Các nguồn thu NS

Gồm: Thuế, Lệ phí, Phát hành tiền, Đi vay nước ngoài, Nhận viện trợ, Đóng góp tự nguyện, Bán tài sản công.

Sự giống và khác nhau giữa thuế với phí, lệ phí.

1. Giống nhau: đều là những khoản thu đóng góp vào NSNN nhằm mục đích công cộng và đều mang tính pháp lý.

2. khác nhau:

- Điểm khác nhau:

Tiêu chí phân biệt

1. Khái niệm

Thuế Là khoản thu bắt buộc mang tính cưỡng chế bằng sức mạnh của nhà nước mà các tổ chức, cá nhân có nghĩa vụ phải nộp vào ngân sách nhà nước khi có đủ những điều kiện nhất định. Các khoản thu này không mang tính đối giá và hoàn trả trực tiếp cho người nộp thuế. Là những khoản đóng góp mang tính chất gián tiếp ( không biết mục đích sử dụng của khoản đóng góp).   

Lệ phí là khoản thu vừa mang tính chất phục vụ cho đối tượng nộp lệ phí về việc thực hiện một số thủ tục hành chính vừa mang tính chất động viên sự đóng góp cho ngân sách Nhà nước.

Phí là khoản thu mang tính chất bù đắp chi phí thường xuyên hoặc bất thường như phí về xây dựng, bảo dưỡng, duy tu của Nhà nước đối với những hoạt động phục vụ người nộp phí.

Là những khoản đóng góp mang tính chất trực tiếp (đổi trực tiếp lấy hàng hóa và dịch vụ công)  

Cơ sở, giá trị pháp lý

Thuế: Được điều chỉnh bởi văn bản pháp luật có hiệu lực pháp luật do cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất ban hành là Quốc hội hoặc Uỷ ban Thường vụ Quốc hội theo trình tự ban hành chặt chẽ (Luật, Pháp lệnh, Nghị quyết). Trình tự ban hành luật thuế phải tuân theo các bước và trình tự chặt chẽ. Có tính pháp lý cao hơn phí, lệ phí

Phí, lệ phí: Được điều chỉnh bởi những văn bản dưới luật (Nghị định, quyết định), do Uỷ ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Tài chính, Hội đồng nhân dân cấp tỉnh có thẩm quyền ban hành.

Vai trò trong hệ thống Ngân sách nhà nước

Thuế: Là khoản thu chủ yếu, quan trọng, chiếm trên 90% các khoản thu cho NSNN. => tạo nguồn thu lớn cho NSNN, nhằm điều chỉnh các hoạt động sản xuất, kinh doanh, quản lý và định hướng phát triển kinh tế và đảm bảo sự bình đẳng giữa những chủ thể kinh doanh và công bằng xã hội. Như vậy, thuế có tác động lớn đến toàn bộ qúa trình phát triển kinh tế - xã hội của một quốc gia, đồng thời thuế là một bộ phận rất quan trọng cấu thành chính sách tài chính quốc gia.

Phí, Lệ phí: Là khoản thu phụ, không đáng kể, chỉ đủ chi dùng cho các hoạt động phát sinh từ phí. nguồn thu này không phải dùng đáp ứng nhu cầu chi tiêu mọi mặt của Nhà nước, mà trước hết dùng để bù đắp các chi phí hoạt động của các cơ quan cung cấp cho xã hội một số dịch vụ công cộng như: dịch vụ công chứng, dịch vụ đăng ký quyền sở hữu hoặc quyền sử dụng tài sản, dịch vụ hải quan...

Tính đối giá

Thuế: Không mang tính đối giá và hoàn trả trực tiếp.

Tính đối giá: các cá nhân, pháp nhâncó nghĩa vụ nộp thuế cho NN nhưng không trên cơ sở được hưởng những lợi ích vật chất tương ứng mang tính chất đối giá.

Tính hoàn trả trực tiếp thể hiện ở chỗ NN thu thuế từ các cá nhân và pháp nhân trong xã hội nhưng k bị ràng buộc bởi trách nhiệm phải hoàn trả lại cho ng nộp. Ng nộp thuế suy cho cùng sẽ nhận được các lợi ích vật chất từ việc sử dụng các dvu công cộng do NN sử dụng các khoản chi của NS để thực hiện các CS kte chung cho cả cộng đồng. tuy nhiên, gtri phần dvu đó k n' thiết phải tương đồng với khoản thuế mà họ đã nộp.

Phí, lệ phí: Mang tính đối giá rõ ràng và hoàn trả trực tiếp. 

NN có ràng buộc trách nhiệm hoàn trả cho các đối tượng nộp dưới các hình thức như vay nợ, tạm ứng cho NSNN

Tính bắt buộc

Thuế: Mang tính bắt buộc đối với cả người nộp thuế và cơ quan thu thuế

Phí, lệ phí: Mang tính tự nguyện, chỉ bắt buộc khi chủ thể nộp lệ phí, phí thừa hưởng trực tiếp những dịch vụ do Nhà nước cung cấp

Tên gọi và mục đích

Thuế: Mỗi luật thuế đều có mục đích riêng, tên gọi các sắc thuế thường phản ánh đối tượng tính thuế, k phản ánh mục đích sử dụng. Nói chung, mđích của các loại thuế thường là tạo nguồn quỹ cho NSNN nhằm đáp ứng chi NSNN, thực hiện chức năng quản lý của NSNN

Phí, lệ phí: Mục đích của từng loại phí, lệ phí rất rõ ràng, tên gọi của loại phí, lệ phí phản ánh đầy đủ mục đích sử dụng của loại phí, lệ phí đó

Phạm vi áp dụng

Thuế:

- Không có giới hạn, không có sự khác biệt giữa các đối tượng, các vùng lãnh thổ

- Áp dụng hầu hết đối với các cá nhân, tổ chức

Phí, Lệ phí:

- Mang tính địa phương, địa bàn rõ ràng

- Chỉ những cá nhân tổ chức có yêu cầu "Nhà nước" thực hiện một dịch vụ nào đó