QUYỂN 6

1 Tự nhiên thì mềm dẻo, vâng phục. Và logos điều khiển nó không có lí do gì làm điều xấu. Nó không biết đến cái xấu, không làm điều gì xấu, không gây hại cho cái gì. Nó quyết định mọi bắt đầu và mọi kết thúc.

2 Chỉ cần anh làm đúng. Nhưng chuyện còn lại không thành vấn đề. Lạnh hay nóng

Mệt mỏi hay thoải mái

Bị khinh bỉ hay được tôn vinh

Đang hấp hối... hay bận rộn với nhưng công chuyện khác.

Bởi vì chết cũng là một việc được giao phó cho chúng ta trong cuộc sống. Và đây nưa: "làm việc cần làm".

3 Nhìn sâu vào bên trong. Đưng để bản chất thật hay giá trị thật của bất cứ cái gì vuột khỏi tầm nhìn của anh.

4 Chẳng bao lâu nưa mọi vật đang tồn tại rồi sẽ thay đổi, sẽ bay đi như làn khói (giả sử mọi vật hóa thành một) hay rã ra thành nhiều mảnh.

5 Logos biết nó đứng ở đâu, nó phải làm gì, nó phải xử lí điều gì.

6 Cách trả thù tốt nhất là đưng làm giống nó.

7 Chuyển tư hành động không vị kỉ này sang hành động không vị kỉ khác với Thượng Đế ở trong tâm.

8 Trí tuệ là cái tự nó thức tỉnh và tự nó điều khiển nó.

9 Muôn vật là do tự nhiên mang đến, chứ không phải do cái gì ở ngoài nó, hay ở trong nó, hay tách rời nó. Chỉ có như thế mới có niềm vui và thanh thản.

10 (i) Lộn xộn. Tương tác. Phân tán. Hay:

(ii) Thống nhất. Trật tự. Có chủ định.

Gợi ý (i) Tại sao tôi muốn sống trong hỗn loạn mất trật tự? Tại sao tôi bận tâm mọi chuyện ngoạt trư "cuối cùng rồi cát bụi trở về cát bụi?". Tại sao tôi cảm thấy lo âu?

Chắc chắn là dù làm gì, đầu óc tôi đang bị phân tán.

Gợi ý (ii) Tôn kính. Thanh thản. Tin vào quyền lực có trách nhiệm.

11 Khi không tránh khỏi bị chấn động bởi các hoàn cảnh, hãy lập tức quay về với bản thân mình, và đưng để mất nhịp điệu chưng nào anh còn giư đuợc. Anh sẽ nắm bắt tốt hơn sự hài hòa nếu anh luôn trở về với nó.

12 Nếu anh có một dì ghẻ và một mẹ đẻ, anh sẽ kính trọng dì ghẻ, vâng... nhưng anh về nhà chính là vì bà mẹ đẻ của anh.

Triều đình... và triết học. Hãy luôn quay về, và nằm êm trong vòng ôm thân thiết của nó. Chính nó là cái làm cho triều đình - và anh - trở nên có thể chịu đựng được.

13 Giống như trông thấy trước mặt anh đĩa thịt rán và nhưng món ăn khác. Rồi bỗng nhiên anh nhận ra: Đây là một con cá chết. Một con chim chết. Một con lợn chết. Và rượu vang quý này là một thứ nước ép nho. Hay nhưng chiếc váy màu tía này là len lông cưu nhuộm bằng sò huyết. Hay cuộc giao hoan, một cái gì cọ xát vào dương vật anh, một chất lỏng đục lờ. Mọi nhận thức cũng thế: hiểu sự vật, xuyên thấu qua chúng sao cho chúng ta thấy được thực chất chúng là cái gì. Và đó là điều mà ta cần làm trong mọi thời gian, trong suốt cuộc đời ta, khi sự vật đòi hỏi ở chúng ta lòng tin tưởng - để chúng trần trụi và bóc hết nhưng lớp lang huyền thoại bao bọc chúng.

Tự phụ là bậc thầy lưa dối: khi anh nghĩ anh đang làm một việc gì vô cùng quan trọng, đó là lúc nó đang mê hoặc anh.

(So sánh Crates về Xenocrates)

14 Nhưng con người bình thường thì ấn tượng bởi nhưng sự vật thuộc loại gắn với nhau bằng quan hệ vật lí giản đơn (như gỗ hoặc đá) hoặc nhưng vật tăng trưởng tự nhiên (như cá, nho, ôliu). Nhưng loài vật gây được thích thú do có trí tuệ phát triển hơn (như bầy cưu, đàn bò...) thì gắn với nhau bởi linh hồn sống. Nhưng người phức tạp hơn thì ngưỡng mộ nhưng ai được dẫn dắt bởi một đầu óc có lí trí, không phải đầu óc phổ biến, mà là một đầu óc được ngưỡng mộ vì có tri thức kĩ thuật hay một số kĩ năng khác - hay chỉ do tình cờ sở hưu rất nhiều nô lệ. Nhưng nhưng ai coi trọng cái đầu óc khác đó - đầu óc mà tất cả chúng ta, là nhưng con người và nhưng công dân, đều có - thì không quan tâm đến nhưng thứ khác. Họ tập trung vào trạng thái tinh thần của chính họ, để tránh tất cả nhưng gì ích kỉ và phi logic, và cộng tác với người khác để đạt mục tiêu đó.

15 Một số vật đang lao vào tồn tại, một số khác đang ra khỏi đó. Một số trong nhưng gì hiện đang tồn tại đã ra đi. Dòng chảy biến đổi liên tục làm lại thế giới, đúng như diễn tiến không ngưng nghỉ của thời gian làm lại cái vĩnh hằng.

Chúng ta thấy chúng ta trong một dòng sông. Chúng ta nên coi vật nào trong nhưng vật bao quanh chúng ta là có giá trị, khi không cái nào trong số đó có được chỗ đứng vưng chắc?

Giống như sự quyến luyến với một con chim sẻ: chúng ta vưa thoáng thấy nó thì nó đã bay mất.

Và bản thân cuộc sống: như hít không khí. Chúng ta tống ra cái hơi thở mà chúng ta đã hít vào lúc sinh (mới hôm qua, hay hôm kia), thở nó ra giống như không khí chúng ta thở ra trong tưng khoảnh khắc.

16 Có gì trong chúng ta để chúng ta tự hào? Không phải chỉ ra mồ hôi (Cây cối cũng làm thế). Hoặc thở (Dã thú cũng thở).

Hay sửng sốt vì nhưng ý nghĩ thoáng qua.

Hoặc co giật như nhưng con rối dưới nhưng xung động của chính anh. Hoặc di chuyển trong bầy đàn.

Hoặc nạp vào (ăn) xong rồi lại thải ra. Vậy cái gì đáng tự hào?

Hay tiếng vỗ tay của cử tọa? Không, không hơn tiếng tặc lưỡi của họ. Sự khen ngợi của công chúng đạt đến đỉnh cao nhất là nhưng tiếng tặc lưỡi của họ.

Vậy chúng ta quẳng đi sự thưa nhận của nhưng người khác. Vậy còn lại nhưng gì cho chúng ta tự hào?

Tôi nghĩ nó là cái này: làm hay không làm cái việc mà anh sinh ra để làm. Đó là mục đích của mọi cuộc buôn bán trao đổi, mọi nghệ thuật, là cái mà mỗi chúng ta nhằm tới, rằng cái mà chúng tạo ra phải làm nhưng gì nó được tạo ra để làm: người trồng nho chăm nom nho, người nài ngựa, người nuôi chó - đó là cái họ nhằm tới. Và dạy dỗ, và giáo dục - còn cái gì khác mà họ đang cố gắng thực hiện?

Vậy đó là cái mà chúng ta nên tự hào. Giư vưng lấy nó, thì anh sẽ không còn bị lôi cuốn vào mục đích nào khác nưa.

Và nếu như anh không thể ngưng tự hào về nhiều điều khác? Thì anh sẽ không còn được tự do, không còn độc lập, điềm tĩnh ung dung nưa. Vì anh sẽ luôn luôn ganh tị và ghen tuông, sợ rằng người ta sẽ đến lấy nó đi khỏi anh. Âm mưu chống lại nhưng người có nhưng thứ mà anh tự hào. Nhưng người cần đến nhưng thứ ấy nhất định phải cảm thấy rối loạn, và nhất định sẽ phải đem nhưng thất vọng của họ cầu lên thần linh. Trong khi nếu tôn trọng trí tuệ của chính anh - tự hào vì nó - thì anh sẽ mãn nguyện với bản thân mình, sẽ hòa nhập với cộng đồng và hòa hợp với cả thần linh nưa - tha thiết quý trọng nhưng phận sự mà các ngài giao cho anh, ra lệnh cho anh làm.

17 Các nguyên tố di chuyển lên xuống, theo mọi hướng. Chuyển động của đức hạnh thì khác, sau hơn. Nó đi nhưng bước vưng vàng trên con đường khó nhận ra, và luôn luôn tiến lên phía trước.

18 Cách hành xử của người ta. Không ngưỡng mộ nhưng người cùng thời, nhưng người mà họ sống chung. Nhưng mong được ngưỡng mộ bởi hậu thế, nhưng người mà họ chưa biết và không bao giờ biết, tất cả tâm họ để vào đấy. Anh cũng có thể sẽ khó chịu nếu biết rằng với các cụ kị của anh không phải là một anh hùng.

19 Đưng thấy việc gì khó thì nghĩ là anh không làm được. Nếu nhận thấy đó là việc sức người có thể làm đuợc thì anh làm được.

20 Trên vũ đài, đấu thủ của chúng ta có thể móc mắt chúng ta bằng móng tay, húc chúng ta bằng đầu, để lại trên người chúng ta nhưng vệt thâm tím, nhưng chúng ta không lên án họ về điều đó hay tư lúc ấy coi họ là loại người hung ác. Chúng ta chì để mắt đến họ. Không phải vì căm ghét hay nghi ngờ họ. Chỉ là giư một sự thân thiện có khoảng cách.

Chúng ta cần làm việc đó cả trong nhưng lĩnh vực khác nưa. Chúng ta cần tha thứ cho nhưng việc mà các đấu thủ của chúng ta làm. Chỉ giư khoảng cách. Không thù hằn hay nghi ngờ.

21 Nếu ai đó có thể bác bỏ tôi, chứng minh rằng tôi sai hoặc tôi đã nhìn lệch vấn đề, tôi sẵn sàng thay đổi. Tôi theo đuổi sự thật, mà sự thật thì không làm hại ai cả. Cái làm hại chúng ta chính là sự ngoan cố tự lưa dối mình và ngu dốt.

22 Tôi làm nhưng việc mà tôi cần làm, nhưng chuyện còn lại không làm tôi bận lòng. Nhưng chuyện còn lại thì vô vị, hoặc vô lí, hoặc lan man lạc đường.

23 Khi anh chết bởi nhưng con vật, nhưng đồ vật và hoàn cảnh không có lí trí, phi lí, hãy độ lượng và thẳng thắn. Anh có lí trí, chúng không có. Khi anh chết bởi nhưng con người đồng loại, hãy cư xử như một con người. Họ cùng chung logos. Và cầu khấn thần linh. Đưng băn khoăn anh sẽ tiếp tục làm điều đó trong bao lâu nưa. Chỉ một buổi chiều là đủ.

24 Alexander Đại đế và người quản con la của ông chết, theo cùng một cách. Họ cùng bị cuốn vào sức sống của thế giới, và thân thể cùng bị tan ra thành nhưng nguyên tử.

25 Hãy nghĩ xem mỗi giây bao nhiêu điều diễn ra bên trong anh - trong linh hồn anh, trong thân thể anh. Tại sao điều ấy làm anh ngạc nhiên nhiều thế - mọi thứ diễn ra trong cái thế giới đại đồng này đều đang diễn ra đồng thời?

26 Nếu ai hỏi anh viết tên anh như thế nào, anh có cắn răng lại và nói dằn ra tưng chư cái một không? Nếu người ấy mất bình tĩnh anh có mất theo không? Hay là anh lần lượt phát âm tưng chư cái riêng lẻ?

Hãy nhớ rằng các trách nhiệm của anh cũng bị vỡ ra thành tưng mảnh riêng rẽ như vậy. Tập trung vào nhưng mảnh ấy và hoàn thành công việc một cách có phương pháp, mà không bị khích động và lấy giận dư đáp lại giận dư.

27 Cấm người ta muốn nhưng thứ người ta coi là tốt cho họ thì thật độc ác. Nhưng đó chính là nhưng gì anh sẽ không để họ làm khi anh nổi giận với hành vi sai quấy của họ. Họ đang háo hức tới nhưng gì họ cho là tốt cho họ.

Nhưng nhưng cái ấy không tốt cho họ.

Vậy thì nói cho họ biết. Chứng minh cho họ thấy. Thay vì chính anh nổi nóng.

28 Cái chết. Kết thúc của mọi nhận thức bằng cảm giác, của việc bị các xúc cảm của ta khống chế, của mọi hoạt động tinh thần, của tình trạng nô lệ đối với thân xác chúng ta.

29 Nhục nhã: khi linh hồn đã tư bỏ mà thân xác còn khỏe mạnh.

30 Trốn tấn phong hoàng đế. Một vết nhơ không thể gột rửa. Nó xảy ra. Hãy chắc chắn rằng anh luôn giư trong sáng, ngay thẳng, chính trực, cung kính, nghiêm túc, không mờ ám, một đồng minh của lẽ phải, lòng ngoan đạo, lòng tốt, lòng trắc ẩn; và có ý chí thi hành bổn phận của anh. Phấn đấu làm con người mà triết học muốn biến anh thành.

Tôn kính các thần, chăm nom nhưng con người. Đời chúng ta ngắn lắm. Phần thưởng duy nhất ở đời này là một tính cách không hoen ố và nhưng hành động không vị kỉ.

Luôn luôn lấy Antonius làm gương. Nghị lực của ông trong việc làm nhưng gì hợp lí... sự vưng vàng của ông trong mọi hoàn cảnh... cảm giác tôn kính của ông... thái độ bình tĩnh của ông... tính hoà nhã của ông... sự khiêm cung của ông... sự khao khát nắm bắt mọi việc... Cái cách ông không bao giờ buông sự vật trước khi ông tin chắc rằng đã xem xét nó kĩ lưỡng, đã hiểu thấu nó. Cái cách ông chịu đựng nhưng chỉ trích bất công, không đáp trả... cái cách ông không bao giờ hấp tấp... Ông không nghe nhưng tên chỉ điểm... độ tin cậy của ông khi xét đoán nhưng tính cách, nhưng hành động... không ưa nói xấu sau lưng... không hèn nhát, không ghen ghét, không huênh hoang trống rỗng... bằng lòng với nhưng cái cơ bản: chỗ ở, giường ngủ, quần áo, thức ăn, người hầu... ông làm việc cần mẫn như thế nào, ông chịu đựng giỏi ra sao... cái khả năng ông làm việc tư sáng đến tối - (vì cách ăn uống đạm bạc của ông, thậm chí ông không cần đi tiêu đi tiểu, trư nhưng giờ đã định), ông luôn là người bạn chung thủy và đáng tin cậy... sự bao dung của ông đối với nhưng người công khai chất vấn quan điểm của ông,... niềm vui của ông khi nhìn thấy nhưng ý tưởng của ông được cải thiện... lòng mộ đạo của ông mặc dù không chút dấu vết mê tín...

Sao cho khi thời của anh đến, lương tâm của anh cũng sẽ trong sáng như của ông.

31 Thức tỉnh; Quay trở về với bản thân anh. Lúc này không ngủ nưa, biết mọi sự chỉ là nhưng giấc mơ, đối xử với mọi vật xung quanh anh như một giấc mơ.

32 Tôi hợp thành bởi một thân thể và một linh hồn.

Nhưng việc xảy ra cho thân thể không có ý nghĩa. Không thể phân biệt giưa chúng. Không gì có ý nghĩa đối với trí óc tôi ngoại trư nhưng hành động của chính nó. Nhưng gì nằm trong tầm kiểm soát của nó. Và chỉ nhưng gì ngay lúc này mới quan trọng. Nhưng hành động trong quá khứ và tương lai cũng vô nghĩa.

33 Cảm thấy đau ở tay hay chân là chuyện bình thường, nếu anh dùng tay làm tay và dùng chân làm chân. Và đối với một con người, cảm thấy căng thẳng là chuyện bình thường, nếu anh ta sống cuộc sống bình thường của con người.

Và nếu nó bình thường, sao nó có thể là xấu?

34 Bọn trộm cướp; bọn đồi trụy, kẻ chuyên quyền, kẻ phản quốc: loại khoái lạc mà chúng hưởng?

35 Anh có nhận thấy nhưng người có nghề nghiệp gặp người này giưa đường mà không làm tổn hại logos nghề nghiệp của họ. Chúng ta nhưng con người, chẳng lẽ cảm thấy ít trách nhiệm với logos của chúng ta hơn nhưng thầy thuốc và nhưng người thợ xây? Cái logos mà chúng ta nhận tư thần thánh?

36 Châu Âu và châu Á: nhưng cái hốc xa xôi của vũ trụ Đại dương: một giọt nước

Đỉnh Athos: gò đất do mối đùn lên.

Thời hiện tại: một khoảnh khắc nứt ra trong vĩnh hằng. Cực nhỏ. Chuyển tiếp. Vô nghĩa.

36-a Mọi thứ sinh ra tư nó - cái trí tuệ vũ trụ ấy - như nhưng kết quả hay hậu quả. Nhưng cái hàm của con sư tử, nhưng chất độc, và tất cả nhưng thứ có hại - tư nhưng cái gai đến bùn rác, đều là sản phẩm phụ của cái tốt và cái đẹp. Vậy đưng nhìn chúng như cái gì xa lạ với nhưng thứ mà anh quý trọng, mà hãy chăm chú vào cái nguồn mà tất cả mọi thứ sinh ra.

37 Nếu anh đã nhìn thấy hiện tại, thì anh nhìn thấy tất cả. Vì ngay tư đầu nó đã là hiện tại, cũng như nó sẽ là hiện tại đến vĩnh cửu. Cùng vật chất, cùng hình thức. Tất cả.

38 Luôn tự nhắc anh về cái cách mà mọi vật được kết nối với nhau, về tương quan giưa chúng. Mọi vật ôm trùm lấy nhau và cảm thông với nhau. Cái này là kết quả của cái khác. Mọi vật kéo đẩy nhau, cùng thở với nhau. Chúng là một.

39 Nhưng gì được giao phó cho anh, hãy học cách hòa làm một với chúng. Và nhưng người cùng được giao phó như anh, đối xử với họ bằng tình yêu thương.

Bằng tình yêu thật lòng.

40 Đồ đạc, dụng cụ, phương tiện. Nếu chúng làm nhưng công việc mà chúng được chế ra để làm, thì chúng có tác dụng. Dù nhưng người chế ra chúng ở cách xa ngàn dặm.

Nhưng với nhưng sự vật xảy ra một cách tự nhiên, thì sức mạnh chế ra chúng có mặt trong bản thân chúng và vẫn luôn ở đó. Đó là lí do tại sao chúng ta cần có lòng kính trọng đặc biệt cái sức mạnh ấy, với nhận thức rằng nếu anh sống và hành động theo mệnh lệnh của nó, thì mọi thứ trong anh được sắp đặt một cách thông minh. Cũng như mọi vật trong thế giới này.

41 Với nhưng cái mà anh không kiểm soát được, anh gọi chúng là "xấu" hoặc "tốt". Và như vậy tất nhiên khi cái "xấu" xảy ra hay cái "tốt" không xảy ra, anh trách ông trời và cảm thấy căm ghét nhưng người có trách nhiệm - hoặc nhưng người mà anh cho là có trách nhiệm. Phần lớn nhưng hành vi tồi của chúng ta bắt nguồn tư cố gắng áp dụng nhưng tiêu chí này. Nếu chúng ta hạn định "tốt" và "xấu" trong hành động của chính chúng ta, thì chúng ta sẽ không oán trách trời, và không đối xử với người khác như kẻ thù.

42 Tất cả chúng ta đang làm việc trong cùng một dự án. Một số người có ý thức, hiểu điều đó. Một số không biết (Tôi nghĩ rằng đây là điều Heraclitus muốn nói khi ông nói rằng "nhưng người đang ngủ cũng đang cần mẫn làm việc", tức là cả họ cũng cộng tác trong nhưng gì đang diễn ra). Một số người trong chúng ta làm việc theo cách này, một số theo cách khác. Và nhưng người than phiền muốn cản trở hay phá ngang, thì họ cũng giúp như bất kì ai khác. Thế giới cũng cần đến họ.

Vậy anh hãy quyết định ai sẽ là người anh chọn để cùng làm việc. Cái sức mạnh chi phối mọi sự sẽ sử dụng anh bất chấp ý muốn của anh - nó sẽ tính trả công cho anh và sắp xếp anh vào công việc. Nhưng hãy chắc chắn đó không phải loại công việc mà Chrysippus nói đến: dòng thoái hóa trong vở kịch để đó để cười.

43 Mặt trời có làm công việc của mưa không? Hay Asclepius có làm công việc của Demeter không? Và còn mỗi vì sao, khác nhau, có làm công việc chung không?

44 Nếu các vị thần đã có quyết định về tôi và nhưng gì xảy ra cho tôi thì đó là nhưng quyết định tốt (Khó tưởng tượng có vị thần nào ra nhưng quyết định xấu). Và lí do gì mà họ tốn năng lượng để làm điều có hại cho tôi? Nó có lợi gì cho họ, hay cho thế giới, là mối bận tâm chủ yếu của họ?

Và nếu họ chưa có quyết định gì cho tôi như một cá nhân, thì chắc chắn đã có nhưng quyết định về phúc lợi chung. Và bất kì điều gì sinh ra tư đó là điều mà tôi phải hoan nghênh chào đón.

Và nếu họ không có quyết định về bất cứ điều gì, thì thậm chí nghĩ thế cũng là sự báng bổ (vì nếu như thế thì hãy dưng tất cả lại: hi sinh, cầu nguyện, thề thốt hoặc làm tất cả nhưng việc khác mà chúng ta làm, tin rằng trong toàn bộ thời gian các vị thần luôn ở ngay đây bên cạnh chúng ta) - nếu các vị không có quyết định gì về đời sống của chúng ta... thì được, tôi vẫn có thể quyết định, vẫn có thể xét xem cái gì có lợi cho tôi thì làm. Và điều có lợi cho một người bất kì là làm cái gì mà bản chất của người ấy đòi hỏi. Và bản chất của tôi là sự hợp lí. Hợp lí và tinh thần công dân.

Thành bang của tôi là La Mã. Như Antonius. Thế còn như một con người? Thế giới. Bởi vậy đối với tôi, "tốt" chỉ có thể có nghĩa là tốt cho cả hai cộng đồng.

45 Bất kì cái gì xảy ra với anh đều làm cho thế giới tốt lên. Cái ấy thì đúng. Nhưng nếu anh nhìn gần nói chung anh sẽ nhận thấy có điều khác nưa. Bất kì cái gì xảy ra cho một cá nhân là tốt cho nhưng người khác (Tốt theo nghĩa thông thường, như thế giới định nghĩa nó).

46 Đúng như vũ đài và nhưng người xem khác làm anh chán ngấy - anh đã thấy tất cả tư trước rồi - và sự nhai lại chọc tức thần kinh anh: đời sống cũng thế. Cùng nhưng sự việc ấy, cùng nhưng nguyên nhân ấy, ở mọi phía.

Còn kéo dài bao lâu nưa?

47 Luôn giư cái này ở trong đầu: tất cả mọi loại người đều phải chết: mọi nghề nghiệp, mọi quốc tịch. Theo cái tư tưởng này về tận nhưng Philistion, Phoebus, và Origanion. Bây giờ mở rộng nó cho các loài khác.

Rồi chúng ta cũng phải đi đến đó, nơi tất cả bọn họ đã đến

... hùng biện và thông thái... như Heraclitus, Pythagoras, Socrates...

... nhưng anh hùng thời xưa, nhưng chiến binh và nhưng vị vua đi theo họ...

... Eudoxus, Hipparchus, Archimedes...

... thông minh, quảng đại, xông lao, xảo quyệt, ích kỉ...

... và ngay cả Menippus và đồng bọn của ông ta, nhưng người cười cợt cả nhưng công cuộc ngắn ngủi và mong manh.

Tất cả tư lâu đã nằm dưới đất.

Nó đã làm hại gì cho họ. Và cả nhưng người khác nưa - nhưng người thậm chí không ai biết đến tên tuổi.

Chỉ có một điều duy nhất đáng giá: họ đã sống một cuộc sống trung thực và đúng đắn. Và kiên nhẫn với nhưng ai không sống được như thế.

48 Khi anh cần được cổ vũ, hãy nghĩ đến nhưng đức tính mà nhưng người xung quanh anh có: nghị lực của người này, tính khiêm tốn của người kia, sự độ lượng của người khác v.v. Không gì khích lệ hơn nhưng đức tính được thể hiện ở nhưng người xung quanh chúng ta, khi thực tế chúng tưới lên chúng ta như mưa rào.

49 Anh không thấy chán nếu anh chỉ nặng có ngần ấy cân chứ không phải ba trăm. Vậy tại sao anh lại chán khi chỉ sống ngần ấy năm mà không phải nhiều hơn? Anh chấp nhận cái giới hạn áp đặt lên thân thể anh. Hãy chấp nhận cái giới hạn áp đặt lên tuổi thọ của anh.

50 Hãy cố gắng hết sức thuyết phục người khác. Nhưng tự anh hành động, nếu lẽ công bằng đòi hỏi. Nếu đụng phải sức mạnh, thì rút lui trên cơ sở chấp nhận và lòng yêu chuộng hoà bình. Dùng sự thoái lui ấy để thực hành nhưng đức tính khác.

Nhớ rằng nhưng cố gắng của chúng ta tùy thuộc hoàn cảnh, đưng có nhằm vào nhưng việc bất khả. Vậy thì nhằm vào cái gì?

Cố gắng. Và anh sẽ thành công. Nhưng việc anh bắt tay vào làm sẽ được hoàn thành.

51 Tham vọng nghĩa là buộc hạnh phúc của anh vào nhưng gì người khác nói hoặc làm. Đam mê vật dục là buộc nó vào nhưng gì xảy ra với anh. Tỉnh táo là buộc nó vào chính hành động của anh.

52 Anh không cần phải biến nó thành một cái gì đó. Nó không cần phải đánh gục anh. Các sự vật không thể tự chúng định hướng nhưng quyết định của chúng ta.

53 Thực tiễn đang thật sự nghe nhưng gì người ta nói. Cố gắng đi vào trong trí óc của họ.

54 Cái gì làm hại tổ ong thì cũng làm hại nhưng con ong.

55 Nếu thủy thủ đoàn cãi lại thuyền trưởng, hay bệnh nhân cãi bác sĩ, thì họ thưa nhận thẩm quyền của ai? Làm thế nào giư cho hành khách được an toàn và bệnh nhân khỏe mạnh?

56 Tất cả nhưng người ấy đã đến thế gian này với tôi và đã rời bỏ nó.

57 Người sốt vàng da nếm mật ong thấy đắng. Người mắc bệnh dại sợ nước phát khiếp. Với trí óc trẻ thơ thì cái đẹp là một quả bóng. Sao điều ấy lại làm anh bối rối? Anh nghĩ sự giả dối kém mật hay một con chó dại chăng?

58 Không ai có thể ngăn cản anh sống như bản chất của anh đòi hỏi. Không gì xảy ra với anh mà không phải đòi hỏi của Tự nhiên.

59 Nhưng người mà họ muốn lấy lòng. Và nhưng kết quả, và nhưng việc mà họ làm trong quá trình đó. Thời gian xóa nhòa tất cả một cách chóng vánh.

QUYỂN 7

1 Cái Ác: vẫn chuyện cũ mèm ấy.

Dù xảy ra bất cứ chuyện gì, nhớ lấy điều này: nó chỉ là chuyện cũ, tư đầu này đến đầu kia thế giới. Nó đầy rẫy trong nhưng sách lịch sử, cổ đại và hiện đại, và nhưng thành phố. Cả nhưng ngôi nhà nưa. Chẳng có gì mới cả.

Quen thuộc. Nhất thời.

2 Anh không thể nào dập tắt hiểu biết trư phi anh quẳng đi nhưng thoáng nhận thức tạo nên hiểu biết ấy. Nhưng nếu anh muốn, anh có thể thắp lại chúng như nhưng hòn than hồng rực. Khi cần tôi có thể kiểm soát ý nghĩ của tôi, vậy sao tôi có thể bị rắc rối? Nhưng gì bên ngoài trí óc tôi không có ý nghĩa gì với nó. Hãy thấm nhuần bài học này, và anh sẽ đứng vưng.

Anh có thể quay trở lại cuộc sống. Nhìn mọi sự như anh đã tưng nhìn trước đây. Và cuộc sống sẽ trở lại.

3 Sự lăng xăng vô bổ của nhưng đám rước, nhưng khúc aria nhạc kịch, nhưng đàn bò và cưu, nhưng cuộc thao diễn quân sự. Một mẩu xương ném cho con chó cảnh, một nhúm thức ăn cho bể cá vàng. Nhưng con kiến lao dịch khốn khổ, nhưng con chuột nhắt hốt hoảng chạy biến, nhưng con rối bị giật dây. Khi tất cả nhưng thứ ấy vây quanh chúng ta, chúng ta phải biết chấp nhận mà không khinh bỉ. Nhưng hãy nhớ rằng giá trị của chúng ta được đo bằng cái mà vì nó chúng ta cống hiến nghị lực của mình.

4 Khi nói để tâm vào điều mình đang nói. Khi hành động tập trung vào kết quả của tưng hành động.

Biết người ta đang nhằm vào điều gì, và biết nhưng người khác muốn nói gì.

5 Có phải trí tuệ của tôi phụ thuộc cái này? Nếu thế, thì tôi sẽ đưa nó vào làm việc, giống như một công cụ mà tự nhiên cung cấp. Và nếu không phải, thì chuyển công việc cho người nào làm tốt hơn - trư phi tôi không có lựa chọn nào khác. Hoặc tôi cố hết sức mình làm việc đó và cộng tác với bất kì ai có thể sử dụng nó, để làm nhưng gì cộng đồng cần. Bởi vì bất kì việc gì tôi làm - một mình hay với người khác - đều chỉ nhằm một mục đích duy nhất: sao cho hợp với nhưng đòi hỏi đó.

6 Rất nhiều người đã được nhớ đến rồi đã bị quên đi, và nhưng người nhớ họ cũng đã ra đi tư lâu rồi.

7 Đưng có xấu hổ vì cần được giúp đỡ. Giống như một người lính đánh chiếm thành, anh có một sứ

mệnh phải hoàn thành. Và nếu anh bị thương anh cần có một đồng đội đỡ dậy. Vậy thì sao?

8 Quên tương lai đi. Khi nào và nếu nó đến, anh sẽ cần cầu đến cùng một phương sách - cùng một logos.

9 Mọi thứ đan bện với nhau, và mạng lưới ấy rất thiêng, không có bộ phận nào của nó bị rời ra. Chúng được hợp thành thật hài hoà, và cùng với nhau chúng hợp thành thế giới.

Một thế giới được tạo thành bởi mọi vật.

Một tính thánh hiện diện trong tất cả.

Một thực thể và một quy luật - đó là logos mà mọi sinh vật có lí trí chia sẻ. Một sự thật...

Nếu cái này thật ra là cực đỉnh của một quá trình, nhưng người cùng sinh, có cùng logos.

10 Mọi vật chất sớm muộn sẽ tan biến vào trong tự nhiên, nhưng gì sống động sẽ được phục hồi trong logos, mọi dấu vết của chúng sẽ bị thời gian xóa mờ.

11 Đối với một thực thể có logos, một hành động trái tự nhiên là một hành động xung đột với logos.

12 Thẳng, chứ không phải được nắn thẳng.

13 Nhưng gì là hợp lí trong nhưng con người khác nhau thì liên hệ với nhau, giống như chân tay của cùng một thân thể, và có xu hướng hoạt động như một đơn vị.

Anh sẽ thấy điều này rõ ràng hơn nếu anh tự nhắc nhở mình: ta là một chi (melos) trong một cơ thể lớn hơn - một cơ thể có lí trí.

Hoặc anh có thể nói: một "bộ phận" (meros) - chỉ khác một kí tự. Nhưng khi đó anh không thật sự ôm trùm nhưng người khác. Giúp đỡ họ chưa phải là phần thưởng của chính nó. Anh vẫn còn nhìn nó [sự giúp ấy] như Việc Đáng Phải Làm. Anh vẫn chưa nhận ra thật ra ai là người mà anh đang giúp.

14 Cứ để nó xảy ra cho bất cứ cái gì mà nó có thể. Và nhưng gì bị tác động, nếu muốn, có thể phàn nàn về nó. Điều đang diễn ra không làm tôi tổn thương trư phi tôi nghĩ rằng nó có hại tôi. Tôi có thể chọn không [nghĩ thế].

15 Cho dù ai làm hoặc nói bất cứ điều gì, nhiệm vụ của tôi vẫn cứ là tốt. Giống như vàng, ngọc lục bảo, áo tía lặp lại nhiều lần câu tự nhủ "Cho dù ai làm hoặc nói bất cứ điều gì, nhiệm vụ của tôi vẫn cứ là ngọc lục bảo, màu của tôi vẫn không phai".

16 Trí tuệ không đi vào con đường của chính nó. Nó không sợ nhưng ham muốn. Nếu nhưng sự vật khác có thể khiến nó sợ hãi hoặc làm tổn thương nó, thì cứ việc; nó sẽ không rơi vào con đường ấy do nhận thức của chính nó.

Nếu cơ thể cảm thấy khó chịu, hãy để cho nó tránh sự khó chịu ấy nếu có thể. Nhưng linh hồn là cái cảm thấy sợ hãi hoặc đau đớn, và nhận thức được chúng ngay tư đầu, thì không phải chịu đựng gì cả. Bởi vì nó sẽ không bao giờ kết luận [chịu thưa nhận] rằng nó đã sợ hãi hoặc đau đớn.

Trí tuệ tự bản thân nó không có nhu cầu, trư phi nó tự tạo ra cho nó. Không bị nhiễu loạn, trư nhưng nhiễu loạn do chính nó gây ra. Hiểu biết không có trở ngại, trư nhưng trở ngại tư bên trong.

17 Hạnh phúc an nhiên là cái may mắn tốt đẹp, hay là tính cách tốt đẹp của con người.

17-a (Nhưng các ngươi đang làm gì ở đây, nhưng Tri giác? Quay trở về nơi xuất phát ngay, và giải thoát cho ta. Ta không cần các ngươi. Ta biết, chỉ có sức mạnh của thói quen mới đưa được các ngươi đến đây. Không, ta không giận các ngươi. Chỉ đơn giản là đi đi thôi).

18 Sợ thay đổi ư? Nhưng có cái gì có thể tồn tại mà không thay đổi? Còn có gì gần gũi với tâm của Tự nhiên hơn thế? Anh có thể tắm nước nóng mà không đun nước lên không? Có thể ăn thức ăn chưa qua chế biến không? Có sự sống nào mà trong nó không có gì biến đổi hay không? Anh không thấy à?

19 Đời trôi như dòng sông chảy xiết. Mọi thân người. Sinh ra tư tự nhiên và hoà hợp với tự nhiên, như nhưng cánh tay cẳng chân của chúng ta hòa hợp với nhau. Thời gian đã nuốt một Chrysippus, một Socrates và một Epictetus, nhiều lần.

Nên hiểu Epictetus là bất cứ ai, bất cứ cái gì.

20 Nỗi sợ duy nhất của tôi là sợ làm cái gì đó trái với bản tính con người - việc làm sai, cách làm sai, thời điểm sai.

21 Gần như quên hết cả. Gần như bị quên.

22 Cảm thương người cả khi người lầm lẫn thì duy chỉ có ở con người. Anh có thể làm thế nếu anh đơn giản nhận ra: họ cũng là con người, họ hành động thế vì mù quáng, ngoài ý muốn của họ, và cả anh lẫn họ chẳng bao lâu nưa rồi cũng chết. Và hơn hết, rằng họ không hề làm tổn thương anh. Họ không hạ thấp khả năng lựa chọn của anh.

23 Tự nhiên lấy vật chất làm thành con ngựa. Giống như nhà điêu khắc dùng sáp. Và sau đó làm cho tan chảy ra, rồi lấy chất liệu ấy làm một cái cây. Rồi làm một con người. Rồi làm một cái gì khác nưa.

Mỗi cái tồn tại một thời gian ngắn ngủi.

Hợp lại với nhau, hay tách lìa nhau, đều chẳng có gì mang hại.

25 Chẳng mấy chốc, tự nhiên là cái chi phối muôn vật sẽ thay đổi mọi thứ mà anh nhìn thấy và sử dụng chúng làm vật liệu để tạo nên cái khác, hết lần này đến lần khác. Nhờ thế mà thế giới liên tục được đổi mới.

26 Khi người ta làm anh tổn thương, anh hãy tự hỏi họ nghĩ về chuyện đó lợi hay hại. Nếu anh hiểu được điều đó, anh sẽ thông cảm và không còn oán hận họ nưa. Cảm nghĩ của anh về thiện hay ác có thể giống như cảm nghĩ của họ, hay gần với nó, trường hợp nào anh cũng phải tha thứ cho họ. Hay cảm nghĩ của anh về thiện hay ác có thể khác với cảm nghĩ của họ. Dù thế nào thì họ cũng đã lầm lạc và đáng để anh thương. Điều ấy có khó lắm không?

27 Đối xử với nhưng thứ mà anh không có như chúng không hề tồn tại. Nhìn nhưng gì anh có, nhưng thứ anh quý nhất, và nghĩ xem anh sẽ khao khát thèm muốn chúng bao nhiêu nếu anh không có chúng. Nhưng hãy cẩn thận. Đưng thỏa mãn đến mức đánh giá chúng cao quá mức: anh sẽ hoảng loạn khi mất chúng.

28 Tự mâu thuẫn: nhưng đòi hỏi của trí óc được thỏa mãn bằng việc làm nhưng việc nên làm, và bằng sự thanh thản nó mang lại cho chúng ta.

29 Vứt bỏ nhưng ngộ nhận.

Thôi đưng để bị giật dây như con rối. An trú trong hiện tại.

Hiểu điều đang xảy ra, cho anh, cho người khác.

Phân tích nhưng cái đang tồn tại. Chia nhỏ tất cả: vật chất, nguyên nhân. Thấy trước nhưng giờ phút cuối cùng của anh.

Nhưng sai lầm do người khác mắc? Cứ để chúng đấy với nhưng người mắc chúng.

30 Hướng sưy nghĩ của anh tới nhưng điều người ta nói. Tập trung trí óc vào nhưng điều đang xảy ra và vào cái làm cho nó xảy ra.

31 Thanh tẩy bản thân anh. Bằng sự giản dị, sự nhún nhường, thờ ơ với mọi việc trư đúng và sai.

Chăm sóc nhưng người khác. Tuân theo Thượng Đế.

32 [về cái chết]: Nếu là nhưng nguyên tử: phân rã. Nếu là độc nhất: được "tôi luyện", hoặc biến đổi.

33 [về nỗi đau]: Nỗi đau không thể chịu đựng nổi tự mang theo sự kết thúc của nó. Nỗi đau kinh niên luôn luôn có thể chịu đựng được, trí tuệ duy trì sự tĩnh lặng của nó bằng cách tự tách rời ra khỏi thân xác, lí trí được giư nguyên không suy suyển. Còn các bộ phận bị cái đau hành hạ, hãy để chúng tự lên tiếng nếu chúng có thể.

34 [về Tham vọng]: Các trí tuệ hoạt động như thế nào? nhưng thứ mà chúng khao khát và sợ hãi. Nhưng sự kiện giống như nhưng đống cát, đống nọ chồng lên đống kia, đống trước chẳng bao lâu bị đống sau che khuất.

35 "Nếu tâm hồn ông ấy tràn đầy sự cao quý, thấu hiểu mọi thời, mọi cuộc sống, anh có nghĩ rằng đời sống của con người có ý nghĩa gì nhiều đối với ông ấy không?"

"Làm sao có thể?"

"Hay cái chết là vô cùng đáng sợ?" "Không hề".

36 "Ngôi vua: chuốc lấy tiếng xấu bằng nhưng hành vi tốt đẹp".

37 Ô nhục: Lí trí nên kiểm soát nét mặt, nên có khả năng tạo hình nó, đúc, nặn khuôn mặt nó như nó muốn, nhưng đưng tạo hình và đúc, nặn chính mình.

38 "Và tại sao chúng ta lại cảm thấy giận dư đối với thế giới? Cứ làm như nó nhận biết được ấy!"

39 "Mong ngài có thể đem lại niềm vui cho chúng tôi và các đấng ở trên cao".

40 "Thu hoạch cuộc đời như thu hoạch hoa màu Cứ lần luợt lớn lên rồi bị cắt đi".

41 "Nếu tôi và hai con tôi không thể làm cảm động đến chư thần, thì hẳn là các ngài có lí do".

42 "Công bằng và điều thiện ở phía tôi để làm gì".

43 Đưng họa lại nhưng lời than văn. Đưng cuồng lên.

44 Bởi vậy câu trả lời duy nhất đúng mà tôi nên nói ra là: "Bạn ạ, anh quá sai nếu nghĩ rằng bất cứ ai cũng đem hết tâm sức ra lo lắng đến cái nguy cơ có thể bị chết của hắn và không thể tập trung vào chỉ một điều này: điều hắn đang làm là đúng hay sai, và hành vi của hắn là của người tốt hay người xấu".

45 "Nó như thế này, thưa quý tòa: Cái chỗ mà một người quyết định đứng vào, hay cấp trên của hắn chi định cho hắn đứng, vâng, tôi nghĩ rằng đó là cái nơi mà hắn nên đứng và đối diện với kẻ thù, mà không lo bị giết và không nghĩ đến bất kì việc gì khác ngoài việc hoàn thành bổn phận của mình".

46 "Nhưng, bạn quý mến của tôi, xem xét cái khả năng sự cao quý và đức hạnh không đồng nghĩa với tính mạng còn hay mất. Một con người thật sự có thể quên sống một số năm, không bám chặt lấy cuộc sống mà để nó cho các thần linh, như các bà thường nói, chấp nhận rằng "không ai thoát được số mệnh" và hướng chú ý vào việc sống thế nào cho tốt nhất cuộc sống mà hắn đang có trước mắt được không?"

47 Nhìn hành trình của các vì sao và tưởng tượng anh cùng quay với chúng. Thường xuyên nghĩ về các nguyên tố chuyển hóa lẫn nhau như thế nào. Nhưng ý nghĩ như thế sẽ tầy sạch bụi trần bên dưới.

48 [Plato nói đúng]: Nếu anh muốn nói về người khác, anh phải tư trên nhìn xuống mặt đất. Nhưng bầy súc vật, nhưng đoàn quân, nhưng trang trại, cưới xin, li hôn, sinh nở, chết, nhưng phòng xử án ồn ào, nhưng nơi hoang mạc; tất cả nhưng người ngoại quốc, nhưng ngày lễ hội, nhưng ngày tang tóc, nhưng ngày chợ phiên... tất cả hòa trộn với nhau, sự hài hòa của nhưng cái trái ngược.

49 Nhìn vào quá khứ, triều đại này kế tiếp triều đại kia, và tư đó, suy ra tương lai: cũng thế. Không có lối thoát khỏi nhịp điệu của các sự kiện.

Đó là lí do vì sao quan sát cuộc sống trong bốn mươi năm cũng tốt như một nghìn năm. Anh có thấy cái gì thật sự mới không?

50 "...Dòng giống của Đất lại trở về với Đất. Nhưng tất cả nhưng gì sình ra tư Trời.

Lại trở về với Trời".

Hoặc cái đó hoặc đám nguyên tử bung ra, nhưng nguyên tố vô tri tản mác bay đi mọi phía.

51 "...với đồ ăn thức uống và nhưng câu thần chú Tìm một cách mới để đánh bại thần chết".

51-a "Vui vẻ dốc sức và cam chịu Gió thổi tư trời".

52 Một đô vật khỏe hơn. Nhưng không phải một công dân tốt hơn, một con người tốt hơn, một phương sách tốt hơn ở nơi khắc nghiệt, một người quảng đại hơn tha thứ cho lỗi lầm của người khác.

53 Ở nơi nào mà một điều gì đó có thể làm theo đạo [logos], mà các thần chia sẻ và con người ra lệnh, ở đó mọi vật đều có trật tự. Ở nơi nào có lợi do nhưng cố gắng của chúng ta sinh lợi, vì nó tiến lên nhịp bước cùng bản chất của chúng ta, thì không có gì phải sợ.

54 Ở bất cứ nơi nào, trong tưng khoảnh khắc, anh có lựa chọn này:

Chấp nhận điều xảy ra một cách khiêm nhường.

Đối xử với con người như người ấy đáng được đối xử thế.

Đến với ý tưởng này một cách cẩn trọng, sao cho nhưng điều phi lí không thể lẻn vào.

55 Đưng để tâm đến tâm trí của người khác. Nhìn thẳng phía trước, nơi tự nhiên dẫn dắt anh - tự nhiên nói chung, thông qua nhưng sự việc xảy ra cho anh; và bản chất tự nhiên của anh, thông qua nhưng hành động của chính anh.

Mọi vật trên đời phải làm nhưng việc nó sinh ra để làm. Và nhưng vật khác được sinh ra để làm nhưng việc có logos. Trong khía cạnh này cũng như trong các khía cạnh khác, nhưng vật thấp hơn tồn tại vì nhưng vật cao hơn, và nhưng vật cao hơn tồn tại vì nhau.

Và, điều chủ yếu nhất: chúng ta được sinh ra là để làm việc với người khác.

Thứ hai là, để cưỡng lại nhưng thôi thúc của thân thể chúng ta. Bởi vì nhưng vật được điều hành bằng logos - bằng tư duy - thì có khả năng tách lìa, để chống lại nhưng cơn bốc đồng của tâm trí và nhưng kích động của giác quan - cả hai chỉ là vật chất cụ thể. Tư duy tìm cách điều khiển chúng, chứ không thần phục chúng. Tư duy nên làm chủ: chúng được sinh ra cho tư duy sử dụng.

Và thứ ba là để tránh hấp tấp và nhẹ dạ.

Trí tuệ nắm vưng được điều này và tiến thẳng lên phía trước thì có thể tự kiềm chế bản thân nó.

56 Hãy nghĩ như anh đã chết. Anh đã sống [một phần] cuộc đời anh. Nay phần còn lại sống sao cho đúng đắn.

57 Chỉ yêu nhưng gì đã xảy ra, nhưng gì là định mệnh. Không có gì hài hòa hơn.

58 Trong nhưng điều xảy ra, hình dung trước mắt anh nhưng người đã trải nghiệm điều ấy trước anh, và cảm thấy choáng, thấy giận dư, phẫn nộ vì nó.

Thế bây giờ họ ở đâu cả rồi? Không đâu cả.

Anh có muốn giống thế không? Hay là tránh nhưng cuộc công kích gây rối trí này, để cảnh báo và trốn chạy cho người khác - và tập trung vào nhưng gì anh có thể làm với tất cả chuyện này? Vì anh có thể sửdụng nó, hãy lấy nó làm nguyên liệu. Chỉ chú ý và sống đúng theo nhưng kì vọng của anh. Trong mọi việc. Và khi đối mặt với một lựa chọn, hãy nhớ: việc của chúng ta là liên quan đến nhưng gì thật sự quan trọng.

59 Đào cho sâu. Nước - lòng tốt - ở dưới kia. Và khi anh đào, thì nó vẫn đang sủi bọt.

60 Cái mà thân thể cần là sự ổn định. Bất kể ở trạng thái nào, bất kể làm gì, nó không làm anh ngạc nhiên choáng váng. Tính cố kết và vẻ đẹp mà nét mặt mượn của trí thông minh là tất cả nhưng gì mà thân thể cần. Nhưng nó nên đến một cách tự nhiên không gượng ép.

61 Không phải vũ công, mà là đô vật: chờ đợi, lấy thế, xuống tấn rồi bất ngờ tấn công.

62 Anh hãy nhìn nhưng người mà anh tìm kiếm sự đồng thuận, xem họ thật sự là ai, và tâm địa họ thật sự là thế nào? Rồi anh sẽ không còn trách nhưng kẻ làm nhưng điều sai trái mà họ không cưỡng được, và rồi anh sẽ không tìm kiếm sự đồng thuận của họ nưa. Khi đó anh đã thấy được nhưng nguồn gốc của cả hai: cả nhưng lí lẽ biện minh của họ lẫn nhưng hành động của họ.

63 "Trái với ý muốn của chúng ta, linh hồn chúng ta đang xa rời sự thật". Sự thật, vâng, và công bằng, và tự kiểm soát bản thân, và lòng tốt...

Điều quan trọng là hãy luôn nghĩ đến chúng. Chúng sẽ giúp anh kiên nhẫn hơn với người khác.

64 Nhưng khi anh cảm thấy đau.

Hãy biết rằng nó không ghét bỏ anh, không làm suy giảm trí thông minh của anh - đưng ngăn nó hành động có lí và không vị kỉ.

Và trong phần lớn các trường hợp, nhưng gì Epicurus nói là có ích: cái đau này không phải là không thể chịu được, càng không phải là không có hồi chấm dứt, nếu anh luôn nhớ đến nhưng giới hạn của nó và không phóng đại nó bằng trí tưởng tượng của anh.

Và luôn nhớ rằng: cái đau thường đến dưới dạng ngụy trang, như thờ thẫn uể oải, sốt, ăn mất ngon... Và khi nào anh bị nhưng cái ấy quấy rầy, hãy tự nhắc mình: "Ta đang đầu hàng cái đau".

65 Hãy cẩn thận để đưng đối xử với tính vô nhân đạo như nó đối xử với con người.

66 Làm sao chúng ta biết Telauges không phải là người tốt hơn Socrates?

Hỏi liệu cái chết của Socrates có lẫm liệt hơn, ông tranh cãi với phái ngụy biện có hơn, ông có tỏ ra sức chịu đựng kiên cường hơn khi qua đêm ngoài trời băng giá, và khi người ta ra lệnh cho ông bắt người Salami quyết định tốt hơn là nên tư chối, và "nghênh ngang trên đường phố" (là điều mà người ta nghi ngờ một cách chính đáng).

Vấn đề là linh hồn ông thuộc loại nào?

Nhưng câu hỏi như thế này là không đủ: Liệu ông có vui lòng đối xử công bằng với người và cung kính với thần không, và không nổi nóng bất ngờ với cái xấu mà người khác làm, không biến mình thành nô lệ cho sự ngu dốt của kẻ khác, không coi nhưng cái mà tự nhiên làm ra như bất thường, không coi nó như sự áp đặt không thể chịu nổi, không đưa trí tuệ ông cho thân thể ông gìn giư?

67 Tự nhiên không đan cài mọi vật với nhau một cách chặt chẽ đến mức anh không thể vạch ra nhưng ranh giới của anh - hãy nắm hạnh phúc của anh trong tay anh. Hoàn toàn có thể làm một người tốt mà không ai nhận ra. Hãy nhớ lấy điều đó.

Và điều này nưa: đưng quá mong cầu sống hạnh phúc. Và chính vì anh đã bỏ hi vọng trở thành một triết gia hay nhà khoa học lớn, thì đưng tư bỏ đạt tới tự do, khiêm nhường, phục vụ người khác, tuân theo Thượng Đế.

68 Sống một cuộc sống thanh thản, miễn trư khỏi mọi cưỡng bách. Cứ để người ta la ó như họ muốn. Cứ mặc thú vật xẻ thịt anh ra. Làm sao nhưng thứ đó có thể buộc anh thôi không giư cho tâm trí anh bình lặng - đánh giá một cách xác đáng nhưng gì xung quanh anh - và sẵn sàng tận dụng bất kì điều gì sẽ xảy ra. Sao cho Lương tri có thể thấy tận mắt sự kiện này, và nói: "Đây chính là con người thật của anh, bất kể bên ngoài trông anh thế nào". Trong khi ấy Khả năng Thích ứng bổ sung: "Anh đúng là người mà ta đang đi tìm". Bởi vì đối với tôi hiện tại chính là cơ hội thực thi đức hạnh của lí trí - đức hạnh công dân - nói ngắn gọn, cái nghệ thuật mà con người chia sẻ với thần linh. Cả con người lẫn thần linh đều cư xử với bất kì điều gì xảy ra như hoàn toàn tự nhiên; không lạ lẫm hoặc khó xử, mà quen thuộc và xử trí dễ dàng.

69 Sự hoàn hảo của tính cách: sống ngày cuối cùng của anh, mỗi ngày, không mê loạn, hoặc biếng nhác, hay vờ vịt.

70 Các vị thần sống vĩnh cửu, thế mà họ không tỏ ra bực bội phải chịu đựng con người và nhưng hành vi của con người suốt muôn đời. Và không chỉ chịu đựng mà còn tích cực chăm sóc con người

Thế mà anh, bên bờ vực cái chết, anh vẫn tư chối chăm sóc cho họ, mặc dù chính anh cũng ở trong số họ.

71 Thật ngu ngốc khi cố gắng thoát khỏi nhưng lỗi lầm của người khác. Không thể thoát khỏi chúng

đâu. Chỉ nên khi cố gắng thoát khỏi nhưng lỗi lầm của chính anh.

72 Bất cứ khi nào cái sức mạnh khiến chúng ta thành [nhưng con người của] lí trí và xã hội gặp phải một cái gì không lí trí mà cũng chẳng xã hội, thì nó có thể coi cái kia là thấp kém.

73 Anh đã hiến tặng, đã giúp đỡ, và người ta đã nhận. Thế nhưng, giống như một thằng ngu, anh vẫn còn muốn đòi hỏi hơn nưa, muốn được đền bù bằng cái tiếng thơm của Nhà Tư Thiện. Tại sao?

74 Chẳng ai phản đối cái gì có lợi cho họ. Có lợi cho người khác là điều tự nhiên.

Vậy đưng phản đối cái gì có lợi cho anh - tức là anh phục vụ [làm lợi cho] người khác.

75 Tự nhiên quyết định sự sáng tạo ra thế giới.

Hoặc là tất cả nhưng gì tồn lại đều sinh ra theo logic, hocặc là ngay cả nhưng sự vật mà trí tuệ của thế giới hướng ý chí của nó vào, đều là ngẫu nhiên.

Nguồn gốc của sự thanh thản trong nhiều hoàn cảnh.

QUYỂN 8

1 Một điều nưa khuyến khích sự khiêm nhuờng là: anh không thể khẳng định rằng anh đã sống cuộc đời anh như một triết gia, kể cả toàn bộ cuộc đời anh tư lúc trưởng thành. Tự anh có thể thấy anh còn cách triết học bao xa. Nhiều người khác cũng thế. Anh đã bị hư hỏng rồi. Thời nay không dễ gì có danh tiếng của một nhà triết học. Và cương vị của anh cũng là một trở ngại.

Như vậy anh biết mọi vật có giá trị ở chỗ nào. Hãy quên đi người ta nghĩ gì về anh. Hãy thỏa mãn rằng anh sẽ sống hết phần còn lại của cuộc đời anh, dù ngắn thế nào, theo nhưng đòi hỏi của bản chất con người anh. Tập trung vào điều đó, và đưng để nhưng cái khác làm anh sao nhãng. Anh đã đi lang thang khắp nơi, cuối cùng anh nhận ra rằng anh chưa bao giờ tìm thấy cái mà anh đeo đuổi: sống như thế nào? Trong tam đoạn luận: không. Trong tiền bạc: không. Trong danh tiếng: không. Trong lạc thú: không. Không ở đâu cả.

- Vậy thì có thể tìm thấy nó ở đâu?

- Trong việc làm nhưng gì bản chất con người đòi hỏi.

- Bằng cách nào?

- Thông qua nhưng nguyên tắc đầu tiên. Nhưng nguyên tắc chi phối nhưng ý định và nhưng hành động của anh.

Nhưng nguyên tắc liên quan đến thiện và ác. Không có gì là tốt trư phi nó dẫn đến công bằng, tự kiểm soát, can đảm và ý chí tự do. Và không có gì là xấu trư phi nó dẫn đến nhưng điều trái lại.

2 Với mỗi hành động, hỏi: nó tác động thế nào đến ta? Ta có thể thay đổi suy nghĩ về nó không? Ta rồi sẽ chết. Bởi vậy đây là câu hỏi duy nhất, có phải đây là hành động của một con người có trách nhiệm, là một phần của xã hội, phục tùng cùng nhưng mệnh lệnh của Thượng Đế không?

3 Alexander và Caesar và Pompey. So sánh với Diogenes, Heraclitus, Socrates? Các triết gia biết Cái Gì, cái Tại Sao, cái Như Thế Nào. Trí tuệ của họ là của chính họ. Còn nhưng người khác? Không có gì ngoài lo âu và tình trạng nô lệ.

4 Anh có thể nén giư hơi thở đến khi thân thể anh tái xám, nhưng họ vẫn tiếp tục làm thế.

5 Bước đầu tiên: đưng lo lắng. Tự nhiên kiểm soát tất cả. Và chẳng bao lâu anh sẽ không còn là ai nưa; sẽ không ở đâu cả. Như Hadrian, như Augustus.

Bước thứ hai: tập trung vào việc anh phải làm. Dán mắt vào đó. Tự nhắc nhở anh rằng nhiệm vụ của anh là làm một người tốt, tự nhắc nhở anh tự nhiên đòi hỏi gì ở con người. Rồi thực hiện nó, không ngập ngưng do dự. Và nói sự thật như anh thấy nó. Nhưng với sự tử tế. Với sự khiêm nhường. Không đạo đức giả.

6 Công việc của tự nhiên: chuyển đổi mọi vật ở nơi khác, biến cải chúng, nhặt chúng lên và đưa chúng đến chỗ này chỗ khác. Thường xuyên thay đổi. Nhưng đưng lo: ở đây không có gì mới cả. Mọi thứ để quen thuộc. Ngay cả nhưng tương quan cũng không đổi.

7 Bản chất thuộc bất kì loại nào cũng đều hướng đến tiến bộ. Và tiến bộ đối với trí tuệ hợp lí có nghĩa là không chấp nhận sự giả dối và không đáng tin cậy trong nhận thức của nó, lấy nhưng hành động không vị kỉ làm mục tiêu duy nhất của nó, chỉ tìm kiếm và lánh xa nhưng gì mà nó kiểm soát, thiết tha với nhưng gì mà bản chất đòi hỏi ở nó - cái bản chất mà nó tham gia vào, như bản chất của lá tham gia vào bản chất của cây. Có điều bản chất mà các lá có chung không có ý thức hoặc lí trí, và chịu nhưng trở ngại. Trong khi bản chất chung của con người là không có trở ngại, và hợp lí, và công bằng bởi vì nó giao cho mỗi vật và mọi vật một phần với tỉ lệ tương ứng về thời gian, hưu thể, mục đích, hành động, cơ hội như nhau. Xem xét gần hơn, không phải xem chúng có đồng nhất tưng điểm, mà trong một tập hợp, cân nhắc so sánh cái này với cái kia.

8 Không có thời gian để đọc. Để kiềm chế tính kiêu ngạo của anh, được. Để vượt lên trên mọi sướng khổ, được. Bỏ được tham vọng, được. Để không cảm thấy giận dư khi gặp nhưng kẻ ngu dốt và khó chịu, thậm chí còn chăm sóc chúng, được.

9 Đưng để bị nghe lỏm nhưng lời than phiền ở triều đình. Ngay cả về bản thân anh.

10 Hối tiếc là việc anh khó chịu với chính anh vì đã tư chối nhưng điều có lợi cho anh. Nhưng nếu nó là điều có lợi cho anh thì nó phải là điều tốt - điều mà một người thật sự tốt quan tâm đến.

Nhưng không có người nào thật sự tốt lại cảm thấy hối tiếc vì đã tư chối khoái lạc. Vậy thì khoái lạc không phải là điều tốt, hay có lợi cho anh.

11 Về cơ bản, nó là cái gì vậy? Cái gì là bản chất hay thực chất của nó, lí do tồn tại của nó? Cái gì đang hoạt động trong thế giới? Nó sẽ ở đây trong bao lâu?

12 Khi anh thấy khó dậy khỏi giường vào buổi sáng, hãy nhớ rằng tính cách đặc trưng của anh, cái xác định anh như một con người - là làm việc với nhưng người khác. Ngay cả nhưng con vật cũng biết ngủ như thế nào. Và cái tính năng động đặc trưng ấy, nó là tự nhiên hơn, có tính bẩm sinh hơn, và thỏa mãn hơn.

13 Áp dụng tính ấy thường xuyên cho mọi điều xảy ra: Vật lí, đạo đức, logic.

14 Khi anh phải cư xử với một người, hãy tự hỏi: anh ta nghĩ gì về thiện và ác? Nếu anh ta nghĩ x và y về sướng và khổ (và cái gì tạo ra chúng), về vinh và nhục, về chết và sống, thì anh sẽ không ngạc nhiên hay sửng sốt khi anh ta nghĩ x và y. Thật ra, tôi sẽ nhắc mình rằng anh ta không có lựa chọn thật sự.

15 Hãy nhớ: anh không nên ngạc nhiên rằng cây vả sinh ra quả vả, cũng đưng ngạc nhiên rằng thế giới sinh ra cái gì. Một bác sĩ giỏi không ngạc nhiên khi bệnh nhân của ông ta lên cơn sốt, người lái tàu không ngạc nhiên khi gió thổi thốc vào người anh ta.

16 Hãy nhớ rằng việc thay đổi suy nghĩ của anh và chấp nhận chỉnh sửa cũng là nhưng hành động tự do. Hành động là của anh, nó dựa trên ý muốn của riêng anh, quyết định của riêng anh và lí trí của riêng anh.

17 Nếu nó nằm trong tầm kiểm soát của anh, tại sao anh làm nó? Nếu nó nằm dưới sự kiểm soát của người khác, thì anh trách ai đây? Các nguyên tử? Các vị thần? Cách nào cũng là ngu xuẩn cả. Đưng trách ai hết. Uốn nắn người ta đi, nếu anh có thể. Còn nếu không, thì hãy sửa chưa nhưng sai hỏng. Và ngay cả việc ấy anh cũng không làm được. Vậy thì trách cứ người khác sẽ đưa anh đến đâu?

Đưng làm nhưng hành động vô ích.

18 Nhưng gì chết không biến mất. Nó còn lại ở đây trên thế giới này, biến đổi, tan rã, như nhưng bộ phận của thế giới, và của anh. Chúng lần lượt bị biến đổi - và không hề than văn.

19 Mọi vật đều có mục đích, tư nhưng con ngựa đến nhưng dây nho. Tại sao ngạc nhiên về điều ấy? Ngay cả thần mặt trời cũng sẽ nói với anh "Ta có một mục đích", các vị thần khác cũng thế. Tại sao anh sinh ra? Để tìm lạc thú chăng? Hãy tưởng tượng nếu câu trả lời đứng lên để hỏi.

20 Tự nhiên giống như có ai đó riếm quả bóng lên không trung, đoán trước quỹ đạo của nó và độ cao nó lên tới, hay nó rơi xuống chỗ nào. Và quả bóng đạt được gì khi nó bay lên không trung? Và nó mất gì khi lao thẳng xuống đất?

Cái bong bóng đạt được gì khi nó tồn tại? Hay nó mất gì khi vỡ bục ra? Đặt câu hỏi tương tự với cây nến.

21 Lộn nó trong ra ngoài. Nó giống cái gì? Nó giống cái cũ ở chỗ nào? Hay bệnh? Hay bán mình trên đường phố?

Và tất cả rồi sẽ chết. Kẻ khen và người được khen. Kẻ nhớ và người được nhớ đến. Người được nhớ đến trong nhưng bộ phận ấy hay trong cái góc của nhưng bộ phận ấy. Ngay cả ở đó họ cũng không nhất trí với nhau (thậm chí với chính họ).

Cả quả đất này chỉ là một điểm trong vũ trụ.

22 Gắn với nhưng gì trước mắt anh: ý nghĩ, hành động, lời nói.

22-a Đây là cái mà anh xứng đáng: Anh có thể tốt hôm nay. Nhưng anh chọn ngày mai.

23 Cái gì tôi làm, tôi quy nó cho tính tư thiện của con người.

Nhưng gì được làm với tôi, Tôi chấp nhận - và quy nó cho các thần, và cội nguồn mà tư đó vạn vật cùng nhau tuôn chảy ra.

24 Giống như chậu nước tắm: dầu, mồ hôi, bùn ghét, nước ngả màu xám xịt, tất cả đều đáng ghê tởm.

Toàn bộ đời sống, toàn bộ cái thế giới hưu hình.

25 Verus, bỏ lại Lucilla phía sau, rồi Lucilla. Maximus, bỏ lại Secunda. Và Secunda. Diotimus, bỏ lại Epitynchanus. Rồi Epitynchanus. Faustina, bỏ lại Antoninus. Rồi Antoninus.

Như vậy, với tất cả bọn họ. Hadrian, bỏ lại Celer. Và Celer.

Họ đi đâu cả: nhưng người sáng chói, nhưng người sáng suốt, nhưng niềm kiêu hãnh. Sáng suốt, như Charax và Demetrius - người theo phái Plato. Eudaemon và nhưng người còn lại. Nhưng người có cuộc sống ngắn ngủi và đã chết tư lâu. Một số không được ai nhớ đến, một số đi vào huyền thoại, một số thậm chí không huyền thoại.

Bởi vậy hãy nhớ: nhưng thành phần tạo nên anh cũng sẽ tan tác. Sự sống trong anh sẽ tắt. Hoặc nhưng lệnh hành quân và nhưng thông báo khác.

26 Niềm vui cho con người nằm trong nhưng hành động của con người.

Hành động của con người: lòng tốt với người khác, coi khinh cảm giác. Chất vấn nhưng diện mạo, quan sát thiên nhiên và nhưng sự kiện trong thiên nhiên.

27 Ba mối quan hệ:

i. với thân xác mà anh cư ngụ.

ii. với thần linh: nguyên nhân của vạn vật và trong vạn vật.

iii. với nhưng con người xung quanh anh.

28 Nỗi đau tác động đến thân xác (nó là vấn đề của thân xác) hay nó tác động đến linh hồn. Nhưng linh hồn có thể chọn không chịu sự tác động, duy trì sự thanh thản của nó, sự tĩnh lặng của nó. Mọi quyết định, thôi thúc, ước muốn, ác cảm của chúng ta nằm sâu bên trong. Không cái ác nào chạm tới được.

29 Để xóa đi nhưng nhận thức sai, hãy tự nhủ: ta có nó bên trong để giư ta tránh khỏi cái ác, lòng tham và mọi khổ não. Hãy nhìn sự vật như chúng vốn thế và cư xử như chúng đáng thế. Đưng bỏ qua cái khả năng bẩm sinh này.

30 Nói với Viện Nguyên lão bằng giọng thích đáng, đưng hống hách. Chọn nhưng tư thích hợp.

31 Triều đình của Augutus: vợ, con cái, cháu trai, các con vợ sau, các chị em, Agippa, nhưng họ hàng, gia nhân đầy tớ, bạn bè, Areius, Maecenas, các thầy thuốc, các thầy tế... chết.

Và hãy xem nhưng người khác... không chi cái chết của nhưng cá nhân (giống như gia đình của Pompeys).

Họ viết dòng này lên bia mộ: "hậu duệ sống sót cuối cùng". Hãy xem tổ tiên của họ đã lo lắng thế nào về việc có người nối dõi. Nhưng phải có một người là người cuối cùng. Đó, cả ở đó nưa, cái chết của cả nhà.

32 Tự bản thân anh phải tập hợp lại cuộc đời anh. Hành động này tiếp theo hành động khác. Và hãy mãn nguyện nếu mỗi hành động đạt được mục tiêu của nó, trong mức độ tốt nhất có thể. Không ai có thể ngăn điều ấy xảy ra.

- nhưng có nhưng trở ngại bên ngoài...

Không trở ngại với công bằng chính trực, tự kiềm chế, thiện ý.

- nhưng có thể trở ngại với nhưng hành động cụ thể hơn.

- nhưng nếu anh chấp nhận và hành động với nhưng phương tiện anh có, thì phương án thay thế sẽ hiện ra, một mảnh khác của nhưng gì anh đang cố tập hợp. Hành động này tiếp theo hành động khác.

33 Chấp nhận nó mà không kiêu ngạo, buông nó ra một cách thờ ơ.

34 Anh đã tưng bao giờ trông thấy nhưng bàn tay bàn chân bị chặt đứt, nhưng cái đầu lìa khỏi cổ, sống ở chỗ nào đó xa với thân thể mà chúng thuộc về, hay chưa? Đó chính là điều chúng ta làm - hay cố gắng làm - với chính chúng ta, khi chúng ta nổi loạn chống lại nhưng gì xảy ra với chúng ta, hay khi chúng ta tự cô lập chính mình. Hoặc chúng ta làm một việc gì ích kỉ.

Anh đã tự dứt ra khỏi tính thống nhất - trạng thái tự nhiên của anh, một trong nhưng trạng thái anh sinh ra để chia sẻ. Nay anh tự dứt mình ra khỏi nó.

Nhưng ở đây anh có một thuận lợi: anh có thể gắn mình trở lại. Một đặc quyền Thượng Đế đã không ban cho một bộ phận khác của một toàn thể khác - bị tách ra, cắt lìa ra, và chắp nối lại. Nhưng hãy nhìn xem cách ngài chọn chúng ta. Ngài không để cho chúng ta đứt gãy, nhưng nếu chúng ta lỡ bị đứt gãy, ngài cho phép chúng ta lành trở lại, chúng ta tự chắp vá lại, và trở lại vị trí cũ của chúng ta: bộ phận của một toàn thể.

35 Chúng ta có nhưng khả năng phong phú, tồn tại trong tất cả nhưng tạo vật có lí trí như trong bản chất của bản thân lí trí. Và đây là một trong số đó. Đúng như tự nhiên nhận lấy tất cả nhưng trở ngại, nhưng chướng ngại và hành động quanh nó, quay nó trở lại với mục đích của nó, phối trí nó vào bản thân nó, và như vậy một tạo vật có lí trí có thể biến sự suy đốn thành nguyên liệu và dùng nó để đạt mục tiêu của mình.

36 Đưng để cho trí tưởng tượng của anh bị toàn bộ cuộc đời giày vò cho tan nát. Đưng cố tưởng tượng ra tất cả nhưng gì xấu xa tệ hại có khả năng xảy ra. Dán mắt vào cảnh ngộ trước mắt, và hỏi: "Tại sao cái này không thể chịu đựng được? Tại sao ta không thể chịu được nó?". Anh sẽ bối rối không tìm ra câu trả lời. Khi đó hãy tự nhắc nhở anh: quá khứ và tương lai không có quyền hành gì đối với anh cả. Chỉ có hiện tại, và là cái hiện tại được thu nhỏ nhất. Đánh dấu nhưng giới hạn của nó. Và nếu tâm trí anh vẫn cố than phiền rằng không thể chịu đựng được nó, thì... được, hãy biết hổ thẹn đi là vưa.

37 Thế còn Pantheia hay Pergamos vẫn còn canh gác ở mộ của Verus ư? Chabrias hay Diotimus ở mộ của Hadrian? Tất nhiên là không. Nếu thật sự họ vẫn còn canh gác, liệu các hoàng đế có biết không?

Và ngay cả nếu các ngài biết, liệu các ngài có vui không?

Và ngay cả nếu các ngài vui, nhưng người than khóc có sống mãi không? Hay là cả họ nưa, không phải chịu số phận lớn lên già đi và chết? Nếu điều ấy xảy ra, các hoàng đế làm gì?

38 Xú khí của thối rưa. Thịt thối trong một chiếc bao. Nhìn nó cho rõ. Nếu anh có thể.

39 "Theo suy xét tốt nhất của tôi, khi nhìn vào tính cách con người tôi không thấy có đức tính nào chống lại lẽ công bằng. Nhưng chống lại khoái lạc thì có: tự kiềm chế".

40 Hãy thôi cảm cái đau do anh tưởng tượng ra, và anh sẽ hoàn toàn không bị nó tác động?

- Anh ư? Logos của anh.

- Nhưng tôi không phải là logos.

Đúng. Nhưng đưng để logos bị tổn thương. Nếu cái gì khác bị tổn thương, hãy để nó tự quyết định.

41 Đối với nhưng vật sống, "có hại" là nhưng gì cản trở hoạt động của giác quan của chúng, hoặc cản trở bất cứ việc gì chúng định thực hiện. Tương tự, nhưng trở ngại là có hại đối với cây cối. Cũng giống như vậy đối với các tạo vật có lí trí, tất cả nhưng gì cản trở hoạt động của trí óc đều là có hại.

Hãy áp dụng điều này cho bản thân anh.

Đau khổ và vui sướng có nhưng cái móc trong anh không? Hãy để cho các giác quan làm việc với chúng. Có ách tắc gì cho hoạt động của anh không? Nếu anh không tính đến khả năng này thì nó sẽ hại cho anh như một tạo vật có lí trí. Nhưng nếu anh dùng trí xét đoán thông thường, thì anh đã bị hại hoặc thậm chí bị cản trở. Không ai có thể cản trở hoạt động của trí não. Không cái gì có thể tác động vào chúng, lửa không, thép không, lạm dụng không, bạo chúa không, không gì cả. Chưng nào nó là một "địa hạt tĩnh lặng hoàn toàn".

42 Tôi không có quyền làm tổn thương bản thân tôi. Tôi đã bao giờ làm tổn thương một ai khác nếu tôi tránh được?

43 Người ta tìm khoái lạc bằng đủ cách. Tôi tìm nó trong việc giư cho trí óc tôi trong sáng. Trong việc không quay lưng với con người và nhưng gì xảy ra cho con người. Trong việc chấp nhận và chào đón mọi điều tôi thấy. Trong việc đối xử với mọi sự như nó đáng được đối xử.

44 Tặng bản thân anh một móh quà: khoảnh khắc hiện tại.

Nhưng người ham để lại danh tiếng sau khi chết không nhớ rằng các thế hệ đến sau cũng khó chịu như thế hệ mà họ trông thấy bây giờ. Và rồi họ cũng sẽ chết. Vậy ích gì nếu họ nói cái này nghĩ cái nọ về anh?

45 Hãy nâng tôi lên và ném mạnh xuống. Ở bất cứ chỗ nào anh muốn. Ở đó linh hồn tôi cũng sẽ hòa nhã với tôi - hòa nhã và mãn nguyện - chưng nào tồn tại và nhưng hành động của nó hòa hợp với bản chất của nó.

Có lí do nào để linh hồn tôi phải đau khổ và bị hạ thấp: thống khổ, căng thẳng, lộn xộn, sợ hãi? Sao lại thế được?

46 Nhưng gì con người trải nghiệm là một phần kinh nghiệm của loài người. Kinh nghiệm của con bò là một phần kinh nghiệm của loài bò, cũng như kinh nghiệm của cây nho là thuộc về giống nho, kinh nghiệm của hòn đá là nhưng gì đúng với nhưng hòn đá.

Không có điều gì xảy ra là bất thường và phi tự nhiên, và phàn nàn là vô nghĩa. Tự nhiên không bắt chúng ta chịu đựng nhưng gì không thể chịu đựng được.

47 Nhưng sự vật bên ngoài không thành vấn đề. Đó chỉ là sự đánh giá của anh về chúng. Anh có thể xóa nó đi liền.

Nếu cái gì đó trong tính cách của anh có vấn đề, ai cấm anh không sắp xếp lại tâm trí anh cho ngay ngắn (sic)?

Và nếu vấn đề ở chỗ anh không làm một việc mà anh nghĩ nên làm, thì đơn giản là sao không làm đi?

- Nhưng có nhưng chướng ngại không thể vượt qua.

- Thế thì không phải là vấn đề. Nguyên nhân là tính ì nằm bên trong anh.

- Nhưng làm thế nào tôi có thể tiếp tục sống với việc đó chưa được hoàn thành?

- Thì quên nó đi, với lương tâm thanh thản, như thể anh đã hoàn thành nó rồi, cả nhưng chướng ngại nưa.

48 Nên nhớ rằng khi tâm trí tự rút vào bên trong nó và tìm thấy sự hài lòng trong đó, thì nó không

thể bị tổn thương. Nó không làm gì trái với ý chí của nó, cho dù sự kháng cự của nó là phi lí. Và nếu xét đoán của nó là thấu đáo và có cơ sở logic...?

Tâm hồn không có dục vọng là một pháo đài. Không có nơi nào an toàn hơn. Một khi ẩn nấp ở đấy chúng ta sẽ được bảo đảm an toàn mãi mãi. Không thấy điều này là vô minh. Thấy mà không tìm kiếm an toàn là khốn khổ.

49 Không có gì ngoài nhưng thứ mà anh nhận được tư nhưng ấn tượng đầu tiên. Chẳng hạn, ai đó chửi anh. Đó, họ chửi đó, nhưng nó chẳng hại gì đến anh cả. Sự việc con tôi ốm, là điều tôi có thể thấy. Còn nói "nó có thể chết vì bệnh ấy": thì không! Hãy gắn với nhưng ấn tượng đầu tiên. Đưng suy luận gì cả. Và sẽ không có gì xảy ra với anh.

Hay là suy luận. Tư một tri thức về tất cả nhưng gì có thể xảy ra trên thế giới.

50 Quả dưa leo này đắng hả. Thì vứt nó đi. Trên đường có bụi gai à? Thì đi vòng tránh nó.

Đó là tất cả nhưng gì anh cần biết. Không thêm gì nưa. Đưng bao giờ đòi phải biết "tại sao nhưng chuyện ấy lại xảy ra?", tất cả nhưng người hiểu đời sẽ cười anh. Như người thợ mộc cười nếu anh choáng khi nhìn thấy mạt cưa trong xưởng ông ta, hoặc như người thợ giày với nhưng mẩu da thưa vậy.

Tất nhiên, họ có chỗ để vứt nhưng thứ ấy, còn tự nhiên thì không có cửa để quét nhưng vật thưa ra. Nhưng có điều kì diệu trong cái khéo của tự nhiên là, trước cái hạn chế ấy, nó thâu nhận mọi vật dù rách, vỡ, cũ kĩ hay vô dụng vào trong nó rồi biến chúng thành nhưng cái mới. Bởi vậy nó không cần vật liệu tư nguồn bên ngoài, hoặc cần chỗ để xử lí nhưng cái dư thưa. Tất cả nhưng gì nó cần: không gian, vật liệu, công sức... nó đều chỉ dựa vào bản thân nó.

51 Không được bất cẩn trong hành động. Không được lầm lẫn trong lời nói. Không thiếu chính xác trong tư duy. Không rút lui vào bên trong linh hồn anh, hay cố trốn. Đưng quá sốt sắng. Chúng giết anh. Chặt anh bằng dao, trút lên anh nhưng lời nguyền rủa. Và cách nào đó điều ấy cắt đứt sự sáng suốt, tỉnh táo, tự kiềm chế, công bằng khỏi trí óc anh.

Một người đứng bên dòng suối nước trong và ngọt, và chửi nó. Trong khi nước vẫn sủi tăm. Hắn có thể đổ bùn, hay phân vào suối, và dòng nước cuốn đi tất cả, nó sạch sẽ, giư nguyên cho suối không bị nhơ bẩn.

Có nó. Không phải một thùng, mà một dòng suối vĩnh cửu.

Bằng cách nào? Chiến đấu để giành lấy tự do. Tưng giờ tưng phút. Thông qua kiên trì, trung thực, khiêm nhường.

52 Không biết thế giới là gì là sự ngu dốt không biết anh đang ở đâu.

Không biết tại sao thế giới lại ở đây là sự ngu dốt không biết anh là ai. Và nó là cái gì. Không biết tí gì về điều này là không biết tại sao anh ở đây.

Và chúng ta là ai khi làm cho bất kì ai quan tâm đến việc hoan hô nhưng người như thế, nhưng người không biết họ là ai và ở đâu.

53 Anh muốn được khen ngợi tư nhưng người cứ mười lăm phút lại đá nhau. Anh muốn được tán đồng của nhưng người tự khinh miệt bản thân họ (hối tiếc về tất cả nhưng việc mình làm có phải dấu hiệu của tự trọng?).

54 Không chỉ hòa nhập vào không khí xung quanh ta, thông qua hơi thở, mà vào cái lí trí nó bao trùm mọi vật, thông qua tư tưởng. Lí trí có mặt khắp nơi, đúng như nó được tán phát rộng rãi trong nhưng người chấp nhận nó như không khí đối với người thở.

55 Sự tồn tại của cái ác không làm hại thế giới. Và một hành động xấu của cá nhân không làm hại nạn nhân. Chỉ có một người bị hại vì nó, và anh ta có thể chấm dứt bị hại ngay khi anh ta quyết định.

56 Ý chí của người khác độc lập với ý chí của tôi như hơi thở hay thân thể của người ấy độc lập với hơi thở hay thân thể của tôi. Chúng ta có thể sống vì người khác, nhưng ý chí của chúng ta thống trị địa hạt riêng của nó. Nếu không thì cái hại họ có thể gây hại cho tôi. Đó không phải ý định của Thượng Đế - để cho hạnh phúc của tôi tùy thuộc vào người khác.

57 Chúng ta nói về ánh sáng mặt trời "rót xuống chúng ta" và "rót lên chúng ta" theo mọi hướng. Nhưng nó không bao giờ rót ra ngoài. Bởi vì nó không thật sự rót, nó tỏa ra. Nhưng tia (aktai) của nó có tên gọi tư sự tỏa ra (ekteinesthai).

Để biết bản chất của tia sáng, hãy nhìn nó lọt qua một khe hẹp vào một buồng tối. Nó đi theo đường thẳng, đập vào bất kì vật rắn nào ở trên đường đi của nó và chắn khoảng không gian phía sau. Nó vẫn còn đó: không biến mất, không rơi xuống. Sự tỏa ra (lan tỏa) của tư tưởng cũng giống như thế: không trút ra, mà tỏa ra. Và không đập vào các vật chướng ngại một cách giận dư và hung bạo, cũng không rơi xuống trước chúng, mà giư lấy vị trí của nó, và rọi sáng các vật tiếp nhận nó.

Cái gì không truyền ánh sáng thì tạo ra bóng tối của chính nó.

58 Sợ chết là sợ cái mà chúng ta có thể trải qua. Không gì hết, hay là một cái gì đó hoàn toàn mới. Nhưng nếu chúng ta trải nghiệm cái không có gì, thì chúng ta có thể trải nghiệm cái không có gì xấu. Và nếu chúng ta trải nghiệm sự thay đổi, thì tồn tại của chúng ta thay đổi cùng với nó - thay đổi, nhưng không dưng lại.

59 Con người tồn tại vì người khác. Anh có thể chỉ dẫn cho họ, hay chịu đựng họ.

60 Một mũi tên có một chuyển động, và trí tuệ có một chuyển động khác. Ngay cả lúc tạm nghỉ, hay lúc cân nhắc các kết luận, trí tuệ cũng tiến lên phía trước, tiến tới mục tiêu.

61 Hãy đi vào trí tuệ của người khác, và để họ đi vào trí tuệ của anh.

QUYỂN 9

1 Bất công là một sự báng bổ. Tự nhiên-Tạo hóa- đã hoạch định nhưng tạo vật có lí trí tồn tại vì nhau: giúp đỡ - chứ không làm hại - nhau, như chúng đáng được. Vậy thì vi phạm ý chí của Tạo hóa là sự báng bổ đối với các vị thần cổ xưa nhất. Và nói dối cũng là sự báng bổ đối với Tạo hóa. Bởi vì Tạo hóa- Tự nhiên - nghĩa là cái vốn như thế. Mà cái vốn như thế và cái vốn như thế cụ thể liên hệ mật thiết với nhau, nên Tự nhiên đồng nghĩa với Sự thật - nguồn gốc của mọi vật có thật Cố ý nói dối là báng bổ - kẻ nói dối phạm tội lưa gạt, và như vậy là bất công. Nói dối mà không nhận ra mình nói dối cũng thế. Bởi vì kẻ vô tình nói dối phá vỡ tính hài hòa của tự nhiên, của trật tự của nó. Hắn xung đột với cái cách mà thế giới được cấu trúc. Khi một kẻ nói dối, ngay cả ngược với ý chí của hắn, là hắn đang chệch hướng về phía đối lập với sự thật. Tự nhiên cung cấp cho hắn nhưng nguồn để phân biệt giưa cái thật và cái giả. Nhưng hắn phớt lờ chúng, và nay không thể phân biệt được nưa.

Và theo đuổi khoái lạc như điều tốt, và tránh khổ đau như điều xấu - cũng là báng bổ. Kẻ nào làm thế chắc chắn sẽ thấy mình thường xuyên chê trách, tự nhiên - phàn nàn rằng tự nhiên không đối xử với người tốt kẻ xấu như họ đáng được thế, mà thường để kẻ xấu hưởng sung sướng và nhưng gì tạo ra khoái lạc, và bắt người tốt chịu khổ và nhưng gì tạo nên đau khổ. Hơn nưa, sợ đau là sợ cái gì nhất định phải xảy ra, thế giới là cái vốn thế - và điều này một lần nưa lại là báng bổ. Trong khi nếu anh theo đuổi khoái lạc, anh khó có thể tránh làm điều sai trái - chính là sự báng bổ lộ rõ. Tự nhiên vô tư với một số thứ, nếu nó ưu tiên cái này hơn cái khác thì nó hiếm khi tạo ra cả hai. Và nếu chúng ta muốn theo tự nhiên, nhất trí với nó, thì chúng ta cũng phải vô tư như thế. Ưu tiên vui sướng hơn đau khổ - sống hơn chết, danh tiếng hơn vô danh - thì rõ ràng là báng bổ. Tự nhiên chắc chắn sẽ không làm.

Và khi tôi nói rằng tự nhiên dửng dưng vô tư với sướng khổ, tôi muốn nói rằng chúng xảy ra một cách vô tư, tại nhưng thời điểm khác nhau, với nhưng vật hiện có và nhưng vật sẽ xuất hiện, qua một sắc lệnh xa xưa của Thượng Đế - theo sắc lệnh đó tư một điểm ban đầu Thượng Đế bắt tay vào sáng tạo ra thế giới mà chúng ta biết, bằng cách đặt ra nhưng nguyên tắc về nhưng gì sẽ xuất hiện và quyết định các sức mạnh sinh sôi: tồn tại và thay đổi, và các giai đoạn kế tiếp nhau của chúng.

2 Vận may thật sự là rời bỏ cuộc sống mà không gặp phải bất lương, đạo đức giả, sa đọa hay kiêu ngạo. Nhưng cuộc "hành trình tốt đẹp sắp đến" là chết khi anh đã có đủ. Hay là anh quyết định nằm xuống với cái ác? Kinh nghiệm đã chẳng tưng dạy anh rằng phải tránh nó như tránh bệnh dịch đó sao? Bởi vì nó là một bệnh dịch - bệnh ung thư tinh thần - tồi tệ hơn nhưng bệnh gây ra do không khí bị ô nhiễm hay khí hậu độc hại. Nhưng bệnh ấy chỉ hại đến con người anh, bệnh này hại đến cả tính người của anh.

3 Đưng khinh thường cái chết, mà hãy chào đón nó. Cả nó nưa, cũng là một trong nhưng sự vật mà tự nhiên cần đến. Giống như tuổi trẻ và tuổi già. Giống như lớn lên và trưởng thành. Giống như một bộ răng mới, một bộ râu mới, sợi tóc bạc đầu tiên. Giống như làm tình, mang thai và sinh đẻ. Giống như tất cả nhưng thay đổi khác về thể chất ở mỗi giai đoạn của cuộc đời, cái chết của chúng ta cũng không khác.

Vậy đây là cách mà con người có suy nghĩ thấu đáo chờ đợi cái chết: không thờ ơ, không nôn nóng, không khinh bỉ, chỉ đơn giản nhìn nó như một trong nhưng sự việc xảy ra cho chúng ta. Bây giờ anh nhìn thấy trước sự ra đời của một đứa bé tư trong tử cung của mẹ nó, đó là cách anh nên chờ đợi cái giờ mà linh hồn anh hiện ra tư cái ngăn của nó. Hay có lẽ anh cần một câu cách ngôn nho nhỏ để giấu vào sau lưng trí tuệ của anh. Được, xem xét hai sự việc có thể hoà giải anh với cái chết nhé: bản chất của nhưng thứ anh bỏ lại phía sau anh, và nhưng loại người mà anh sẽ không còn bị lẫn lộn với họ nưa. Không cần phải oán hận họ làm gì, đúng ra, anh nên tìm kiếm hạnh phúc cho họ, và tử tế với họ, nhưng luôn nhớ rằng mọi điều anh tin là vô nghĩa với nhưng người anh bỏ lại đằng sau. Bởi vì đó là tất cả nhưng gì có thể ngăn cản chúng ta (nếu có cái gì ngăn cản được) - điều duy nhất khiến chúng ta muốn ở lại đây: cơ hội sống với nhưng người có chung cái nhìn với chúng ta. Còn bây giờ: nhìn xem nó mệt mỏi như thế nào: cái đám lộn xộn mà ta sống trong đó. Đủ để anh nói với cái chết:

"Đến nhanh lên, trước khi ta bắt đầu quên bản thân ta, như bọn họ".

4 Làm điều có hại tức là làm hại chính anh. Làm một việc bất công là bất công với chính anh - nó làm nhục anh.

5 Và anh cũng phạm tội bất công khi không làm gì cả. Xét đoán một cách khách quan, bây giờ, ngay lúc này.

Làm một hành động không vị kỉ, bây giờ, ngay lúc này.

6 Sẵn lòng chấp nhận, ngay lúc này, tất cả nhưng sự kiện bên ngoài. Đó là tất cả nhưng gì anh cần.

7 Xóa sạch trí tưởng tượng của anh đi. Biến dục vọng của anh thành đá. Dập tắt mọi khao khát. Để tâm trí anh tập trung hết vào bản thân nó.

8 Nhưng động vật không có logos được phú cho cùng một linh hồn, và nhưng động vật có logos cũng có chung một linh hồn: linh hồn có trí tuệ. Đúng như các tạo vật trần tục trên mặt đất có chung mặt đất. Đúng như tất cả chúng ta, nhưng người nhìn và thở, thấy cùng một ánh sáng, thở cùng một không khí.

9 Mọi vật được kéo về phía nhưng vật giống chúng, nếu nhưng vật như thế có tồn tại. Mọi vật trên mặt đất cảm thấy đất kéo chúng về đất. Mọi vật thuộc nước cùng trôi đi với nhau. Mọi vật trên không cũng vậy, nên chúng buộc phải tránh bị trộn lẫn với nhau. Lửa đương nhiên phải bốc lên vì bị một cái gì đó cao hơn lửa kéo lên, nhưng sẵn sàng bùng lên vì một cái chạm nhẹ với vật khác - ngọn lửa của đất. Bởi vậy cái gì khô hơn bình thường thì dễ cháy hơn, vì có ít hơn nhưng vật cản trở sự cháy trộn lẫn trong nó.

Mọi vật có chung bản chất thông minh thường có xu hướng đi tìm cái gì giống chúng, nếu không nói là hơn chúng. Bởi vì ưu thế của chúng theo nhưng cách khác hợp với sự sẵn sàng hòa trộn với nhưng vật tương đồng của chúng.

Ngay cả trong nhưng vật không có lí trí chúng ta cũng thấy nhưng đám, nhưng bầy, chúng làm to, chúng yêu nhau không mấy khác chúng ta. Bởi vì chúng có linh hồn, và ta có thể thấy ở chúng bản năng kết nối đã ở dạng phát triển - không phải như nhưng vật khác: cây cối, đá, cây trồng... Nó còn phát triển hơn trong nhưng tạo vật có lí trí, với nhưng nhà nước, nhưng bè bạn, nhưng gia đình, nhưng tập đoàn... các hòa ước, các hiệp ước của chúng. Và trong nhưng tạo vật còn phát triển cao hơn nưa, có một loại đoàn kết giưa các vật thể riêng rẽ, loại mà chúng ta thấy ở các vì sao. Một trình độ phát triển cao hơn thậm chí có thể tạo ra sự đồng cảm giưa nhưng vật hoàn toàn khác biệt nhau.

Nhưng nhìn xem sự thể thế nào. Loài có lí trí là loài duy nhất đánh mất cảm giác về sức hấp dẫn, hội tụ. Chỉ ở đó chúng ta không thấy sự hòa hợp. Tuy nhiên chúng càng cố tránh thì càng không thoát. Tự nhiên mạnh hơn. Như anh có thể thấy nếu anh nhìn gần hơn.

Nhưng vật nặng có thể thoát lên khỏi mặt đất dễ hơn con người trốn khỏi loài người.

10 Loài người, thần thánh, thế giới: tất cả đều ra hoa kết quả. Mỗi giới có hoa trái vào mùa của mình. Chúng ta thường giới hạn chỉ nói về nho, về cây trồng. Không cần thiết. Hoa trái của logos nuôi dưỡng cả chúng ta và nó. Và nhưng thứ khác cũng sinh ra tư đó: thuộc cùng loài như bản thân logos.

11 Thuyết phục chúng đưng làm như vậy. Nếu anh có thể.

Còn nếu không, thì hãy nhớ: Khả năng kiên nhẫn được phú cho chúng ta có một lí do. Các vị thần cũng kiên nhẫn với họ, và thậm chí còn giúp họ nhưng việc cụ thể: sức khỏe, tiền bạc, tiếng tăm.

Đó là lòng tốt của các thần...

Và của anh nưa, nếu anh muốn. Cái gì ngăn cản anh?

12 Làm việc.

Không để khêu gợi lòng thương hại. Không để giành sự thông cảm và ngưỡng mộ. Chỉ thế này:

Hành động. Bình thản.

Như logos của nhà nước đòi hỏi.

13 Hôm nay tôi thoát khỏi lo âu. Nếu không, tôi vứt bỏ chúng, bởi vì chúng ở trong tôi, trong nhận thức của chính tôi-Không ở ngoài.

14 Được biết nhờ kinh nghiệm lâu dài, bị hạn chế vì tuổi thọ ngắn ngủi, bị hạ thấp trong vật chất.

Tất cả. Bây giờ cũng như khi xưa, trong thời của nhưng người mà chúng ta đã chôn cất.

15 Nhưng Sự vật bên ngoài chúng ta, lơ lửng bên cửa. Chúng đơn độc, không liên kết. Hỏi chúng là ai chúng không biết, chúng không thể mô tả bản thân chúng.

Cái gì có thể mô tả chúng? Trí tuệ.

16 Không phải 'được làm cho', mà 'làm' - nguồn của cái tốt và cái xấu cho nhưng sinh vật lí trí và chính trị. Nơi tìm thấy cái tốt và cái xấu của chính chúng: Không phải 'được làm cho', mà 'làm'.

17 Một hòn đá được ném lên không trung. Khi bay lên nó không được gì, rớt xuống nó không mất gì.

18 Đi vào trí óc của họ, và anh sẽ thấy nhưng quan tòa mà anh xiết bao sợ hãi - và họ xét đoán bản thân họ sáng suốt như thế nào.

19 Muôn vật đều ở trong một dòng chảy. Cả anh nưa, cũng sẽ biến đổi trong dòng xoáy ấy và biến mất, và cả thế giới cũng vậy.

20 Nhưng sai lầm của người khác: hãy để nguyên đấy.

21 Khi chúng ta ngưng hành động, hay theo đuổi một ý nghĩ đến kết cục của nó: đó là một kiểu chết. Và nó không hại ta. Hãy nghĩ về cuộc đời anh: tuổi thơ ấu, niên thiếu, thanh niên, tuổi già. Mỗi biến chuyển là một kiểu chết. Có đáng sợ lắm không?

Nghĩ về việc sống với ông nội, với mẹ, với cha nuôi của anh. Xem họ đã biến chuyển đã chết, đã kết thúc bao nhiêu lần, và tự hỏi: Có đáng sợ lắm không?

Việc đóng lại cuộc đời anh cũng thế: chỉ là sự biến chuyển và kết thúc của nó.

22 Đi thẳng đến chỗ của trí thông minh: của anh, của thiên hạ, của người lân cận.

Của anh: dựa nó vào lẽ công bằng.

Của thiên hạ: tự nhắc nhở anh anh cũng góp phần trong đó.

Của người lân cận - phân biệt ngu dốt và mưu mẹo toan tính. Và nhận ra rằng nó cũng giống của anh.

23 Anh tham gia vào xã hội bằng sự tồn tại của anh. Và tham gia vào cuộc sống của nó qua nhưng hành động của anh - tất cả mọi hành động của anh. Bất kì hành động nào không hướng tới một mục tiêu xã hội (trực tiếp hay gián tiếp) đều quấy rối cuộc sống của anh và là trở ngại đối với tính toàn thể, là nguồn gốc gây ra chia rẽ. Giống như một người trong tập thể - có óc bè phái, luôn luôn bước lạc nhịp với đa số.

24 Cơn hờn giận trẻ con, nhưng trò chơi của trẻ con "Nhưng linh hồn mang thân xác", "Odysseus ở Âm phủ" thấy cuộc sống thật hơn.

25 Nhận dạng mục đích của nó - cái gì làm nó ra như thế - và xem xét nó (bỏ qua hình thức cụ thể của nó). Và ước tính độ dài thời gian một vật như thế có thể kéo dài.

26 Đau khổ bất tận - tất cả nhưng gì ngăn trở trí óc làm việc. Đủ.

27 Khi anh gặp phải sự nhục mạ, căm hờn của một ai đó... hãy nhìn vào tâm hồn hắn. Đi sâu vào bên trong hắn. Nhìn xem hắn thuộc loại người gì. Anh sẽ thấy anh không cần phải cố gắng căng thẳng để tác động lại hắn đâu.

Nhưng anh nên mong cho hắn khá lên. Hắn là người bà con gần gũi nhất của anh. Các vị thần phù hộ cho hắn đúng như họ phù hộ cho anh - bằng nhưng dấu hiệu, nhưng giấc chiêm bao và mọi cách khác - để hắn có nhưng thứ hắn muốn.

28 Nhưng chu kì của thế giới không bao giờ thay đổi - lên và xuống, tư đời này sang đời khác.

Hoặc trí tuệ của thế giới muốn tưng vật (nếu thế, thì chấp nhận ý muốn của nó), hoặc nó thực thi ý muốn ấy một lần - dứt khoát một lần cho tất cả - và tất cả nhưng cái khác theo sau như một hậu quả (nếu thế, thì sao phải lo lắng?).

Cách này hay cách khác, các nguyên tử hay sự thống nhất. Nếu đó là Thượng Đế, thì tất cả đều ổn.

Nếu là sự thất thường của nó, thì đưng bắt chước.

Đất sẽ bao bọc tất cả chúng ta, và khi đến lượt, nó biến đổi, rồi cả điều đó cũng thay đổi, mãi mãi. Và cả sự thay đổi cũng sẽ thay đổi, mãi mãi.

Hãy nghĩ về chúng: nhưng đợt sóng biến cải và thay đổi, vỡ tung ra vô tận. Và nhìn xem cuộc sinh tử ngắn ngủi của chúng ta, nó là cái gì.

29 Ý đồ của thế giới giống như một trận lụt: nó cuốn đi tất cả nhưng gì trước nó. Cái xuẩn ngốc của họ - nhưng con người bé nhỏ tất bật với công việc nhà nước, với triết học - hoặc cái mà họ tưởng là triết học. Chỉ là đờm dãi, nước nhầy.

- Ồ, vậy biết làm sao?

- Làm nhưng gì tự nhiên đòi hỏi. Tiến lên - nếu anh có nó trong anh - và đưng lo lắng liệu anh có được vẻ vang vì nó. Và đưng trông chờ Nước Cộng hòa của Plato, hãy thỏa mãn với bước tiến nhỏ nhất, và coi kết quả của tất cả nhưng cái đó chẳng có gì quan trọng. Ai có thể thay đổi đầu óc của họ? Và nếu không có thay đổi đó, sẽ có gì ngoài rên rỉ, nô lệ, giả vờ phục tùng. Tiếp tục đi và đọc Alexander, Philip, Demetrius của Phalerum. Liệu họ có biết ý chí của tự nhiên và tự biến mình thành học trò của nó. Và nếu họ muốn làm vua? À, không ai buộc tôi phải đóng thay họ vai tuồng ấy.

Nhiệm vụ của triết học là khiêm tốn và đơn giản. Đưng xui giục tôi tự phụ.

30 Nhìn chúng tư bên trên: hàng ngàn nhưng đàn gia súc, nhưng cuộc hành lễ, nhưng hành trình trên biển êm hay biển động, nhưng cách khác nhau chúng ta đi vào thế giới, ở chung với nhau trong thế giới ấy, và rời bỏ nó. Hãy xem nhưng cuộc đời bị dẫn dắt bởi nguời khác, lâu rồi, nhưng cuộc đời bị người khác dẫn dắt theo sau anh, và ngay cả bây giờ nhưng cuộc đời bị dẫn dắt trong nhưng xứ sở xa lạ. Bao nhiêu người thậm chí không biết tên anh. Bao nhiêu người chẳng bao lâu nưa sẽ quên nó. Bao nhiêu người hôm nay tán tụng anh, ngày mai có thể họ khinh bỉ.

Như vậy việc được người ta nhớ đến mình là vô giá trị. Như danh tiếng. Như mọi thứ khác.

31 Thờ ơ với nhưng sự kiện bên ngoài.

Và cam kết với lẽ công bằng trong nhưng hành động của anh.

Điều đó có nghĩa là: suy nghĩ và hành động đưa đến lợi ích chung cho cộng đồng. Điều mà anh sinh ra để làm.

32 Anh có thể vứt bỏ phần lớn nhưng thứ tạp nhạp đang làm tắc nghẽn đầu óc anh - nhưng thứ chỉ tồn tại ở đấy - và dọn quang không gian cho bản thân anh

... bằng cách hiểu quy mô của thế giới

... bằng cách trầm ngâm suy tưởng trong vô hạn thời gian

... bằng cách nghĩ về tốc độ thay đổi của vạn vật - của mỗi bộ phận, nghĩ về khoảng thời gian hạn hẹp giưa sự ra đời và cái chết của chúng ta, về khoảng thời gian vô hạn trước đó, khoảng thời gian cũng vô định sau này...

33 Và tất cả nhưng gì anh thấy chẳng bao lâu sẽ biến mất, và nhưng ai nhìn thấy chúng biến mất bản thân họ rồi cũng sẽ biến mất, và nhưng người sống đến tuổi già thì không có ưu thế hơn nhưng người chết trẻ.

Đầu óc họ thế nào. Họ làm việc với cái gì. Cái gì gợi lên tình yêu và sự ngưỡng mộ đối với họ.

34 Tưởng tượng linh hồn họ bị lột trần. Và sự kiêu ngạo của họ. Giả sử sự khinh bỉ của họ có thể làm tổn thương người khác - Hay lời khen của họ nâng đỡ người ta.

35 Phân hủy là được tái tạo.

Đó là điều mà tự nhiên làm. Tự nhiên - thông qua nó tất cả xảy ra như đáng phải xảy ra, và đã mãi mãi xảy ra theo cùng một cách, và sẽ tiếp tục như thế, cách này hay cách khác, vô cùng tận.

Nhưng sự vật xảy ra theo hướng xấu thì vẫn mãi như thế, thần linh không có cách nào điều chỉnh chúng, và thế giới bị kết án chịu cái ác không bao giờ kết thúc - sao anh có thể nói thế?

36 Ghê tởm nhưng vật làm bằng: chất lỏng, bùn, xương, rác rưởi. Hoặc cẩm thạch bằng bụi bẩn đóng cứng, hoặc vàng bạc như đồ thưa, hoặc quần áo bằng lông, áo tía như nhuộm bằng sò huyết. Và tất cả nhưng thứ khác.

Tương tự với hơi thở của chúng ta. Truyền tư vật này sang vật khác.

37 Phát ngán với đời sống thảm hại, than van của lũ khỉ.

Có chuyện gì thế. Có cái gì là mới trong tất cả nhưng cái ấy không? Cái gì làm anh thấy ngạc nhiên? Mục đích? Nhìn vào đấy.

Vật chất? Nhìn vào kia. Tất cả chỉ có thế.

Còn các vị thần? Được, anh có thể cố làm sao đơn giản hơn, hiền lành hơn. Ngay cả bây giờ. Một trăm hay ba trăm năm. Không có gì khác biệt.

38 Nếu chúng làm tổn thương anh, thì chính chúng phải chịu. Nhưng chúng có chịu không?

39 Hoặc là mọi thứ phát sinh tư một nguồn thông minh và hình thành một thân thể duy nhất (và bộ phận phải chấp nhận hành động của toàn thể) hoặc là chỉ có nhưng nguyên tử, tụ lại và tán ra, mãi mãi, và không có gì khác.

Vậy sao phải lo lắng?

Nói với trí của anh: mi chết phải không? Bị hư hoại à? Hung ác? Bất lương? Mi là con vật trong bầy đàn? Ăn cỏ hả?

40 Hoặc là các vị thần có quyền phép, hoặc là các ngài không có. Nếu không có, cầu nguyện làm gì? Nếu có, tại sao cầu xin việc khác chứ không phải cầu cho sự việc xảy ra hay không xảy ra. Cầu nguyện để khỏi sợ hãi. Hoặc ham muốn, hoặc đau khổ. Nếu các vị thần có thể làm điều gì đó, chắc chắn các ngài làm được điều ấy cho chúng ta.

- Nhưng đó là nhưng cái mà các thần để lại cho tôi tự quyết.

- Vậy thì làm nhưng việc mà phần quyết định thuộc về anh - như một người tự do – chẳng tốt hơn bị kiểm soát một cách thụ động bởi nhưng việc mà anh - như một nô lệ hay ăn mày - không được quyền quyết định sao? Và cái gì khiến anh nghĩ các vị thần không quan tâm đến nhưng gì mà phần quyết định thuộc về anh?

Hãy bắt đầu cầu nguyện như thế, và anh sẽ thấy.

Không phải "cách nào ngủ với nàng" - mà cách nào để không thèm muốn chuyện ấy. Không phải "cách nào tống khứ được hắn đi" - mà cách nào để không cố làm thế.

Không phải "cách nào cứu được các con tôi" - mà cách nào để thoát khỏi sợ hãi Chuyển hướng nhưng lời cầu nguyện của anh, và xem cái gì sẽ xảy ra.

41 Epicurus nóí: "Trong thời gian tôi ốm, nhưng cuộc nói chuyện của tôi không phải về tình trạng sức khỏe của tôi. Tôi không làm phí thời gian của các vị khách với nhưng chuyện thuộc loại đó, mà tiếp tục thảo luận về triết học, và tập trung vào một điểm đặc biệt: làm sao trí tuệ có thể can dự vào nhưng cảm giác của cơ thể mà vẫn giư được sự tĩnh lặng của nó, và chăm lo cho sự thoải mái của nó? Tôi cũng không để các bác sĩ của tôi khệnh khạng xung quanh nhu nhưng ông lớn quan trọng. Tôi tiếp tục sống cuộc đời của tôi theo cách nó nên được sống".

Như thế. Trong bệnh tật, hay trong bất kì hoàn cảnh nào khác.

Không buông triết học, cho dù chuyện gì xảy ra. Không chuyện trò qua lại với bọn người quái đản và bọn phàm phu tục tử - đê tiện và vô sỉ (philistine).

Tập trung vào việc anh đang làm, và vào cái mà anh dùng để làm việc.

42 Khi anh đụng đầu với sự vô sỉ của kẻ khác, hãy tự hỏi anh câu này: liệu có thể có một thế giới trong đó không có sự vô sỉ không?

43 Không.

44 Vậy đưng đòi hỏi sự không thể. Trong thế giới phải có nhưng kẻ vô sỉ. Kẻ này trong số đó.

45 Tương tự với nhưng kẻ xấu xa đồi bại, nhưng kẻ phản phúc, hoặc bất kì khuyết điểm nào khác.

46 Anh nhớ rằng cả một lớp nhưng kẻ như thế nhất định phải tồn tại. Như thế anh sẽ độ lượng hơn với tưng thành viên của nó.

47 Có một điểm hưu ích khác anh cần để tâm: Tự nhiên cho chúng ta nhưng phẩm chất nào để đối chọi với nhưng khuyết điểm ấy? Lòng tốt của chúng ta giống như một thứ thuốc giải độc đối với sự xấu xa đê tiện. Và nhưng phẩm chất khác để cân bằng với nhưng sai hỏng khác.

48 Và khi nhưng người khác đi lạc đường, anh luôn luôn có thể cố đưa họ trở lại đường ngay, bởi vì tất cả nhưng kẻ đang làm nhưng việc sai trái thì đang làm theo cách sai trái. Dù sao thì nó có thể làm anh tổn thương cách nào? Anh sẽ thấy rằng không có người nào làm anh khó chịu có thể làm điều gì hại đến trí tuệ của anh. Nhưng đó là tất cả nhưng gì có thể có nghĩa là "hại" hoặc "tổn thương". Phải, nhưng kẻ thô kệch làm nhưng điều thô kệch. Trong chuyện đó thì có gì lạ lùng đến mức chưa bao giờ nghe thấy? Chẳng phải chính bản thân anh là đáng trách - vì không đự đoán được rằng họ sẽ làm theo cách đó - hay sao? Logos cho anh phương tiện để nhìn ra điều ấy - rằng một người nào đó nhất định sẽ làm theo cách nào đó - nhưng anh đã không để ý, và bây giờ thì anh ngạc nhiên rằng họ đã làm như thề. Bởi vậy khi anh gọi một người nào đó là "không đáng tin cậy", "vô ơn bạc nghĩa" thì hãy quay lời chê trách ấy về anh. Chính anh là người đã làm sai. Bằng cách cho rằng có ai đó có nhưng đặc tính xứng đáng với sự tin cậy của anh. Hoặc bằng cách làm ơn cho họ rồi mong họ đáp trả, thay vì nhìn bản thân hành động ấy như một tưởng thưởng. Anh còn mong gì nưa ở việc giúp đỡ người khác. Anh làm theo đúng nhưng gì bản chất của anh đòi hỏi còn chưa đủ sao? Anh còn muốn một khoản thù lao cho nó nưa chứ gì? Như thế mắt anh đòi được thưởng khi nhìn, hoặc chân anh, khi đi. Nhưng đó là nhưng việc chúng sinh ra để làm. Bằng cách làm nhưng việc chúng sinh ra để làm, chúng thực hiện nhưng chức năng của chúng. Trong khi đó con người sinh ra để giúp đỡ nhau. Và khi chúng ta giúp đỡ người khác, hoặc giúp họ thực hiện các công việc - là chúng ta làm nhưng gì chúng ta được sinh ra để làm. Chúng ta thực hiện chức năng của chúng ta.

QUYỂN 10

1 Nói với linh hồn tôi:

Mi sắp đạt đến lòng tư ái? Sắp đạt đến sự giản dị, toàn vẹn, và trần trụi - trông rõ ràng đơn giản như thân thể chứa chấp mi? Biết thế nào là tấm lòng trìu mến thương yêu? Mãn nguyện, và thôi ham muốn - tham lam, thèm muốn người và vật để hưởng lạc? Hay là nhiều thời gian hơn để hưởng? Hay một không gian, một vùng đất khác - "một xứ sở ôn hòa hơn"? Hay nhưng con người dễ kết thân hơn? Hay trái lại, vui với nhưng gì mi đang có, chấp nhận hiện tại - tất cả nhưng gì của hiện tại? Và tự thuyết phục mình rằng mọi điều xảy ra là món quà của thần linh, rằng mọi chuyện đều tốt và sẽ mãi như thế, rằng dù các ngài quyết định bất cứ điều gì, và giư gìn cái thực thể toàn vẹn ấy - tốt, công bằng, đẹp, sáng tạo ra muôn vật, kết nối và ôm ấp chúng, thu thập nhưng mảnh vụn rời rạc của chúng rồi tạo thêm nhưng hình hài như chúng.

Mi có nhận lấy một chỗ đứng như một bạn công dân giưa nhưng con người và nhưng vị thần, không trách ai và không đáng bị ai chê trách không?

2 Chú mục vào điều mà tự nhiên đòi hỏi, như thể anh chỉ bị nó chi phối. Thực hiện nó, và chấp nhận nó, trư phi bản chất của anh như một thực thể sống bị hạ thấp vì nó.

Rồi chú mục vào điều mà bản chất của anh đòi hỏi, và chấp nhận cả nó nưa, trư phi bản chất của anh như một thực thể có lí trí bị hạ thấp vì nó.

Và tất nhiên, "có lí trí" bao hàm "tính công dân".

Theo nhưng chỉ dẫn này, và đưng phí thời gian với nhưng cái khác.

3 Mọi chuyện xảy ra, hoặc là có thể chịu đựng được, hoặc không. Nếu chịu đựng được, thì chịu đựng đi, đưng than văn.

Nếu không chịu đựng được, thì... hãy thôi than văn. Và sự tàn phá đối với anh cũng sẽ ngưng.

Chỉ cần nhớ rằng: anh có thể chịu đựng bất cứ điều gì mà trí óc anh khiến anh chịu đựng được, xử lí nó như thể nó nằm trong sự quan tâm của anh.

Trong sự quan tâm của anh, hay trong bản chất của anh.

4 Nếu nó mắc sai lầm, hãy nhẹ nhàng sửa chưa nó và chỉ cho nó thấy chỗ sai. Nếu anh không làm được thế, thì lỗi là phần anh. Hay không của ai cả.

5 Bất kì điều gì xảy ra với anh đã phải chờ đợi tư lúc đầu để xảy ra. Nhưng mối dây xoắn xuýt của số phận đã bện hai cái này với nhau: sự tồn tại của anh và điều xảy ra với anh.

6 Cho dù là nhưng nguyên tử hay là tạo hóa, điều đầu tiên cần nói là thế này: tôi là một bộ phận của thế giới do tạo hóa cai quản. Hai là: tôi có nhưng mối quan hệ với các bộ phận khác, tương tự như tôi. Và với nhận thức như thế trong đầu, tôi không có quyền phàn nàn về nhưng gì mà toàn thể phó cho tôi - bộ phận. Bởi vì cái gì làm lợi cho toàn thể thì không hại cho bộ phận, mà toàn thể thì không làm gì không có lợi cho nó. Đó là một đặc điểm có trong tất cả mọi bản chất, nhưng bản chất của thế giới còn được xác định bằng một nét đặc trưng thứ hai: Không một sức mạnh bên ngoài nào có thể buộc nó gây ra thiệt hại cho nó.

Bởi vậy, nếu nhớ đến cái toàn thể mà tôi là bộ phận, thì tôi sẽ chấp nhận bất cứ cái gì xảy ra với tôi. Và vì nhưng mối quan hệ của tôi với nhưng bộ phận khác, tôi sẽ không làm điều gì ích kỉ, trái lại, sẽ nhằm đến hòa nhập với họ, hướng mọi hoạt động của tôi vào nhưng gì có lợi cho tất cả chúng tôi, và tránh nhưng gì không lợi. Nếu tôi làm tất cả nhưng cái đó thì cuộc đời tôi sẽ đi qua suôn sẻ. Suôn sẻ như anh có thể mong cho cuộc đời của một công dân tận tụy phục vụ cho các công dân bạn, người ôm giư sắc lệnh của cộng đồng.

7 Toàn thể được hợp thành bởi bản chất của các bộ phận riêng rẽ, mà sự hủy của chúng là không thể tránh khỏi (hủy ở đây mang nghĩa chuyển hóa). Nếu quá trình này có hại cho các bộ phận và không thể tránh được, thì khó thấy toàn thể có thể vận hành suôn sẻ như thế nào khi các bộ phận của nó chuyển tư trạng thái này sang trạng thái khác, tất cả chúng sinh ra chỉ để bị phá hủy theo các cách khác nhau. Phải chăng tạo hóa bắt đầu gây hại cho các thành phần của nó, và làm cho các bộ phận bị tổn thương vì thế, như một tiền định? Hay nó thật sự không biết đến nhưng gì đang diễn ra? Chẳng có cái nào tỏ ra thật hợp lí.

Nhưng giả sử chúng ta bỏ qua một bên cái gọi là "tạo hóa", và giải thích nhưng sự vật này bằng nhưng đặc tính cố hưu. Thế thì vẫn phi lí khi nói rằng nhưng sự vật riêng rẽ trong thế giới vốn có xu hướng thay đổi, hay ngạc nhiên về nó hoặc than phiền rằng nó xảy ra "trái với tự nhiên". Ít nhất là khi các sự vật trở lại trạng thái trước khi nó biến đổi. Bởi vì các nguyên tố của chúng ta hoặc là rất phân tán hoặc là tuân theo một luật hấp dẫn nào đó - nhưng phần rắn bị hút về đất, và nhưng gì nhẹ nhàng bay bổng thì bị kéo lên thinh không, cho đến khi chúng bị hấp thụ vào logos vũ trụ - chịu nhưng tai họa định kì, hoặc đổi mới thông qua liên tục thay đổi.

Và cũng đưng tưởng tượng rằng nhưng nguyên tố ấy - rắn hay nhẹ - có trong chúng ta tư khi chúng ta sinh ra. Chúng chỉ tràn vào ta mới hôm qua hay hôm kia thôi, qua thực phẩm chúng ta ăn hay không khí chúng ta thở.

Và chính nhưng cái ấy thay đổi, chứ không phải con người mà mẹ anh sinh ra.

- Nhưng nếu anh bị gắn chặt với nó thông qua ý thức về cá nhân của anh?

- Đó không phải chuyện mà chúng ta bàn ở đây.

8 Danh hiệu cho anh: Ngay thẳng. Khiêm nhường. Minh bạch. Tỉnh thức. Hợp tác. Không vụ lợi. Cố gắng đưng đổi chúng lấy cái khác.

Nhớ rằng "Tỉnh thức" nghĩa là hiểu biết mọi sự, tưng sự vật riêng rẽ, thực chất nó là gì. Và không mất đầu mối.

Và "Hợp tác" nghĩa là chấp nhận nhưng gì tự nhiên giao phó cho anh, sẵn lòng chấp nhận.

Và "Không vụ lợi" nghĩa là trí tuệ phải vượt lên nhưng chuyển động của xác thịt, thô thiển hay tình vi.

Vượt lên trên danh tiếng, trên cái chết, và nhưng thứ đại loại như thế.

Nếu anh kiên trì giư lấy nhưng danh hiệu này, bất kể người đời có áp dụng chúng cho anh hay không - thì anh sẽ trở thành một con người mới, sống một cuộc đời mới. Còn cứ giư nguyên con người cũ của anh như tư trước đến giờ, cứ để bị bầm giập và xuống cấp bởi cuộc sống mà anh đang sống, là vô nghĩa và quá kì vọng hão huyền vào cuộc sống. Giống như nhưng võ sĩ giác đấu với dã thú: Thân thể bị cào nát, người dầm đìa máu mà vẫn xin hoãn đến hôm sau... để tiếp tục bị tát bị cào cấu.

Vậy thì hãy căng buồm lên, với nhưng danh hiệu này hướng dẫn anh. Và hãy lái theo một dòng ổn định, nếu có thể. Như một cuộc di cư đến nhưng hòn đảo của phúc lành. Còn nếu anh cảm thấy mình lênh đênh vô định - như thể anh bị mất kiểm soát - thì hãy hi vọng vào điều tốt đẹp nhất, và ghé vào nơi nào anh có thể lấy lại được kiểm soát. Hoặc tư bỏ hoàn toàn cuộc sống, không phải trong giận dư, mà một cách đơn giản, và trung thực, không kiêu căng, với ghi nhận rằng dù sao anh đã làm được nhiều như thế với cuộc sống của anh. Và khi anh cố gắng giư nhưng danh hiệu ấy trong tâm trí, nó sẽ giúp anh rất nhiều để giư cả các vị thần trong tâm trí của anh. Điều các ngài muốn không phải là sự nịnh hót, mà là muốn cho nhưng vật có lí trí làm sao giống được các ngài. Cho lợn làm nhưng gì lợn phải làm, và chó, và ong, và người... làm nhưng gì chó, ong, người... phải làm.

9 Opera, trận đánh, sự hỗn độn. Tính lười biếng và tính nô lệ. Hằng ngày chúng che mờ nhưng nguyên tắc thiêng liêng của anh - anh mơ mộng hão huyền một cách thiếu suy nghĩ, hay chỉ để chúng trượt đi.mạc.

Hành động và nhận thức của anh phải nhắm đến:

Thực hiện nhưng mục tiêu thực tế. Luyện tập trí óc.

Duy trì lòng tin trên cơ sở hiểu biết, một niềm tin kín đáo, không phô trương - ẩn mình dưới vẻ mộc

Khi nào anh sẽ để bản thân thưởng thức tính trung thực? Nghiêm túc? Hay hiểu biết nhưng sự vật riêng lẻ - bản chất và thực chất của chúng, vị trí của chúng trong thế giới, tuổi thọ của chúng, thành phần của chúng, ai có thể sở hưu chúng, chúng cho ai và nhận của ai?

10 Nhện tự hào bắt được ruồi. Con người tự hào bắt được thỏ, lợn lòi, gấu, đánh lưới cá, nhưng người Sarmatian...

Tâm lí tội phạm.

11 Tất cả thay đổi, biến thành cái khác như thế nào? Cần có một khả năng để nhìn ra điều đó. Thường xuyên áp dụng khả năng ấy, dùng nó để huấn luyện anh. Có ích cho sự trưởng thành về tâm linh không gì bằng.

11-a Hắn thoát ra khỏi thân xác và - nhận ra đến lúc nào đó hắn sẽ phải rời bỏ loài người và bỏ tất cả nhưng cái này lại phía sau - tự quyết định sẽ hiến mình phục vụ cho công lí bằng tất cả nhưng gì hắn làm, và cho tự nhiên tất cả nhưng gì xảy ra. Nhưng gì người ta nghĩ và nói về hắn, và cách người ta đối xử với hắn, không phải là điều mà hắn lo. Chỉ hai câu hỏi này: nhưng gì bây giờ hắn đang làm có đúng là việc nên làm không? Hắn có chấp nhận và chào đón nhưng gì được giao phó cho hắn không? Hắn đã trút bỏ tất cả nhưng công việc khác, tất cả nhưng nhiệm vụ khác. Hắn chỉ muốn tiến theo một con đường thẳng. Tới Thượng Đế, theo quy luật.

12 Tại sao có cái phỏng đoán này? Anh có thể thấy cái gì cần làm. Nếu anh thấy con đường, hãy đi theo nó. Một cách vui vẻ, không quay đầu lại. Nếu không, đứng lại và tìm lời khuyên tốt nhất. Nếu có gì đó chắn ngang đường, thì cứ tiến lên, tận dụng nhưng gì anh có trong tay, bám chắc cái gì có vẻ đúng (mục tiêu tốt nhất cần đạt, và mục tiêu không đạt được khi ta thất bại).

12-a Theo logos trong mọi việc khiến ta thanh thản và đầy nghị lực, vui vẻ và nghiêm túc.

13 Khi mới thức dậy, tự hỏi:

Có gì khác biệt đối với anh không khi người khác trách anh đã làm một việc mà anh cho là đúng?

Không có gì khác biệt.

Anh đã quên ai là người cứ khăng khăng khen hoặc chê người khác khi người ta ăn hoặc ngủ. Quên hành vi của họ, nhưng sợ hãi của họ, nhưng thèm muốn của họ, sự trộm cắp cướp bóc của họ - không phải nhưng cái thuộc về vật chất, mà nhưng lỗi phạm bởi cái phần lẽ ra cao đẹp nhất trong họ. Cái gì tạo ra, khi nó chọn, lòng trung thành, tính khiêm nhường, trung thực, trật tự, hạnh phúc.

14 Tạo hóa cho và tạo hóa lấy đi. Bất kì ai có lương tri và khiêm tốn sẽ nói với tạo hóa "Xin cứ ban cho và lấy đi như ngài muốn" không phải để thách thức, mà vì tuân thủ và thiện ý.

15 Chỉ còn lại rất ít thời gian, sống như anh chỉ có một mình - giưa thiên nhiên hoang dã. Không có gì khác nhau giưa đây và đó: thành phố mà anh đang sống là thế giới.

Hãy để cho mọi người thấy ai đó sống một cách tự nhiên, và hiểu điều đó có nghĩa gì. Để cho họ giết anh ta nếu họ không thể chịu được điều đó. (còn tốt hơn là sống như thế).

16 Hãy thôi nói một người tốt là như thế nào. Hãy làm một người như thế.

17 Liên tục nhận biết về toàn bộ thời gian và khồng gian, về tầm cỡ và tuổi thọ của mọi vật xung quanh chúng ta. Một quả nho gieo giống trong khoảng không gian vô tận. Một nửa vòng xoay của cái vặn nút chai chống lại vĩnh cửu.

18 Luôn nhớ rằng mội vật tồn tại là đã xác xơ ở các rìa mép, và đang chuyển hóa, đang bị vỡ ra tưng mảnh và thối rưa.

Hay mọi vật sinh ra để chết.

19 Họ hành động như thế nào khi chúng ăn- ngủ-giao phối-bài tiết và tất cả nhưng thứ khác. Rồi khi họ ra lệnh, họ hân hoan đắc ý, họ lên cơn thịnh nộ và ra uy sấm sét. Thế nhưng, chỉ cần xem lại nhưng sự việc mà họ tùng phục chỉ khoảnh khắc trước đây, và nhưng lí do của nó - và nhưng sự việc mà chẳng bao lâu họ sẽ lại tùng phục.

20 Mỗi chúng ta cần nhưng gì tạo hóa ban cho chúng ta, vào lúc tạo hóa ban cho.

21 Mặt đất biết mong mưa, bầu trời biết mong... Và thế giới mong tạo ra nhưng gì sẽ phải ra đời. Tôi bảo: "tôi sẻ chia mong muốn ấy"

(Và đó chẳng phải điều mà chúng ta nói "có xu hướng xảy ra" sao?).

22 Nhưng khả năng xảy ra:

i. Giư lấy sự sống (chắc anh đã quá quen với nó)

ii. Kết thúc nó (dù sao cũng là lựa chọn của anh)

iii. Chết (sau khi đã hoàn thành bổn phận)

Đó là nhưng lựa chọn duy nhất. Lí do để lạc quan.

23 Luôn luôn giư trước mặt anh: "Cái này không khác với cánh đồng trống" và nhưng vật trong đó cũng giống như trên đỉnh núi, trên bãi biển, bất cứ nơi nào. Plato đi vào cốt lõi: "rào một chuồng cưu trên núi, và vắt sưa dê hay cưu".

24 "Trí tuệ của tôi. Nó là cái gì? Và tư nó tôi làm ra cái gì? Tôi đang dùng nó làm gì?". Có phải nó trống rỗng về tư tưởng?

Bị cách li và lỏng lẻo với nhưng gì quanh nó?

Tan chảy thành xác thịt và trộn lẫn với nó, để có chung nhưng thôi thúc như của nó?

25 Khi một nô lệ trốn khỏi chủ nó, chúng ta gọi nó là nô lệ bỏ trốn. Nhưng luật của tạo hóa cũng là một ông chủ, và phá vỡ nó thì thành bỏ trốn.

Cảm thấy đau khổ, giận dư hoặc sợ hãi là cố gắng thoát khối một lệnh nào đó mà đấng cai quản muôn vật đã ban ra, bây giờ, hoặc trong quá khứ hoặc trong tương lai. Và đấng cai quản là luật, điều hành tất cả nhưng gì xảy ra cho mỗi chúng ta. Cảm thấy đau khổ, giận dư hoặc sợ hãi là trở thành một kẻ bỏ trốn - trốn khỏi lẽ công bằng.

26 Hắn gửi tinh trùng vào đó rồi bỏ đi. Rồi sau đó một sức mạnh không phải của hắn nhận lấy nó và bắt đầu làm việc, và tạo ra một đứa con.

Cái này... tư cái đó?

Hay: Hắn tống thức ăn qua cổ họng. Rồi sau đó một sức mạnh không phải của hắn nhận lấy nó và tạo ra nhưng cảm giác, nhưng ham muốn, cuộc sống hằng ngày và sức mạnh thể chất và rất nhiều thứ khác kèm theo. Hãy nhìn nhưng sự việc đó tiếp diễn một cách lặng lẽ và thấy cái sức mạnh thúc đấy chúng. Như chúng ra thấy: cái sức mạnh ấy đẩy chúng và kéo chúng. Không thấy bằng mắt, nhưng rõ lắm.

27 Luôn luôn nhớ rằng tất cả cái này đã xảy ra tư trước. Và sẽ xảy ra nưa, cùng một kịch bản tư đầu đến cuối, diễn xuất giống hệt nhau. Tạo ra chúng trong trí óc anh, và anh sẽ hiểu chúng tư kinh nghiệm và tư lịch sử: triều đình của Hadrian, của Antoninus. Các triều đình của Philip, Alexander, Croesus. Tất cả giống nhau. Chỉ có nhân dân là khác.

28 Nhưng người cảm thấy đau và oán hận: tưởng tượng họ như con lợn bị giết để tế thần: giãy giụa và rống lên.

Giống như một người một mình trên chiếc giường của hắn: khóc lặng lẽ trên nhưng xiềng xích trói buộc chúng ta.

Mọi vật đều phải tuân thủ. Nhưng chỉ có nhưng vật có lí trí mới làm một cách tự nguyện như vậy.

29 Dù đang làm gì, hãy dưng tay một phút và tự hỏi: phải chăng mình sợ chết vì sẽ không thể làm việc này nưa?

30 Chúng ta đối mặt với hành vi xấu của người khác, quay đi và tự hỏi có khi nào mình cũng hành động như thế này? Khi anh thấy tiền như một món hàng, hay một khoái lạc, hay một địa vị xã hội. Cơn giận dư của anh sẽ hạ nhiệt ngay khi anh nhận ra rằng họ hành động do bị cưỡng bức (Họ còn làm gì hơn được nưa?).

Hoặc tháo gỡ sự cưỡng bức ấy, nếu anh có thể.

31 Khi anh nhìn Satyron, thấy Socraticus, hay Eutyches, hay Hymen. Khi anh nhìn Euphrates, thấy Eutychion hay Silvanus.

Với Alciphron, thấy Tropaeophorus.

Khi anh nhìn Xenophon, thấy Crito hay Severus.

Khi anh nhìn lại anh, thấy bất kì ai trong số hoàng đế ấy.

Và cũng như thế với bất kì ai khác. Và để điều này đập vào anh: bây giờ tất cả họ ở đâu rồi? Không đâu cả... hay bất cứ đâu.

Bằng cách đó anh sẽ thấy đời người là thế nào. Làn khói. Hư không. Đặc biệt khi anh nhớ lại rằng một khi sự vật thay đổi nó thôi tồn tại qua nhưng tháng năm vô tận sắp đến. Vậy sao phải rối lên? Sống đúng đắn cuộc đời ngắn ngủi của anh không đủ sao?

Nhưng nguyên liệu anh để mất, nhưng cơ hội...! Nhưng cơ hội ấy là gì nếu không phải là học tập, học tập vì logos của anh, trong cuộc sống được quan sát một cách chính xác, khoa học.

Vậy hãy kiên trì, cho đến khi nó được tiêu hóa hoàn toàn. Một chiếc dạ dày khỏe tiêu hóa tất cả nhưng gì nó nhận được. Như ngọn lửa rưng rực thiêu rụi tất cả nhưng gì quăng vào nó, và biến thành ánh sáng và sức nóng.

33 Không ai có thể nói chân thật rằng anh không phải là người thẳng thắn và trung thực. Người nào tin vào điều ấy là tin sự giả dối. Trách nhiệm là tất cả nhưng gì anh có, không ai có thể ngăn cản anh trung thực và thẳng thắn. Đơn giản quyết định không tiếp tục sống nưa nếu anh không trung thực và thẳng thắn. Nó sẽ là trái với logos.

33-a Biết vật liệu làm thành chúng ta, điều lành mạnh nhất chúng ta có thể làm hoặc nói là gì? Cho dù nó có thể là gì, anh có thể làm hoặc nói nó. Đưng giả bộ làm như có cái gì cản trở anh. Anh sẽ không bao giờ ngưng cho đến khi anh cảm thấy vui sướng như một kẻ ham khoái lạc đạt được lạc thú - chỉ làm nhưng gì nhưng người đứng đắn làm trong giới hạn hoàn cảnh - vốn có và ngẫu nhiên - cho phép. "Vui sướng" có nghĩa là làm nhiều nhất theo khả năng của anh nhưng công việc mà bản chất của anh đòi hỏi. Và anh có thể làm việc đó ở bất cứ đâu. Một đặc ân không dành cho một cái ống rỗng - xác định hành động của chính nó. Hay cho nước, cho lửa, hay cho bất kì vật gì khác chỉ bị chi phối bởi tự nhiên, hoặc bởi một linh hồn không lí trí. Quá nhiều thứ chặn ngang đường và cản trở chúng. Nhưng trí tuệ và logos có khả năng tiến lên xuyên qua bất kì vật gì trên đường đi của chúng - bằng khả năng bẩm sinh hay chỉ bằng sức mạnh của ý chí. Hãy hình dung trước mắt anh chúng làm việc đó dễ dàng như thế nào, cái dễ dàng của logos xuyên qua mọi vật, như ngọn lửa bốc lên cao và hòn đá rơi xuống đất, như chiếc ống trụ lăn xuống một tấm ván nghiêng.

Đấy là tất cả nhưng gì mà anh cần. Tất cả nhưng trở ngại khác hoặc là chỉ tác động đến nhưng cái xác không sức sống, hoặc không có sức lay động hay làm hại bất kì cái gì trư phi ngộ nhận hoặc logos tự ý tư bỏ. Nếu không nhưng gì bị chúng cản trở sẽ suy thoái ngay tức khắc. Trong tất cả nhưng thực thể khác, khi có điều gì xấu xảy ra với chúng, nó tác động đến chúng theo hướng tồi tệ đi. Trong khi ở đây một người nhờ nó trở nên tốt hơn (nếu tôi có thể nói như thế), thì chúng ta ngưỡng mộ anh ta vì đã phản ứng đúng như cần phải thế.

Và luôn nhớ rằng không gì có thể làm hại một công dân của tạo hóa trư cái gì có thể làm hại thành phố mà anh ta thuộc về. Và không gì có thể làm hại một thành phố trư phì nó làm hại luật của thành phố đó. Và không có cái gọi là rủi ro có thể làm thế. Chưng nào luật được an toàn, thì thành phố và công dân cũng sẽ an toàn.

34 Nếu anh đắm mình trong nhưng nguyên lí của sự thật, thì lời nhắc ngắn gọn nhất, hú họa nhất này đủ để xua đi mọi sợ hãi và đau đớn: ...nhưng chiếc lá

gió ném xuống đất

nhưng thế hệ người cũng thế con cái anh, là nhưng chiếc lá.

Nhưng chiếc lá, hoan hô anh một cách trung thành chồng chất lên anh nhưng lời ca ngợi

hoặc quay đi và nhưng câu chửi thề, nhếch mép chế nhạo anh tư một khoảng cách an toàn. Danh tiếng vinh quang được nhưng chiếc lá truyền tụng

Tất cả nhưng lá "nảy ra tư mùa xuân" - và gió cuốn chúng đi

Và cây trổ nhưng mầm khác thay thế chúng Chẳng ai trong chúng ta có nhiều thời gian Thế mà anh cứ hành động như mọi vật là vĩnh cửu - cái cách anh sợ và khao khát...

Chẳng bao lâu, bóng tối

Và nhưng ai chôn cất anh sẽ đến lượt được người ta khóc tiễn đưa.

35 Một cặp mắt lành mạnh sẽ thấy nhưng gì có thể thấy, và không nói, "Không! chói quá!" (đó là triệu chứng của viêm mắt).

Một thính giác hay khứu giác lành mạnh sẽ nhận ra bất kì âm thanh mùi vị nào, một chiếc dạ dày lành mạnh sẽ có phản ứng như nhau đối với mọi loại thức ăn, giống như một máy xay với mọi thứ đem xay. Cũng như vậy một trí tuệ lành mạnh được chuẩn bị cho mọi thứ. Một kẻ lúc nào cũng nói "các con tôi có ổn không?" hay "mọi người phải đồng ý với tôi" thì giống như đôi mắt chỉ chịu được nhưng màu mờ nhạt, hay hàm răng chỉ ăn được bột nhão.

36 Việc anh sống một cuộc sống khá giả như thế nào không thành vấn đề. Còn nhiều người vây quanh giường vui mưng chờ đón tin buồn.

Thậm chí với trí thông minh và lòng tốt. Sẽ không có ai nghĩ "Thôi, thế là xong chuyện với lão thầy giáo này rồi. Dù lão không bao giờ nói gì, thì mình vẫn cứ thấy như lão đang soi mói mình". Và đấy là cho một người tốt. Anh có bao nhiêu tật xấu để rất nhiều người cảm thấy vui mưng khi rũ bỏ được anh?

Hãy nhớ rằng, khi thời ấy đến, anh sẽ sẵn lòng ra đi nếu anh có thể tự nhủ: "Ta đang tư giã cuộc đời như thế này đây. Ngay cả nhưng người quanh ta, nhưng người mà ta đã mất nhiều thời gian để chiến đấu, để bảo vệ, để chăm sóc cho, cũng muốn ta ra đi, với hi vọng rằng nó sẽ khiến cuộc sống của riêng họ dễ dàng hơn. Ai mà có thể chịu ở lại đây lâu hơn nưa?".

Ấy thế nhưng, đưng có giận họ. Hãy trung thành với con người thực của anh: ân cần, chu đáo, thông cảm. Đưng làm như anh đang bị bứt ra khỏi cuộc sống. Mà nên tư giã họ theo cách của một người có cái chết yên bình, khi hồn lìa khỏi xác. Chính tạo hóa đã nối anh với họ, đã thắt cái nút. Và lúc này tạo hóa đang cởi ra cho anh.

Tôi được thoát ra khỏi nhưng người quanh tôi. Không phải bị lôi ra, trái với ý muốn của tôi, mà là thuận theo. Có nhưng sự việc mà tự nhiên đòi hỏi. Và đây là một.

37 Học cách đặt câu hỏi về tất cả nhưng hành động: "Tại sao họ làm việc đó?". Bắt đầu tư hành động của chính anh.

38 Hãy nhớ rằng lực kéo nhưng sợi dây là ở bên trong - ẩn khỏi chúng ta. Là lời nói, là đời sống, là con người. Đưng tưởng cái còn lại cũng là bộ phận của nó: lớp da bao bọc nó, và nhưng cơ quan đi kèm. Chúng là nhưng dụng cụ - như chiếc rìu của người thợ mộc, chỉ có điều chúng gắn với chúng ta tư khi mới sinh ra, và không còn công dụng nếu không có gì đẩy chúng chuyển động và dưng chúng lại, như với con thoi của người thợ dệt, cây bút của nhà văn, cây roi của người đánh xe.