Câu 10: Trình bày được chiến lược thiết kế cho các nghiên cứu dịch tễ học mô tả

- Nghiên cứu dịch tễ học mô tả những đặc trưng của sự phân bố bệnh trạng cùng với các yếu tố nguyên nhân quy định nên sự phân bố đó mà sự phân bố được thể hiện ở không gian, thời gian với con người (đối tượng cảm nhiễm).

- Để có thể mô tả được rõ ràng, chính xác thì các nghiên cứu mô tả phải được thiết kế sao cho có thể mô tả được 2 thành phần liên quan mật thiết là bệnh và yếu tố nguy cơ với mối tương quan chặt chẽ để cuối cùng đạt được mục tiêu là phải thảo ra được, hình thành nên được một giả thuyết về mối quan hệ nhân quả (Trong đó yếu tố nguy cơ là nguyên nhân và bệnh trạng là hậu quả của nguyên nhân đó).

- Nghiên cứu mô tả có 2 cách:

+ Bắt nguồn từ những dữ liệu thu thập được ở từng cá thể (mô tả bệnh ở từng trường hợp bệnh đơn độc, mô tả một chùm bệnh hay mô tả từ những nghiên cứu ngang).

+ Bắt nguồn từ những dữ kiện của quần thể được biểu thị bằng các dữ kiện bình quân đầu người trong quần thể đó trong một thời gian nhất định (mô tả nhờ các nghiên cứu tương quan).

* Mô tả bệnh từ trường hợp bênh đơn độc

- Mô tả bệnh từ trường hợp bênh đơn độc là một thiết kế nghiên cứu cơ bản của dịch tễ học mô tả từng cá thể.

- Thiết kế nghiên cứu này bao gồm một bệnh án đầy đủ, chi tiết và tỉ mỉ do một hoặc nhiều thầy thuốc lâm sàng, xét nghiệm.... trong bệnh án đó có thể khai thác được những khía cạnh căn nguyên nghi vấn trên một người bệnh (thường đó là những trường hợp bệnh lạ, bệnh đặc biệt hay hiếm gặp) từ đó có một hay nhiều giả thuyết nhân quả được hình thành.

*. Mô tả một chùm bệnh

- Mô tả một chùm bệnh là mô tả ở một bệnh xuất hiện ở một số cá thể khác nhau trong một thời hạn thời gian và không gian nhất định (hay là mô tả các tính chất của một số người bệnh đối với một bệnh nhất nhằm tìm ra đặc trưng chung nhất của số người bệnh đó đối với bệnh mà họ đã mắc phải nhưng không quá xa về thời gian, không gian).

- Mô tả một chùm bệnh nếu được thực hiện đầy đủ, chi tiết thì dễ có thể thấy mối liên quan nhân - quả của một bệnh.

- Mô tả một chùm bệnh có thể nêu lên sự xuất hiện, lan tràn của bệnh mới hay một vụ dịch mới.

* Mô tả bằng nghiên cứu ngang

- Nghiên cứu ngang là nghiên cứu mô tả, được thiết kế trên các dữ liệu đã rút ra đối với từng cá thể. Đó là thiết kế để nghiên cứu một hiện tượng sức khoẻ cùng với các yếu tố quy định của nó diễn biến trong một thời gian ngắn, nhằm khai thác từng cá thể có hay không có bệnh, có hay không có phơi nhiễm với một hay nhiều yếu tố nguy cơ của một quần thể nhất định trong một thời điểm nhất định.

- Trong thiết kế nghiên cứu ngang thì cả bệnh và các yếu tố nguy cơ đều được xem xét ở cùng một thời điểm (do vậy không phân biệt được phơi nhiễm và bệnh thì cái nào xảy ra trước, cái nào xảy ra sau trừ những yếu tố là những tính chất không thay đổi trong suốt cuộc đời như giới tính, chủng tộc, nhóm máu.... thì nghiên cứu ngang có thể cung cấp được một kết hợp rất có giá trị.

* Mô tả bằng nghiên cứu tương quan

- Nghiên cứu tương quan được thiết kế dựa trên những dữ kiện của quần thể đối với một yếu tố nguy cơ nghi ngờ và cả đối với một bệnh trạng nhất định để tìm ra có hay có mối quan hệ ràng buộc nào đó giữa bệnh và yếu tố nghiên cứu.

- Thiết kế tương quan thường đơn giản, dễ làm nên thực hiện thiết kế này để có thể gợi ý hình thành giả thuyết vì tương quan là bước đầu nhận xét về một kết hợp giữa phơi nhiễm và bệnh.