

Khi bò kích thích thì cô phaûn öùng laïi baèng caùch naøo ?

Giaûi thích cô cheá cuûa söï co cô ?

GV yeâu caàu töøng nhoùm thöïc hieän thí nghieäm phaûn xaï ñaàu goái .

GV treo tranh phaûn xaï ñaàu goái , hoûi :

Giaûi thích cô cheá thaàn kinh ôû phaûn xaï ñaàu goái ?

Nhaän xeùt vaø giaûi thích söï thay ñoåi ñoä lôùn cuûa baép cô tröôùc caùnh tay khi gaäp caúng tay .

Gv choát laïi : Khi coù 1 kích thích taùc ñoäng vaøo cô quan thuï caûm treân cô theå seõ laøm xuaát hieän xung thaàn kinh theo daây höôùng taâm veà trung öông thaàn kinh . Trung öông thaàn kinh phaùt leänh theo daây li taâm tôùi cô laøm cô co . Khi cô co , caùc tô cô maûnh xuyeân saâu vaøo vuøng phaân boá cuûa tô cô daøy laøm cho ñóa saùng ngaén laïi , ñóa toái daøy leân do ñoù baép cô co ngaén laïi vaø to veà beà ngang .

Tính chaát cuûa cô laø gì ?

Cô co khi naøo ?

Keát luaän : baøi ghi .

Hoaït ñoäng 3 : Tìm hieåu yù nghóa cuûa hoaït ñoäng co cô .

Muïc tieâu : Neâu ñöôïc yù nghóa cuûa söï co cô .

Tieán haønh :

Gv treo tranh H 9.4 yeâu caàu HS thaûo luaän nhoùm traû lôøi caâu hoûi :

Em haõy cho bieát söï co cô coù taùc duïng gì ?

Thöû phaân tích söï phoái hôïp hoaït ñoäng co , daõn giöõa cô 2 ñaàu ( cô gaáp ) vaø cô 3 ñaàu ( cô duoãi ) ôû 2 caùnh tay .

Gv hoaøn chænh kieán thöùc : Söï saép xeáp caùc cô treân cô theå thöôøng taïo thaønh töøng caëp ñoái khaùng . Cô naøy keùo xöông veà 1 phía thì cô kia keùo veà phía ngöôïc laïi

VD : Cô nhò ñaàu ôû caùch tay co thì gaäp caúng tay veà phía tröôùc , cô tam ñaàu co thì duoãi thaúng tay ra . Cô co laøm xöông cöû ñoäng daãn tôùi söï vaän ñoäng cuûa cô theå . Trong söï vaän ñoäng cuûa cô theå coù söï phoái hôïp nhòp nhaøng giöõa caùc cô : Cô naøy co thì cô kia daõn vaø ngöôïc laïi . Thöïc ra, ñoù laø söï phoái hôïp nhieàu nhoùm cô

Keát luaän : baøi ghi .

HS ñoïc thoâng tin quan saùt hình 9.1 , thaûo luaän nhoùm vaø traû lôøi caâu hoûi .

Ñaïi dieän nhoùm trình baøy , nhoùm khaùc boå sung

HS quan saùt tranh , ñoïc thoâng tin , traû lôøi caâu hoûi .

Caùc nhoùm thöïc hieän , nhoùm khaùc nhaän xeùt boå sung .

HS quan saùt traû lôøi caâu hoûi

Ñaïi dieän nhoùm traû lôøi vaø boå sung

HS quan saùt tranh hình 9.4 vaø tieán haønh laøm baøi taäp ôû muïc III baèng caùch thaûo luaän nhoùm .

Ñaïi dieän nhoùm trình baøy vaø nhoùm khaùc nhaän xeùt . I . Caáu taïo cuûa baép cô vaø teá baøo cô :

Baép cô goám nhieàu boù cô hôïp laïi , boù cô goám nhieàu TB cô boïc trong maøng lieân keát. Teá baøo cô coù nhieàu sôïi tô daøy vaø tô cô maûnh .

II . Tính chaát cuûa cô :

Tính chaát cuûa cô laø co vaø daõn

Khi tô cô maûnh xuyeân saâu vaøo vuøng phaân boá cuûa tô cô daøy laøm teá baøo cô ngaén laïi , ñoù laø sö co cô .

Söï co cô laø do heä thaàn kinh ñieàu khieån , thöïc hieän baèng con ñöôøng phaûn xaï .

III . YÙ nghóa cuûa hoaït ñoäng co cô :

Co cô laøm xöông cöû ñoäng daãn ñeán söï vaän ñoäng cuûa cô theå . IV . CUÛNG COÁ :

Moâ taû caáu taïo cuûa teá baøo cô

Thöïc hieän phaûn xaï ñaàu goái vaø giaûi thích cô cheá cuûa phaûn xaï .

V . DAËN DOØ :

Hoïc baøi

Traû lôøi caâu hoûi vaø baøi taäp SGK vaø saùch baøi taäp .

Chuaån bò baøi : " Hoaït ñoäng cuûa cô "

Tuaàn : Tieát :

Baøi 10: HOAÏT ÑOÄNG CUÛA CÔ

I . MUÏC TIEÂU :

1 . Kieán thöùc :

Chöùng minh ñöôïc cô co sinh ra coâng . Coâng cuûa cô ñöôïc söû duïng vaøo lao ñoäng vaø di chuyeån.

Trình baøy nguyeân nhaân cuûa söï moûi cô vaø neâu ñöôïc caùc bieän phaùp choáng moûi cô .

2 . Kyõ naêng :

Quan saùt , phaân tích toång hôïp .

3 . Thaùi ñoä :

Hieåu ñöôïc lôïi ích cuûa söï luyeän taäp cô , töø ñoù maø vaän duïng vaøo ñôøi soáng ; thöôøng xuyeân luyeän taäp theå duïc theå thao vaø lao ñoäng vöøa söùc .

II . ÑOÀ DUØNG DAÏY HOÏC :

1 . Giaùo vieân :

Maùy ghi coâng cô .

Baûng keát quaû thí nghieäm veà bieân ñoä co cô ngoùn tay .

2 . Hoïc sinh :

Xem laïi coâng thöùc tính cô .

III . HOAÏT ÑOÄNG DAÏY vaø HOÏC :

1 . oån ñònh lôùp :

2 . Kieåm tra baøi cuõ :

Ñaëc ñieåm caáu taïo naøo cuûa teá baøo cô phuø hôïp vôùi chöùc naêng co cô ?

Tính chaát cô baûn cuûa cô laø gì ? YÙ nghóa cuûa hoaït ñoäng co cô ?

3 . Baøi môùi :

HS nhaéc laïi : YÙ nghóa hoaït ñoäng cuûa co cô ? Vaäy hoaït ñoäng co cô mang laïi lôïi ích gì vaø laøm gì ñeå taêng hieäu quaû hoaït ñoäng co cô ? Ñoù laø noäi dung baøi 10 :

HOAÏT ÑOÄNG CUÛA CÔ

HOAÏT ÑOÄNG GIAÙO VIEÂN HOAÏT ÑOÄNG HS BAØI GHI Hoaït ñoäng 1 : Tìm hieåu hoaït ñoäng cuûa cô vaø nghieân cöùu coâng cuûa cô .

Muïc tieâu : Hs bieát ñöôïc cô co sinh ra coâng .

Tieán haønh :

Gv yeâu caàu HS ñieàn töø thích hôïp theo muïc ( cuûa muïc I SGK .

GV goïi töøng HS ñoïc baûng ñieàn .

GV cho HS ñoïc thoâng tin vaø traû lôøi caùc caâu hoûi :

Khi naøo thì cô sinh ra coâng ? Cho ví duï ?

Neâu coâng thöùc tính coâng ?

Nhöõng yeáu toá naøo aûnh höôûng ñeán hoaït ñoäng cuûa cô ?

GV nhaän xeùt traû lôøi cuûa HS vaø hoaøn chænh kieán thöùc :

Keát luaän : Baøi ghi

Hoaït ñoäng 2 : Tìm hieåu nguyeân nhaân gaây moûi cô .

Muïc tieâu : Giaûi thích ñöôïc nguyeân nhaân cuûa söï moûi cô ( Bieän phaùp phoøng choáng moûi cô .

Tieán haønh :

a/ Nguyeân nhaân cuûa söï moûi cô :

GV toå chöùc cho HS laøm thí nghieäm nhö hình 10 SGK vaø treo baûng soá 10 trang 34 ( Keát quaû thöïc nghieäm veà bieân ñoä co cô cuûa ngoùn tay vaø höôùng daãn HS tìm hieåu baûng 10 , ñieàn vaøo choã troáng ñeå hoaøn thieän baûng .

GV yeâu caàu HS thaûo luaän nhoùm traû lôøi caâu hoûi muïc 2 trong SGK .

Qua keát quaû, em cho bieát khoái löôïng nhö theá naøo thì coâng cô saûn ra lôùn nhaát ?

Khi tay keùo , thaû quaû caân nhieàu laàn thì bieân ñoä co cô nhö theá naøo ?

Khi chaïy 1 ñoaïn ñöôøng daøi em coù caûm giaùc gì ? Vì sao ?

GV nhaän xeùt vaø hoaøn thieän phaàn traû lôøi cuûa HS ( Keát luaän

Keát luaän : Cô co taïo ra löïc taùc duïng vaøo vaät laøm vaät dòch chuyeån vaø sinh ra coâng . Coâng cô coù trò soá lôùn nhaát khi cô co ñeå naâng moät vaät coù khoái löôïng thích hôïp vôùi nhòp co vöøa phaûi .

Cô laøm vieäc quùa söùc daãn tôùi bieân ñoä co cô giaûm vaø daãn tôùi cô bò meät . Hieän töôïng ñoù goïi laø söï moïi cô .

GV yeâu caàu hS ñoïc thoâng tin ( nguyeân nhaân gaây moûi cô ) vaø hoûi HS :

Nguyeân nhaân naøo gaây moûi cô ?

b/ Bieän phaùp choáng moûi cô :

Khi moûi cô laøm gì cho heát moûi ?

Trong lao ñoäng caàn coù nhöõng bieän phaùp gì ñeå cô laâu moûi vaø duy trì naêng suaát lao ñoäng cao ?

Gv nhaän xeùt vaø toùm taét yù trong SGK .

Keát luaän : baøi ghi .

Hoaït ñoäng 3 : Thöôøng xuyeân luyeän taäp ñeå reøn luyeän cô .

Muïc tieâu : Hieåu ñöôïc lôïi ích cuûa söï luyeän taäp cô , töø ñoù thöôøng xuyeân luyeän taäp theå duïc theå thao vaø lao ñoäng vöøa söùc .

Tieán haønh :

Gv yeâu caàu HS thaûo luaän nhoùm vaø traû lôøi caâu hoûi muïc III SGK .

GV nhaän xeùt caùc nhoùm vaø toùm taét :

Khaû naêng co cô cuûa con ngöôøi phuï thuoäc vaøo caùc yeáu toá :

Thaàn kinh : thaàn kinh saûn khoaùi yù thöùc coá gaéng thì cô co toát hôn .

Theå tích cuûa cô : Baép cô lôùn thì khaû naêng co cô maïnh .

Löïc co cô .

Khaû naêng deûo dai, beà bæ:laøm vieäc laâu moûi.

GV lieân heä thöïc teá : Ngöôøi thöôøng xuyeân taäp theå duïc , lao ñoäng thì coù naêng suaát lao ñoäng nhö theá naøo so vôùi ngöôøi ít luyeän taäp theå duïc ..? Giaûi thích ?

GV nhaän xeùt vaø giaûi thích .

Ñoái vôùi HS vieäc thöôøng xuyeân taäp theå duïc buoåi saùng coù yù nghóa gì ?

Keå moät vaøi moân theå duïc theå thao ñeå reøn luyeän cô ?

Khi luyeän taäp theå duïc theå thao caàn löu yù ñieàu gì ?

GV nhaän xeùt vaø boå sung kieàn thöùc .

Keát luaän : baøi ghi .

HS laøm vieäc caù nhaân ñieàn töø thích hôïp theo ( cuûa muïc I SGK

HS theo doõi , nhaän xeùt baûng ñieàn .

HS ñoïc thoâng tin , thaûo luïaân nhoùm vaø traû lôøi caâu hoûi .

HS nhoùm khaùc nhaän xeùt vaø traû lôøi

HS laøm thí nghieäm theo SGK

HS khaùc leân baûng ñieàn vaøo baûng 10 .

HS thaûo luaän nhoùm vaø traû lôøi caâu hoûi

Nhoùm khaùc nhaän xeùt vaø boå sung .

HS ñoïc thoâng tin ñeå traû lôøi caâu hoûi

HS thaûo luaän nhoùm ñeå traû lôøi caâu hoûi .

HS thaûo luaän nhoùm sau ñoù baùo caùo keát quaû .

HS nhaän xeùt nhoùm khaùc

HS traû lôøi caâu hoûi .

HS thaûo luaän nhoùm traû lôøi caâu hoûi .

I . Coâng cô :

Khi cô co taïo neân moät löïc ñeå sinh coâng .

Hoaït ñoäng cuûa cô chòu aûnh höôûng cuûa traïng thaùi thaàn kinh , nhòp ñoä lao ñoäng vaø khoái löôïng vaät phaûi di chuyeån .

II . Söï moûi cô :

Söï Oâxi hoaù caùc chaát dinh döôõng taïo ra naêng löôïng cung caáp cho cô co .

Laøm vieäc quaù söùc vaø keùo daøi daãn ñeán söï moûi cô .

Nguyeân nhaân cuûa söï moûi cô laø do cô theå khoâng ñöôïc cung caáp ñuû Oxi neân tích tuï caùc axít laùc_tíc gaây ñaàu ñoäc cô .

III . Thöôøng xuyeân reøn luyeän cô :

Ñeå taêng cöôøng khaû naêng sinh coâng cuûa cô vaø giuùp cô laøm vieäc deûo dai laâu moûi ( thì caàn lao ñoäng vöøa söùc , thöøông xuyeân luyeän taäp theå duïc theå thao . IV . CUÛNG COÁ :

Coâng cuûa cô laø gì ? COÂng cuûa cô ñöôïc söû duïng vaøo muïc ñích naøo ?

Haõy giaûi thích nguyeân nhaân cuûa söï moûi cô ?

V . DAËN DOØ :

Hoïc baøi

Traû lôøi caâu hoûi vaø baøi taäp SGK vaø saùch baøi taäp .

Ñoïc "em coù bieát "

Chuaån bò baøi : " Tieán hoaù cuûa heä vaän ñoäng , Veä sinh heä vaän ñoäng "

Tuaàn : Tieát :

BAØI 11 : TIEÁN HOAÙ CUÛA HEÄ VAÄN ÑOÄNG

VEÄ SINH HEÄ VAÄN ÑOÄNG

I . MUÏC TIEÂU :

1 . Kieán thöùc :

Chöùng minh ñöôïc söï tieán hoaù cuûa ngöôøi so vôùi ñoäng vaät theå hieän ôû cô vaø xöông

Nhöõng bieän phaùp ñeå giöõ gìn veä sinh heä vaän ñoäng .

2 . Kyõ naêng :

Phaân tích vaø so saùnh söï khaùc nhau giöõa heä xöông cuûa ngöôøi vaø thuù ñeå thaáy ñöôïc söï tieán hoaù cuûa boä xöông ngöôøi thích nghi vôùi quaù trình lao ñoäng vaø ñöùng thaúng .

3 . Thaùi ñoä :

Hình thaønh thoùi quen giöõ gìn veä sinh heä vaän ñoäng .

II . ÑOÀ DUØNG DAÏY HOÏC :

1 . Giaùo vieân :

Hình 11.1 ( 11.5 SGK .

Moâ hình boä xöông ngöôøi vaø boä xöông thuù

Baûng caâm 11 ( phieáu hoïc taäp )

Caùc phaàn so saùnh Boä xöông ngöôøi Boä xöông thuù Tæ leä soï / Maët

Loài caèm ôû xöông maët Coät soáng

Loàng ngöïc Xöông chaäu

Xöông ñuøi

Xöông baøn chaân

Xöông goùt ( thuoäc nhoùm xöông coå chaân ) Töø choïn Lôùn ; nhoû ; phaùt trieån ; keùm phaùt trieån ; khoâng coù ; cong 4 choã ; cong hình cung ; nôû sang 2 beân ; nôû theo chieàu löng - buïng ; nôû roäng ; heïp ; phaùt trieån vaø khoeû ; bình thöôøng ; Xöông ngoùn ngaén , baøn chaân hình voøm ; xöông ngoùn daøi, baøn chaân phaúng ; lôùn, phaùt trieån veà phía sau ; nhoû 2 . Hoïc sinh :

Söu taàm tranh aûnh veà caùc beänh veà coät soáng .

Hoaøn thaønh baûng 11

III . HOAÏT ÑOÄNG DAÏY vaø HOÏC :

1 . oån ñònh lôùp :

2 . Kieåm tra baøi cuõ :

Coâng cuûa cô laø gì ? Coâng cuûa cô ñöôïc söû duïng vaøo muïc ñích gì ?

Haõy giaûi thích nguyeân nhaân cuûa söï moûi cô vaø bieän phaùp choáng moûi cô ?

3 . Baøi môùi :

Chuùng ta bieát raèng ngöôøi coù nguoàn goác töø ñoäng vaät thuoäc lôùp thuù , nhöng ngöôøi ñaõ thoaùt khoûi ÑV trôû thaønh ngöôøi thoâng minh . Qua quaù trình tieán hoaù , cô theå ngöôøi coù nhieàu bieán ñoåi , trong ñoù coù söï bieán ñoåi cuûa heä Cô vaø Xöông . Baøi naøy giuùp ta tìm hieåu nhöõng ñaëc ñieåm tieán hoùa cuûa heä vaän ñoäng ôû ngöôøi .

TIEÁN HOAÙ CUÛA HEÄ VAÄN ÑOÄNG - VEÄ SINH HEÄ VAÄN ÑOÄNG

HOAÏT ÑOÄNG GIAÙO VIEÂN HOAÏT ÑOÄNG HS BAØI GHI Hoaït ñoäng 1 : Tìm hieåu söï tieán hoùa cuûa boä xöông ngöôøi so vôùi boä xöông thuù qua phaân tích boä xöông

Muïc tieâu : Hs chöùng minh ñöôïc xöông ngöôøi tieán hoaù hôn thuù ( thích nghi vôùi quaù trình lao ñoäng vaø ñöùng thaúng .

Tieán haønh :

GV treo tranh hình 11.1 ( 11.3 , Yeâu caàu HS quan saùt hình veõ vaø thaûo luaän laøm baøi taäp ôû baûng 11 ( phieáu hoïc taäp )

GV treo baûng 11 goïi HS leân ñieàn

Gv yeâu caàu HS thaûo luaän traû lôøi caùc caâu hoûi sau :

Nhöõng ñaëc ñieåm naøo cuûa boä xöông ngöôøi thích nghi vôùi tö theá ñöùng thaúng vaø di chuyeån baèng 2 chaân ?

GV hoaøn chænh kieán thöùc theo SGV :

Keát luaän : Baøi ghi

Hoaït ñoäng 2 : Tìm hieåu söï tieán hoaù cuûa heä cô ngöôøi so vôùi heä cô thuù .

Muïc tieâu : Giaûi thích ñöôïc heä cô ngöôøi phaùt trieån hôn thuù

Tieán haønh :

GV treo tranh 11.4 , yeâu caàu HS ñoïc thoâng tin , thaûo luaän nhoùm traû lôøi caâu hoûi :

Trình baøy nhöõng ñaëc ñieåm tieán hoaù cuûa heä cô ngöôøi ?

GV hoaøn chænh kieán thöùc theo thoâng tin trong SGK

Keát luaän : baøi ghi .

Hoaït ñoäng 3 : Veä sinh heä vaän ñoäng .

Muïc tieâu : Neâu ñöôïc nhöõng bieän phaùp vaø taäp thoùi quen giöõ gìn heä vaän ñoäng ( tö theá ...)

Tieán haønh :

Gv treo tranh 11.5 , yeâu caàu HS quan saùt vaø traû lôøi caâu hoûi :

Ñeå phoøng choáng cong veïo coät soáng trong lao ñoäng vaø hoïc taäp phaûi chuù yù nhöõng ñaëc ñieåm gì?

Ñeå xöông vaø cô phaùt trieån caân ñoái , chuùng ta caàn phaûi laøm gì ?

GV toùm taét theo SGV : Ñeå heä cô phaùt trieån caân ñoái , xöông chaéc khoeû caàn :

Coù moät cheá ñoä dinh döôõng hôïp lí

Taém naéng ñeå cô theå coù theå chuyeån hoaù tieàn Vitamin D döôùi da thaønh vitamin D . NHôø Vitamin D maø cô theå môùi chuyeån hoaù ñöôïc Canxi ñeå taïo xöông .

Reøn luyeän thaân theå vaø lao ñoäng vöøa söùc .

GV giaùo duïc tö töôûng HS :

GV hoaøn chænh kieán thöùc : Ngoài hoïc ñuùng tö theá ; lao ñoäng vöøa söùc ; khi mang vaùc vaät naëng phaûi phaân phoái ñeàu 2 tay .

Keát luaän : baøi ghi .

HS quan saùt tranh , thaûo luaän nhoùm laøm phieàu hoïc taäp vaø tìm ñieåm tieân hoaù cuûa boä xöông ngöôøi ( thích nghi vôùi lao ñoäng vaø ñöùng thaúng .

HS ñieàn baûng , HS nhoùm khaùc nhaän xeùt vaø boå sung ( traû lôøi caâu hoûi

HS ñoïc thoâng tin , thaûo luïaân nhoùm vaø traû lôøi caâu hoûi .

Ñaïi dieän nhoùm phaùt bieåu , nhoùm khaùc nhaän xeùt vaø boå sung.

HS quan saùt tranh vaø traû lôøi caâu hoûi , HS khaùc nhaän xeùt vaø boå sung .

HS neâu caùc bieän phaùp phoøng choáng cong veïo coät soáng

I . Söï tieán hoaù boä xöông ngöôøi so vôùi xöông thuù :

Boä xöông ngöôøi coù nhieàu ñieåm tieán hoaù thích nghi vôùi tö theá ñöùng thaúng vaø lao ñoäng nhö :

Hoäp soï phaùt trieån

Loàng ngöïc nôû roäng sang hai beân , coät soáng cong 4 choã

Xöông chaäu nôû , xöông ñuøi lôùn , xöông goùt phaùt trieån , baøn chaân hình voøm .

Chi treân coù khôùp linh hoaït , ngoùn caùi ñoái dieän vôùi 4 ngoùn kia .

II . Söï tieán hoaù cuûa heä cô ngöôøi so vôùi heä cô thuù :

Heä cô ngöôøi coù nhieàu ñieåm tieán hoaù :

Cô moâng , cô ñuøi, cô baép chaân phaùt trieån .

Cô vaän ñoäng caùnh tay vaø cô vaän ñoäng ngoùn caùi phaùt trieån giuùp ngöôøi coù khaû naêng lao ñoäng .

III . Veä sinh heä vaän ñoäng .

Ñeå cô xöông phaùt trieån caàn reøn luyeän theå duïc theå thao thöôøng xuyeân vaø lao ñoäng vöøa söùc .

Khi mang vaùc vaät naëng vaø khi ngoài hoïc caàn chuù yù choáng cong veïo coät soáng . IV . CUÛNG COÁ :

Boä xöông ngöôøi coù ñaëc ñieåm naøo thích nghi vôùi tö theá ñöùng thaúng ?

Heä cô coù ñaëc ñieåm naøo tieán hoaù hôn so vôùi thuù ?

V . DAËN DOØ :

Hoïc baøi

Traû lôøi caâu hoûi vaø baøi taäp SGK vaø saùch baøi taäp .

Chuaån bò baøi : " Thöïc haønh : taäp sô cöùu vaø baêng boù cho ngöôøi gaõy xöông "

Tuaàn : Tieát :12

BAØI 12 : THÖÏC HAØNH :

TAÄP SÔ CÖÙU VAØ BAÊNG BOÙ CHO NGÖÔØI GAÕY XÖÔNG

I . MUÏC TIEÂU :

1 . Kieán thöùc :

Cuûng coá kieán thöùc veà tính chaát , thaønh phaàn hoaù hoïc cuûa xöông , phöông phaùp caáp cöùu khi bò gaãy xöông .

Bieát caùch baêng coá ñònh Xöông xaúng aty , caúng chaân khi bò gaãy .

2 . Kyõ naêng :

Quan saùt , bieát baêng coá ñònh khi xöông bò gaãy .

3 . Thaùi ñoä :

Bieát caùch sô caáp cöùu vaø baêng boù cho ngöôøi bò gaãy xöông .

II . ÑOÀ DUØNG DAÏY HOÏC :

1 . Giaùo vieân :

Chuaån bò theo nhoùm HS nhö höôùng daãn trong SGK .

Tranh veõ hình 12.1 ( 12.4 SGK

2 . Hoïc sinh : Chuaån bò : moãi nhoùm mang theo

2 thanh neïp daøi 30( 40 cm , roäng 4 ( 5 cm.

4 cuoän baêng y teá

4 mieáng vaûi saïch .

III . HOAÏT ÑOÄNG DAÏY vaø HOÏC :

1 . oån ñònh lôùp :

2 . Kieåm tra baøi cuõ :

Haõy neâu nhöõng ñieåm tieán hoaù cuûa heä vaän ñoäng thích nghi vôùi ñôøi soáng ñöùng thaúng vaø lao ñoäng ?

Neâu nhöõng bieän phaùp veä sinh heä vaän ñoäng ?

3 . Baøi môùi :

Coù theå giôùi thieäu vaøi soá lieäu veà tai naïn giao thoâng hoaëc tai naïn lao ñoäng laøm gaõy xöông ôû ñòa phöông , töø ñoù xaùc ñònh yeâu caàu cuûa baøi thöïc haønh ñoái vôùi HS .

HOAÏT ÑOÄNG GIAÙO VIEÂN HOAÏT ÑOÄNG HS Hoaït ñoäng 1 : Trao ñoåi nhoùm veà 4 caâu hoûi phaàn hoaït ñoäng .

Muïc tieâu :

Tieán haønh :

Gv yeâu caàu HS thaûo luaän nhoùm .

Haõy neâu nhöõng nguyeân nhaân daãn tôùi gaõy xöông ?

Vì sao noùi khaû naêng gaõy xöông coù lieân quan ñeán löùa tuoåi?

Ñeå baûo veä xöông , khi tham gia löu thoâng em caàn löu yù nhöõng ñieåm gì ?

Gaëp ngöôøi tai naïn gaõy xöông , chuùng ta coù neân naén laïi cho xöông gaõy khoâng ? Vì sao ?

GV toùm taét veà nguyeân nhaân daãn ñeán gaõy xöông , söï bieán ñoåi tæ leä coát giao vaø chaát vo cô cuûa xöông theo löùa tuoåi , nhöõng ñieàu caàn löu yù khi tham gia giao thoâng ( thöïc hieän ñuùng luaät giao thoâng ) .

Gaëp ngöôøi tai naïn gaõy xöông chuùng ta khoâng neân naén laïi choã xöông bò gaõy vì choã ñaàu xöông gaõy deã chaïm vaøo daây thaàn kinh , laøm thuûng maïch maùu hay laøm raùch da .

GV giôùi thieäu caùc thao taùc sô cöùu baêng boù cho ngöôøi bò gaõy xöông khi gaëp tai naïn .

Ñaët naïn nhaân naèm yeân

Duøng gaïc hay khaên saùch nheï nhaøng lau saïch veát thöông .

Tieán haønh sô cöùu .

GV duøng tranh 12.1 ( 12.4 giôùi thieäu phöông phaùp si7 cöùu vaø phöong phaùp baêng boù coá ñònh . Chuù yù nhaán maïnh taàm quan troïng cuûa coâng taùc sô cöùu .

Löu yù HS laø sau khi sô cöùu phaûi ñöa naïn nhaân ñeán cô sôû y teá gaàn nhaát .

Hoaït ñoäng 2 : HS taäp sô cöùu vaø baêng boù .

Muïc tieâu :

Tieán haønh :

1 / Sô cöùu :

GV kieåm tra , uoán naén thao taùc thöïc hieän cuûa nhoùm , nhaän xeùt ñaùnh giaù vaø tuyeân döông caùc nhoùm laøm toát .

2/ Baêng boù :

Gv treo tranh 12.2 ; 12.3 vaø 12.4 yeâu caàu HS quan saùt vaø thöïc hieän thao taùc baêng boù coá ñònh .

GV kieåm tra , uoán naén thao taùc cuûa HS , nhaän xeùt ñaùnh giaù , tuyeân döông caùc nhoùm laøm toát .

HS thaûo luaän nhoùm , ñaïi dieän nhoùm baùo caùo keát quaû thaûo luaän , caùc nhoùm khaùc boå sung .

HS caùc nhoùm thay phieân nhau taäp sô cöùu cho ngöôøi gaõy xöông caùnh tay nhö hình 12.1 .

HS quan saùt tranh , caùc nhoùm thay phieân nhau taäp baêng boù theo hình 12.2 ( 12.4

IV . CUÛNG COÁ :

Em caàn laøm gì khi tham gia giao thoâng , khi lao ñoäng , vui chôi ñeå traùnh cho mình vaø ngöôøi khaùc bò gaõy xöông ?

Vieát baùo caùo töôøng trình phöông phaùp sô cöùu vaø baêng boù khi gaëp ngöôøi bò gaõy xöông .

V . DAËN DOØ :

Thöïc hieän ñuùng luaät giao thoâng ñeå traùnh gaây tai naïn

Thaän troïng trong lao ñoäng vui chôi ñeå traùnh bò gaõy xöông .

Chuaån bò baøi : " Moâi tröôøng trong cô theå "

Tuaàn : Tieát : 14

BAØI 14 : BAÏCH CAÀU - MIEÃN DÒCH

I . MUÏC TIEÂU :

1 . Kieán thöùc :

Trình baøy ñöôïc 3 haøng raøo phoøng thuû baûo veä cô theå khoûi caùc taùc nhaân gaây nhieãm .

Neâu ñöôïc khaùi nieäm mieãn dòch

Phaân bieät ñöôïc mieãn dòch töï nhieân vaø mieån dòch nhaân taïo .

2 . Kyõ naêng :

Reøn luyeän kyõ naêng phaân tích .

3 . Thaùi ñoä :

Coù yù thöùc tieâm phoøng beänh .

II . ÑOÀ DUØNG DAÏY HOÏC :

1 . Giaùo vieân :

Tranh : Sô ñoà hoaït ñoäng thöïc baøo ; Sô ñoà tieát khaùng theå ñeå voâ hieäu hoaù caùc khaùng nguyeân ; Sô ñoà hoaït ñoäng cuûa teá baøo T phaù huyû teá baøo cô theå ñaõ nhieãm beänh .

2 . Hoïc sinh :

III . HOAÏT ÑOÄNG DAÏY vaø HOÏC :

1 . OÅn ñònh lôùp :

2 . Kieåm tra baøi cuõ :

Maùu goàm nhöõng thaønh phaàn naøo ? Chöùc naêng cuûa huyeát töông vaø hoàng caàu ?

Moâi tröôøng trong cô theå goàm nhöõng thaønh phaàn naøo ? Chuùng coù quan heä vôùi nhau ra sao ?

3 . Baøi môùi :

Chaân daãm phaûi gai , chaân coù theå bò sung vaø ñau vaøi hoâm roài khoûi . Vaäy chaân khoûi ñau do ñaâu? Cô theå ñaõ töï baûo veä mình nhö theá naøo ?

BAÏCH CAÀU - MIEÃN DÒCH .

HOAÏT ÑOÄNG GIAÙO VIEÂN HOAÏT ÑOÄNG HS BAØI GHI Hoaït ñoäng 1 : Caùc hoaït ñoäng chuû yeáu cuûa baïch caàu .

Muïc tieâu : Nhaän bieát hoaït ñoäng cuûa baïch caàu taïo neân nhöõng haøng raøo phoøng thuû ñeå baûo veä cô theå .

Tieán haønh :

Quan saùt sô ñoà hoaït ñoäng thöïc baøo haõy cho bieát baïch caàu naøo dieät khuaån baèng caùch thöïc baøo vaø quaù trình thöïc baøo dieãn ra nhö theá naøo ?

Quan saùt sô ñoà tieát khaùng theå ñeå voâ hieäu hoaù khaùng nguyeân .Haõy cho bieát baïch caàu coøn coù caùch naøo baûo veä cô theå choáng vi khuaån?

Quan saùt : Sô ñoà hoaït ñoäng cuûa teá baøo T ñaõ phaù huyû caùc teá baøo cô theå nhieãm vi khuaån , virut baèng caùch naøo ?

Cuûng coá : toùm taéc laïi baïch caàu ñaõ taïo neân nhöõng haøng raøo phoøng thuû naøo ñeå baûo veä cô theå ?

GV nhaän xeùt ghi keát luaän .

Keát luaän : Baøi ghi

Hoaït ñoäng 2 : Mieån dòch .

Muïc tieâu : Hình thaønh , khaùi nieäm mieãn dòch , phaân bieät mieãn dòch töï nhieân vaø mieãn dòch nhaân taïo .

Tieán haønh :

Ñoïc thoâng tin paàn II vaø traû lôøi caâu hoûi :

Mieãn dòch laø gì ?

Neâu söï khaùc nhau giöõa mieãn dòch töï nhieân vaø mieãn dòch nhaân taïo ?

GV nhaän xeùt

Keát luaän : baøi ghi .

Moät ngöôøi maéc beänh ñaäu muøa , thöông haøn ... sau ñoù moät thôøi gian hoaëc caû ñôøi khoâng maéc nöõa . Ñaây laø loaïi mieãn dòch gì ?

Tieâm vacxin phoøng beänh ( baïch haàu , uoán vaùn ... ) thuoác loaïi mieãn dòch gì ?

GV goïi vaøi HS traû lôøi . Vaäy tieâm vaùcxin coù taùc duïng gì ?

Thaûo luaän ñeå traû lôøi laàn löôïc 3 caâu hoûi .

HS khaùc nhaän xeùt boå sung yù kieán .

HS hoaït ñoäng caù nhaân

HS thaûo luaän theo nhoùm

Ñaïi dieän nhoùm phaùt bieåu , nhoùm khaùc nhaän xeùt vaø boå sung.

HS traû lôøi , HS khaùc nhaän xeùt .

I . Caùc hoaït ñoäng chuû yeáu cuûa baïch caàu :

Baïch caàu ñaõ taïo haøng raøo phong thuû ñeå baûo veä cô theå :

Söï thöïc baøo do caùc baïch caàu trung tính vaø ñaïo thöïc baøo ( baïch caàu Moâno) thöïc hieän baèng caùch hình thaønh chaân giaû baét vaø nuoát caùc vi khuaån vaøo trong teá baøo roài tieâu hoaù chuùng .

Taïo khaùng theå ñeå voâ hieäu hoaù khaùng nguyeân ( TB Limphoâ B

Phaù huyû caùc TB ñaõ bò nhieãm beänh ( TB limphoâ T )

II . Mieãn dòch :

1 . Khaùi nieäm :

Mieãn dòch laø khaû naêng cô theå khoâng maéc moät beänh naøo ñoù .

2 .Phaân loaïi :

Mieãn dòch töï nhieân

Coù ñöôïc töø khi cô theå môùi sinh ra ( mieãn dòch baåm sinh)

Sau khi cô theå ñaõ nhieãm beänh ( mieãn dòch taäp nhieãm )

Mieãn dòch nhaân taïo : Coù ñöôïc do con ngöôøi chuû ñoäng tieâm Vaùcxin khi cô theå chöa maéc beänh .

IV . CUÛNG COÁ :

Neâu caùc hoaït ñoäng cuûa baïch caàu ?

Phaân bieät mieãn dòch töï nhieân vaø nhaân taïo ?

V . DAËN DOØ :

Hoïc baøi

Traû lôøi caâu hoûi vaø baøi taäp SGK vaø saùch baøi taäp .

Chuaån bò baøi : " Ñoâng maùu vaø nguyeân taéc truyeàn maùu "

Tuaàn : 8 Tieát :15 Ngaøy :

BAØI 15 : ÑOÂNG MAÙU VAØ NGUYEÂN TAÉC TRUYEÀN MAÙU

I/ MUÏC TIEÂU:

1/Kieán thöùc:

Trình baøy ñöôïc co cheá vaø vai troø cuûa ñoâng maùu

Trình baøy ñöôïc nguyeân taéc truyeàn maùu vaø cô sôû khoa hoïc cuûa noù

2/ Kyõ naêng: Reøn kyõ naêng quan saùt sô ñoà, phaân tích

3/ Thaùi ñoä:

Traùnh nhöõng hoaït ñoäng gaây chaûy maùu cho cô theå vì söï ñoâng maùu chæ coù taùc duïng vôùi veát thöông nhoû

II/ CHUAÅN BÒ:

1/ Giaùo vieân:

Sô ñoà toùm taét quaù trình ñoâng maùu

Sô ñoà keát quaû phaûn öùng giöõa caùc nhoùm maùu

Sô ñoà truyeàn maùu chöa coù muõi teân

2/ Hoïc sinh

III/ TIEÁN TRÌNH BAØI HOÏC:

1/ OÅn ñònh lôùp

2/ Kieåm tra baøi cuõ:

Phaân bieät mieãn dòch töï nhieân vaø mieãn dòch nhaân taïo? Ngöôøi ta thöôøng tieâm phoøng cho true em nhöõng loaïi beänh naøo?

Maùu goàm nhöõng thaønh phaàn caáu taïo naøo?

Vai troø cuûa huyeát töông, hoàng caàu, baïch caàu?

3/ Caùc hoaït ñoäng daïy vaø hoïc:

Môû baøi: Vaäy tieåu caàu coù vai troø gì? Chuùng ta tìm hieåu qua baøi ngaøy hoâm nay?

Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Noäi dung ghi baøi Hoaït ñoäng 1: Cô cheá vaøvai troø söï ñoâng maùu

Muïc tieâu: HS naém ñöôïc cô cheá ñoâng maùu vaø bieát ñöôïc vai troø söï ñoâng maùu

Caùch tieán haønh:

Ñoïc trong phaàn I SGK trang 48 traû lôøi caùc caâu hoûi sau:

Söï ñoâng maùu coù yù nghóa gì vôùi söï soáng cuûa cô theå?

Söï ñoâng maùu lieân quan tôùi yeáu toá naøo cuûa maùu?

Maùu khoâng chaûy ra khoûi maïch nöõa laø do ñaâu?

Tieåu caàu coù vai troø quan troïng gì trong quaù trình ñoâng maùu?

Giaùo duïc baûo veä cô theå

GV nhaän xeùt vaø ghi keát luaän

Hoaït ñoäng 2: Caùc nhoùm maùu ôû ngöôøi

Muïc tieâu : Hs bieát ñöôïc caùc nhoùm maùu ôû ngöôøi

Caùch tieán haønh:

GV treo tranh keát quaû thí nghieäm giöõa caùc nhoùm maùu

Cho HS ñoïc kyõ trong phaàn caùc nhoùm maùu ôû ngöôøi. GV choïn 6 oâ trong ñoù coù 3 oâ hoàng caàu khoâng bò keát dính, 3 oâ hoàng caàu bò keát dính

Hoàng caàu maùu ngöôøi cho coù loaïi khaùng nguyeân naøo?

Huyeát töông maùu ngöôøi nhaän coù loaïi khaùng theå naøo? Chuùng coù gaây keát dính hoàng caàu cuûa maùu ngöôøi cho khoâng?

GV nhaän xeùt - ghi baøi

Hoaït ñoäng 3: Caùc nguyeän taéc caàn tuaân thuû khi truyeàn maùu

Muïc tieâu: HS hieåu vaø coù yù thöùc tuaân thuû nguyeân taéc truyeàn maùu

Caùch tieán haønh:

Döïa vaøo kieán thöùc caùc nhoùm maùu ôû ngöôøi, traû lôøi caâu hoûi:

Maùu coù caû khaùng nguyeân A vaø B coù theå truyeàn ñöôïc cho ngöôøi coù nhoùm maùu O ñöôïc khoâng? Taïi sao?

Maùu coù nhieãm caùc taùc nhaân gaây beänh (virus vieâm gan B, HIV ...) coù theå ñem truyeàn cho ngöôøi khaùc ñöôïc khoâng? Taïi sao?

GV goïi 1 HS leân ñieàn muõi teân trong sô ñoà truyeàn maùu

Toùm laïi: truyeàn maùu phaûi döïa treân nguyeân taéc naøo?

GV nhaän xeùt - keát luaän

HS thaûo luaän nhoùm

Caùc nhoùm leân trình baøy

HS khaùc nhaän xeùt - boå sung

HS thaûo luaän nhoùm

Caùc nhoùm leân trình baøy

HS khaùc nhaän xeùt - boå sung

Hoïat ñoäng caù nhaân

HS khaùc nhaän xeùt - boå sung

I/ Ñoâng maùu:

Ñoâng maùu laø moät cô cheá baûo veä cô theå

Söï ñoâng maùu lieân quan ñeán hoaït ñoäng tieåu caàu laø chuû yeáu, ñeå hình thaønh moät buùi tô maùu oâm giöõ caùc teá baøo maùu thaønh moät khoái maùu ñoâng bòt kín veát thöông

II/ Caùc nguyeân taéc truyeàn maùu

Caùc nhoùm maùu ôû ngöôøi

ÔÛ ngöôøi coù 4 nhoùm maùu: A, B, AB. O

Sô ñoà truyeàn maùu

Caùc nguyeân taéc caàn tuaân thuû khi truyeàn maùu

- Khi truyeàn maùu caàn laøm xeùt nghieäm tröôùc ñeå löïa choïn loaïi maùu truyeàn cho phuø hôïp, traùnh tai bieán ( hoàng caàu ngöôøi cho bò keát dính trong huyeát töông ngöôøi nhaän gaây taéc maïch) vaø traùnh bò nhaän maùu nhieãm caùc taùc nhaân gaây beänh

IV/ CUÛNG COÁ:

Tieåu caàu tham gia baûo veä choáng maát maùu nhö theá naøo?

Moät ngöôøi nhoùm maùu B. haõy thieát laäp sô ñoà quan heä cho vaø nhaän maùu cuûa ngöôøi ñoù

V/ DAËN DOØ:

Hoïc ghi nhôù

Laøm Baøi taäp STH

Xem laïi voøng tuaàn hoaøn cuûa thuù. Tuaàn : 8 Tieát :16 Ngaøy :

BAØI 16 : TUAÀN HOAØN MAÙU vaø LÖU THOÂNG BAÏCH HUYEÁT

I/ MUÏC TIEÂU:

1/Kieán thöùc:

Trình baøy ñöôïc caùc thaønh phaàn cô baûn cuûa heä tuaàn hoaøn vaø vai troø cuûa chuùng

Trình baøy ñöôïc caùc thaønh phaàn caáu taïo heä baïch huyeát vaø vai troø cuûa chuùng

2/ Kyõ naêng:

Nhaän bieát ñöôïc ñöôøng ñi cuûa maùu trong 2 voøng tuaàn hoaøn vaø chöùc naêng cuûa töøng voøng

Nhaän bieát ñöôïc ñöôøng ñi cuûa baïch huyeát vaø chöùc naêng cuûa haïch baïch huyeát

3/ Thaùi ñoä:

II/ CHUAÅN BÒ:

1/ Giaùo vieân:

Tranh phoùng to hình 16.1 - 2 SGK

Phieáu baøi taäp

Sô ñoà söï luaân chuyeån baïch huyeát trong moãi phaân heä

2/ Hoïc sinh

III/ TIEÁN TRÌNH BAØI HOÏC:

1/ OÅn ñònh lôùp

2/ Kieåm tra baøi cuõ:

Tieåu caàu tham gia baûo veä cô theå choáng maát maùu nhö theá naøo?

Taïi sao nhoùm maùu O goïi laø nhoùm chuyeân cho nhoùm AB laïi ñöôïc goïi laø nhoùm maùu chuyeân nhaän?

3/ Caùc hoaït ñoäng daïy vaø hoïc:

Môû baøi:

Heä tuaàn hoaøn goàm coù nhöõng cô quan naøo? Moãi cô quan coù chöùc naêng gì? Ñeå hieåu roõ chuùng ta tìm hieåu ôû baøi 16 naøy

b) Hoaït ñoäng daïy vaø hoïc:

Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Noäi dung ghi baøi Hoaït ñoäng 1: Tìm hieåu khaùi quaùt veà heä tuaàn hoaøn maùu

Muïc tieâu: HS naém ñöôïc.

Caùch tieán haønh:

GV treo tranh 16.1

GV giôùi thieäu ñaây laø sô ñoà caáu taïo heä tuaàn hoaøn maùu

Heä tuaàn hoaøn maùu goàm nhöõng cô quan naøo?

Gv höôùng daãn HS moâ taû ñöôøng ñi cuûa voøng tuaàn hoaøn maùu trong voøng tuaàn hoaøn

Haõy moâ taû ñöôøng ñi cuûa maùu trong voøng tuaàn hoaøn lôùn vaø nhoû?

Phaân bieät vai troø cuûa tim vaø heä maïch trong voøng tuaàn hoaøn lôùn vaø nhoû?

Haõy nhaän xeùt vai troø cuûa heä tuaàn hoaøn maùu?

GV choát laïi yù chính vaø noùi roõ hôn veà vai troø cuûa tim vaø heä maïch taïo thaønh voøng tuaàn hoaøn lôùn vaø voøng tuaàn hoaøn nhoû

Hoaït ñoäng 2: Tìm hieåu veà heä baïch huyeát

Caùch tieán haønh:

Nöôùc moâ laø gì?

Theá naøo laø baïch huyeát?

GV treo tranh hình 16.2

Heä baïch huyeät goàm nhöõng phaân heä naøo?

Phaân heä lôùn vaø phaân heä nhoû thu nhaän baïch huyeát töø nhöõng vuøng naøo cuûa cô theå?

Phaân heä lôùn vaø phaân heä nhoû goàm nhöõng thaønh phaàn caáu taïo naøo?

GV treo sô ñoà luaân chuyeån baïch huyeát trong moãi phaân heä

Söï luaân chuyeån baïch huyeát trong moãi phaân heä ñeàu qua nhöõng thaønh phaàn caáu taïo naøo?

Nhaän xeùt veà vai troø cuûa heä baïch huyeát?

HS quan saùt tranh vaø ñoïc thoâng tin

HS thaûo luaän nhoùm traû lôøi caùc caâu hoûi

HS leân baûng trình baøy

HS khaùc nhaän xeùt

Hs traû lôøi

HS quan saùt tranh

Hs ñoïc thoâng tin

HS thaûo luaän nhoùm traû lôøi caùc caâu hoûi

HS khaùc nhaân xeùt - boå sung

I/ Tuaàn hoaøn maùu:

Heä tuaàn hoaøn maùu goàm tim vaø heä maïch taïo thaønh voøng tuaàn hoaøn nhoû vaø voøng tuaàn hoaøn lôùn

Voøng tuaàn hoaøn nhoû: maùu ñoû töôi töø taâm thaát phaûi ( ñoäng maïch phoåi ( phoåi trao ñoåi khí thaønh maùu ñoû töôi ( tónh maïch phoåi ( taâmnhó traùi

Voøng tuaàn hoaøn lôùn: Maùu ñoû töôi töø taâm taát traùi ( ñoäng maïch chuû ( cô quan trao ñoåi khí vaø trao ñoåi chaát thaønh maùu ñoû thaãm ( tónh maïch chuû (taâm nhó traùi

II/ Löu thoâng baïch huyeát

Heä baïch huyeát goàm 2 phaân heä

Phaân heâ lôùn: thu nhaän baïch huyeát töø phaàn treân beân traùi vaø phaân döôùi cô theå

Phaân heä nhoû: Thu nhaän baïch huyeát töø phaàn treân baân phaûi

Sô ñoà löu chuyeån baïch huyeát:

( Mao maïch baïch huyeát ( maïch baïch huyeát ( Haïch baïch huyeát ( Maïch baïch huyeát lôùn ( Oáng baïch huyeát ( Tónh maïch IV/ CUÛNG COÁ:

Choïn caâu traû lôøi ñuùng nhaát

Maùu mang caùc chaát dinh döôõng vaø oxi ñi nuoâi cô theå ñöôïc xuaát phaùt töø ngaên naøo cuûa tim?

Taâm nhó phaûi b. Taâm thaát phaûi

Taâm nhó traùi c. Taâm Thaát traùi

Heä baïch huyeát coù vai troø gì trong ñôøi soáng?

V/ DAËN DOØ:

Hoïc sô ñoà 16.1 - 2 SGK - Hoïc ghi nhôù

Chuaån bò baøi môùi: "Tim vaø maïch maùu"

Tuaàn : 9 Tieát 17 Ngaøy :

BAØI 17 : TIM VAØ HEÄ MAÏCH

I/ MUÏC TIEÂU:

1/Kieán thöùc:

HS nhaän bieát vò tr1i, hình daïng, caáu taïo beân ngoaøi vaø beân trong cuûa tim ( caáu taïo thaønh cô vaø van tim)

Söï khaùc nhau caên baûn giöõa caáu taïo cuûa ñoäng maïch, tónh maïch vaø mao maïch

Caùc pha trong 1 chu kyø co daõn cuûa tim töø ñoù hieåu ñöôïc taïi sao cô theå laøm vieäc suoát ñôøi

Moái lieân quan giöõa caáu truùc vaø chöùc naêng

2/ Kyõ naêng:

Reøn luyeän kyû naêng tö duy, töï ñoaù

3/ Thaùi ñoä:

II/ CHUAÅN BÒ:

1/ Giaùo vieân:

Tranh phoùng to: 16.1 - 17.1 - 2 -3 - 4

Caùc baûng 17.1 -2

Phieáu hoïc taäp

2/ Hoïc sinh

III/ TIEÁN TRÌNH BAØI HOÏC:

1/ OÅn ñònh lôùp

2/ Kieåm tra baøi cuõ:

Heä tuaàn hoaøn maùu goàm nhöõng thaønh phaàn caáu taïo naøo?

Vai troø cuûa heä baïch huyeát vaø heä tuaàn hoaøn maùu?

3/ Caùc hoaït ñoäng daïy vaø hoïc:

Môû baøi:

Tim coù caáu taïo nhö theá naøo ñeå thöïc hieän toát vai troø "bôm" taïo löïc ñaåy maùu trong heä tuaàn hoaøn? Ñaå hieåu roõ chuùng ta tìm hieåu ôû baøi hoâm nay

b) Hoaït ñoäng daïy vaø hoïc:

Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Noäi dung ghi baøi Hoaït ñoäng 1:

Muïc tieâu: HS naém ñöôïc.

Caùch tieán haønh:

Hoaït ñoäng 2:

Muïc tieâu : Hs bieát ñöôïc

Caùch tieán haønh:

Hoaït ñoäng 3:

Muïc tieâu: HS naém ñöôïc

Caùch tieán haønh

IV/ CUÛNG COÁ:

V/ DAËN DOØ:

Tuaàn : Tieát :

BAØI 17 : TIM VAØ MAÏCH MAÙU

I . MUÏC TIEÂU :

1 . Kieán thöùc : Nhaän bieát :

Vò trí , hình daïng , caáu taïo beân ngoaøi , beân trong cuûa tim( caáu taïo thaønh cô vaø van tim )

Söï khaùc nhau caên baûn giöõa caáu taïo cuûa ñoäng maïch , tónh maïch vaø mao maïch .

Caùc pha trong 1 chu kyø co daõn cuûa tim töø ñoù hieåu ñöôïc taïi sao cô theå laøm vieäc suoát ñôøi.

Moái lieân quan giöõa caáu truùc vaø chöùc naêng .

2 . Kyõ naêng :

Reøn luyeän kyõ naêng tö duy , döï ñoaùn .

3 . Thaùi ñoä :

II . ÑOÀ DUØNG DAÏY HOÏC :

1 . Giaùo vieân :

Tranh phoùng to : 16.1 ; 17.1 ;17.2 ;17.3 ;17.4;

Caùc baûng 17.1 ; 17.2 phoùng to

Phieáu hoïc taäp .

III . HOAÏT ÑOÄNG DAÏY vaø HOÏC :

1 . OÅn ñònh lôùp :

2 . Kieåm tra baøi cuõ :

Heä tuaàn hoaøn maùu goàm nhöõng thaønh phaàn caáu taïo naøo ?

Vai troø cuûa heä baïch huyeát vaø heä tuaàn hoaøn maùu ?

3 . Baøi môùi :

Tim coù caáu taïo nhö theá naøo ñeå coù theå thöïc hieän toát vai troø " bôm " taïo löïc ñaåy maùu trong heä tuaàn hoaøn ? Ñeå hieåu roõ chuùng ta tìm hieåu ôû .

TIM vaø MAÏCH MAÙU

HOAÏT ÑOÄNG GIAÙO VIEÂN HOAÏT ÑOÄNG HS BAØI GHI Hoaït ñoäng 1 : Tìm hieåu caáu taïo tim

Muïc tieâu : Hs hieåu ñöôïc vò trí , hình daïng , caáu taïo ngoaøi vaø trong cuûa tim ( caáu taïo thaønh cô vaø van tim )

Tieán haønh :

Tim coù vai troø gì ?

GV treo tranh 17.1

GV giôùi thieäu cho HS tranh veõ veà vò trí hình daïng tim .

Tim coù caáu taïo nhö theá naøo ?

GV cho HS chæ treân tranh veõ caùc phaàn taâm nhó , taâm thaát , ñoäng maïch , tónh maïch ...

GV giôùi thieäu theâm cho HS hieåu roõ veà :

Ñoäng maïch vaønh tónh maïch vaønh laøm nhieäm vuï daãn maùu nuoâi tim

Maøng bao tim laø moät moâ lieân keát maët trong tieát dòch laøm tim co boùp deã daøng .

GV treo tranh tim boå doïc , keát hôïp hình 16.1 ; 17.1 HS quan saùt

GV phaùt phieáu hoïc taäp cho HS

GV cho HS thaûo luaän :

Caên cöù vaøo chieàu daøi quaõng ñöôøng maø maùu ñöôïc bôm qua döï ñoaùm xem ngaên tim naøo coù thanh cô tim daøy nhaát vaø ngaên naøo coù thaønh cô tim moûng nhaát ?

Vì sao thaønh taâm thaát traùi daày nhaát ?

Hình daïng van tim coù taùc duïng gì ñoái vôùi söï tuaàn hoaøn maùu ?

Keát luaän : Baøi ghi

Hoaït ñoäng 2 : Caáu taïo maïch maùu

Muïc tieâu : HS hieåu ñöôïc söï khaùc nhau caên baûn giöõa caáu taïo cuûa ñoäng maïch , tónh maïch vaø mao maïch

Tieán haønh :

Cho HS quan saùt hình 17.2

Ñoäng maïch vaø tónh maïch coù nhöõng ñieåm naøo gioáng nhau vaø khaùc nhau ?

YÙ nghóa cuûa söï khaùc nhau ?

Mao maïch coù ñaëc ñieåm gì veà maët caáu taïo?

Ñieàu naøy coù yù nghóa gì ?

GV cho HS hoaøn thaønh baûng sau : ( GV xem SGV trang 86 )

Keát luaän : baøi ghi .

Hoaït ñoäng 3 : Tìm hieåu chu kyø co daõn cuûa tim .

Muïc tieâu : HS hieåu ñöôïc Caùc pha trong 1 chu kyø co daõn cuûa tim töø ñoù hieåu ñöôïc taïi sao cô theå laøm vieäc suoát ñôøi

Tieán haønh :

1 / chu kì co daõn cuûa tim :

Gv treo tranh 17.3

Tim hoaït ñoäng nhö theá naøo ?

Moãi chu kyø co daõn coù maáy pha ?

Pha daõn chung laøm vieäc trong thôøi gian bao laâu ?

Trong pha naøy maùy chaûy trong tim nhö theá naøo ?

Caùc van tim hoaït ñoäng ra sao ? ( Töông töï vôùi pha co taâm thaát , co taâm nhó )

Keát luaän : baøi ghi .

2 / Nhòp tim :

GV : öùng vôùi moãi chu kì co daõn cuûa tim goïi laø nhòp tim .

Vôùi chu kyø 0,8s nhòp tim ngöôøi trung bình laø 75 nhòp / 1 phuùt

Vaäy yeáu toá naøo laøm thay ñoåi nhòp tim ?

Haõy thöû tính xem trung bình moãi phuùt dieãn ra bao nhieâu chu kyø co daõn tim ?

Keát luaän : ghi baøi

HS traû lôøi

HS quan saùt tranh

HS traû lôøi

HS töï tìm hieåu vaø neâu roõ ñöôïc caùc phaàn

HS quan saùt tranh

HS hoaøn thaønh vaø trình baøy theo nhoùm

HS thaûo luaän vaø traø lôøi

HS quan saùt töï thaûo luaän vaø traû lôøi caùc caâu hoûi

HS thöïc hieän vaø trình baøy theo nhoùm .

HS quan saùt tranh

HS ñoïc thoâng tin

HS thaûo luaän nhoùm vaø traû lôøi caâu hoûi

I . Caáu taïo tim :

Tim ñöôïc caáu taïo bôûi caùc cô tim vaø moâ lieân keát taïo thaønh 4 ngaên tim

Taâm nhó phaûi vaø traùi

Taâm thaát phaûi vaø traùi

Vaø caùc van tim ( van nhó thaát vaø van ñoäng maïch )

II . Caáu taïo caùc maïch maùu :

Maïch maùu trong moãi voøng tuaàn hoaøn ñeàu goàm : Ñoäng maïch , tónh maïch vaø mao maïch

III . Chu kyø co daõn cuûa tim :

1 / Chu kyø co daõn cuûa tim :

Tim co daõn theo chu kyø . Moãi chu kyø co daõn goàm 3 pha :

Pha daõn chung :0,4s

Pha nhó co : 0,1s

Pha thaát co : 0,3s

2 / NHòp tim :

Moãi chu kyø co daõn cuûa tim goïi laø nhòp tim

( SÖÏ phoái hôïp hoaït ñoäng cuûa caùc thaønh phaàn caáu taïo cuûa tim qua 3 pha laøm cho maùu ñöôïc bôm theo moät chieàu töø taâm nhó vaøo taâm thaát vaø töø taâm thaát vaøo ñoäng maïch

IV . CUÛNG COÁ :

Moãi laàn co , taâm thaát ñaåy ñöôïc khoaûng 70 ml maùu , Vaäy trong 24 giôø , taâm thaát ñaåy ñi ñöôïc bao nhieâu lít maùu ?

Nhôø ñaâu taâm thaát sinh ñöôïc moät coâng lôùn vaø lieân tuïc sinh coâng nhö vaäy ?

( Traû lôøi : Thaønh cô taâm thaát raát daøy , nhaát laø taâm thaát traùi . Taâm thaát laøm vieäc 12 h nghæ 12 h . Tim chieám 1/200 khoái löôïng cô theå nhöng löôïng maùu ñi nuoâi tim chieám 1/10 löôïng maùu ñi nuoâi cô theå )

Choïn caâu traû lôøi ñuùng :

Caùc baùc só thöôøng duøng oáng nghe , nghe tieáng ñaäp cuûa tim ñeå chuaån ñoaùn beänh . Tieáng tim do ñaâu sinh ra

Do söï co taâm thaát vaø ñoùng caùc van nhó thaát

Do söï ñoùng caùc van toå chim ôû ñoäng maïch chuû vaø ñoäng maïch phoåi daây ra

Do söï va chaïm caùc moûm tim vaøo loàng ngöïc

V . DAËN DOØ :

Hoïc baøi

Traû lôøi caâu hoûi vaø baøi taäp SGK vaø saùch baøi taäp .

Chuaån bò baøi : " Kieåm tra 1 tieát "Tuaàn : Tieát :

BAØI 18 : VAÄN CHUYEÅN MAÙU QUA HEÄ MAÏCH

VEÄ SINH HEÄ TUAÀN HOAØN

I . MUÏC TIEÂU :

1 . Kieán thöùc :

Trình baøy ñöôïc cô cheá vaän chuyeån maùu qua heä maïch

Chæ ra ñöôïc caùc taùc nhaân gaây haïi cuõng nhö caùc bieän phaùp phoøng traùnh vaø reøn luyeän heä tim maïch .

2 . Kyõ naêng :

Reøn luyeän kyõ naêng tö duy , döï ñoaùn .

3 . Thaùi ñoä : Coù yù thöùc phoøng traùnh caùc taùc nhaân gaây haïi vaø yù thöùc reøn luyeän heä tim maïch

II . ÑOÀ DUØNG DAÏY HOÏC :

1 . Giaùo vieân :

Tranh phoùng to : 18.1 ; 18.2 SGK

Baûng "khaú naêng laøm vieäc cuûa tim "

III . HOAÏT ÑOÄNG DAÏY vaø HOÏC :

1 . OÅn ñònh lôùp :

2 . Kieåm tra baøi cuõ :

Trình baøy caáu taïo cuûa tim ?

Trong moãi voøng tuaàn hoaøn goàm coù nhöõng loaïi maïch naøo ?

Trong moãi chu kyø hoaït ñoäng cuûa tim goàm coù nhöõng pha naøo ?

3 . Baøi môùi :

Caùc thaønh phaàn caáu taïo cuûa tim ñaõ phoái hôïp hoaït ñoäng vôùi nhau nhö theá naøo ñeå giuùp maùu tuaàn hoaøn lieân tuïc trong heä maïch ?

VAÄN CHUYEÅN MAÙU QUA HEÄ MAÏCH - VEÄ SINH HEÄ TUAÀN HOAØN

HOAÏT ÑOÄNG GIAÙO VIEÂN HOAÏT ÑOÄNG HS BAØI GHI Hoaït ñoäng 1 : Söï vaän chuyeån maùu qua heä maïch .

Muïc tieâu : Hs hieåu ñöôïc cô cheá vaän chuyeån maùu qua heä maïch .

Tieán haønh :

GV treo tranh H18.1 vaø 18.2 leân baûng ( giôùi thieäu tranh :

Sau ñoù GV yeâu caàu HS ñoïc thoâng tin trong SGK vaø traû lôøi 2 caâu hoûi sau :

Löïc chuû yeáu giuùp maùu tuaàn hoaøn lieân tuïc vaø theo 1 chieàu trong heä maïch ñöôïc taïo ra töø ñaâu ?

Huyeát aùp trong tónh maïch raát nhoû maø maùu vaän chuyeån ñöôïc qua tónh maïch veà tim laø nhôø caùc taùc ñoäng chuû yeáu naøo ?

GV hoûi HS hoaëc giaûi thích theâm caùc soá lieäu vaän toác maùu chaûy trong heä maïch

GV yeâu caàu nhoùm leân trình baøy yù kieán ( Nhoùm khaùc nhaän xeùt .

GV toùm laïi phaàn traû lôøi cuûa HS ( ruùt keát luaän

Keát luaän : Baøi ghi

Hoaït ñoäng 2 : Veä sinh tim maïch

Muïc tieâu : HS bieát caùc taùc nhaân gaây haïi heä tim maïch ( coù bieän phaùp phoøng traùnh vaø reøn luyeän tim maïch .

Tieán haønh :

1 / Caàn baûo veä tim maïch traùnh caùc taùc nhaân coù haïi :

Gv cho HS ñoïc thoâng tin trong SGK

GV yeâu caàu nhoùm thaûo luaän caâu hoûi sau :

Haõy ñeà ra caùc bieän phaùp baûo veä traùnh caùc taùc nhaân coù haïi cho heä tim maïch ?

GV yeâu caàu ñaïi dieän 2 nhoùm trình baøy caùc nhoùm coøn laïi theo doõi vaø nhaän xeùt .

GV boå sung , chænh lí vaø cho HS ruùt ra keát luaän .

Keát luaän : baøi ghi .

2 / Caàn reøn luyeän heä tim maïch :

Gv treo baûng 18 : "Khaû naêng laøm vieäc cuûa tim" ( HS quan saùt . Sau ñoù ñoïc phaàn thoâng tin trong SGK ( traû lôøi caâu hoûi sau :

Haõy ñeà ra caùc bieän phaùp reøn luyeän heä tim vaø heä maïch ?

GV goïi 1 HS traû lôøi ( HS khaùc nhaän xeùt boå sung

GV chænh lyù sau ñoù cho HS ruùt ra keát luaän .

Keát luaän : ghi baøi

HS ñoïc thoâng tin vaø traû lôøi 2 caâu hoûi

Ñöôïc taïo ra nhôø söï phoái hôïp caùc thaønh phaàn caáu taïo heä tim vaø heä maïch

Nhôø söï hoã trôï chuû yeáu bôûi söùc ñaåy taïo ra do söï co boùp cuûa caùc cô baép quanh thaønh tónh maïch , söùc huùt cuûa loàng ngöïc khi hít vaøo , söùc huùt cuûa taâm nhó khi daõn ra .

Ñaïi dieän nhoùm trình baøy

HS laéng nghe toùm taét cuûa GV ñeå ruùt ra keát luaän

HS ñoïc thoâng tin SGK vaø thaûo luaän traû lôøi caâu hoûi :

Khoâng söû duïng thuoác laù , röôïu , heâroâin......

Haïn cheá aên môõ ÑV

Caàn kieåm tra söùc khoeû ñònh kì vaø tieâm phoøng caùc beänh coù haïi cho tim maïch ....

Ñaïi dieän nhoùm trình baøy nhoùm khaùc ruùt ra nhaän xeùt vaø keát luaän :

HS quan saùt baûng vaø ñoïc thoâng tin

HS traû lôøi caâu hoûi

Taäp theå duïc theå thao thöôøng xuyeân , ñeàu ñaën vöøa söùc , xoa boùp ...

HS ruùt ra keát luaän . I . Söï vaän chuyeån maùu qua heä maïch :

Söï hoaït ñoäng phoái hôïp caùc thaønh phaàn caáu taïo cuûa tim vaø heä maïch taïo ra huyeát aùp trong maïch .

Söùc ñaåy chuû yeáu giuùp maùu tuaàn hoaøn lieân tuïc vaø theo 1 chieàu trong heä maïch .

II . Veä sinh heä tim maïch :

1 / Caàn baûo veä heä tim maïch traùnh caùc taùc nhaân nguy haïi:

Caàn khaéc phuïc vaø haïn cheá caùc nguyeân nhaân laøm taêng nhòp tim vaø huyeát aùp

Tieâm phoøng caùc beänh coù haïi cho tim maïch

Haïn cheá aên thöùc aên coù haïi cho tim maïch

2 / Caàn reøn luyeän heä tim maïch :

Caàn reøn luyeän tim maïch thöôøng xuyeân , ñeàu ñaën , vöøa söùc baèng caùc hình thöùc theå duïc theå thao , xoa boùp ......

IV . CUÛNG COÁ :

Choïn caâu traû lôøi ñuùng nhaát :

1 / Maùu tuaàn hoaøn lieân tuïc theo 1 chieàu trong heä maïch laø nhôø :

a/ ( Caùc van tim d/ ( A vaø b b/ ( Söï co boùp nhòp nhaønh cuûa tim e/ ( B vaø c c/ ( Tính ñaøn hoài cuûa thaønh ñoäng maïch f/ ( A ,b , c ñeàu ñuùng 2 / Muoán coù moät traùi tim khoeû maïch caàn phaûi :

( Taäp theå duïc theå thao thöôøng xuyeân

( Khoâng söû duïng thuoác laù , röôïu , heâroâin...

( Haïn cheá aên môõ ñoäng vaät

( Caû a ,b , c ñeàu ñuùng

V . DAËN DOØ :

Hoïc baøi + traû lôøi caâu hoûi 1,2,3,4 SGK / 60

Ñoïc phaàn : " Em coù bieát "

Chuaån bò duïng cuï thöïc haønh :

1 cuoän baêng

2 mieáng gaïc

1 bòch boâng goøn

1 mieáng vaûi meàm

1 daây vaûi hoaëc daây cao su Tuaàn : Tieát :

BAØI 19 : SÔ CÖÙU CAÀM MAÙU

I . MUÏC TIEÂU :

1 . Kieán thöùc :

Phaân bieät ñöôïc veát thöông laøm toån thöông tónh maïch , ñoäng maïch hay chæ laø mao maïch

2 . Kyõ naêng :

Reøn luyeän kyõ naêng baêng boù hoaëc laøm garoâ vaø bieát nhöõng quy ñònh sau khi ñaëc garoâ

3 . Thaùi ñoä :

II . ÑOÀ DUØNG DAÏY HOÏC :

1 . Giaùo vieân :

Chuaån bò : 1 cuoän baêng ,2 mieáng gaïc, 1 bòch boâng goøn, 1 mieáng vaûi meàm ,1 daây vaûi hoaëc daây cao su

Baûng ( ñaùp aùp )

Stt Caùc daïng maïch Bieåu hieän Caùch xöû lí 1 Mao maïch Löôïng maùu ít, chaäm, coù theå töï ñoâng maùu Saùt truøng veát thöông 2 Tónh maïch Löôïng maùu chaûy chaäm , lieân tuïc , khoù caàm maùu Duøng ngoùn tay bò chaët mieäng veát thöông hoaëc duøng baêng daùn 3 Ñoäng maïch Löôïng maùu chaûy nhanh , nhieàu Aán tay vaøo ñoäng maïch phía treân veát thöông

Buoäc ga roâ phía treân veát thöông höôùng veà tim

Ñöa mau ñeán beänh vieän 2 . Hoïc sinh : ( gioáng GV )

III . HOAÏT ÑOÄNG DAÏY vaø HOÏC :

1 . OÅn ñònh lôùp :

2 . Baøi môùi :

Khi cô theå bò chaûy maùu ta caàn phaûi xöû lí nhö theá naøo ñeå kòp thôøi vaø ñuùng caùch ? ( Tìm hieåu baøi ngaøy hoâm nay :

SÔ CÖÙU CAÀM MAÙU

HOAÏT ÑOÄNG GIAÙO VIEÂN HOAÏT ÑOÄNG HS Hoaït ñoäng 1 : Tìm hieåu caùc daïng chaûy maùu .

Muïc tieâu : Hs phaân bieät ñöôïc chaûy maùu mao maïch , tónh maïch vaø ñoäng maïch .

Tieán haønh :

GV yeâu caàu caùc nhoùm töï ñoïc thoâng tin SGK muïc III

GV treo baûng ñaõ chuaån bò cho HS leân ñieàn

GV yeâu caàu ñaïi dieän caùc toå leân baûng ñieàn vaøo coät " Bieåu hieän " vaø " caùch söû lyù "

Sau ñoù GV cho caùc nhoùm nhaän xeùt phaàn ñieàn baûng .

GV boå sung chænh lí

Hoaït ñoäng 2 : Taäp baêng boù veát thöông ôû loøng baøn tay

Muïc tieâu : HS bieát caùch baêng boù veát thöông ôû loøng baøn tay .

Tieán haønh :

Gv yeâu caàu caùc toå tieán haønh caùc böôùc theo höôùng daãn trong SGK

GV ñi tôùi caùc toå theo doõi , nhaéc nhôû , giaûi ñaùp thaéc maéc cuûa HS

GV yeâu caàu moãi toå choïn moät maãu baêng toát nhaát ( GV : Kieåm tra ñaùnh giaù maãu baêng ñoù .

Hoaït ñoäng 3 : Taäp baêng boù veát thöông ôû coå tay

Muïc tieâu : HS bieát caùch baêng boù veát thöông ôû coå tay .

Gv yeâu caàu caùc toå tieán haønh caùc böôùc theo höôùng daãn trong SGK

GV ñi tôùi caùc toå theo doõi , nhaéc nhôû , giaûi ñaùp thaéc maéc cuûa HS

GV yeâu caàu moãi toå choïn moät maãu baêng toát nhaát ( GV : Kieåm tra ñaùnh giaù maãu baêng ñoù .

HS ñoïc thoâng tin vaø traû lôøi baèng caùch ñieàn vaøo baûng

Caùc nhoùm boå sung nhaän xeùt cho nhau

HS nghe töï toång hôïp kieán thöùc ñeå phaân bieät ñöôïc caùc daïng chaûy maùu .

Nhoùm tröôûng ñieàu khieån caùc nhoùm cuøng laøm .

Yeâu caàu maãu ñaùnh giaù :

Maãu baêng phaûi ñuû caùc böôùc

Goïn vaø ñeïp

Khoâng quaù chaët vaø khoâng quaù loûng

Caùc nhoùm tieán haønh töøng böôùc theo höôùng daãn cuûa GV ;

Yeâu caàu ñaùnh giaù :

Vò trí ga roâ caùch veát thöông khoâng quaù gaàn hoaëc quaù xa

Maãu baêng phaûi ñuû caùc böôùc

Goïn vaø ñeïp

Khoâng quaù chaët vaø khoâng quaù loûng

IV . Nhaän xeùt buoåi thöïc haønh

GV cho HS töï nhaän xeùt caùc thao taùc baêng boù veát thöông

GV ñaùnh giaù chung veà buoåi thöïc haønh ( veà yù thöùc vaø keát quaû )

V . DAËN DOØ :

GV yeâu caàu moãi HS veà nhaø töï laøm baøi muïc IV ( SGK / 63 ) . Sau ñoù noäp baùo caùo cho GV

Chuaån bò baøi môùi : " Hoâ haáp vaø caùc cô quan hoâ haáp "

Tuaàn : Tieát :

CHÖÔNG IV : HOÂ HAÁP

BAØI 20 : HOÂ HAÁP VAØ CAÙC CÔ QUAN HOÂ HAÁP

I . MUÏC TIEÂU :

1 . Kieán thöùc :

Trình baøy ñöôïc khaùi nieäm cuûa hoâ haáp vaø vai troø cuûa hoâ haáp vôùi cô theå soáng .

Xaùc ñònh ñöôïc treân hình caùc cô quan hoâ haáp cuûa ngöôøi vaø neâu ñöôïc chöùc naêng cuûa chuùng .

2 . Kyõ naêng :

Reøn luyeän kyõ naêng quan saùt - phaân tích

3 . Thaùi ñoä : Giöõ gìn baûo veä cô theå , ham thích moân hoïc

II . ÑOÀ DUØNG DAÏY HOÏC :

1 . Giaùo vieân :

Sô ñoà saûn sinh vaø tieâu duøng naêng löôïng .

Hình phoùng to 20 - 1 ; 20 - 2 ; 20 - 3 .

Baûng : Ñaëc ñieåm caáu taïo cuûa caùc cô quan hoâ haáp ôû ngöôøi .

Caùc cô quan Ñaëc ñieåm caáu taïo Ñöôøng

Daãn

Khí Muõi Coù nhieàu loâng muõi

Coù lôùp nieâm maïc tieát chaát nhaøy .

Coù lôùp mao maïch daøy ñaëc . Hoïng Coù tuyeán Amiñam vaø tuyeán V.A chöùa nhieàu teá baøo Lymphoâ. Thanh quaûn Coù naép thanh quaûn ( suïn thanh thieät ) coù theå cöû ñoäng ñeå ñaäy kín ñöôøng hoâ haáp . Khí quaûn Caáu taïo bôûi 15 - 20 voøng suïn khuyeát xeáp choàng leân nhau .

Coù lôùp nieâm maïc tieát chaát nhaøy vôùi nhieàu loâng rung chuyeån ñoäng lieân tuïc . Pheá quaûn Caáu taïo bôûi caùc voøng suïn . ÔÛ pheá quaûn nôi tieáp xuùc caùc pheá nang thì khoâng coù voøng suïn maø laø caùc thôù cô . Hai

Laù

Phoåi Laù phoåi phaûi coù 3 thuøy

Laù phoåi traùi coù 2 thuøy Bao ngoøai 2 laù phoåi coù 2 lôùp maøng , lôùp ngoøai dính vôùi loàng ngöïc , lôùp trong dính vôùi phoåi , giöõa 2 lôùp coù chaát dính .

Ñôn vò caáu taïo cuûa phoåi laø caùc pheá nang taäp hôïp thaønh töøng cuïm vaø ñöôïc bao bôûi maïng mao maïch daøy ñaëc . CoÙ tôùi 700 - 800 trieäu pheá nang .

2 . Hoïc sinh : chuaån bò baøi tröôùc ôû nhaø .

III . HOAÏT ÑOÄNG DAÏY vaø HOÏC :

1 . OÅn ñònh lôùp :

2 . Baøi môùi :

GV maùu vaän chuyeån Oxi ñeán moâi tröôøng trong ñeå chuyeån ñeán cho caùc teá baøo , coøn cacbonic thì ngöôïc laïi ñöôïc thaûi ra ( theo sô ñoà ) . Vaäy nhôø ñaâu maø maùu laáy ñöôïc Oxi ñeå cung caáp cho Teá baøo 7 thaûi ñöôïc CO2 ra khoûi cô theå ? Vaäy Hoâ haáp laø gì ? Coù vai troø nhö theá naøo ñoái vôùi ñôøi soáng con ngöôøi ? thì hoâm nay chuùng ta seõ cuøng nhau tìm hieåu :

HOÂ HAÁP VAØ CAÙC CÔ QUAN HOÂ HAÁP .

HOAÏT ÑOÄNG GIAÙO VIEÂN HOAÏT ÑOÄNG HS BAØI GHI Hoaït ñoäng 1 : Khaùi nieäm veà hoâ haáp

Muïc tieâu : Hs hieåu ñöôïc khaùi nieäm veà hoâ haáp vaø vai troø cuûa noù ñoái vôùi cô theå soáng .

Tieán haønh :

Töø tröôùc tôùi giôø , chuùng ta chæ bieát moâi tröôøng trong vaän chuyeån chaát dinh döôõng vaø khí Oxi ñeán caùc teá baøo ñeå söû duïng . Nhöng coù phaûi teá baøo söû duïng nhöõng thöù ñoù khoâng ?

Gv cho HS ñoïc thoâng tin .

GV treo sô ñoà ( yeâu caàu HS quan saùt .

Thöùc aên sau khi tieâu hoùa seõ ñöôïc bieán ñoåi thaønh chaát dinh döôõng ñaõ ñöôïc haáp thu döôùi daïng gì ? ( gluxit ,lipit , proâteâin )

Maø moïi hoïat ñoäng soáng cuûa teá baøo ñeàu caàn caùi gì ? ( naêng löôïng )

Do ñoù caùc chaát dinh döôõng naøy phaûi traûi qua moät quaù trình bieán ñoåi ñeå trôû thaønh naêng löôïng cung caáp cho teá baøo .

Quaù trình bieán ñoåi chaát dinh döôõng thaønh naêng löôïng , ngöôøi ta goïi quaù trình ñoù laø gì ?

Muoán coù quaù trình Oxi hoùa xaûy ra thì phaûi caàn nhöõng yeáu toá naøo ?

Sau quaù trình Oxi hoùa seõ taïo naêng löôïng , CO2 vaø hôi nöôùc .

Vaäy Oxi ñöôïc cung caáp vaøo töø ñaâu vaø ngöôïc laïi CO2 töø teá baøo ñöôïc thaûi ra moâi tröôøng nhôø quaù trình gì ?

Hoâ haáp laø gì ?

Ghi baøi :

GV treo hình 20 -1 : ( HS quan saùt

Qua sô ñoà naøy ta thaáy hoâ haáp traûi qua maáy giai ñoïan ?

Ghi baøi :

Trong quaù trình taïo naêng löôïng thì noù cuõng taïo ra 1 löôïng CO2 , CO2 naøy seõ ñöôïc maùu vaän chuyeån ñeán Phoåi vaø thaûi ra ngoøai nhô söï cheânh leäch noàng ñoä caùc khí taïi phoåi .

ÔÛ phoåi khí gì seõ nhieàu , khí gì seõ ít ?

Do ñoù caùc khí naøy seõ khuyeát taùn vaøo nhau ñeå cho noàng ñoä 2 khí cuûa 2 moâi tröôøng naøy baèng nhau . Hieän töôïng naøy ngöôøi ta goïi laø hieän töôïng trao ñoåi khí ôû phoåi . Coøn teá baøo thì ngöôïc laïi .

Vaäy nhôø giai ñoïan naøo maø phoåi luùc naøo cuõng coù nhieàu Oxi vaø ít CO2 ?

YÙ nghóa cuûa söï thôû ?

Muoán xaûy ra hoâ haáp thì phaûi coù söï thoâng khí ôû phoåi . Vaäy nhôø caùc cô quan naøo trong heä hoâ haáp maø khoâng khí luùc naøo cuõng ñöôïc cung caáp ñuû , ta haõy vaøo phaàn 2 :

Hoaït ñoäng 2 : Caùc cô quan trong heä hoâ haáp ngöôøi vaø chöùc naêng cuûa chuùng .

Muïc tieâu : HS xaùc ñònh ñöôïc vò trí caùc cô quan vaø bieát caáu taïo cuûa caùc cô quan ñoù . Töø ñoù hieåu ñöôïc chöùc naêng vaø nhieäm vuï cuûa töøng cô quan .

Tieán haønh :

GV treo tranh caáu taïo toång theå heä hoâ haáp cuûa ngöôøi ( tranh caâm ) ( HS quan saùt

Gv yeâu caàu HS leân chuù thích caùc cô quan cuûa heä hoâ haáp treân hình ?

GV nhaän xeùt

Chuùng ta thaáy phoåi ñöôïc caáu taïo töø ñaâu ?

GV cho HS xem hình 20 - 3 : caáu taïo chi tieát moät pheá nang vaø moâ taû : pheá nang laø nhöõng tuùi nhoû vaø moûng chæ coù moät lôùp teá baøo . Nhöng luùc naøo xung quanh noù cuõng coù raát nhieàu mao maïch bao quanh . Ñeå laøm gì ?

GV treo baûng : ñaëc ñieåm caáu taïo cuûa caùc cô quan hoâ haáp ngöôøi ( HS tìm hieåu caáu taïo cuûa töøng cô quan trong heä hoâ haáp ñeå thaûo luaän vaø traû lôøi caùc caâu hoûi trong SGK :

Nhöõng ñaëc ñieåm caáu taïo naøo cuûa caùc cô quan trong ñöôøng daãn khí coù taùc duïng laøm aåm , laøm aám khoâng khí ñi vaøo phoåi ?

Ñaëc ñieåm naøo tham gia baûo veä phoåi traùnh khoûi taùc taùc nhaân coù haïi ?

Ñaëc ñieåm caáu taïo naøo giuùp phoåi taêng dieän tích beà maët trao ñoåi khí ?

GV nhaän xeùt :

Giaùo duïc HS neân thôû baèng muõi khoâng neân thôû baèng mieäng .

Caáu taïo cuûa khí quaûn coù lôùp nieâm maïc tieát chaát nhaøy vôùi nhieàu loâng ñeå giöõ laïi caùc chaát baån vaø taïo thaønh ñaøm nhôùt . Noù baùm vaøo khí quaûn gaây ngöùa khí quaûn ( hình thaønh phaûn xaï ho vaø khaïc ñeå thaûi ra ngoøai nhôø caùc cô vaø caùc voøng suïn ôû khí quaûn . ( khoâng ñöôïc nuoát baøm ñeå khoûi laøm maát phaûn xaï töï nhieân baûo veä cô theå .

Coù theå giôùi thieäu beänh hen suyeãn laø do söï co thaét cuûa caùc cô vaø voøng suïn ôû khí quaûn vaø pheá quaûn ( khoâng coù thoâng khí ( thöôøng cheát ( phaûi uoáng thuoác choáng hen xuyeãn .

HS neâu nhaän xeùt veà chöùc naêng cuûa ñöôøng daãn khí vaø cuûa 2 laù phoåi ?

Keát luaän : baøi ghi .

HS ñoïc thoâng tin

HS quan saùt sô ñoà vaø traû lôøi caâu hoûi :

Gluxit , lipít vaø proâteâin

Naêng löôïng

Oxi hoùa caùc chaát dinh döôõng .

Khí Oxi

Quaù trình hoâ haáp

Hoâ haáp laø quaù trình khoâng ngöøng cung caáp Oxi cho caùc teá baøo vaø loïai khí CO2 do caùc teá baøo thaûi ra khoûi cô theå .

HS quan saùt tranh vaø traû lôøi

Coù 3 giai ñoïan : söï thôû , trao ñoåi khí ôû phoåi vaø trao ñoåi khí ôû teá baøo .

Nhieàu khí Oxi vaø ít CO-2

Söï thôû

Thoâng khí ôû phoåi .

HS quan saùt tranh ( leân ñieàn caùc boä phaän cuûa heä hoâ haáp .

HS khaùc nhaän xeùt vaøboå sung .

Trao ñoåi khí deã daøng . vaø nhieàu .

HS quan saùt ñaëc ñieåm caáu taïo töøng cô quan trong heä hoâ haáp ñeå thaûo luaän traû lôøi caùc caâu hoûi :

Laøm aåm khoâng khí laø do lôùp nieâm maïc tieát chaát nhaøy coù ôû ( muõi , khí quaûn ) loùt beân trong ñöôøng daãn khí .

Laøm aám khoâng khí laø do lôùp mao maïch daøy ñaëc döôùi lôùp nieâm maïc ôû muõi vaø pheá quaûn . ( loã muõi thöôøng aám hôn vaø ñoû khi ta ôû vuøng laïnh

Tham gia baûo veä phoåi :

Loâng muõi giöõ laïi caùc haït buïi lôùn , chaát nhaøy do nieâm maïc tieát ra giöõ laïi caùc haït buïi nhoû , lôùp loâng rung queùt chuùng ra khoûi khí quaûn .

Naép thanh quaûn ñaäy kín ñöôøng hoâ haáp khoâng cho thöùc aên ñi vaøo khi nuoát .

Caùc teá baøo Lymphoâ ôû caùc haïch Amiñam , V.A tieát ra khaùng theå ñeå voâ hieäu hoùa caùc taùc nhaân gaây nhieãm .

Phoåi coù 2 lôùp maøng , ôû giöõa coù dòch moûng laøm cho aùp suaát trong ñoù luùc naøo cuõng = 0 ( laøm phoåi nôû roäng vaø xoáp .

Coù tôùi 700 - 800 trieäu pheá nang ( dieän tích trao ñoåi khí lôùn ( 70 - 80 m2 ) I . Khaùi nieäm hoâ haáp :

Hoâ haáp laø quaù trình khoâng ngöøng cung caáp Oxi cho caùc teá baøo vaø loïai khí CO2 do caùc teá baøo thaûi ra, ra khoûi cô theå .

Quaù trình hoâ haáp goàm : söï thôû , trao ñoåi khí ôû phoåi vaø trao ñoåi khí ôû teá baøo

II . Caùc cô quan trong heä hoâ haáp ngöôøi vaø chöùc naêng cuûa chuùng

Heä hoâ haáp goàm 2 phaàn :

Ñöôøng daãn khí goàm caùc cô quan

: Muõi , hoïng , thanh quaûn , khí quaûn , pheá quaûn . Coù chöùc naêng : Daãn khí vaøo vaø ra , laøm aåm , laøm aám khoâng khí ñi vaøo vaø tham gia baûo veä phoåi

Hai laù phoåi : Laø nôi trao ñoåi khí giöõa cô theå vaø moâi tröôøng ngoaøi .

IV . CUÛNG COÁ :

Hoâ haáp laø gì ? Coù maáy giai ñoïan ?

Choïn caâu traû lôøi ñuùng nhaát :

1 / Cô quan hoâ haáp coù vai troø quan troïng nhö theá naøo ñoái vôùi cô theå?

( Cung caáp Oxi cho teá baøo hoïat ñoäng .

( Loïai thaûi CO-2 ra khoûi cô theå ( Giuùp khí löu thoâng trong phoåi

( Caû 2 caâu a, b ñeàu ñuùng 2 / Khi thöùc aên xuoáng thöïc quaûn thì khoâng khí coù qua ñöôïc khí quaûn khoâng ?

( Khoâng , vì thöïc quaûn phình to ra ñeø beïp khí quaûn .

( Coù nhöng ít , vì khí quaûn bò thu heïp do thöïc quaûn phình to .

( Qua laïi bình thöôøng , vì khí quaûn ñöôïc caáu taïo bôûi caùc voøng suïn .

( Khí quaûn ñöôïc caáu taïo bôûi caùc voøng suïn , choã tieáp giaùp vôùi thöïc quaûn laø cô trôn neân caû hai quaù trình löu thoâng khí vaø nuoát thöùc aên ñeàu dieãn ra bình thöôøng .

V . DAËN DOØ :

GV yeâu caàu moãi HS veà nhaø töï laøm baøi trong saùch baøi taäp vaø traû lôøi caây hoûi trong SGK .

Chuaån bò baøi môùi : " Hoaït ñoäng hoâ haáp "

Tuaàn : 11 Tieát : 22 Ngaøy :

BAØI 21: HOAÏT ÑOÄNG HOÂ HAÁP

I/ MUÏC TIEÂU:

1/Kieán thöùc:

HS trình baøy ñöôïc caùc ñaëc ñieåm chuû yeáu trong côcheá thoâng khí ôû phoåi

Trình baøy ñöôïc cô cheá trao ñoåi khí ôû phoåi vaø ôû teá baøo

2/ Kyõ naêng:

Quan saùt tranh hình

Vaän duïng kieán thöùc lieân quan giaûi thích hieän töôïng thöùc teá

Hoaït ñoäng nhoùm

3/ Thaùi ñoä:

Giaùo duïc yù thöùc baûo veä reøn luyeän cô quan hoâ haáp ñeå coù söùc khoeû toát

II/ CHUAÅN BÒ:

1/ Giaùo vieân:

Tranh hình SGK

Baûng phuï : Baûng 21 SGK

Sô ñoà vaän chuyeån maùu trong heä tuaàn hoaøn, tranh veõ hình SGV

2/ Hoïc sinh

III/ TIEÁN TRÌNH BAØI HOÏC:

1/ OÅn ñònh lôùp

2/ Kieåm tra baøi cuõ:

Caùc cô quan hoâ haáp coù caáu taïo phuø hôïp vôùi chöùc naêng nhö theá naøo?

Hoâ haáp goàm nhöõng giai ñoaïn naøo? Coù moái lieân quan giöõa caùc giai ñoaïn ñoù?

3/ Caùc hoaït ñoäng daïy vaø hoïc:

Môû baøi:

Söï thoâng khí vaø söï trao ñoåi khí ôû phoåi dieãn ra nhö theá naøo? Baøi hoïc hoâm nay seõ giuùp chuùng ta tìm hieåu vaán ñeà naøy

b) Hoaït ñoäng daïy vaø hoïc:

Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Noäi dung ghi baøi Hoaït ñoäng 1: Tìm hieåu cô cheá thoâng khí ôû phoåi

Muïc tieâu: HS trình baøy ñöôïc.cô cheá thoâng khí ôû phoåi thöïc chaát laø hít vaøo vaø thôû ra. Thaáy ñöôïc söï phoái hôïp hoaït ñoäng cuûa caùc cô quan : cô, xöông, thaàn kinh....

Caùch tieán haønh:

Vì sao caùc xöông söôøn ñöôïc naâng leân thì theå tích loàng ngöïc taêng vaø ngöôïc laïi?

GV gôïi yù: Khi loàng ngöïc ñöôïc keùo leân phía treân ñoàng thôøi ñöôïc nhoâ ra phía tröôùc => Theå tích loàng ngöïc khi thôû ra nhoû hôn theå tích loàng ngöïc khi hít vaøo

GV neâu caâu hoûi thaûo luaän :

Caùc cô ôû loàng ngöõc ñaõ phoái hôïp hoaït ñoäng nhö theá naøo ñeå taêng giaûm theå tích loàng ngöïc?

Dung tích phoåi khi hít vaøo, thôû ra bình thöôøng vaø gaéng söùc coù theå phuï thuoäc vaøo caùc yeáu toá naøo?

GV nhaän xeùt - boå sung

Vì sao ta neân taäp hít thôû saâu?

Hoaït ñoäng 2: Tìm hieåu veà trao ñoåi khí ôû phoåi vaø teá baøo

Muïc tieâu : Hs trình baøy ñöôïc caùc cô cheá trao ñoåi khí ôû phoåi vaø ôû teá baøo ñoù laø söï khueách taùn cuûa caùc chaát khí: oxi vaø cacbonic

Caùch tieán haønh:

Söï trao ñoåi khí ôû phoåi vaø teá baøo thöïc hieän theo cô cheá naøo?

Nhaän xeùt veà thaønh phaàn khí cacbonic vaø oxi khi hít vaøo vaø thôû ra?

Do ñaâu coù söï cheânh leäch noàng ñoä caùc chaát khí?

GV cho HS thaûo luaän nhoùm traû lôøi caùc caâu hoûi:

Haõy giaûi thích söï khaùc nhau ôû moãi thaønh phaàn cuûa khí hít vaøo vaø thôû ra?

Moâ taû söï khueách taùn cuûa oxi vaø cacbonic

GV nhaän xeùt - boå sung

Söï trao ñoåi khí ôû phoåi thöïc chaát laø söï trao ñoåi khí giöõa mao maïch pheá nang vôùi pheá nang, coøn noàng ñoä oxi trong mao maïch thaáp, coøn cacbonic cao vaø ngöôïc laïi

Söï trao ñoåi khí ôû teá baøo laø söï trao ñoåi khí giöõa teá baøo vaø mao maïch. Ôû teá baøo tieâu duøng oxi nhieàu neân noàng ñoä oxi thaáp, cacbonic cao. Maùu ôû voøng tuaàn hoaøn lôùn ñi tôùi caùc teá baøo giaøu oxi( coù söï cheânh leäch noàng ñoä caùc chaát daãn ñeán khueách taùn

Giöõa söï trao ñoåi khí ôû teá baøo vaø ôû phoåi thì ôû ñaâu laø quan troïng?

GV löu yù: Chính söï tieâu toán oxi ôû teá baøo ñaõ thuùc ñaåy söï trao ñoåi khí ôû phoåi. Vaäy söï trao ñoåi khí ôû phoåi taïo ñieàu kieän cho söï trao ñoåi khí ôû teá baøo

HS quan saùt SGK hình

21.1 -2

Xöông söôøn naâng leân, cô lieân söôøn vaø cô hjoaønh co, loàng ngöïc keùo leân, roäng vaø nhoâ ra

Caùc HS khaùc nhaän xeùt

Cô lieân söôøn ngoaøi co laøm taäp hôïp xöông öùc vaø xöông söôøn coù ñieåm töïa linh ñoäng vôùi coät soáng seõ chuyeån ñoäng ñoàng thôøi theo 2 höôùng: leân treân vaø ra 2 beân laøm loàng ngöïc môû roäng sang hai beân laø chuû yeáu

Cô hoaønh co laøm loàng ngöïc môû roäng môû roäng theâm veà phía döôùi, eùp xuoáng khoang buïng

Cô lieân söôøn ngoaøi vaø cô hoaønh daõn ra laøm loàng ngöïc thu nhoû trôû veà vò trí cuõ

Ngoaøi ra coøn coù söï tham gia cuûa moät soá cô khaùc trong caùc tröôøng hôïp thôû gaéng söùc

Caâu 2: Dung tích phoåi khi hít vaøo vaø thôû ra luùc bình thöôøng cuõng nhö khi gaéng söïc coù theå phuï thuoäc vaøo caùc yeáu toá: Taàm voùc, giôùi tính, tình traïng söùc khoeû, beänh taät. Söùc luyeän taäp

Oxi : maùu ( teá baøo vaø phoåi ( maùu

Cacbonic: teá baøo (maùu ( phoåi

Tæ leä % O2 trong khí thôû ra thaáp roõ reät do O2 khueách taùn töø pheá nang vaøo maùu mao maïch

Tæ leä % CO2 trong khí thôû ra cao roõ reät do CO2 khueách taùn töø maùu mao maïch ra pheá nang

Hôi nöôùc baõo hoaø trong khí thôû ra do ñöôïc laøm aåm bôûi lôùp nieâm maïc tieát chaát nhaày phuû toaøn boä ñöôøng daãn khí

Tæ leä % N2 trong khí hít vaøo vaø thôû ra khaùc nhau khoâng nhieàu, ôû khí thôû ra coù cao hôn chuùt do tæ leä O2 bò haï thaáp haún. Söï khaùc nhau naøy khoâng coù yù nghóa sinh hoïc

Moâ taû söï khueách taùn cuûa oxi vaø cacbonic

Trao ñoåi khí ôû phoåi:

Noàng ñoä O2 trong khoâng khí phaá nang cao hôn trong maùu mao maïch neân O2 khueách taùn töø khoâng khí pheá nang vaøo maùu

Noàng ñoä C O2 trong maùu mao maïch cao hôn trong khoâng khí pheá nang, neân CO2 khueách taùn töø maùu vaøo khoâng khí pheá nang

Trao ñoåi khí ôû teá baøo:

Noàng ñoä O2 trong maùu cao hôn trong teá baøo neân O2 khueách taùn töø maùu vaøo teá baøo

Noàng ñoä C O2 trong teá baøo cao hôn trong maùu neân CO2 khueách taùn töø teá baøo vaøo maùu I/ Söï thoâng khí ôû phoåi:

Söï thoâng khí ôû phoåi nhôø cöû ñoäng hoâ haáp(hít vaøo, thôû ra)

Caùc cô lieân söôøn, cô hoaønh, cô buïng phoái hôïp vôùi xöông öùc, xöông söôøn trong cöû ñoäng hoâ haáp laøm thay ñoåi theå tích loàng ngöïcmaø ta thöïc hieän ñöôïc hít vaøo vaø thôû ra, giuùp cho khoâng khí trong phoåi thöôøng xuyeân ñöôïc ñoåi môùi

Dung tích phoåi phuï thuoäc vaøo: giôùi tính, taàm voùc, tình traïng söùc khoeû, söï luyeän taäp...

II/ Söï trao ñoåi khí ôû phoåi vaø teá baøo

Söï trao ñoåi khí ôû phoåi:

O2 khueách taùn töø pheá nang vaøo maùu

CO2 khueách taùn töø maùu vaøo teá baøo

Söï trao ñoåi khí ôû teá baøo:

O2 khueách taùn töø maùu vaøo teá baøo

CO2 khueách taùn töø teá baøo vaøo maùu

IV/ CUÛNG COÁ:

Nhôø hoaït ñoäng cuûa caùc cô quan , boä phaän naøo maø khoâng khí trong phoåi thöôøng xuyeân ñöôïc ñoåi môùi?

Thöïc chaát trao ñoåi khí ôû phoåi laø gì?

Thöïc chaát trao ñoåi khí ôû teá baøo laø gì?

V/ DAËN DOØ:

Hoïc ghi nhôù

Soaïn baøi 22: "Veä sinh hoâ haáp"

Tuaàn : 12 Tieát :23 Ngaøy :

BAØI 22 : VEÄ SINH HOÂ HAÁP

I/ MUÏC TIEÂU:

1/Kieán thöùc:

HS trình bay ñöôïc taùc hïai cuûa taùc nhaân gaây oâ nhieãm khoâng khí ñoái vôùi hoaït ñoäng hoâ haáp

Giaûithích ñöôïc cô sôû khoa hoïc cuûa vieäc luyeän taäp theå duïc theå thao ñuùng caùch

Ñeà ra bieän phaùp luyeän taäp ñeå coù moät heä hoâ haáp khoeû maïnh vaø tích cöïc haønh ñoäng ngaên ngöøa caùc taùc nhaân gaây oâ nhieãm khoâng khí

2/ Kyõ naêng:

Reøn kyõ naêng vaän duïng kieán thöùc vaøo thöïc teá. Kyõ naêng hoaït ñoäng nhoùm

3/ Thaùi ñoä:

Giaùo duïc yù thöùc baûo veä giöõ gìn cô quan hoâ haáp

Yù thöùc baûo veä moâi tröôøng

II/ CHUAÅN BÒ:

1/ Giaùo vieân:

Baûng 22 - Caùc taùc nhaân gaây haïi ñöôøng hoâ haáp

2/ Hoïc sinh

Moät soá hình aûnh veà oâ nhieãm khoâng khí vaø taùc haïi

Tö lieäu veà thaønh tích reøn luyeän cô theå ñaëc bieät vôùi heä hoâ haáp

III/ TIEÁN TRÌNH BAØI HOÏC:

1/ OÅn ñònh lôùp

2/ Kieåm tra baøi cuõ:

Thöïc chaát cuûa quù trình trao ñoåi khí ôû phoåi vaø ôû teá baøo laø gì?

Nhôø hoaït ñoäng cuûa caùc cô quan, boä phaän naøo maø khoâng khí trong phoåi thöôøng xuyeân ñöôïc ñoåi môùi?

3/ Caùc hoaït ñoäng daïy vaø hoïc:

Môû baøi:

Vì sao chuùng ta phaûi giöõ veä sinh hoâ haáp?

b) Hoaït ñoäng daïy vaø hoïc:

Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Noäi dung ghi baøi Hoaït ñoäng 1: Xaây döïng bieän phaùp baûo veä heä hoâ haáp traùnh caùc taùc nhaân coù haïi

Muïc tieâu: HS chæ ra caùc taùc nhaân gaây haïi cho heä hoâ haáp - Neâu bieän phaùp baûo veä traùnh caùc taùc nhaân coù haïi

Caùch tieán haønh:

Theá naøo laø khoâng khí bò oâ nhieãm?

Caùc taùc nhaân naøo gaây haïi tôùi hoaït ñoäng hoâ haáp?

Haõy ñeà ra caùc bieän phaùp baûo veä heä hoâ haáp traùnh caùc taùc nhaân coù haïi?

GV löu yù: ÔÛ caâu hoûi 2 HS coù theå keå raát nhieàu bieän phaùp, sau ñoù GV toùm taét laïi caùc vaán ñeà: Baûo veä moâi tröôøng chung, moâi tröôøng laøm vieäc, baûo veä chính baûn thaân mình

Em ñaõ laøm gì ñeå tham gia baûo veä moâi tröôøng trong saïch ôû tröôøng, lôùp?

Hoaït ñoäng 2: Xaây döïng caùc bieän phaùp taäp luyeän ñeå coù moät heä hoâ haáp khoeû

Muïc tieâu : Hs chæ ra ñöôïc lôïi ích cuûa vieäc taäp luyeän hít thôû saâu töø nhoû. Xaây döïng cho mình phöông phaùp luyeän taäp phuø hôïp coù hieäu quaû

Caùch tieán haønh:

Vì sao khi luyeän taäp theå thao ñuùng caùch thì coù ñöôïc dung tích soáng lí töôûng? Giaûi thích vì sao khi thôû saâu vaø giaûm soá nhòp thôû trong moãi phuùt seõ laøm taêng hieäu quaû hoâ haáp?

GV boå sung theâm:

Dung tích soáng phuï thuoäc vaøo dung tích phoåi vaø dung tích caën. Dung tích phoåi phuï thuoäc vaøo dung tích loàng ngöïc. Dung tích loàng ngöïc phuï thuoäc vaøo söï phaùt trieån cuûa khung xöông söôøn. Ôû ñoä tuoåi phaùt trieån taäp luyeän thì khung xöông söôøn môû roäng, sau tuoåi ñoù thì khoâng phaùt trieån ñöôïc nöõa

GV keát luaän: Khi thôû saâu vaø giaûm nhòp thôû trong 1 phuùt seõ laøm taêng hieäu quaû hoâ haáp

Haõy ñeà ra bieän phaùp taäp luyeän ñeå coù heä hoâ haáp khoeû maïnh?

Quaù trình taäp luyeän ñeå taêng dung tích soáng phuï thuoäc vaøo yeáu toá naøo?

Khoâng khí chöùa ít oxi, nhieàu cacbonic, nhieàu khí ñoäc, nhieàu vi khuaån gaây beänh

HS quan saùt baûng 22 SGK - Thaûo luaän nhoùm vaø traû lôøi caùc caâu hoûi

Caùc loaïi taùc nhaân nhö: Buïi, khí ñoäc coù haïi nhö NOx, SOx, CO, nicotin....

Khoâng huùt thuoác laù, troàng nhieàu caây xanh, thöôøng xuyeân doïn veä sinh, khoâng khaïc nhoå böøa baõi..........

Caùc nhoùm khaùc nhaän xeùt - boå sung

Taäp theå thao thöôøng xuyeân töø nhoû seõ laøm taêng theå tích loàng ngöïc

Hít thôû saâu ñaåy ñöôïc nhieàu khí caën ra ngoaøi

HS thaûo luaän nhoùm traû lôøi caâu hoûi:

Dung tích soáng laø theå tích khoâng khí lôùn nhaát maø cô theå coù theå hít vaøo vaø thôû ra

Caùc nhoùm khaùc nhaän xeùt - boå sung

I/ Caàn baûo veä heä hoâ haáp khoûi caùc taùc nhaân coù haïi:

Caà tích cöïc xaây döïng moâi tröôøng soáng vaø laøm vieäc coù baàu khoâng khí trong saïch, ít oâ nhieãm baèng caùc bieän phaùp:

Troàng nhieàu caây xanh

Khoâng xaõ raùc böøa baõi

Khoâng huùt thuoác laù

Ñeo khaåu trang choáng buïi khi laøm veä sinh hay khi hoaït ñoäng trong moâi tröôøng nhieàu buïi

II/ Caàn taäp luyeän ñeå coù moät heä hoâ haáp kkhoeû maïnh

- Caàn tích cöïc reøn luyeän ñeå coù moät heä hoâ haáp khoeû maïnh baèng luyeän taäp theå thao phoái hôïp taäp thôû saâu vaø giaûm nhòp thôû thöôøng xuyeân, töø beù

IV/ CUÛNG COÁ:

1/ Neâu taùc haïi cuûa khoùi thuoác laù ñoái vôùi heä hoâ haáp

2/ Ñeå taïo moâi tröôøng khoâng khí trong laønh, haïn cheá oâ nhieãm khoâng khí töø buïi nhaø maùy, xe coä... Em haõy trình baøy caùc bieän phaùp ñeå khaéc phuïc?

3/ Dung tích soáng laø gì? Chuùng phuï thuoäc vaøo nhöõng yeáu toá naøo? Laøm theá naøo ñeå taêng dung tích soáng?

V/ DAËN DOØ:

Hoïc ghi nhôù SGK

Chuaån bò baøi " Thöïc haønh: Hoâ haáp nhaân taïo". Ñem theo gaïc cöùu thöông vaø vuoâng vaûi maøu 40 x 40cm.

Tuaàn : 12 Tieát :24 Ngaøy :

BAØI 23 : THÖÏC HAØNH: HOÂ HAÁP NHAÂN TAÏO

I/ MUÏC TIEÂU:

Hieåu roõ cô sôû khoa hoïc cuûa hoâ haáp nhaân taïo

Naém ñöôïc trình töï caùc böôùc tieán haønh hoâ haáp nhaân taïo

Bieát phöông phaùp haø hôi thoåi ngaït vaø phöông phaùp aán loàng ngöïc

II/ CHUAÅN BÒ:

1/ Giaùo vieân:

Goái caù nhaân

Gaïc cöùu thöông hoaëc vaûi meàm

2/ Hoïc sinh

III/ TIEÁN TRÌNH BAØI HOÏC:

1/ OÅn ñònh lôùp

2/ Kieåm tra baøi cuõ:

Khoâng coù

3/ Caùc hoaït ñoäng daïy vaø hoïc:

Môû baøi:

Em ñaõ töøng thaáy naïn nhaân ngöøng hoâ haáp chöa? Cô theå khi ngöøng hoâ haáp ñoät ngoät daãn tôùi haäu quaû gì? Coù theå caáp cöùu naïn nhaânngöøng hoâ haáp ñoätngoät baèng caùch naøo? baøi hoâm nay seõ giuùp chuùng ta tìm hieåu vaán ñeà ñoù

b) Hoaït ñoäng daïy vaø hoïc:

Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Noäi dung ghi baøi Hoaït ñoäng 1: Tìm hieåu caùc tình huoáng caàn ñöôïc hoâ haáp nhaân taïo

Caùch tieán haønh:

Coù nhöõng nguyeân nhaân naøo laøm hoâ haáp cuûa ngöôøi bò giaùn ñoaïn?

Gv nhaän xeùt - boå sung

Hoaït ñoäng 2: Tieán haønh hoâ haáp nhaân taïo

Muïc tieâu : Hs bieát ñöôïc caùc böôùc tieán haønh khi haø hôi thoåi ngaït vaø aán loàng ngöïc

Caùch tieán haønh:

GV treo tranh hình 23.1

Phöông phaùp haø hôi thoåi ngaïc ñöôïc tieán haønh nhö theá naøo?

GV höôùng daãn HS thöïc haønh

GV treo tranh hình 23.2

Phöông phaùp aán loàng ngöïc tieán haønh nhö theá naøo?

GV höôùng daãn HS thöïc hieän

GV nhaän xeùt veà caùch laøm cuûa caùc nhoùm

HS hoaït ñoäng caù nhaân traû lôøi caâu hoûi

Caùc HS khaùc nhaän xeùt - boå sung

HS quan saùt tranh 23.1 traû lôøi caâu hoûi

HS quan saùt tranh 23.2 vaø traû lôøi caâu hoûi

HS quan saùt GV thöïc hieän caùc böôùc cuûa phöông phaùp haø hôi thoåi ngaït vaø aán loàng ngöïc

Caùc nhoùm quan saùt SGK vaø tieán haønh thöïc haønh phöông phaùp haø hôi thoåi ngaït vaø aán loàng ngöïc I/ Caùc tình huoáng caàn ñöôïc hoâ haáp nhaân taïo:

Khi bò chetá ñuoái ( phoåi ngaäp nöôùc ( caàn loaïi boû nöôùc trong phoåi

Khi bò ñieän giaät: Do cô hoâ haáp vaø coù theå cô tim bò co cöùng ( Ngaét doøng ñieän

Khi bò laâm vaøo moâi tröôøng oâ nhieãm hoaëc thieáu khí: Ngaát hay ngaïc thôû ( Khieâng naïn nhaân ra khoûi khu vöïc

II/ Taäp sô cöùu naïn nhaân bò ngöøng hoâ haáp ñoät ngoät

Phöông phaùp haø hôi thoåi ngaït

phöông phaùp aán loàng ngöïc

=> SGK IV/ CUÛNG COÁ:

GV nhaän xeùt buoåi thöïc haønh

Cho ñieåm caùc nhoùm

HS doïn veä sinh lôùp

V/ DAËN DOØ:

Laøm baøi thu hoaïch theo caùc caâu hoûi trong SGK trang 77

Chuaån bò baøi: "Tieâu hoaù vaø caùc cô quan tieâu hoaù" Tuaàn : 13 Tieát: 25 Ngaøy :

CHÖÔNG V: TIEÂU HOAÙ

BAØI 24 : TIEÂU HOAÙ VAØ CAÙC CÔ QUAN TIEÂU HOAÙ

I/ MUÏC TIEÂU:

1/Kieán thöùc:

HS trình baøy ñöôïc:

Caùc nhoùm chaát trong thöùc aên

Caùc hoaït ñoäng trong quaù trình tieâu hoaù

Vai troø cuûa tieâu hoaù vôùi cô theå ngöôøi

Xaùc ñònh ñöôïc treân hình veõ vaø moâ hình caùc cô quan cuûa heä tieâu hoaù ôû ngöôøi

2/ Kyõ naêng:

Reøn kyõ naêng: Quan saùt tranh, sô ñoà

Reøn tö duy toång hôï, hoaït ñoäng nhoùm

3/ Thaùi ñoä: Giaùo duïu yù thöùc baûo veä heä tieâu hoaù

II/ CHUAÅN BÒ:

1/ Giaùo vieân:

Caùc sô ñoà SGK

Moâ hình cô theå ngöôøi

Hình 24.3 SGK

Baûng phuï

2/ Hoïc sinh

III/ TIEÁN TRÌNH BAØI HOÏC:

1/ OÅn ñònh lôùp

2/ Kieåm tra baøi cuõ:

Khoâng coù

3/ Caùc hoaït ñoäng daïy vaø hoïc:

Môû baøi:

Con ngöôøi thöôøng aên nhöõng loaïi thöùc aên gì?

Söï aên vaø bieán ñoåi thöùc aên trong cô theå ngöôøi coù teân goïi laø gì?

Quaù trình tieâu hoùa trong cô theå ngöôøi dieãn ra nhö theá naøo?

b) Hoaït ñoäng daïy vaø hoïc:

Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Noäi dung ghi baøi Hoaït ñoäng 1: THöùc aên vaø söï tieâu hoaù

Muïc tieâu: HS trình baøy ñöôïc.hai nhoùm thöùc aên coù chaát voâ cô vaø chaát höõu cô. Caùc hoaït ñoäng trong quaù trình tieâu hoaù vaø vai troø cuûa tieâu hoaù

Caùch tieán haønh:

Taïi sao chuùng ta caàn aên? Thöùc aên coù vai troø quan troïng ñoái vôùi cô theå nhö theá naøo?

Haèng ngaøy chuùng ta aên nhieàu loaïi thöùc aên, vaäy chuùng thuoäc loaïi chaát gì?

GV treo 2 sô ñoà

GV neâu caâu hoûi thaûo luaän nhoùm:

Caùc chaát naøo trong thöùc aên khoâng bò bieán ñoåi veà maët hoaù hoïc trong quaù trình tieâu hoaù?

Caùc chaát naøo bò bieán ñoåi hoaù hoïc trong quaù trình tieâu hoaù?

Quaù trình tieâu hoaù goàm nhöõng hoaït ñoäng naøo?

Hoaït ñoäng naøo laø quan troïng?

Vai troø cuûa thöùc aên trong quaù trình tieâu hoaù?

GV nhaân xeùt - boå sung

GV löu yù theâm: Thöùc aên duø bieán ñoåi baèng caùch naøo thì cuoái cuøng thaønh chaát haáp thuï ñöôïc thì môùi coù taùc duïng vôùi cô theå

Hoaït ñoäng 2: Tìm hieåu caùc cô quan tieâu hoaù

Muïc tieâu : Hs xaùc ñònh ñöôïc caùc cô quan tieâu hoaù treân cô theå ngöôøi

Caùch tieán haønh:

GV treo tranh hình 24.3

Haõy keå teân caùc cô quan tieâu hoaù vaø cho bieát caùc cô quan naøy coù theå xeáp thaønh maáy phaàn?

Neâu vai troø cuûa caùc cô quan tieâu hoaù maø em ñaõ ñöôïc bieát töø tröôùc?

GV treo baûng phuï- Baûng 24

GV nhaän xeùt - boå sung

Haèng ngaøy ñaõ coù quaù trình oxi hoaù caùc chaát höõu cô trong cô theå nhö protein, gluxit, lipit ñeå sinh ra caùc naêng löôïng soáng caàn cho caùc hoaït ñoäng cuûa teá baøo. Vaäy vai troø ñaàu tieân cuûa thöùc aên laø buø ñaép laïi söï hao huït naøy. Thöùc aên coøn laø nguyeân lieäu xaây döïng caùc teá baøo môùi thay theá cho caùc teá baøo ñaõ cheát vaø giuùp cô theå lôùn leân

HS thaûo luaän nhoùm traû lôøi caùc caâu hoûi

Caùc nhoùm khaùc nhaän xeùt - boå sung

HS quan saùt tranh vaø traû lôøi caâu hoûi:

Hai phaàn: Oáng tieâu hoaù vaø tuyeán tieâu hoaù

Tuyeán tieâu hoaù: coù oáng daãn chaát tieát ñoå vaøo oáng tieâu hoaù

Thaønh oáng tieâu hoaù: caáu taïo bôûi 4 lôùp: maøng bao boïc beân ngoaøi, lôùp cô, lôùp döôùi nieâm maïc vaø lôùp nieâm maïc

HS thaûo luaän nhoùm ñieàn baûng

Caùc nhoùm khaùc nhaän xeùt - boå sung I/ Thöùc aên vaø söï tieâu hoaù

Thöùc aên goàm caùc chaát voâ cô vaø chaát höõu cô

Hoaït ñoäng tieâu hoaù goàm: AÊn, ñaåy caùc chaát trong oáng tieâu haùo, tieâu hoaù thöùc aên, haáp thuï chaát dinh döôõng, thaûi baõ

Nhôø quaù trình tieâu hoaù, thöùc aên bieán ñoåi thaønh caáht dinh döôõng vaø thaûi caën baõ

II/ Caùc cô quan tieâu hoaù

Oáng tieâu hoaù:

Mieäng, haàu, thöïc quaûn, daï daøy, ruoät non, ruoät giaø, haäu moân

Tuyeán tieâu hoaù:

Tuyeán nöôùc boït

Tuyeán gan

Tuyeán tuïy

Tuyeán vò

Tuyeán ruoät

IV/ CUÛNG COÁ:

1/Quaù trình tieâu hoaù ñöôïc thöïc hieän nhôø caùc hoaït ñoäng cuûa caùc cô quan naøo?

2/ Quaù trình tieâu hoaù bao goàm caùc hoaït ñoäng naøo?

V/ DAËN DOØ:

Hoïc baøi

Soaïn baøi 25 " Tieâu hoaù ôû khoang mieäng"

Tuaàn : 13 Tieát :26 Ngaøy :

BAØI 25 : TIEÂU HOAÙ ÔÛ KHOANG MIEÄNG

I/ MUÏC TIEÂU:

1/Kieán thöùc:

Trình baøy ñöôïc caùc hoaït ñoäng tieâu hoaù dieãn ra trong khoang mieäng

Trình baøy ñöôïc hoaït ñoäng nuoát vaø ñaåy thöùc aên töø khoang mieäng qua thöïc quaûn xuoáng daï daøy

2/ Kyõ naêng:

Reøn kyõ naêng:

Nghieân cöùu thoâng tin, tranh hình tìm kieán thöùc

Khaùi quaùt hoaù kieán thöùc

Hoaït ñoäng nhoùm

3/ Thaùi ñoä:

Giaùo duïc yù thöùc baûo veä giöõ gìn raêng mieäng

YÙù thöùc trong khi aên khoâng ñöôïc cöôøi ñuøa

II/ CHUAÅN BÒ:

1/ Giaùo vieân:

Tranh hình SGK

Baûng phuï

2/ Hoïc sinh

III/ TIEÁN TRÌNH BAØI HOÏC:

1/ OÅn ñònh lôùp

2/ Kieåm tra baøi cuõ:

Vai troø cuûa tieâu hoaù trong ñôøi soáng con ngöôøi?

Caùc chaát caàn cho cô theå nhö nöôùc, muoái khoaùng, caùc loaïi vitamin khi vaøo cô theå theo con ñöôøng tieâu hoaù thì caàn phaûi qua nhöõng hoaït ñoäng naøo cuûa heä tieâu hoaù? Cô theå ngöôøi coù theå nhaän chaát naøy theo con ñöôøng khaùc hay khoâng?

3/ Caùc hoaït ñoäng daïy vaø hoïc:

Môû baøi:

Baøi hoâm nay seõ giuùp chuùng ta tìm hieåu quaù trình tieâu hoaù ôû khoang mieäng dieãn ra nhö theá naøo?

b) Hoaït ñoäng daïy vaø hoïc:

Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Noäi dung ghi baøi Hoaït ñoäng 1: Tìm hieåu veà tieâu hoaù ôû khoang mieäng

Muïc tieâu: HS chæ ra ñöôïc hoaït ñoäng tieâu hoaù chuû yeáu ôû khoang mieäng laø bieán ñoåi lyù hoïc vaø moät phaàn bieán ñoåi hoaù hoïc

Caùch tieán haønh:

Khi thöùc aên vaøo mieäng seõ coù nhöõng hoaït ñoäng naøo xaûy ra?

Em haõy cho bieát ñaëc ñieåm cuûa töøng loaïi raêng:raêng nanh, raêng cöûa, raêng haøm vaø chöùc naêng cuûa töøng loaïi naøy?

Löôõi coù vai troø gì trong quaù trình tieâu hoaù?

Khi nhai côm laâu trong mieäng thaáy coù caûm giaùc ngoït laø vì sao?

GV cho Hs hoaït ñoäng nhoùm ñieàn baûng

GV nhaän xeùt - ñaùnh giaù vaø boå sung

Hoaït ñoäng 2: Tìm hieåu hoaït ñoäng nuoát vaø ñaåy thöùc aên qua thöïc quaûn

Muïc tieâu : Hs trình baøy ñöôïc hoaït ñoäng nuoát vaø ñaåy thöùc aên,lieân heä vôùi thöïc teá

Caùch tieán haønh:

Treo tranh hình 25.3

Hoaït ñoäng nuoát thöùc aên goàm maáy giai ñoaïn ? giai ñoaïn naøo laø tuøy yù mình, giai ñoaïn naøo laø hoaït ñoäng phaûn xaï?

Trong vieäc nuoát thöùc aên: löôõi, löôõi gaø, naép thanh quaûn hoaït ñoäng nhö theá naøo?

Haõy giaûi thích vì sao khoâng neân noùi chuyeän khi aên?

GV cho HS thaûo luaän nhoùm traû lôøi caùc caâu hoûi trong SGK

Nuoát dieãn ra nhôø hoaït ñoäng cuûa cô quan naøo laø chuû yeáu vaø coù taùc duïng gì?

Löïc ñaåy vieân thöùc aên qua thöïc quaûn xuoáng daï daøy ñaõ ñöôïc taïo ra nhö theá naøo?

Thöùc aên qua thöïc quaûn coù ñöôïc bieán ñoåi veà maët lí hoïc vaø hoaù hoïc khoâng?

GV nhaän xeùt - ñaùnh giaù - boå sung

Caù nhaân ñoïc thoâng tin vaø traû lôøi caùc caâu hoûi:

Khi thöùc aên vaøo trong mieäng seõ dieãn ra caùc hoaït ñoäng: tieát nöôùc boït, nhai, ñaûo troän thöùc aên, taïo vieân thöùc aên vaø hoaït ñoäng cuûa enzim amilaza trong nöôùc boït

Raêng cöûa vaùt, saéc duøng ñeå caét thöùc aên. Raêng nanh nhoïn duøng ñeå xeù thöùc aên. Raêng haøm coù nhöõng maáu loài nghieàn thöùc aên

Do enzim amilaza trong nöôùc boït ñaõ bieán ñoåi moät phaàn tinh boät (chín) tronh thöùc aên thaønh ñöôøng mantozô

HS hoaït ñoäng nhoùm ñieàn baûng

Caùc nhoùm trình baøy - Caùc nhoùm khaùc nhaän xeùt , boå sung

HS quan saùt tranh

Giai ñoaïn 1: vieân thöùc aên ñöôïc taïo ra ôû mieäng -( giai ñoaïn tuøy yù mình

Giai ñoaïn 2: vieân thöùc aên ñöôïc löôõi ñaåy xuoáng haàu -( hoaït ñoäng nuoát phaûn xaï

Khi nuoát löôõi ñöa leân bòt kín ñöôøng ra mieäng, löôõi gaø naâng leân bòt kín ñöôøng leân khoang muõi, suïn thanh thieät haï xuoáng bòt kín ñöôøng vaøo khí quaûn laøm cho vieân thöùc aên chæ coù moät ñöôøng laø xuoáng thöïc quaûn

Neáu ñang nuoát thöùc aên ta noùi chuyeän gaây ra caùc phaûn xaï haét hôi, ho ñaåy thöùc aên ra ngoaøi. Ñoù laø haønh ñoäng baát lòch söï, maát veä sinh

HS thaûo luaän nhoùm traû lôøi caùc caâu hoûi - caùc nhoùm khaùc nhaän xeùt, boå sung

Hoaït ñoäng cuûa löôõi laø chuû yeáu vaø coù taùc duïng ñaåy thöùc aên töø khoang mieäng xuoáng thöïc quaûn

Nhôø söï phoái hôïp nhòp nhaøng cuûa caùc cô thöïc quaûn

Thôøi gian ñi qua thöïc quaûn ngaén neân thöùc aên khoâng bò bieán ñoåi veà lí hoïc vaø hoaù hoïc I/ Tieâu hoaù ôû khoang mieäng :

Bieán ñoåi lyù hoïc

Tieát nöôùc boït, nhai, ñaûo troän thöùc aên, taïo vieân thöùc aên

Taùc duïng: laøm meàm thöùc aên, giuùp thöùc aên thaám nöôùc boït, taïo vieân vöøa ñeå nuoát

Bieán ñoåi hoaù hoïc

Hoaït ñoäng cuûa enzim amilaza trong nöôùc boït

Taùc duïng: Bieán ñoåi moät phaàn tinh boät (chín) thaønh ñöôøng mantoâzô

II/ Nuoát vaø ñaåy thöùc aên qua thöïc quaûn

Nhôø hoaït ñoäng cuûa löôõi thöùc aên ñöôïc ñaåy xuoáng thöïc quaûn

Thöùc aên qua thöïc quaûn xuoáng daï daøy nhôø hoaït ñoäng cuûa caùc cô thöïc quaûn IV/ CUÛNG COÁ:

Söï tieâu hoaù thöùc aên trong mieäng veà maët lí hoïc vaø hoaù hoïc maët naøo quan troïng hôn? Taïi sao?

Khi nuoát thöùc aên moâi ngaâm hay hôû ra? Taïi sao?

V/ DAËN DOØ:

Hoïc ghi nhôù

Soaïn baøi tieáp theo

Tuaàn : 15 Tieát :29 Ngaøy :

BAØI 28 : TIEÂU HOAÙ ÔÛ RUOÄT NON

I/ MUÏC TIEÂU:

1/Kieán thöùc:

Trình baøy ñöôïc quaù trình tieâu hoaù dieãn ra ôû ruoät non goàm:

Caùc hoaït ñoäng

Caùc cô quan hay teá baøo thöïc hieän hoaït ñoäng

Taùc duïng vaø keát quaû cuûa hoaït ñoäng

2/ Kyõ naêng:

Reøn kyõ naêng:

Hoaït ñoäng ñoäc laäp vôùi SGK, hoaït ñoäng nhoùm

Tö duy döï ñoaùn

3/ Thaùi ñoä:

Giaùo duïc yù thöùc baûo veä cô quan tieâu hoaù

II/ CHUAÅN BÒ:

1/ Giaùo vieân:

Hình SGK

Baûng phuï

Bieán ñoåi thöùc aên ôû daï daøy Caùc hoaït ñoäng tham gia Cô quan hay teá baøo thöïc hieän Taùc duïng cuûa hoaït ñoäng Söï bieán ñoåi lí hoïc Tieát dòch

Muoái maät taùch lipit thaønh gioït nhoû bieät laäp taïo nhuõ töông hoaù Tuyeán gan, tuyeán tuïy, tuyeán ruoät Thöùc aên hoaø loaõng troän ñeàu dòch

Phaân nhoû thöùc aên Söï bieán ñoåi haùo hoïc Tinh boät, Protein chòu taùc duïng cuûa enzim

Lipit chòu taùc duïng cuûa enzim vaø dòch maät Tuyeán nöôùc boït ( Enzim Amilaza)

Enzim Pepsin, Tripsin, Erepsin

Muoái maät, Lipaza Bieán ñoåi tinh boät thaønh ñöôûng ñôn cô theå haáp thuï ñöôïc

Protein( axit amin

Lipt( Glyxeârin + Axit beùo 2/ Hoïc sinh

III/ TIEÁN TRÌNH BAØI HOÏC:

1/ OÅn ñònh lôùp

2/ Kieåm tra baøi cuõ:

Söï tieâu hoaù ôû daï daøy dieãn ra nhö theá naøo?

ôû daï daøy, bieán ñoåi naøo laø chuû yeáu? Giaûi thích?

3/ Caùc hoaït ñoäng daïy vaø hoïc:

Môû baøi:

Khi chuùng ta aên, chæ coù tinh boät vaø Protein laø ñöôïc tieâu hoaù ôû mieäng vaø daï daøy ( Nhö vaäy chaéc chaén söï hoaøn thaønh quaù trình tieâu hoaù phaûi ôû ruoät non

b) Hoaït ñoäng daïy vaø hoïc:

Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Noäi dung ghi baøi Hoaït ñoäng 1: Tìm hieåu caáu taïo cuûa ruoät non

Muïc tieâu: HS chæ roõ caáu taïo cuûa ruoät non, ñaëc bieät laø lôùp nieäm maïc coù nhieàu tuyeán tieâu haùo phuø hôïp cho söï bieán ñoåi hoaù hoïc.

Caùch tieán haønh:

GV treo tranh hình 28.1 -2 SGK

Gv yeâu caàu traû lôøi:

Ruoät non coù caáu taïo nhö theá naøo?

Döï ñoaùn xem ôû ruoät non coù hoaït ñoäng tieâu hoaù naøo?

GV nhaän xeùt - ñaùnh giaù - boå sung

Hoaït ñoäng 2: Tìm hieåu tieâu hoùa ôû ruoät non

Muïc tieâu : Hs chæ ra ñöôïc caùc thaønh phaàn tham gia vaøo caùc hoaït ñoäng tieâu hoaù vaø taùc duïng cuûa noù trong söï tieâu hoaù thöùc aên

Caùch tieán haønh:

GV cho HS ñoïc thoâng tin trong SGK

GV treo baûng phuï

GV neâu caâu hoûi:

Thöùc aên xuoáng tôùi ruoät non coøn chòu söï bieán ñoåi lí hoïc nöõa khoâng? Neáu coøn thì bieåu hieän nhö theá naøo?

Söï bieán ñoåi hoaù hoïc ôû ruoät non ñöôïc thöïc hieän ñoái vôùi nhöõng loaïi chaát naøo trong thöùc aên? Bieåu hieän nhö theá naøo?

Vai troø cuûa lôùp cô trong thaønh ruoät non laø gì?

Neáu ôû ruoät non maø thöùc aên khoâng ñöôïc bieán ñoåi thì sao?

GV nhaän xeùt - ñaùnh giaù - boå sung

Gv lieân heä thöïc teá:

Laøm theá naøo ñeå khi chuùng ta aên thöùc aên ñöôïc bieán ñoåi hoaøn toaøn thaønh chaát dinh döôõng maø cô theå haáp thuï ñöôïc?

HS ñoïc thoâng tin SGK vaø quan saùt hình

Thaûo luaän nhoùm traû lôøi caùc caâu hoûi:

Thaønh ruoät coù 4 lôùp nhöng moûng. Lôùp cô chæ coù cô doïc vaø cô voøng. Lôùp nieâm maïc coù nhieàu tuyeán ruoät tieát dòch ruoät vaø chaát nhaày

Ruoät non coù caùc hoaït ñoäng tieâu hoaù: bieán ñoåi lí hoïc, bieán ñoåi hoaù hoïc vaø tieát dòch tieâu hoaù

Caùc nhoùm khaùc nhaän xeùt - boå sung

HS ñoïc thoâng tin SGK

Thaûo luaän nhoùm ñeå ñieàn baûng SGK vaø traû lôøi caùc caâu hoûi:

Söï bieán ñoåi lí hoïc ôû ruoät khoâng ñaùng keå

Ruoät non coù ñuû enzim ñeå tieâu hoaù heát caùc loaïi thöùc aên

Lôùp cô trong thaønh ruoät non coù taùc duïng: xaùo troän thöùc aên laøm thöùc aên ngaám dòch tieâu hoaù ôû töøng ñoaïn vaø ñaåy thöùc aên di chuyeån töø treân xuoáng döôùi

Neáu thöùc aên khoâng ñöôïc bieán ñoåi ôû ruoät non seõ bò ñaåy ra ngoaøi

Caùc nhoùm khaùc nhaän xeùt - boå sung

Nhai kyõ ôû mieäng ( Daï daøy ñôõ phaûi co boùp nhieàu

Thöùc aên ñöôïc nghieàn nhoû ( thaám ñeàu dòch tieâu hoaù ( Bieán ñoåi hoaù hoïc ñöôïc thöïc hieän deã daøng I/ Ruoät non:

Thaønh ruoät coù 4 lôùp nhöng moûng.

Lôùp cô chæ coù cô doïc vaø cô voøng.

Lôùp nieâm maïc coù nhieàu tuyeán ruoät tieát dòch ruoät vaø chaát nhaày

II/ Tieâu hoaù ôû ruoät non

Bieán ñoåi lí hoïc:

Tieát dòch ( Thöùc aên hoaø loaõng troän ñeàu dòch

Muoái maät taùch lipit thaønh gioït nhoû bieät laäp taïo nhuõ töông hoaù( Phaân nhoû thöùc aên

Bieán ñoåi hoaù hoïc:

Tuyeán nöôùc boït (Enzim Amilaza)( Bieán ñoåi tinh boät thaønh ñöôûng ñôn cô theå haáp thuï ñöôïc

Enzim Pepsin, Tripsin, Erepsin ( Protein( axit amin

Muoái maät, Lipaza ( Lipt( Glyxeârin + Axit beùo

IV/ CUÛNG COÁ:

Hoaït ñoäng chuû yeáu ôû ruoät non laø gì?

Moät ngöôøi bò trieäu chöùng thieáu axit trong daï daøy thì söï tieâu hoaù thì sö tieâu hoaù ôû ruoät non coù theå theá naøo?

V/ DAËN DOØ:

Hoïc ghi nhôù

Soaïn baøi 29 : "Haáp thuï chaát dinh döôõng vaø thaûi phaân"

Tuaàn : 15 Tieát :30 Ngaøy :

BAØI 29 : HAÁP THUÏ CHAÁT DINH DÖÔÕNG

VAØ THAÛI PHAÂN

I/ MUÏC TIEÂU:

1/Kieán thöùc:

HS trình baøy ñöôïc nhöõng ñaëc ñieåm caáu taïo cuûa ruoät non phuø hôïp vôùi chöùc naêng haáp thuï chaát dinh döôõng

Caùc con ñöôøng vaän chuyeån caùc chaát dinh döôõng töø ruoät non tôùi caùc cô quan, teá baøo

Vai troø cuûa gan treân con ñöôøng vaän chuyeån caùc chaát dinh döôõng

Vai troø cuûa ruoät gìa trong quaù trình tieâu hoaù cuûa cô theå

2/ Kyõ naêng:

Reøn kyõ naêng:

Thu thaäp kieán thöùc töø tranh hình, thoâng tin

Khaùi quaùt, tö duy toång hôïp

Hoaït ñoäng nhoùm

3/ Thaùi ñoä:

Giaùo duïc yù thöùc veä sinh aên uoáng, choáng taùc haïi cho heä tieâu hoaù. Hình thaønh yù thöùc giöõ veä sinh nôi coâng coäng

II/ CHUAÅN BÒ:

1/ Giaùo vieân:

Tranh phoùng to hình SGK

Tö lieäu veà vai troø cuûa gan trong haáp thuï chaát dinh döôõng

Baûng 29 SGK

Caùc chaát dinh döôõng ñöôïc haáp thuï vaø vaän chuyeån theo ñöøông maùu Caùc chaát dinh döôõng ñöôïc haáp thuï vaø vaän chuyeån theo ñöôøng baïch huyeát Ñöôøng

Axit beùo vaø Glyxeârin

Axit amin

Caùc Vitamin tan trong nöôùc

Caùc muoái khoaùng

Nöôùc Lipit (caùc gioït nhoû ñaõ ñöôïc nhuû töông hoaù)

Caùc Vitamin tan trong daàu ( Vitamin:A,D,E,K) 2/ Hoïc sinh

III/ TIEÁN TRÌNH BAØI HOÏC:

1/ OÅn ñònh lôùp

2/ Kieåm tra baøi cuõ:

Hoïaït ñoäng tieâu hoaù chuû yeáu ôû ruoät non laø gì?

Vôùi moät khaåu phaàn böõa aên ñaày ñuû caùc chaát vaø söï tieâu hoaù dieãn ra coù hieäu quaû thì vôùi thaønh phaàn caùc chaát dinh döôõng sau khi tieâu hoaù ôû ruoät non laø gì?

3/ Caùc hoaït ñoäng daïy vaø hoïc:

Môû baøi: Cô theå ñaõ haáp thuï caùc chaát dinh döôõng naøy nhö theá naøo? Baøi hoâm nay seõ giuùp chuùng ta tìm hieåu vaán ñeà naøy

Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Noäi dung ghi baøi Hoaït ñoäng 1: Tìm hieåu veà haáp thuï chaát dinh döôõng

Muïc tieâu: Khaúng ñònh ñöôïc ruoät non laø nôi haáp thuï chaát dinh döôõng.Caáu taïo cuûa ruoät non phuø hôïp vôùi söï haáp thuï

Caùch tieán haønh:

GV thoâng baùo: Nöôùc vaø muoái khoaùng hoaø tan ñöôïc haáp thuï ngay ôû daï daøy coøn caùc saûn phaåm cuûa quaù trình tieâu hoaù nhö ñöôøng ñôn, glixeârin vaø axit beùo, axit amin ñöôïc haáp thuï ôû nieâm maïc ruoät non.

Hieäu quaû haáp thuï chaát dinh döôõng phuï thuoäc vaøo yeáu toá naøo?

Ruoät non coù ñaëc ñieåm caáu taïo gì ñaëc bieät laøm taêng dieän tích beà maët haáp thuï cuûa noù ? So saùnh vôùi daï daøy?

Ñoà thò hình 29.2 SGK noùi leân ñieàu gì veà söï haáp thuï caùc chaát dinh döôõng ôû ruoät non?

GV cho HS thaûo luaän nhoùm traû lôøi caùc caâu hoûi SGK

Ñaëc ñieåm caáu taïo trong cuûa ruoät non coù yù nghóa gì vôùi chöùc naêng haáp thuï caùc chaát dinh döôõng cuûa noù?

Caên cöù vaøo ñaâu, ngöôøi ta khaúng ñònh raèng ruoät non laø cô quan chuû yeáu cuûa heä tieâu hoaù ñaûm nhaän vai troø haáp thuï caùc chaát dinh döôõng?

GV nhaän xeùt - ñaùnh giaù - boå sung

Hoaït ñoäng 2:Tìm hieåu veà con ñöôøng haáp thuï, vaän chuyeån caùc chaát vaø vai troø cuûa gan

Muïc tieâu : Hs chæ roõ 2 con ñöôøng vaän chuyeån caùc chaát, ñoù laø con ñöôøng maùu vaø baïch huyeát. Neâu vai troø quan troïng cuûa gan.

Caùch tieán haønh:

GV cho HS ñoïc thoâng tin vaø thaûo luaän nhoùm ñieàn baûng SGK vaø traû lôøi caâu hoûi

Gan ñoùng vai troø gì treân con ñöôøng vaän chuyeån caùc chaát veà tim?

GV nhaän xeùt - ñaùnh giaù - boå sung

GV giaûng theâm veà chöùc naêng döï tröõ cuûa gan ñaëc bieät laø caùc vitamin ( ñieàu naøy lieân quan ñeán cheá ñoä dinh döôõng. Coøn chöùc naêng khöû ñoäc cuûa gan laø lôùn nhöng khoâng phaûi laø voâ taän ( Caàn baûo ñaûm cheá ñoä aên uoáng vaø an toaøn thöïc phaåm

Hoaït ñoäng 3: Tìm hieåu veà vai troø cuûa ruoät giaø trong quaù trình tieâu hoaù

Muïc tieâu: Chæ roõ vai troø quan troïng cuûa ruoät giaø ñoù laø khaû naêng haáp thuï nöôùc, muoái khoaùng

Caùch tieán haønh

GV cho HS ñoïc thoâng tin vaø traû lôøi caâu hoûi trong SGK:

Vai troø chuû yeáu cuûa ruoät giaø trong quaù trình tieâu haùo ôû cô theå ngöôøi laø gì?

GV nhaän xeùt - ñaùnh giaù - boå sung

GV giaûng theâm:

Ruoät giaø khoâng phaûi laø nôi chöùa phaân (vì ruoät giaø daøi 1,5m)

Roät gaøi coù caùc vi khuaån leân men thoái

Hoaït ñoäng cô hoïc cuûa ruoät giaø: Doàn chaát chöùa trong ruoät xuoáng ruoät thaèng

GV lieân heä tôùi beänh taùo boùn: Beänh taùo boùn laø do loái soáng ít vaän ñoäng, giaûm nhu ñoäng ruoät giaø ( Caàn aên nhieàu chaát xô, vaän ñoäng vöøa phaûi

Hieäu quaû haáp thuï chaát dinh döôõng phuï thuoäc vaøo dieän tích beà maët haáp thuï

Ruoät non coù neáp gaáp, loâng ruoät, heä thoáng mao maïch

Ñoà thò 29.2 cho thaáy: Ngay töø ñoaïn ñaàu cuûa ruoät non, söï haáp thuï caùc chaát dinh döôõng baét ñaàu taêng daàn, tæ leä % haáp thuï phaûn aùnh trong ñoà thò töông öùng vôùi khaåu phaàn aên ñôn giaûn. Neáu vôùi khaåu phaàn aên ñaày ñuû thì seõ ñaït tôùi 100% ôû khoaûng caùch xa hôn (tính töø mieäng)

HS quan saùt tranh thaûo luaän nhoùm ñeå traû lôøi caùc caâu hoûi SGK

Dieän tích beà maët beân trong cuûa ruoät non raát lôùn laø ñieàu kieän cho söï haáp thuï caùc chaát dinh döôõng vôùi hieäu quaû cao

Heä mao maïch maùu vaø maïch baïch huyeát phaân boá daøy ñaëc tôùi töøng loâng ruoät cuõng seõ laø ñieàu kieän cho söï haáp thuï caùc chaát dinh döôõng vôùi hieäu quaû cao

Ngöôøi ta khaúng ñònh ruoät non laø cô quan chuû yeáu cuûa heä tieâu haùo ñaûm nhaän vai troø haáp thuï chaát dinh döôõng laø caên cöù vaøo caùc baèng chöùng sau:

Ruoät non coù beà maët haáp thuï raát lôùn (tôùi 400 - 500 m2),lôùn nhaát so vôùi caùc ñoaïn khaùc cuûa oáng tieâu hoaù. Ruoät non coøn coù maïng mao maïch maùu vaø maïch baïch huyeát daøy ñaëc.

Thöïc nghieäm phaân tích thaønh phaàn caùc chaát cuûa thöùc aên trong caùc ñoaïn oáng tieâu hoaù (hình 29.2 SGK) cuõng chöùng toû söï haáp thuï caùc chaát dinh döôõng dieãn ra ôû ruoät non

HS ñoïc thoâng tin, quan saùt hình 29.3 vaø ñieàn baûng, traû lôøi caâu hoûi

Vai troø cuûa gan :

Ñieàu hoaø noàng ñoä caùc chaát dinh döôõng (ñöôøng glucozô, axit beùo) trong maùu ôû möùc oån ñònh, phaàn dö seõ ñöôïc bieán ñoåi ñeå tích tröõ hoaëc thaûi boû.

Khöû caùc chaát ñoäc bò loït vaøo cuøng caùc chaát dinh döôõng

Caùc nhoùm khaùc nhaän xeùt - boå sung - ñaùnh giaù

Haáp thuï theâm phaàn nöôùc coøn caàn thieát cho cô theå

Thaûi phaân ra moâi tröôøng ngoaøi I/ Söï haáp thuï chaát dinh döôõng

Ruoät non laø nôi haáp thuï chaát dinh döôõng

Caáu taïo ruoät non phuø hôïp vôùi vieäc haáp thuï:

Nieâm maïc ruoät coù nhieàu neáp gaáp

Coù nhieàu loâng ruoät vaø loâng ruoät cöïc nhoû

Maïng löôùi mao maïch maùu vaø baïch huyeát daøy ñaëc (caû ôû loâng ruoät)

Ruoät daøi ( toång dieän tích beà maët haáp thuï 500m2

II/ Con ñöôøng vaän chuyeån caùc chaát sau khi haáp thuï vaø vai troø cuûa gan

Ñöôøng maùu:

Ñöôøng, Axit beùo vaø Glyxeârin, Axit amin, caùc vitamin atn trong nöôùc, nöôùc vaø muoái khoaùng.

Ñöôøng baïch huyeát:

Lipit, caùc vitamin tan trong daàu nhö A,D,E.K

Vai troø cuûa gan:

Ñieàu haøo noàng ñoä caùc chaát dinh döôõng trong maùu ñöôïc oån ñònh, ñoàng thôøi khöû caùc chaát ñoäc coù haïi vôùi cô theå

III/ Thaûi phaân:

Vai troø cuûa ruoät giaø:

Haáp thuï nöôùc caàn thieát cho cô theå

Thaûi phaân ( chaát caën baõ ) ra khoûi cô theå

IV/ CUÛNG COÁ:

Caùc chaát dinh döôõng ñaõ ñöôïc haáp thuï qua nieâm maïc ruoät non nhö theá naøo?

Vai troø cuûa gan trong söï haáp thuï caùc chaát dinh döôõng?

V/ DAËN DOØ:

Hoïc ghi nhôù

Soaïn baøi 30: " Veä sinh tieâu hoaù" Tuaàn : Tieát :31 Ngaøy :

BAØI 30 : VEÄ SINH TIEÂU HOAÙ

I/ MUÏC TIEÂU:

1/Kieán thöùc:

HS trình baøy ñöôïc caùc taùc nhaân gaây haïi cho heä tieâu hoaù vaø möùc ñoä taùc haïi cuûa noù ?

Chæ ra ñöôïc caùc bieän phaùp baûo veä heä tieâu hoaù vaø ñaûm baûo söï tieâu hoaù coù hieäu quaû .

2/ Kyõ naêng:

Lieân heä thöïc teá , giaûi thích baèng cô sôû khoa hoïc .

Hoaït ñoäng nhoùm .

3/ Thaùi ñoä:

Giaùo duïc yù thöùc baûo veä giöõ gìn heä tieâu hoaù thoâng qua cheá ñoä aên vaø luyeän taäp .

II/ CHUAÅN BÒ:

1/ Giaùo vieân:

Tranh aûnh veà caùc beänh veà raêng , daï daøy , caùc loaïi giun , saùn kí sinh ôû Ruoät ( neáu coù ) .

Baûng phuï : baûng 30 .1 SGK

Taùc nhaân Cô quan hoaït ñoäng bò aûnh höôûng Möùc ñoä aûnh höôûng Vi khuaån Raêng

Daï daøy , ruoät

Caùc tuyeán tieâu hoaù Taïo moâi tröôøng axit laøm boûng men raêng

Bò vieâm loeùt

Bò vieâm ( taêng tieát dòch Giun saùn Ruoät

Caùc tuyeán tieâu hoaù Gaây taéc ruoät

Gaây taéc oáng maät AÊn uoáng khoâng ñuùng caùch Caùc cô quan tieâu hoaù

Hoaït ñoäng tieâu hoaù

Hoaït ñoäng haáp thuï Coù theå bò vieâm

Keùm hieäu quaû

Giaûm Khaåu phaàn aên khoâng hôïp lyù Caùc cô quan tieâu hoaù

Hoaït ñoäng tieâu hoaù

Hoaït ñoäng haáp thuï Daï daøy vaø ruoät bò meät moûi , gan coù theå bò xô

Bò roái loaïn

Keùm hieäu quaû . 2/ Hoïc sinh

III/ TIEÁN TRÌNH BAØI HOÏC:

1/ OÅn ñònh lôùp

2/ Kieåm tra baøi cuõ:

Nhöõng ñaëc ñieåm caáu taïo cuûa ruoät non giuùp noù ñaûm nhieäm toát vai troø haáp thuï chaát dinh döôõng?

Caùc con ñöôøng vaän chuyeån caùc chaát dinh döôõng sau khi haáp thuï ?

Vai troø cuûa gan ?

3/ Caùc hoaït ñoäng daïy vaø hoïc:

Môû baøi: Trong quaù trình soáng ,em ñaõ töøng bò saâu raêng hay roái loaïn tieâu hoaù chöa? Nguyeân nhaân naøo daãn tôùi caùc beänh ñoù ?

BAØI 30 : VEÄ SINH TIEÂU HOAÙ

Hoaït ñoäng daïy hoïc :

Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Noäi dung ghi baøi Hoaït ñoäng 1: Tìm hieåu veà caùc taùc nhaân gaây haïi

Muïc tieâu: Chæ ra caùc taùc nhaân gaây haïi vaø aûnh höôûng cuûa noù tôùi caùc cô quan trong heä tieâu hoaù .

Caùch tieán haønh:

HS ñoïc thaàm thoâng tin SGK

GV treo baûng phuï

Höôùng daãn HS thaûo luaän nhoùm traû lôøi baûng 30.1

GV nhaän xeùt - ñaùnh giaù

GV toång keát :

Cho bieát caùc taùc nhaân gaây haïi cho heä tieâu hoaù ?

Möùc ñoä aûnh höôûng tôùi caùc cô quan do caùc taùc nhaân gaây ra nhö theá naøo ?

Ngoaøi ra caùc taùc nhaân treân em coøn bieát coù taùc nhaân naøo nöõa gaây haïi cho heä tieâu hoaù ?

Hoaït ñoäng 2: Tìm hieåu caùc bieän phaùp baûo veä heä tieâu hoaù khoûi caùc taùc nhaân coù haïi vaø ñaûm baûo söï tieâu hoaù coù hieäu quaû .

Muïc tieâu : Hs trình baøy caùc bieän phaùp baûo veä heä tieâu hoaù vaø cô sôû khoa hoïc cuûa caùc bieän phaùp .

Caùch tieán haønh:

GV neâu caâu hoûi thaûo luaän :

Theá naøo laø veä sinh raêng mieäng ñuùng caùch ?

Theá naøo laø aên uoáng hôïp veä sinh ?

Taïi sao aên uoáng ñuùng caùch laïi giuùp heä tieâu hoaù ñaït hieäu quaû ?

Em ñaõ thöïc hieän bieän phaùp baûo veä heä tieâu hoaù nhö theá naøo ?

Taïi sao khoâng neân aên vaët ?

Taïi sao khoâng neân aên quaù no vaøo buoåi toái ?

Taïi sao khoâng neân aên keïo vaøo buoåi toái ?

HS ñoïc thoâng tin

HS thaûo luaän nhoùm ñieàn vaøo baûng 30.1

Caùc nhoùm khaùc nhaän xeùt boå sung

HS xem laïi baûng 30.1 vaø töï ruùt keát luaän .

Truøng kieát lò : Gaây kieát lò

Thuoát tröø saâu coøn toàn ñoïng trong thöùc aên

Thöùc aên coù nhuoäm phaåm maøu

Moät soá chaát duøng nhieàu seõ gaây haïi nhö : Röôïu ( aûnh höôûng tim gan , caùc chaát chaùt nhö : Nöôùc traø , oåi xanh , duøng nhieàu seõ gaây taùo boùn .

Ruoài muoãi , taùc nhaân truyeàn beänh nguy hieåm

HS ñoïc thoâng tin SGK

Ñaùnh raêng sau khi aên vaø tröôùc khi ñi nguû baèng baøn chaûi meàm vaø thuoác ñaùnh raêng coù chöùa F , Ca

Chaûi raêng ñuùng caùch .

AÊn chín , uoáng soâi .

Rau soáng vaø traùi caây caàn ñöôïc röûa saïch tröôùc khi aên

Khoâng ñeå ruoài , nhaëng ñaäu vaøo thöùc aên

Aên chaäm nhai kyõ thöùc aên ñöôïc nghieàn nhoû , deã thaám dòch tieâu hoaù

Aên thöùc aên hôïp khaåu vò , aên trong baàu khoâng khí vui veû , thoaûi maùi ( tieát dòch tieâu hoaù nhieàu .

Sau khi aên caàn coù thôøi gian nghæ ngôi , giuùp cho hoaït ñoäng tieát dòch tieâu hoaù vaø co boùp cuûa daï daøy , ruoät phaùt trieån ( Hieäu quaû tieâu hoaù cao

HS traû lôøi caù nhaân döïa vaøo thöïc teá

I/ Caùc taùc nhaân gaây haïi cho heä tieâu hoaù :

Caùc vi sinh vaät gaây beänh nhö : Vi khuaån , giun saùn ..

Caùc chaát ñoäc haïi trong thöùc aên ñoà uoáng

Aên khoâng ñuùng caùch , khaåu phaàn aên khoâng hôïp lí

II/ Caùc bieän phaùp baûo veä heä tieâu hoaù khoûi caùc taùc nhaân coù haïi vaø ñaûm baûo söï tieâu hoaù coù hieäu quaû :

Caàn hình thaønh caùc thoùi quen aên uoáng hôïp veä sinh , aên khaåu phaàn aên hôïp lí , aên uoáng ñuùng caùch vaø veä sinh raêng mieäng sau khi aên ñeå baûo veä heä tieâu hoaù traùnh caùc taùc nhaân coù haïi vaø hoaït ñoäng tieâu hoaù coù hieäu quaû .

IV/ CUÛNG COÁ:

Caùc taùc nhaân gaây haïi cho heä tieâu hoaù laø gì ?

Caàn phaûi laøm gì ñeå baûo veä heä tieâu hoaù khoûi caùc taùc nhaân coù haïi vaø ñaûm baûo tieâu hoaù coù hieäu quaû ?

V/ DAËN DOØ:

Hoïc ghi nhôù

Soaïn baøi 31 : " Trao ñoåi chaát "

Tuaàn : Tieát :32 Ngaøy :

CHÖÔNG VI : TRAO ÑOÅI CHAÁT VAØ NAÊNG LÖÔÏNG

BAØI 31 : TRAO ÑOÅI CHAÁT

I/ MUÏC TIEÂU:

1/Kieán thöùc:

Phaân bieät ñöôïc söï trao ñoåi chaát giöõa cô theå vaø moâi tröôøng vôùi söï trao ñoåi chaát ôû teá baøo .

Trình baøy ñöôïc moái lieân quan göûia trao ñoåi chaát cuûa cô theå vôùi trao ñoåi chaát ôû teá baøo .

2/ Kyõ naêng:

Phaùt trieån kyõ naêng quan saùt vaø phaân tích keânh hình .

Reøn kyõ naêng quan saùt , lieân heä thöïc teá

Reøn kyõ naêng hoaït ñoäng nhoùm

3/ Thaùi ñoä:

Giaùo duïc yù thöùc baûo veä söùc khoeû

II/ CHUAÅN BÒ:

1/ Giaùo vieân:

Hình phoùng to 31.1 vaø 31 .2 .

Baûng phuï :

Heä cô quan Vai troø trong söï trao ñoåi chaát Tieâu hoaù

Hoâ haáp

Baøi tieát

Tuaàn hoaøn Bieán ñoåi thöùc aên ( chaát dinh döôõng , thaûi caùc chaát thöøa ra ngoaøi qua haäu moân .

Laáy Oxi vaø thaûi cacbonic

Loïc töø maùu , thaûi baøi tieát qua nöôùc tieåu .

Vaän chuyeån Oxi vaø chaát dinh döôõng tôùi teá baøo ; Vaän chuyeån CO2 tôøi phoåi vaø chaát thaûi tôùi cô quan baøi tieát . 2/ Hoïc sinh

III/ TIEÁN TRÌNH BAØI HOÏC:

1/ OÅn ñònh lôùp

2/ Kieåm tra baøi cuõ:

Caùc taùc nhaân gaây haïi cho heä tieâu hoaù laø gì ?

Caàn phaûi laøm gì ñeå baûo veä heä tieâu hoaù khoûi caùc taùc nhaân coù haïi vaø ñaûm baûo tieâu hoaù coù hieäu quaû ?

3/ Caùc hoaït ñoäng daïy vaø hoïc:

Môû baøi: Em hieåu theá naøo laø trao ñoåi chaát ? Vaät khoâng soáng coù trao ñoåi chaát khoâng ? Trao ñoåi chaát ôû ngöôøi dieãn ra nhö theá naøo ?

Hoaït ñoäng daïy hoïc :

Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Noäi dung ghi baøi Hoaït ñoäng 1: Trao ñoåi chaát giöõa cô theå vaø moâi tröôøng ngoaøi .

Muïc tieâu: Hs hieåu ñöôïc trao ñoåi chaát giöõa cô theå vaø moâi tröôøng laø ñaëc tröng cô baûn cuûa söï soáng .

Caùch tieán haønh:

GV treo tranh H31.1

Söï trao ñoåi chaát giöõa cô theå vaø moâi tröôøng ngoaøi bieåu hieän nhö theá naøo ?

Gv treo baûng phuï :

GV boå sung , ñaùnh giaù

Keát luaän : Moâi tröôøng ngoaøi cung caáp cho cô theå thöùc aên , nöôùc muoái khoaùng . Qua quaù trình tieâu hoaù , cô theå toång hôïp neân nhöõng saûn phaåm ñaëc tröng cuûa mình , ñoàng thôøi thaûi caùc saûn phaåm thöøa ra ngoaøi qua haäu moân . Heä hoâ haáp Oxi töø moâi tröôøng ngoaøi ñeå cung caáp cho caùc phaûn öùng sinh hoaù trong cô theå vaø thaûi ra ngoaøi khí cacbonic . Ñoù laø söï trao ñoåi chaát ôû cô theå ñaûm baûo cho cô theå toàn taïi vaø phaùt trieån . Neáu khoâng coù söï TÑC , cô theå khoâng toàn taïi ñöôïc . ÔÛ vaät voâ cô , söï TÑC chæ daãn tôùi bieán tính vaø huyû hoaïi . Vì vaäy TÑC ôû sinh vaät laø ñaëc tính cô baûn cuûa söï soáng .

Hoaït ñoäng 2: Trao ñoåi chaát giöõa teá baøo vaø moâi tröôøng trong .

Muïc tieâu : Hieåu ñöôïc söï trao ñoåi chaát cuûa cô theå thöïc chaát dieãn ra ôû teá baøo .

Caùch tieán haønh:

GV yeâu caàu HS ñoïc thoâng tin , quan saùt hình 31.2 ( thaûo luaän caùc caâu hoûi

Maùu vaø nöôùc moâ cung caáp nhöõng gì cho teá baøo ?

Hoaït ñoäng soáng cuûa teá baøo taïo ra nhöõng saûn phaåm gì ?

Caùc saûn phaåm töø teá baøo thaûi ra ñöôïc ñöa tôùi ñaâu ?

Söï trao ñoåi chaát giöõa teá baøo vaø moâi tröôøng trong bieåu hieän nhö theá naøo ?

GV giuùp HS hoaøn thieän hieán thöùc .

Hoaït ñoäng 3 : Moái quan heä giöõa trao ñoåi chaát ôû caáp ñoä cô theå vôùi trao ñoåi chaát ôû caáp ñoä teá baøo

Muïc tieâu : Phaân bieät ñöôïc trao ñoåi chaát ôû caáp ñoä cô theå vaø trao ñoåi chaát ôû caáp ñoä teá baøo . Trình baøy ñöôïc moái quan heä veà söï trao ñoåi chaát ôû 2 caáp ñoä naøy .

Caùch tieán haønh :

GV yeâu caàu HS quan saùt hình 31.2 ( traû lôøi caâu hoûi :

Trao ñoåi chaát ôû caáp ñoä cô theå thöïc hieän nhö theá naøo ?

TÑC ôû caáp ñoä teá baøo ñöôïc thöïc hieän nhö theá naøo ?

Neáu TÑC ôõ moät caáp ngöøng laïi seõ daãn tôùi haäu quaû gì ?

GV yeâu caàu HS ruùt ra keát luaän veà moái quan heä giöõa trao ñoåi chaát ôû 2 caáp ñoä .

Quan saùt tranh

Laáy chaát caàn thieát vaøo cô theå thaûi cacbonic vaø chaát caën baõ ra moâi tröôøng

HS hoaït ñoäng nhoùm traû lôøi phieáu baøi taäp

Caùc nhoùm khaùc nhaän xeùt boå sung

HS xem laïi baûng phuï cuûa GV vaø töï ruùt keát luaän .

HS döïa treân hình 31.2 vaän duïng kieán thöùc ( thaûo luaän trong nhoùm thoáng nhaát caâu traû lôøi .

Maùu mang Oxi vaø chaát dinh döôõng qua nöôùc moâ ( teá baøo

Hoaït ñoäng cuûa teá baøo taïo ra naêng löôïng , khí Cacbonic , chaát thaûi

Caùc saûn phaåm ñoù qua nöôùc moâ , vaøo maùu ( ñeán heä hoâ haáp , baøi tieát ( thaûi ra ngoaøi .

Ñaïi dieän nhoùm phaùt bieåu , caùc nhoùm khaùc boå sung .

HS döïa vaøo kieán thöùc ôû muïc 1 vaø 2 ñeå traû lôøi caâu hoæ :

Trao ñoåi chaát ô caáp ñoä cô theå : Laø söï trao ñoåi giöõa caùc heä cô quan vôùi moâi tröôøng ngoaøi ñeå laáy chaát dinh döôõng vaø Oxi cho cô theå

Trao ñoåi chaát ôû caáp ñoä teá baøo : laø söï trao ñoåi chaát giöõa teá baøo vaø moâi tröôøng beân trong .

Neáu trao ñoåi chaát ngöøng thì cô theå seõ cheát .

HS töï ruùt ra keát luaän .

HS ñoïc keát luaän chung ( khung ghi nhôù SGK )

I/ Trao ñoåi chaát giöõa cô theå vaø moâi tröôøng ngoaøi :

ÔÛ caáp ñoä cô theå , moâi tröôøng ngoaøi cung caáp thöùc aên , nöôùc , muoái khoaùng vaø Oxi qua heä tieâu hoaù , heä hoâ haáp , ñoàng thôøi tieáp nhaän chaát baõ , saûn phaåm phaân huyû vaø khí CO2 töø cô theå thaûi ra ngoaøi .

II/ Trao ñoåi chaát giöõa teá baøo vaø moâi tröôøng trong :

Söï trao ñoåi chaát giöõa TB vaø moâi tröôøng trong bieåu hieän :

Chaát dinh döôõng vaø Oâxi ñöôïc TB söû duïng cho caùc hoaït ñoäng soáng , ñoàng thôøi caùc saûn phaåm phaân huyû ñöa tôùi caùc cô quan thaûi ra ngoaøi .

Söï trao ñoåi chaát ôû teá baøo thoâng qua moâi tröôøng trong .

III / Moái quan heä giöõa TÑC ôû cô theå vaø Teá baøo :

Trao ñoåi chaát ôû hai caáp ñoä coù lieân quan maät thieát vôùi nhau , ñaûm baøo cho cô theå toàn taïi vaø phaùt trieån . IV/ CUÛNG COÁ:

ÔÛ caáp ñoä cô theå söï TÑC dieãn ra nhö theá naøo ?

TÑC ôû teá baøo coù yù nghóa gì ñoái vôùi trao ñoåi chaát cuûa cô theå ?

Neâu moái quan heä giöõa trao ñoåi chaát ôû caáp ñoä cô theå vôùi TÑC ôû caáp teá baøo ?

V/ DAËN DOØ:

Hoïc ghi nhôù

Soaïn baøi 32 : " Chuyeån hoaù "

Tuaàn : Tieát :34 Ngaøy :

BAØI 33 : THAÂN NHIEÄT

I/ MUÏC TIEÂU:

1/Kieán thöùc:

Trình baøy ñöôïc khaùi nieäm thaân nhieät vaø caùc cô cheá ñieàu hoaø thaân nhieät

Giaûi thích ñöôïc cô sôû khoa hoïc vaø vaän duïng ñöôïc vaøo ñôøi soáng caùc bieän phaùp choáng noùng laïnh , ñeå phoøng caûm noùng , caûm laïnh

2/ Kyõ naêng:

Vaän duïng lyù thuyeát vaøo thöïc tieãn .

Tö duy toång hôïp , khaùi quaùt

Reøn kyõ naêng hoaït ñoäng nhoùm

3 / Thaùi ñoä :

Giaùo duïc yù thöùc töï baûo veä cô theå , ñaëc bieät khi moâi tröôøng thay ñoåi

II/ CHUAÅN BÒ:

1/ Giaùo vieân:

Tö lòeâu veà söï trao ñoåi chaát , thaân nhieät , tranh moâi tröôøng .

III/ TIEÁN TRÌNH BAØI HOÏC:

1/ OÅn ñònh lôùp

2/ Kieåm tra baøi cuõ:

Chuyeån hoaù laø gì ? Chuyeån hoaù goàm caùc quaù trình naøo ?

Vì sao noùi chuyeån hoaù vaät chaát vaø naêng löôïng laø ñaëc tröng cô baûn cuûa cuoäc soáng ?

3/ Caùc hoaït ñoäng daïy vaø hoïc:

Môû baøi: Em ñaõ töï caâïp nhieät ñoä baèng nhieät keá chöa vaø ñöôïc bao nhieâu ñoä ? Ñoù chính laø thaân nhieät .

Baøi 32 : THAÂN NHIEÄT

Hoaït ñoäng daïy hoïc :

Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Noäi dung ghi baøi Hoaït ñoäng 1:Tìm hieåu thaân nhieät laø gì?

Muïc tieâu: Hs neâu ñöôïc khaùi nieäm thaân nhieät , thaân nhieät luoân oån ñònh 37 0C

Caùch tieán haønh:

GV neâu caàu hoûi :

Thaân nhieät laø gì ?

ÔÛ ngöôøi khoeû maïnh thaân nhieät thay ñoåi nhö theá naøo khi trôøi noùng hay laïnh ? ( Gvgôïi yù : vaän duïng kieán thöùc baøi 31 vaø 32)

Gv nhaän xeùt ñaùnh giaù keát quaû cuûa caùc nhoùm .

GV giaûng theâm : ÔÛ ngöôøi khoeû maïnh thaân nhieät khoâng phuï thuoäc moâi tröôøng do cô cheá ñieàu hoaø

GV löu yù : HS hoûi taïi sao khi soát nhieät ñoä taêng quaù 420 C ? ( GV vaän duïng thoâng tin boå sung tö lieäu vaø kieán thöùc baøi 14 ñeå giaûi thích cho HS hieåu )

GV giuùp HS hoaøn thieän kieán thöùc

GV chuyeån yù : Caân baèng giöõa sinh nhieät vaø toaû nhieät laø cô cheá töï ñieàu hoaø thaân nhieät .

Hoaït ñoäng 2: Tìm hieåu caùc cô cheá ñieàu hoaø thaân nhieät .

Muïc tieâu : HS hieåu roõ cô cheá ñieàu hoaø thaân nhieät trong ñoù vai troø cuûa da vaø heä thaàn kinh ñoùng vai troø quan troïng

Caùch tieán haønh:

GV neâu vaán ñeà :

Boä phaän naøo cuûa cô theå tham gia vaøo söï ñieàu hoaø thaân nhieät ?

Söï ñieàu hoaø thaân nhieät döïa vaøo cô cheá naøo ?

GV gôïi yù baèng caùc caâu hoûi nhoø :

Nhieät ñoä hoaït ñoäng cuûa cô theå sinh ra ñaõ ñi ñaâu vaø ñeå laøm gì ?

Khi lao ñoäng naëng cô theå coù nhöõng phöông thöùc toaû nhieät naøo ?

Vì sao vaøo muøa heø da ngöôøi thöôøng hoàng haøo , coøn muøa ñoâng ( trôøi reùt ) da taùi hay sôûn gai oác ?

Khi noùng ñoä aåm khoâng khí cao , khoâng thoaùng gioù ( oi böùc ) cô theå coù phaûn öùng gì ? vaø caûm giaùc nhö theá naøo ?

GV ghi toùm taét yù kieán cuûa nhoùm leân baûng

GV löu yù noäi dung naøy lieân quan thöïc teá nhieàu ( vaäy phaûi höôùng HS töø hieän töôïng thöïc teá ( trôøi reùt vaän ñoäng ngöôøi noùng leân .....) ñeå ñöaveà phaïm vi kieán thöùc .

Ví duï : Muøa noùng ( nhieät ñoä cao , maïch maùu daõn , maùu qua da nhieàu ( maët hoàng leân vaø muøa reùt nhieät ñoä thaáp thì nguôïc laïi .

GV giaûi thích : veà caáu taïo loâng mao lieân quan ñeán hieän töôïng sôûn gai oác.

GV yeâu caàu HS traû lôøi caâu hoûi :

Taïi sao khi töùc giaän maët ñoû noùng leân ?

Hoaït ñoäng 3 : Tìm hieåu caùc phöông phaùp choáng noùng laïnh .

Muïc tieâu : HS bieát caùch phoøng choáng noùng laïnh

Caùch tieán haønh :

GV yeâu neâu caâu hoûi :

Cheá ñoä aên uoáng veà muøa heø vaø muøa ñoâng khaùc nhau nhö theá naøo ?

Chuùng ta phaûi laøm gì ñeå choáng noùng vaø choáng reùt ?

Vì sao reøn luyeän thaân theå cuõng laø bieän phaùp choáng noùng , choáng reùt ?

Vieäc xaây nhaø , coâng sôû .... Caàn löu yù nhöõng yeáu toá naøo goùp phaàn choáng noùng laïnh ?

Troàng caây xanh coù phaûi laø bieän phaùp choáng noùng khoâng ?

GV nhaän xeùt yù kieán cuûa caùc nhoùm . Sau khi thaûo luaän yeâu caàu HS neâu roõ caùc bieän phaùp choáng noùng laïnh cuï theå .

GV hoûi : Em ñaõ coù hình thöùc reøn luyeän naøo ñeå taêng söùc chòu ñöïng cuûa cô theå ?

GV hoûi theâm : Giaûi thích caâu : " Muøa noùng choùng khaùt , trôøi maùt choùng ñoùi "

Taïi sao muøa reùt caøng ñoùi caøng thaáy reùt ? ( neáu HS khoâng traû lôøi ñuùng , ñuû . GV gôïi yù ñeå quy veà kieán thöùc roài giaûi thích ).

Caù nhaân töï nghieân cöùu thoâng tin SGK trang 105

Trao ñoåi nhoùm thoáng nhaát yù kieán vaø traû lôøi caâu hoûi :

Yeâu caàu neâu ñöôïc :

Thaân nhieät oån ñònh do cô cheá töï ñieàu hoaø

Quaù trình chuyeån hoaù sinh ra nhieät .

Ñaïi dieän nhoùm phaùt bieåu , caùc nhoùm khaùc boå sung

HS töï boå sung kieán thöùc

Caù nhaân töï thu nhaän thoâng tin SGK trang 105 vaø vaän duïng kieán thöùc baøi 32 + kieán thöùc thöïc teá ( trao ñoåi nhoùm thoáng nhaát yù kieán traû lôøi caâu hoûi

Da vaø thaàn kinh coù vai troø quan troïng trong ñieàu hoaø thaân nhieät

Do cô theå sinh ra phaûi thoaùt ra ngoaøi

Lao ñoäng naëng - toaùt moà hoâi , maët ñoû , da hoàng .

Maïch maùu co , daõn khi noùng laïnh

Ngaøy oi böùc khoù toaùt moà hoâi , böùc boái

Ñaïi dieän nhoùm trình baøy ( nhoùm khaùc nhaän xeùt boå sung

HS töï thu nhaän kieán thöùc qua thaûo luaän vaø giaûng giaûi cuûa GV ñeå ruùt ra keát luaän cho vaán ñeà maø GV ñaët ra luùc tröôùc .

HS vaän duïng kieán thöùc traû lôøi caâu hoûi .

Caù nhaân nghieân cöùu thoâng tin SGK trang 106 keát hôïp kieán thöùc thöïc teá ( trao ñoåi nhoùm thoáng nhaát yù kieán vaø trình baøy :

AÊn uoáng phuø hôïp cho töøng muøa

Quaàn aùo , phöông tieän phuø hôïp .

Nhaø thoaùng maùt muøa heø , aàm cuùng muøa ñoâng

Troàng nhieàu caây xanh ( taêng boùng maùt , Oxi

Ñaïi dieän nhoùm trình baøy ñaùp aùn ( nhoùm khaùc boå sung .

Thaûo luaän toaøn lôùp

HS töï hoaøn thieän kieán thöùc .

HS vaän duïng kieán thöùc traû lôøi

I/ Thaân nhieät laø gì ?

Thaân nhieät laø nhieät ñoä cuûa cô theå .

Thaân nhieät luoân oån ñònh 370C laø do söï caân baèng giöõa sinh nhieät vaø toaû nhieät .

II . Caùc cô cheá ñieàu hoaø thaân nhieät :

Da coù vai troø quan troïng nhaát trong ñieàu hoaø thaân nhieät .

Cô cheá :

Khi trôøi noùng lao ñoäng naëng : Mao maïch ôû da daõn ( toaû nhieät , taêng tieát moà hoâi .

Khi trôøi reùt : Mao maïch co laïi ( cô chaân loâng co giaûm söï toaû nhieät ( run sin nhieät ).

Moïi hoaït ñoäng ñieàu hoaø thaân nhieät ñeàu laø phaûn xaï döôùi söï ñieàu khieån cuûa heä thaàn kinh

III/ Caùc Phöông phaùp phoøng choàng noùng , laïnh :

Bieän phaùp phoøng choáng noùng ,laïnh :

Reøn luyeän thaân theå ( reøn luyeän da) taêng khaû naêng chòu ñöïng cuûa cô theå.

Nôi ôû vaø nôi laøm vieäc phaûi phuø hôïp cho muøa noùng vaø muøa laïnh

Muøa heø : Ñoäi muõ noùn khi ñi ñöôøng , lao ñoäng .

Muøa ñoâng : Giöõ aám chaân , coå , ngöïc . Thöùc aên noùng , nhieàu môõ .

Troàng nhieàu caây xanh quanh nhaø vaø nôi coâng coäng . IV/ CUÛNG COÁ:

Thaân nhieät laø gì ? Taïi sao thaân nhieät luoân oån ñònh ?

Trình baøy cô cheá ñieàu hoaø thaân nhieät khi trôøi noùng , laïnh ?

V/ DAËN DOØ:

Hoïc ghi nhôù

Ñoïc muïc em coù bieát

Tìm hieåu caùc loaïi Vitamin vaø khoaùng trong thöùc aên .

Tuaàn : Tieát :35 Ngaøy :

BAØI 34 : VITAMIN vaø MUOÁI KHOAÙNG

I/ MUÏC TIEÂU:

1/Kieán thöùc:

Trình baøy ñöôïc vai troø cuûa Vitamin vaø muoái khoaùng .

Vaän duïng nhöõng hieåu bieát veà Vitamin vaø muoái khoaùng trong vieäc xaây döïng khaåu phaàn aên hôïp lí vaø cheá bieán thöùc aên .

2/ Kyõ naêng:

Phaân tích , quan saùt , Vaän duïng lyù thuyeát vaøo thöïc tieãn .

3 / Thaùi ñoä :

Giaùo duïc yù thöùc veä sinh thöïc phaåm . Bíeât caùch phoái hôïp , cheá bieán thöùc aên khoa hoïc .

II/ CHUAÅN BÒ:

1/ Giaùo vieân:

Tranh aûnh moät soá nhoùm thöùc aên chöùa Vitamin vaø muoái khoaùng .

Tranh treû em bò coøi xöông do thieáu Vitamin D , böôùi coå do thieáu Ioát.

III/ TIEÁN TRÌNH BAØI HOÏC:

1/ OÅn ñònh lôùp

2/ Kieåm tra baøi cuõ:

Thaân nhieät laø gì ? Taïi sao thaân nhieät luoân oån ñònh ?

Trình baøy cô cheá ñieàu hoaø thaân nhieät khi trôøi noùng , laïnh ?

3/ Caùc hoaït ñoäng daïy vaø hoïc:

Môû baøi: GV ñöa thoâng tin lòch söû tìm ra Vitamin , giaûi thích yù nghóa cuûa töø Vitamin .

Tuaàn : Tieát :33 Ngaøy :

BAØI 32 : CHUYEÅN HOAÙ

I/ MUÏC TIEÂU:

1/Kieán thöùc:

Xaùc ñònh ñöôïc söï chuyeån hoaù vaät chaát vaø naêng löôïng trong TB goàm 2 quaù trình ñoàng hoaù vaø dò hoùa , laø hoaït ñoäng cô baûn cuûa söï soáng .

Phaân tích ñöôïc moái quan heä giöõa trao ñoåi chaát vôùi chuyeån hoaù vaät chaát vaø naêng löôïng .

2/ Kyõ naêng:

Phaùt trieån kyõ naêng phaân tích so saùnh

Reøn kyõ naêng hoaït ñoäng nhoùm

II/ CHUAÅN BÒ:

1/ Giaùo vieân:

Hình phoùng to 32.1

III/ TIEÁN TRÌNH BAØI HOÏC:

1/ OÅn ñònh lôùp

2/ Kieåm tra baøi cuõ:

ÔÛ caáp ñoä cô theå söï TÑC dieãn ra nhö theá naøo ?

TÑC ôû teá baøo coù yù nghóa gì ñoái vôùi trao ñoåi chaát cuûa cô theå ?

Neâu moái quan heä giöõa trao ñoåi chaát ôû caáp ñoä cô theå vôùi TÑC ôû caáp teá baøo ?

3/ Caùc hoaït ñoäng daïy vaø hoïc:

Môû baøi: TB thöôøng xuyeân trao ñoåi chaát vôùi moâi tröôøng ngoaøi . Vaät chaát ñöôïc teá baøo söû duïng nhö theá naøo ?

Baøi 32 : CHUYEÅN HOAÙ

Hoaït ñoäng daïy hoïc :

Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Noäi dung ghi baøi Hoaït ñoäng 1: Chuyeån hoaù vaän chaát vaø naêng löôïng .

Muïc tieâu: Hs hieåu ñöôïc chuyeån hoaù vaät chaát vaø naêng löôïng bao goàm ñoàng hoaù vaø dò hoaù , töø ñoù hieåu ñöôïc khaùi nieäm chuyeån hoaù .

Caùch tieán haønh:

GV yeâu caàu HS nghieân cöùu thoâng tin ( keát hôïp quan saùt hình 32.1 ( thaûo luaän 3 caâu hoûi muïc ( trang 102

Söï chuyeån hoaù vaät chaàt vaø naêng löôïng goàm nhöõng qua trình naøo ?

Phaân bieät trao ñoåi chaát vôùi chuyeån hoaù vaät chaát vaø naêng löôïng ?

Naêng löôïng giaûi phoùng ôû teá baøo ñöôïc söû duïng vaøo nhöõng hoaït ñoäng naøo ?

Gv hoaøn chænh kieán thöùc .

GV yeâu caàu HS tieáp tuïc nghieân cöùu thoâng tin ( ( traû lôøi caâu hoûi muïc ( trang 103

GV goïi HS leân traû lôøi

GV hoaøn chænh kieán thöùc

Tæ leä giöõa ñoàng hoaù vaø dò hoaù ôû nhöõng ñoä tuoåi vaø traïng thaùi khaùc nhau thay ñoåi nhö theá naøo ?

Hoaït ñoäng 2: Chuyeån hoaù cô baûn

Muïc tieâu :

Caùch tieán haønh:

Cô theå ôû traïng thaùi nghæ ngôi coù tieâu duøng naêng löôïng khoâng ? Taïi sao?

GV yeâu caàu HS nghieân cöùu thoâng tin ( em hieåu chuyeån hoaù cô baûn laø gì? YÙ nghóa cuûa chuyeån hoaù cô baûn ?

GV hoaøn thieän kieán thöùc

Hoaït ñoäng 3 : Ñieàu hoaø söï chuyeån hoaù vaät chaát vaø naêng löôïng .

Muïc tieâu :

Caùch tieán haønh :

GV yeâu caàu HS nghieân cöùu thoâng tin SGK ( coù nhöõng hình thöùc naøo ñieàu hoaø söï chuyeån hoaù vaät chaát vaø naêng löôïng ?

GV hoaøn chænh kieán thöùc

HS nghieân cöùu thoâng tin töï thu nhaän kieán thöùc .

Thaûo luaän nhoùm thoáng nhaát ñaùp aùn nhö sau :

Goàm 2 quaù trình ñoái laäp laø ñoàng hoaù vaø dò hoaù .

TÑC laø hieän töôïng trao ñoåi caùc chaát

Chuyeån hoaù vaät chaát vaø naêng löôïng laø söï bieán ñoåi vaät chaát vaø naêng löôïng .

Naêng löôïng :

Co cô ( sinh coâng

Ñoàng hoaù

Sinh nhieät

Ñaïi dieän nhoùm phaùt bieåu , caùc nhoùm khaùc boå sung

Caù nhaân töï thu nhaän thoâng tin , keát hôïp quan saùt laïi hình 32.1 ( hoaøn thaønh baøi taäp ra giaáy nhaùp

1 HS laäp baûng so saùnh

1 HS trình baøy moái quan heä :

Khoâng coù ñoàng hoaù ( khoâng coù nguyeân lieäu cho dò hoaù

Khoâng coù dò hoaù ( khoâng coù naêng löôïng cho ñoàng hoaù .

Lôùp nhaän xeùt boå sung

HS neâu ñöôïc :

Löùa tuoåi :

Treû em : ñoàng hoaù > dò hoaù

Ngöôøi giaø : Dò hoaù > ñoàng hoaù

Traïng thaùi :

Lao ñoäng : dò hoaù > ñoàng hoaù

Nghæ: Ñoàng hoaù > dò hoaù .

HS vaän duïng kieán thöùc ñaõ hoïc ( traû lôøi

Coù tieâu duøng naêng löôïng cho hoaït ñoäng cuûa tim , hoâ haáp vaø duy trì thaân nhieät

HS hieåu ñöôïc ñoù laø naêng löôïng ñeå duy trì söï soáng

1 vaøi HS phaùt bieåu , lôùp boå sung .

HS döïa vaøo thoâng tin ( neâu ñöôïc caùc hình thöùc :

Söï ñieàu khieån cuûa heä thaàn kinh .

Do caùc hoocmoân tuyeán noäi tieát

Moät vaøi HS phaùt bieåu , Hs khaùc boå sung I/ Chuyeån hoaù vaät chaát vaø naêng löôïng :

TÑC laø bieåu hieän beân ngoaøi cuûa quaù trình chuyeån hoaù trong teá baøo

Moïi hoaït ñoäng cuûa cô theå ñeàu baét nguoàn töø söï chuyeån hoaù trong teá baøo .

Ñoàng hoaù

Dò hoaù

Toång hôïp chaát

Tích luyõ naêng löôïng

Phaân giaûi chaát

Giaûi phoùng naêng löôïng

Moái quan heä : Ñoàng hoaù vaø dò hoaù ñoái laäp nhau , maâu thuaãn nhau nhöng thoáng nhaát vaø gaén boù chaët cheõ vôùi nhau .

Töông quan giöõa ñoàng hoaù vaø dò hoaù phuï thuoäc vaøo löùa tuoåi , giôùi tính vaø traïng thaùi cô theå .

II/ Chuyeån hoaù cô baûn :

Chueån hoaù cô baûn laø naêng löôïng tieâu duøg khi cô theå hoaøn toaøn nghó ngôi .

Ñôn bò : KJ/h/1kg

YÙ nghóa : Caên cöù vaøo chuyeån hoaù cô baûn ñeå xaùc ñònh tình traïng söùc khoeû , traïng thaùi beänh lí .

III / Ñieàu hoaø söï chuyeån hoaù vaät chaát vaø naêng löôïng :

Cô cheá thaàn kinh :

ÔÛ naõo coù caùc trung khu ñieàu khieån söï TÑC .

Thoâng qua heä tim maïch

Cô cheá theå dòch do hoocmoân ñoå vaøo maùu . IV/ CUÛNG COÁ:

Gheùp caùc caâu sau :

Ñoàng hoaù

Dò hoaù

Tieâu hoaù

Baøi tieát Laáy thöùc aên bieán ñoåi thaønh chaát dinh döôõng haáp thuï vaøo maùu

Toång hôïp chaát ñaëc tröng vaø tích luyõ naêng löôïng

Thaûi vaø phaân huyû caùc saûn phaåm thöøa ra moâi tröøông ngoaøi

Phaân giaûi chaát ñaëc tröng thaøn chaát ñôn giaûn vaø giaûi phoùng naêng löôïng .

Chuyeån hoaù laø gì ?Chuyeån hoaù goàm caùc quaù trình naøo ?

Vì sao noùi chuyeån hoaù vaät chaát vaø naêng löôïng laø ñaëc tröng cô baûn cuûa cuoäc soáng ?

V/ DAËN DOØ:

Hoïc ghi nhôù

Ñoïc muïc em coù bieát

Soaïn baøi 33 : " Thaân nhieät "

Baøi 34 : VITAMIN vaø MUOÁI KHOAÙNG

Hoaït ñoäng daïy hoïc :

Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Noäi dung ghi baøi Hoaït ñoäng 1:Tìm hieåu vai troø cuûa Vitamin ñoái vôùi ñôøi soáng .

Muïc tieâu: Hs hieåu ñöôïc vai troø cuûa Vitamin ñoái vôùi ñôøi soáng vaø nguoàn cung caáp chuùng . Töø ñoù xaây döïng ñöôïc khaåu phaàn aên hôïp lyù .

Caùch tieán haønh:

GV neâu caàu hoïc sinh nghieân cöùu thoâng tin ( 1 ( hoaøn thaønh baøi taäp muïc( .

GV yeâu caàu hoïc sinh nghieân cöùu tieáp thoâng tin (2 vaø baûng 34.1 ( traû lôøi caâu hoûi :

Em hieåu Vitamin laø gì ?

Viatmin coù vai troø gì ñoái vôùi cô theå ?

Thöïc ñôn trong böõa aên caàn ñöôïc phoái hôïp nhö theá naøo ñeå cung caáp ñuû Vitamin cho cô theå ?

Gv toång keát laïi noäi dung ñaõ thaûo luaän

Löu yù thoâng tin Vitamin xeáp vaøo 2 nhoùm :

Tan trong daàu môõ

Tan trong nöôùc ( Cheá bieán thöùc aên cho phuø hôïp

Hoaït ñoäng 2: Tìm hieåu vai troø cuûa muoái khoaùng ñoái vôùi cô theå

Muïc tieâu : HS hieåu ñöôïc vai troø cuûa muùoâi khoaùng ñoái vôùi cô theå . Bieát xaây döïng khaåu phaàn aên hôïp lí , baûo veä söùc khoeû .

Caùch tieán haønh:

GV yeâu caàu hoïc sinh ñoïc thoâng tin ( vaø baûng 34.2 ( traû lôøi caâu hoûi :

Vì sao neáu thieáu Vitamin D treû seõ maéc beänh coøi xöông ?

Vì sao nhaø nöôùc vaän ñoäng söû duïng muoái Ioát ?

Trong khaåu phaàn aên haèng ngaøy caàn laøm nhö theá naøo ñeå ñuû Vitamin vaø muoái khoaùng ?

GV toång keát laïi noäi dung ñaõ thaûo luaän. Em hieåu nhöõng gì veà muoái khoaùng?

Hoïc sinh ñoïc thaät kyõ thoâng tin , döïa vaøo hieåu bieát caù nhaân ñeå laøm baøi taäp

Moät hoïc sinh ñoïc keát quaû baøi taäp , lôùp boå sung ñeå coù ñaùp aùn ñuùng ( 1, 3, 5, 6)

Hoïc sinh ñoïc tieáp phaàn thoâng tin vaø baûng toùm taét vai troø Vitamin , thaûo luaän ñeå tìm caâu traû lôøi .

Yeâu caàu neâu ñöôïc :

Vitamin laø hôïp chaát hoaù hoïc ñôn giaûn .

Tham gia caáu truùc nhieàu theá heä Enzim , thieáu Vitamin daãn ñeán roái loaïn hoaït ñoäng cuûa cô theå .

Thöïc ñôn caàn phoái hôïp thöùc aên coù nguoàn goác ñoäng vaät vaø thöïc vaät .

Hoïc sinh quan saùt aûnh : Nhoùm thöùc aên chöùa Vitamin , treû em bò coøi xöông do thieáu Vitamin .

HS ñoïc kyõ thoâng tin vaø baûng toùm taéc vai troø cuûa moät soá muoái khoaùng .

Thaûo luaän nhoùm ( thoáng nhaát yù

Thieáu Vitamin D : ( Treû em coøi xöông vì : Cô theå chæ haáp thuï Canxi khi coù maët Vitamin D

Caàn söû duïng muoái Ioát ñeå phoøng traùnh beänh böôùi coå .

hoïc sinh töï ruùt ra keát luaän :

Hoïc Sinh quan saùt tranh nhoùm thöùc aên chöùa nhieàu khoaùng , treû em bò böôùi coå do thieáu Ioát .

I/ Vai troø cuûa Vitamin ñoái vôùi ñôøi soáng :

Vitamin laø hôïp chaát hoaù hoïc ñôn giaûn , laø thaønh phaàn caáu truùc cuûa nhieàu Enzim --. Ñaûm baûo söï hoaït ñoäng sinh lyù bình thöôøng cuûa cô theå .

Con ngöôøi khoâng töï toång hôïp ñöôïc Vitamin maø phaûi laáy töø thöùc aên .

Caàn phoái hôïp caân ñoái caùc loaïi thöùc aên ñeå cung caáp ñuû Vitamin cho cô theå .

II . Vai troø cuûa muoái khoaùng ñoái vôùi cô theå:

Muoái khoaùng laø thaønh phaàn quan troïng cuûa teá baøo , tham gia vaøo nhieàu heä Enzim ñaûm baûo quaù trình trao ñoåi chaát vaø naêng löôïng .

Khaåu phaàn aên caàn:

Phoái hôïp nhieàu loaïi thöùc aên ( ñoäng vaät vaø thöïc vaät )

Söû duïng muoái Ioát haèng ngaøy

Cheá bieán thöùc aên hôïp lí ñeå choáng maát Vitamin

Treû em neân taêng cöôøng muoái Canxi . IV/ CUÛNG COÁ:

Vitamin coù vai troø gì ñoái vôùi hoaït ñoäng sinh lí cuûa cô theå ?

Keå nhöõng ñieàu em bieát veà Vitamin vaø vai troø cuûa caùc loaïi Vitamin ñoù ?

Vì sao caàn boå sung thöùc aên giaøu chaát saét cho caùc baø meï khi mang thai ?

V/ DAËN DOØ:

Hoïc ghi nhôù

Ñoïc muïc em coù bieát

Tìm hieåu : Böõa aên haèng ngaøy cuûa gia ñình .

Thaùp dinh döôõng

Tuaàn : Tieát :36 Ngaøy :

BAØI 35 : OÂN TAÄP HOÏC KÌ I

I/ MUÏC TIEÂU:

1/Kieán thöùc:

Heä thoáng hoùa kieán thöùc HK I

Naém chaéc caùc kieán thöùc cô baûn ñaõ hoïc .

2/ Kyõ naêng:

Vaän duïng kieán thöùc , khaùi quaùt theo chuû ñeà , hoïat ñoäng nhoùm

II/ CHUAÅN BÒ:

1/ Giaùo vieân:

Tranh : Teá baøo , cung phaûn xaï , caáu taïo xöông daøi ...

III/ TIEÁN TRÌNH BAØI HOÏC:

1/ OÅn ñònh lôùp

2/ Kieåm tra baøi cuõ:

Vitamin coù vai troø gì ñoái vôùi hoaït ñoäng sinh lí cuûa cô theå ?

Keå nhöõng ñieàu em bieát veà Vitamin vaø vai troø cuûa caùc loaïi Vitamin ñoù ?

Vì sao caàn boå sung thöùc aên giaøu chaát saét cho caùc baø meï khi mang thai ?

3/ Caùc hoaït ñoäng daïy vaø hoïc:

Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Noäi dung ghi baøi Hoaït ñoäng 1: Heä thoáng hoùa kieán thöùc

Muïc tieâu: Hs bieát heä thoáng hoùa kieán thöùc theo caùc noäi dung .

Caùch tieán haønh:

GV : chia lôùp thaønh 6 nhoùm vaø yeâu caàu caùc nhoùm hoøan thaønh baûng kieán thöùc cuûa mình . Cuï theå : Nhoùm 1 : Baûng 35 .1 ; nhoùm 2 : baûng 35 . 2 ; nhoùm 3 ....

GV söûa baøi vaø ghi yù kieán boå sung

Sau khi hoïc sinh thaûo luaän , GV cho hoïc sinh nhaéc laïi toøan boä caùc kieán thöùc ñaõ hoïc .

Hoaït ñoäng 2: Thaûo luaän caâu hoûi :

Muïc tieâu : HS vaän duïng kieán thöùc ñeå traû lôøi caâu hoûi 1 caùch toång quaùt .

GV yeâu caàu hoïc sinh traû lôøi caâu hoûi 1,2,3 SGK trang 112 :

Cho hoïc sinh thaûo luaän vaø nhaän xeùt yù kieán cuûa baïn

Keát luaän ( hoøan thieän kieán thöùc .

Caùc nhoùm tieán haønh thaûo luaän theo noäi dung trong baûng . Moãi caù nhaân phaûi vaän duïng kieán thöùc cuûa mình ñeå thoáng nhaát caâu traû lôøi ( cöû ñaïi dieän trình baøy

Caùc nhoùm hoøan thieän kieán thöùc

Hoïc sinh thaûo luaän ñeå thoáng nhaát caâu traû lôøi ( trình baøy , nhoùm khaùc boå sung .

Toøan boä noäi dung trong baûng ( töø 35.1 ( 35 . 6 ) nhö SGK IV / DAËN DOØ:

OÂn taäp chuaån bò thi HK I

Tuaàn : Tieát : Ngaøy :

BAØI 36 : TIEÂU CHUAÅN AÊN UOÁNG

NGUYEÂN TAÉC LAÄP KHAÅU PHAÀN

I/ MUÏC TIEÂU:

1/Kieán thöùc:

Neâu ñöôïc nguyeân nhaân cuûa söï khaùc nhau veà nhu caàu dinh döôõng ôû caùc ñoùi töôïng khaùc nhau .

Phaân bieät ñöôïc giaù trò dinh döôõng coù ôû caùc loïai thöïc phaåm chính .

Xaùc ñònh ñöôïc cô sôû vaø nguyeân taéc xaùc ñònh khaåu phaàn .

2/ Kyõ naêng:

Phaùt trieån kyõ naêng quan saùt vaø phaân tích hình

Reøn kyõ naêng vaän duïng kieán thöùc vaøo ñôøi soáng .

3 . Thaùi ñoä :

Giaùo duïc yù thöùc tieát kieäm , naâng cao chaát löôïng cuoäc soáng .

II/ CHUAÅN BÒ:

1/ Giaùo vieân:

Tranh : aûnh caùc nhoùm thöïc phaåm chính ., thaùp dinh döôõng

Baûng phuï luïc giaù trò dinh döôõng cuûa moät soá loïai thöùc aên .

III/ TIEÁN TRÌNH BAØI HOÏC:

1 / OÅn ñònh lôùp

2 / Caùc hoaït ñoäng daïy vaø hoïc:

Môû baøi : Caùc chaát dinh döôõng ( thöùc aên ) cung caáp cho cô theå haèng ngaøy theo caùc tieâu chuaån qui ñònh ,goïi laø tieâu chuaån aên uoáng . vaäy döïa treân cô sôû khoa hoïc naøo ñeå ñaûm baûo cheá ñoä dinh döôõng hôïp lí ? Ñoù laø ñieàu chuùng ta caàn tìm hieåu ôû baøi naøy :

Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Noäi dung ghi baøi Hoaït ñoäng 1: Nhu caàu dinh döôõng cuûa cô theå .

Muïc tieâu: Hs hieåu ñöôïc nhu caàu dinh döôõng cuûa moãi cô theå khoâng gioáng nhau . Töø ñoù ñeà ra cheá ñoä dinh döôõng hôïp lí choáng suy dinh döôõng vaø beùo phì ôû ngöôøi

GV yeâu caàu hoïc sinh nghieân cöùu thoâng tin ( , ñoïc baûng : " Nhu caàu dinh döôõng khuyeán nghò cho ngöôøi Vieät Nam " ( trang 120 ) ( Traû lôøi caâu hoûi :

Nhu caàu dinh döôõng ôû caùc löùa tuoåi khaùc nhau nhö theá naøo ? Vì sao coù söï khaùc nhau ñoù ?

Söï khaùc nhau veà nhu caàu dinh döôõng ôû moãi cô theå phuï thuoäc nhöõng yeáu toá naøo ?

GV toång keát laïi nhöõng noäi dung thaûo luaän .

Vì sao treû em suy dinh döôõng ôû caùc nöôùc ñang phaùt trieån chieám tæ leä cao ?

Hoaït ñoäng 2: Giaù trò dinh döôõng cuûa thöùc aên .

Muïc tieâu : HS hieåu ñöôïc giaù trò dinh döôõng cuûa caùc nhoùm thöùc aên chuû yeáu

GV yeâu caàu hoïc sinh nghieân cöùu thoâng tin ,quan saùt tranh caùc nhoùm thöïc phaåm vaø baûng giaù trò dinh döôõng moät soá loïai thöùc aên ( hoøan chænh phieáu hoïc taäp

Loïai thöïc phaåm

Teân thöïc phaåm

Giaøu Gluxit

Giaøu Proâteâin

Giaøu Lipít

Nhieàu Vita vaø chaát khoùang

Söï phoái hôïp caùc loïai thöùc aên coù yù nghóa gì ?

GV choát laïi kieán thöùc .

Hoïat ñoäng 3 : Khaåu phaàn vaø nguyeân taéc laäp khaåu phaàn

Muïc tieâu : Hieåu ñöôïc khaùi nieäm khaåu phaàn vaø nguyeân taéc xaây döïng khaåu phaàn

GV yeâu caàu hoïc sinh traû lôøi caâu hoûi : Khaåu phaàn laø gì ?

GV yeâu caàu hoïc sinh thaûo luaän :

Khaåu phaàn aên uoáng cuûa ngöôøi môùi oám khoûi coù gì khaùc ngöôøi bình thöôøng ?

Vì sao trong khaåu phaàn thöùc aên caàn taêng cöôøng rau , quaû töôi ?

Ñeå xaây döïng khaåu phaàn hôïp lí caàn döïa vaøo nhöõng yeáu toá naøo ?

Taïi sao nhöõng ngöôøi aên chay vaãn khoûe maïnh ?

Hoïc sinh töï thu nhaän thoâng tin , thaûo luaän nhoùm ñeå traû lôøi caâu hoûi :

Nhu caàu dinh döôõng cuûa treû cao hôn ngöôøi tröôûng thaønh vì caàn tích luõy cho cô theå phaùt trieån . Ngöôøi giaø nhu caàu dinh döôõng thaáp vì söï vaän ñoäng cuûa cô theå ít .

Nhu caàu dinh döôõng phuï thuoäc vaøo löùa tuoåi , giôùi tính , lao ñoäng ....

Ñaïi dieän nhoùm phaùt bieåu , caùc nhoùm khaùc boå sung

ÔÛ caùc nöôùc ñang phaùt trieån chaát löôïng cuoäc soáng cuûa ngöôøi daân coøn thaáp ( treû em bò suy dinh döôõng chieám tæ leä cao

Hoïc sinh töï thu nhaäp thoâng tin , quan saùt tranh vaän duïng kieán thöùc vaøo thöïc teá , thaûo luaän nhoùm , nhoùm khaùc nhaän xeùt boå sung ( ñaùp aùn :

Loïai thöïc phaåm

Teân thöïc phaåm

Giaøu Gluxit

Giaøu Proâteâin

Giaøu Lipít

Nhieàu Vit vaø chaát khoaùng

Gaïo , ngoâ , khoai , saén .....

Thòt , caù , tröùng ,söõa , ñaäu , ñoã

Môõ ñoäng vaät , daàu thöïc vaät

Rau quaû töôi vaø muoái khoùang

Ngöôøi môùi oám khoûi ( caàn thöùc aên boå döôõng ñeå taêng cöôøng söùc khoûe

Taêng cöôøng Vit

Taêng cöôøng chaát xô ( deã tieâu hoùa

Hoï duøng saûn phaåm töø thöïc vaät nhö ñaäu , vöøng , laïc chöùa nhieàu Proâteâin . I . Nhu caàu dinh döôõng cuûa cô theå

Nhu caàu dinh döôõng cuûa töøng ngöôøi khoâng gioáng nhau .

Nhu caàu dinh döôõng phuï thuoäc :

Löùa tuoåi

Giôùi tính

Traïng thaùi sinh lí

Lao ñoäng

II . Giaù trò dinh döôõng cuûa thöùc aên

Giaù trò dinh döôõng cuûa thöùc aên bieåu hieän ôû :

Thaønh phaàn caùc chaát

Naêng löôïng chöùa trong noù

Caàn phoái hôïp caùc loïai thöùc aên ñeå cung caáp ñuû cho nhu caàu cuûa cô theå .

III . Khaåu phaàn vaø nguyeân taéc laäp khaåu phaàn :

Khaåu phaàn laø löôïng thöùc aên cung caáp cho cô theå ôû trong moät ngaøy .

Nguyeân taéc laäp khaåu phaàn :

Caên cöù vaøo giaù trò dinh döôõng cuûa thöùc aên

Ñaûm baûo : ñuû löôïng ( calo) ; ñuû chaát ( lipit, Proâteâin , Gluxit, vit , muoái khoaùng ) IV / KIEÅM TRA ÑAÙNH GÍA :

1 . Böõa aên hôïp lí caàn coù chaát löôïng laø :

Coù ñuû thaønh phaàn dinh döôõng , vit, muoái khoùang

Coù söï phoái hôïp ñaûm baûo caân ñoái tæ leä caùc thaønh phaàn thöùc aên

Cung caáp ñuû naêng löôïng cho cô theå

Caû 3 yù treân ñeàu ñuùng

2 . Ñeå naâng cao chaát löôïng böõa aên gia ñình caàn :

Phaùt trieån kinh teá gia ñình

Laøm böõa aên haáp daãn ngon mieäng

Böõa aên nhieàu thòt , caù , tröùng , söõa

Chæ a vaø b

Caû a, b , c

IV / DAËN DOØ:

Hoïc baøi vaø traû lôøi caâu hoûi SGK

Ñoïc muïc em coù bieát

Tuaàn : Tieát : Ngaøy :

BAØI 37 : THÖÏC HAØNH : PHAÂN TÍCH

MOÄT KHAÅU PHAÀN CHO TRÖÔÙC

I/ MUÏC TIEÂU:

1/Kieán thöùc:

Naém vöõng caùc böôùc thaønh laäp khaåu phaàn

Bieát ñaùnh giaù ñöôïc ñònh möùc ñaùp öùng cuûa moät khaåu phaàn maãu .

Bieát caùch töï xaây döïng khaåu phaàn hôïp lí cho baûn thaân .

2/ Kyõ naêng:

Reøn kyõ naêng phaân tích , kyõ naêng tính toùan .

3 . Thaùi ñoä :

Giaùo duïc yù thöùc baûo veä söùc khoûe , choáng suy dinh döôõng vaø beùo phì

II/ CHUAÅN BÒ:

1/ Giaùo vieân:

Baûng 1, 2, 3 vaø ñaùp aùn

Thöïc phaåm Troïng löôïng Thaønh phaàn dinh döôõng Naêng löôïng khaùc (Kcal) A A 1 A 2 P L G Gaïo teû 400 0 400 31.6 4 304,8 1477,4 Caù cheùp 100 40 60 9,6 2,16 59,44 Toång coäng 79,8 33,78 391,7 2295,7 III/ TIEÁN TRÌNH BAØI HOÏC:

1 / OÅn ñònh lôùp

2 / Kieåm tra baøi cuõ :

Böõa aên hôïp lí coù chaát löôïng laø böõa aên nhö theá naøo ?

Ñeå naâng cao chaát löôïng böõa aên caàn nhöõng yeáu toá naøo ?

Khaåu phaàn laø gì ? Neâu nguyeân taéc thaønh laäp khaåu phaàn ?

3 / Caùc hoaït ñoäng daïy vaø hoïc:

Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Noäi dung ghi baøi Hoaït ñoäng 1: Höôùng daãn nguyeân taéc thaønh laäp khaåu phaàn .

Muïc tieâu:

GV giôùi thieäu laàn löôïc caùc böôùc tieán haønh :

GV höôùng daãn noäi dung baûng 37.1 :

Phaân tích ví duï thöïc phaåm laø ñu ñuû chín theo 2 böôùc nhö SGK

Löôïng cung caáp A

Löôïng thaûi boû A1

Löôïng thöïc phaåm aên ñöôïc A2

GV duøng baûng 2 . Laáy moät ví duï ñeà neâu caùch tính :

Thaønh phaàn dinh döôõng

Naêng löôïng

Muoái khoùang , vitamin

Chuù yù :

Heä soá haáp thuïc cuûa cô theå vôùi Proâteâin laø 60 %

Löôïng vitamin C thaát thoùat laø 50%

Hoaït ñoäng 2: Taäp ñaùnh giaù khaåu phaàn

GV yeâu caàu hoïc sinh nghieân cöùu baûng 2 ñeå laäp baûng soá lieäu :

Gv yeâu caàu hoïc sinh leân söûa baøi

GV coâng boá ñaùp aùn ñuùng Baûng 37 . 2

GV yeâu caàu hoïc sinh töï thay ñoåi moät vaøi loïai thöùc aên roài tính toùan laïi soá lieäu cho phuø hôïp .

Böôùc 1 : Keû baûng tính toùan theo maãu

Böôùc 2 :

Ñieàn teân thöïc phaåm vaø soá löôïng cung caáp A

Xaùc ñònh löôïng thaûi boû A1

Xaùc ñònh löôïng thöïc phaåm aên ñöôïc A2 : vôùi A2 = A - A1

Böôùc 3 : Tính giaù trò töøng loïai thöïc phaåm ñaõ keâ trong baûng .

Böôùc 4 :

Coäng caùc soá lieäu ñaõ lieät keâ.

Ñoái chieáu vôùi baûng : "Nhu caàu dinh döôõng khuyeán nghò cho ngöôøi Vieät Nam " ( Coù keá hoïach ñieàu chænh hôïp lí .

Hoïc sinh ñoïc kyõ baûng 2 . Baûng soá lieäu khaåu phaàn .

Tính toùan soá lieäu ñieàn vaøo caùc oâ coù daáu "? " ôû baûng 37 .2

Ñaïi dieän nhoùm leân trình baøy , nhoùm khaùc nhaän xeùt boå sung .

Hoïc sinh taäp xaùc ñònh moät soá thay ñoåi veà loïai thöùc aên vaø khoái löôïng döïa vaøo böõa aên thöïc teá roái tính laïi soá lieäu cho phuø hôïp .

IV / KIEÅM TRA ÑAÙNH GÍA :

Keát quaû baûng 37 . 2 vaø 37 . 3 laø noäi dung ñeå ñaùnh giaù cuûa moät soá nhoùm

IV / DAËN DOØ:

Taäp xaây döïng moät khaåu phaàn aên cho baûn thaân döïa vaøo nhu caàu dinh döôõng khuyeán nghò cuûa ngöôøi Vieät Nam vaø baûng phuï luïc dinh döôõng thöùc aên

Tuaàn : Tieát : Ngaøy :

Chöông VII : BAØI TIEÁT

BAØI 38 : BAØI TIEÁT vaø CAÁU TAÏO HEÄ BAØI TIEÁT NÖÔÙC TIEÅU

I/ MUÏC TIEÂU:

1/Kieán thöùc:

Hieåu roõ khaùi nieäm baøi tieát vaø vai troø cuûa noù vôùi cô theå soáng , caùc hoïat ñoäng baøi tieát cuûa cô theå

Xaùc ñònh ñöôïc caáu taïo heä baøi tieát treân hình veõ ( moâ hình ) vaø bieát trình baøy baèng lôøi caáu taïo heä baøi tieát nöôùc tieåu .

2/ Kyõ naêng:

Phaùt trieån kyû naêng quan saùt , phaân tích hình

Reøn kyõ naêng hoaït ñoäng nhoùm

3 / Thaùi ñoä :

Giaùo duïc yù thöùc giöõ veä sinh cô quan baøi tieát .

II/ CHUAÅN BÒ:

1/ Giaùo vieân:

Tranh phoùng to hình 38 - 1

Moâ hình caáu taïo heä baøi tieát nam vaø nöõ

Moâ hình caáu taïo thaän .

III/ TIEÁN TRÌNH BAØI HOÏC:

1/ OÅn ñònh lôùp

2/ Caùc hoaït ñoäng daïy vaø hoïc:

Môû baøi: GV môû baøi baèng caùc caâu hoûi neâu vaán ñeà nhö sau :

Haèng ngaøy ta baøi tieát ra moâi tröôøng ngoøai nhöõng saûn phaåm naøo ?

Thöïc chaát cuûa hoaït ñoäng baøi tieát laø gì ?

Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Noäi dung ghi baøi Hoaït ñoäng 1 : Baøi tieát

Muïc tieâu: Hs tìm hieåu khaùi nieäm baøi tieát ôû cô theå ngöôøi vaø vai troø quan troïng cuûa chuùng vôùi cô theå soáng .

Caùch tieán haønh:

GV yeâu caàu hoïc sinh laøm vieäc ñoäc laäp vôùi SGK .

GV yeâu caàu caùc nhoùm thaûo luaän :

Caùc saûn phaåm thaûi (caàn ñöôïc baøi tieát) phaùt sinh töø ñaâu ?

Hoïat ñoäng baøi tieát naøo ñoùng vai troø quan troïng ?

GV choát laïi ñaùp aùn ñuùng .

GV yeâu caàu lôùp thaûo luaän :

Baøi tieát ñoùng vai troø quan troïng nhö theá naøo vôùi cô theå soáng ?

Hoaït ñoäng 2: Caáu taïo heä baøi tieát nöôùc tieåu .

Muïc tieâu : HS hieåu vaø trình baøy ñöôïc caùc thaønh phaàn caáu taïo chuû yeáu cuûa cô quan baøi tieát nöôùc tieåu .

Caùch tieán haønh:

GV yeâu caàu hoïc sinh quan saùt hình 38 - 1 , ñoïc kó chuù thích ( Töï thu nhaäp thoâng tin .

GV yeâu caàu caùc nhoùm thaûo luaän ( hoøan thieän baøi taäp muïc (

GV coâng boá ñaùp aùn ñuùng 1d ; 2a ; 3d ; 4d

GV yeâu caàu hoïc sinh trình baøy treân tranh ( moâ hình ) caáu taïo cô quan baøi tieát nöôùc tieåu ?

Keát luaän : Hoïc sinh ñoïc keát luaän cuoái baøi

Hoïc sinh thu nhaän vaø xöû lí thoâng tin muïc (

Caùc nhoùm thaûo luaän thoáng nhaát yù kieán . Yeâu caàu neâu ñöôïc :

Saûn phaåm thaûi caàn ñöôïc baøi tieát phaùt sinh töø hoïat ñoäng tao ñoåi chaát cuûa teá baøo vaø cô theå

Hoaït ñoäng baøi tieát coù vai troø quan troïng laø :

Baøi tieát CO2 cuûa heä hoâ haáp

Baøi tieát chaát thaûi cuûa heä baøi tieát nöôùc tieåu

Ñaïi dieän nhoùm trình baøy , lôùp nhaän xeùt boå sung

Moät hoïc sinh nhaän xeùt boå sung döôùi söï ñieàu khieån cuûa GV

HS laøm vieäc ñoäc laäp vôùi SGK quan saùt thaät kyõ hình , ghi nhôù caáu taïo :

Cô quan baøi tieát nöôùc tieåu :

Thaän

Hoïc sinh thaûo luaän nhoùm thoáng nhaát ñaùp aùn vaø trình baøy ñaùp aùn

Nhoùm khaùc nhaän xeùt boå sung .

Hoïc sinh ñoïc keát luaän cuoái baøi . I/ Khaùi nieäm Baøi tieát :

Baøi tieát giuùp cô theå thaûi caùc chaát ñoäc haïi ra moâi tröôøng

Nhôø hoïat ñoäng baøi tieát maø tính chaát moâi tröôøng beân trong luoân oån ñònh , taïo ñieàu kieän thuaän lôïi cho hoaït ñoäng trao ñoåi chaát dieãn ra bình thöôøng .

II . Caáu taïo cô quan baøi tieát nöôùc tieåu :

Heä baøi tieát nöôùc tieåu goàm : Thaän , oáng daãn nöôùc tieåu , boùng ñaùi , oáng ñaùi

Thaän goàm 2 trieäu ñôn vò chöùc naêng ñeå loïc maùu vaø hình thaønh nöôùc tieåu .

Moãi ñôn vò chöùc naêng goàm : Caàu thaän , nang caàu thaän , oáng thaän .

IV/ CUÛNG COÁ:

Baøi tieát coù vai troø quan troïng nhö theá naøo ñoái vôùi ñôøi soáng ?

Baøi tieát ôû cô theå ngöôøi do caùc cô quan naøo thöïc hieän ?

Heä baøi tieát nöôùc tieåu coù caáu taïo nhö theá naøo ?

V/ DAËN DOØ:

Hoïc baøi vaø traû lôøi caùc caâu hoûi cuoái baøi .

Ñoïc muïc em coù bieát

Chuaån bò baøi 39 : " Baøi tieát nöôùc tieåu "

Hoïc sinh keû phieáu hoïc taäp vaøo vôû :

Baûng so saùnh nöôùc tieåu ñaàu vaø nöôùc tieåu chính thöùc

Ñaëc ñieåm Nöôùc tieåu ñaàu Nöôùc tieåu chính thöùc Noàng ñoä caùc chaât hoøa tan

Chaát ñoäc chaát caïn baõ

Chaát dinh döôõng

Tuaàn : Tieát : Ngaøy :

BAØI 39 : BAØI TIEÁT NÖÔÙC TIEÅU

I/ MUÏC TIEÂU:

1/Kieán thöùc:

Trình baøy ñöôïc quaù trình taïo thaønh nöôùc tieåu , thöïc chaát quaù trình taïo thaønh nöôùc tieåu , quaù trình baøi tieát nöôùc tieåu .

Phaân bieät ñöôïc : Nöôùc tieåu ñaàu vaø huyeát töông , Nöôùc tieåu ñaàu vaø nöôùc tieåu chính thöùc

2/ Kyõ naêng:

Phaùt trieån kyû naêng quan saùt , phaân tích hình

Reøn kyõ naêng hoaït ñoäng nhoùm

3 / Thaùi ñoä :

Giaùo duïc yù thöùc giöõ veä sinh cô quan baøi tieát .

II/ CHUAÅN BÒ:

1/ Giaùo vieân:

Tranh phoùng to hình 39 - 1

Phieáu hoïc taäp

Baûng so saùnh nöôùc tieåu ñaàu vaø nöôùc tieåu chính thöùc

Ñaëc ñieåm Nöôùc tieåu ñaàu Nöôùc tieåu chính thöùc Noàng ñoä caùc chaât hoøa tan

Chaát ñoäc chaát caïn baõ

Chaát dinh döôõng Loõang

Coù ít

Coù nhieàu Ñaäm ñaëc

Coù nhieàu

Gaàn nhö khoâng III/ TIEÁN TRÌNH BAØI HOÏC:

1/ OÅn ñònh lôùp

2 / Kieàm tra baøi cuõ :

Baøi tieát coù vai troø quan troïng nhö theá naøo ñoái vôùi ñôøi soáng ?

Baøi tieát ôû cô theå ngöôøi do caùc cô quan naøo thöïc hieän ?

Heä baøi tieát nöôùc tieåu coù caáu taïo nhö theá naøo ?

3 / Caùc hoaït ñoäng daïy vaø hoïc:

Môû baøi: Moãi quaû thaän chöùa khoûang 1 trieäu ñôn vò chöùc naêng ñeå loïc maùu vaø hình thaønh nöôùc tieåu , quaù trình ñoù dieãn ra nhö theá naøo ? ( Baøi hoïc hoâm nay chuùng ta seõ tìm hieåu :

Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Noäi dung ghi baøi Hoaït ñoäng 1 : Taïo thaønh nöôùc tieåu

Muïc tieâu: Hs trình baøy ñöôïc söï taïo thaønh nöôùc tieåu . Ñoàng thôøi chæ ra ñöôïc söï khaùc nhau giöõa nöôùc tieåu ñaàu vôùi huyeát töông vaø nöôùc tieåu ñaàu vôùi nöôùc tieåu chính thöùc.

Caùch tieán haønh:

GV yeâu caàu hoïc sinh quan saùt hình 39.1 ( tìm hieåu quaù trình hình thaønh nöôùc tieåu

Yeâu caàu caùc nhoùm thaûo luïaân :

Söï taïo thaønh nöôùc tieåu goàm nhöõng quaù trình naøo ? Dieãn ra ôû ñaâu ?

GV toång hôïp caùc yù kieán .

GV yeâu caàu hoïc sinh ñoïc laïi chuù thích hình 39.1 ( thaûo luaän :

Thaønh phaàn nöôùc tieåu ñaàu khaùc vôùi maùu ( huyeát töông ) ôû ñieåm naøo ?

Hoøan thaønh baûng so saùnh nöôùc tieåu ñaàu vaø nöôùc tieåu chính thöùc

GV goïi hoïc sinh leân söûa vaø boå sung

GV choát laïi kieán thöùc

Hoaït ñoäng 2: Baøi tieát nöôùc tieåu

Muïc tieâu :

Caùch tieán haønh:

GV yeâu caàu hoïc sinh nghieân cöùu thoâng tin ( traû lôøi caâu hoûi :

Söï baøi tieát n .tieåu dieãn ra nhö theá naøo ?

Thöïc chaát cuûa quaù trình taïo thaønh nöôùc tieåu laø gì ?

GV yeâu caàu hoïc sinh töï ruùt ra keát luaän

Vì sao söï taïo thaønh nöôùc tieåu dieãn ra lieân tuïc maø söï baøi tieát nöôùc tieåu laïi giaùn ñoïan ?

Keát luaän : Hoïc sinh ñoïc keát luaän cuoái baøi trong SGK

Hoïc sinh thu nhaän vaø xöû lí thoâng tin muïc + quan saùt hình 39 . 1, trao ñoåi nhoùm thoáng nhaát caâu traû lôøi

Quaù trình taïo thaønh nöôùc tieåu goàm 3 quaù trình .

Caùc nhoùm boå sung

Hoïc sinh thaûo luaän nhoùm:

Nöôùc tieåu ñaàu khoâng coù teá baøo vaø Proâteâin

Hoïc sinh hoaøn thaønh baûng so saùnh

Ñaïi dieän caùc nhoùm trình baøy

HS töï thu nhaäp thoâng tin ñeå traû lôøi

Moâ taû ñöôøng ñi cuûa nöôùc tieåu

Thöïc chaát quaù trình taïo thaønh nöôùc tieåu laø loïc maùu vaø thaûi chaát caën baõ , chaát ñoäc , chaát thöøa ra khoûi cô theå

Hoïc sinh trình baøy , lôùp boå sung ñeå hoøan chænh ñaùp aùn .

Hoïc sinh neâu ñöôïc :

Maùu tuøan hoøan lieân tuïc qua caàu thaän ( nöôùc tieåu ñöôïc hình thaønh lieân tuïc

Nöôùc tieåu ñöôïc tính tröõ ôû boùng ñaùi khi leân tôùi 200ml , ñuû aùp löïc gaây caûm giaùc buoàn tieåu ( Baøi tieát ra ngoøai I/ Taïo thaønh nöôùc tieåu:

Söï taïo thaønh nöôùc tieåu goàm 3 quaù trình :

Quaù trình loïc maùu : ÔÛ caàu thaän ( taïo ra nöôùc tieåu ñaàu .

Quaù trình haáp thuï laïi ôû oáng thaän

Quaù trình baøi tieát :

Haáp thuï laïi chaát caàn thieát

Baøi tieát ti61p chaát thöøa , chaát thaûi ( Taïo thaønh nöôùc tieåu chính thöùc .

II . Baøi tieát nöôùc tieåu:

Nöôùc tieåu chính thöùc ( beå thaän ( OÁng daãn nöôùc tieåu ( tích tröõ ôû boøng ñaùi ( Oáng ñaùi ( ngoaøi

IV/ CUÛNG COÁ:

Nöôùc tieåu ñöôïc taïo thaønh nhö theá naøo ?

Trình baøy söï baøi tieát nöôùc tieåu ?

V/ DAËN DOØ:

Hoïc baøi vaø traû lôøi caùc caâu hoûi cuoái baøi .

Ñoïc muïc em coù bieát .

Tìm hieåu caùc taùc nhaân gaây haïi cho heä baøi tieát . Tuaàn : Tieát : Ngaøy :

BAØI 40 : VEÄ SINH BAØI TIEÁT NÖÔÙC TIEÅU

I/ MUÏC TIEÂU:

1/Kieán thöùc:

Trình baøy ñöôïc caùc taùc nhaân gaây haïi cho heä baøi tieát nöôùc tieåu vaø haäu quaû cuûa noù .

Trình baøy ñöôïc caùc thoí quen soáng khoa hoïc ñeå baûo veä heä baøi tieát nöôùc tieåu vaø giaûi thích cô sôû khoa hoïc cuûa chuùng .

2/ Kyõ naêng:

Reøn luyeän kyõ naêng quan saùt , nhaän xeùt , lieân heä thöïc teá

Reøn kyõ naêng hoaït ñoäng nhoùm

3 / Thaùi ñoä :

Coù yù thöùc xaây döïng caùc thoí quen soáng khoa hoïc ñeå baûo veä heä baøi tieát nöôùc tieåu

II/ CHUAÅN BÒ:

1/ Giaùo vieân:

Tranh phoùng to hình 38 . 1 vaø 39 - 1

Phieáu hoïc taäp

Toån thöông cuûa heä baøi tieát nöôùc tieåu Haäu quaû Caàu thaàn bò vieâm vaø suy thoaùi Quaù trình loïc maùu bò trì treä ( cô theå bò nhieãm ñoäc . Oáng thaän bò toån thöông hay laøm vieäc keùm hieäu quaû Quaù trình haáp thuï laïi vaø baøi tieát giaûm ( moâi tröôøng trong bò bieán ñoåi .

OÁng thaän bò toån thöông ( nöôùc tieåu hoaø vaøo maùu ( ñaàu ñoäc cô theå Ñöôøng daãn nöôùc tieåu bò ngheõn Gaây bí tieåu ( Nguy hieåm ñeán tính maïng . Baûng 40

Caùc thoí quen soáng khoa hoïc Cô sôû khoa hoïc 1 . Thöôøng xuyeân giöõ veä sinh cho toaøn cô theå cuõng nhö cho heä baøi tieát nöôùc tieåu Haïn cheá taùc haïi cuûa vi sinh vaät gaây beänh 2 . Khaåu phaàn aên uoáng hôïp lí :

Khoâng aên quaù nhieàu Proâteâin , quaù naëm , quaù chua , quaù nhieàu chaát taïo soûi

Khoâng aên thöùc aên thöaø oâi thiu vaø nhieãm chaát ñoäc haïi .

Uoáng ñuû nöôùc

Traùnh cho thaän laøm vieäc quaù nhieàu vaø haïn cheá khaû naêng taïo soûi

Haän cheá taùc haïi cuûa caùc chaát ñoäc

Taïo ñieàu kieän cho quaù trình loïc maùu ñöôïc thuaän lôïi 3 .Ñi tieåu ñuùng luùc , khoâng neân nhòn tieåu laâu Haïn cheá khaû naêng taïo soæ

III/ TIEÁN TRÌNH BAØI HOÏC:

1/ OÅn ñònh lôùp

2 / Kieàm tra baøi cuõ :

Nöôùc tieåu ñöôïc taïo thaønh nhö theá naøo ?

Trình baøy söï baøi tieát nöôùc tieåu ?

3 / Caùc hoaït ñoäng daïy vaø hoïc:

Môû baøi: Hoaït ñoäng baøi tieát coù vai troø raát quan troïng ñoái vôùi cô theå . Laøm theá naøo ñeå coù 1 heä baøi tieát nöôùc tieåu khoeû maïnh . Ñoù laø noäi dung cuûa baøi môùi :

Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Noäi dung ghi baøi Hoaït ñoäng 1 : Moät soá taùc nhaân chuû yeáu gaây haïi cho heä baøi tieát nöôùc tieåu .

Muïc tieâu: Hs hieåu ñöôïc caùc taùc nhaân gaây haïi cho heä baøi tieát nöôùc tieåu vaø haäu quaû cuûa noù .

GV yeâu caàu hoïc sinh nghieân cöùu thoâng tin ( vaø traû lôøi caâu hoûi ;

Coù nhöõng taùc nhaân naøo gaây haïi cho heä baøi tieát nöôùc tieåu ?

GV ñieàu khieån trao ñoàæ toaøn lôùp ( Hoïc sinh ruùt ra keát luaän

GV nghieân cöùu kyõ thoâng tin . quan saùt tranh hình 38 .1 vaø 39 . 1 ( hoaøn thaønh phieáu hoïc taäp .

Gv treo phieáu hoïc taäp

GV taäp hôïp yù kieán caùc nhoùm vaø ñöa ra ñaùp aùn .

Hoaït ñoäng 2: Xaây döïng caùc thoùi quen soáng khoa hoïc ñeå baûo veä heä baøi tieát .

Muïc tieâu : Trình baøy ñöôïc cô sôû khoa hoïc vaø thoí quen soáng khoa hoïc . Töï ñeà ra keá hoaïch hình thaønh thoí quen soáng khoa hoïc .

GV yeâu caàu hoïc sinh ñoïc laïi thoâng tin muïc 1 ( hoaøn thaønh baûng 40

GV taäp hôïp yù kieán ñuùng cuûa caùc nhoùm

thoâng baùo ñaùp aùn ñuùng

Töø baûng treân yeâu caàu hoïc sinh ñöa ra keá hoaïch hình thaønh thoí quen soáng khoa hoïc .

Keát luaän chung : Hoïc sinh ñoïc keát luaän SGK .

Hoïc sinh thu nhaän thoâng tin , vaän duïng hieåu bieát cuûa mình , lieät keâ caùc taùc nhaân gaây haïi .

Moät vaøi hoïc sinh phaùt bieåu , lôùp boå sung ( neâu ñöôïc 3 nhoùm taùc nhaân gaây haïi .

Caù nhaân töï ñoïc thoâng tin SGK keát hôïp quan saùt tranh ( ghi nhôù kieán thöùc .

Trao ñoåi nhoùm hoaøn thaønh phieáu hoïc taäp .

HS töï suy nghiaõ caâu traû lôøi , nhoùm thoáng nhaát ñieàn baûng 40

Ñaïi dieän nhoùm trình baøy , nhoùm khaùc boå sung .

I/ Moät soá taùc nhaân chuû yeáu gaây haïi cho heä baøi tieát nöôùc tieåu :

Caùc taùc nhaân gaây haïi cho heä baøi tieát nöôùc tieåu

Caùc vi khuaån gaây beänh .

Caùc chaát ñoäc trong thöùc aên .

Khaåu phaàn aên khoâng hôïp lí .

IV/ CUÛNG COÁ:

Em haõy neâu caùc thoí quen soáng khoa hoïc ñeå baûo veä heä baøi tieát nöôùc tieåu ? Em ñaõ coù thoí quen naøo chöa ?

V/ DAËN DOØ:

Hoïc baøi vaø traû lôøi caùc caâu hoûi cuoái baøi .

Ñoïc muïc em coù bieát .

Tuaàn : Tieát : Ngaøy :

Chöông VIII : DA

BAØI 41 : CAÁU TAÏO vaø CHÖÙC NAÊNG CUÛA DA

I/ MUÏC TIEÂU:

1/Kieán thöùc:

Moâ taû ñöôïc caáu taïo da

Thaáy roõ moái quan heä giöaõ caáu taïo vaø chöùc naêng cuûa da .

2/ Kyõ naêng:

Reøn luyeän kyõ naêng quan saùt vaø phaân tích hình

Reøn kyõ naêng hoaït ñoäng nhoùm

3 / Thaùi ñoä :

Giaùo duïc yù thöùc giöõ gìn veä sinh da

II/ CHUAÅN BÒ:

1/ Giaùo vieân:

Tranh caâm caáu taïo da

Moâ hình caáu taïo da

III/ TIEÁN TRÌNH BAØI HOÏC:

1/ OÅn ñònh lôùp

2 / Kieàm tra baøi cuõ :

3 / Caùc hoaït ñoäng daïy vaø hoïc:

Môû baøi: Ngoaøi chöùc naêng baøi tieát vaø ñieàu hoaø thaân nhieät da coøn nhöõng chöùc naêng gì ? Nhöõng ñaëc ñieåm caáu taïo naøo cuûa da giuùp da thöïc hieän nhöõng chöùc naêng ñoù ?

Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Noäi dung ghi baøi Hoaït ñoäng 1 : Caáu taïo cuûa da .

Muïc tieâu:

GV yeâu caàu hoïc sinh quan saùt hình 41.1 : Ñoái chieáu moâ hình caáu taïo da ( thaûo luaän :

Xaùc ñònh giôùi haïn töøng lôùp cuûa da

Ñaùnh muõi teân , hoaøn thaønh sô ñoà caáu taïo da ?

GV treo tranh caâm caáu taïo da ( goò hoïc sinh leân ñieàn

Caáu taïo chung : giôùi haïn caùc lôùp cuûa da

Thaønh phaàn caáu taïo cuûa moãi lôùp .

GV yeâu caàu hoïc sinh ñoïc thoâng tin ( thaûo luaän 6 caâu hoûi muïc ( .

Vì sao ta thaáy lôùp vaåy traéng bong ra nhö phaán ôû quaàn aùo ?

Vì sao da ta luoân meàm maïi khoâng thaám nöôùc ?

Vì sao ta nhaän bieát ñöôïc ñaëc ñieåm maø da tieáp xuùc ?

Da coù phaûn öùng nhö theá naøo khi trôøi noùng hay laïnh ?

Lôùp môõ döôùi da coù vai troø gì ?

Toùc vaø loâng maøy coù taùc duïng gì ?

Gv choát laïi kieán thöùc

Hoaït ñoäng 2: Chöùc naêng cuûa da

Muïc tieâu : Hoïc sinh thaáy roõ moái quan heä giöaõ caáu taïo vaø chöùc naêng .

GV yeâu caàu hoïc sinh thaûo luaän 3 caâu hoæ sau :

Ñaëc ñieåm naøo cuûa da thöïc hieän chöùc naêng baûo veä ?

Boä phaän naøo giuùp da tieáp nhaän kích thích ? Thöïc hieän chöùc naêng baøi tieát ?

Da ñieàu hoaø thaân nhieät baèng caùch naøo ?

GV choát laïi kieán thöùc baèng caâu hoûi :

Da coù nhöõng chöùc naêng gì ?

Keát luaän chung : Hoïc sinh ñoïc keát luaän SGK .

Hoïc sinh quan saùt töï ñoïc thoâng tin ( hình thaønh kieán thöùc

Thaûo luaän nhoùm 2 noäi dung ( trình baøy

Hoïc sinh ruùt ra keát luaän veà caáu taïo cuûa da

Caùc nhoùm thaûo luaän thoáng nhaát caâu traû lôøi :

Vì lôùp TB ngoaøi cuøng hoaù söøng vaø cheát

Vì caùc sôïi moâ lieân keát beän chaët vôùi nhau vaø treân da coù nhieàu tuyeán nhôøn tieát chaát nhôøn .

Vì da coù nhieàu cô quan thuï caûm

Trôøi noùng mao maïch döôùi da daõn , tuyeán moà hoâi tieát nhieàu moà hoâi

Trôøi laïnh : mao maïch döôùi da co laïi , cô loâng chaân co .

Laø lôùp ñeäm choáng aûnh höôûng cô hoïc . Choáng maát nhieät khi trôøi reùt

Toùc taïo neân lôùp ñeäm khoâng khí ñeå :

Choáng tia töû ngoaïi

Ñieàu hoaø nhieät ñoä .

Loâng maøy : ngaên moà hoâi vaø nöôùc

Ñaïi dieän nhoùm phaùt bieåu nhoùm khaùc boå sung .

Nhôø caùc ñaëc ñieåm : Sôïi moâ lieân keát , tuyeán nhôøn , lôùp môõ döôùi da

Nhôø caùc cô quan thuï caûm qua tuyeán moà hoâi .

Nhôø : Co daõn maïch maùu döôùi da , hoaït ñoäng tuyeán moà hoâi vaø cô co chaân loâng , lôùp môõ choáng maát nhieät

Ñaïi dieän nhoùm phaùt bieåu , nhoùm khaùc boå sung

Ruùt ra keát luaän chöùc naêng cuûa da I/ Caáu taïo da :

Da caâuù taïo goàm 3 lôùp :

Lôùp bieåu bì :

Taàng söøng

Taàng TB soáng

Lôùp bì :

Sôïi moâ lieân keát

Caùc cô quan

Lôùp môõ döôùi da : Goàm caùc TB môõ .

II . Chöùc naêng cuûa da

Baûo veä cô theå

Tieáp nhaän kích thích xuùc giaùc .

Baøi tieát

Ñieàu hoaø thaân nhieät

Da vaø saûn phaãm cuûa da taïo neân veû ñeïp cho con ngöôøi . IV/ CUÛNG COÁ:

GV teo baûng phuï cho hoïc sinh laøm :

Caáu taïo da Chöùc naêng Caùc lôùp da Thaønh phaàn caâuù taïo cuûa caùc lôùp Lôùp bieåu bì Lôùp bì Lôùp môõ döôùi da

V/ DAËN DOØ:

Hoïc baøi vaø traû lôøi caùc caâu hoûi cuoái baøi .

Ñoïc muïc em coù bieát .

Tuaàn : Tieát : Ngaøy :

BAØI 42 : VEÄ SINH DA

I/ MUÏC TIEÂU:

1/Kieán thöùc:

Trình baøy ñöôïc cô sôû khoa hoïc cuûa caùc bieän phaùp baûo veä da, reøn luyeän da

Coù yù thöùc veä sinh, phoøng traùnh caùc beänh veà da

2/ Kyõ naêng:

Reøn luyeän kyõ naêng quan saùt vaø lieân heä thöïc teá

Reøn kyõ naêng hoaït ñoäng nhoùm

3 / Thaùi ñoä :

Coù thaùi ñoä vaø haønh vi veä sinh caù nhaân

II/ CHUAÅN BÒ:

1/ Giaùo vieân:

Tranh caùc beänh ngoaøi da

III/ TIEÁN TRÌNH BAØI HOÏC:

1/ OÅn ñònh lôùp

2 / Kieàm tra baøi cuõ :

Em haõy neâu caáu taïo vaø chöùc naêng cuûa Da ?

3 / Caùc hoaït ñoäng daïy vaø hoïc:

Môû baøi: Neâu caáu taïo vaø chöùc naêng cuûa da. Caàn laøm gì ñeå da thöïc hieän toát caùc chöùc naêng ñoù ( Vaøo baøi môùi

Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Noäi dung ghi baøi Hoaït ñoäng 1 : Baûo veä da

Muïc tieâu: xaây döïng thaùi ñoä vaø haønh vi baoû veä da.

GV yeâu caàu hoïc sinh traû lôøi caùc caâu hoæ :

Da baån coù haïi nhö theá naøo ?

Da bò xaây xaùt coù haïi nhö theá naøo ?

Giöõ da saïch baèng caùch naøo ?

Hoaït ñoäng 2: Reøn luyeän da .

Muïc tieâu : Hoïc sinh hieåu ñöôïc nguyeân taéc vaø phöông phaùp reøn luyeän da . Coù haønh vi reøn luyeän thaân theå 1 caùch hôïp lí

GV phaân tích moái quan heä giöõa reøn luyeän thaân theå vôùi reøn luyeän da.

GV yeâu caàu hoïc sinh thaûo luaän nhoùm hoaøn thaønh baøi taäp muïc (

GV choát laïi ñaùp aùn ñuùng

GV löu yù cho hoïc sinh hình thöùc taém nöôùc laïnh phaûi :

Ñöôïc reøn luyeän thöôøng xuyeân

Tröôùc khi taém phaûi khôûp ñoäng ?

Khoâng taém laâu

Hoaït ñoäng 3 : Phoøng choáng beänh ngoaøi da .

GV yeâu caàu hoïc sinh hoaøn thaønh baûng 42.2 :

GV ghi baûng

GV söû duïng 1 soá tranh aûnh , giôùi thieäu moät soá beänh ngoaøi da .

GV ñöa theâm thoâng tin veà caùch giaûm nheï taùc haïi cuûa boûng

Caù nhaân töï ñoïc thoâng tin vaø traû lôøi caâu hoûi

Moät vaøi hoïc sinh trình baøy , lôùp nhaän xeùt vaø boå sung

Hoïc sinh ñeà ra caùc bieän phaùp nhö :

Taém giaëc thöôøng xuyeân

Khoâng neân naën muïn tröùng caù

Hoïc sinh ghi nhôù thoâng tin

Hoïc sinh ñoïc kyõ baøi taäp , thaûo luaän trong nhoùm , thoáng nhaát yù kieán ñaùnh daáu vaøo baûng 42.1 vaø baøi taäp trang 135 .

1 vaøi nhoùm ñoïc keát quaû , caùc nhoùm khaùc boå sung

Hoïc sinh vaän duïng hieåu bieát cuûa mình : Toùm taéc bieåu hieän cuûa beänh

Caùch phoøng beänh

1 vaøi hoïc sinh ñoïc baøi taäp lôùp boå sung .

I/ Baûo veä da :

Da baån laø moâi tröôøng cho vi khuaån phaùt trieån vaø haïn cheá hoaït ñoäng cuûa tuyeán moà hoâi

Da bò xaây xaùt deã nhieãm truøng

Caàn giöõ da saïch vaø traùnh bò xaây xaùt

II . Reøn luyeän da

Cô theå laø moät hkoái thoáng nhaát neân reøn luyeän cô theå laø reøn luyeän caùc heä cô quan trong ñoù coù da

Caùc hình thöùc reøn luyeän da : ( SGK )

Nguyeân taéc reøn luyeän da : ( SGK )

III . Phoøng choáng beänh ngoaøi da :

Caùc beänh ngoaøi da

Do vi khuaån , do naám , boûng nhieät , boûng hoaù chaát

Phoøng beänh : giöõ veä sinh thaân theå , giöõ veä sinh moâi tröôøng , traùnh ñeå da bò xaây xaùt , boûng

Chöõa beänh : duøng thuoác theo chæ daãn cuûa baùc só . IV/ CUÛNG COÁ:

Neâu bieän phaùp giöõ veä sinh da vaø giaûi thích cô sôû khoa hoïc cuûa caùc bieän phaùp ñoù ?

V/ DAËN DOØ:

Hoïc baøi vaø traû lôøi caùc caâu hoûi cuoái baøi .

Ñoïc muïc em coù bieát .

OÂn laïi baøi Phaûn xaï Tuaàn : Tieát : Ngaøy :

CHÖÔNG IX : THAÀN KINH VAØ GIAÙC QUAN

BAØI 43 : GIÔÙI THIEÄU CHUNG VEÀ THAÀN KINH

I/ MUÏC TIEÂU:

1/Kieán thöùc:

Trình baøy ñöôïc caáu taïo vaø chöùc naêng cuûa Nôron , ñoàng thôøi xaùc ñònh roõ nôrôn laø ñôn vò caáu taïo cô baûn cuûa heä thaàn kinh

Phaân bieät ñöôïc caùc thaønh phaàn caáu taïo cuûa heä thaàn kinh

Phaân bieät ñöôïc chöùc naêng cuûa heä thaàn kinh vaän ñoäng vaø heä thaàn kinh sinh döôõng .

2/ Kyõ naêng:

Phaùt trieån kyõ naêng quan saùt vaø phaân tích hình

Reøn kyõ naêng hoaït ñoäng nhoùm

II/ CHUAÅN BÒ:

1/ Giaùo vieân:

Tranh phoùng to caùc hình 43.1 vaø 43.2

III/ TIEÁN TRÌNH BAØI HOÏC:

1/ OÅn ñònh lôùp

2 / Kieàm tra baøi cuõ :

Neâu bieän phaùp giöõ veä sinh da vaø giaûi thích cô sôû khoa hoïc cuûa caùc bieän phaùp ñoù ?

3 / Caùc hoaït ñoäng daïy vaø hoïc:

Môû baøi: Heä thaàn kinh thöôøng xuyeân tieáp nhaän kích thích vaø phaûn öùng laïi caùc kích thích ñoù baèng söï ñieàu khieån , ñieàu hoaø vaø phoái hôïp hoaït ñoäng cuûa caùc nhoùm cô quan , heä cô quan giuùp cô theå luoân thích nghi vôùi moâi tröôøng - Heä thaàn kinh coù caáu taïo nhö theá naøo ñeä thöïc hieän caùc chöùc naêng ñoù ?

Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Noäi dung ghi baøi Hoaït ñoäng 1 : Nôron - ñôn vò caáu taïo cuûa heä thaàn kinh

Muïc tieâu: Moâ taû ñöôïc caáu taïo cuûa heä thaàn kinh .

GV yeâu caàu hoïc sinh döïa vaøo hình 43.1 vaø kieán thöùc ñaõ hoïc , hoaøn thaønh baøi taäp muïc (

Moâ taû caáu taïo moät Nôron ?

Neâu chöùc naêng cuûa Nôron ?

GV yeâu caàu hoïc sinh töï ruùt ra keát luaän .

GV goïi moät vaøi hoïc sinh trình baøy caáu taïo cuûa Nôron treân tranh .

Hoaït ñoäng 2: Caùc boä phaän cuûa heä thaàn kinh .

Muïc tieâu : Hieåu ñöôïc caùc caùch phaân chia heä thaàn kinh theo caáu taïo vaø theo chöùc naêng .

GV thoâng baùo coù nhieàu caùch phaân chia caùc boä phaän cuûa heä thaàn kinh . Giôùi thieäu 2 caùch phaân chia :

Theo caáu taïo

Theo chöùc naêng

GV yeâu caàu hoïc sinh quan saùt hình 43.2 , ñoïc kyõ baøi taäp ( Löaï choïn töø cuïm töø ñieàn vaøo choã troáng .

GV chính xaùc hoaù kieán thöùc caùc töø caàn ñieàn :

1 - Naõo ; 2 - Tuyû soáng ; 3 vaø 4 - Boù sôïi caûm giaùc vaø boù sôïi vaän ñoäng

GV yeâu caàu hoïc sinh nghieân cöùu SGK naém ñöôïc söï phaân chia heä thaän kinh döïa vaøo chöùc naêng .

GV yeâu caàu hoïc sinh traû lôøi caâu hoæ :

Phaân bieät chöùc naêng heä thaàn kinh vaän ñoäng vaø heä thaàn kinh sinh döôõng ?

Keát luaän chung : Hoïc sinh ñoïc keát luaän SGK

Hoïc sinh quan saùt kyõ hình , nhôù laïi kieán thöùc ( töï hoaøn thaønh baøi taïp vaøo vôû .

Moät vaøi hoïc sinh ñoïc keát quaû boå sung hoaøn chænh kieán thöùc .

Hoïc sinh quan saùt kyõ hình thaûo luaän hoaøn chænh baøi taäp ñieàn töø .

Ñaïi dieän nhoùm ñoïc keát quaû , caùc nhoùm khaùc boå sung .

Moät hoïc sinh ñoïc laïi tröôùc lôùp thoâng tin ñaõ hoaøn chænh

Hoïc sinh töï ñoïc thoâng tin thu thaäp kieán thöùc

Hoïc sinh töï neâu ñöôïc söï khaùc nhau veà chöùc naêng cuûa 2 heä

I/ Nôron - Ñôn vò caáu taïo cuûa heä thaàn kinh :

Caáu taïo cuûa Nôron

Thaân : Chöaù nhaân

Caùc sôïi nhaùnh : ÔÛ quanh thaân

Moät sôïi truïc thöôøng coù bao mieâlin , taän cuøng coù caùc Xi-naùp

Thaân vaø sôïi nhaùnh ( chaát xaùm

Sôïi truïc : chaát traéng daây thaàn kinh

Chöùc naêng cuûa Nôron :

Caûm öùng vaø daãn truyeàn xung thaàn kinh

II . Caùc boä phaän cuûa heä thaàn kinh :

a/ Caáu taïo : ( SGK )

b/ Chöùc naêng :

Heä thaàn kinh vaän ñoäng :

Ñieàu khieån söï hoaït ñoäng cuûa cô vaân

Laø hoaït ñoäng coù yù thöùc

Heä thaàn kinh sinh döôõng :

Ñieàu hoaø caùc cô quan dinh döôõng vaø cô quan sinh saûn .

Laø hoaït ñoäng khoâng coù yù thöùc .

IV/ CUÛNG COÁ:

1 . Hoaøn thaønh sô ñoà sau :

..........................................

....................................... Tuyû soáng

Heä thaàn kinh Boä phaän ngoaïi bieân ..........................................

Haïch thaàn kinh

2 . Trình baøy caáu taïo vaø chöùc naêng cuûa Nôron ?

V/ DAËN DOØ:

Hoïc baøi vaø traû lôøi caùc caâu hoûi cuoái baøi .

Ñoïc muïc "em coù bieát ".

Chuaån bò thöïc haønh : theo nhoùm :

Hoïc sinh : EÁch ( nhaùi , coùc ) 1 con

Boâng thaám nöôùc , khaên lau

Giaùo vieân : Boä ñoà moå , giaù treo eách

Coác ñöïng nöôùc , dung dòch HCL 0,3% ; 1% ; 3% Tuaàn : Tieát : Ngaøy :

BAØI 44 : Thöïc Haønh : Tìm Hieåu Chöùc Naêng

( lieân quan ñeán caáu taïo ) Cuûa Tuyû Soáng

I/ MUÏC TIEÂU:

1/Kieán thöùc:

Tieán haønh thaønh coâng caùc thí nghieäm quy ñònh

Töø keát quaû quan saùt thí nghieäm :

Neâu ñöôïc chöùc naêng cuûa tuyû soáng , phoûng ñoaùn ñöôïc thaønh phaàn caáu taïo cuûa tuyû soáng .

Ñoái chieáu vôùi caáu taïo cuûa tuyû soáng ñeå khaúng ñònh moái quan heä giöõa caáu taïo vaø chöùc naêng .

2/ Kyõ naêng:

Reøn luyeän kyõ naêng thöïc haønh

3/ Thaùi ñoä :

Giaùo duïc yù thöùc kæ luaät , yù thöùc veä sinh .

II/ CHUAÅN BÒ:

1/ Giaùo vieân: EÁch 1 con , boä ñoà moå : ñuû cho caùc nhoùm , dung dòch HCl 0,3% , 1 %

2 / Hoïc sinh : EÁch 1 con , khaên lau , boâng , keû saün baûng 44 vaøo vôû

Baûng 44

Tuyû soáng Ñaëc ñieåm Caáu taïo ngoaøi Vò trí : Naèm trong oáng xöông soáng töø ñoát soáng coå I ñeán heát ñoát thaét löng II

Hình daùng : hình truï daøi 50 cm

Coù hai phaàn phình laø phình coå vaø phình thaét löng .

Maøu saéc : Maøu traéng boùng

Maøng tuûy : 3 Lôùp : maøng cöùng , maøng nheän , maøng nuoâi ( Baûo veä vaø nuoâi döôõng tuyû soáng . Caáu taïo trong Chaát xaùm : Naèm trong , coù hình caùnh böôùm

Chaát traéng : Naèm ngoaøi ; bao quanh chaát xaùm

III/ TIEÁN TRÌNH BAØI HOÏC:

1/ OÅn ñònh lôùp

2 / Kieàm tra baøi cuõ :

Hoaøn thaønh sô ñoà sau :

..........................................

....................................... Tuyû soáng

Heä thaàn kinh Boä phaän ngoaïi bieân ..........................................

Haïch thaàn kinh

Trình baøy caáu taïo vaø chöùc naêng cuûa Nôron ?

3 / Caùc hoaït ñoäng daïy vaø hoïc:

Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Noäi dung ghi baøi Hoaït ñoäng 1 : Tìm hieåu chöùc naêng cuûa tuûy soáng :

Muïc tieâu: hoïc sinh tieán haønh thaønh coâng 3 thí nghieäm ôû loâ 1 . Töø keát quaû thí nghieäm cuûa 3 loâ neâu ñöôïc chöùc naêng cuûa tuûy soáng .

GV giôùi thieäu tieán haønh thí nghieäm treân EÁch ñaõ huûy naõo .

Caùch laøm :

EÁch caét ñaàu hoaëc phaù naõo .

Treo treân giaù , ñeå cho heát choaùng ( khoaûng 5 - 6 phuùt )

Böôùc 1 : Hoïc sinh tieán haønh thí nghieäm theo giôùi thieäu ôû baûng 44 .

GV löu yù hoïc sinh : Sau moãi laàn kích thích baèng axit phaûi röaû saïch choã da coù axit vaø ñeå khoaûng 3 - 5 phuùt môùi kích thích laïi .

Töø keát quaû thí nghieäm vaø hieåu bieát veà phaûn xaï . GV yeâu caàu hoïc sinh döï ñoaùn veà chöùc naêng cuûa tuûy soáng .

GV ghi nhanh caùc döï ñoaùn ra moät goùc baûng .

Böôùc 2 : GV bieåu dieãn thí nghieäm 4 , 5

Caùch xaùc ñònh vò trí veát caét ngang tuûy ôû EÁch , vò trí veát caét naèm giöõa khoaûng caùch cuûa goác ñoâi daây thaàn kinh thöù nhaát vaø thöù hai ( ÔÛ löng )

GV löu yù : Neáu veát caét noâng coù theå chæ caét ñöôøng leân ( Trong chaát traéng ôû maët sau tuûy ) . Do ñoù neáu kích thích chi tröôùc thì chi sau cuõng co ( Ñöôøng xuoáng trong chaát traéng coøn ) .

GV hoûi : Em haõy cho bieát thí nghieäm naøy nhaèm muïc ñích gì ?

Böôùc 3 : GV bieåu dieãn thí nghieäm 6, 7

Qua thí nghieäm 6, 7 coù theå khaúng ñònh ñöôïc ñieàu gì ?

GV cho hoïc sinh ñoái chieáu vôùi döï ñoaùn ban ñaàu ( Söaû chöaõ caâu sai .

Hoaït ñoäng 2: Nghieân cöùu caáu taïo cuûa tuûy soáng

Muïc tieâu :

GV cho hoïc sinh quan saùt hình 44.1 ; 44.2 ñoïc chuù thích vaø hoaøn thaønh baûng cuûa GV :

GV choát laïi kieán thöùc veà caáu taïo cuûa tuûy soáng = caùch treo baûng ñaùp aùn .

Töø keát quaû cuûa 3 loâ thí nghieäm treân , lieân heä vôùi caáu taïo trong cuûa tuûy soáng , GV yeâu caàu hoïc sinh neâu roõ chöùc naêng cuûa :

Chaát xaùm ?

Chaát traéng ?

Hoïc sinh töøng nhoùm chuaån bò huûy tuûy EÁch theo höôùng daãn cuûa GV

Ñoïc kyõ 3 thí nghieäm caùc nhoùm phaûi laøm vaø laàn löôïc laøm 3 thí nghieäm ñoù. Ghi keát quaû quan saùt vaøo baûng 44

Thí nghieäm thaønh coâng coù keát quaû :

Thí nghieäm 1 : Chi beân phaûi co.

Thí nghieäm 2 : 2 Chi sau co

Thí nghieäm 3 : Caû 4 chi ñeàu co .

Caùc nhoùm ghi keát quaû vaø döï ñoaùn ra nhaùp .

Moät soá nhoùm ñoïc keát quaû

Hoïc sinh quan saùt thí nghieäm ghi keát quaû thí nghieäm 4 vaø 5 vaøo coät troáng baûng 44 .

Thí nghieäm 4 : Chæ 2 chi sau co

Thí nghieäm 5 : Chæ 2 chi tröôùc co

Caùc trung khu thaàn kinh lieân heä vôùi nhau nhôø caùc ñöôøng daãn truyeàn

Hoïc sinh quan saùt phaûn öùng cuûa EÁch ghi keát quaû thí nghieäm 6 vaø 7 vaøo baûng 44 .

Thí nghieäm 6 : 2 chi tröôùc khoâng co nöaõ

Thí nghieäm 7 : 2 chi sau co

Tuûy soáng coù caùc trung khu thaàn kinh ñieàu khieån caùc phaûn xaï .

Hoïc sinh quan saùt kyõ hình vaø ñoïc chuù thích .

Thaûo luaän ( hoaøn thaønh baûng

Ñaïi dieän nhoùm phaùt bieåu

Chaát xaùm laø trung khu thaàn kinh cuûa caùc phaûn xaï khoâng ñieàu kieän

Chaát traéng : Laø caùc ñöôøng daãn truyeàn noái caùc trung khu thaàn kinh trong tuûy soáng vôùi nhau vaø vôùi naõo boä .

IV/ CUÛNG COÁ:

1 . Hoaøn thaønh baûng 44 vaøo vôû baøi taäp :

2. Traû lôøi caùc caâu hoæ sau :

Caùc trung khu ñieàu khieån phaûn xaï do thaønh phaàn naøo cuûa tuûy soáng ñaûm nhaän ? Thí nghieäm naøo chöùng minh ñieàu ñoù ?

Caùc caên cöù thaàn kinh lieân heä vôùi nhau nhôø thaønh phaàn naøo ? Thí nghieäm naøo chöùng minh ñieàu ñoù ?

V/ DAËN DOØ:

Hoïc caáu taïo cuûa tuûy soáng .

Hoaøn thaønh baùo caùo thu hoaïch

Ñoïc tröôùc baøi 45 : " Daây thaàn kinh tuûy "

Tuaàn : Tieát : Ngaøy :

BAØI 45 : DAÂY THAÀN KINH TUÛY

I/ MUÏC TIEÂU:

1/Kieán thöùc:

Trình baøy ñöôïc caáu taïo vaø chöùc naêng cuûa daây thaàn kinh tuûy

Giaûi thích ñöôïc vì sao daây thaàn kinh tuûy laø daây pha .

2/ Kyõ naêng:

Phaùt trieån kyõ naêng quan saùt vaø phaân tích hình

Kyõ naêng hoaït ñoäng nhoùm .

II/ CHUAÅN BÒ:

1/ Giaùo vieân: Tranh phoùng to hình 45.1 ; 45.2 ; 44.2

Tranh caâm hình 45.1 vaø nhöõng mieáng biaø rôøi ghi chuù thích töø 1 - 5 .

III/ TIEÁN TRÌNH BAØI HOÏC:

1/ OÅn ñònh lôùp

2 / Kieàm tra baøi cuõ :

3 / Caùc hoaït ñoäng daïy vaø hoïc:

Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Noäi dung ghi baøi Hoaït ñoäng 1 : Caáu taïo cuûa daây thaàn kinh tuûy .

Muïc tieâu: Hoïc sinh hieåu vaø trình baøy caáu taïo daây thaàn kinh tuûy .

GV yeâu caàu hoïc sinh nghieân cöùu thoâng tin SGK quan saùt hình 44.2 , 45.1 ( Traû lôøi caâu hoûi :

Trình baøy caáu taïo daây thaàn kinh tuûy ?

GV hoaøn thieän kieán thöùc

Gv treo tranh caâm hình 45.1 , goò hoïc sinh leân daùn caùc maûnh biaø chuù thích vaøo tranh .

Hoaït ñoäng 2: Chöùc naêng cuûa daây thaàn kinh tuûy

Muïc tieâu : Thoâng qua thí nghieäm , hoïc sinh ruùt ra ñöôïc keát luaän veà chöùc naêng cuûa daây thaàn kinh tuûy .

Gv yeâu caàu hoïc sinh nghieân cöùu thí nghieäm ñoïc kyõ baûng 45 SGK trang 143 ( ruùt ra keát luaän :

Chöùc naêng cuûa reã tuûy ?

Chöùc naêng cuûa daây thaàn kinh Tuûy ?

GV hoaøn thieän laïi kieán thöùc .

Vì sao noùi daây thaàn kinh tuûy laø daây pha ?

Keát luaän : Khung ghi nhôù SGK

Hoïc sinh quan saùt kyõ hình , ñoïc thoâng tin trong SGK trang 142 ( Töï thu thaäp thoâng tin .

Moät hoïc sinh trình baøy caáu taïo daây thaàn kinh tuûy , lôùp boå sung .

Moät vaøi hoïc sinh leân daùn treân tranh caâm , lôùp nhaän xeùt boå sung .

Hoïc sinh ñoïc kyõ noäi dung thí nghieäm vaø keát quaû ôû baûng 45 SGK trang 143 ( thaûo luaän nhoùm ( ruùt ra keát luaän veà chöùc naêng cuûa reã tuûy

Ñaïi dieän nhoùm trình baøy , caùc nhoùm khaùc boå sung .

I . Caáu taïo cuûa daây thaàn kinh tuûy

Coù 31 ñoâi daây thaàn kinh tuûy .

Moãi daây thaàn kinh tuûy goàm 2 reã :

Reã tröôùc : Reã vaän ñoäng

Reã sau : reã caûm giaùc

Caùc reã tuûy ñi ra khoûi loã gian ñoát ( daây thaàn kinh tuûy

II . Chöùc naêng cuûa daây thaàn kinh tuûy

Reã tröôùc daãn truyeàn xung vaän ñoäng (li taâm)

Reã sau daãn truyeàn xung caûm giaùc (höôùng taâm )

Daây thaàn kinh tuûy do caùc boù sôïi caûm giaùc vaø vaän ñoäng nhaäp laïi , noái vôùi tuûy soáng qua reã tröôùc vaø reã sau ( daây thaàn kinh tuûy laø daây pha . IV/ CUÛNG COÁ:

1 . Trình baøy caáu taïo vaø chöùc naêng cuûa daây thaàn kinh tuûy ?

2. Laøm caâu hoûi 2 SGK ( trang 143 )

Gôïi yù :

Kích thích maïnh laàn löôït caùc chi :

Neáu khoâng gaây co chi naøo ( reã sau ( reã caûm giaùc ) chi ñoù bò ñöùt

Neáu chi naøo co ( Reã tröôùc ( Reã vaän ñoäng ) vaãn coøn

Neáu chi ñoù khoâng co ; caùc chi khaùc co ( reã tröôùc ( reã vaän ñoäng ) cuûa chi ñoù ñöùt

V/ DAËN DOØ:

Hoïc baøi vaø traû lôøi caâu hoæ SGK

Ñoïc tröôùc baøi 46

Keû baûng 46 ( trang 145) vaøo vôû baøi taäp .

Tuaàn : Tieát : Ngaøy :

BAØI 46 : TRUÏ NAÕO , TIEÅU NAÕO

, NAÕO TRUNG GIAN

I/ MUÏC TIEÂU:

1/Kieán thöùc:

Xaùc ñònh ñöôïc vò trí vaø caùc thaønh phaàn cuûa truï naõo .

Trình baøy ñöôïc chöùc naêng chuû yeáu cuûa truï naõo

Xaùc ñònh ñöôïc vò trí vaø chöùc naêng cuûa tieåu naõo

Xaùc ñònh ñöôïc vò trí vaø chöùc naêng chuû yeáu cuûa naõo trung gian .

2/ Kyõ naêng:

Phaùt trieån kyõ naêng quan saùt vaø phaân tích hình

Kyõ naêng hoaït ñoäng nhoùm .

3 / Thaùi ñoä :

Giaùo duïc yù thöùc baûo veä boä naõo .

II/ CHUAÅN BÒ:

1/ Giaùo vieân: Tranh phoùng to hình 46.1 ; 46.2 ; 46.3

Moâ hình boä naõo thaùo laép .

Baûng 46 : So saùnh Tuûy soáng vaø truï naõo

Tuûy soáng Truï naõo Vò trí Chöùc naêng Vò trí Chöùc naêng Boä phaän trung öông Chaát xaùm ÔÛ giöaõ thaønh daûi lieân tuïc Laø caên cöù thaàn kinh ÔÛ trong phaân thaønh caùc nhaân xaùm Laø caên cöù thaàn kinh Chaát traéng Bao quanh chaát xaùm Daãn truyeàn Bao ngoaøi caùc nhaân xaùm Daãn truyeàn doïc Boä phaän ngoaïi bieân ( daây thaàn kinh ) 31 ñoâi daây thaàn kinh pha 12 ñoâi goàm : 3 loaïi daây : caûm giaùc , daây vaän ñoäng , daây pha

III/ TIEÁN TRÌNH BAØI HOÏC:

1/ OÅn ñònh lôùp

2 / Kieàm tra baøi cuõ :

3 / Caùc hoaït ñoäng daïy vaø hoïc:

Môû baøi : Tieáp theo tuûy soáng laø naõo boä . Baøi hoâm nay chuùng ta seõ tìm hieåu veà vò trí vaø caùc thaønh phaàn cuûa boä naõo , cuõng nhö caáu taïo vaø chöùc naêng cuûa chuùng .

Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Noäi dung ghi baøi Hoaït ñoäng 1 : Vò trí vaø caùc thaønh phaàn cuûa naõo boä .

Muïc tieâu: Hoïc sinh tìm hieåu veà vò trí vaø caùc thaønh phaàn cuûa naõo boä . Xaùc ñònh ñöôïc giôùi haïn cuûa truï naõo , tieåu naõo vaø naõo trung gian .

GV yeâu caàu hoïc sinh quan saùt hình 46.1(hoaøn thieän baøi taäp ñieàn töø tr.144

GV chính xaùc hoaù laïi thoâng tin

Gv goïi 1 -2 hoïc sinh chæ treân tranh vò trí , giôùi haïn cuûa truï naõo , tieåu naõo , naõo trung gian

Hoaït ñoäng 2: Caáu taïo vaø chöùc naêng cuûa Truï naõo .

Muïc tieâu : Trình baøy ñöôïc caáu taïo vaø chöùc naêng chuû yeáu cuûa truï naõo . So saùnh thaáy söï gioáng vaø khaùc nhau giöaõ truï naõo vaø tuûy soáng

GV yeâu caàu hoïc sinh ñoïc thoâng tin tr. 144 ( Neâu caác taïo vaø chöùc naêng cuûa truï naõo ?

GV hoaøn thieän kieán thöùc

GV giôùi thieäu : Töø nhaân xaùm xuaát phaùt 12 ñoâi thaàn kinh naõo goàm daây caûm giaùc , daây vaän ñoäng vaø daây pha .

GV yeâu caàu hoïc sinh laøm baøi taäp : So saùnh caáu taïo vaø chöùc naêng cuûa truï naõo vaø tuûy soáng ? (theo maãu baûng 46 trang 145)

GV keû baûng 46 goïi hoïc sinh leân laøm baøi taäp .

GV chính xaùc baèng phieáu hoïc chuaån cuûa GV treo .

Hoaït ñoäng 3 : Naõo trung gian

Gv yeâu caàu hoïc sinh xaùc ñònh ñöôïc vò trí cuûa naõo trung gian treân tranh hoaëc moâ hình

Gv yeâu caàu hoïc sinh nghieân cöùu thoâng tin ( traû lôøi caâu hoæ :

Neâu caáu taïo vaø chöùc naêng cuûa naõo trung gian ?

Hoaït ñoäng 4 : Tieåu naõo

GV yeâu caàu hoïc sinh quan saùt laïi hình 46.1 ; 46 . 3 ñoïc thoâng tin ( traû lôøi caâu hoæ .

Vò trí cuûa tieåu naõo ?

Tieåu naõo caáu taïo nhö theá naøo ?

GV yeâu caàu hoïc sinh nghieân cöùu thí nghieäm muïc ( ( Tieåu naõo coù chöùc naêng gì ?

Keát luaän chung : Hoïc sinh ñoïc khung ghi nhôù SGK

Hoïc sinh döaï vaøo hình veõ ( tìm hieåu vò trí caùc thaønh phaàn naõo .

Hoaøn chænh baøi taäp ñieàn töø

1 - 2 hoïc sinh ñoïc ñaùp aùn , lôùp nhaän xeùt boå sung .

Naõo trung gian

Haønh naõo

Caàu naõo

Naõo giöaõ

Cuoáng naõo

Cuû naõo sinh tö

Tieåu naõo

Hoïc sinh töï thu nhaän vaø xöû lí thoâng tin ñeå traû lôøi caâu hoûi

Moät vaøi hoïc sinh phaùt bieåu ( lôùp boå sung .

Hoïc sinh döaï vaøo hieåu bieát veà caáu taïo vaø chöùc naêng cuûa tuûy soáng vaø truï naõo ( hoaøn thieän baûng .

Thaûo luaän nhoùm thoáng nhaát yù kieán

Ñaïi dieän nhoùm leân trình baøy ñaùp aùn , caùc nhoùm khaùc boå sung

Hoïc sinh töï söaû chöaõ neáu caàn

Hoïc sinh leân chæ tranh hoaëc moâ hình ( Giôùi haïn naõo trung gian

Hoïc sinh töï ghi nhaän thoâng tin , ghi nhôù kieán thöùc .

Moät vaøi hoïc sinh phaùt bieåu lôùp boå sung

Hoïc sinh quan saùt hình ñoïc thoâng tin ( neâu ñöôïc :

Vò trí cuûa tieåu naõo

Caáu taïo naõo :

Moät vaøi hoïc sinh traû lôøi , töï ruùt ra keát luaän

Hoïc sinh caên cöù vaøo thí nghieäm töï ruùt ra chöùc naêng tieåu naõo

I . Vò trí vaø caùc thaønh phaàn cuûa naõo boä :

Naõo boä keå töø döôùi leân goàm : truï naõo , naõo trung gian , ñaïi naõo , tieåu naõo naèm phiaù sau truï naõo

II . Caáu taïo vaø chöùc naêng cuûa truï naõo

Truï naõo tieáp lieàn vôùi tuûy soáng :

Caáu taïo

Chaát traéng ôû ngoaøi

Chaát xaùm ôû trong

Chöùc naêng :

Chaát xaùm : Ñieàu khieån , ñieàu hoaø hoaït ñoäng cuûa caùc noäi quan

Chaát traéng : Daãn truyeàn : Ñöôøng leân laø caûm giaùc vaø ñöôøng xuoáng laø vaän ñoäng

III . Naõo trung gian :

Caáu taïo vaø chöùc naêng :

Chaát traéng ( ngoaøi : chuyeån tieáp caùc ñöôøng daãn truyeàn töø döôùi ( naõo

Chaát xaùm : Laø caùc nhaân xaùm ñieàu khieån quaù trình trao ñoåi chaát vaø ñieàu hoaø thaân nhieät

Hoaït ñoäng 4 : Tieåu naõo

Vò trí : Sau truï naõo , döôùi baùn caàu naõo .

Caáu taïo :

Chaát xaùm : ÔÛ ngoaøi laøm thaønh voû tieåu naõo

Chaát traéng : ÔÛ trong laø caùc ñöôøng daãn truyeàn

Chöùc naêng : Ñieàu hoaø , phoái hôïp caùc cöû ñoäng phöùc taïp vaø giöõ thaêng baèng cô theå IV/ CUÛNG COÁ:

1 . Laäp baûng so saùnh caáu taïo vaø chöùc naêng truï naõo , naõo trung gian vaø tieåu naõo theo maãu sau :

Caùc boä phaän Truï naõo Naõo trung gian Tieåu naõo Caáu taïo

Chöùc naêng V/ DAËN DOØ:

Hoïc baøi vaø traû lôøi caâu hoæ SGK

Ñoïc muïc : "em coù bieát "

Tuaàn : Tieát : Ngaøy :

BAØI 47 : ÑAÏI NAÕO

I/ MUÏC TIEÂU:

1/Kieán thöùc:

Neâu roõ ñöôïc ñaëc ñieåm caáu taïo cuûa ñaïi naõo ngöôøi , ñaëc bieät laø voû ñaïi naõo theå hieän söï tieán hoaù so vôùi ñoäng vaät thuoäc lôùp thuù

Xaùc ñònh ñöôïc caùc vuøng chöùc naêng cuûa voû ñaïi naõo ôû ngöôøi .

2/ Kyõ naêng:

Phaùt trieån kyõ naêng quan saùt vaø phaân tích hình

Kyõ naêng hoaït ñoäng nhoùm .

3 / Thaùi ñoä :

Giaùo duïc yù thöùc baûo veä boä naõo .

II/ CHUAÅN BÒ:

1/ Giaùo vieân: Tranh phoùng to hình 47.1 ; 47.2 ; 47.3 ; 47 .4

Moâ hình boä naõo thaùo laép .

III/ TIEÁN TRÌNH BAØI HOÏC:

1/ OÅn ñònh lôùp

2 / Kieàm tra baøi cuõ :

3 / Caùc hoaït ñoäng daïy vaø hoïc:

Môû baøi : SGK

Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Noäi dung ghi baøi Hoaït ñoäng 1 : Caáu taïo cuûa ñaïi naõo .

Muïc tieâu: Trình baøy ñöôïc ñaëc ñieåm caáu taïo ngoaøi vaø caáu taïo trong cuûa ñaïi naõo .

GV yeâu caàu hoïc sinh quan saùt hình 47.1( 47.3

Xaùc ñònh vò trí cuûa ñaïi naõo ?

Thaûo luaän nhoùm hoaøn thaønh baøi taäp ñieàn töø .

GV ñieàu khieån caùc nhoùm hoaït ñoäng ( choát laïi kieán thöùc ñuùng .

GV yeâu caàu hoïc sinh quan saùt laïi hình 47.1 vaø 2 ( Trình baøy caáu taïo ngoaøi cuûa ñaïi naõo ?

GV yeâu caàu hoïc sinh töï ruùt ra keát luaän .

GV höôùng daãn hoïc sinh quan saùt hình 47.3 , moâ taû caáu taïo trong cuûa ñaïi naõo ?

GV hoaøn thieän laïi kieán thöùc .

GV cho hoïc sinh giaûi thích hieän töôïng lieät nöaû ngöôøi .

Hoaït ñoäng 2: Söï phaân vuøng chöùc naêng cuûa ñaïi naõo .

GV yeâu caàu hoïc sinh ñoïc thoâng tin vaø quan saùt hình 47.4 ( hoaøn thaønh baøi taäp muïc ( tr. 149

GV ghi keát quaû cuûa caùc nhoùm leân baûng ( trao ñoåi toaøn lôùp ( choát laïi ñaùp aùn ñuùng (aû , b4 , c6 , d7, e 5. G8, h2, i 1)

So saùnh söï phaân vuøng chöùc naêng giöaõ ngöôøi vaø ñoäng vaät ?

Keát luaän chung : Hoïc sinh ñoïc khung ghi nhôù SGK

Hoïc sinh quan saùt kyõ hình vôùi chuù thích keøm theo ( töï thu nhaän thoâng tin .

Caùc nhoùm thaûo luaän thoáng nhaát yù kieán :

Vò trí : Phiaù treân naõo trung gian , ñaïi naõo raát phaùt trieån

Löaï choïn caùc thuaät ngöõ caàn ñieàn ( ñaïi dieän nhoùm trình baøy .

1 - khe ; 2 - raõnh ; 3 - traùn ; 4 - ñænh ; 5 - Thuøy thaùi döông ; 6 - chaát traéng

hoïc sinh quan saùt hình keát hôïp baøi taäp vöaø hoaøn thaønh ( trình baøy hình daïng caáu taïo ngoaøi cuûa ñaïi naõo treân moâ hình

Hoïc sinh quan saùt hình ( moâ taû ñöôïc : Vò trí vaø ñoä daøy cuûa chaát xaùm vaø chaát traéng

Moät vaøi hoïc sinh phaùt bieåu ( lôùp boå sung .

Caù nhaân töï thu nhaän thoâng tin ( trao ñoåi nhoùm ( traû lôøi

Hoïc sinh ruùt ra keát luaän I . Caáu taïo cuûa ñaïi naõo :

1. Hình daïng caáu taïo ngoaøi :

Raõnh lieân baùn caàu chia ñaïi naõo laøm 2 nöaû

Raõnh saâu chia baùn caàu naõo laø, 4 thuøy ( traùn , ñænh , chaåm , thaùi döông )

Khe vaø raõnh taïo thaønh khuùc cuoän naõo ( taêng dieän tích beà maët naõo .

2. Caáu taïo trong :

Chaát xaùm ( ngoaøi ) : laøm thaønh voû naõo daøy 2- 3mm goàm 6 lôùp

Chaát traéng ( trong) : laø caùc ñöôøng thaàn kinh . Haàu heát caùc ñöôøng naøy baét cheùo ôû haønh tuûy hoaëc tuûy soáng

II . Söï phaân vuøng chöùc naêng cuûa ñaïi naõo :

Voû ñaïi naõo laø trung öông thaàn kinh cuûa caùc phaûn xaï coù ñieàu kieän .

Voû naõo coù nhieàu vuøng , moãi vuøng coù teân goïi vaø chöùc naêng rieâng

Caùc vuøng coù ôû ngöôøi vaø ñoäng vaät :

Vuøng caûm giaùc

Vuøng vaän ñoäng

Vuøng thò giaùc

Vuøng thính giaùc ..

Vuøng chöùc naêng chæ coù ôû ngöôøi :

Vuøng vaän ñoäng ngoân ngöõ

Vuøng hieåu tieáng noí

Vuøng hieåu chöõ vieát

IV/ CUÛNG COÁ:

1 . GV treo tranh H 47.2 , goïi hoïc sinh leân chuù thích

2 . Neâu roõ ñaëc ñieåm caáu taïo vaø chöùc naêg cuûa ñaïi naõo ngöôøi chöùng toû söï tieán hoaù cuûa ngöôøi so vôùi caùc ñoäng vaät khaùc thuoäc lôùp thuù ?

V/ DAËN DOØ:

Hoïc baøi vaø traû lôøi caâu hoæ SGK

Ñoïc muïc : "em coù bieát "

Chuaån bò baøi : Heä thaàn kinh sinh döôõng

Keû phieáu hoïc taäp

Ñaëc ñieåm Cung phaûn xaï vaän ñoäng Cung phaûn xaï sinh döôõng Caáu taïo Trung öông

Haïch thaàn kinh

Ñöôøng höôùng taâm

Ñöôøng li taâm Chöùc naêng

Tuaàn : Tieát : Ngaøy :

BAØI 48 : HEÄ THAÀN KINH SINH DÖÔÕNG

I/ MUÏC TIEÂU:

1/Kieán thöùc:

Phaân bieät ñöôïc caùc phaûn xaï sinh döôõng vôùi phaûn xaï vaän ñoäng

Phaân bieät ñöôïc boä phaän giao caûm vôùi boä phaän ñoái giao caûm trong heä thaàn kinh sinh döôõng veà caáu taïo vaø chöùc naêng .

2/ Kyõ naêng:

Phaùt trieån kyõ naêng quan saùt , so saùnh vaø phaân tích hình

Kyõ naêng hoaït ñoäng nhoùm .

3 / Thaùi ñoä :

Giaùo duïc yù thöùc baûo veä heä thaàn kinh ( ñoäi noùn baûo hieåm .

II/ CHUAÅN BÒ:

1/ Giaùo vieân: Tranh phoùng to hình 48.1 ; 48.2 ; 48.3

Baûng phuï :

Ñaëc ñieåm Cung phaûn xaï vaän ñoäng Cung phaûn xaï sinh döôõng Caáu taïo Trung öông

Haïch thaàn kinh

Ñöôøng höôùng taâm

Ñöôøng li taâm Chaát xaùm : Ñaïi naõo vaø tuûy soáng

Khoâng coù

Töø cô quan thuï caûm ( trung öông

Ñeán thaúng cô quan phaûn öùng Chaát xaùm : truï naõo vaø söøng beân tuûy soáng

Coù

Töø cô quan thuï caûm ( trung öông

Qua : Sôïi tröôùc haïch vaø sôïi sau haïch

Chuyeån giao ôû haïch thaàn kinh Chöùc naêng Ñieàu khieån hoaït ñoäng cô vaân ( coù yù thöùc ) Ñieàu khieån hoaït ñoäng noäi quan ( khoâng coù yù thöùc ) III/ TIEÁN TRÌNH BAØI HOÏC:

1/ OÅn ñònh lôùp

2 / Kieàm tra baøi cuõ :

Neâu roõ ñaëc ñieåm caáu taïo vaø chöùc naêg cuûa ñaïi naõo ngöôøi chöùng toû söï tieán hoaù cuûa ngöôøi so vôùi caùc ñoäng vaät khaùc thuoäc lôùp thuù ?

3 / Caùc hoaït ñoäng daïy vaø hoïc:

Môû baøi : Xeùt veà chöùc naêng heä thaàn kinh ñöôïc phaân chia nhö theá naøo ? GV giôùi thieäu nhö SGK

Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Noäi dung ghi baøi Hoaït ñoäng 1 : Cung phaûn xaï sinh döôõng

Muïc tieâu: Phaân bieät ñöôïc cung phaûn xaï sinh döôõng vôùi cung phaûn xaï vaän ñoäng

GV yeâu caàu hoïc sinh quan saùt hình 48.1

Moâ taû ñöôøng ñi cuûa xung thaàn kinh trong cung phaûn xaï cuûa hình A vaø B

Hoaøn thaønh phieáu hoïc taäp vaøo vôû .

GV keû phieáu hoïc taäp , goïi hoïc sinh leân laøm

Gv choát laïi kieán thöùc .

Hoaït ñoäng 2: Caáu taïo cuûa heä thaàn kinh sinh döôõng .

Muïc tieâu : Naém ñöôïc caáu taïo heä thaàn kinh sinh döôõng . So saùnh caáu taïo phaân heä thaàn kinh giao caûm vaø phaân heä thaàn kinh ñoái giao caûm

GV yeâu caàu hoïc sinh ñoïc thoâng tin vaø quan saùt hình 48.3

Heä thaàn kinh sinh döôõng caáu taïo nhö theá naøo ?

GV yeâu caàu hoïc sinh quan saùt laïi hình 48.1 ,2 ,3 7 ñoïc thoâng tin baûng 48.1 ( Tìm ra caùc ñieåm sai khaùc giöaõ phaân heä thaàn kinh giao caûm vaø phaân heä ñoái giao caûm .

GV goïi moät hoïc sinh ñoïc to baûng 48.1

Hoaït ñoäng 3 : Chöùc naêng cuûa heä thaàn kinh sinh döôõng

Gv yeâu caàu hoïc sinh quan saùt hình 48.3 , ñoïc kyõ noäi dung baûng 48.2 ( thaûo luaän :

Nhaän xeùt chöùc naêng cuûa phaân heä giao caûm vaø ñoái giao caûm ?

Heä thaàn kinh sinh döôõng coù vai troø nhö theá naøo trong ñôøi soáng ?

GV hoaøn thieän laïi kieán thöùc

Keát luaän chung : Hoïc sinh ñoïc khung ghi nhôù SGK

Hoïc sinh vaän duïng kieán thöùc ñaõ coù keát hôïp quan saùt hình ( neâu ñöôïc ñöôøng ñi cuûa xung thaàn kinh trong cung phaûn xaï vaän ñoägn vaø cung phaûn xaï sinh döôõng

Caùc nhoùm caên cöù vaøo ñöôøng ñi cuûa xung thaàn kinh trong hai cung phaûn xaï vaø hình 48.1 ,2 ( thaûo luaän nhoùm hoaøn thaønh baûng

Ñaïi dieän nhoùm baùo caùo, boå sung

Hoïc sinh töï thu nhaän thoâng tin ( neâu ñöôïc goàm coù phaàn trung öông vaø phaàn ngoaïi bieân

Hoïc sinh laøm vieäc ñoäc laäp vôùi SGK ( thaûo luaän nhoùm neâu ñöôïc caùc ñieåm khaùc nhau .

Trung öông

Ngoaïi bieân

Ñaïi dieän nhoùm trình baøy vaø nhoùm khaùc boå sung

Hoïc sinh töï thu nhaän vaø xöû lí thoâng tin ñeå traû lôøi caâu hoûi

2 boä phaän coù taùc duïng ñoái laäp

YÙ nghiaõ : Ñieàu hoaø hoaït ñoäng caùc cô quan .

I . Cung phaûn xaï sinh döôõng :

Phieáu hoïc taäp

II . Caáu taïo cuûa heä thaàn kinh sinh döôõng:

Heä thaàn kinh sinh döôõng :

Trung öông

Ngoaïi bieân : daây thaàn kinh vaø haïch thaàn kinh

Heä thaàn kinh sinh döôõng goàm :

Phaân heä thaàn kinh giao caûm

Phaân heä thaàn kinh ñoái giao caûm

III . Chöùc naêng cuûa heä thaàn kinh sinh döôõng :

Phaân heä thaàn kinh giao caûm vaø ñoái giao caûm coù taùc duïng ñoái laäp nhau ñoái vôùi hoaït ñoäng cuûa caùc cô quan sinh döôõng :

Nhôø taùc duïng ñoái laäp ñoù maø heä thaàn kinh sinh döôõng ñieàu hoaø ñöôïc hoaït ñoäng cuûa caùc cô quan noäi taïng .

IV/ CUÛNG COÁ:

1 . Döaï vaøo hình 48 .2 , Trình baøy phaûn xaï ñieàu hoaø hoaït ñoäng cuûa tim luùc huyeát aùp taêng ?

2 . Trình baøy söï gioáng nhau vaø khaùc nhau veà caáu taïo vaø chöùc naêng cuûa phaân heä thaàn kinh giao caûm vaø ñoái giao caûm treân tranh hình 48.3 ?

V/ DAËN DOØ:

Hoïc baøi vaø traû lôøi caâu hoæ SGK

Ñoïc muïc : "em coù bieát "Tuaàn : Tieát : Ngaøy :

BAØI 49 : CÔ QUAN PHAÂN TÍCH THÒ GIAÙC

I/ MUÏC TIEÂU:

1/Kieán thöùc:

Xaùc ñònh roõ caùc thaønh phaàn cuûa 1 cô quan phaân tích , neâu ñöôïc yù nghiaõ cuûa cô quan phaân tích ñoái vôùi cô theå .

Moâ taû ñöôïc caùc thaønh phaàn chính cuûa cô quan thuï caûm thò giaùc , neâu roõ ñöôïc caáu taïo cuûa maøng löôùi trong caàu maét .

Giaûi thích ñöôïc cô cheá ñieàu tieát cuûa maét ñeå nhìn roõ vaät .

2/ Kyõ naêng:

Phaùt trieån kyõ naêng quan saùt vaø phaân tích hình

Kyõ naêng hoaït ñoäng nhoùm .

3 / Thaùi ñoä :

Giaùo duïc yù thöùc baûo veä maét ( ñeo kính raâm khi ñi naéng

II/ CHUAÅN BÒ:

1/ Giaùo vieân: Tranh phoùng to hình 49.1 ; 49.2 ; 49.3

Moâ hình caáu taoï maét

Boä thí nghieäm veà thaáu kính hoäi tuï ( neáu coù )

III/ TIEÁN TRÌNH BAØI HOÏC:

1/ OÅn ñònh lôùp

2 / Kieàm tra baøi cuõ :

Trình baøy söï gioáng nhau vaø khaùc nhau veà caáu taïo vaø chöùc naêng cuûa phaân heä thaàn kinh giao caûm vaø ñoái giao caûm ?

3 / Caùc hoaït ñoäng daïy vaø hoïc:

Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Noäi dung ghi baøi Hoaït ñoäng 1 : Cô quan phaân tích

Muïc tieâu: Xaùc ñònh caùc thaønh phaàn caáu taïo cuûa cô quan phaân tích . Phaân bieät ñöôïc cô quan thuï caûm vôùi cô quan phaân tích .

GV yeâu caàu hoïc sinh nghieân cöùu thoâng tin SGK ( traû lôøi caâu hoûi :

Moät cô quan phaân tích goàm nhöõng thaønh phaàn naøo ?

YÙ nghiaõ cuûa cô quan phaân tích ñoái vôùi cô theå ?

Phaân bieät cô quan thuï caûm vôùi cô quan phaân tích ?

GV löu yù hoïc sinh : Cô quan thuï caûm tieáp nhaän kích thích taùc ñoäng leân cô theå - laø khaâu ñaàu tieân cuûa cô quan phaân tích

Hoaït ñoäng 2: Cô quan phaân tích thò giaùc .

Muïc tieâu : Xaùc ñònh ñöôïc thaønh phaàn caáu taïo cuûa cô quan phaân tích thò giaùc . Moâ taû ñöôïc caáu taïo maét vaø maøng löôùi , trình baøy ñöôïc quaù trình thu nhaän aûnh ôû cô quan phaân tích thò giaùc .

Cô quan phaân tích thò giaùc goàm nhöõng thaønh phaàn naøo ?

GV höôùng daãn hoïc sinh nghieân cöùu caáu taïo caáu maét ôû hình 49.1 , 49.2 vaø moâ hình ( laøm baøi taäp ñieàn töø tr 156

GV choát laïi ñaùp aùn : ( cô vaän ñoäng maét , maøng cöùng , maøng maïch , maøng löôùi , teá baøo thuï caûm thò giaùc )

GV treo tranh 49.2 goïi hoïc sinh leân trình baøy caáu taïo caàu maét .

GV höôùng daãn hoïc sinh quan saùt hình 49 . 3 , nghieân cöùu thoâng tin ( ( neâu caáu taïo cuûa maøng löùôi .

GV höôùng daãn hoïc sinh quan saùt söï khaùc nhau teá baøo noùn vaø teá baøo que trong moái quan heä vôùi thaàn kinh thò giaùc .

GV cho hoïc sinh giaûi thích moät soá hieän töôïng :

Taïi sao aûnh cuûa vaät hieän treân ñieåm vaøng laïi nhìn roõ nhaát ?

Vì sao trôøi toái ta khoâng nhìn roõ maøu saéc cuûa vaät ?

GV höôùng daãn hoïc sinh quan saùt thí nghieäm veà quaù trình taïo aûnh qua thaáu kính hoäi tuï .

Vai troø cuûa theå thuûy tinh trong caàu maét ?

Trình baøy quaù trình taïo aûnh ôû maøng löôùi ?

Keát luaän chung : Hoïc sinh ñoïc khung ghi nhôù SGK

Hoïc sinh töï thu nhaän thoâng tn vaø traû lôøi caâu hoûi .

Moät vaøi hoïc sinh phaùt bieåu

Hoïc sinh töï ruùt ra keát luaän

Hoïc sinh döaï vaøo kieán thöùc muïc 1 ñeå traû lôøi :

Hoïc sinh quan saùt kyõ hình töø ngoaøi vaøo trong ( ghi nhôù caáu taïo caàu maét .

Thaûo luaän nhoùm ñeå hoaøn chænh baøi taäp , ñaïi dieän nhoùm trình baøy

Hoïc sinh trình baøy caáu taïo treân tranh , lôùp boå sung

Hoïc sinh quan saùt hình vaø keát hôïp vôùi thoâng tin ( traû lôøi caâu hoûi :

Taïi Ñieåm vaøng moãi chi tieát aûnh ñöôïc 1 teá baøo noùn tieáp nhaän vaø truyeàn veà naõo qua 1 teá baøo thaàn kinh

Vuøng ngoaïi vi : nhieàu teá baøo noùn vaø que lieân heä vôùi moät vaøi teá baøo thaàn kinh

Hs quan saùt thí nghieäm , ñoïc thoâng tin ( ruùt ra keát luaän veà vai troø cuûa thuûy tinh theå

I . Cô quan phaân tích :

Cô quan phaân tích goàm :

Cô quan thuï caûm

Daây thaàn kinh

Boä phaän phaân tích ; trung öông ( vuøng thaàn kinh ôû ñaïi naõo )

YÙ nghiaõ : Giuùp cô theå nhaän bieát ñöôïc taùc ñoäng cuûa moâi tröôøng

II . Cô quan phaân tích thò giaùc :

Cô quan phaân tich thò giaùc :

Cô quan thuï caûm thò giaùc

Daây thaàn kinh thò giaùc

Vuøng thò giaùc ( ÔÛ thuøy chaåm )

a/ Caáu taïo cuûa caàu maét goàm

Maøng boïc :

Maøng cöùng : Phiaù tröôùc laø maøng giaùc

Maøng maïch : Phiaù tröôùc laø loøng ñen

Maøng löôùi :

Teá baøo noùn

Teá baøo que

Moâi tröôøng trong

Thuûy dòch

Theå thuûy tinh

Dòch thuûy tinh

b/ Caáu taïo cuûa maøng löôùi :

Maøng löôùi ( teá baøo thuï caûm ) goàm :

Teá baøo noùn : Tieáp nhaän kích thích aùnh saùng maïnh vaø maøu saéc

Teá baøo que :Tieáp nhaän kích thích aùnh saùng yeáu

Ñieåm vaøng : Laø nôi taäp chung teá baøo non

Ñieåm muø : Khoâng coù teá baøo thuï caûm thò giaùc

c/ Söï taïo aûnh ôû maøng löôùi :

Keát Luaän

Theå thuûy tinh ( nhö 1 thaáu kính hoäi tuï ) coù khaû naêng ñieàu tieát ñeå nhìn roõ vaät

AÙnh saùng phaûn chieáu töø vaät qua moâi tröôøng trong suoát tôùi maøng löôùi taïo neân 1 aûnh thu nhoû loän ngöôïc ( kích thích teá baøo thuï caûm ( daây thaàn kinh thò giaùc ( vuøng thò giaùc IV/ CUÛNG COÁ:

1 . Ñieàn caùc töø Ñ hay S vaøo ñaàu caùc caâu sau :

Cô quan phaân tích goàm : CÔ quan thuï caûm thò giaùc , daây thaàn kinh vaø boä phaän trung öông

Caùc teá baøo noùn giuùp chuùng ta nhìn roõ veà ban ñeâm

Söï phaân tích hình aûnh xaûy ra ngay ôû cô quan thuï caûm thò giaùc .

Khi roïi ñeøn pin vaøo maét thì ñoàng töû daõn roäng ñeå nhìn roõ vaät .

2 . Trình baøy quaù trình thu nhaän aûnh cuûa vaät ôû cô quan phaân tích thò giaùc ?

V/ DAËN DOØ:

Hoïc baøi vaø traû lôøi caâu hoæ SGK

Ñoïc muïc : "em coù bieát "

Tìm hieåu moät soá beänh veà maét Tuaàn :

Tieát : 52

BAØI 50 : VEÄ SINH MAÉT

I/ MUÏC TIEÂU:

1 / Kieán thöùc:

Hieåu roõ nguyeân nhaân cuûa taät caän thò , vieãn thò vaø caùch thöùc khaéc phuïc

Trình baøy ñöôïc nguyeân nhaân gaây beänh ñau maét hoät , caùch laây truyeàn vaø bieän phaùp phoøng choáng .

2 / Kyõ naêng:

Phaùt trieån kyõ naêng quan saùt , nhaän xeùt vaø lieân heä thöïc teá

3 / Thaùi ñoä :

Giaùo duïc yù thöùc baûo veä maét , phoøng traùnh caùc beänh veà maét .

II/ CHUAÅN BÒ:

1/ Giaùo vieân: Tranh phoùng to hình 50.1 ; 50.2 ; 50.3 ; 50.4; Baûng phuï

Phieáu hoïc taäp : Beänh ñau maét hoät

Nguyeân nhaân Ñöôøng laây Trieäu chöùng Haäu quaû Caùch phoøng traùnh 2 / Hoïc sinh : Baûng phuï , SGK

III/ TIEÁN TRÌNH BAØI HOÏC:

1/ OÅn ñònh lôùp

2 / Kieàm tra baøi cuõ : GV môøi 2 hoïc sinh leân kieåm tra baøi :

Hoïc sinh 1 : Trình baøy caáu taïo cuûa caàu maét ? Taïi sao aûnh cuûa vaät hieän treân ñieåm vaøng laïi nhìn roõ nhaát ?

Hoïc sinh 2 : Leân laøm baøi taäp traéc nghieäm :

1 . Cô quan phaân tích goàm caùc boä phaän naøo ?

Cô quan thuï caûm .

Daây thaàn kinh

Boä phaän phaân tích ôû trung öông .

Caû a , b , c ñeàu ñuùng .

2 . Cô quan thuï caûm ( boä phaän ngoaïi bieân ) cuûa cô quan phaân tích thò giaùc laø gì ?

Maét

Thuûy dòch , theå thuûy tinh , dòch thuûy tinh

Maøng löôùi

Caùc teá baøo hình noùn vaø hình que ôû maøng löôùi .

3 . Taïi sao khi ñi treân taøu xe khoâng neân ñoïc saùch baùo ?

3 / Caùc hoaït ñoäng daïy vaø hoïc:

Môû baøi : Chuùng ta ñaõ hoïc laø maét luoân ñieàu tieát ñeå nhìn roõ vaät . Nhöng ñeán moät luùc naøo ñoù , cho duø maét ñaõ ñieàu tieát nhöng ta vaãn khoâng theå nhìn roõ vaät ñöôïc. Khi ñoù maét chuùng ta ñaõ coù vaán ñeà? Vaäy laøm caùch naøo ñeå traùnh vaø khaéc phuïc tình traïng naøy, ñoù laø noäi dung baøi hoïc hoâm nay.

Baøi 50 : VEÄ SINH MAÉT

Hoaït ñoäng 1 : Caùc taät cuûa maét

Muïc tieâu : Hoïc sinh neâu ñöôïc caùc nguyeân nhaân gaây neân caùc taät veà maét . Töø ñoù bieát ñöôïc bieän phaùp khaéc phuïc.

Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Noäi dung ghi baøi Baøi hoïc ngaøy hoâm nay seõ goàm 2 phaàn . Phaàn 1 : Caùc taät cuûa maét vaø phaàn 2 laø caùc beänh cuûa maét .

I . Caùc taät cuûa maét

Caùc em haõy keå moät soá taät cuûa maét maø em ñöôïc bieát ?

Hoâm nay chuùng ta chæ ñi saâu nghieân cöùu 2 taät ñoù laø caän thò vaø vieãn thò

1 . Caän thò :

Vaäy caän thò laø gì ? ( Ghi baøi

GV yeâu caàu hoïc sinh ñoïc thoâng tin trong SGK trang 159.

Gv treo hình 50.1 vaø höôùng daãn :

Chuùng ta thaáy , ôû ngöôøi bình thöôøng muoán nhìn roõ vaät thì aûnh cuûa vaät phaûi rôi vaøo ñaâu treân caàu maét ?

Coøn ngöôøi caän thò thì aûnh cuûa vaät naèm ôû ñaâu ?

Vaäy nguyeân nhaân naøo laøm aûnh cuûa vaät naèm ôû tröôùc maøng löôùi cuûa maét ? ( Ghi baøi .

Trong tröôøng hôïp naøo caàu maét ôû ngöôøi bò daøi ? ( Ghi baøi .

Tröôøng hôïp naøo laøm theå thuûy tinh quaù phoàng ? ( Ghi baøi .

Khoaûng caùch naøo khi ñoïc saùch thì maét khoâng caàn ñieàu tieát ?

Muoán cho aûnh cuûa moät vaät naèm ôû maøng löôùi cuûa maét ngöôøi bò caän thì ta phaûi laøm nhö theá naøo ?

GV treo tranh hình 50.2 cho hoïc sinh quan saùt .

Kính cuûa ngöôøi caän thò coù ñaëc ñieåm gì ?

2 . Vieãn thò :

Traùi vôùi caän thò laø vieãn thò ( Vieãn thò laø gì ? ( GV ghi baøi

GV treo tranh H 50-3 ( Cho hoïc sinh so saùnh neâu söï khaùc nhau giöõa caän thò vaø vieãn thò ? ( GV ghi

GV lieân heä thöïc teá : Vieãn thò thöôøng xaûy ra ôû ngöôøi giaø , coøn caän thò baây giôø chuùng ta thöôøng gaëp ôû thanh thieáu nieân vaø coù xu höôùng ngaøy caøng taêng .

Vaäy em haõy neâu caùc bieän phaùp haïn cheá tæ leä hoïc sinh maéc beänh caän thò ?

Ñoái vôùi nhaø tröôøng : nhöõng naêm tröôùc chæ coù 4 boùng ñeøn nhöng caùc em thaáy baây giôø chuùng ta ñöôïc hoïc trong 1 phoøng coù 10 ( 12 boùng vaø baøn gheá cuõng daõ ñöôïc trang bò cho phuø hôïp vôùi caùc em

Laø taät maø maét chæ coù khaû naêng nhìn gaàn

Hoïc sinh ñoïc thoâng tin vaø quan saùt hình 50 . 1 roài traû lôøi caâu hoûi cuûa giaùo vieân .

Naèm ôû ñieåm vaøng cuûa maøng löôùi .

Naèm ôû tröôùc maøng löôùi

Hoïc sinh döaï vaøo thoâng tin vaø hình roài traû lôøi : Caàu maét daøi vaø thuûy tinh theå bò phoàng

Baåm sinh

Do ta giöõ khoâng ñuùng khoûang caùch khi ñoïc saùch hay ñoïc saùch nôi thieáu aùnh saùng ( laøm maét ñieàu tieát nhieàu

25 ( 30 cm

Ta phaûi ñeo kính caän

Laø kính phaân kyø - kính coù maët loõm .

Hoïc sinh traû lôøi vaø ghi baøi

AÛnh cuûa vaät naèm ôû phía sau maøng löôùi .

Nguyeân nhaân : Do caàu maét ngaén hay do theå thuûy tinh bò laõo hoaù , khoâng coøn khaû naêng ñieàu tieát

Ñeo kính hoäi tuï - kính coù maët loài ( kính laõo )

Ñoái vôùi hoïc sinh :

Giöõ ñuùng khoaûng caùch , tö theá khi ñoïc saùch cuõng nhö khi xem ti vi. Traùnh xem ti vi quaù laâu vì coù cöôøng ñoä aùnh saùng cao (neáu laøm vieäc treân maùy tính laâu thì neân cho maét nghæ ngôi nhìn veà nôi coù caây xanh (cöôøng ñoä aùnh saùng yeáu )

Khoâng ñoïc saùch nôi coù aùnh saùng yeáu ...

I . Caùc taät cuûa maét

1 . Caän thò : Laø taät maø maét chæ coù khaû naêng nhìn gaàn

Nguyeân nhaân :

Baåm sinh : Caàu maét daøi

Theå thuûy tinh quaù phoàng do khoâng giöõ veä sinh khi ñoïc saùch .

Caùch khaéc phuïc :

Ñeo kính maët loõm

( kính phaân kyø hay kính caän ).

2 . Vieãn thò : Laø taät maø maét chæ coù khaû naêng nhìn xa

Nguyeân nhaân :

Baåm sinh:Caàu maét ngaén

Theå thuûy tinh bò laõo hoaù ( maát khaû naêng ñieàu tieát

Caùch khaéc phuïc :

Ñeo kính maët loài

(kính hoäi tuï hay kính vieãn)

Hoaït ñoäng 2: Beänh veà maét

Muïc tieâu : Hoïc sinh hieåu bieát theâm caùc beänh veà maét

Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Noäi dung ghi baøi Caùc em môùi tìm hieåu xong caùc taät cuûa maét , baây giôø caùc em seõ ñöôïc tìm hieåu theâm ñeå bieát veà caùc beänh cuûa maét . Theo em maét coù nhöõng beänh gì . Trong caùc beänh ñoù , beänh ít ngöôøi quan taâm vaø chöaõ trò nhöõng taùc haïi raát lôùn ñoù laø Beänh Ñau Maét Hoät .

GV yeâu caàu hoïc sinh nghieân cöùu thoâng tin

GV yeâu caàu hoïc sinh thaûo luaän neâu leân ñöôïc :

Nguyeân nhaân ?

Trieäu chöùng ?

Taùc haïi ?

Ñöôøng laây ?

Caùch phoøng choáng ?

GV söaû vaø hoaøn chænh kieán thöùc cho hoïc sinh

Ngoaøi beänh ñau maét hoät coøn coù nhöõng beänh gì veà maét ?

Neâu caùc caùch phoøng traùnh caùc beänh veà maét ?

GV coù theå lieân heä theâm : caùc beänh loaïn thò hay muø maøu .

Keát luaän chung : Hoïc sinh ñoïc khung ghi nhôù SGK

Hs ñoïc kyõ thoâng tin

Hoïc sinh thaûo luaän ñeå ruùt ra keát luaän :

Do Viruùt

Mi maét noåi hoät

Muø loaø

Duøng chung khaên , taém nôi oâ nhieãm

Hoïc sinh keå theâm moät soá beänh veà maét . Vaø ñeà ra caùc bieän phaùp phoøng choáng.

Giöõ maét saïch seõ

Röaû maét baèng nöôùc muoái loaõng , nhoû thuoác maét

AÊn uoáng ñuû Vitamin

Khi ra ñöôøng neân ñeo kính II . Beänh veà maét :

Beänh ñau maét hoät :

Nguyeân nhaân : do vi ruùt

Trieäu chöùng : Maët trong mi maét coù nhieàu hoät noåi coäm leân

Haäu quaû : Khi hoät vôõ laøm thaønh xeïo ( Loâng quaëm ( ñuïc maøng giaùc ( Muø loøa .

Ñöôøng laây : Duøng chung khaên , chaäu vôùi ngöôùi beänh . Taém röûa trong ao hoà tuø haõm

Caùch phoøng traùnh : Giöõ veä sinh maét vaø duøng thuoát theo chæ daãn cuûa baùc só .

Caùc beänh veà maét khaùc :

Ñau maét ñoû

Vieâm keát maïc

Khoâ maét

IV/ CUÛNG COÁ:

1 . Nguyeân nhaân naøo gaây neân taät caän thò vaø vieãn thò ?

2 . Choïn caâu traû lôøi ñuùng nhaát :

Nguyeân nhaân phoå bieán gaây neân caän thò laø gì ?

Do baåm sinh : Caàu maét quaù daøi

Do baåm sinh : Theå thuûy tinh quaù loài .

Do khoâng giöõ ñuùng khoaûng caùch trong veä sinh hoïc ñöôøng .

Do khoâng röaû maët thöôøng xuyeân baèng nöôùc muoái loaõng .

Nguyeân nhaân gaây neân beänh maét hoät ?

Noùng trong ngöôøi

Viruùt

Vi khuaån

Buïi

3 . Neâu haäu quaû cuûa beänh ñau maét hoät vaø caùch phoøng traùnh ?

V/ DAËN DOØ:

Hoïc baøi vaø traû lôøi caâu hoæ SGK

Ñoïc muïc : "em coù bieát "

Chuaån bò : "Cô quan phaân tích thính giaùc"

Tuaàn : Tieát : 53 Ngaøy :

BAØI 51 : CÔ QUAN PHAÂN TÍCH THÍNH GIAÙC

I/ MUÏC TIEÂU:

1/Kieán thöùc:

Xaùc ñònh roõ caùc thaønh phaàn cuûa cô quan phaân tích thính giaùc .

Moâ taû ñöôïc caùc boä phaän cuûa tai vaø caáu taïo cuûa cô quan Coùoc ti

Trình baøy ñöôïc quaù trình thu nhaän caùc caûm giaùc aâm thanh .

2/ Kyõ naêng:

Phaùt trieån kyõ naêng quan saùt , phaân tích hình

Kyõ naêng hoaït ñoäng nhoùm .

3 / Thaùi ñoä :

Giaùo duïc yù thöùc giöõ gìn veä sinh Tai

II/ CHUAÅN BÒ:

1/ Giaùo vieân: Tranh phoùng to hình 51.1 ; 51.2

Moâ hình caáu taïo Tai

III/ TIEÁN TRÌNH BAØI HOÏC:

1/ OÅn ñònh lôùp

2 / Kieàm tra baøi cuõ :

Coù caùc taät maét naøo ? Nguyeân nhaân vaø caùch khaéc phuïc ?

Taïi sao khoâng neân ñoïc saùch ôû nôi thieáu aùnh saùng , khoâng neân naèm ñoïc saùch ? Khoâng neân ñoïc saùch treân taøu xe ?

Neâu haäu quaû cuûa beänh ñau maét hoät vaø caùch phoøng traùnh ?

3 / Caùc hoaït ñoäng daïy vaø hoïc:

Môû baøi : Ta nhaän bieát ñöôïc aâm thanh laø nhôø cô quan phaân tích thính giaùc . Vaäy cô quan phaân tích thính giaùc coù caáu taïo nhö theá naøo ? ( Baøi môùi

Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Noäi dung ghi baøi Hoaït ñoäng 1 : Caáu taïo cuûa tai

Muïc tieâu : Moâ taû ñöôïc caùc boä phaän cuûa tai vaø trình baøy ñöôïc caáu taïo cô quan Coùoc ti

Cô quan phaân tích thính giaùc goàm nhöõng boä phaän naøo ?

GV höôùng daãn hoïc sinh quan saùt hình 51.1 ( hoaøn thaønh baøi taäp ñieàn töø tr 162 SGK

GV goïi 1 ( 2 hoïc sinh leân ñoïc to toaøn boä baøi taäp vaø thoâng tin tr 163 SGK

Tai ñöôïc caáu taïo nhö theá naøo ? CHöùc naêng töøng boä phaän ?

GV chæ ñònh 1 hoïc sinh leân trình baøy caáu taïo tai treân tranh hay moâ hình

Hoaït ñoäng 2: Chöùc naêng thu nhaän soùng aâm .

GV höôùng daãn hoïc sinh quan saùt hình 51 . 2 keát hôïp vôùi thoâng tin ( tr 163 vaø 164 ( thaûo luaän .

Trình baøy caáu taïo oác tai ? Chöùc naêng cuûa oác tai ?

GV höôùng daãn hoïc sinh quan saùt laïi hình 51 .2 A ( Tìm hieåu ñöôøng truyeàn soùng aâm töø ngoaøi vaøo trong .

Sau ñoù GV trình baøy söï thu nhaän caûm giaùc aâm thanh

Hoaït ñoäng 3: Veä sinh Tai

GV yeâu caàu hoïc sinh nghieân cöùu thoâng tin ( traû lôøi caâu hoûi .

Ñeå tai hoaït ñoäng toát caàn löu yù nhöõng vaán ñeà gì ?

Haõy neâu caùc bieän phaùp giöõ veä sinh vaø baûo veä tai ?

Keát luaän chung : Hoïc sinh ñoïc khung ghi nhôù SGK

Hoïc sinh vaän duïng kieán thöùc veà cô quan phaân tích ñeå neâu ñöôïc 3 boä phaän cuûa cô quan phaân tích thính giaùc .

Hoïc sinh quan saùt kyõ sô ñoà caáu taïo tai ( Caù nhaân laøm baøi taäp

Moät vaøi hoïc sinh phaùt bieåu lôùp boå sung hoaøn chænh kieán thöùc

Caùc töø caàn ñieàn :

1 - Vaønh Tai ; 2 - OÁng Tai ;

3 - Maøng nhó ; 4 - Chuoãi xöông tai

Hoïc sinh caên cöù vaøo hình 51.1 vaø 51.2 vaø thoâng tin ñeå traû lôøi

Caù nhaân töï thu nhaän thoâng tin

Trao ñoài trong nhoùm thoáng nhaát yù kieán

Ñaïi dieän leân trình baøy caáu taïo oác tai treân tranh

Hoïc sinh ghi nhôù thoâng tin

1 hoïc sinh trình baøy laïi treân tranh

Hoïc sinh töï thu nhaän thoâng tin ( neâu ñöôïc :

Giöõ veä sinh tai

Baûo veä tai

Hoïc sinh töï ñeà ra caùc bieän phaùp .

I . Caáu taïo cuûa tai :

Cô quan phaân tích thính giaùc goàm :

Teá baøo thuï caûm thính giaùc

Daây thaàn kinh thính giaùc

Vuøng thính giaùc

Caáu taïo cuûa tai goàm :

Tai ngoaøi :

Vaønh tai : Höùng soùng aâm

OÁng tai : Höôùng soùng aâm

Maøng nhó : Khueách ñaïi aâm thanh

Tai giöaõ :

Chuoãi xöông tai : truyeàn soùng aâm .

Voì nhó : Caân baèng aùp suaát 2 beân maøng nhó

Tai trong :

Boä phaän tieàn ñình : Thu nhaän thoâng tin veà vò trí vaø söï chuyeån ñoäng cuûa cô theå trong khoâng gian .

OÁc tai : Thu nhaän kích thích soùng aâm

II . Chöùc naêng thu nhaän soùng aâm :

Caáu taïo oác Tai : oác tai xoaùn 2 voøng röôõi goàm :

OÁc tai xöông ( ôû ngoaøi )

OÁc tai maøng ( ôû trong )

Maøng tieàn ñình : ôû treân

Maøng cô sôû : ôû döôùi

Coù cô quan Coùoc ti chöaù caùc teá baøo thuï caûm thính giaùc

Cô cheá truyeàn aâm vaø söï thu nhaän caûm giaùc aâm thanh : Soùng aâm ( maøng nhó ( chuoãi xöông tai ( cöaû baàu ( chuyeån ñoäng ngoaïi dòch vaø noäi dòch ( rung maøng cô sôû ( kích thích cô quan Cooùc ti xuaát hieän xung thaàn kinh ( Vuøng thính giaùc ( Phaân tích cho bieát aâm thanh)

III . Veä sinh Tai

Giöõ gìn veä sinh tai

Baûo veä tai :

Khoâng duøng vaät saéc nhoïn ngoaùy tai .

Giöõ veä sinh muõi hoïng ñeå phoøng beänh cho tai

Coù bieän phaùp choáng , giaûm tieáng oàn

IV/ CUÛNG COÁ:

1 . Hoïc sinh trình baøy caáu taïo cuûa oác Tai treân tranh 51.2 ?

2 . Trình baøy quaù trình thu nhaän kích thích soùng aâm ?

3 . Vì sao coù theå xaùc ñònh ñöôïc aâm thanh phaùt ra töø beân phaûi hay traùi ?

V/ DAËN DOØ:

Hoïc baøi vaø traû lôøi caâu hoæ SGK

Ñoïc muïc : "em coù bieát "

Tìm hieåu hoaït ñoäng cuûa moät soá vaät nuoâi trong nhaø

Tuaàn : Tieát : 54 Ngaøy :

BAØI 52 : PHAÛN XAÏ KHOÂNG ÑIEÀU KIEÄN

VAØ PHAÛN XAÏ COÙ ÑIEÀU KIEÄN

I/ MUÏC TIEÂU:

1/Kieán thöùc:

Phaân bieät ñöôïc phaûn xaï khoâng ñieàu kieän vaø phaûn xaï coù ñieàu kieän .

Trình baøy ñöôïc quaù trình hình thaønh caùc phaûn xaï môùi vaø öùc cheá caùc phaûn xaï cuõ , neâu roõ caùc ñieàu kieän caàn khi thaønh laäp caùc phaûn xaï coù ñieàu kieän .

Neâu roõ yù nghiaõ cuûa phaûn xaï coù ñieàu kieän ñoái vôùi ñôøi soáng .

2/ Kyõ naêng:

Reøn kyõ naêng quan saùt , phaân tích hình

Reøn luyeän töu duy so saùnh vaø lieân heä thöïc teá

Kyõ naêng hoaït ñoäng nhoùm .

3 / Thaùi ñoä :

Giaùo duïc yù thöùc hoïc taäp nghieâm tuùc , chaêm chæ .

II/ CHUAÅN BÒ:

1/ Giaùo vieân: Tranh phoùng to hình 52.1 ; 52.2 ; 52 . 3

Baûng phuï ghi noäi dugn baûng 52 . 2 .

III/ TIEÁN TRÌNH BAØI HOÏC:

1/ OÅn ñònh lôùp

2 / Kieàm tra baøi cuõ :

Hoïc sinh trình baøy caáu taïo cuûa oác Tai treân tranh 51.2 ?

Trình baøy quaù trình thu nhaän kích thích soùng aâm ?

Vì sao coù theå xaùc ñònh ñöôïc aâm thanh phaùt ra töø beân phaûi hay traùi ?

3 / Caùc hoaït ñoäng daïy vaø hoïc:

Môû baøi : GV cho hoïc sinh nhaéc laïi khaùi nieäm phaûn xaï ( baøi hoâm nay seõ tìm hieåu veà caùc loaïi phaûn xaï

Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Noäi dung ghi baøi Hoaït ñoäng 1 : Phaân bieät phaûn xaï coù ñieàu kieän vaø khoâng ñieàu kieän

GV yeâu caàu hoïc sinh caùc nhoùm laøm baøi taäp muïc ( ( tr 166 SGK )

GV ghi nhanh ñaùp aùn leân goùc baûng , chöa caàn chöaû baøi

GV yeâu caàu hoïc sinh nghieân cöùu thoâng tin ( tr 166 SGK ) ( chöaû baøi taäp .

GV choát laïi ñaùp aùn ñuùng :

Phaûn xaï khoâng ñieàu kieän : 1,2,4

Phaûn xaï coù ñieàu kieän : 3,5,6

GV yeâu caàu hoïc sinh tìm theâm 2 ví duï cho moãi loaïi phaûn xaï

GV hoaøn thieän laïi ñaùp aùn roài chuyeån sang hoaït ñoäng 2 .

Hoaït ñoäng 2: Söï hình thaønh phaûn xaï coù ñieàu kieän

Muïc tieâu : Trình baøy ñöôïc quaù trình thaønh laäp vaø öùc cheá phaûn xaï coù ñieàu kieän . Neâu ñöôïc caùc ñieàu kieän caàn coù khi thaønh laäp caùc phaûn xaï coù ñieàu kieän.

GV yeâu caàu hoïc sinh nghieân cöùu thì nghieäm cuûa Paploáp ( Trình baøy thí nghieäm thaønh laäp , tieát nöôùc boït khi coù aùnh saùng ñeøn ?

GV cho goïi hoïc sinh leân trình baøy treân tranh .

GV chænh lyù , hoaøn thieän kieán thöùc

GV cho hoïc sinh thaûo luaän :

Ñeå thaønh laäp ñöôïc phaûn xaï coù ñieàu kieän caàn coù nhöõng ñieàu kieän gì ?

Thöïc chaát cuûa vieäc thaønh laäp phaûn xaï coù ñieàu kieän ?

GV hoaøn thieän laïi kieán thöùc .

GV coù theå môû roäng theâm ñöôøng lieân heä taïm thôøi gioáng nhö baõi coû neáu ta ñi thöôøng xuyeân ( seõ coù con ñöôøng , ta khoâng ñi nöaõ coû seõ laáp kín .

GV yeâu caàu hoïc sinh lieân heä thöïc teá ( Taïo thoùi quen toát .

Trong thí nghieäm treân neáu ta chæ baät ñeøn maø khoâng cho choù aên nhieàu laàn thì hieän töôïng gì seõ xaûy ra ?

Neâu yù nghiaõ cuûa söï hình thaønh vaø öùc cheá cuûa phaûn xaï coù ñieàu kieän ñoái vôùi ñôøi soáng ?

GV yeâu caàu hoïc sinh laøm baøi taä muïc ( ( tr 167 )

GV nhaän xeùt , söaû chöaõ . Hoaøn thieän caùc ví duï cuûa hoïc sinh .

Hoaït ñoäng 3: So saùnh caùc tính chaát cuûa phaûn xaï khoâng ñieàu kieän vôùi phaûn xaï coù ñieàu kieän .

GV yeâu caàu hoïc sinh hoaøn thaønh baûng 52.2 tr 168 .

GV treo baûng phuû goïi hoïc sinh leân trình baøy .

GV choát laõi ñaùp aùn ñuùng .

Gv yeâu caàu hoïc sinh ñoïc kyõ thoâng tin : Moái quan heä giöaõ phaûn xaï coù ñieàu kieän vôùi phaûn xaï khoâng ñieàu kieän .

Keát luaän chung : Hoïc sinh ñoïc khung ghi nhôù SGK

Hoïc sinh ñoïc kyõ noäi dung baûng 52 . 1

Trao ñoåi nhoùm hoaøn thaønh baøi taäp .

Moät soá nhoùm ñoïc keát quaû

Hoïc sinh töï thu nhaän thoâng tin , ghi nhôù kieán thöùc .

Ñoái chieáu vôùi keát quaû baøi taäp ( söaû chöaõ , boå sung .

Moät vaøi hoïc sinh phaùt bieåu lôùp nhaän xeùt boå sung .

Hoïc sinh quan saùt kyõ hình 52 (1( 3) , ñoïc kyõ chuù thích ( töï thu nhaän thoâng tin

Thaûo luaän nhoùm ( thoáng nhaát yù kieán neâu ñöôïc caùc böôùc tieán haønh thí nghieäm

Ñaïi dieän caùc nhoùm trình baøy , caùc nhoùm khaùc boå sung

Hoïc sinh vaän duïng kieán thöùc ôû treân ( Neâu ñöôïc caùc ñieàu kieän ñeå thaønh laäp phaûn xaï coù ñieàu kieän .

Hoïc sinh neâu ñöôïc : Choù seõ khoâng tieát nöôùc boït khi coù aùnh ñeøn nöaõ .

( Ñaûm baûo söï thích nghi vôùi ñieàu kieän soáng thay ñoåi

Hoïc sinh döaï vaøo hình 52 keát hôïp kieán thöùc veà quaù trình thaønh laäp vaø öùc cheá phaûn xaï coù ñieàu kieän ( Laáy ví duï .

Moât vaøi hoïc sinh neâu ví duï .

Hoïc sinh döaï vaøo kieán thöùc cuûa muïc I vaø II , thaûo luaän nhoùm ( Laøm baøi taäp .

Ñaïi dieän nhoùm leân laøm treân baûng phuï , Lôùp nhaän xeùt boå sung.

Hoïc sinh töï ruùt keát luaän

I . Phaân bieät phaûn xaï coù ñieàu kieän vaø khoâng ñieàu kieän :

SGK trang 166

II . Söï hình thaønh phaûn xaï coù ñieàu kieän :

a/ Hình thaønh phaûn xaï coù ñieàu kieän

Ñieàu kieän ñeå thaønh laäp phaûn xaï coù ñieàu kieän :

Phaûi coù söï keát hôïp giöaõ kích thích coù ñieàu kieän vôùi kích thích khoâng ñieàu kieän .

Quaù trình keát hôïp ñoù phaûi ñöôïc laäp ñi laäp laïi nhieàu laàn .

Thöïc chaát cuûa vieäc thaønh laäp phaûn xaï coù ñieàu kieän laø söï hình thaønh ñöôøng lieân laïc thaàn kinh taïm thôøi noái caùc vuøng cuûa voû naõo vôùi nhau .

b/ ÖÙc cheá phaûn xaï coù ñieàu kieän :

Khi phaûn xaï coù ñieàu kieän khoâng ñöôïc cuûng coá ( Phaûn xaï maát daàn

YÙ nghiaõ :

Ñaûm baûo söï thích nghi vôùi moâi tröôøng vaø ñieàu kieän soáng luoân thay ñoåi

Hình thaønh caùc thoùi quen taäp quaùn toát ñoái vôùi con ngöôøi .

III . So saùnh tính chaát cuûa phaûn xaï khoâng ñieàu kieän vaø coù ñieàu kieän :

So saùnh : Noäi dung baûng 52.2 ñaõ hoaøn thieän .

Moái lieân heä : thoâng tin ( tr. 168 SGK

IV/ CUÛNG COÁ:

1 . Phaân bieät phaûn xaï coù ñieàu kieän vôùi phaûn xaï khoâng ñieàu kieän ?

2 . Ñoïc muïc : "Em coù bieát?", traû lôøi caâu hoûi: Vì sao quaân só heát khaùt vaø nhaø Chuaù chòu maát meøo?

V/ DAËN DOØ:

Hoïc baøi vaø traû lôøi caâu hoæ SGK

Ñoïc muïc : "em coù bieát "

Chuaån bò baøi 53 .

Tuaàn : Tieát : 55

BAØI 53 : HOAÏT ÑOÄNG THAÀN KINH CAÁP CAO ÔÛ NGÖÔØI

I/ MUÏC TIEÂU:

1/Kieán thöùc:

Phaân tích ñöôïc nhöõng ñieåm gioáng vaø khaùc nhau giöaõ caùc phaûn xaï coù ñieàu kieän ôû ngöôøi vôùi caùc ñoäng vaät noí chung vaø thuù noùi rieâng .

Trình baøy ñöôïc vai troø cuûa tieáng noùi , chöõ vieát vaø khaû naêng tö duy tröøu töôïng ôû ngöôøi .

2/ Kyõ naêng:

Reøn luyeän töu duy , suy luaän

3 / Thaùi ñoä :

Giaùo duïc yù thöùc hoïc taäp , xaây döïng thoùi quen neáp soáng vaên hoaù

II/ CHUAÅN BÒ:

Giaùo vieân: Tranh cung phaûn xaï

Tö lieäu veà söï hình thaønh tieáng noùi vaø chöõ vieát

Tranh caùc vuøng cuûa voû naõo .

III/ TIEÁN TRÌNH BAØI HOÏC:

1/ OÅn ñònh lôùp

2 / Kieàm tra baøi cuõ :

Phaân bieät phaûn xaï coù ñieàu kieän vôùi phaûn xaï khoâng ñieàu kieän ?

3 / Caùc hoaït ñoäng daïy vaø hoïc:

Môû baøi : Söï thaønh laäp vaø uùc cheá phaûn xaï coù ñieàu kieän coù yù nghiaõ raát lôùn trong ñôøi soáng . Baøi hoâm nay , chuùng ta seõ tìm hieåu söï gioáng nhau vaø khaùc nhau giöaõ caùc phaûn xaï coù ñieàu kieän ôû ngöôøi vaø ñoäng vaät :

Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Noäi dung ghi baøi Hoaït ñoäng 1 : Söï thaønh laäp vaø öùc cheá caùc phaûn xaï coù ñieàu kieän ôû ngöôøi .

Muïc tieâu : Hieåu roõ söï thaønh laäp vaø öùc cheá caùc phaûn xaï coù ñieàu kieän ôû ngöôøi vaø töø ñoù chæ ra ñöôïc söï gioáng vaø khaùc nhau giöaõ caùc phaûn xaï coù ñieàu kieän ôû ngöôøi vaø ñoäng vaät .

GV yeâu caàu hoïc sinh nghieân cöùu thoâng tin SGK ( traû lôøi caâu hoûi

Thoâng tin treân cho em bieát nhöõng gì ?

Laáy ví duï trong ñôøi soáng veà söï thaønh laäp phaûn xaï môùi , vaø öùc cheá phaûn xaï cuõ ?

GV nhaán maïnh : khi phaûn xaï coù ñieàu kieän khoâng ñöôïc cuûng coá ( öùc cheá seõ xuaát hieän .

Söï thaønh laäp vaø öùc cheá phaûn xaï coù ñieàu kieän ôû ngöôøi gioáng vaø khaùc ôû ñoäng vaät nhöõng ñieåm naøo ?

GV yeâu caàu hoïc sinh laáy ví duï cuï theå .

Hoaït ñoäng 2: Vai troø cuûa tieáng noùi vaø chöõ vieát .

GV yeâu caàu hoïc sinh tìm hieåu thoâng tin ( Tieáng noùi vaø chöõ vieát coù vai troø gì trong ñôøi soáng ?

GV coù theå yeâu caàu hoïc sinh laáy ví duï thöïc teá ñeû minh hoaï

GV hoaøn thieän kieán thöùc .

Hoaït ñoäng 3: Tö duy tröøu töôïng .

GV phaân tích ví duï : Con gaø con traâu , con caù ..... coù ñaëc ñieåm chung ( xaây döïng khaùi nieäm " Ñoäng vaät " ( GV toång keát laïi kieán thöùc .

Keát luaän chung : Hoïc sinh ñoïc khung ghi nhôù SGK

Caùc nhaân töï thu nhaän thoâng tin vaø traû lôøi caâu hoûi . Yeâu caàu neâu ñöôïc :

Phaûn xaï coù ñieàu kieän hình thaønh ôû treû töø raát sôùm

Beân caïnh söï thaønh laäp , xaûy ra quaù trình öùc cheá phaûn xaï giöùp cô theå thích nghi vôù ñôøi soáng

Laáy ñöôïc caùc ví duï nhö hoïc taäp , xaây döïng thoùi quen .

Gioáng nhau veà quaù trình thaønh laäp vaø öùc cheá phaûn xaï coù ñieàu kieän vaø yù nghiaõ cuûa chuùng ñoái vôùi ñôøi soáng .

Khaùc nhau veà soá löôïng phaûn xaï vaø möùc ñoä phöùc taïp cuûa phaûn xaï .

Hoïc sinh töï thu nhaän thoâng tin . Neâu ñöôïc :

Tieáng noùi vaø chöõ vieát giuùp moâ taû söï vaät ( nghe töôûng töôïng ra ñöôïc

Tieáng noùi vaø chöõ vieát laø keát quaû cuûa quaù trình hoïc taäp ( hình thaønh caùc phaûn xaï coù ñieàu kieän .

Tieáng noùi vaø chöõ vieát laø phöông tieän giao tieáp , truyeàn ñaït kinh nghieäm cho nhau vaø cho theá heä sau.

Hoïc sinh ghi nhôù kieán thöùc

I . Söï thaønh laäp vaø öùc cheá caùc phaûn xaï coù ñieàu kieän ôû ngöôøi .

Söï thaønh laäp phaûn xaï coù ñieàu kieän vaø öùc cheá coù ñieàu kieän laø 2 quaù trình thuaän nghòch lieân heä maät thieát vôùi nhau ( Giuùp cô theå thích nghi vôùi ñôøi soáng .

II . Vai troø cuûa tieáng noùi vaø chöõ vieát

Tieáng noùi vaø chöõ vieát laø tín hieäu gaây ra caùc phaûn xaï coù ñieàu kieän caáp cao

Tieáng noùi vaø chöõ vieát laø phöông tieän ñeå con ngöôøi giao tieáp . trao ñoåi kinh nghieäm vôùi nhau .

III . Töu duy tröøu töôïng :

Töø nhöõng thuoäc tính chung cuûa söï vaät , con ngöôøi bieát khaùi quaùt hoaù thaønh nhöõng khaùi nieäm ñöôïc dieãn ñaït baèng caùc töø .

Khaû naêng khaùi quaùt hoaù , tröøu töôïng hoaù ( laø cô sôû tö duy tröøu töôïng .

IV/ CUÛNG COÁ:

1 . YÙ nghiaõ cuûa söï thaønh laäp vaø öùc cheá caùc phaûn xaï coù ñieàu kieän trong ñôøi soáng con ngöôøi ?

2 . Vai troø cuûa tieáng noùi vaø chöõ vieát trong ñôøi soáng ?

V/ DAËN DOØ:

Hoïc baøi vaø traû lôøi caâu hoæ SGK

OÂn taäp toaøn boä chöông thaàn kinh

Tìm hieåu caùc bieän phaùp veä sinh heä thaàn kinh .

Tuaàn : Tieát : 56

BAØI 54 : VEÄ SINH HEÄ THAÀN KINH

I/ MUÏC TIEÂU:

1/Kieán thöùc:

Hieåu roõ yù nghiaõ sinh hoïc cuûa giaác nguû ñoái vôùi söùc khoeû

Phaân tích yù nghiaõ cuûa lao ñoäng vaø nghæ ngôi hôïp lyù traùnh aûnh höôûng xaáu ñeán heä thaàn kinh .

Neâu roõ ñöôïc taùc haïi cuûa ma tuùy vaø caùc chaát gaây nghieân ñoái vôùi söùc khoeû vaø heä thaàn kinh .

Xaây döïng cho baûn thaân moät keá hoaïch hoïc taäp vaø nghæ ngôi hôïp lí ñeå ñaûm baûo söùc khoeû cho hoïc taäp .

2/ Kyõ naêng:

Reøn luyeän tö duy , khaû naêng lieân heä thöïc teá vaø kyõ naêng hoaït ñoäng nhoùm

3 / Thaùi ñoä :

Giaùo duïc yù thöùc giöõ veä sinh , giöõ gìn söùc khoeû

Coù thaùi ñoä kieân quyeát traùnh xa ma tuùy .

II/ CHUAÅN BÒ:

Giaùo vieân: Tranh aûnh truyeàn thoâng veà taùc haïi cuûa chaát gaây nghieân : Röôïu , thuoác laù , ma tuùy

Baûng phuï ghi noäi dung baûng 54

Loaïi chaát Teân chaát Taùc haïi Chaát kích thích Röôïu

Nöôùc cheø , caø pheâ Hoaït ñoäng voû naõo bò roái loaïn , trí nhôù keùm

Kích thích heä thaàn kinh , gaây khoù nguû Chaát gaây nghieän Thuoác laù

Ma tuùy Cô theå suy yeáu , deã maéc caùc beänhung thö . Khaû naêng laøm vieäc trí oùc giaûm , trí nhôù keùm

Suy yeáu noøi gioáng , caïn kieän kinh teá , laây nhieãm HIV , maát nhaân caùch ... Hoïc sinh : Tìm hieåu taùc haïi cuûa chaát kích thích vaø chaát gaây nghieän , SGK , Baûng phuï

III/ TIEÁN TRÌNH BAØI HOÏC:

1/ OÅn ñònh lôùp

2 / Kieàm tra baøi cuõ :

YÙ nghiaõ cuûa söï thaønh laäp vaø öùc cheá caùc phaûn xaï coù ñieàu kieän trong ñôøi soáng con ngöôøi ?

Vai troø cuûa tieáng noùi vaø chöõ vieát trong ñôøi soáng ?

3 / Caùc hoaït ñoäng daïy vaø hoïc:

Môû baøi : Heä thaàn kinh coù vai troø ñieàu khieån , ñieàu hoaø vaø phoái hôïp söï hoaït ñoäng cuûa caùc cô quan trong cô theå ( Laøm theá naøo ñeå heä thaàn kinh hoaït ñoäng toát ( Baøi môùi .

Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Noäi dung ghi baøi Hoaït ñoäng 1 : YÙ nghiaõ cuûa giaác nguû ñoái vôùi söùc khoeû .

GV coù theå cung caáp thoâng tin veà giaác nguû :

Choù coù theå nhòn aên 20 ngaøy vaãn coù theå nuoâi beùo trôû laïi ñöôïc nhöõng maát nguû 10 - 12 ngaøy laø cheát .

GV yeâu caàu hoïc sinh thaûo luaän :

Vì sao noùi nguû laø moät nhu caàu sinh lyù cuûa cô theå ?

Giaác nguû coù moät yù nghiaõ nhö theá naøo ñoái vôùi söùc khoeû ?

GV thoâng baùo baûn chaát veà nhu caàu nguû ôû caùc ñoä tuoåi khaùc nhau .

GV cho hoïc sinh tieáp tuïc thaûo luaän

Muoán coù giaác nguû toát caàn nhöõng ñieàu kieän gì ? Neâu nhöõng yeáu toá aûnh höôûng tröïc tieáp hoaëc giaùn tieáp ñeán giaác nguû ?

GV choát laïi caùc bieän phaùp ñeå coù giaác nguû toát

Hoaït ñoäng 2: Lao ñoäng vaø nghæ ngôi hôïp lyù .

GV yeâu caàu hoïc sinh traû lôøi caâu hoûi :

Taïi sao khoâng neân laøm vieäc quaù söùc ? Thöùc quaù khuya ?

GV goïi moät hoïc sinh ñoïc to laïi thoâng tin SGK tr 172 .

GV hoaøn thieän kieán thöùc

Hoaït ñoäng 3: Traùnh laïm duïng caùc chaát kích thích vaø öùc cheá ñoái vôùi heä thaàn kinh .

GV yeâu caàu hoïc sinh quan saùt tranh keát hôïp hieåu bieát cuûa baûn thaân ( thaûo luaän hoaøn thaønh baûng 54 .

GV keû baûng 54 goïi hoïc sinh leân ñieàn .

GV neân khuyeán khích hoïc sinh neâu ñöôïc caùc ví duï cuï theå vaø thaùi ñoä cuûa caùc em .

GV hoaøn thieän kieán thöùc .

Keát luaän chung : Hoïc sinh ñoïc khung ghi nhôù SGK

Hoïc sinh döïa vaøo nhöõng hieåu bieát cuûa baûn thaân , thaûo luaän trong nhoùm ( thoáng nhaát yù kieán .

Nguû laø 1 ñoøi hoûi töï nhieân cuûa cô theå , caàn hôn aên

Nguû ñeå phuïc hoài hoaït ñoäng cuûa cô theå .

Hoïc sinh döïa vaøo caûm nhaän cuûa baûn thaân , thaûo luaän thoáng nhaát caâu traû lôøi .

Nguû ñuùng giôø .

Traùnh caùc yeáu toá aûnh höôûng ñeán giaác nguû . Chaát kích thích , phoøng nguû , aùo quaàn , giöôøng nguû ...

Hoïc sinh neâu ñöôïc : Ñeå traùnh gaây caêng thaúng , meát moûi cho heä thaàn kinh .

Hoïc sinh ghi nhôù thoâng tin (

Hoïc sinh vaän duïng nhöõng hieåu bieát thoâng qua saùch baùo ... trao ñoåi nhoùm thoáng nhaát yù kieán .

Ñaïi dieän nhoùm leân hoaøn thaønh ( Caùc nhoùm khaùc boå sung .

Hoïc sinh töï ñieàu chænh

I . YÙ nghiaõ cuûa giaác nguû ñoái vôùi söùc khoeû .

Nguû laø quaù trình öùc cheá cuûa boä naõo ñaûm baûo söï phuïc hoài khaû naêng laøm vieäc cuûa heä thaàn kinh .

Bieän phaùp ñeå coù giaác nguû toát :

Cô theå saûng khoaùi

Choã nguû thuaän tieän

Khoâng duøng caùc chaát kích thích nhö : traø , caø pheâ ...

Traùnh caùc kích thích aûnh höôûng tôùi giaác nguû

II . Lao ñoäng vaø nghæ ngôi hôïp lyù :

Lao ñoäng vaø nghæ ngôi hôïp lyù ñeå giöõ gìn vaø baûo veä heä thaàn kinh .

Bieän phaùp : 3 bieän phaùp SGK tr 172

III . Traùnh laïm duïng caùc chaát kích thích vaø öùc cheá ñoái vôùi heä thaàn kinh :

Baûng 54 IV/ CUÛNG COÁ:

1 . Muoán ñaûm baûo giaác nguû toát caàn nhöõng ñieàu kieän gì ?

2 . Trong veä sinh heä thaàn kinh caàn quan taâm nhöõng vaán ñeà gì ? Taïi sao ?

3 . EM haõy ñeà ra keá hoaïch cho baûn thaân ñeå ñaûm baûo söùc khoeû cho hoïc taäp ... ?

V/ DAËN DOØ:

Hoïc baøi vaø traû lôøi caâu hoæ SGK

OÂn taäp toaøn boä chöông thaàn kinh

Tìm hieåu veà heä noäi tieát . Tuaàn : Tieát : 58

CHÖÔNG X : NOÄI TIEÁT

BAØI 55 : GIÔÙI THIEÄU CHUNG HEÄ NOÄI TIEÁT

I/ MUÏC TIEÂU:

1/Kieán thöùc:

Trình baøy ñöôïc söï gioáng vaø khaùc nhau giöaõ tuyeán noäi tieát vaø tuyeán ngoaïi tieát .

Neâu ñöôïc teân caùc tuyeán noäi tieát chính cuûa cô theå vaø vò trí cuûa chuùng .

Trình baøy ñöôïc tính chaát vaø vai troø cuûa caùc saûn phaûm tieát cuûa tuyeán noäi tieát , töø ñoù neâu roõ taàm quan troïng cuûa tuyeán noäi tieát ñoái vôùi ñôøi soáng .

2/ Kyõ naêng:

Phaùt trieån kyõ naêng quan saùt hình .

Kyõ naêng hoaït ñoäng nhoùm

II/ CHUAÅN BÒ:

Giaùo vieân: Tranh phoùng to hình 55.1 , 55.2 , 55. 3 .

III/ TIEÁN TRÌNH BAØI HOÏC:

1/ OÅn ñònh lôùp

2 / Kieàm tra baøi cuõ :

Muoán ñaûm baûo giaác nguû toát caàn nhöõng ñieàu kieän gì ?

Trong veä sinh heä thaàn kinh caàn quan taâm nhöõng vaán ñeà gì ? Taïi sao ?

3 / Caùc hoaït ñoäng daïy vaø hoïc:

Môû baøi : Cuøng vôùi heä thaàn kinh , caùc tuyeán noäi tieát cuõng ñoùng va troø quan troïng trong vieäc ñieàu hoaø caùc quaù trình sinh lyù trong cô theå . Vaäy tuyeán noäi tieát laø gì ? Coù nhöõng tuyeán noäi tieát naøo ?

Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Noäi dung ghi baøi Hoaït ñoäng 1 : Ñaëc ñieåm cuûa heä noäi tieát .

GV yeâu caàu hoïc sinh nghieân cöùu thoâng tin ( SGK tr 174 ( thoâng tin treân cho em bieát ñieàu gì ?

GV hoaøn thieän kieán thöùc .

Hoaït ñoäng 2 : Phaân bieät tuyeán noäi tieát vôùi tuyeán ngoaïi tieát .

Muïc tieâu : Phaân bieät ñöôïc tuyeán noäi tieát vôùi tuyeán ngoaïi tieát . Naém ñöôïc vò trí cuûa caùc tuyeán noäi tieát chính .

GV yeâu caàu hoïc sinh nghieân cöùu hình 55.1 , 55.2 ( thaûo luaän caùc caâu hoûi muïc ( tr 174 :

Neâu söï khaùc bieät giöaõ tuyeán noäi tieát vaø tuyeán ngoaïi tieát ?

Keå teân caùc tuyeán maø em ñaõ bieát ? Chuùng thuoäc loaïi tuyeán naøo ?

GV toång keát laïi kieán thöùc .

GV goïi hoïc sinh keå teân caùc tuyeán ñaõ hoïc .

GV yeâu caàu caùc nhoùm cho bieát chuùng thuoäc loaïi tuyeán naøo ?

GV höôùng daãn hoïc sinh quan saùt hình 55.3 giôùi thieäu caùc tuyeán noäi tieát chính .

Hoaït ñoäng 2: Hooùcmoân

Muïc tieâu : Trình baøy ñöôïc tính chaát , vai troø cuûa hooùcmoân , töø ñoù xaùc ñònh taàm quan troïng cuûa heä noäi tieát .

GV yeâu caàu hoïc sinh nghieân cöùu thoâng tin ( tr 174 ( Hoocmoân coù nhöõng tính chaát naøo ?

GV ñöa theâm moät soá thoâng tin :

Hooùcmoân ( Cô quan ñích theo cô ñích theo cô cheá chiaø khoaù vaø oå khoaù .

Moãi tính chaát cuûa hoocmoân GV coù theå ñöa theâm ví duï ñeå phaân tích

GV cung caáp thoâng tin cho hoïc sinh nhö SGK :

GV löu yù cho hoïc sinh : Trong ñieàu kieän hoaït ñoäng bình thöôøng cuûa tuyeán ( ta khoâng thaáy vai troø cuûa chuùng . Khi maát caân baèng hoaït ñoäng moät tuyeán ( Gaây tình traïng beänh lyù .

( Xaùc ñònh taàm quan troïng cuûa heä noäi tieát

Taïi sao khoâng neân laøm vieäc quaù söùc ? Thöùc quaù khuya ?

GV goïi moät hoïc sinh ñoïc to laïi thoâng tin SGK tr 172 .

GV hoaøn thieän kieán thöùc

Hoaït ñoäng 3: Traùnh laïm duïng caùc chaát kích thích vaø öùc cheá ñoái vôùi heä thaàn kinh .

GV yeâu caàu hoïc sinh quan saùt tranh keát hôïp hieåu bieát cuûa baûn thaân ( thaûo luaän hoaøn thaønh baûng 54 .

GV keû baûng 54 goïi hoïc sinh leân ñieàn .

GV neân khuyeán khích hoïc sinh neâu ñöôïc caùc ví duï cuï theå vaø thaùi ñoä cuûa caùc em .

GV hoaøn thieän kieán thöùc .

Keát luaän chung : Hoïc sinh ñoïc khung ghi nhôù SGK

Hoïc sinh döïa vaøo nhöõng hieåu bieát cuûa baûn thaân , thaûo luaän trong nhoùm ( thoáng nhaát yù kieán .

Nguû laø 1 ñoøi hoûi töï nhieân cuûa cô theå , caàn hôn aên

Nguû ñeå phuïc hoài hoaït ñoäng cuûa cô theå .

Hoïc sinh döïa vaøo caûm nhaän cuûa baûn thaân , thaûo luaän thoáng nhaát caâu traû lôøi .

Nguû ñuùng giôø .

Traùnh caùc yeáu toá aûnh höôûng ñeán giaác nguû . Chaát kích thích , phoøng nguû , aùo quaàn , giöôøng nguû ...

Hoïc sinh neâu ñöôïc : Ñeå traùnh gaây caêng thaúng , meát moûi cho heä thaàn kinh .

Hoïc sinh ghi nhôù thoâng tin (

Hoïc sinh vaän duïng nhöõng hieåu bieát thoâng qua saùch baùo ... trao ñoåi nhoùm thoáng nhaát yù kieán .

Ñaïi dieän nhoùm leân hoaøn thaønh ( Caùc nhoùm khaùc boå sung .

Hoïc sinh töï ñieàu chænh

I . YÙ nghiaõ cuûa giaác nguû ñoái vôùi söùc khoeû .

Nguû laø quaù trình öùc cheá cuûa boä naõo ñaûm baûo söï phuïc hoài khaû naêng laøm vieäc cuûa heä thaàn kinh .

Bieän phaùp ñeå coù giaác nguû toát :

Cô theå saûng khoaùi

Choã nguû thuaän tieän

Khoâng duøng caùc chaát kích thích nhö : traø , caø pheâ ...

Traùnh caùc kích thích aûnh höôûng tôùi giaác nguû

II . Lao ñoäng vaø nghæ ngôi hôïp lyù :

Lao ñoäng vaø nghæ ngôi hôïp lyù ñeå giöõ gìn vaø baûo veä heä thaàn kinh .

Bieän phaùp : 3 bieän phaùp SGK tr 172

III . Traùnh laïm duïng caùc chaát kích thích vaø öùc cheá ñoái vôùi heä thaàn kinh :

Baûng 54 IV/ CUÛNG COÁ:

1 . Muoán ñaûm baûo giaác nguû toát caàn nhöõng ñieàu kieän gì ?

2 . Trong veä sinh heä thaàn kinh caàn quan taâm nhöõng vaán ñeà gì ? Taïi sao ?

3 . EM haõy ñeà ra keá hoaïch cho baûn thaân ñeå ñaûm baûo söùc khoeû cho hoïc taäp ... ?

V/ DAËN DOØ:

Hoïc baøi vaø traû lôøi caâu hoæ SGK

OÂn taäp toaøn boä chöông thaàn kinh

Tìm hieåu veà heä noäi tieát .

Tuaàn : Tieát : 58

BAØI 56 : TUYEÁN YEÂN , TUYEÁN GIAÙP

I/ MUÏC TIEÂU:

1/Kieán thöùc:

Trình baøy ñöôïc vò trí , caáu taïo , chöùc naêng cuûa tuyeán yeân .

Neâu roõ ñöôïc vò trí vaø chöùc naêng cuûa tuyeán giaùp

Xaùc ñònh roõ moái quan heä nhaân quaû giöõa hoaït ñoäng cuûa caùc tuyeán vôùi caùc beänh do Hoocmoân cuûa caùc tuyeán ñoù tieát ra quaù ít hoaëc quaù nhieàu .

2/ Kyõ naêng:

Phaùt trieån kyõ naêng quan saùt hình .

Kyõ naêng hoaït ñoäng nhoùm

3 / Kyõ naêng:

Giaùo duïc yù thöùc giöõ gìn söùc khoeû , baûo veä cô theå .

II/ CHUAÅN BÒ:

Giaùo vieân: Tranh phoùng to hình 56.2 , 56.3 , 55. 3 .

Baûng 56 . 1

III/ TIEÁN TRÌNH BAØI HOÏC:

1/ OÅn ñònh lôùp

2 / Kieàm tra baøi cuõ :

So saùnh tuyeán noäi tieát vaø tuyeán ngoaïi tieát ?

Neâu vai troø cuûa hoocmoân , töø ñoù xaùc ñònh taàm quan troïng cuûa heä noäi tieát ?

3 / Caùc hoaït ñoäng daïy vaø hoïc:

Môû baøi : Tuyeán yeân vaø tuyeán giaùp laø 2 tuyeán coù vai troø raát quan troïng ñoái vôùi hoaït ñoäng cuûa cô theå . Vaäy caùc tuyeán ñoù coù caáu taïo vaø chöùc naêng nhö theá naøo ?

Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Noäi dung ghi baøi Hoaït ñoäng 1 : Tuyeán yeân .

GV yeâu caàu hoïc sinh quan saùt hình 55.3 , nghieân cöùu thoâng tin ( SGK tr 176 ( thaûo luaän caùc caâu hoûi :

Tuyeán yeân naèm ôû ñaâu ? Coù caáu taïo nhö theá naøo ?

Hoocmoân tuyeán yeân taùc ñoäng tôùi nhöõng cô quan naøo ?

GV hoaøn thieän laïi kieán thöùc : Coù theå neâu theâm moät soá thoâng tin nhö SGV .

GV goïi 1 , 2 hoïc sinh ñoïc to laïi thoâng tin baûng 56 . 1

GV ñöa theâm tranh aûnh , thoâng tin lieân quan ñeán caùc beänh do hoocmoân tieát nhieàu hoaët ít .

Hoaït ñoäng 2 : Tuyeán giaùp .

GV yeâu caàu hoïc sinh nghieân cöùu thoâng tin , quan saùt hình 56.2 ( Traû lôøi caâu hoûi :

Neâu vò trí tuyeán giaùp ?

Caáu taïo vaø taùc duïng cuûa tuyeán giaùp ?

GV toång keát laïi caùc yù kieán

GV yeâu caàu hoïc sinh thaûo luaän caâu hoûi : " Neâu yù nghiaõ cuûa cuoäc vaän ñoäng " Toaøn daân duøng muoái Ioát "

GV ñöa theâm thoâng tin veà vai troø cuûa tuyeán yeân trong ñieàu hoaø hoaït ñoäng tuyeán giaùp .

Phaân bieät beänh Bazôñoâ vôùi beänh böôùu coå do thieáu Ioát :

Nguyeân nhaân ?

Haäu quaû ?

Keát luaän chung : Hoïc sinh ñoïc khung ghi nhôù SGK

Hoïc sinh quan saùt hình , ñoïc kyõ thoâng tin vaø baûng 56 . 1 ( töï thu nhaän kieán thöùc .

Thaûo luaän nhoùm thoáng nhaát yù kieán :

Neâu ñöôïc vò trí caáu taïo cuûa tuyeán .

Keå teân ñöôïc caùc cô quan chòu aûnh höôûng nhö baûng 56.1 .

Ñaïi dieän nhoùm phaùt bieåu , caùc nhoùm khaùc boå sung

1 hoaëc 2 hoïc sinh ñoïc to baûng 56.1 , lôùp theo doõi ghi nhôù teân hoocmoân vaø taùc duïng cuûa chuùng .

Caù nhaân laøm vieäc ñoäc laäp vôùi SGK ( töï thu nhaän thoâng tin ñeå traû lôøi caâu hoûi :

Vò trí : Tröôùc suïn giaùp

Caáu taïo : Nang tuyeán vaø teá baøo tieát

Vai troø : Trong trao ñoåi chaát vaø chuyeån hoaù .

Moät soá hoïc sinh phaùt bieåu lôùp boå sung .

Hoïc sinh döaï vaøo thoâng tin SGK vaø kieán thöùc thöïc teá ( Nhoùm , thoáng nhaát yù kieán .

Thieáu Ioát ( Giaûm chöùc naêng tuyeán giaùp ( böôùu coå

Haäu quaû : treû em chaäm lôùn , trí naõo keùm phaùt trieån , ngöôøi lôùn hoaït ñoäng thaàn kinh giaûm suùt .

( caàn duøng muoái Ioát boà sung khaåu phaàn aên haèng ngaøy .

I . Tuyeán yeân :

Vò trí : Naèm ôû neàn soï , coù lieân quan ñeán vuøng döôùi ñoài .

Caáu taïo goàm 3 thuøy

Thuøy tröôùc

Thuøy giöaõ

Thuøy sau

Hoaït ñoäng cuûa tuyeán yeân chiuï söï ñieàu khieån tröïc tieáp hoaëc giaùn tieáp cuûa heä thaàn kinh

Vai troø :

Tieát hoocmoân kích thích hoaït ñoäng cuûa nhieàu tuyeán noäi tieát

Tieát hoocmoân aûnh höôûng tôùi moät soá quaù trình sinh lyù trong cô theå .

II . Tuyeán Giaùp .

Vò trí : Naèm tröôùc suïn giaùp cuûa thanh quaûng , naëng 10 - 25 g

Hoocmoân laø Tiroâxin , coù vai troø quan troïng trong trao ñoåi chaát vaø chuyeån hoaù ôû teá baøo .

Tuyeán giaùp cuøng tuyeán caän giaùp coù vai troø trong ñieàu hoaø trao ñoåi can xi vaø phoát pho troïng maùu .

IV/ CUÛNG COÁ:

1 . Laäp baûng toång keát vai troø cuûa caùc tuyeán noäi tieát theo maãu baûng 56.2 tr 178 GSK

2 . Phaân bieät beänh Bazôñoâ vôùi beänh böôùu coå do thieáu Ioát

V/ DAËN DOØ:

Hoïc baøi vaø traû lôøi caâu hoæ SGK

Ñoïc muïc : " Em coù bieát ?"

OÂn taäp laïi chöùc naêng tuyeán tuïy .

Ñoïc tröôùc baøi 57 .

Tuaàn : Tieát : 58

BAØI 57 : TUYEÁN TUÏY VAØ TUYEÁN TREÂN THAÄN

I/ MUÏC TIEÂU:

1/Kieán thöùc:

Phaân bieät chöùc naêng noäi tieát vaø ngoaïi tieát cuûa tuyeán tuïy döaï treân caáu taïo cuûa tuyeán .

Sô ñoà hoaù chöùc naêng cuûa tuyeán tuïy trong söï ñieàu hoaø löôïng ñöôøng trong maùu .

Trình baøy caùc chöùc naêng cuûa tuyeán treân thaän döaï treân caáu taïo tuyeán .

2/ Kyõ naêng:

Phaùt trieån kyõ naêng quan saùt vaø phaân tích hình .

II/ CHUAÅN BÒ:

Giaùo vieân: Tranh phoùng to hình 57.1 , 57.2

III/ TIEÁN TRÌNH BAØI HOÏC:

1/ OÅn ñònh lôùp

2 / Kieàm tra baøi cuõ :

Caáu taïo vaø chöùc naêng tuyeán yeân ?

Caáu taïo vaø chöùc naêng cuûa tuyeán giaùp ?

Phaân bieät beänh Bazôñoâ vôùi beänh böôùu coå do thieáu Ioát ?

3 / Caùc hoaït ñoäng daïy vaø hoïc:

Môû baøi : Tuyeán tuïy vaø tuyeán treân thaän coù vai troø quan troïng trong ñieàu hoaø löôïng ñuôøng trong maùu . Vaäy hoaït ñoäng cuûa 2 tuyeán naøy nhö theá naøo ( baì môùi :

Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Noäi dung ghi baøi Hoaït ñoäng 1 : Tuyeán Tuïy .

GV yeâu caàu hoïc sinh traû lôøi caâu hoûi :

Haõy neâu chöùc naêng cuûa tuyeán tuïy maø em bieát ?

GV yeâu caàu hoïc sinh quan saùt hình 57 .1 , ñoïc thoâng tin chöùc naêng cuûa tuyeán tuïy ( phaân bieät chöùc naêng noäi tieát vaø ngoaïi tieát cuûa tuyeán tuïy döaï treân caáu taoï ?

GV hoaøn thieän laïi kieán thöùc .

GV yeâu caàu hoïc sinh nghieân cöùu thoâng tin vai troø cuûa hoocmoân tuyeán tuïy ( Trình baøy toùm taét quaù trình ñieàu hoaø löôïng ñöôøng ôû möùc oån ñònh ?

GV hoaøn chænh kieán thöùc

Gv lieân heä tình traïng beänh lyù :

Beänh tieåu ñöôøng .

Chöùng haï ñöôøng huyeát .

Hoaït ñoäng 2 : Tuyeán treân thaän .

GV yeâu caàu hoïc sinh quan saùt hình 57.2 ( Trình baøy khaùi quaùt caáu taïo cuûa tuyeán treân thaän ?

GV treo tranh , goïi hoïc sinh leân trình baøy .

GV hoaøn thieän kieán thöùc .

GV yeâu caàu hoïc sinh nghieân cöùu thoâng tin SGK ( tr 180 ) ( neâu chöùc naêng cuûa caùc Hoocmoân tuyeán treân thaän ?

Voû tuyeán ?

Tuûy tuyeán ?

GV Löu yù hoïc sinh : Hoocmoân phaàn tuûy tuyeán treân thaän cuøng glucagoân ( tuyeán tuïy ) ( ñieàu chænh löôïng ñöôøng huyeát khi bò haï ñöôøng huyeát .

Keát luaän chung : Hoïc sinh ñoïc khung ghi nhôù SGK

Hoïc sinh neâu roõ 2 chöùc naêng cuûa tuyeán tuïy laø : Tieát dòch tieâu hoaù vaø tieát hoocmoân .

Hoïc sinh quan saùt kyõ hình ,keát hôïp thoâng tin SGK ( thaûo luaän ñaùp aùn .

Chöùc naêng ngoaïi tieát : Do caùc TB tieát dòch tuïy ( OÁng daãn .

Chöùc naêng noäi tieát : Do caùc TB ôû ñaûo tuïy tieát ra caùc hoocmoân .

Ñaïi dieän nhoùm phaùt bieåu , caùc nhoùm khaùc boå sung .

Hoïc sinh döaï vaøo thoâng tin SGK ( thoáng nhaát yù kieán

Yeâu caàu neâu ñöôïc :

Khi ñöôøng huyeát taêng ( TB ß : Tieát Insulin . taùc duïng : Chuyeån Glucoâzô ( glicoâgen

Khi ñöôøng huyeát gaûm : ( TB a tieát Glucagoân . Taùc duïng : Chuyeån Glicoâgen ( Glucoâzô

Ñaïi dieän nhoùm phaùt bieåu , caùc nhoùm khaùc boå sung .

Hoïc sinh laøm vieäc ñoäc laäp vôùi SGK , tìm hieåu , ghi nhôù caáu taïo tuyeán treân thaän .

1 hoïc sinh leân moâ taû vò trí , caáu taïo cuûa tuyeán treân tranh . Lôùp theo doõi boå sung .

Hoïc sinh trình baøy laïi vai troø cuûa caùc hoocmoân nhö phaàn thoâng tin .

I . Tuyeán tuïy :

Tuyeán tuî vöaø laøm chöùc naêng ngoaïi tieát vöaø laøm chöùc naêng noäi tieát .

Chöùc naêng noäi tieát do caùc teá baøo ñaûo tuïy thöïc hieän .

TB a : Tieát gluccagoân

TB ß : Tieát Insulin

Vai troø cuûa caùc hoocmoân :

Nhôø taùc duïng ñoái laäp cuûa 2 loaïi hoocmoân ( tyû leä ñöôøng huyeát luoân oån ñònh ( Ñaûm baûo hoaït ñoäng cô theå dieãn ra bình thöôøng .

II . Tuyeán treân thaän :

Vò trí : goàm 1 ñoâi naèm treân ñænh 2 quaû thaän .

Caáu taïo :

Phaàn voõ : 3 lôùp .

Phaàn tuyû :

Chöùc naêng : SGK ( tr 180)

IV/ CUÛNG COÁ:

1 . Trình baøy caáu taïo vaø vai troø cuûa tuyeán tuïy ?

2 . Trình baøy caáu taïo vaø vai troø cuûa tuyeán treân thaän ?

3 . Toùm taéc quaù trình ñieàu hoaø löôïng ñöôøng huyeát ôû möùc oån ñònh ?

V/ DAËN DOØ:

Hoïc baøi vaø traû lôøi caâu hoæ SGK

Ñoïc muïc : " Em coù bieát ?" Tuaàn : Tieát :

BAØI 59 : SÖÏ ÑIEÀU HOAØ VAØ PHOÁI HÔÏP

HOAÏT ÑOÄNG CUÛA CAÙC TUYEÁN NOÄI TIEÁT

I/ MUÏC TIEÂU:

1/Kieán thöùc:

Neâu ñöôïc caùc ví duï ñeå chöùng minh cô theå töï ñieàu hoaø trong hoaït ñoäng noäi tieát .

Hieåu roõ ñöôïc söï phoái hôïp trong hoaït ñoäng noäi tieát ñeå giöõ vöõng tính oån ñònh cuûa moâi tröôøng trong .

2/ Kyõ naêng:

Phaùt trieån kyõ naêng quan saùt vaø phaân tích hình .

Kyõ naêng hoaït ñoäng nhoùm .

3/ Kyõ naêng:

Giaùo duïc yù thöùc giöõ gìn söùc khoeû .

II/ CHUAÅN BÒ:

Giaùo vieân: Tranh phoùng to hình 59.1 , 59.2 ; 59.3

III/ TIEÁN TRÌNH BAØI HOÏC:

1/ OÅn ñònh lôùp

2 / Kieàm tra baøi cuõ :

Trình baøy chöùc naêng cuûa tinh hoaøn vaø buoàng tröùng ?

Neâu chöùc naêng cuûa tuyeán sinh duïc ? Vì sao noùi tuyeán sinh duïc vöaø laø tuyeán noäi tieát vöaø laø tuyeán ngoaïi tieát ?

Nguyeân nhaân daãn tôùi bieán ñoåi cô theå ôû tuoåi daäy thì ôû nam vaø nöõ ?

3 / Caùc hoaït ñoäng daïy vaø hoïc:

Môû baøi : Cuõng nhö heä thaàn kinh , trong hoaït ñoäng noäi tieát cuõng coù cô cheá töï ñieàu hoaø ñeå ñaûm baûo löôïng hooùcmoân tieát ra vöaø ñuû nhôø caùc thoâng tin ngöôïc . Thieáu thoâng tin naøy seõ daãn ñeán söï roái loaïn trong hoaït ñoäng noäi tieát vaø cô theå seõ laâm vaøo tình traïng beänh lyù ( Baøi hoâm nay seõ tìm hieåu söï ñieàu hoaø vaø phoái hôïp hoaït ñoäng cuûa caùc tuyeán noäi tieát .

Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Noäi dung ghi baøi Hoaït ñoäng 1 : Ñieàu hoaø hoaït ñoäng cuûa caùc tuyeán noäi tieát .

GV yeâu caàu hoïc sinh : Keå teân caùc tuyeán noäi tieát chòu aûnh höôûng cuûa caùc hooùcmoân tuyeán yeán ?

GV toång keát laïi kieán thöùc . Yeâu caàu hoïc sinh ruùt ra keát luaän veà vai troø tuyeán yeân ñoái vôùi hoaït ñoäng cuûa caùc tuyeán noäi tieát .

GV yeâu caàu hoïc sinh nghieân cöùu thoâng tin , quan saùt hình 59.1 vaø 59.2 ( trình baøy söï ñieàu hoaø hoaït ñoäng cuûa :

Tuyeán giaùp

Tuyeán treân thaän

GV goïi hoïc sinh leân trình baøy treân tranh .

GV hoaøn chænh kieán thöùc

Hoaït ñoäng 2 : Söï phoái hôïp hoaït ñoäng cuûa caùc tuyeán noäi tieát

GV yeâu caàu hoïc sinh traû lôøi caâu hoûi :

Löôïng ñöôøng trong maùu töông ñoái oån ñònh do ñaâu ?

GV ñöa thoâng tin : Trong thöïc teá khi löôïng ñöôøng trong maùu giaûm maïnh ( nhieàu tuyeán noäi tieát cuøng phoái hôïp hoaït ñoäng ( Taêng ñöôøng huyeát .

GV yeâu caàu hoïc sinh nghieân cöùu thoâng tin , quan saùt hình 59.3 ( trình baøy söï phoái hôïp hoaït ñoäng cuûa caùc tuyeán noäi tieát khi ñöôøng huyeát giaûm ?

Ngoaøi ra :

Adeânalin

Noadreânalin cuûa phaàn tuûy tuyeán goùp phaàn cuøng Glucagon laøm taêng ñöôøng huyeát .

Söï phoái hoaït ñoäng cuûa caùc tuyeán noäi tieát theå hieän nhö theá naøo ?

Keát luaän chung : Hoïc sinh ñoïc khung ghi nhôù SGK

Hoïc sinh lieät keâ ñöôïc caùc tuyeán noäi tieát : Tuyeán sinh duïc , tuyeán giaùp , tuyeán treân thaän .

1 - 2 hoïc sinh phaùt bieåu , lôùp nhaän xeùt boå sung .

Hoïc sinh töï ruùt ra keát luaän .

Hoïc sinh nghieân cöùu thoâng tin , quan saùt kyõ hình 59.1 , 59.2 . Löu yù :

Taêng cöôøng

Kìm haõm

Thaûo luaän trong nhoùm thoáng nhaát yù kieán ( ghi ra nhaùp söï ñieàu hoaø hoaït ñoäng cuûa caùc tuyeán noäi tieát

Ñaïi dieän nhoùm laàn löôït trình baøy treân hình 59.1 vaø 59.2 , caùc nhoùm khaùc boå sung .

Hoïc sinh coù theå vaän duïng kieán thöùc chöùc naêng cuûa hooùcmoân tuyeán tuïy ñeå trình baøy .

Lôùp theo doõi nhaän xeùt boå sung

Caù nhaân laøm vieäc ñoäc laäp vôùi SGK ( ghi nhôù thoâng tin .

Trao ñoåi nhoùm thoáng nhaát yù kieán ( ghi ra nhaùp .

Yeâu caàu neâu ñöôïc söï phoái hôïp cuûa :

Glucagon ( tuyeán tuïy )

Cooùctizoân ( voû tuyeán treân thaän )

( Taêng ñöôøng huyeát .

Ñaïi dieän nhoùm leân trình baøy treân tranh , caùc nhoùm khaùc boå sung

Hoïc sinh töï ruùt ra keát luaän

I . Ñieàu hoaø hoaït ñoäng cuûa caùc tuyeán noäi tieát .

Tuyeán yeân tieát hooùcmoân ñieàu khieån söï hoaït ñoäng cuûa caùc tuyeán noäi tieát .

Hoaït ñoäng cuûa tuyeán yeân taêng cöôøng hay kìm haõm chiuï söï chi phoái cuûa caùc hooùcmoân do caùc tuyeán noäi tieát tieát ra ( Ñoù laø cô cheá töï ñieàu hoaø caùc tuyeán noäi tieát nhôø thoâng tin ngöôïc

II . Söï phoài hôïp hoaït ñoäng cuûa caùc tuyeán noäi tieát :

Caùc tuyeán noäi tieát trong cô theå coù söï phoái hôïp hoaït ñoäng ( ñaûm baûo caùc quaù trình sinh lí trong cô theå dieãn ra bình thöôøng .

IV/ CUÛNG COÁ:

1 . Neâu roõ moái quan heä trong hoaït ñoäng ñieàu hoaø cuûa tuyeán yeân ñoái vôùi caùc tuyeán noäi tieát ?

2 . Laáy ví duï , neâu roõ ñöôïc söï phoái hôïp trong hoaït ñoäng noäi tieát ñeå giöõ vöõng ñöôïc tính oån ñònh cuûa moâi tröôøng trong ?

V/ DAËN DOØ:

Hoïc baøi vaø traû lôøi caâu hoûi SGK

Ñoïc muïc : " Em coù bieát ?"

Tuaàn : Tieát :

CHÖÔNG XI : SINH SAÛN

BAØI 60 : CÔ QUAN SINH DUÏC NAM

I/ MUÏC TIEÂU:

1/ Kieán thöùc:

Hoïc sinh phaûi keå teân vaø xaùc ñònh ñöôïc caùc boä phaän trong cô quan sinh duïc nam vaø ñöôøng ñi cuûa tinh truøng töø nôi sinh saûn ñeán khi ra ngoaøi cô theå .

Neâu ñöôïc chöùc naêng cô baûn cuûa caùc boä phaän ñoù .

Neâu roõ ñaëc ñieåm cuûa tinh truøng .

2/ Kyõ naêng:

Phaùt trieån kyõ naêng quan saùt vaø phaân tích hình .

Kyõ naêng hoaït ñoäng nhoùm .

3/ Kyõ naêng:

Giaùo duïc nhaän thöùc ñuùng ñaén veà cô quan sinh saûn cuûa cô theå .

II/ CHUAÅN BÒ:

Giaùo vieân: Tranh phoùng to hình 60.1

Baûng 60 SGK trang 189

III/ TIEÁN TRÌNH BAØI HOÏC:

1/ OÅn ñònh lôùp

2 / Kieàm tra baøi cuõ :

Neâu roõ moái quan heä trong hoaït ñoäng ñieàu hoaø cuûa tuyeán yeân ñoái vôùi caùc tuyeán noäi tieát ?

Laáy ví duï , neâu roõ ñöôïc söï phoái hôïp trong hoaït ñoäng noäi tieát ñeå giöõ vöõng ñöôïc tính oån ñònh cuûa moâi tröôøng trong ?

3 / Caùc hoaït ñoäng daïy vaø hoïc:

Môû baøi : GV giaûng giaûi : Cô quan sinh saûn coù chöùc naêng quan troïng , ñoù laø sinh saûn duy trì noøi gioáng , vaäy chuùng coù caáu taïo nhö theá naøo ?

Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Noäi dung ghi baøi Hoaït ñoäng 1 : Tìm hieåu caùc boä phaän cuûa cô quan sinh duïc nam vaø chöùc naêng cuûa töøng boä phaän .

Muïc tieâu : Xaùc ñònh caùc boä phaän cuûa cô quan sinh duïc nam treân tranh vaø bieát ñöôïc chöùc naêng cuûa töøng boä phaän.

GV yeâu caàu traû lôøi caùc caâu hoûi :

Cô quan sinh duïc nam goàm nhöõng boä phaän naøo ?

Chöùc naêng cuûa töøng boä phaän laø gì?

Hoaøn thaønh baøi taäp tr 187 ( Ñieàn töø vaøo choã troáng )

GV cho ñaïi dieän caùc nhoùm leân chæ treân tranh .

Gv caàn chuù yù hoïc baøi naøy hoïc sinh hay xaáu hoå vaø buoàn cöôøi , caàn giaùo duïc yù thöùc nghieâm tuùc .

ÔÛ baøi taäp ñieàn töø neáu caùc nhoùm chöa ñuùng GV thoâng baùo cuïm töø ñuùng roài laáy keát quaû ñoù .

Hoaït ñoäng 2 : Tìm hieåu veà söï saûn sinh tinh truøng vaø ñaëc ñieåm soáng cuûa tinh truøng .

Muïc tieâu : Neâu ñöôïc moät soá ñaëc ñieåm cuûa tinh truøng .

GV neâu caâu hoûi :

Tinh truøng ñöôïc sinh ra baét ñaàu töø khi naøo ?

Tinh truøng ñöôïc saûn sinh ra ôû ñaâu vaø nhö theá naøo ?

Tinh truøng coù ñaëc ñieåm gì veà hình thaùi caáu taïo vaø hoaït ñoäng soáng ?

GV ñaùnh giaù keát quaû cuaû caùc nhoùm .

GV giaûng giaûi theâm veà quaù trình giaûm phaân hình thaønh tinh truøng vaø quaù trình thuï tinh ñeå khoâi phuïc boä nhieãm saéc theå ñaëc tröng cuûa loaøi . Töø ñoù hoïc sinh coù nhöõng hieåu bieát böôùc ñaàu veà di truyeàn noøi gioáng .

GV nhaán maïnh hieän töôïng xuaát tinh ñaàu tieân ôû em nam laø daáu hieäu tuoåi daäy thì .

GV caàn ñeà phoøng hoïc sinh hoûi :

ÔÛ ngoaøi moâi tröôøng töï nhieân tinh truøng soáng ñöôïc bao laâu ?

Tinh truøng coù ñöôïc saûn sinh ra lieân tuïc khoâng ?

Tinh truøng khoâng ñöôïc phoùng ra ngoaøi thì chöaù ôû ñaâu ?

Hoïc sinh töï nghieân cöùu thoâng tin vaø hình 60.1 SGK tr. 187 ( ghi nhôù kieán thöùc .

Trao ñoåi nhoùm thoáng nhaát yù kieán . Yeâu caàu : Neâu ñöôïc caùc thaønh phaàn chính , ñoù laø :

Tinh hoaøn , tuùi tinh , oáng daãn tinh , döông vaät .

Tuyeán tieàn lieät , tuyeán hình .

Ñaïi dieän nhoùm trình baøy treân tranh ( nhoùm khaùc nhaän xeùt boå sung .

Hoïc sinh töï nghieân cöùu SGK tr. 188

Trao ñoåi nhoùm ( thoáng nhaát yù kieán traû lôøi caâu hoûi , yeâu caàu :

Söï saûn sinh tinh truøng : Töø teá baøo goác qua phaân chia ( thaønh tinh truøng .

Thôøi gian soáng cuûa tinh truøng .

Ñaïi dieän nhoùm trình baøy keát quaû , nhoùm khaùc nhaän xeùt boå sung .

Hoïc sinh töï ruùt ra keát luaän .

Keát luaän chung : Hoïc sinh ñoïc khung ghi nhôù SGK I . Tìm hieåu caùc boä phaän cuûa cô quan sinh duïc nam vaø chöùc naêng cuûa töøng boä phaän .

Cô quan sinh duïc nam goàm :

Tinh hoaøn : laø nôi saûn xuaát tinh truøng .

Tuùi tinh : Laø nôi chöaù tinh truøng

OÁng daãn tinh : daãn tinh truøng tôùi tuùi tinh .

Döông vaät : Ñöa tinh truøng ra ngoaøi .

Tuyeán haønh , tuyeán tieàn lieät : tieát dòch nhôøn .

II . Tìm hieåu veà söï saûn sinh tinh truøng vaø ñaëc ñieåm soáng cuûa tinh truøng .

Tinh truøng ñöôïc saûn sinh baét ñaàu töø tuoåi daäy thì .

Tinh truøng nhoû coù ñuoâi daøi , di chuyeån .

Coù 2 loaïi tinh truøng : tinh truøng X vaø Y

Tinh truøng soáng ñöôïc 3 ( 4 ngaøy .

IV/ CUÛNG COÁ:

1 . Trình baøy caáu taïo cô quan sinh duïc nam goàm nhöõng boä phaän naøo ?

2 . Em hieåu bieát gì veà ñaëc ñieåm soáng vaø söï saûn sinh cuûa tinh truøng ?

3 . Cho hoïc sinh laøm baøi taäp tr 189 baèng caùch phaùt cho hoïc sinh tôø photoâ saün ( löaï choïn .

V/ DAËN DOØ:

Hoïc baøi vaø traû lôøi caâu hoûi SGK

Ñoïc muïc : " Em coù bieát ?"

Tuaàn : Tieát :

BAØI 61 : CÔ QUAN SINH DUÏC NÖÕ

I/ MUÏC TIEÂU:

1/ Kieán thöùc:

Hoïc sinh keå teân vaø xaùc ñònh ñöôïc caùc boä phaän trong cô quan sinh duïc nöõ .

Neâu ñöôïc chöùc naêng cô baûn cuûa caùc boä phaän nöõ .

Neâu roõ ñaëc ñieåm cuûa tröùng .

2/ Kyõ naêng:

Phaùt trieån kyõ naêng quan saùt vaø phaân tích hình .

Kyõ naêng hoaït ñoäng nhoùm .

3/ Kyõ naêng:

Giaùo duïc yù thöùc giöõ gìn veä sinh vaø baûo veä cô quan sinh duïc nöõ .

II/ CHUAÅN BÒ:

Giaùo vieân: Tranh phoùng to hình 61.1 vaø 61.2

Tranh quaù trình sinh saûn ra tröùng , phoâtoâ baøi taäp tr 192 .

III/ TIEÁN TRÌNH BAØI HOÏC:

1/ OÅn ñònh lôùp

2 / Kieàm tra baøi cuõ :

Trình baøy caáu taïo cô quan sinh duïc nam goàm nhöõng boä phaän naøo ?

Em hieåu bieát gì veà ñaëc ñieåm soáng vaø söï saûn sinh cuûa tinh truøng ?

3 / Caùc hoaït ñoäng daïy vaø hoïc:

Môû baøi : Cô quan sinh duïc nöõ coù chöùc naêng ñaëc bieät , ñoù laø mang thai vaø sinh saûn . Vaäy cô quan sinh duïc nöõ coù caáu taïo nhö theá naøo ?

Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Noäi dung ghi baøi Hoaït ñoäng 1 : Tìm hieåu caùc boä phaän cuûa cô quan sinh duïc nöõ vaø chöùc naêng cuûa töøng boä phaän .

Muïc tieâu : Hoïc sinh nhaän bieát caùc boä phaän cuûa cô quan sinh duïc nöõ vaø bieát chöùc naêng cuûa töøng boä phaän.

GV neâu caâu hoûi :

Cô quan sinh duïc nöõ goàm nhöõng boä phaän naøo ?

Chöùc naêng cuûa töøng boä phaän trong cô quan sinh duïc nöõ laø gì ?

Hoaøn thaønh baøi taäp tr 190 ( Ñieàn töø vaøo choã troáng )

GV cho hoïc sinh thaûo luaän toaøn lôùp .

GV ñaùnh giaù phaàn keát quaû cuûa caùc nhoùm vaø giuùp hoïc sinh hoaøn thieän kieán thöùc ôû muïc naøy .

GV caàn giaûng giaûi theâm veà vò trí cuûa töû cung vaø buoàng tröùng lieân quan ñeán moät soá beänh ôû caùc em nöõ .

GV giaùo duïc yù thöùc giöõ gìn veä sinh ôû em nöõ do cô quan sinh duïc coù caáu taïo phöùc taïp ( traùnh vieâm nhieãm aûnh höôûng ñeán chöùc naêng .

Hoaït ñoäng 2 : Tìm hieåu veà söï sinh tröùng vaø ñaëc ñieåm soáng cuûa tröùng .

Muïc tieâu : Neâu ñöôïc moät soá ñaëc ñieåm cuûa tröùng .

GV neâu vaán ñeà :

Tröùng ñöôïc sinh ra baét ñaàu töø khi naøo ?

Tröùng ñöôïc sinh ra töø ñaâu vaø nhö theá naøo ?

Tröùng coù ñaëc ñieåm gì veà caáu taïo vaø hoaït ñoäng soáng ?

GV ñaùnh giaù keát quaû cuaû caùc nhoùm vaø giuùp caùc em hoaøn thieän kieán thöùc .

GV giaûng giaûi theâm veà :

Quùa trình giaûm phaân hình thaønh tröùng ( Töông töï nhö ôû söï hình thaønh tinh truøng ).

Tröùng ñöôïc thuï tinh vaø tröùng khoâng ñöôïc thuï tinh .

Hieän töôïng kinh nguyeät ñaùnh daáu giai ñoaïn daäy thì ôû nöõ .

GV löu yù neáu hoïc sinh hoûi :

Taïi sao noùi tröùng di chuyeån trong oáng daãn ?

Taïi sao tröùng chæ coù 1 loaïi mang X, coøn tinh truøng coù 2 loaïi mang X vaø Y

Tröùng ruïng laøm theá naøo vaøo ñöôïc oáng daãn tröùng ?

Hoïc sinh töï nghieân cöùu thoâng tin ( ghi nhôù kieán thöùc .

Trao ñoåi nhoùm hoaøn thaønh caâu traû lôøi .

Ñaïi dieän nhoùm trình baøy treân tranh caùc boä phaän cuûa cô quan sinh duïc nöõ ôû hình 61.1 vaø 61.2 ( nhoùm khaùc boå sung .

Ñaïi dieän nhoùm khaùc trình baøy noäi dung chöùc naêng vaø baøi taäp ( nhoùm khaùc nhaän xeùt vaø boå sung .

Hoïc sinh ñoïc laïi ñoaïn baøi taäp ñaõ hoaøn chænh .

Hoïc sinh töï nghieân cöùu SGK tr. 191 vaø tranh hình aûnh , baûng .

Thaûo luaän nhoùm thoáng nhaát caâu traû lôøi .

Ñaïi dieän nhoùm trình baøy keát quaû , nhoùm khaùc nhaän xeùt boå sung ( Coù theå mieâu taû söï sinh tröùng baèng tranh ñeå caû lôùp theo doõi ).

Keát luaän chung : Hoïc sinh ñoïc khung ghi nhôù SGK I . Tìm hieåu caùc boä phaän cuûa cô quan sinh duïc nöõ vaø chöùc naêng cuûa töøng boä phaän .

Cô quan sinh duïc nöõ goàm :

Buoàng tröùng : Nôi saûn sinh ra tröùng .

OÁng daãn , pheãu: thu tröùng vaø daãn tröùng

Töû cung : Ñoùn nhaän vaø nuoâi döôõng tröùng ñaõ ñöôïc thuï tinh .

AÂm ñaïo : thoâng vôùi tuû cung

Tuyeán tieàn ñình : Tieát dòch

II . Tìm hieåu söï sinh tröùng vaø ñaëc ñieåm soáng cuûa tröùng :

Tröùng ñöôïc sinh ra ôû buoàng tröùng baét ñaàu töø tuoåi daäy thì .

Tröùng lôùn hôn tinh truøng , chöaù nhieàu chaát dinh döôõng , khoâng di chuyeån

Tröùng coù 1 loaïi mang X

Tröùng soáng ñöôïc 2 - 3 ngaøy vaø neáu ñöôïc thuï tinh seõ phaùt trieån thaønh thai .

IV/ CUÛNG COÁ:

1 . Trình baøy caáu taïo cô quan sinh duïc nöõ goàm nhöõng boä phaän naøo ?

2 . Em hieåu bieát gì veà ñaëc ñieåm soáng vaø söï sinh tröùng ?

V/ DAËN DOØ:

Hoïc baøi vaø traû lôøi caâu hoûi SGK

Ñoïc muïc : " Em coù bieát ?"

Tuaàn : Tieát :

BAØI 62 : THUÏ TINH , THUÏ THAI

VAØ PHAÙT TRIEÅN CUÛA THAI

I/ MUÏC TIEÂU:

1/ Kieán thöùc:

Hoïc sinh chæ roõ ñöôïc nhöõng ñieàu kieän cuûa söï thuï tinh vaø thuï thai treân cô sôû hieåu roõ caùc khaùi nieäm veà thuï tinh vaø thuï thai .

Trình baøy ñöôïc söï nuoâi döoõng thai trong quaù trình mang thai vaø ñieàu kieän ñaûm baûo cho thai phaùt trieån .

Giaûi thích ñöôïc hieän töôïng kinh nguyeät .

2/ Kyõ naêng:

Phaùt trieån kyõ naêng thu thaäp thoâng tin vaø tìm kieán thöùc .

Vaän duïng thöïc teá vaø hoaït ñoäng nhoùm .

3/ Kyõ naêng:

Giaùo duïc yù thöùc giöõ gìn veä sinh kinh nguyeät .

II/ CHUAÅN BÒ:

Giaùo vieân: Tranh phoùng to hình SGK

Tranh quaù trình phaùt trieån baøo thai , phoâtoâ baøi taäp tr 195 .

III/ TIEÁN TRÌNH BAØI HOÏC:

1/ OÅn ñònh lôùp

2 / Kieàm tra baøi cuõ :

Trình baøy caáu taïo cô quan sinh duïc nöõ goàm nhöõng boä phaän naøo ?

Em hieåu bieát gì veà ñaëc ñieåm soáng vaø söï sinh tröùng ?

3 / Caùc hoaït ñoäng daïy vaø hoïc:

Môû baøi : Chuùng ta ñaõ bieát hình thaønh 1 caù theå môùi qua caùc lôùp ñoäng vaät coøn ôû ngöôøi thì sao ? Thai nhi ñöôïc phaùt trieån trong cô theå meï nhö theá naøo ?

Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Noäi dung ghi baøi Hoaït ñoäng 1 : Tìm hieåu söï thuï tinh vaø thuï thai .

Muïc tieâu : Hoïc sinh chæ ra ñöôïc ñieàu kieän thuï tinh vaø thuï thai , neâu khaùi nieäm thuï tinh vaø thuï thai .

GV neâu caâu hoûi :

Theá naøo laø thuï tinh vaø thuï thai ?

Ñieàu kieän cho söï thuï tinh vaø thuï thai laø gì ?

GV ñaùnh giaù keát quaû cuûa nhoùm giuùp hoïc sinh hoaøn thieän kieán thöùc .

GV giaûng giaûi theâm (hình 62.1):

Neáu tröùng di chuyeån xuoáng gaàn tôùi töû cung môùi gaëp tinh truøng thì söï thuï tinh seõ khoâng xaûy ra .

Tröùng ñaõ thuï tinh baùm ñöôïc vaøo thaønh töû cung maø khoâng phaùt trieån tieáp thì söï thuï thai khoâng coù keát quaû .

Tröùng ñöôïc thuï tinh maø phaùt trieån ôû oáng daãn tröùng thì goïi laø chöaû ngoaøi daï con ( nguy hieåm ñeán tính maïng cuûa meï .

Hoaït ñoäng 2 : Tìm hieåu söï phaùt trieån cuûa thai vaø nuoâi döôõng thai .

Muïc tieâu : Hoïc sinh chæ ra ñöôïc söï nuoâi döôõng thai vaø ñieàu kieän ñaûm baûo cho thai phaùt trieån bình thöôøng .

GV neâu caâu hoûi :

Quaù trình phaùt trieån cuûa baøo thai dieãn ra nhö theá naøo ?

Söùc khoeû cuûa meï aûnh höôûng nhö theá naøo tôùi söï phaùt trieån cuûa baøo thai ?

Trong quaù trình mang thai , ngöôøi meï caàn laøm gì ñeå thai phaùt trieån toát vaø con sinh ra khoeû maïnh ?

GV cho thaûo luaän toaøn lôùp .

GV ñaùnh giaù keát quaû cuûa nhoùm

Gv giaûng giaûi theâm veà toaøn boä quaù trình phaùt trieån cuûa thai ñeå hoïc sinh naém ñöôïc moät caùch toång quaùt .

GV löu yù : Khai thaùc theâm hieåu bieát cuûa hoïc sinh thoâng qua phöông tieän thoâng tin ñaïi chuùng veà cheá ñoä dinh döôõng cho meï : nhö uoáng söaõ aên thöùc aên coù ñuû Vitamin khoaùng chaát . Ñaëc bieät laø caùc chaát coù ñoäc hai ngöôøi meï phaûi traùnh

Gv phaân tích vai troø cuûa nhau thai trong vieäc nuoâi döôõng thai

GV ñeà phoøng hoïc sinh hoûi :

Taïi sao em beù trong buïng meï khoâng ñi ñaïi tieän hay tieåu tieän ?

Tai sao trong buïng meï em beù khoâng khoùc ?

Coù phaûi trong buïng meï em beù hay ngaäm ngoùn tay khoâng ?

Hoaït ñoäng 3 : Tìm hieåu hieän töôïng kinh nguyeät .

Muïc tieâu : Hoïc sinh giaûi thích ñöôïc hieän töôïng kinh nguyeät .

GV neâu caâu hoûi :

Hieän töôïng kinh nguyeät laø gì ?

Kinh nguyeät xaûy ra khi naøo ?

Do ñaâu coù kinh nguyeät ?

GV ñaùnh giaù keát quaû cuûa nhoùm vaø giuùp hoïc sinh hoaøn thieän kieán thöùc

GV giaûng giaûi theâm :

Tính chaát cuûa chu kì kinh nguyeät do taùc dung cuûa hooùcmoân tuyeán yeân ?

Tuoåi kinh nguyeät coù theå sôùm hay muoän tuøy thuoäc vaøo nhieàu yeáu toá .

Kinh nguyeät khoâng bình thöôøng ( bieåu hieän beänh lí phaûi khaùm .

Veä sinh kinh nguyeät .

Hoïc sinh nghieân cöùu SGK hình 62 tr. 193 .

Trao ñoåi nhoùm thoáng nhaát yù kieán traû lôøi caâu hoûi .

Ñaïi dieän nhoùm trình baøy ñaùp aùn ( nhoùm khaùc nhaän xeùt boå sung

Hoïc sinh ruùt ra keát luaän .

Hoïc sinh töï nghieân cöùu SGK vaø quan saùt tranh : "Quaù trình phaùt trieån cuûa baøo thai" ghi nhôù kieán thöùc .

Trao ñoåi nhoùm thoáng nhaát caâu traû lôøi .

Yeâu caàu :

Trong söï phaùt trieån cuûa baøo thai neâu ñöôïc moät soá ñaëc ñieåm chính : hình thaønh caùc boä phaän : chaân , tay

Meï khoeû maïnh ( thai phaùt trieån toát

Ngöôøi meï mang thai khoâng ñöôïc huùt thuoác uoáng röôïi , vaän ñoäng maïnh

Ñaïi dieän nhoùm trình baøy ñaùp aùn baèng caùch : Chæ treân tranh quaù trình hình thaønh vaø phaùt trieån cuûa baøo thai ( caùc nhoùm khaùc nhaän xeùt boå sung .

Hoïc sinh töï söaû chöaõ ñeå hoaøn thieän kieán thöùc .

Hoïc sinh töï nghieân cöùu thoâng tin , hình 62.3 SGK tr. 194 , vaän duïng kieán thöùc chöông Noäi tieát .

Trao ñoåi nhoùm thoáng nhaát yù kieán traû lôøi caâu hoûi .

Ñaïi dieän nhoùm trình baøy keát quaû , nhoùm khaùc noå sung .

Keát luaän chung : Hoïc sinh ñoïc khung ghi nhôù SGK I . Tìm hieåu söï thuï tinh vaø thuï thai .

Thuï tinh : Söï keát hôïp giöaõ tröùng vaø tinh truøng taïo thaønh hôïp töû .

Ñieàu kieän tröùng vaø tinh truøng gaëp ôû 1/3 oáng daãn tröùng phiaù ngoaøi .

Thuï thai : Tröùng ñöôïc thuï tinh baøm vaøo thaønh töû cung tieáp tuïc phaùt trieån thaønh thai

Ñieàu kieän : tröùng ñöôïc thuï tinh phaûi baùm vaøo thaønh töû cung

II . Tìm hieåu söï phaùt trieån cuûa thai vaø nuoâi döôõng thai :

Thai ñöôïc nuoâi döôõng nhôù chaát dinh döôõng laáy töø meï qua nhau thai .

Khi mang thai ngöôøi meï caàn ñöôïc cung caáp ñaày ñuû chaát dinh döôõng vaø traùnh caùc chaát kích thích coù haïi cho thai nhö : röôïi , bia , thuoác laù ...

III . Tìm hieåu hieän töôïng kinh nguyeät :

Kinh nguyeät laø : hieän töôïng tröùng khoâng ñöôïc thuï tinh , lôùp nieâm maïc töû cung bong ra thoaùt ra ngoaøi cuøng maùu vaø dòch nhaøy .

Kinh nguyeät xaûy ra theo chu kyø.

Kinh nguyeät ñaùnh daáu chính thöùc tuoåi daäy thì ôû em gaùi .

IV/ CUÛNG COÁ:

1 . Trình baøy söï hình thaønh vaø phaùt trieån cuûa baøo thai ?

2 . Em hieåu nhö theá naøo veà kinh nguyeät ?

V/ DAËN DOØ:

Hoïc baøi vaø traû lôøi caâu hoûi SGK

Ñoïc muïc : " Em coù bieát ?"

Tìm hieåu veà taùc haïi cuûa vieäc mang thai ôû tuoåi vò thaønh nieân .

Tuaàn : Tieát :

BAØI 63 : CÔ SÔÛ KHOA HOÏC CUÛA

CAÙC BIEÄN PHAÙP TRAÙNH THAI

I/ MUÏC TIEÂU:

1/ Kieán thöùc:

Phaân tích ñöôïc yù nghiaõ cuûa cuoäc vaän ñoäng sinh ñeû coù keá hoaïch trong keá hoaïch hoaù gia ñình.

Phaân tích ñöôïc nhöõng nguy cô khi coù thai ôû tuoåi vò thaønh nieân .

Giaûi thích ñöôïc cô sôû cuûa caùc bieän phaùp traùnh thai , töø ñoù xaùc ñònh ñöôïc caùc nguyeân taéc caàn tuaân thuû ñeå coù theå traùnh thai .

2/ Kyõ naêng:

Phaùt trieån kyõ naêng vaän duïng kieán thöùc vaøo thöïc teá , thu thaäp thoâng tin vaø tìm kieán thöùc .

Kyõ naêng hoaït ñoäng nhoùm .

3/ Kyõ naêng:

Giaùo duïc yù thöùc töï baûo veä mình , traùnh mang thai ôû tuoåi vò thaønh nieân .

II/ CHUAÅN BÒ:

Giaùo vieân: Thoâng tin veà hieän töôïng mang thai ôû tuoåi vò thaønh nieân , taùc haïi mang thai sôùm .

Moät soá duïng cuï traùnh thai nhö : Bao cao su , voøng traùnh thai , thuoác traùnh thai .

III/ TIEÁN TRÌNH BAØI HOÏC:

1/ OÅn ñònh lôùp

2 / Kieàm tra baøi cuõ :

Trình baøy söï hình thaønh vaø phaùt trieån cuûa baøo thai ?

Em hieåu nhö theá naøo veà kinh nguyeät ?

3 / Caùc hoaït ñoäng daïy vaø hoïc:

Môû baøi : Ñieàu kieän caàn cho söï thuï tinh vaø thuï thai laø gì ?

Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Noäi dung ghi baøi Hoaït ñoäng 1 : Tìm hieåu yù nghiaõ cuûa vieäc traùnh thai laø gì ?

Muïc tieâu : Hoïc sinh thaáy ñöôïc yù nghiaõ cuûa cuoäc vaän ñoäng sinh ñeû coù keá hoaïch trong keá hoaïch hoaù gia ñình

GV neâu caâu hoûi :

Em haõy cho bieát noäi dung cuûa cuoäc vaän ñoäng sinh ñeû coù keá hoaïch trong keá hoaïch hoaù gia ñình ?

GV vieát ngaén goïn noäi dung hoïc sinh phaùt bieåu vaøo goùc baûng .

GV noùi tieáp :

Cuoäc vaän ñoäng sinh ñeû coù keá hoaïch coù yù nghiaõ nhö theá naøo ? Cho bieát lyù do ?

Thöïc hieän cuoäc vaän ñoäng ñoù baèng caùch naøo ?

GV cho thaûo luaän nhoùm

Löùu yù : Seõ coù raát nhieàu yù kieán khaùc nhau ñöôïc ñöa ra , vaäy GV phaûi höôùng yù kieán ñoù vaøo yeâu caàu xung quanh yù nghiaõ cuûa cuoäc vaän ñoäng sinh ñeû coù keá hoaïch .

GV neâu vaán ñeà :

Ñieàu gì seõ xaûy ra khi coù thai ôû tuoåi coøn ñang ñi hoïc ( tuoåi vò thaønh nieân )?

Em nghiaõ nhö theá naøo khi hoïc sinh THCS ñöôïc hoïc veà vaán ñeà naøy ?

Em coù bieát hieän nay coù nhieàu treû em tuoåi vò thaønh nieân coù thai hay khoâng ? Thaùi ñoä cuûa em nhö theá naøo tröôùc hieän töôïng naøy ?

GV caàn laéng nghe ghi nhaän nhöõng yù kieán ña daïng cuûa hoïc sinh ñeå coù bieän phaùp tuyeân truyeàn giaùo duïc ôû naêm hoïc tôùi .

Hoaït ñoäng 2 : Nhöõng nguy cô coù thai ôû tuoåi vò thaønh nieân .

Muïc tieâu : Hoïc sinh phaân tích ñeå thaáy ñöôïc söï nguy hieåm khi coù thai ôû tuoåi vò thaønh nieân .

GV yeâu caàu

Caàn phaûi laøm gì ñeå traùnh mang thai ngoaøi yù muoán hay traùnh phaûi naïo phaù thai ôû tuoåi vò thaønh nieân ?

GV cho hoïc sinh thaûo luaän toaøn lôùp

Caàn löu yù : Hoïc sinh thöôøng ngaïi baøy toû vaán ñeà naøy tröôùc ñaùm ñoâng , neân GV phaûi ñoäng vieân khueán khích caùc em keå caû nhöõng em trai .

GV coù theå ñöa theâm daãn chöõng ñaêng baùo An ninh theá giôùi thaùng 4 vaø 5 naêm 2004 veà coù thai ngoaøi yù muoán ôû tuoåi hoïc sinh ñeå giaùo duïc caùc em

GV caàn khaúng ñònh caû hoïc sinh nam vaø nöõ ñeàu phaûi nhaän thöùc veà vaán ñeà naøy , phaûi coù yù thöùc baûo veä , giöõ gìn baûn thaân , ñoù laø tieàn ñeå cho cuoäc soáng sau naøy .

Hoaït ñoäng 3 : Tìm hieåu cô sôû khoa hoïc cuûa caùc bieän phaùp traùnh thai .

Muïc tieâu : Hoïc sinh giaûi thích ñöôïc cô sôû cuûa caùc bieän phaùp traùnh thai .

GV neâu yeâu caàu :

Döaï vaøo ñieàu kieän thuï tinh vaø thuï thai , haõy neâu caùc nguyeân taéc ñeå traùnh thai ?

Caàn coù nhöõng bieän phaùp naøo ñeå thöïc hieän nguyeân taéc traùnh thai ?

GV cho hoïc sinh thaûo luaän :

Caàn chuù yù coù nhieàu yù kieán truøng nhau nhöng thöïc teá hoïc sinh chöa hieåu roõ cô sôû khoa hoïc cuûa moãi bieän phaùp traùnh thai .

Sau khi thaûo luaän thoáng nhaát caùc nguyeân taéc traùnh thai , GV neân cho hoïc sinh nhaän bieát caùc phöông tieän söû duïng baèng caùch :

Cho hoïc sinh quan saùt bao cao su , thuoác traùnh thai ......

GV cho moät nhoùm ñoïc teân nguyeân taéc vaø nhoùm khaùc ñoïc phöông tieän söû duïng .

Sau khi thaûo luaän GV yeâu caàu moãi hoïc sinh phaûi coù döï kieán haønh ñoäng cho baûn thaân vaø yeâu caàu moät vaøi em trình baøy tröôùc lôùp .

Caù nhaân coù theå traû lôøi chöa ñaày ñuû noäi dung ( Hoïc sinh khaùc boå sung .

Hoïc sinh trao ñoåi nhoùm döaï treân nhöõng hieåu bieát cuûa mình qua phöông tieän thoâng tin ñaïi chuùng .

Khoâng sinh con quaù sôùm ( tröôùc 20 tuoåi )

Khoâng ñeå daøy , nhieàu .

Ñaûm baûo chaát löôïng cuoäc soáng

Moãi ngöôøi phaûi töï giaùc nhaän thöùc ñeå thöïc hieän .

Ñaïi dieän nhoùm trình baøy ñaùp aùn ( nhoùm khaùc nhaän xeùt boå sung

Hoïc sinh thaûo luaän nhoùm ( thoàng nhaát yù kieán

Ñaïi dieän nhoùm trình baøy , nhoùm khaùc boå sung .

Caù nhaân töï nghieân cöùu thoâng tin SGK tr 197 .

Traûo ñoåi nhoùm thoáng nhaát yù kieán traû lôøi caâu hoûi .

Ñaïi dieän nhoùm trình baøy , nhoùm khaùc boå sung .

Thaoû luaän nhoùm thoâng nhaát yù kieán vaø yeâu caàu traû lôøi :

Moãi caù nhaân vaän duïng kieán thöùc cuûa baøi 62 vaø hieåu bieát cuûa mình thoâng qua ñaøi baùo .

Traùnh tröùng gaëp tinh truøng .

Ngaên caûn tröùng ñaõ thuï tinh phaùt trieån thaønh thai .

Ñaïi dieän nhoùm trình baøy keát quaû ( nhoùm khaùc nhaän xeùt boå sung

Nhoùm thoáng nhaát choïn phöông tieän traùnh thai phuø hôïp vôùi nguyeân taéc .

Caùc nhoùm nhaän xeùt vaø boå sung cho nhau .

Hoïc sinh ñoïc keát luaän cuoái baøi .

Keát luaän chung : Hoïc sinh ñoïc khung ghi nhôù SGK I . Tìm hieåu yù nghiaõ cuûa vieäc traùnh thai laø gì ?

yù nghiaõ cuûa vieäc traùnh thai :

Vieäc thöïc hieän keá hoaïch hoaù gia ñình : Ñaûm baûo söùc khoeû cho ngöôøi meï vaø chaát löôïng cuoäc soáng .

Ñoái vôùi hoïc sinh ( tuoåi vò thaønh nieân ) coù con sôùm aûnh höôûng tôùi söùc khoeû , hoïc taäp vaø tinh thaàn

II . Nhöõng nguy cô coù thai ôû tuoåi vò thaønh nieân :

Coù thai ôû tuoåi vò thaønh nieân laø nguyeân nhaân taêng nguy cô töû vong vaø gaây nhieàu haäu quaû xaáu .

III . Tìm hieåu cô sôû khoa hoïc cuûa caùc bieän phaùp traùnh thai .

Nguyeân taéc traùnh thai :

Ngaên tröùng chín vaø ruïng

Traùnh khoâng ñeå tinh truøng gaëp tröùng .

Choáng söï laøm toå cuûa tröùng ñaõ thuï tinh .

Phöông tieän traùnh thai : Bao cao su , thuoác traùnh thai , voøng traùnh thai .

IV/ CUÛNG COÁ:

1 . Neâu roõ nhöõng aûnh höôûng cuûa coù thai sôùm , ngoaøi yù muoán ôû tuoåi vò thaønh nieân . Phaûi laøm gì ñeå ñieàu ñoù khoâng xaûy ra ?

2 . Cho hoïc sinh hoaøn thaønh baûng 63 : Caùc phöông tieän söû duïng ñeå traùnh thai

V/ DAËN DOØ:

Hoïc baøi vaø traû lôøi caâu hoûi SGK

Ñoïc muïc : " Em coù bieát ?"

Tìm hieåu veà caùc beänh laây qua ñöôøng tình duïc .

Tuaàn : Tieát :

BAØI 64 : CAÙC BEÄNH LAÂY TRUYEÀN

QUA ÑÖÔØNG TINH DUÏC ( BEÄNH TÌNH DUÏC )

I/ MUÏC TIEÂU:

1/ Kieán thöùc:

Hoïc sinh trình baøy roõ caùc taùc haïi cuûa moät soá beänh tình duïc phoå bieán ( Laäu , giang mai . HIV/AIDS )

Neâu ñöôïc nhöõng ñaëc ñieåm soáng chuû yeáu cuûa caùc taùc nhaân gaây beänh ( Vi khuaån laäu , giang mai vaø vi ruùt gaây AIDS ) vaø trieäu chöùng ñeå coù theå phaùt hieän sôùm , ñieàu trò ñuû lieàu .

Xaùc ñònh roõ caùc con ñöôøng laây truyeàn ñeå tìm caùch phoøng ngöaø ñoái vôùi moãi beänh .

2/ Kyõ naêng:

Phaùt trieån kyõ naêng toång quaù hoaù kieán thöùc , thu thaäp thoâng tin vaø tìm kieán thöùc .

Kyõ naêng hoaït ñoäng nhoùm .

3/ Kyõ naêng:

Giaùo duïc yù thöùc töï giaùc phoøng traùnh , soáng laønh maïnh .

II/ CHUAÅN BÒ:

Giaùo vieân: Tranh phoùng to hình 64 SGK

Tö lieäu veà beänh tình duïc .

III/ TIEÁN TRÌNH BAØI HOÏC:

1/ OÅn ñònh lôùp

2 / Kieàm tra baøi cuõ :

Neâu roõ nhöõng aûnh höôûng cuûa coù thai sôùm , ngoaøi yù muoán ôû tuoåi vò thaønh nieân . Phaûi laøm gì ñeå ñieàu ñoù khoâng xaûy ra ?

3 / Caùc hoaït ñoäng daïy vaø hoïc:

Môû baøi : Caùc beänh laây qua con ñöôøng quan heä tình duïc ñöôïc goïi laø beänh tình duïc ( hay beänh xaõ hoäi ) , ôû Vieät Nam beänh ñang phoå bieán laø beänh laäu , giang mai vaø AIDS .

Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Noäi dung ghi baøi Hoaït ñoäng 1 : Tìm hieåu veà taùc nhaân gaây beänh vaø trieäu chöùng bieåu hieän cuûa beänh .

Muïc tieâu : Hoïc sinh chæ ra ñöôïc caùc loaïi vi khuaån gaây beänh laäu vaø giang mai vaø neâu ñöôïc trieäu chöùng cuûa 2 beänh naøy .

GV neâu caâu hoûi :

Cho bieát taùc nhaân gaây beänh laäu vaø giang mai ?

Beänh laäu vaø giang mai coù trieäu chöùng nhö theá naøo ?

GV ghi yù kieán cuûa nhoùm leân baûng .

GV caàn löu yù : hieåu bieát cuûa hoïc sinh lôùp 8 raát ít veà vaán ñeà naøy neân cuõng khoâng caàn ñi saâu , nhöng GV neân giaûng giaûi theâm .

Xeùt nghieäm maùu vaø beänh phaåm ñeå phaùt hieän beänh .

ÔÛ caû 2 beänh naøy ñeàu nguy hieåm ôû ñieåm : Ngöôøi beänh khoâng coù bieåu hieän gì beân ngoaøi nhöng ñaõ coù khaû naêng truyeàn vi khuaån gaây beänh cho ngöôøi khaùc qua quan heä tình duïc .

Hoaït ñoäng 2 : Tìm hieåu taùc haïi cuûa beänh laäu vaø giang mai .

Muïc tieâu : Hoïc sinh chæ ra ñöôïc taùc haïi veà söùc khoeû vaø vieäc sinh con .

GV yeâu caàu traû lôøi caâu hoûi :

Beänh laäu vaø giang mai gaây taùc haïi nhö theá naøo ?

ÔÛ beänh naøy GV caàn giaûng theâm veà hieän töôïng phuï nöõ bò laäu khi sinh con ( bình thöôøng) raát deã bò muø loaø vì vi khuaån laäu ôû aâm ñaïo xaâm nhaäp vaøo maét gaây muø .

Hoaït ñoäng 3 : Tìm hieåu caùc con ñöôøng laây truyeàn vaø caùch phoøng traùnh beänh .

GV neâu caâu hoûi :

Cho bieát con ñöôøng laây beänh laäu vaø giang mai ?

Caàn coù nhöõng caùch naøo ñeå phoøng traùnh beänh laäu vaø giang mai ?

GV caàn löu yù : Seõ coù nhieàu yù kieán cuûa caùc nhoùm veà bieän phaùp phoøng traùnh ( GV neân höôùng vaøo nhöõng bieän phaùp coù tính chaát giaùo duïc yù thöùc töï giaùc cuûa caù nhaân .

GV ghi laïi yù kieán cuûa nhoùm leân baûng .

GV ñaùnh giaù phaàn thaûo luaän .

GV hoûi theâm :

Theo em laøm theá naøo ñeå giaûm bôùt tyû leä ngöôøi maéc beänh tình duïc trong xaõ hoäi hieän nay ?

GV höôùng hoïc sinh vaøo hoaït ñoäng coù tính chaát coäng ñoàng nhö laø tuyeân truyeàn , giuùp ñôõ ......

Caù nhaân töï nghieân cöùu thoâng tin SGK vaø baûng 64.1 ; 64.2 tr 200 vaø 201

Trao ñoåi nhoùm thoáng nhaát yù kieán traû lôøi caâu hoûi .

Ñaïi dieän nhoùm trình baøy ñaùp aùn , nhoùm khaùc nhaän xeùt boå sung ( Hoïc sinh coù theå trình baøy caùc giai ñoaïn tieán trieån cuûa beänh giang mai baèng sô ñoà ) .

Hoïc sinh tieáp tuïc nghieân cöùu SGK ( traû lôøi caâu hoûi ( Hoïc sinh khaùc boå sung .

Yeâu caàu : Neâu roõ taùc haïi cuûa beänh naøy ôû caû nam vaø nöõ .

Caù nhaân töï nghieân cöùu SGK vaø thoâng tin do GV cung caáp ( ghi nhôù kieán thöùc .

Trao ñoåi nhoùm thoáng nhaát yù kieán traû lôøi , Yeâu caàu :

Chuû yeáu ñeà ra bieän phaùp phoøng traùnh beänh .

Ñaïi dieän nhoùm trình baøy ( nhoùm khaùc boå sung .

( Hoïc sinh ruùt ra keát luaän .

Hoïc sinh coù theå thaûo luaän ñeå thoáng nhaát yù kieán traû lôøi .

Keát luaän chung : Hoïc sinh ñoïc khung ghi nhôù SGK I . Tìm hieåu veà taùc nhaân gaây beänh vaø trieäu chöùng bieåu hieän cuûa beänh .

Taùc nhaân gaây beänh : Do song caàu khuaån vaø xoaén khuaån gaây neân .

Trieäu chöùng goàm 2 giai ñoaïn :

Giai ñoaïn sôùm : chöa coù bieåu hieän .

Giai ñoaïn muoän ( Trong baûng 64.1 vaø 64.2 )

II . Tìm hieåu taùc haïi cuûa beänh laäu vaø giang mai .

Taùc haïi cuûa beänh laäu vaø giang mai : ( Baûng 64.1 vaø 2

III . Tìm hieåu caùc con ñöôøng laây truyeàn vaø caùch phoøng traùnh beänh

Caùch phoøng traùnh beänh tình duïc .

Nhaän thöùc ñuùng ñaén veà beänh tình duïc .

Soáng laønh maïnh .

Quan heä tình duïc an toaøn

IV/ CUÛNG COÁ:

1 . Beänh laäu vaø beänh giang mai do taùc nhaân naøo gaây ra vaø bieåu hieän nhö theá naøo ?

2 . Caàn coù bieän phaùp gì ñeå phoøng traùnh beänh tình duïc ?

V/ DAËN DOØ:

Hoïc baøi vaø traû lôøi caâu hoûi SGK

Ñoïc muïc : " Em coù bieát ?"

Tìm hieåu veà beänh HIV / AIDS .

Tuaàn : Tieát :

BAØI 65 : ÑAÏI DÒCH AIDS

THAÛM HOAÏ CUÛA LOAØI NGÖÔØI

I/ MUÏC TIEÂU:

1/ Kieán thöùc:

Hoïc sinh trình baøy roõ taùc haïi cuûa beänh AIDS .

Neâu ñöôïc ñaëc ñieåm soáng cuûa viruùt gaây beänh AIDS

Chæ ra ñöôïc caùc con ñöôøng laây truyeàn vaø ñöa ra caùch phoøng ngöaø beänh AIDS .

2/ Kyõ naêng:

Phaùt trieån kyõ naêng toång quaù hoaù kieán thöùc , thu thaäp thoâng tin vaø tìm kieán thöùc .

Kyõ naêng hoaït ñoäng nhoùm .

3/ Kyõ naêng:

Giaùo duïc yù thöùc töï baûo veä mình traùnh bò nhieãm HIV

II/ CHUAÅN BÒ:

Giaùo vieân: Tranh phoùng to hình 65 SGK , tranh quaù trình xaâm nhaäp cuûa viruùt HIV vaøo cô theå .

Tranh tuyeân truyeàn veà AIDS .

Baûng 65 tr 203 . Taùc haïi cuûa HIV / AIDS

Phöông thöùc laây truyeàn HIV/ AIDS Taùc haïi cuûa HIV/ AIDS Qua ñöôøng maùu ( Tieâm chích truyeàn maùu , duøng chung kim tieâm )

Qua quan heä tình duïc khoâng an toaøn

Qua nhau thai ( Töø meï sang con ) Laøm cô theå maát heát khaû naêng choáng beänh vaø daãn tôùi töû vong

III/ TIEÁN TRÌNH BAØI HOÏC:

1/ OÅn ñònh lôùp

2 / Kieàm tra baøi cuõ :

Beänh laäu vaø beänh giang mai do taùc nhaân naøo gaây ra vaø bieåu hieän nhö theá naøo ?

Caàn coù bieän phaùp gì ñeå phoøng traùnh beänh tình duïc ?

3 / Caùc hoaït ñoäng daïy vaø hoïc:

Môû baøi : GV coù theå baét ñaàu töø 1 maåu tin treân baùo veà beänh nhaân AIDS bò cheát ñeå daãn daét vaøo baøi , Vaäy AIDS laø gì ? Taïi sao AIDS laïi nguy hieåm .

Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Noäi dung ghi baøi Hoaït ñoäng 1 : Tìm hieåu veà HIV / AIDS

Muïc tieâu : Hoïc sinh chæ ra taùc haïi cuûa AIDS do khaû naêng soáng vaø phaù huûy cuûa viruùt HIV .

GV neâu vaán ñeà :

Em hieåu gì veà AIDS ?

GV löu yù seõ coù raát nhieàu yù kieán khaùc nhau .

GV nhaän xeùt caùc yù kieán hoïc sinh neâu nhöng chöa ñaùnh giaù .

GV yeâu caàu : Hoaøn thaønh baûng 65.

GV keû saün baûng 65 ñeå hoïc sinh chöaõ baøi .

GV ñaùnh giaù keát quaû cuûa nhoùm giuùp hoïc sinh hoaøn chænh baûng 65 .

GV giaûng giaûi theâm veà quaù trình xaâm nhaäp phaù huyû cô theå cuûa viruùt HIV baèng tranh ñeå hoïc sinh hieåu roõ taùc haïi cuûa beänh AIDS .

GV caàn löu yù giaûi thích theâm nhöõng thaéc maéc cuûa hoïc sinh neáu coù .

Hoaït ñoäng 2 : Ñaïi dòch AIDS - Thaûm hoaï cuûa loaøi ngöôøi .

Muïc tieâu : Hoïc sinh chæ ra nhöõng möùc ñoä nguy hieåm cuûa AIDS daãn tôùi trôû thaønh thaûm hoaï cho loaøi ngöôøi .

Taïi sao ñaïi dòch AIDS laø thaûm hoaï cuûa loaøi ngöôøi ?

GV nhaän xeùt ñaùnh giaù keát quaû thaûo luaän cuûa nhoùm ( höôùng hoïc sinh ñi ñeán keát luaän nhöõng vaán ñeà chính

GV giôùi thieäu theâm tranh : Taûng baêng chìm mieâu taû AIDS ( soá ngöôøi nhieãm nhieàu hôn soá ñaõ phaùt hieän )

Ngöôøi bò AIDS khoâng coù yù thöùc phoøng traùnh cho ngöôøi khaùc , ñaëc bieät laø gaùi maïi daâm .

Hoaït ñoäng 3 : Caùc bieän phaùp traùnh laây nhieãm HIV/AIDS

Muïc tieâu : Ñöa ra caùc bieän phaùp phoøng ngöaø AIDS .

GV neâu vaán ñeà :

Döaï vaøo coøn ñöôøng laây truyeàn AIDS , haõy ñeà ra caùc bieän phaùp phoøng ngöaø laây nhieãm AIDS ?

GV löu yù : coù nhieàu yù kieán noäi dung naøy ( Gv caàn höôùng hoïc sinh vaøo caùc bieän phaùp cô baûn ( giuùp hoïc sinh hoaøn thieän kieán thöùc .

GV hoûi theâm :

Em cho raèng ñöa ngöôøi maéc HIV / AIDS vaøo soáng chung trong coäng ñoàng laø ñuùng hay sai ? Vì sao ?

Em seõ laøm gì ñeå goùp söùc mình vaøo coâng vieäc ngaên chaën söï laây lan cuûa ñaïi dòch AIDS ?

Hoïc sinh phaûi laøm gì ñeå khoâng bò maéc AIDS ?

Taïi sao noùi AIDS nguy hieåm nhöng khoâng ñaùng sôï ?

Hoïc sinh traû lôøi nhöõng hieåu bieát cuûa mình veà AIDS qua baùo , tivi ;.

Hoïc sinh khaùc boå sung .

Moãi caù nhaân nghieân cöùu thoâng tin SGK keát hôïp vôùi hieåu bieát cuûa mình ( Trao ñoåi nhoùm thoáng nhaát yù kieán veà caùc noäi dung ôû baûng 65

Ñaïi dieän caùc nhoùm leân ghi keát quaû vaøo baûng 65

Nhoùm khaùc nhaän xeùt boå sung

Hoïc sinh töï söaû chöaõ hoaøn thaønh baøi .

Hoïc sinh nghieân cöùu SGK keát hôïp muïc " Em coù bieát ? " ( thu thaäp kieán thöùc ( trao ñoåi nhoùm ( thoáng nhaát yù kieán traû lôøi caâu hoûi .

Ñaïi dòch vì laây lan nhanh

Bò nhieãm HIV laø töû vong .

Vaán ñeà toaøn caàu .

Ñaïi dieän nhoùm trình baøy ( nhoùm khaùc boå sung .

Caù nhaân döaï vaøo kieán thöùc muïc I . Trao ñoåi nhoùm thoáng nhaát caâu traû lôøi :

An toaøn truyeàn maùu , tieâm

Meï bò AIDS khoâng sinh con

Soáng laønh maïnh , nghieâm caám hoaït ñoäng maïi daâm

Ñaïi dieän nhoùm trình baøy ( nhoùm khaùc boå sung

Hoïc sinh thaûo luaän ñeå traû lôøi caâu hoûi .

Keát luaän chung : Hoïc sinh ñoïc khung ghi nhôù SGK I . Tìm hieåu veà HIV / AIDS

AIDS laø hoäi chöùng suy giaûm mieãn dòch maéc phaûi

Taùc haïi vaø con ñöôøng laây truyeàn HIV / AIDS ( trong baûng 65 )

II . Ñaïi dòch AIDS - thaûm hoaï cuûa loaøi ngöôøi :

AIDS laø thaûm hoaï cuûa loaøi ngöôøi vì:

Tæ leä töû vong raát cao

Khoâng coù Vacxin phoøng ngöaø vaø thuoác chöaõ

Laây lan nhanh .

III . Caùc bieän phaùp traùnh laây nhieãm HIV/ AIDS :

Chuû ñoäng phoøng traùnh laây nhieãm AIDS :

Khoâng tieâm chích ma tuùy , khoâng duøng chung kim tieâm , kieåm tra maùu tröôùc khi truyeàn .

Soáng laønh maïnh chung thuûy 1 vôï 1 choàng

Ngöôøi meï bò nhieãm AIDS khoâng neân sinh con

IV/ CUÛNG COÁ:

1 . GV cho hoïc sinh laøm baøi taäp traéc nghieäm .

1 - AIDS thöïc söï trôû thaønh thaûm hoaï cuûa loaøi ngöôøi vì :

( Tæ leä töû vong cao

( Laây lan nhanh vaø roäng

( Khoâng coù Vaécxin phoøng vaø thuoác chöaõ

( Caùc löaù tuoåi ñeàu coù theå maéc

( Chæ a,b, c

( Caû a, b, c, d

2 - Caùc hoaït ñoäng naøo coù theå bò laây nhieãm HIV

( AÊn chung baùt , ñuaõ , muoãi ñoát

( Hoân nhau , baét tay , cao raâu

( Maëc chung quaàn aùo , sôn söaû moùng tay , chung kim tieâm

( Truyeàn maùu , quan heä tình duïc khoâng an toaøn

V/ DAËN DOØ:

Hoïc baøi vaø traû lôøi caâu hoûi SGK

Ñoïc muïc : " Em coù bieát ?"