Sóng" - Xuân Quỳnh

Mr.Tai Mr.Tai đã thoát 09-16-2007, 10:19 AM

Xuân Quỳnh là một nhà thơ nữ nổi lên từ thời kì đầu xây dựng hoà bình với những bài thơ tươi trẻ qua phần Chồi biếc trong tập thơ Tơ tằm và chồi biếc (in chung với Cẩm Lai). Thơ Xuân Quỳnh mang nặng tình cảm thiết tha, gắn bó với cuộc đời, biết vượt lên những thử thách khó khăn để xây dựng hạnh phúc chung. Riêng về thơ tình Xuân Quỳnh có những tình cảm đằm thắm, đôn hậu, thuỷ chung. Hai bài thơ tình được nhiều người biết đến là Thuyền và biển và Sóng. Trong cả hai bài thơ tác giả dùng hình thức ẩn dụ để nói về tình yêu lứa đôi. Quan hệ giữa thuyền và biển là quan hệ của tình yêu. Biển tượng trưng cho người con gái, thuyền tượng trưng cho người con trai, quan hệ là gắn bó thắm thiết. Tuy nhiên có lúc biển nổi sóng để xô thuyền cũng như tình yêu có lúc va chạm. Nhưng rồi cuối cùng vẫn là tình yêu hạnh phúc. Trong bài Thuyền và biển, Xuân Quỳnh viết:

"Chỉ có thuyền mới hiểu

Biển mênh mông nhường nào

Chỉ có biển mới biết

Thuyền đi đâu về đâu".

Xuân Quỳnh đã khéo liên hệ tạo cho mối quan hệ này nhiều sắc thái phù hợp với tình yêu đôi lứa và cũng phù hợp với đặc điểm của đối tượng miêu tả:

"Những ngày không gặp nhau

Biển bạc đầu thương nhớ

Những ngày không gặp nhau

Lòng thuyền đau rạn vỡ.

Nếu từ giã thuyền rồi

Biển chỉ còn sóng gió

Nếu phải cách xa anh

Em chỉ còn bão tố."

Ở bài Sóng Xuân Quỳnh tập trung hẳn vào hình tượng sóng và qua những biến hoá của sóng Xuân Quỳnh nói lên tình yêu đôi lứa. Tất nhiên đây không phải là những con sóng cô đơn mà trong một tương quan gắn bó sóng với bờ, sóng là Em và bờ là Anh. Có nhiều hiện tượng thiên nhiên có khả năng nói lên được đặc điểm của tình yêu như ngôi sao, vầng trăng, ngọn gió, ngọn lửa. Nguyễn Đình Thi cũng hay sử dụng những biểu tượng ngôi sao, ngọn lửa, ngọn gió để nói lên tình yêu:

-"Ngôi sao nhớ ai mà sao lấp lánh"

-"Ngọn lửa nhớ ai mà hồng đêm lạnh"

-"Anh vẫn yêu em như lữa dữ

Như gió mùa xuân quạt dịu hiều"

Nhưng dù sao mọi hiện tượng đều hữu hạn, và sóng có khả năng biểu hiện khá đầy đủ sự phong phú của tình yêu. Sóng là một hình tượng ẩn dụ vừa hoá thân vừa hoà nhập với cái tôi trữ tình. Và ở đây sóng phải góp phần nói lên tình cảm, tình yêu của một tâm hồn thơ nữ.

Sóng là một hình tượng đẹp của thiên nhiên được vận dụng để nói lên nhiều trạng thái của tình cảm và riêng với tình yêu thì con sóng phải mang một sắc thái đặc biệt. Không phải là con sóng nhỏ lăn tăn của ao vàng "Sóng biếc theo làn hơi gợn tí" (Thu điếu) hoặc như sóng gợn để nói lên nỗi buồn kéo dái "Sóng gợn tràng giang buồn điệp điệp"(Tràng Giang). Bản thân con sóng cũng có nhiều trạng thái biểu hiện, khi lặng lẽ dịu êm khi lại ồn ào, dữ dội:

"Dữ dội và dịu êm

Ồn ào và lặng lẽ

Sông không hiểu nổi mình

Sóng tìm ra tận bể"

Con sóng cũng như tình yêu với bao khát vọng bồi hồi, khi mạnh mẽ khi dịu em, và sóng cũng phải tìm đến tận biển cả giữa đại dương mênh mông mới thực sự tìm thấy chính mình, và nhận thức được sức mạnh và những khát khao đích thực của con sóng.

Con sóng là vĩnh hằng gắn với sự vĩh hằng của biển khơi muôn đời, con sóng của ngày xưa với con sóng của hôm nay không có gì thay đổi, vẫn dào dạt, vẫn sôi nổi như tình yêu của tuổi trẻ muôn đời vẫn bồi hồi. Xuân Quỳnh đã liên hệ tình yêu của tuổi trẻ với con sóng của đại dương:

"Ôi con sóng ngày xưa

Và ngày sau vẫn thế

Nỗi khát vọng tình yêu

Bồi hồi trong ngực trẻ."

Tình yêu là một tình cảm lớn lao, thiêng liêng phát triển theo những quy luật chung của đời sống xã hội và những quy luật riêng của mỗi tình yêu lứa đôi, song không dễ cắt nghĩa được đầy đủ bản chất, sự vận động và những biến hoá của tình yêu. Xuân Diệu viết:

"Làm sao cắt nghĩa được tình yêu

Có nghĩa gì đâu một buổi chiều

Nó chiếm hồn ta bằng nắng nhạt

Bằng mây nhè nhẹ gió hiu hiu."

Tình yêu là tiếng nói của con tim nên cũng rất khó xác định một cách cụ thể những tiêu chuẩn của sự yêu thích. Xuân Quỳnh cũng đã nêu lên tính quy luật và không có quy luật của tình yêu:

"Sóng bắt đầu từ gió

Gió bắt đầu từ đâu

Em cũng không biết nữa

Khi nào ta yêu nhau."

Thực ra: "Gió bắt đầu từ đâu" là có thể giải thích được, nhưng cái khó khăn hơn là phải giải thích và xác định : "Khi nào ta yêu nhau", khi nào mặt biển nổi sóng, những con sóng của tình yêu.

Chính nhà thơ tình nổi tiếng Xuân Diệu cũng có lúc phải nhận xét:

"Tình yêu đến - tình yêu đi, ai biết."

Tình yêu lứa đôi thường được biểu hiện bằng nhiều trạng thái tình cảm và một nỗi nhớ là một tình cảm tiêu biểu nhất. Tất nhiên trong cuộc đời khi xa cách sẽ có nhiều nỗi nhớ: con nhớ cha mẹ, bạn bè nhớ nhau... Nhưng nỗi nhớ trong tình yêu lại có những đặc điểm khá riêng biệt. Nỗi nhớ được biểu hiện với nhiều màu sắc ở trong thơ, đó chính là cái chứng tích của tình yêu đích thực.

Nhà thơ Hàn Mặc Tử có một ý thơ đẹp:

"Khi xa cách không gì bằng thương nhớ"

Người xưa đã từng nhớ nhau:

"Nhớ chàng như mảnh trăng đầy

Đêm đêm vầng sáng hao gầy đêm đêm."

Rồi nỗi nhớ và trạng thái tương tư trong Truyện Kiều:

"Sầu đong càng lắc càng đầy

Ba thu dọn lại một ngày dài ghê"

Và thơ hiện đại với nỗi nhớ của Xuân Diệu:

"Anh nhớ tiếng, anh nhớ hình, anh nhớ ảnh

Anh nhớ em, anh nhớ lắm em ơi".

Và nỗi nhớ trong thơ Hàn Mặc Tử:

"Người đi, một nửa hồn tôi mất

Một nửa hồn kia hoá dại khờ

...

Hôm nay có một nửa trăng thôi

Một nửa trăng ai cắn vỡ rồi

Ta nhớ mình xa thương đứt ruột

Gió làm nên tội buổi chia phôi."

Trong bài Sóng, Xuân Quỳnh đã biểu hiện nỗi nhớ qua âm thanh của tiếng sóng vỗ suốt ngày đêm vào bờ, thao thức không ngủ được. Xuân Quỳnh đã nói lên nỗi đau da diết qua hình tượng sóng, những con sóng thao thức đập vào bờ nhưng không biết đến thời gian.

Con sóng vỗ như một tình cảm bồi hồi khao khát, như tình yêu tìm đến hạnh phúc và đến đây bài thơ xuất hiện hình ảnh của đôi bờ. Con sóng nào cũng khao khát đến bờ, hình ảnh của bến bờ như cái đích đi tới và con sóng sẽ không chơi vơi, bỏ cuộc. Xuân Quỳnh đã có những liên tưởng rất sáng tạo để nói lên một tình yêu chung thủy:

"Ở ngoài kia đại dương

Trăm ngàn con sóng nhỏ

Con nào chẳng tới bờ

Dù muôn vàn cách trở."

Sóng và bờ thể hiện quan hệ nam nữ trong tình yêu lứa đôi. Trước hết Xuân Quỳnh nói lên tình yêu thắm thiết như con sóng khao khát đến bờ, như tình yêu tìm đến với hạnh phúc.

Xuân Diệu trong một bài thơ tình về biển viết ở tuổi 50 nhưng vẫn dào dạt sôi nổi như tình yêu ban đầu khi ông sử dụng hình tượng sóng và bờ:

"Anh xin làm sóng biếc

Hôn mãi cát vàng em

Hôn thật khẽ thật êm

Hôn êm đềm mãi mãi

Đã hôn rồi hôn lại

Cho đến mãi muôn đời

Đến tan cả đất trời

Anh mới thôi dào dạt."

Ở ý thơ trên Xuân Quỳnh còn muốn nói là hạnh phúc trong tình yêu không dễ dàng mà đạt được, phải biết vượt qua những thử thách và khi đã vượt qua được thử thách thì tình yêu càng bền vững.

Từ không gian mênh mông tác giả trở về với thời gian. Tình yêu bao giờ cũng phải đuợc thử thách với thời gian. Xuân Quỳh đã liên hệ những con sóng đã trải qua thời gian vẫn vỗ, vẫn dào dạt và khao khát tìm đến bờ:

"Cuộc đời tuy dài thế

Năm tháng vẫn đi qua

Như biển kia dẫu rộng

Mây vẫn bay về xa."

Bài thơ đựơc kết thúc với những tình cảm riêng của tác giả mong ước được tan ra thành trăm ngàn con sóng muôn đời với biển khơi.

"Làm sao đựơc tan ra

Thành trăm con sóng nhỏ

Giữa biển lớn tình yêu

Để ngàn năm còn vỗ."

Xuân Quỳnh đã bộc lộ vẻ đẹp của một tâm hồn thơ nữ khao khát sống và yêu thương. Tác giả muốn nói đến một tình yêu đẹp và thiêng liêng, đắm say, chung thuỷ, độ lượng của người phụ nữ.

Xuân Quỳnh trong bài thơ Sóng đã thể hiện được một tình yêu có tính chất truyền thống như tình yêu muôn đời nhưng vẫn mang tính chất hiện đại của tình yêu hôm nay.

__________________

TìnhTiềnTùTội

Mr.Tai's Avatar

Mr.Tai

Bầu Trời Đạo Đức

Tham gia ngày: Jan 2007

Đến từ: Đà Nẵng

Tuổi: 16

Bài gửi: 56

Thanks: 128

Thanked 155 Times in 95 Posts

Level: Level: 2 - Class: None

EXP: 18/20 (90%)

SP: 5/10 (50%)

Số lần cộng|trừ: 0 lần

Tạo trang in Tạo trang in

Email trang này Email trang này

Lần đọc: 1852

Trả Lời Với Trích Dẫn

Sponsored Links

Mr.Tai

Xem hồ sơ

Gởi nhắn tin tới Mr.Tai

Tới trang web của Mr.Tai

Tìm bài viết khác của Mr.Tai

09-16-2007, 10:20 AM #2

Mr.Tai

Bầu Trời Đạo Đức

BÀI THƠ "SÓNG" CỦA XUÂN QUỲNH

Nhà thơ Xuân Quỳnh có một chùm thơ về biển.

Thuyền và biển, Sóng, Chỉ có sóng và em. Bài Sóng được nhiều bạn đọc nhớ đến, đây là một trong những bài thơ tình hay nhất của chị.

Sóng là nơi tập trung nhiều đặc điểm của thơ Xuân Quỳnh. Tình yêu trong thơ Xuân Quỳnh không còn dừng ở mức độ tình yêu buổi đầu giản đơn hò hẹn, non nớt, ngọt ngào mà là tình yêu - hạnh phúc, tình yêu gắn với cuộc sống chung, với nhiều đòi hỏi ở chiều sâu của tình cảm, với nhiều minh chứng của thử thách, mang đậm dấu ấn trách nhiệm.

Bài Biển của Xuân Diệu chỉ có một ý xuyên suốt: tình yêu mãnh liệt của lớp lớp sóng biển (nhân vật anh) "nghiền nát" bờ (nhân vật em) là đối tượng yêu của nó.Bài Sóng của Xuân Quỳnh thì lại khác. Con sóng, những con sóng được ngầm hiểu như là em, người con gái, là "nỗi khát vọng tình yêu" còn bờ là anh. Bài thơ như một câu chuyện truyền thuyết về tình yêu đôi lức: con sóng vốn xưa ở đâu đó trên đất liền, "Sông không hiểu nổi mình - Sóng tìm ra tận bể", rồi lại ở trên biển mãi, nhớ bờ, lại liên hồi tìm về bờ bến cũ.

Nếu đọc lướt một đôi lần, không thể hiểu hết, không thể cảm hết được cái hay của bài thơ. Cái tứ thơ tình yêu của sóng biển với bờ được xác lập một cách rõ ràng rồi, quen thuộc rồi, nhưng bao hàm nhiều ý, phức tạp, biểu đạt một tâm trạng không giản đơn, không thuận chiều.

Đó không chỉ một mức độ, một trạng thái tình cảm nào:

Dữ dội và dịu êm

Ồn ào và lặng lẽ

Con sóng dưới lòng sâu

Con sóng trên mặt nước.

Đó là câu hỏi nghìn năm của con người và tạo vật (mà hầu như chưa bao giờ có lời đáp trọn vẹn), hỏi chính mình về mình:

Sóng không hiểu nổi mình.

Hỏi người khác về mình, về tạo vật, về tình yêu:

Trứơc muôn trùng sóng bể

Em nghĩ về anh, em

Em nghĩ về biển lớn

Từ nơi nào sóng lên

Sóng bắt đầu từ gió

Gió bắt đầu từ đâu ?

Em cũng không biết nữa

Khi nào ta yêu nhau.

Đó là nhớ mong khao khát trong cách trở muôn trùng biển lớn:

Những con sóng nhớ bờ

Ngày đêm không ngủ được

Con nào chẳng tới bờ

Dù muôn vời cách trở.

(Ở bài Thuyền và Biển, Xuân Quỳnh coi biển như nhân vật em, nhân vật anh là thuyền. Thuyền có thể xa vắng "đi đâu về đâu" khiến tình yêu của đôi lứa này cũng nhớ mong khao khát trong cách trở, hai bài Sóng và Thuyền và biển đều thống nhất trong một Xuân Quỳnh).

Cấu trúc của bài thơ Sóng được xác lập theo cách đan xen hình tượng: sóng - bờ (hai khổ đầu), sau đó em - anh (khổ thứ ba, thứ tư), rồi lại sóng - bờ (khổ thứ năm), tiếp đến em - anh (khổ thứ sáu), rồi lại sóng - bờ (khổ thứ bảy) và sau lớp lớp sóng đan xen tới lui như vậy, biển lặng dần đi, nhường chỗ cho suy tư xa rộng về cuộc đời, năm tháng, về các quy luật vĩnh hằng của tự nhiên:

Cuộc đời tuy dài thế

Năm tháng vẫn đi qua

Như biển kia dẫu rộng

Mây vẫn bay về xa.

Để rồi đến ngay khổ thơ kết thúc, hai cặp hình tượng sóng - bờ và em - anh giao kết, ở đó tình yêu của thiên nhiên và con người xuyên thấu vào nhau là một hay là hai, không thể phân biệt được. Nhân vật em muốn "Làm sao được tan ra - Thành trăm con sóng nhỏ" để được yêu gấp trăm lần "Giữa biển lớn tình yêu" về để yêu cho kịp vì "Cuộc đời tuy dài thế - năm tháng vẫn đi qua".

Bài thơ dẫn dắt người ta đi qua nhiều nỗi cách trở, mất còn, nhớ thương, chờ đợi, dài như tháng năm, rộng như biển lớn, cuối cùng quy gom về một mối, như sóng đập vào bờ bãi; tình yêu mãnh liệt, khoáng đạt, sâu đắm, thuỷ chung.

Đề 1: Qua bài thơ Sóng, vẻ đẹp tâm hồn của người phụ nữ trong tình yêu được thể hiện như thế nào?

* Gợi ý trả lời:

Qua bài thơ "Sóng", ta có thể cảm nhận được vẻ đẹp tâm hồn của người phụ nữ trong tình yêu. Người phụ nữ ấy mạnh bạo, chủ động bày tỏ những khát khao yêu đương mãnh liệt và những rung động rạo rực trong lòng mình. Người phụ nữ ấy thủy chung, nhưng không nhẫn nhục cam chịu nữa. Nếu "sông không hiểu nổi mình" thì sông dứt khoát từ bỏ nơi chật hẹp đó để "tìm ra tận bể", đến cái cao rộng, bao dung. Đó là những nét mới mẻ "hiện đại" trong tình yêu.

Tâm hồn người phụ nữ đó khao khát, không yên lặng. "Vì tình yêu muôn thưở - có bao giờ đứng yên" (Thuyền và biển). Nhưng đó cũng là một tâm hồn thật trong sáng, thủy chung vô hạn. Quan niệm tình yêu như vậy rất gần gũi với mọi người và có gốc rễ trong tâm thức dân tộc.

Đề 2: Bình giảng bài thơ "Sóng" của Xuân Quỳnh.

* Gợi ý trả lời:

Nếu như Xuân Diệu đã từng thổn thức vì tình yêu, dâng hiến trọng đời cho tình yêu, chạy vội với thời gian để được yêu thì Xuân Quỳnh cũng thế, cũng từng thấp thỏm, lo âu, đau khổ vì yêu. Nhưng dù sao đi nữa, là phận nữ nhi nên người rất ít tỏ ra táo bạo, quá mạnh dạn như Xuân Diệu. Đọc thơ Xuân Quỳnh, ta thường bắt gặp hình ảnh con sóng, chiếc thuyền nói hộ tình yêu ... Cũng vì lẽ ấy, suy nghĩ cho cùng đây chỉ là những chất liệu dung dị, bình thường nhất trong cuộc sống song lại chứa đựng biết bao là ẩn ý, biết bao là ẩn tình mà Xuân Quỳnh muốn bày tỏ.

Chúng ta đã đến với "Sóng" của Xuân Quỳnh để thưởng thức từng vị thương, vị nhớ của một ngươi phụ nữ đang yêu.

Người ta thường ví rằng tình yêu là một bông hoa kì diệu! Vâng! QUả đúng là như thế, tình yêu chưa bao giờ đi theo một hướng xác định. Cũng có lúc, người ta nhìn nhận tình yêu là cây đàn muôn điệu gảy lên muôn bản nhạc tình, có khi trầm bổng thiết tha, có khi nghẹn ngào đau đớn, cũng có khi e ấp, nũng nịu, dễ thương. Thì đây, trong bài thơ này, tình cảm của nhân vật "Em" cũng biến thiên như thế!

"Sóng" là thơ ngũ ngôn, một thể thơ rất phù hợp để kể về một huyền thoại tình yêu đầy ăm ắp những tâm trạng khắc khoải những cung bậc tình cảm và vì thế bài thơ dễ dàng được phổ nhạc.

Sóng! - là một hình tượng ẩn dụ, là phương tiện bộc lộ tình cảm của nhân vật "Em":

"Dữ dội và dịu êm

Ồn ào và lặng lẽ

Sóng không hiểu nổi mình

Sóng tìm ra tận bể

Ôi con sóng ngày xưa

Và ngày sau vẫn thế

... Bồi hồi trong ngực trẻ"

Một câu chuyện cổ tích về tình yêu được Xuân Quỳnh kể lại. Câu chuyện bắt đầu từ một con sóng nhỏ chẳng biết xuất phát từ đâ, sóng hiện ra như một con người có nội tâm nhiều biến động. Hai trạng thái tâm hồn đối lập nhau, giằng xé nhau, buồn vui lẫn lộn. Sóng chẳng hiểu tại sao mình lại cứ "dữ dội" và "dịu êm", "ồn ào" rồi "lặng lẽ". Phải chăng sóng đang yêu, yêu âm thầm, lặng lẽ? Vâng! Một tình cảm đang rạo rực trong trái tim người con gái, làm sao ai có thể "định nghĩa được tình yêu". Một buổi chiều mộng? Một lần gặp gỡ? Một phút xao động trong tâm hồn ư? Người con gái hay chính nhân vật "Em" trong bài đang cố tìm câu giải đáp cho tình yêu, cho sự bâng khuâng, đối lập của lòng mình. Và rồi chỉ còn một lối thoát: con sóng phải tìm ra tận bể cũng như "Em" đi tìm nguồn gốc của tình yêu.

Tâm hồn con người là một cõi mênh mông vô tận. Làm sao ta có thể đi xuyên suốt hết cái cõi vô tận ấy. Và ngay chính trong lúc cõi lòng đang bùng lên ngọn lửa yêu thương thì cô gái trẻ lại càng trăn trở, băn khơan, khắc khoải, dằn vặt với chính lòng mình. Phải vượt qua khỏi cái giới hạn chật hẹp này, phải lao mình vào chân trời bao la, những miền vô tận để hiểu rõ lòng mình. Con sóng đã rời bờ ra đi, đi thật xa, cố tìm hiểu và soi mình với những con sóng khác để biết được sự huyền diệu của tình yêu, mà hiện tại đối với con sóng vẫn còn là một sự bí mật.

Tình yêu là gì ư?

Một nhà thơ Pháp đã từng khẳng định: "Tình yêu là điều mà con người không thể hiểu nổi". Và thế rồi, con sóng vẫn đi tìm mãi, tìm mãi:

"Ôi con sóng ngày xưa

Và ngày sau vẫn thế

Nỗi khát vọng tình yêu

Bồi hồi trong ngực trẻ"

Tình yêu cũng như con sóng, vẫn vĩnh hằng với thời gian và tuổi trẻ. Xuân Diệu đã từng nói:

"Hãy để trẻ con nói cái ngon của kẹo

Hãy để tuổi trẻ nói hộ tình yêu"

Tình yêu gắn liền với tuổi trẻ. Tuổi trẻ là trái tim dào dạt, đa cảm và rạo rực niềm yêu thương chất sống. Chính vì thế, mà cái khát vọng tình yêu cứ bồi hồi trong ngực trẻ, nó cứ thúc đẩy tuổi trẻ đi tìm chân lý yêu đương, cũng như con sóng "ngày xưa và ngày sau vẫn thế". Song, sóng và em cứ tìm mãi mà chẳng thể hiểu mình, chẳng thể hiểu được tình yêu. Sóng chính là điển hình của sự nhận thức về cái "quy luật" không thể cắt nghĩa được tình yêu:

"Sóng bắt đầu từ gió

Gió bắt đầu từ đâu

Em cũng không biết nữa

Khi nào ta yêu nhau"

Sóng bắt đầu từ gió - Vâng! Gió bắt đầu từ đâu? Tình yêu bắt đầu từ đâu? - "Em" cũng không biết nữa. Đọc những câu thơ này, ta chợt hình dung cái lắc đầu nhè nhẹ như một sự bất lực của cô gái. Trong khi người con gái cố đi tìm cội nguồi tình yêu thì tình yêu trở thành trò chơi ú tim, không tài nào nắm bắt được. Và thế là, muôn đời tình yêu vẫn là sự bí hiểm.

Tình yêu của "Em" giờ đây trở thành nỗi nhớ da diết, giày vò. Nó choáng đầy cả không gian. Nó chiếm cả tầng sâu và bề rộng, nó trải dài trong mọi thời gian. Phạm Đình Ân đã nhận xét: "Tình yêu trong thơ Xuân Quỳnh không dừng lại ở mức độ yêu buồi đầu giản đơn hò hẹn, non nớt, ngọt ngào, mà là tinh yêu hạnh phúc, tình yêu gắn bó với cuộc sống chung với nhiều đòi hỏi ở chiều sâu tình cảm, với nhiều chứng minh của thử thách, mang đậm dấu ấn trách nhiệm". Chính vì thế mà tình yêu của người "Em" ở đây có thể nói không còn bồng bột mà rất chín chắn, có sự can thiệp của lí trí, có sự nhận thức về mặt tình cảm. Ấy thế mà trong lòng người con gái vẫn trỗi dậy mạnh liệt một nỗi nhớ muôn hình, muôn sắc:

"Con sóng dưới lòng sâu

Con sóng trên mặt nước

Ôi con sóng nhớ bờ

Ngày đêm không ngủ được"

Nỗi nhớ của "Em", của tình yêu dữ dội được khởi đầu từ những cái cao cả lớn lao, không tủn mủn và tầm thường chút nào! Nỗi nhớ ấy da diết, cuốn lấy tâm hồn người con gái! Với Xuân Quỳnh là thế: mọi con sóng đều có bờ, mục đích là vỗ vào bờ, nên khi sóng xa bờ thì phải nhớ bờ, ngày đêm không ngủ được.

Cũng như sóng, nỗi nhớ về "Anh" vẫn dào lên mạnh liệt:

"Lòng em nhớ đến anh

Cả trong mơ còn thức"

Tình yêu đến, tình y6eu mang theo một nỗi nhớ vô bồ đến với "Em", choáng ngợp tâm hồn "Em". Tình yêu đã trở nên đậm đà đến thế, và nỗi nhớ lại càng da diết miên man.

"Có một không gian nào đó chiều dài nỗi nhớ, có một khoảng mênh mông nào sâu thẳm hơn tình yêu ... ". Vâng! Làm sao đo được nỗi nhớ, làm sao đong được tình yêu! "Em" vẫn nhớ đến "Anh", chỉ nhớ về phương anh mà thôi:

"Dẫu xuôi về phương Bắc

Dẫu ngược về phương Nam

Nơi nào em cũng nghĩ

Hướng về anh một phương"

Ôi! Tình yêu thật huyền diệu! Điều đáng nói là "Em" biết chủ động, biết gửi trao nỗi nhớ về hướng xác định: phương anh! - Phương của tình yêu: "rợp trời thương ấy mấy màu xanh suốt, mà em nghiêng hết ấy mấy về phương anh, mà em nghiêng hết ấy mấy về phuơng anh ... ". Tình yêu của người phụ nữ thật mãnh liệt nhưng cũng thât trong sáng, dung dị, một tình yêu thủy chung và trọn vẹn. Song, để toàn vẹn mối tình ấy, con sóng phải vượt qua muôn ngàn cách trở:

"Ở ngoài kia đại dương

Trăm ngàn con sóng đó

Con nào chẳng tới bờ

Dù muôn vời cách trở"

Con sóng muốn tới bờ, phải vượt qua giông tố, bão bùng. Em muốn hướng về anh phải vượt qua bao cạm bẫy cuộc đời. Suy cho cùng, tình yêu phải cần thử thách tôi luyện mới thấy rõ giá trị thực sự của nó. Tình yêu muốn tồn tại cũng phải có sự ra đi và trở lại, phải có sự dồi lên, lắng xuống để cuối cùng trở về với tình yêu hồn nhiên thưở đầu.

Chính tình yêu của anh đã giúp cho em vượt qua tất cả, đón nhận một tình yêu vĩnh cửu - tình yêu lớn lao và cao thượng, không mang màu sắc vị kỉ, riêng rẽ mà là hòa trong cái chung và ở trong cái chung mênh mông ấy, cái riêng sẽ tồn tại mãi mãi:

"Làm sao được tan ra

Thành trăm con sóng nhỏ

Giữa biển lớn tình yêu

Để ngàn năm còn vỗ"

Tình yêu sẽ trưởng thành đằm thắm hơn và sẽ vĩnh hằng trong cái đẹp của tạo hóa.

Bài thơ kết thúc rồi mà nhịp điệu êm ái, nhẹ nhàng của tình yêu vẫn còn vướng đọng đâu đây. Bài thơ thành công không chỉ trong việc miêu tả hình tượng "sóng" mà còn bộc lộ một tình yêu thật sôi nổi, nỗi khát khao tình yêu của một nhà thơ nữ. Đây chính là nét mới mẻ trong thơ ca hiện đại Việt Nam. Trong rất nhiều loài hoa thì bông hoa Xuân Quỳnh tỏa ra một hương thơm riêng, một cách cảm nhận riêng về sóng - biển trong tình yêu. Tình yêu như con sóng mênh mang, vô tận, song cái đích cuối cùng cũng là một tình yêu duy nhất, vĩnh hằng mãi mãi.

__________________