Vai trò của tài chính công trong nền kinh tế VN

      Nhà nước ra đời mang tính chất khách quan nhưng tồn tai lại mang tính chất chủ quan. Nhà nước có 2 chức năng chính là trấn áp bạo lực và tổ chức quản lý . Nhà nước thể hiện chức năng trấn áp của mình để phục vụ lợi ích cho nhà nước , cụ thể ở Việt Nam : thông qua 2 cơ quan là Bộ Công An và Bộ Quốc phòng . Nhà nước tổ chức quản lý trong 2 lĩnh vực chính là kinh tế và xã hội. Kể từ khi xã hội xuất hiện chiếm hữu về tư liệu sản xuất và sản phẩm làm ra đã làm cho nền kinh tế hàng hóa ra đời và tiền tệ bắt đầu xuất hiện

     Xét về mặt hình thức, tài chính công là các hoạt động thu, chi tiền tệ của nhà nước gắn liền với quá trình tạo lập và sử dụng quỹ tài chính công nhằm đáp ứng các nhu cầu thực hiện chức năng của nhà nước trong việc cung cấp hàng hoá công cho xã hội. Xét về mặt thực chất: tài chính công phản ánh các quan hệ kinh tế trong phân phối nguồn tài chính quốc gia phát sinh giữa các cơ quan công quyền của nhà nước với các chủ thể khác trong nền kinh tế nhằm thực hiện chức năng, nhiệm vụ của nhà nước trong việc cung cấp hàng hoá, dịch vụ công cho xã hội không vì mục tiêu lợi nhuận.

    Vai trò của tài chính công đối với nền kinh tế rất quan trọng, luôn gắn liền với vai trò của nhà nước trong từng thời kỳ nhất định, tài chính công là 1 trong những công cụ của nhà nước nhằm thực hiện chức năng điều tiết kinh tế xã hội. Có thể xem xét vai trò của tcc trên 2 khía cạnh là: đảm bảo duy trì sự tồn tại của bộ máy nhà nước và điều tiết kinh tế vĩ mô các hoạt động kinh tế xã hội

    Vai trò điều tiết kinh tế vĩ mô các hoạt động kinh tế xã hội của tcc là rất lớn.Tài chính công có vai trò thúc đẩy kinh tế tăng trưởng ổn định và bền vững, tác động đến việc phân bổ và góp phần nâng cao hiệu quả sử dụng các nguồn tài chính trong toàn bộ nền kinh tế qua việc thu và chi tcc 1 cách hợp lý

Thu tcc đc thể hiện qua 2 công cụ chính là công cụ thuế và công cụ chi tiêu. Với công cụ thuế: các mức thuế suất và ưu đãi khác nhau đối với từng loại sản phẩm ,ngành nghề ,vùng lãnh thổ …TCC có thể: định hướng đầu tư, điều chỉnh cơ cấu kinh tế, kích thích hoặc hạn chế phát triển sản xuất kinh doanh theo từng loại sản phẩm. ví dụ: các loại thuế như thuế tiêu thụ đặc biệt ,thuế xuất (0%) nhập khẩu …nhằm khuyến khích xuất khẩu hạn chế nhập khẩu,bảo hộ các doanh nghiệp trong nước. Các loại hàng hóa khác nhau có thuế suất khác nhau nhằm khuyến khích tiêu dung hoặc hạn chế tiêu dung, như thuốc lá là 65%, rượu là từ 25%-50%...Việc đánh thuế cao đối với ôtô-sản phẩm cao cấp  nhà nước nhằm giảm tăng khoản thu cho NSNN và bảo hộ nền sản xuất trong nước. Với công cụ chi tiêu, việc phân bổ tài chính cho đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng, đầu tư vào các ngành then chốt, công trình mũi nhọn, hỗ trợ tài chính cho các thành phần kinh tế trong các trường hợp cần thiết….tài chính công góp phần tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển sản xuất kinh doanh, hình thành và hoàn thiện cơ cấu sản xuất, cơ cấu kinh tế nhằm thúc đẩy kinh tế tăng trưởng

    Tài chính công có vai trò quan trọng trong việc ổn định kinh tế vĩ mô: đảm bảo tốc độ tăng trưởng kinh tế hợp lý và bền vững, duy trì việc sử dụng lao động ở tỷ lệ cao, hạn chế sự tăng giá đột ngột, đồng loạt và kéo dài…Vai trò này được thực hiện qua việc tạo lập và sử dụng quỹ dự trữ quốc gia, quỹ hộ trợ việc làm, điều chỉnh thuế, điều chỉnh chi tiêu chính phủ, phát hành trái phiếu chính phủ. Trong cuộc đại suy thoái 2008-2009 đã làm cho tình hình kinh tế thế giới xám xịt trong sự tăng trưởng âm nhà nước đã đưa ra gói kích cầu đầu tư, tiêu dung, ngăn chặn suy giảm kinh tế và đảm bảo an sinh xã hội lên tới 8 tỷ USD để đảm bảo sự ổn định về kinh tế. trong tình hình đó, ta thấy rõ đc tác dụng của tcc thông qua các chính sách tài khóa mở. Ngày 20-6-2008, Thủ  tướng Chính phủ quyết  định giao Bộ Tài chính trích 440 tỷ đồng từ nguồn dự phòng ngân sách trung ương năm 2008 để mua 70.000 tấn lương thực tăng dự trữ quốc gia nhằm ổn định giá vì khi vào vụ mùa, tăng lượng lương thực nhưng làm cho giá bán xuống thấp vì cung tăng mạnh, chính phủ tung tiền ra mua với mức giá hợp lý để đảm bảo dự trữ và giá không rớt xuống nữa.Qua đó, ta thấy đc chi tài chính công góp 1 phần hok nhỏ vào việc phát triển và ổn định nền kinh tế. Thêm vào đó, nn còn chi cho đâu tư xây dựng cơ bản khuyến khích các ngành kinh tế khác phát triển theo như xây dựng cầu đường ,chi cho tiêu dùng….Năm 2009, nn khuyến khích tiêu dùng hàng nội với khẩu hiệu : “Người Việt Nam tiêu dung hàng Việt Nam”

Tuy vậy, vẫn còn nhiều yếu tố chưa ổn định và bất cập trong việc thu, chi tcc. Chất lượng, hiệu quả và tính bền vững của sự phát triển còn thấp; nhu cầu vốn cho đầu tư phát triển lớn, nhưng mức đáp ứng vốn còn hạn chế; nhiều tiềm năng vốn trong nước và vốn nước ngoài chưa được khai thác tốt. Tình trạng “nước chảy chỗ trũng”vẫn diễn ra dẫn đến tình trạng phá sản của DN thật sự cần đến trợ cấp thì không được; thủ tục hành chính phức tạp: cơ chế “xin -cho”; bao che ,biện hộ cho các tập đoàn độc quyền như việc cuối năm kiểm toán không được đụng đến tập đoàn đóng tàu vinashin. Đầu tư của Nhà nước chiếm tỷ trọng cao, nhưng mức đóng góp vào tăng trưởng thấp, chưa tương xứng

Việt Nam đang trên đà hội nhập chính phủ ngày càng thể hiện rõ hơn vai trò của mình như: mở rộng quan hệ đối ngoại, giao lưu -hợp tác văn hoá với tất cả các nước trên thế giới, giảm bớt thủ tục hành chính, thu hút vốn đầu tư nứơc ngoài như ODA, FDI…Nhưng cũng cần phải thực hiện thu-chi TCC một cách rõ ràng ,minh bạch và chính xác cao hơn nhằm tăng cường hiệu quả cao hơn vai trò của TCC.