CHIẾN TRANH
[Chiến tranh: war] là một mức độ xung đột vũ trang giữa cacs quốc gia, chính phủ, xã hội hoặc các nhóm bán quân sự như lính đánh thuê, quân nổi dậy và dân quân do sự mâu thuẫn về ý thức hệ, sắc tộc và tôn giáo nhằm tranh giành lợi ích về kinh tế và chính trị.

Nó thường được đặc trưng bởi bạo lực cực đoan, xâm lược phá hủy và tử vong, sử dụng lực lượng quân sự thường xuyên hoặc không thường xuyên. Chiến tranh đề cập đến các hoạt động và đặc điểm chung của các loại chiến tranh hoặc của các cuộc chiến nói chung. Chiến tranh toàn diện là chiến tranh không bị giới hạn trong các mục tiêu quân sự hợp pháp và có thể dẫn đến những đau khổ và thương vong dân sự không chiến đấu khác.
Các nghiên cứu học thuật về chiến tranh đôi khi được gọi polemology trong tiếng Anh, từ tiếng Hy Lạp Polemos có nghĩa là chiến tranh và logy ý nghĩa việc nghiên cứu.

Chiến tranh đề cập đến các hoạt động và đặc điểm chung của các loại chiến tranh, hoặc của các cuộc chiến nói chung là chiến tranh không bị giới hạn và có thể dẫn đến những đau khổ.

Trong khi một số học giả coi chiến tranh là một khía cạnh phổ quát và tổ tiên của những người khác cho rằng đó là kết quả của hoàn cảnh văn hóa xã hội, kinh tế hoặc sinh thái cụ thể.

Nguyên nhân
Nguyên nhân của chiến tranh thường do mâu thuẫn giữa các giai cấp, dân tộc, tôn giáo, phát triển đến mức gay gắt nhất hoặc do mâu thuẫn trong nội bộ một dân tộc, tôn giáo.

Nói tóm lại, chiến tranh là sự do từ mâu thuẫn ý thức giữa các khác nhau. Nguyên nhân của những mâu thuẫn này xuất phát từ tham vọng riêng của từng . Khi những tham vọng này đối chọi nhau đến mức độ cao độ thì chiến tranh xảy ra. Chỉ khi nào tồn tại 2 bên đối nghịch nhau thì chiến tranh mới bùng nổ. Những hình thức chiến tranh đi từ hình thức thô thiển như chiến tranh vũ trang đến thể loại chiến tranh vi tế như sử dụng để công kích.

Tính chất đặc trưng của các là tìm cách các ý thức hệ còn lại để còn lại một thể duy nhất. Chiến tranh có thể xem như quá trình đồng hóa các hệ ý tưởng của các bên đối lập nhau. Chiến tranh leo thang là do sự đồng hóa này chưa dừng lại.

Hậu quả của chiến tranh không chỉ có sự hoang tàn mà còn có cả sự tiến bộ. Chiến tranh là thành phần không thể thiếu trong quá trình của tất cả các , đoàn thể, hầu đạt được mục tiêu sống còn và phát triển.

Nguyên nhân chung:Là sự tác động giữa phương thức sản xuất bóc lột và những hiện tượng chính trị – xã hội do phương thức sản xuất đó sinh ra dưới hình thức bạo lực vũ trang của giai cấp này đối với giai cấp khác.

Nguyên nhân đặc thù: Là sự tác động của những chính sách hiếu chiến, phản động của giai cấp thống trị, những kẻ cầm đầu nhà nước, tổ chức hoặc nhóm cực đoan.

Nguyên nhân đơn nhất: Là sự tác động có tính đột biến, tức thì từ những nhân tố cá biệt như cá tính bất thường của cá nhân cầm đầu tổ chức hoặc diễn biến không chuẩn xác của các thông tin, của phương tiện tiến hành chiến tranh,...trong những tình huống nhất định.
Trong các nguyên nhân trên, nguyên nhân chung là cơ bản, xuyên suốt của mọi cuộc chiến tranh trong lịch sử loài người.

A. Nguyên nhân dẫn đến chiến tranh
Nguyên nhân dẫn đến chiến tranh có thể bao gồm nhiều yếu tố, và chúng thường phức tạp và đa dạng. Dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến dẫn đến chiến tranh:

1. Xung đột lãnh thổ: Các quốc gia có thể tranh chấp vùng đất, biên giới hoặc tài nguyên quan trọng như dầu mỏ, khoáng sản, nước sạch.

2. Chính trị và ideolo gia: Sự xung đột về chính sách, ý kiến và hệ thống chính trị có thể dẫn đến mâu thuẫn và cuộc chiến tranh. Ideology cũng có thể tạo ra sự đối đầu và xung đột giữa các quốc gia.

3. Kinh tế: Sự cạnh tranh về tài nguyên kinh tế, thương mại và ảnh hưởng toàn cầu có thể dẫn đến xung đột và chiến tranh.

4. Xã hội và văn hóa: Sự căng thẳng xã hội và sự khác biệt văn hóa cũng có thể tạo ra mâu thuẫn và đưa đến chiến tranh.

5. Quân đội và quyền lực: Cuộc đua vũ trang và sự tăng cường quyền lực quân sự có thể tạo ra môi trường cho chiến tranh xảy ra.

6. Thông tin sai lệch: Những thông tin không chính xác hoặc lạm dụng thông tin để kích động quần chúng cũng có thể dẫn đến chiến tranh.

Những nguyên nhân này thường không hoạt động độc lập mà thường liên kết với nhau để tạo ra một tình hình căng thẳng và cuối cùng dẫn đến chiến tranh.

B. Sự bất đồng quan điểm, xung đột lợi ích và hậu quả dẫn đến chiến tranh là một vấn đề phức tạp có liên quan đến nhiều yếu tố khác nhau. Mặc dù không phải tất cả các bất đồng đều dẫn đến chiến tranh, nhưng chúng có thể tạo ra môi trường cho sự leo thang và xung đột vũ trang.

Bất đồng quan điểm giữa các quốc gia, chính trị gia, nhóm tôn giáo hoặc dân tộc có thể dẫn đến căng thẳng và xung đột. Khi các bên không thể đạt được sự thỏa thuận hay giải quyết xung đột theo cách hòa bình, họ có thể chọn sử dụng vũ lực để bảo vệ lợi ích của mình.

Xung đột lợi ích cũng đóng vai trò quan trọng trong việc dẫn đến chiến tranh. Các quốc gia có thể tranh chấp về lãnh thổ, tài nguyên tự nhiên, ảnh hưởng khu vực hoặc lợi ích kinh tế, và khi không thể giải quyết xung đột bằng các biện pháp hòa bình, họ có thể quyết định sử dụng quân đội để đạt được mục tiêu của mình.

Hậu quả của bất đồng quan điểm và xung đột lợi ích có thể rất nghiêm trọng, bao gồm tổn thất về người và tài sản, sự phá hủy của cơ sở hạ tầng, tạo ra những vết thương tâm lý và xã hội kéo dài, và có thể tạo ra những hậu quả toàn cầu.

Để ngăn chặn chiến tranh, cần thiết phải có sự hiểu biết, tôn trọng và thương lượng giữa các bên xung đột. Cần có sự can thiệp của cộng đồng quốc tế, nỗ lực xây dựng hòa bình và phát triển, cũng như việc tăng cường câu lạc bộ quốc tế và các tổ chức hòa bình để giải quyết xung đột và xây dựng hòa bình.

...

Bản chất của chiến tranh:

Bản chất của chiến tranh thể hiện trên hai mặt cơ bản luôn có sự thống nhất với nhau: Mặt chính trị và mặt bạo lực vũ trang. Chính trị là mục đích, bạo lực vũ trang là phương thức, biện pháp để thực hiện mục đích chính trị. Mặt chính trị và mặt phương thức bạo lực vũ trang không tách rời nhau.

Mối quan hệ giữa chiến tranh và chính trị:
Giữa chiến tranh và chính trị có mối quan hệ khắng khít biện chứng với nhau. Trong đó, chính trị quyết định chiến tranh và chiến tranh tác động to lớn trở lại đối với chính trị. Thực chất, đây là mối quan hệ giữa hai hiện tượng xã hội, mỗi hiện tượng bao gồm lực lượng vật chất và tinh thần, giữa tư tưởng và tổ chức. Đây là mối quan hệ đa chiều.

Giữa chiến tranh và chính trị có quan hệ chặt chẽ với nhau:

+ Chính trị chỉ đạo, chi phối, quyết định toàn bộ tiến trình và kết cục chiến tranh, quy định mục tiêu và điều chỉnh mục tiêu, hình thức tiến hành đấu tranh vũ trang; sử dụng kết quả sau chiến tranh để đề ra những nhiệm vụ,mục tiêu mới cho giai cấp, xã hội trên cơ sở những thắng lợi hay thất bại của chiến tranh.

+ Ngược lại chiến tranh là một bộ phận, một phương tiện của chính trị, là kết quả phản ánh những cố gắng cao nhất của chính trị.

Trong thời đại ngày nay mặc dù chiến tranh có những thay đổi về phương thức tác chiến, vũ khí, trang bị, song bản chất chiến tranh vẫn không có gì thay đổi, chiến tranh vẫn là sự tiếp tục chính trị của nhà nước và giai cấp nhất định.

Đường lối chính trị của đế quốc và các thế lực thù địch vẫn luôn chứa đựng nguy cơ chiến tranh.

***

Phân loại
Chiến tranh bất đối xứng: là một cuộc xung đột giữa những kẻ hiếu chiến ở các cấp độ khác nhau về năng lực hoặc quy mô quân sự.
Chiến tranh sinh học, hay chiến tranh vi trùng, là việc sử dụng các chất độc sinh học được vũ khí hóa hoặc các tác nhân truyền nhiễm như vi khuẩn, virus và nấm.
Chiến tranh hóa học: liên quan đến việc sử dụng hóa chất vũ khí trong chiến đấu. Khí độc làm vũ khí hóa học chủ yếu được sử dụng trong Thế chiến I, và dẫn đến hơn một triệu thương vong ước tính, bao gồm hơn 100.000 dân thường.
Chiến tranh lạnh: là một cuộc cạnh tranh quốc tế khốc liệt mà không có xung đột quân sự trực tiếp, nhưng với một mối đe dọa kéo dài, bao gồm mức độ chuẩn bị, chi tiêu và phát triển quân sự cao, và có thể liên quan đến xung đột tích cực bằng các biện pháp gián tiếp, như chiến tranh kinh tế, chiến tranh chính trị, bí mật hoạt động, gián điệp, chiến tranh mạng hoặc chiến tranh ủy nhiệm.

• Chiến tranh thông thường: được tuyên chiến giữa các quốc gia trong đó vũ khí hạt nhân, sinh học hoặc hóa học không được sử dụng hoặc không được triển khai hạn chế.

• Chiến tranh mạng:liên quan đến các hành động của một tổ chức quốc gia hoặc quốc tế để tấn công và cố gắng làm hỏng hệ thống thông tin của quốc gia khác.

• Nổi dậy:là một cuộc nổi loạn chống lại chính quyền, khi những người tham gia cuộc nổi loạn không được công nhận là người hiếu chiến (chiến binh hợp pháp). Một cuộc nổi dậy có thể được chiến đấu thông qua chiến tranh chống nổi dậy, và cũng có thể bị phản đối bởi các biện pháp bảo vệ dân chúng, và bằng các hành động chính trị và kinh tế thuộc nhiều loại nhằm phá hoại các yêu sách của quân nổi dậy chống lại chế độ đương nhiệm.

• Chiến tranh thông tin: là ứng dụng của lực phá hoại trên quy mô lớn đối với các tài sản và hệ thống thông tin, chống lại các máy tính và mạng hỗ trợ bốn cơ sở hạ tầng quan trọng (lưới điện, thông tin liên lạc, tài chính và giao thông).

• Chiến tranh hạt nhân: là chiến tranh trong đó vũ khí hạt nhân là phương thức chính, hoặc là phương thức chính để đạt được sự đầu hàng.

• Chiến tranh toàn diện: là chiến tranh bằng mọi cách có thể, bất chấp luật chiến tranh, không đặt giới hạn cho các mục tiêu quân sự hợp pháp, sử dụng vũ khí và chiến thuật dẫn đến thương vong dân sự đáng kể hoặc yêu cầu một nỗ lực chiến tranh đòi hỏi sự hy sinh đáng kể của dân chúng thân thiện.

• Chiến tranh độc đáo: trái ngược với chiến tranh thông thường, là một nỗ lực để đạt được chiến thắng quân sự thông qua sự thông qua gây sức ép, thủ tiêu lãnh đạo hoặc hỗ trợ bí mật cho một bên của một cuộc xung đột hiện có.

***

Trong tổng thể quan hệ xã hội
Chiến tranh và chính trị
Đỉnh cao là chiến tranh lạnh giữa Liên Xô và Mỹ ở cuối thế kỷ XX.

Ảnh hưởng của ngoại giao đối với chiến tranh
Chiến tranh có thể gây nên sự thù địch hoặc hòa giải giữa các nước.

• Chiến tranh và kinh tế
Nhiều cường quốc như Mỹ, Nga,... dựa vào chiến tranh để làm giàu bằng việc buôn vũ khí. Nhưng hầu hết các cuộc chiến tranh đều gây tổn thất nặng nề về nền kinh tế các nước tham chiến.

• Chiến tranh và tôn giáo
Chiến tranh tôn giáo là một phần của lịch sử loài người. Thời điểm từ thế kỷ X–XV xảy ra rất nhiều các cuộc chiến tranh tôn giáo. Nguyên nhân chính dẫn đến các cuộc chiến tranh này là sự xung khắc, mâu thuẫn giữa các phe phái tôn giáo khác nhau.

• Chiến tranh và mạng xã hội
Chiến tranh xuất hiện trong nhiều video tuyên truyền cũng như các bộ phim, game hành động về đề tài này trên các mạng xã hội hiện nay.

***

Việc một người lãnh đạo dẫn đầu đất nước và chủ động phát động cuộc chiến tranh, đặc biệt là với đất nước láng giềng yếu thế hơn, là một hành động đầy rủi ro và có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho cả hai bên. Đây có thể được xem là một hành động không chấp nhận trong cộng đồng quốc tế, vì nó có thể dẫn đến cảm xúc hận thù, mất mát về người dân và tài nguyên, và gây ra những đau thương không cần thiết.

Một người lãnh đạo cần phải đảm bảo rằng mọi quyết định về hòa bình và chiến tranh đều được đưa ra sau khi cân nhắc kỹ lưỡng và có sự hỗ trợ của cộng đồng quốc tế. Thay vì chiến tranh, các nước thường tìm kiếm các giải pháp hòa bình thông qua đàm phán, trao đổi và hợp tác kinh tế và chính trị để giải quyết các mâu thuẫn và xung đột.

Ngoài ra, việc sử dụng sức mạnh quân sự để tấn công một đất nước yếu thế có thể gây ra sự chỉ trích mạnh mẽ từ cộng đồng quốc tế và có thể dẫn đến hậu quả pháp lý hoặc cảm xúc hận thù lâu dài từ phía quốc tế và cả dân chúng nội địa.