C

hư

ơ

8

.Tàich

í

nh

c

ông

1.

K

há

ệ

v

à

ả

c

h

ấ

c

ủ

aN

â

á

c

h

h

à

ước

Ngânsáchnhàn

ư

ớ

c

NSNN)là

d

ựtoán

k

ếhoạch)thu–chi

ằngt

ề

c

ủanhàn

ư

ớ

c trong

ộtkh

ảngt

h

ờ

igiann

h

ất

đ

ị

nh

h

ườ

nglà1 nă

m).

N

ă

â

n sá

c

h

h

a

y

c

òn

ọ

ilàn

ă

à

c

h

í

nhho

ặ

ct

à

ikhoá)

l

à

a

iđ

ạ

àt

đ

ódự

oánthu–chit

à

c

h

í

nh

đ

ãđư

ợ

cphêch

u

ẩ

c

ủaQ

u

ố

c

h

ộ

icó h

ệu

l

ự

cthih

à

nh.Ởhầu

h

ết cácnư

ớ

c,n

ă

â

nsá

c

hcóth

ờ

h

ạ

ằ

ng1 n

ă

mdư

ơ

l

ị

c

h,nh

ư

hờ

đ

ể

ắ

đ

ầ

u và kếtthúc

ă

gâ

nsáchở

ỗ

inư

ớ

ccókhácnh

a

u.Ởđa

ốcácnư

ớ

c

đ

ó

c

óV

ệt n

a

),n

ă

â

á

c

htrùngn

ă

mdư

ơ

l

ị

c

h(

ắt

đ

ầ

u1/1,k

ế

tthúc31/12)n

h

ưPháp,

B

ỉ

, Hà

l

a

n,

T

rungqu

ố

c

.Một

ố

ư

ớ

cnhưAnh,N

h

ậ

,n

ă

â

nsá

c

h

ắt

đ

ầ

u

ừ1

4n

ă

ư

ớ

cvà

k

ế

tthúcvào31/3

ă

msau.

Ú

ct

h

ì

ừ1

7n

ă

ư

ớ

c

đ

ến30/6n

ă

msau,

M

ỹ

ừ 1/10n

ă

rư

ớ

cđ

ế

n30/9n

ă

msau.

V

ệ

cq

u

y

đ

ị

nhn

ă

â

nsá

c

hlàhoàntoàndoýc

h

í

c

h

ủqu

a

ncủa

ừ

gnhàn

ư

ớ

c.

V

ề

ặt

ảnc

h

ất,NSNNlàhệ

hốngnhững

ối

q

uan

h

ệkinhtế

ữ

anhàn

ư

ớ

c vàxã

h

ội phátsinhtrongquátrìnhnhà

ư

ớ

chuy

đ

ộngvà

ửdụngcácng

u

ồntàichínhn

h

ằm

đ

ảm bảoyêu

c

ầut

hự

ch

ệ

ncácc

h

ứcnăng

c

ủanhànư

ớ

c

.Cácquanhệ

k

nh

ến

à

y

ào

ồ

m:

-

Qu

an hệ

k

nh

ế

ữ

a NSNNvà cácdoanhn

h

ệp

ả

nxu

ấ

tk

nhdoanh,

d

ị

c

h

v

ụ

-

Qu

an hệ

k

nh

ế

ữ

aNSNNvàcác

ổ

c

h

ứ

ctàichínhtrungg

a

-

Qu

an hệ

k

nh

ế

ữ

aNSNNvàcác

ổ

c

h

ứ

cxã

h

ộ

-

Qu

an hệ

k

nh

ế

ữ

aNSNNvàcác

h

ộ

a

đ

ì

h

-

Qu

an hệ

k

nh

ế

ữ

aNSNNvà

h

ị

ư

ờ

ng tài

c

h

í

h

-

Qu

an hệ

k

nh

ế

ữ

aNSNNv

ớ

ih

oạ

đ

ộ

à

ich

í

hđ

ố

ạ

H

ệ

h

ố

ngngân s

ác

hnhànư

ớ

cđư

ợ

c

ổ

c

h

ứ

ctheo

ộtt

ongh

a

ôh

ì

nhsau:

-

Môh

ì

nh

hà n

ư

ớ

c

li

ê

a

ng:NSNNđư

ợ

c

ổ

c

h

ứ

ctheo3 cấp

•

Ngâns

ác

h

li

ê

a

•

Ngâns

ác

hb

a

•

N

gâns

ác

h

đ

ị

a

hư

ơ

-

Môh

ì

nhnhà

ư

ớ

ct

h

ố

h

ất

:NSNN

ồ

m2

c

ấ

•

Ngâns

ác

htrungư

ơ

•

N

gâns

ác

h

đ

ị

a

hư

ơ

Tạ

V

ệtn

a

,theot

nht

h

ầ

nL

u

ậ

tNgâns

ác

hnhàn

ư

ớ

c,đư

ợ

cthôngquang

à

y20th

á

ng3 n

ă

m1996vàcóh

ệu

lự

cthih

à

nh

ừn

ă

â

ách1997,

h

ệ

h

ố

ngNSNNbao

ồ

m4 c

ấ

p:

-

N

gâns

ác

htrungư

ơ

-

N

gâns

ác

h

cấ

ỉ

nh(

ỉ

nh vàth

à

nhp

h

ố

ự

c th

u

ộ

ct

ungư

ơ

-

N

gâns

ác

h

cấ

ph

u

y

ệ

n(h

u

y

ệ

n,qu

ậ

n,t

h

ị xã,thành

h

ốth

u

ộ

c

ỉ

nh)

-

N

gân

ác

h c

ấ

pxã(xã,p

h

ư

ờ

ng,t

h

ị

ấn)

Cơqu

a

q

u

ả

l

ý q

u

ỹ

c

ủaNSNN

l

à

K

hobạcNhàn

ư

ớc.

H

ệ

h

ố

ngKhob

ạ

cNhàn

ư

ớc

V

ệ

a

đ

ư

ợcth

à

nh

l

ậptheoqu

y

ế

đ

ị

nh

Q

Đ07/

HĐ

B

Tng

à

y4/1/90vàch

í

nhth

ứ

c

đ

ivàoh

ạ

t đ

ộ

à

y1/4/90.

2.

Vaitrò

c

ủ

a

â

á

c

h

h

à

ư

ớ

c t

ề

k

h

ế

Ngâns

ác

hnhàn

ư

ớ

c

l

àcôngcụqu

ả

l

ý

v

ĩ

ômànhà

ư

ớc

ửdụngđể

h

ự

c h

ệ

c

h

ứ

c n

ă

ng, nh

iệ

mvục

ủ

a

mì

nhtrongv

ệ

c

ổ

đ

ị

nh,ph

á

ể

k

nh

ếxãh

ộ

i,

đ

ả

ả

oann

h qu

ố

cphòngvàgópp

h

ầ

h

ự

c

h

ệ

ncông

ằ

ngxã

hộ

i.

2.1.

NSNN–

C

ông

c

ụhuyđộngngu

ồ

ntàichính

đ

ể

đ

ả

ảo

c

ác

nhu cầuchitiêu

c

ủanhàn

ướ

c

Ho

ạ

đ

ộ

c

ủanhàn

ư

ớ

ct

ongcác

l

ĩ

nhv

ự

c

c

h

í

nht

ị

,k

nh

ế

,xãh

ộ

ilu

ô

đ

òih

ỏ

h

ả

icó cácng

u

ồ

ntàich

í

nh

đ

ểchi

êuchon

h

ữ

ục

đ

í

chxác

đ

ị

nh.Cácnhu

c

ầu

c

hi

êu

à

y đư

ợ

cth

ả

ã

ằ

ng cácng

u

ồ

nthung

â

n sá

c

hn

ư

ớ

c,

à

c

h

ủ

y

ếu

l

àth

u

ế

rungb

ì

nh

c

h

ế

m 80

-

90%

ổ

ngthu).

Đ

â

y

l

àv

a

òtru

y

ề

h

ố

c

ủaNSNN,

ồ

ạ

bấ

tcứ

h

ờ

i đ

ạ

,chếđộxã

h

ộ

inàokể

ừkhinhàn

ư

ớ

crađ

ời

.

N

ó

x

u

ấtphát

ừ

ực

ầ

n th

ế

tkháchqu

a

c

ủav

iệ

crađ

ờ

inhànư

ớ

c

v

ớ

c

h

ứ

cn

ă

ng qu

ả

l

ý

k

nh

ếxã

h

ộ

i.

2.2.

NSNN–

C

ông

c

ụ

đi

ềut

ết vĩmô

ềnkinh

ế- xã

h

ội

c

ủanhàn

ư

ớc

V

a

òn

à

yx

u

ấ

th

ệ

ư

ớ

cnhu

cầ

u

h

ả

icó

ựcanth

ệ

pcủanhàn

ư

ớ

cv

à

ề

k

nh

ế

h

ằ

k

hắ

c

h

ụcn

h

ữ

ngh

ạ

c

h

ếc

ủ

a

ề

k

nh

ế

h

ị

ư

ờ

ng,

úpn

ề

k

nh

ế-xã

h

ộ

háttr

ể

ncân

đ

ố

ivà

h

ợ

l

ý

h

ơ

n.Nhàn

ư

ớ

cth

ự

ch

ệ

nv

a

itrò

đ

ề

ut

ết

v

ĩ

ôcủa

mì

nhthôngquacách

oạ

đ

ộ

ngthu, ching

â

nsá

c

h.

C

ụ

h

ể

,v

a

i tròn

à

yđư

ợ

ct

h

ể

h

ệ

ntrongcác

l

ĩ

nh

v

ự

c

k

nh

ế,xã

h

ộ

inhưsau:

2.2.1.

V

ề

ặtpháttr

ể

nkinh

ế

NSNNđ

ư

ợ

c

ửdụngđểkí

c

hthí

c

h

ề

k

nh

ếpháttr

ể

nhoặch

ì

nhthành

c

ơ

c

ấ

uk

nh

ế

ớ

,thôngquacácho

ạ

đ

ộ

h

ư

:

-

D

ùng

v

ố

nNSNNđểđầu

ưvàocơ

ở

h

ạ

ầng

k

nh

ếxã

h

ộ

inhư

aothông,đ

ệ

n,

ư

ớ

cth

u

ỷ

l

ợ

…

Đ

â

y

l

àn

h

ữ

l

ĩ

nh

vự

c

ấtc

ầ

c

hosựpháttri

ể

k

nh

ếxã

h

ộ

i nh

ư

ưnh

â

k

hông

u

ố

nđ

ầ

u

ư(

d

ỷs

uấ

l

ợ

i nh

u

ậ

nthấp,t

h

ờ

a

nhoànv

ố

c

h

ậ

)h

ặckhông

đ

ủ

k

h

ản

ă

v

ề

v

ố

nvàtr

ì

nhđộ)đểđ

ầ

u

tư

.

-

Thự

ch

ệ

hữ

ư

u

đ

ã

v

ề

í

d

ụ

ngh

ặcthuế

h

ằ

k

h

u

y

ế

k

h

í

c

h

háttr

ể

h

ữ

à

nhn

h

ềho

ặ

cv

ù

c

ầ

háttr

ể

n,ví

d

ụcácn

gà

nh

k

nh

ế

ớ

i(công

h

ệ

nh

h

ọ

c, t

h

ọ

c),cácngànht

ọ

ngđ

ể

ả

nx

u

ấth

à

ngx

u

ấ

tkh

ẩ

u),cácvùng

k

nh

ế

ởvùngsâuv

ù

ngxa

c

ần

h

ỗ

ợpháttr

ể

đ

ểđảm

ả

ođ

ờ

ố

ư

ờ

dâ

nở đó.

-

Th

ô

q

ua

v

ệ

cáp

d

ụngthuếs

uấ

tc

a

đ

ố

v

ớ

h

ữ

ặ

th

à

ngxa

x

ỉcótác

d

ụ

đ

ị

nhh

ư

ớ

êud

ù

h

ằ

ếtk

ệ

u

ồ

nv

ố

ncó

h

ạn

c

ủaxã

h

ộ

i,đểd

à

nh

c

ho pháttri

ể

k

nh

ế.

-

K

hi

ề

k

nh

ếs

u

y thoái,nhàn

ư

ớ

ccót

h

ể

ăngching

â

nsá

c

h

c

hođầu

ư

,

c

ắ

ả

m th

u

ế

h

ằ

k

í

c

h cầu,

h

ỗ

ợ

ề

k

nh

ế

h

ục

h

ồ

ớ

m.

-

Thôngquacáckh

ả

nc

h

đ

ầu

ư

ừ

v

ố

â

nsá

c

hvà

ư

u

đ

ã

huếđểthúc

đ

ẩyh

ì

h thànhcơc

ấ

u

k

nh

ế

ớ

,

h

ợ

l

ý

h

ơ

n,quađóphát h

u

ycácngu

ồ

l

ự

ct

ongxã

h

ộ

ộ

tcáchcóh

ệuq

u

ả

.

2.2.2.

V

ề

ặt

ổ

nđ

ị

nhkinh

ế

x

ã

h

ội

V

a

ò n

à

y

c

ủaNSNNđư

ợ

ct

h

ể

h

ệ

nquacách

oạ

đ

ộ

ngnh

ư

:

-

L

ậpq

u

ỹdự

ữn

h

ànư

ớ

c

v

ềh

à

h

oá,

v

ậ

ưth

ế

y

ếu,cácq

u

ỹdựphòngt

à

c

h

í

nh (

k

ểcả

ằ

ngv

à

ngvàngo

ạ

ệ

đ

ể

ổ

nđ

ị

nh

k

nh

ếxã

h

ộ

k

hicó

ự

ế

nđ

ộ

ngdo thi

ê

ntai, taih

ạ

l

ớ

à

N

hà

nư

ớ

cc

ầ

nc

a

n th

ệp.

-

H

ỗ

ợcácq

u

ỹ

ì

h

ổ

á,q

u

ỹ

ả

oh

ể

mxã

h

ộ

i.

-

Cấ

í

ndụng

ư

u

đ

ã

ihoặc

u

a

l

ạ

icácdoanhn

h

ệ

pcó

v

ị tríquant

ọ

ngđang

ặ

p khókh

ă

n,cóng

u

ycơ

ả

hểhoặcphás

ả

n.

-

L

ậpq

u

ỹdự

ữngoại

ệđể

ổ

đ

ị

nh

ỷ

á.

-

S

ửdụngcácch

í

nhsá

c

ht

à

ikhoát

h

ắ

tc

h

ặ

tho

ặ

c

ở

ộ

ngnh

ằ

đi

ề

ut

ết

k

nh

ếvĩ

ô(

ả

mnh

ệt

ề

k

nh

tế

, ch

ố

l

ạ

hát,p

h

ụch

ồ

ổ

ng cầ

u).

-

N

goàira,cácho

ạ

đ

ộ

ngnh

ằ

mc

â

ằ

â

nsá

c

hcũngcó

ả

nhhư

ở

l

ớ

ớ

i c

á

c

c

ânb

ằ

v

ĩ

ôcủa

ề

k

nh

ếnhưc

á

n c

â

nthanhtoán…

2.2.3.

Về

ặtthựch

ệncông

ằng

x

ãh

ộ

-

Chi

h

ú

c

l

ợ

icông

c

ộ

ngnhư

áo

d

ục,y

tế

,vănhoá…n

h

ằ

ạ

ođ

ều

k

ệ

â

ng cao

ặ

ằ

ngxã

h

ộ

i.

-

Chi

ợ

c

ấp

đ

ố

v

ớ

h

ữ

ư

ờ

icóho

à

c

ả

nh

k

hókh

ă

nnhư

ẻ

ồc

ô

i,n

ư

ờ

à

k

hôngn

ơ

inư

ơ

ự

a,n

h

ữ

a

đ

ì

nhcó

c

ông

v

ớ

đ

ấ

ư

ớ

c.

-

Chi

ợ

c

ấp t

h

ấ

tngh

ệ

h

ằ

úp

ổ

đ

ị

nhxã

h

ộ

i.

-

Chi

h

ỗ

ợ

vi

ệ

c

l

à

c

hong

ư

ờ

hèo,ngư

ờ

itàn

ậ

tquat

í

ndụng

ư

u

đ

ã

.

-

Thôngquath

u

ếthun

h

ậ

p,thuế

l

ợ

ứ

cn

h

ằ

đ

ều

ếtthun

h

ậ

pcao

đ

ểphânph

ố

l

ạ

c

hocác

đ

ố

ư

ợ

ngcóthunhậpt

h

ấ

p,gópp

hầ

ả

ớ

tkh

ảngcá

c

h

ầ

u n

h

è

o.

3.

Th

un

âns

á

ch

h

à

ư

ớc

Thung

â

nsá

c

hbao

ồ

h

ữ

ngkh

oả

ề

nnhà

ư

ớ

ch

u

yđ

ộ

ngvàongânsá

c

h

đ

ể

th

ả

ã

n nhuc

ầ

uchit

êuc

ủ

anhà

ư

ớ

c.

V

ề

ặ

ản

c

h

ấ

,

huNSNN

l

à

h

ệ

h

ố

h

ữ

ngqu

a

nhệ

k

nh

ế

ữ

anhàn

ư

ớcvàxã

h

ộ

iphát

nht

q

uátr

ì

nhnhàn

ư

ớ

ch

u

yđ

ộ

ngcácn

u

ồ

n tài

c

h

í

nh

đ

ểh

ì

nhth

à

nhn

ê

nq

u

ỹ

ề

ệ

ậ

ptrung

c

ủanhàn

ư

ớ

cn

h

ằ

hoả

ã

ncácnhu c

ầ

u

c

hi

êu

c

ủanhàn

ư

ớ

c.

3.1.

Cácng

u

ồnthu

c

ủaNSNN

ThuNSNNđư

ợ

ch

ì

nhth

à

nhtừcác ngu

ồ

nsau:

3.1.1.

Thu

ế

Th

u

ếlàhìnht

hứ

c

đ

ộngviên

ắtb

u

ộc

ộtphầnt

h

unhập

c

ủacánhân,doanhngh

ệ

pcho Nhànư

ớ

cn

h

ằm

đ

ảmbảonhucầu

c

hi

êu

c

ủaNhà n

ướ

c.

Th

uếcón

h

ữ

đ

ặ

ctr

ư

ngsau:

-

Làh

ì

nhth

ứ

c

đ

ộ

ngv

ê

ộ

tphầnthun

h

ập

c

ủacáccánh

â

n,doanhn

h

ệp

c

ho N

h

àn

ư

ớ

c.Cáccánh

â

n,doanhn

h

ệ

l

àng

ư

ờ

iđ

ư

ợ

ch

ư

ở

ngcác

l

ợ

í

c

h

ừchi

êu NSNNvà

h

ọcóthunh

ậ

ê

h

ả

icó ng

h

ĩ

a

v

ụt

rí

c

h

ộ

h

ầ

nthun

h

ậ

ộ

pcho ng

â

ác

hNhàn

ư

ớ

c,cót

h

ể

ằ

ngh

ì

nhth

ứ

ct

ự

ct

ế

p(th

u

ếđá

hvàothun

h

ập) hoặc

á

ếp(thuế

V

A

T

,

th

uế

x

u

ấ

tnh

ậ

k

h

ẩ

u

…

).

-

Là

k

h

ả

nđónggóp

a

í

nh

bắ

u

ộ

cvìth

u

ế

l

àng

u

ồ

nthuchủ

y

ếu

c

ủ

aNSNN chonhu

c

ầ

uc

h

êuchoNhàn

ư

ớ

cnh

ư

ngdotínhc

h

ấtkhônghoànt

ả

ự

c

ế

ê

ư

ờ

ch

ị

uth

u

ếkhông

ựgiác

ộ

p.

-

K

hônghoànt

ả

ự

ct

ế

àhoànt

ảg

á

ếpvàkhông

ư

ơ

ngđư

ơ

ngd

ư

ớ

ih

ì

h

h

ứ

cng

ườ

c

h

ị

uth

u

ếđ

ượ

ch

ư

ở

c

ách

à

ghoá,

d

ị

c

h

v

ụ

N

h

ànướcc

u

c

ấ

p không

ấ

ề

nh

ặ

c

v

ớ

á

h

ấ

pvàkhôngph

â

ệtg

ữ

ang

ư

ờ

ộ

pth

u

ế

nh

ề

u h

a

yít.

3.1.2.

L

ệ

phí

L

ệphí

l

àkh

ảnthudoNhàn

ư

ớ

cquy

đ

ị

nhđể nhànư

ớ

cp

h

ục

v

ụcôngv

ệcq

u

ảnlýhành chínhnhànư

ớ

ctheoyêu

c

ầuh

ặctheoquy

đị

nh

c

ủaphápl

u

ậ

t.

V

ệ

a

mcókho

ả

ng15l

ạ

l

ệ

hínhư

l

ệ

hí

ư

ớ

c

ạ,

l

ệ

híđ

ă

k

ý

k

nhdoanh,

l

ệ

phí

c

h

ứ

ngth

ư

,côngc

h

ứ

ng,

l

ệphí cấpquota.

Đ

â

y

l

à

k

ho

ả

nthudo

h

ữ

c

ơquanh

à

nh

c

h

í

nhth

ự

ch

iệ

n.

Đ

ólà

h

ữ

đ

ơ

v

ịdựtoán ng

â

nsá

c

h,

tứ

c

l

à

oàn

ộthuchicủanóg

ắ

nv

ớ

ithuching

â

nsá

c

hh

a

ythuchi

c

ủanólà

ộ

ộ

h

ậ

c

ủa t

h

uchi

â

á

c

h.

T

ề

l

ệphíthuđ

ư

ợ

cdùng

đ

ểbùđắpcáckhoảnc

h

iphíphátsinhkhi

iảiq

u

y

ếtcôngv

ệc

củabộphậnquản

l

ý

rựct

ế

pvàgiánt

ế

.Ví

d

ụ

ề

l

ệ

hí

ư

ớ

cbạnhà,

đ

ấ

tkhông

ch

ỉ đểđ

ả

ả

oho

ạ

đ

ộ

ngcủabộ

h

ậ

ư

ớ

c

ạ

àcònđảmb

ả

oho

ạ

đ

ộ

c

ủa

c

ả

h

ệ

h

ố

cơquanqu

ả

l

ýnhàđ

ấ

tnhư

T

ổ

c

ụcđ

ị

ach

í

nh,Sởnhà

đ

ất

v

ớ

icáccôngv

ệ

cnhư

lậ

phồ sơ

đ

ị

a

c

h

í

nh,

l

ập q

u

y

h

oạ

ch…Do

đ

ó

ộ

ố

l

ệ

hícó

ố

ề

h

u

l

ớ

nnhư

l

ệ

hí

ư

ớ

c

ạ nhà

đ

ấ

t l

ê

ớ

i2%

á

rịnhà

đ

ấ

t.

Thu

l

ệ

hí

l

àn

h

ằ

mđ

ả

ả

h

ự

ch

ệ

u

y

ê

tắ

cthutheokhản

ă

ngđónggópt

ong ch

í

nhsá

c

hđ

ộ

ngv

ê

nvàongâns

á

c

h Nhànướcvàcông

ằ

ongv

ệ

ch

ư

ở

ngthụcác

l

ợ

í

c

h

ừchi

êucủang

â

á

c

h.

V

ìv

ậ

yng

ư

ờ

ộ

l

ệphí

l

àng

ư

ờ

đ

ư

ợ

c

h

ư

ở

l

ợ

í

c

h

ừho

ạ

t đ

ộ

ngq

u

ản

l

ý

c

ủa

N

hàn

ư

ớ

cvà

ố

ề

l

ệ

hí

hù

h

ợ

pv

ớ

k

hản

ă

ngđónggóp

c

ủa

h

ọ

nên

Nhàn

ư

ớ

ckhông

c

ầ

ợ

giú

đ

ểg

ả

gá

h

ặ

c

hong

ư

ờ

ộ

pth

u

ế

.

M

ộtsố

l

ệ

hí

l

à

bắ

u

ộ

c.

T

ongđóquant

ọ

nglà

l

ệ

hí

ư

ớc

bạ

,vì

N

hàn

ư

ớ

c

c

ầ

nqu

ả

n lýq

u

y

ề

ở

h

ữ

u,q

u

y

ề

ửdụng

ộ

ốtàis

ả

l

ànhà

đấ

,

ầu

th

u

y

ề

n,

ô

ô,xe

á

y

,

ú

ă

,s

ú

h

ểthaonh

ư

ngnh

ề

ung

ư

ờ

k

hô

u

ố

ộ

l

ệphín

ê

k

hông

c

h

ị

utr

ư

ớ

c

ạ

h

ữ

à

ả

à

y

.

Nế

uNhàn

ướ

cquy

đị

nh

ố

ề

nnộp

l

ệphínàođó

l

ớ

nnh

ằ

ăngthungânsácht

h

ìkhông gọilàlệphímà

ọilàthuếhaythuếmangtínhch

ấ

l

ệphínhưth

u

ếmôn bà

.

Tóm

l

ạ

,

l

ệ

hí

v

ừ

a

a

í

nh

c

h

ấ

tphụcvụ

c

ho ngư

ờ

ộ

l

ệ

hí

v

ề

v

ệ

ct

hự

ch

iệ

ộ

ố

h

ủ

ụchành

c

h

í

nh,v

ừ

a

a

í

nh c

h

ấ

đ

ộ

ngv

ê

nđóng

ópchoNSN

N

.

3.1.3.

Phí

Phílàkh

ảnthudonhàquy

đ

ị

nhnhằmbù

đ

ắp

ộ

h

ầnchiphícủaNSNNmànhàn

ư

ớ

c

đãdùngđể:

- đầu

ưx

â

y

dựng

,

ua

ắ

,

bả

odư

ỡ

ngvàq

u

ản

l

ýt

à

ả

n,tàing

u

y

ê

nh

ặc

c

hủ

q

u

y

ề

nq

u

ố

cgia,

-

ài

ợchocác

ổ

c

h

ứ

c,cánh

â

nh

ạ

đ

ộ

ự

h

ệ

p,h

oạ

đ

ộ

c

ôngc

ộ

ngh

ặ

c

l

ợ

í

c

hcôngc

ộ

ngtheo

y

êu

c

ầu,không

a

í

nh

k

nhdo

a

nh.

Khác

vớ

l

ệphí,v

ệ

cthuphíc

h

ỉnhằmbù

đ

ắp

ộtp

h

ầnchiphívàgắn

v

ớ

ih

ạt

đ

ộng

ự

ngh

ệ

p,h

ạ

đ

ộngcông

c

ộngvàc

h

ỉthutheoyêucầu.

Các

d

ị

c

h

v

ụcủah

oạ

đ

ộ

ự

h

ệpnhư

áo

tụ

c,y

tế

…ho

ạ

đ

ộ

c

ông

c

ộ

ngnhư

ao thông,vệs

nhđôt

h

ị

…

ất

cầ

npháttr

ể

n nh

ư

ộ

ộ

h

ậ

ndâncưkhôngcók

h

ả

ă

ua

ếuNhà

ư

ớ

ckhông

h

ỗ

ợ

ộ

h

ầ

c

hi

hí.Dothukhôngđủbùđắpchi

hín

ê

đơ

v

ị

ự

h

ệ

l

àđ

ơ

v

ịdự

oánn

gâ

nsá

c

h.

N

ườ

rả

ề

hí

u

a

d

ị

c

h

v

ụ)làng

ườ

i đư

ợ

ch

ư

ở

ộ

h

ầ

ố

ề

c

hi

êu

c

ủ

a

N

hàn

ư

ớ

cn

ê

h

ả

u

ỳvàolo

ạ

ih

ạ

đ

ộ

ự

h

ệ

pvà

ứ

c

ố

c

ủadânvà

k

h

ản

ă

c

hi

c

ủangân

á

c

h

àx

á

c

đ

ị

h

ứ

c

hí

c

hophù

h

ợ

p.

Như

v

ậy,phílà

ộ

tkh

ảnthumangtínhc

h

ấtbù

đ

ắpvàbắtb

u

ộc

đ

ối

v

ớ

icácthểnhânvà

phápnhândođư

ợ

chư

ở

ột

lợ

í

chhoặcđư

ợ

c

ửdụng

ộtd

ị

ch

v

ụ

công

c

ộng)nào đódonhàn

ướ

ccung

c

ấ

.

Phícó t

í

nhhoànt

ả

ự

c

ếp.

Dođ

ặ

cđ

ể

c

ủathu

ế

,

l

ệphívàphí

k

hácnhaud

ẫ

nđ

ế

nh

ì

nhth

ứ

cv

ă

ả

nphápl

u

ậ

tđ

ề

u

c

h

ỉ

nhvàcơquanb

a

nh

à

nhch

ú

c

ũ

ngkhácnh

a

u.Thuếc

ầ

nđượcQ

u

ố

ch

ộ

iq

u

y

ế

đ

ị

nh

vàb

a

nh

à

nhd

ư

ớ

d

ạ

l

u

ật,ri

ê

ngth

u

ế

a

í

nhc

h

ất

l

ệ

híthì

c

h

ỉ

c

ầ

C

h

ủ

ị

c

hn

ư

ớ

c

q

u

y

ế

đ

ị

nh.DoV

iệ

a

ớ

ếp

c

ậ

k

nh

ế

h

ị

ư

ờ

ê

ộ

ốthuế

ạ

th

ờ

ido

U

ỷ

a

nthư

ờ

ngvụqu

ố

c

h

ộ

a

nh

à

nhd

ư

ớ

i d

ạ

háp

lệ

nh

đ

ểth

u

ậ

ệ

c

hoquátr

ì

nhhoàn

th

ệ

n.Lệph

í

,

hí doCh

í

nh

h

ủ,BộTài

c

h

í

nhvà

U

ỷb

a

nnhând

â

ỉ

nh th

à

nh

h

ố

ung

ư

ơ

a

nh

à

nhd

ư

ớ

d

ạ

h

ị

đ

ị

nh,q

uy

ết

đ

ị

nh.

Sosánh

h

u

ế

v

ớ

hívà

l

ệ

ph

í

17

2

:

G

ốngnhau:

-

Làkh

oả

nthucủaNSNN

-

Làkh

oả

nđónggóp(n

ộ

c

ủat

h

ểnh

â

nvàphápnhân

-

M

a

í

nh

ắ

u

ộ

c,

ắ

l

ề

v

ớ

iq

u

y

ề

l

ự

c

c

h

í

nht

ị

c

ủa nhàn

ư

ớc

-

M

a

í

nh

ổ

đ

ị

nh

ư

ơ

đ

ố

-

Đ

ềuđ

ư

ợ

c

lư

ợ

nghoáthôngquat

ề

ệ

Khácnhau:

TH

U

Ế

PHÍVÀ

L

ỆPHÍ

-

L

à

lu

ật

đ

ị

nh,d

ướ

ih

ì

nht

h

ứ

clu

ậ

h

ặ

cpháp

l

ệ

nhdocơquan

l

ậppháp

(q

u

ố

c

h

ộ

a

nh

à

nhv

ệ

c

ấ

đ

ị

nh,b

a

h

à

nh,

ã

ibỏhoặcs

ử

a

đ

ổ

ộ

ố

ắ

cthuế

h

ả

ả

iqua

h

ữ

ì

nh

ự

l

ậ

háp

c

hặ

tc

h

ẽdoh

ế

nphápq

u

y

đ

ị

nh.

-

K

hôngcó

đ

ố

h

ầ

c

ụ

h

ể

.

-

Th

uếlà

k

hoảnthuchủ

y

ếu

c

ủa

NSNN,

công

c

ụđ

ề

u

ết

v

ĩ

ôn

ề

k

nh

ếvà

đ

iề

u hoàthu nh

ậ

ongxã

h

ộ

i.

-

K

hông

a

í

nhhoànt

ả

ự

ct

ế

p,

ộ

h

ầ

nđư

ợ

choànt

ảgi

á

ếpthôngquacác khoản

ợ

c

ấp

xã

h

ộ

và

phúc

l

ợ

côngc

ộ

ng.

-

M

a

gtính

c

h

ấ

h

ĩ

a

v

ụđónggóp

c

ủ

a

các

ổ

c

h

ứ

ck

nh

ếvàdâncư

đ

ố

v

ớ

inhà

ư

ớ

c.

-

M

ứ

cthuvềthuế

hư

ờ

ngđượcq

u

y

đ

ị

nh

ằ

ỉ

l

ệ

h

ầ

ntrăm(%)so

v

ớ

icơsở

í

h

h

uếđ

ồ

h

ờ

icó

hểđư

ợ

cq

u

y

đ

ị

nh

ằ

ngcon

ố

tuyệ

đ

ố

ih

a

y

ỉ

l

ệ(%)l

u

ỹ

ế

nho

ặ

c

l

u

ỹtho

á

i.

-

C

ũngdon

h

àn

ư

ớ

cq

u

y

đ

ị

nhnh

ư

ngởc

ấ

p độkhác,d

ư

ớ

ih

ì

nht

h

ứ

cv

ă

ả

ndocơquanh

à

nh

háp

a

h

à

nh.

T

ì

nh

tự

ban

h

à

nhkhông

c

hặtc

h

ẽ,ph

ứ

c

ạ

pnhư

th

u

ế

.

-

-

C

ó

đ

ố

h

ầ

c

ụ

hể

-

Phí,

l

ệ

hí

l

àn

h

ữ

ngkho

ả

nthuđểg

ả

c

hi

â

á

c

h,n

h

ằ

ục

êud

u

ynh

ấ

l

àbù đ

ắ

ộ

h

ầ

c

hi

hínhànư

ớ

cđãđầu

ư vàocác

d

ị

c

h

v

ụcôngc

ộ

ngcủa nhàn

ư

ớ

c.

-

Mang  t

í

nhhoànt

ả

ự

ct

ế

c

ho

ườ

ộ

p.

-

Ch

ỉ

k

hicóh

ưở

l

ợ

í

c

hh

ặ

cđ

ư

ợ

c

sửdụng

d

ị

c

h

v

ụcông

c

ộ

mớ

h

ả

ộ

pphí,

l

ệ

h

í

.

-

M

ứ

cthu

v

ề

l

ệ

hí,phí

l

à

ộ

l

ạ

á

c

ảđ

ặ

cb

ệt,nókhông

ố

ngnhư

á

c

ả

h

à

hoávà

d

ị

c

h

v

ụ

h

ả

c

h

ị

u

ự

c

hi

h

ố

ở

iq

u

y

l

u

ậtcung

cầ

utrênt

h

ị

ư

ờ

à

ứ

cthu

l

ệ phíđ

ư

ợ

cđ

ặ

atr

ê

ncơ

ởđáp

ứ

y

êu

c

ầ

ubù

đ

ắ

p chi

hí

c

ủa

d

ị

c

h

v

ụcôngc

ộ

ng.

-

3.1.4.

C

ác kh

ảnthu

ừ hoạtđộngkinh

ế

c

ủ

a

N

hàn

ướ

c

-

Thu

l

ợ

ức

ừhoạtđộnggóp

v

ốnliêndoan

h

,cổp

h

ần

c

ủaNhàn

ướ

c

vàocáccơ

ở

k

nh

ếnhư

lã

ừcổ

h

ầ

N

hàn

ư

ớc

ữ

l

ạ

ạ

ic

á

cdoanhn

h

ệ

N

hàn

ư

ớ

cđư

ợ

c cổ

h

ầ

nhoá.

-

Thut

ề

ửdụng

v

ốnngânsáchNhànư

ớ

c

ừcácdoanhngh

ệpNhànư

ớ

c

.

K

ho

ả

n thun

à

yt

í

c

htừ

l

ợ

i nh

u

ậ

ncủadoanhn

h

ệptheotỷ

l

ệ

ừ

0

,2-0,

5

%v

ố

nNSNN c

ấ

p/tháng.

V

ố

nNSNN

c

ấ

ồ

mcóv

ố

ndongânsáchnhàn

ư

ớ

c

c

ấpvà

v

ố

ncó

ngu

ồ

ố

c

ừngânsá

c

h

như v

ệ

ợ

ự

ct

ếpchodoanhn

h

ệ

p,cáckho

ả

l

ợ

nhu

ậ

h

ả

ộ

â

á

c

hđư

ợ

c

hép

ữ

l

ạ

ổsungv

ố

n).

-

T

ề

nthuhồi

v

ốn

c

ủaNhàn

ướ

c

ạicáccơsởkinh

ế

, ví

d

ụ

iề

nthutừ

v

ệ

cb

á

c

ổ p

h

ầ

ạ

icácdo

a

nhn

h

ệ

N

hàn

ư

ớ

cđ

ư

ợ

c

c

ổ

h

ầ

nhoá,b

á

ndoanhn

h

ệp

N

hà

ư

ớ

cl

à

ă

y

ế

uk

é

àkhông

c

ầ

nth

iế

ữ

l

ạ

i.

-

Thuhồi

ềnchovaycủaNhànư

ớ

c

c

ả

ố

cvà

l

ã

ừcáccác

ổ

c

h

ứ

c,cánh

â

ongnư

ớ

cv

a

yqua

T

ổ

c

ụđ

ầ

u

ưpháttr

ể

nh

ặcqua

h

ệ

h

ố

gâ

nh

à

â

n h

à

ngh

ư

ở

hí

d

ị

c

h

v

ụ)và

ừch

í

nh

hủ

ư

ớ

cngo

à

i,các

ổ

c

h

ứ

cq

u

ố

c

ế

.

3.1.5.

Thutừ h

ạt

đ

ộng

ự

h

ệ

-

Cáckho

ả

nthudobán

ả

h

ẩ

c

ủ

acácđ

ơ

v

ị

ự

h

ệpnhưthut

iề

á

ả

h

ẩ

sả

n x

uấ

hửcuảc

á

c

đ

ơ

v

ịn

h

ê

c

ứ

ukhoa

h

ọ

c,

á

nsá

c

hdotr

ư

ờ

ự

ấn…C

á

cđ

ơ

v

ị

ự

h

ệpcócơc

h

ết

à

c

h

í

nh

l

à

d

ựtoánng

â

nsá

c

hn

ê

ntoànbộ cáckho

ả

nthu p

h

ả

ộ

pvàongânsá

c

h.

-

K

hoản

c

h

ê

nh

l

ệ

c

h

ữ

athuvàchicủacácđ

ơ

v

ịho

ạ

đ

ộ

ự

h

ệpcóthu,sau khiđ

ơ

v

ịđãtrí

c

h

l

ậpvàocácq

u

ỹtheoc

h

ếđộ

q

u

ỹđầu

ưpháttr

ể

n,

d

ự

ữ

à

i ch

í

nh,kh

nthư

ở

ng,ph

ú

c

l

ợ

.

Đơ

v

ị

ự

h

ệ

c

óthulà đ

ơ

v

ị c

u

ngcấp

d

ị

c

h

v

ụ công

c

ộ

ngtheogiá

N

hàn

ư

ớ

cq

u

y

đ

ị

nh,nh

ư

ngthun

h

ập

k

hông

hụth

u

ộ

cnh

ề

u vàochi

hí

háts

nh.

V

ì

v

ậ

y

đ

ểk

h

u

y

ế

nkh

í

c

hc

á

cđ

ơ

v

ịn

à

y

í

c

hc

ự

cthun

ê

đ

ã áp

d

ụng

c

ơ

c

h

ết

à

c

h

í

nh

ắ

nthubù

c

h

.

Đ

ơ

v

ị

ự

h

ệ

c

ót

h

ulà

ộ

tdạng

củ

a doanhn

h

ệ

pNhàn

ư

ớ

ch

ạ

đ

ộ

c

ôngí

c

h.

3.1.6.

T

ềnb

á

nh

ặcchothuêtài

ản

khôngdùng

hu

ộ

c

ở

h

ữ

u

N

hà

ư

ớ

c)

ạ

icácđ

ơ

nvịh

à

nhch

í

nh,

ự

h

ệ

p.

3.1.7.

Thut

ề

n bánhànghoá,

v

ậttư

ừq

u

ỹdự

ữNhàn

ư

ớ

c.

3.1.8.

T

ề

h

u

ử

d

ụng

đ

ất

khi

N

hàn

ư

ớ

c

ao

q

u

y

ề

nsửd

ụ

đ

ất

,

ề

nthuê

ặt

đ

ất,

mặ

ư

ớ

c.

3.1.9.

C

áckhoảnhuy

đ

ộngđónggóp

củacác

ổ

c

h

ứ

c,cánh

â

nbổs

u

c

ho

v

ố

nđ

ầ

u

ư x

â

y

d

ự

gcáccôngtr

ì

nhk

ế

cấ

u

h

ạ

ầ

ạ

đ

ị

aphư

ơ

c

ấpxã,t

h

ị

ấ

n).Do k

h

ản

ă

ngc

h

icủang

â

ác

h

đ

ị

a

hư

ơ

ngcó

h

ạ

nvàn

ườ

id

â

u

ố

nđónggóp

đ

ểx

â

yd

ự

ngc

á

ccôngtrình

h

ục

v

ụ

ự

c

ếp

c

ho

h

ọ

.

3.1.10.

C

áckhoảnđónggóp

ựngu

y

ệ

củacác

ổ

c

h

ứ

ccánh

â

nởt

ongvàngo

à

ư

ớ

cnhưđónggópchoq

u

ỹ

a

nh,q

u

ỹ

hòngch

ố

ngth

ê

a

i,ủng

h

ộđ

ồ

ngbàobão

l

ụ

t…

3.1.11.

3

.

1.1

1

.

C

áckh

ảnv

ệ

ợkhônghoànlại

củaCh

í

nh

hủcácnư

ớ

c,

c

ủac

á

c

ổ

c

h

ứ

c,cá

h

â

nở

ư

ớ

cngo

à

ichoCh

í

nh

hủhoặctr

ự

ct

ế

chocáccơquan,

d

oanhn

h

ệ

N

hà

ư

ớ

c.

3.1.12.

C

áckh

ảnvaytrongn

ư

ớ

c,vayn

ư

ớ

c

goài

c

ủaCh

í

h

h

ủđểbùđ

ắ

ộ

c

h

icho

đ

ầu

ưpháttr

ể

nvà

k

h

ảnv

a

y

c

ủ

a

c

h

í

nh

qu

y

ề

ỉ

nh,th

à

nh

h

ố

ự

cth

u

ộ

c

T

rungư

ơ

ngcho

đ

ầu

ưx

â

yd

ự

ngcôngtr

ì

nh

k

ết

c

ấu

h

ạ

ầ

ng.

V

a

yt

ongnư

ớ

c

đư

ợ

ct

ế

nh

à

nhdư

ớ

ih

ì

nht

hứ

c ph

á

t h

à

nhtrái ph

ế

unhànư

ớ

c,g

ồ

m:

-

Tráiph

ếu

c

h

í

nh

h

ủ,

c

ó3lo

ạ

i:t

í

nph

ế

ukho

ạ

c(

c

ó

th

ờ

h

ạ

nd

ư

ớ

i1n

ă

),

rái

ph

ế

ukho

ạc(cóth

ờ

h

ạ

ừ1n

ă

ởl

ê

n)vàtráiph

ế

ucôngtr

ì

nh.V

a

ytr

á

ph

ế

ucôngtr

ì

nhdo

c

ơqu

a

c

h

í

nh

h

ủqu

ả

nlívà

ửdụng

c

hođ

ầ

u

ư

ộ

c

ông trìnhn

h

ất

đ

ị

nh.Tr

á

iph

ếu,t

í

h

ếucót

h

ểpháth

à

nhqua

h

ệ

h

ố

ngNg

â

nh

à

ng Nhàn

ư

ớ

ch

ặ

ckho

ạcNhàn

ư

ớ

c.

-

Trái

h

ế

u

c

h

í

nhq

u

y

ề

đ

ị

aphư

ơ

ng:d

ù

đ

ểđ

ầ

u

ưx

â

yd

ự

ngcơ

ở

h

ạ

ầ

ngth

u

ộ

c

h

ầ

ntráchnh

ệ

c

ủa

đ

ị

a

hư

ơ

g.

N

ư

ớcnào

c

ó

ứ

c

đ

ộp

h

ânc

ấ

pqu

ả

l

ýng

â

n sá

c

hcaothìtrái

h

ế

u

đ

ị

a

hư

ơ

hát tr

ể

n h

ơ

n.

-

Côngtrái:nhàn

ư

ớ

c

háth

à

nhkhi

đấ

tnư

ớ

c

ặpkhókh

ă

ndoch

ế

ntranh,kh

ủ

ng hoảng

k

nh

ế…n

ê

c

ầ

ự

ủ

h

ộ

c

ủang

ườ

id

â

đ

ể

v

ư

ợ

tqua.

C

ôngtráicó

l

ã

uấ

th

ấph

ơ

h

ị

ư

ờngvàth

ờ

h

ạ

nv

a

yd

à

.

V

a

ynư

ớ

cngo

à

id

ư

ớ

icách

ì

nh t

h

ứ

csau:

-

V

a

yv

ố

n O

D

A

c

ủa

c

h

í

h

h

ủ

ư

ớ

cngo

à

hư

ơ

ng),

c

ủacác

ổ

c

h

ứ

ctài

c

h

í

h

ề

ệq

u

ố

c

ế(đaphư

ơ

ng).Vi

ệ

ợpháttr

ể

nch

í

nht

hứ

c(O

D

A

)thư

ờ

ồ

ộ

h

ầ

nkhônghoàn

l

ạ

,p

h

ầ

ncòn

l

ạ

l

àv

a

y

ư

u

đ

ã

i.P

h

ầ

nv

a

y

ư

u

đ

ãiđư

ợ

ct

í

nh vàokh

ả

nv

a

yn

ư

ớ

cngo

à

đ

ểtheo

d

õivàcó

k

ếh

ạ

chtrả

ợ

.

-

Phát h

à

nhtrái

h

ếu

c

h

í

nh

h

ủqu

ố

c

ế

ại cáct

h

ị

ư

ờ

v

ố

n q

u

ố

c

ế

).

-

V

a

y

c

ủacácthư

ơ

ngnh

â

n,

ổ

c

h

ứ

ctài

c

h

í

nh,t

í

d

ụ

ư

ớ

cngo

à

i.

H

a

k

ho

ả

nv

a

ysau

ừ

ư

ớ

cngo

à

itheol

ã

u

ấ

h

ị

ư

ờ

ngvà

đi

ều

k

ệ

nv

a

y

k

hóh

ơ

ê

V

ệ

N

a

ấ

í

ử

d

ụ

ng.

3.1.13.

C

áckh

ảnt

h

ukhácnhư

:kho

ả

ề

hạt,tài

ả

ị

c

hthu,di

ả

N

hàn

ư

ớ

cđ

ư

ợ

c

h

ưở

ng…

Khi

l

ậ

pdựtoánthuh

à

ă

,ngo

à

ic

á

c

k

h

oả

nthutrêncòncóthuk

ế

tdư ng

â

nsá

c

hn

ă

ư

ớ

c.Tuynh

ê

nđ

â

y

k

hôngp

h

ả

l

à

ộ

th

ì

nht

h

ứ

c

đ

ộ

ng v

ê

nh

a

yng

u

ồ

nthucủang

â

nsá

c

h Nhàn

ư

ớ

c.

3.2.

Phânl

oạ

i thungânsách

Ph

â

nl

ạ

h

ungânsá

c

hnhàn

ư

ớ

clàsự

ắpx

ế

pcácng

u

ồ

hu t

h

ànhn

h

ữ

ngnh

ó

,

h

h

ữ

ngtiêut

h

ứ

cn

hấ

đ

ị

nhn

h

ằ

đ

áp

ứ

ngnh