Tôi sinh ra và lớn lên từ một làng quê nghèo, cuộc sống của dân làng hết thảy chỉ trông vào những hạt thóc, luống rau. Ngày ấy bữa cơm của gia đình tôi chỉ toàn rau ít có cá, thịt. Tuy nghèo là vậy nhưng mọi người sống với nhau rất gắn bó chan hoà, cùng chia sẻ ngọt bùi. Những bữa cơm của gia đình tôi không khi nào vắng tiếng cười.

Đất rộng nên ở quê tôi gia đình nào cũng có một vườn rau sạch trồng ngay tại nhà. Mảnh vườn của nhà tôi có cơ man nào là rau: Rau mồng tơi, rau dền, rau lang, rau muống... Song, nhiều nhất vẫn là rau lang. Mảnh vườn đã gắn chặt với mẹ kể từ khi mẹ về làm dâu trong nhà.

Dù ngày nắng hay ngày mưa, cứ mỗi buổi sớm mai mẹ đều ra vườn khi những cộng rau xanh mướt còn ướt đẫm sương đêm để tìm bẻ từng cọng rau non ngon mắt và rồi từng ngọn rau ấy lại theo mẹ rong ruổi trên khắp các nẻo đường của buổi chợ quê. Mẹ chắt chiu từng đồng từ những luống rau trong vườn cho chúng tôi ăn học. Tuổi thơ của chị em chúng tôi gắn liền với khoảng vườn trong nhà, khi thì phụ mẹ hái rau, tưới nước. Đó cũng chính là nơi gia đình tôi chăm chút và yêu quý nhất.

Mỗi khi khí trời oi ả mẹ lại ra vườn rau trong nhà bẻ ít cọng non nấu các món canh giải nhiệt cho cả nhà. Canh mẹ nấu rất ngon, mà món tôi ghiền ăn nhất vẫn là món canh rau lang nấu với mắm ruốc của mẹ, món ăn dễ nấu còn mùi vị không chê vào đâu được. Cách làm mắm ruốc cũng rất cầu kì. Mắm ruốc được ủ nguyên chất nó có vị ngọt của ruốc và nước mắm rất đặc trưng, còn mùi vị thì thơm phức.

Cách chế biến món ăn ngon này cũng thật đơn giản nhưng hương vị của món ăn thì không gì sánh được. Mẹ mình còn dặn rau lang mới hái còn nhựa nấu mới ngọt. Trước tiên rau lang mẹ mình ngắt lấy phần đọt non, rửa sạch, để ráo nước.

Đặt nồi nước lên bếp, nước sôi bỏ rau lang vào đảo đều rau mềm thì tắt bếp. Khi ăn nêm mắm ruốc vào để rau thêm ngọt và mùi thơm của mắm ruốc thêm nồng.

Sau mỗi buổi làm đồng vất vả, mọi người trở về cùng quây quần bên mâm cơm với bát canh rau lang nấu mắm ruốc vừa thơm, vừa ngọt, vừa bùi, vừa mát ruột đáo để. Cả nhà cùng quây quần bên mâm cơm với những câu chuyện về thời vụ, làm ăn, không khí gia đình thật vui vẻ và đầm ấm biết bao.

Nhìn bát canh nóng hổi, một màu xanh ngắt, món canh ngon đặc biệt do mùi thơm vị ngọt của mắm ruốc. Bát canh ngạt ngào hấp dẫn thứ hương thơm của món ăn dân dã làm cho bữa ăn thật ngon miệng. Tôi ăn hết chén này qua chén khác mà vẫn không biết chán. Bát canh rau lang như làm dịu đi cái nắng nóng nghiệt ngã của một mùa hè oi ả.

Dù cuộc sống ngày nay đỡ vất vả hơn trước nhưng những luống rau của mẹ trong vườn nhà như một chứng nhân cho những tháng ngày tảo tần vất vả của mẹ, dù mùa mưa hay mùa nắng thì những đọt rau vẫn vươn lên xanh ngát, đua chen nhau nảy nở.

Mọi người thường nói rằng, rau lang là một thực phẩm, món ăn của người nghèo miền quê ngày trước, nhưng giờ đây là món ăn "đặc sản" có trong thực đơn ở hầu hết các nhà hàng. Nhiều khi ngồi trước những mâm tiệc đầy ắp các món ăn sang trọng mà tôi vẫn thèm một bát canh rau lang nấu với mắm ruốc như ngày con thơ bé mẹ đã từng nấu cho chúng tôi ăn, những bữa ăn luôn đầy ắp tiếng nói cười của cả gia đình.

Với tôi, trong ký ức còn có những đọt rau lang trong vườn nhà được hái từ bàn tay mẹ. Đó là cả một khoảng trời tuổi thơ của chị em chúng tôi. Tôi chỉ mong trở về để ăn một chén canh rau lang mắm ruốc của mẹ cho thỏa nỗi nhớ. Nỗi nhớ quê, và bóng dáng mẹ khi đó như vẫn lẩn quất đâu đó quanh đây. Hình bóng quê nhà và mẹ hiền lại hiện về trong nỗi nhớ thương da diết của tôi.

ST.