1. Thặng dư sản xuất

Lấy ví dụ về một cuộc đấu giá cung ứng dịch vụ quét vôi cho một ngôi nhà. Giả sử thị trường chỉ có bốn người cung ứng với chi phí như sau.

Người cung ứng Chi phí

Xanh 900

Do 800

Tim 600

Vang 500

• Chi phí ở đây được hiểu là chi phí cơ hội của người quét vôi. Nó bao gồm các khoản chi phí bằng tiền (như mua vôi, chổi quét và v.v...) cũng như giá trị mà người thợ gán cho thời gian của chính mình. Đó chính là những hao tổn của người thợ khi làm công việc quét vôi.

• Sở dĩ các người cung ứng có chi phí (hao tổn) khác nhau là vì họ khác nhau về năng lực, hiệu quả sản xuất và khác nhau về giá trị mà họ gán cho thời gian mất đi của họ để làm công việc đó.

• Như vậy, chi phí là giá thấp nhất mà người thợ chấp nhận để làm việc.

• Vì chi phí của người thợ là giá thấp nhất mà anh ta chấp nhận để làm việc, nên chi phí là chỉ tiêu phản ánh sự sẵn sàng bán dịch vụ của anh ta.

• Người thợ nào cũng sẵn sàng bán dịch vụ của mình với giá cao hơn chi phí. Vì như vậy họ sẽ có lợi.

• Người thợ sẽ không bán dịch vụ của mình với giá thấp hơn chi phí.

• Họ bàng quan về việc bán dịch vụ của mình tại mức giá đúng bằng chi phí.

• Khi giá tại cuộc đấu giá là 600 (hoặc thấp hơn một chút), Vàng là người nhận được công việc. Ba người còn lại sẽ bỏ cuộc.

• Vàng hạnh phúc khi làm việc với giá này, vì chi phí của anh ta chỉ có 500.

• Vàng nhận được thặng dư của người sản xuất là 100.

• Thặng dư của người sản xuất là số tiền mà người bán nhận được trừ đi chi phí sản xuất.

• Thặng dư của người sản xuất phản ánh mối lợi mà người bán nhận được từ việc tham gia vào một thị trường.

• Chú ý rằng công việc được giao cho người thợ thực hiện nó với chi phí thấp nhất.

2. Thặng dư tiêu dùng

Lấy ví dụ về một cuộc bán đấu giá một cuốn sách quý, hiếm của Mankiw. Giả sử thị trường chỉ có bốn người mua.

Người mua Sự sẵn sàng thanh toán

A 200

B 150

C 120

D 100

Sở dĩ người mua sẵn sàng trả giá khác nhau là vì họ có sở thích khác nhau.

Số tiền tối đa mà mỗi người mua sẵn sàng trả được gọi là sự sẵn sàng thanh toán.

Số tiền này cho biết người mua đánh giá giá trị hàng hoá là bao nhiêu.

Người mua nào cũng muốn mua cuốn sách với giá thấp hơn sự sẵn sàng thanh toán. Vì như vậy họ sẽ thấy có lợi do giá trị của món đồ đó (theo suy nghĩ của họ) lớn hơn chi phí mà họ bỏ ra.

Nếu giá cao hơn sự sẵn sàng thanh toán của họ, họ sẽ từ bỏ việc mua.

Nếu giá đúng bằng sự sẵn sàng thanh toán, họ sẽ bàng quan về việc mua (tức Tại mức giá ban đầu thấp, bốn người mua đều sẵn sàng thanh toán nhiều hơn. Giá cả nhanh chóng tăng lên.

Khi giá tăng cao hơn 100, D sẽ bỏ cuộc,...

Cuộc đấu giá kết thúc khi A ra giá 150 (hoặc nhiều hơn môt chút).

Như vậy, cuốn sách đã rơi vào tay người đánh giá nó cao nhất.

mua cũng được, không mua cũng được).

Khi A mua được cuốn sách, anh ta cảm thấy có lợi thực sự: anh ta sẵn sàng trả 200 để có được cuốn sách, nhưng chỉ phải trả có 150.

Chúng ta nói rằng A nhận được thặng dư của người tiêu dùng bằng 50.

Thặng dư của người tiêu dùng là số tiền người mua sẵn sàng trả cho một hàng hoá trừ đi số tiền mà người mua thực sự phải trả cho nó.

Thặng dư của người tiêu dùng phản ánh lợi ích mà người mua nhận được khi tham gia vào một thị trường.

Giả sử có hai cuốn sách giống nhau được bán tại cuộc đấu giá. Vẫn có bốn người mua như trên.

Giả định ở đây là:

Hai cuốn sách được đem bán với giá như nhau.

Không có ai muốn mua hơn một cuốn.

Bởi vậy, giá sẽ tăng cho tới khi hai người mua từ bỏ cuộc chơi.

Khi giá bằng 120 (hoặc hơn một chút), C và D từ bỏ cuộc chơi. Cuộc đấu giá kết thúc.

Tại mức giá này, A và B, mỗi ngưòi mua được một cuốn sách. Họ cảm thấy hạnh phúc.

Tương tự như trên, A và B mỗi người nhận được một mức thặng dư của người tiêu dùng.

A là 80 (200 - 120) và B là 30 (150 - 120)

Mức thặng dư của người tiêu dùng A bây giờ cao hơn trước đây vì anh ta nhận được cuốn sách như cũ nhưng phỉ trả ít hơn cho nó.

Tổng mức thặng dư của người tiêu dùng trên thị trường bây giờ là 110 (80 + 30).