I)SỎI ỐNG MATTJ CHỦ

+)bao gồm sỏi trong đường mật tính từ chỗ hợp lưu 2 ống gan chung tơi bóng Vater không kể đến túi mật

+)bệnh thường gặp ở lứu tuổi trưởng thành và tăng theo tuổi, không có sự khác biệt nhiều giữa nam và nữ

+)những đặc điểm cơ bản của SOMC

    _) nguyên nhân tạo sỏi là do ứ trệ và viêm nhiễm đường mật, đặc biệt là vai trò của giun đũa. phần lớn các bệnh nhân sỏi OMC đều có tiền sử đau bbungj kiêu giun chui ống maatjvaf nghiên cứu cấu trúc của sỏi thấy lõi của sỏi có xác và trứng giun đũa. giả thiết cho rằng giun chui lên đường mật và mang theo vi khuẩn đường ruột gây ứ trệ và đương mật do vi khaaunr đã tạo điều kiện hình thành sỏi. ngoài ra vi khuẩn ecolu tiết ra men Beta -Glucoronidase phân hủy Gluc0nic 1dangj của bilirubin kết hợp để tạo thành muối Calci Bilirubinat. vi khuẩn đường mật cũng giải phóng ra men Phospholipase, men này biến Lecithin trong đường mật thành iso lecithen và 1 số chất nữa tạo điều kieenjthuaan j lợi cho chúng kết hợp với Calci đê tạo  thành các muối mật thành phần của sỏi mật.

thành phần của sỏi mật ở nước ta chủ yếu là muối mật Calcibilirubinat. trong khithnhf phần của sỏi mật ở các nước phương Tây chủ yếu là Cholesterol

+) sỏi OMC có thể hình thành tại chõ hoặc trên gan hoặc túi mật rơi xuống, sỏi OMC đơn thuần rất ít, thường có sỏi trong gan phối hợp, sót sỏi sau mổ và sỏi mật tái phát  ở nước ta còn cao do nhiều yếu tố như nhiễm trùng đường mật tái diễn, hẹp đường mật, sỏi trong gan....và thiếu phương iện phát hiện sỏi trong lúc mổ

II) CHẨN ĐOÁN

1) LÂM SÀNG:

khi sỏi được hình thành trong OMC , ngày càng phát triển về kích thước, có thể im lặng không gây ra cá triệu chứng lâm sàng rõ ràng (20%)  nếu sỏi không gây tắc mật hay không di chuyển xuống phần thấp của OMC

TRONG CÁC ĐỢT CẤP HAY CÁ THỂ ĐIỂN HÌNH CÓ CÁC DẤU HIỆU SAU:

CƠ NĂNG: tam chứng Charcot

  +) đau bụng: thường đau vùng gan kiểu giunchui ống mật, mức độ thường rất dữ dội do sỏi gây tắc hoàn toàn hay bán phần đường mật làm cho áp lưc đương mật tăng cao đột ngột. đau xuyên ra sau lưng hay lên vai (P) cũng có khi đau vùng thượng vị nên dễ nhầm với loét dạ dà tá tràng