I. KHÁI QUÁT CHUNG VÀ HO T ØNG THANH TRA, GIÁM SÁT CæA NGÂN HÀNG NHÀ N¯ÚC VIÆT NAM (NHNNVN)

1. Khái niÇm c¡ quan thanh tra, giám sát ngân hàng

C¡ quan Thanh tra, giám sát ngân hàng là c¡ quan trñc thuÙc Ngân hàng Nhà n°Ûc ViÇt Nam (sau ây gÍi là Ngân hàng Nhà n°Ûc) thñc hiÇn chéc nng thanh tra hành chính, thanh tra chuyên ngành và giám sát chuyên ngành vÁ ngân hàng trong các l)nh vñc thuÙc ph¡m vi qu£n lý nhà n°Ûc cça Ngân hàng Nhà n°Ûc; tham m°u, giúp ThÑng Ñc Ngân hàng Nhà n°Ûc qu£n lý nhà n°Ûc Ñi vÛi các tÕ chéc tín dång, tÕ chéc tài chính quy mô nhÏ, ho¡t Ùng ngân hàng cça các tÕ chéc khác; thñc hiÇn phòng, chÑng ría tiÁn theo quy Ënh cça pháp lu­t.

C¡ quan Thanh tra, giám sát ngân hàng có t° cách pháp nhân, con d¥u, tài kho£n riêng theo quy Ënh cça pháp lu­t và trå sß ·t t¡i thành phÑ Hà NÙi.

2. NhiÇm vå và quyÁn h¡n cça thanh tra ngân hàng:

C¡ quan Thanh tra, giám sát ngân hàng thñc hiÇn nhïng nhiÇm vå, quyÁn h¡n sau ây:

2.1. Trình ThÑng Ñc Ngân hàng Nhà n°Ûc à trình Chính phç, Thç t°Ûng Chính phç:

a) Các dñ án lu­t, dñ th£o nghË quy¿t cça QuÑc hÙi, dñ án pháp lÇnh, dñ th£o nghË quy¿t cça U÷ ban Th°Ýng vå QuÑc hÙi; dñ th£o nghË Ënh cça Chính phç, dñ th£o quy¿t Ënh cça Thç t°Ûng Chính phç vÁ tÕ chéc và ho¡t Ùng cça các tÕ chéc tín dång, tÕ chéc tài chính quy mô nhÏ, ho¡t Ùng ngân hàng cça các tÕ chéc khác, thanh tra, giám sát ngân hàng, phòng, chÑng ría tiÁn theo phân công cça ThÑng Ñc Ngân hàng Nhà n°Ûc;

b) Chi¿n l°ãc, quy ho¡ch, ch°¡ng trình måc tiêu quÑc gia, ch°¡ng trình hành Ùng, Á án, dñ án quan trÍng vÁ phát triÃn hÇ thÑng các tÕ chéc tín dång, tÕ chéc tài chính quy mô nhÏ, ho¡t Ùng ngân hàng cça các tÕ chéc khác, thanh tra, giám sát ngân hàng, phòng, chÑng ría tiÁn.

2.2. Trình ThÑng Ñc Ngân hàng Nhà n°Ûc quy¿t Ënh ho·c ban hành:

a) K¿ ho¡ch dài h¡n, nm nm và hàng nm vÁ phát triÃn hÇ thÑng các tÕ chéc tín dång, tÕ chéc tài chính quy mô nhÏ, ho¡t Ùng ngân hàng cça các tÕ chéc khác, thanh tra, giám sát ngân hàng, phòng, chÑng ría tiÁn;

b) Các dñ th£o thông t° vÁ tÕ chéc và ho¡t Ùng cça các tÕ chéc tín dång, tÕ chéc tài chính quy mô nhÏ, ho¡t Ùng ngân hàng cça các tÕ chéc khác, thanh tra, giám sát ngân hàng, phòng, chÑng ría tiÁn;

c) Quy ch¿, quy Ënh vÁ an toàn ho¡t Ùng ngân hàng; h°Ûng d«n tiêu chu©n, iÁu kiÇn ho¡t Ùng ngân hàng, thành l­p, tÕ chéc l¡i, gi£i thà Ñi vÛi các tÕ chéc tín dång, tÕ chéc tài chính quy mô nhÏ và tÕ chéc khác có ho¡t Ùng ngân hàng; h°Ûng d«n trình tñ, thç tåc, hÓ s¡ c¥p, thu hÓi gi¥y phép thành l­p và ho¡t Ùng cça các tÕ chéc tín dång, tÕ chéc tài chính quy mô nhÏ và các lo¡i gi¥y phép ho¡t Ùng ngân hàng khác;

d) ViÇc c¥p, thu hÓi gi¥y phép thành l­p và ho¡t Ùng cça các tÕ chéc tài chính quy mô nhÏ, tÕ chéc tín dång, trë tr°Ýng hãp do Thç t°Ûng Chính phç quy¿t Ënh; viÇc c¥p, thu hÓi gi¥y phép mß chi nhánh, vn phòng ¡i diÇn cça tÕ chéc tín dång n°Ûc ngoài t¡i ViÇt Nam và các lo¡i gi¥y phép ho¡t Ùng ngân hàng khác theo phân công cça ThÑng Ñc Ngân hàng Nhà n°Ûc;

e) ViÇc gi£i thÃ, ch¥p thu­n chia, tách, hãp nh¥t, sáp nh­p, mua l¡i các tÕ chéc tín dång, tÕ chéc tài chính quy mô nhÏ theo phân công cça ThÑng Ñc Ngân hàng Nhà n°Ûc;

f) Ch¥p thu­n viÇc mß, ch¥m dét ho¡t Ùng sß giao dËch, chi nhánh, vn phòng ¡i diÇn ß trong n°Ûc và n°Ûc ngoài, thành l­p ¡n vË sñ nghiÇp trñc thuÙc các tÕ chéc tín dång ViÇt Nam, tÕ chéc tài chính quy mô nhÏ; cho phép các tÕ chéc tín dång ViÇt Nam thành l­p công ty trñc thuÙc h¡ch toán Ùc l­p, góp vÑn thành l­p tÕ chéc tín dång liên doanh ß n°Ûc ngoài; ch¥p thu­n nhïng thay Õi cça tÕ chéc tín dång, tÕ chéc tài chính quy mô nhÏ mà pháp lu­t quy Ënh ph£i °ãc Ngân hàng Nhà n°Ûc ch¥p thu­n tr°Ûc khi thñc hiÇn theo phân công cça ThÑng Ñc Ngân hàng Nhà n°Ûc;

g) Chu©n y iÁu lÇ cça các tÕ chéc tín dång, tÕ chéc tài chính quy mô nhÏ, chu©n y Chç tËch và các thành viên khác trong HÙi Óng qu£n trË, Tr°ßng ban và các thành viên khác trong Ban kiÃm soát, TÕng giám Ñc (Giám Ñc) cça các tÕ chéc tín dång, trë tr°Ýng hãp do Thç t°Ûng Chính phç bÕ nhiÇm theo phân công cça ThÑng Ñc Ngân hàng Nhà n°Ûc;

h) Á án c¡ c¥u l¡i các tÕ chéc tín dång, tÕ chéc tài chính quy mô nhÏ và ho¡t Ùng ngân hàng cça các tÕ chéc khác theo phân công cça ThÑng Ñc Ngân hàng Nhà n°Ûc

2.3. PhÕ bi¿n, tuyên truyÁn và tÕ chéc thñc hiÇn các vn b£n quy ph¡m pháp lu­t, chính sách, chi¿n l°ãc, quy ho¡ch, k¿ ho¡ch, ch°¡ng trình, dñ án, Á án sau khi °ãc c¡ quan nhà n°Ûc có th©m quyÁn ban hành ho·c phê duyÇt.

2.4. Thanh tra chuyên ngành vÁ ngân hàng theo quy Ënh cça pháp lu­t và phân công cça ThÑng Ñc Ngân hàng Nhà n°Ûc:

a) Thanh tra viÇc ch¥p hành pháp lu­t vÁ tiÁn tÇ và ho¡t Ùng ngân hàng, viÇc thñc hiÇn các quy Ënh trong gi¥y phép thành l­p và ho¡t Ùng cça các tÕ chéc tín dång, tÕ chéc tài chính quy mô nhÏ và gi¥y phép ho¡t Ùng ngân hàng cça các tÕ chéc khác;

b) Thanh tra vå viÇc khác do ThÑng Ñc Ngân hàng Nhà n°Ûc giao;

c) ánh giá méc Ù rçi ro, nng lñc qu£n trË rçi ro, tình hình tài chính và ho¡t Ùng cça Ñi t°ãng thanh tra ngân hàng;

d) Á xu¥t ThÑng Ñc Ngân hàng Nhà n°Ûc áp dång biÇn pháp xí lý Ñi vÛi Ñi t°ãng thanh tra ngân hàng có hành vi vi ph¡m pháp lu­t ho·c ho¡t Ùng không an toàn; ·t, ch¥m dét tình tr¡ng giám sát ·c biÇt, kiÃm soát ·c biÇt Ñi vÛi tÕ chéc tín dång, tÕ chéc tài chính quy mô nhÏ; ình chÉ mÙt ho·c mÙt sÑ ho¡t Ùng ngân hàng cça tÕ chéc tín dång, tÕ chéc tài chính quy mô nhÏ và tÕ chéc khác có ho¡t Ùng ngân hàng; thu hÓi gi¥y phép thành l­p và ho¡t Ùng cça tÕ chéc tín dång, tÕ chéc tài chính quy mô nhÏ, gi¥y phép ho¡t Ùng ngân hàng cça tÕ chéc khác; các biÇn pháp xí lý khác theo quy Ënh cça pháp lu­t;

e) Ki¿n nghË c¡ quan nhà n°Ûc có th©m quyÁn áp dång biÇn pháp b£o £m thi hành pháp lu­t, phòng ngëa, ngn ch·n và xí lý rçi ro, xí lý c¡ quan, tÕ chéc, cá nhân vi ph¡m pháp lu­t vÁ tiÁn tÇ và ho¡t Ùng ngân hàng, ình chÉ viÇc thi hành ho·c hu÷ bÏ nhïng quy Ënh trái pháp lu­t °ãc phát hiÇn thông qua công tác thanh tra ngân hàng;

f) Theo dõi, kiÃm tra, ôn Ñc viÇc thñc hiÇn k¿t lu­n, ki¿n nghË, quy¿t Ënh xí lý vÁ thanh tra, giám sát cça ThÑng Ñc Ngân hàng Nhà n°Ûc và C¡ quan Thanh tra, giám sát ngân hàng;

g) Tr°ng t­p cán bÙ, công chéc cça c¡ quan, tÕ chéc có liên quan tham gia oàn thanh tra.

2.5. Giám sát chuyên ngành vÁ ngân hàng theo quy Ënh cça pháp lu­t và phân công cça ThÑng Ñc Ngân hàng Nhà n°Ûc

a) Giám sát các Ñi t°ãng giám sát ngân hàng trong viÇc thñc hiÇn các quy Ënh cça pháp lu­t vÁ an toàn ho¡t Ùng ngân hàng, vÁ tiÁn tÇ và ho¡t Ùng ngân hàng, các iÁu kiÇn c¥p phép, các quy Ënh trong gi¥y phép thành l­p và ho¡t Ùng, gi¥y phép ho¡t Ùng ngân hàng;

b) Phân tích, ánh giá tình hình tài chính, ho¡t Ùng, qu£n trË, iÁu hành và méc Ù rçi ro cça Ñi t°ãng giám sát ngân hàng; phát hiÇn, c£nh báo các rçi ro gây m¥t an toàn ho¡t Ùng ngân hàng và nguy c¡ d«n ¿n vi ph¡m pháp lu­t vÁ tiÁn tÇ và ho¡t Ùng ngân hàng;

c) KiÃm tra, xác minh, ti¿n hành ti¿p xúc trñc ti¿p vÛi Ñi t°ãng giám sát ngân hàng;

d) Thu th­p, tÕng hãp, xí lý tài liÇu, thông tin có liên quan và xây dñng c¡ sß dï liÇu phåc vå giám sát ngân hàng;

e) Yêu c§u Ñi t°ãng giám sát ngân hàng báo cáo, cung c¥p Ënh kó ho·c khi c§n thi¿t các tài liÇu, thông tin có liên quan;

f) Yêu c§u Ñi t°ãng giám sát ngân hàng ph£i thñc hiÇn kiÃm toán Ùc l­p à phåc vå yêu c§u thanh tra, giám sát ngân hàng trong tr°Ýng hãp c§n thi¿t;

g) Ki¿n nghË ThÑng Ñc Ngân hàng Nhà n°Ûc, c¡ quan nhà n°Ûc có th©m quyÁn áp dång biÇn pháp phòng ngëa, ngn ch·n và xí lý rçi ro, vi ph¡m pháp lu­t, sía Õi, bÕ sung, ình chÉ viÇc thi hành, hu÷ bÏ nhïng quy Ënh trái pháp lu­t ho·c £nh h°ßng ¿n an toàn ho¡t Ùng ngân hàng;

h) Áp dång biÇn pháp phòng ngëa, ngn ch·n à b£o £m an toàn ho¡t Ùng ngân hàng trong tr°Ýng hãp kh©n c¥p.

2.6. Xí ph¡t vi ph¡m hành chính theo quy Ënh cça pháp lu­t vÁ xí lý vi ph¡m hành chính.

2.7. Giúp ThÑng Ñc Ngân hàng Nhà n°Ûc thñc hiÇn nhïng nhiÇm vå, quyÁn h¡n vÁ phòng, chÑng ría tiÁn:

a) àm phán, ký k¿t các tho£ thu­n quÑc t¿ trong viÇc trao Õi thông tin vÁ các giao dËch áng ngÝ có liên quan tÛi ría tiÁn; tÕ chéc, h°Ûng d«n và kiÃm tra viÇc thñc hiÇn các tho£ thu­n quÑc t¿ ó theo quy Ënh cça pháp lu­t;

b) PhÑi hãp vÛi các c¡ quan, tÕ chéc, cá nhân hïu quan trong viÇc thñc hiÇn các biÇn pháp phòng, chÑng ría tiÁn theo quy Ënh cça pháp lu­t;

c) H°Ûng d«n viÇc thñc hiÇn các yêu c§u hãp tác quÑc t¿ cho các c¡ quan, tÕ chéc tham gia hãp tác quÑc t¿ vÁ phòng, chÑng ría tiÁn;

d) Ti¿p nh­n, tÕng hãp, phân tích, xí lý, l°u giï, cung c¥p thông tin, tài liÇu, hÓ s¡ vÁ các giao dËch; c£nh báo ho·c khuy¿n nghË tÛi các cá nhân, tÕ chéc và c¡ quan nhà n°Ûc có th©m quyÁn có liên quan vÁ nhïng v¥n Á n£y sinh të các giao dËch °ãc báo cáo; chuyÃn cho các c¡ quan nhà n°Ûc có th©m quyÁn tài liÇu, hÓ s¡ vå viÇc có thà liên quan tÛi ría tiÁn à thanh tra, iÁu tra, xí lý theo quy Ënh cça pháp lu­t;

e) Yêu c§u các c¡ quan, tÕ chéc, cá nhân có liên quan cung c¥p tài liÇu, hÓ s¡ các thông tin vÁ các giao dËch theo quy Ënh pháp lu­t vÁ phòng, chÑng ría tiÁn.

2.8. Gi£i quy¿t khi¿u n¡i, tÑ cáo, phòng, chÑng tham nhing, thñc hành ti¿t kiÇm, chÑng lãng phí theo quy Ënh cça pháp lu­t.

2.9. H°Ûng d«n, kiÃm tra các ¡n vË trong ngành ngân hàng thñc hiÇn các quy Ënh cça pháp lu­t vÁ thanh tra, giám sát ngân hàng, khi¿u n¡i, tÑ cáo, phòng, chÑng tham nhing và phòng, chÑng ría tiÁn trong ph¡m vi qu£n lý nhà n°Ûc cça Ngân hàng Nhà n°Ûc.

2.10. TÕng hãp, báo cáo k¿t qu£ công tác thanh tra, giám sát ngân hàng, gi£i quy¿t khi¿u n¡i, tÑ cáo, phòng, chÑng tham nhing và phòng, chÑng ría tiÁn thuÙc ph¡m vi qu£n lý nhà n°Ûc cça Ngân hàng Nhà n°Ûc.

2.11. H°Ûng d«n, kiÃm tra ho¡t Ùng cça hÙi, tÕ chéc phi chính phç trong các l)nh vñc thuÙc ph¡m vi qu£n lý cça Ngân hàng Nhà n°Ûc theo phân c¥p, u÷ quyÁn cça ThÑng Ñc Ngân hàng Nhà n°Ûc.

2.12. TÕ chéc nghiên céu, éng dång ti¿n bÙ khoa hÍc và công nghÇ vào ho¡t Ùng thanh tra, giám sát ngân hàng, phòng, chÑng ría tiÁn; hiÇn ¡i hoá c¡ sß v­t ch¥t kù thu­t cça hÇ thÑng thanh tra, giám sát ngân hàng, phòng, chÑng ría tiÁn.

2.13. Hãp tác quÑc t¿ trong l)nh vñc thanh tra, giám sát ngân hàng, phòng, chÑng ría tiÁn theo phân c¥p cça ThÑng Ñc Ngân hàng Nhà n°Ûc.

2.14. PhÑi hãp vÛi các c¡ quan, tÕ chéc có liên quan ào t¡o, bÓi d°áng vÁ chuyên môn, nghiÇp vå Ñi vÛi cán bÙ, công chéc, viên chéc làm công tác thanh tra, giám sát ngân hàng, khi¿u n¡i, tÑ cáo, phòng, chÑng tham nhing và phòng, chÑng ría tiÁn

2.15. Thñc hiÇn c£i cách hành chính trong các l)nh vñc ho¡t Ùng cça C¡ quan Thanh tra, giám sát ngân hàng theo k¿ ho¡ch c£i cách hành chính cça Ngân hàng Nhà n°Ûc.

2.16. Qu£n lý tÕ chéc bÙ máy, biên ch¿; thñc hiÇn ch¿ Ù tiÁn l°¡ng và ch¿ Ù, chính sách ãi ngÙ, tuyÃn dång, sí dång, bÕ nhiÇm, miÅn nhiÇm, cách chéc, nghÉ h°u, thôi viÇc, khen th°ßng, k÷ lu­t Ñi vÛi cán bÙ, công chéc, viên chéc thuÙc C¡ quan Thanh tra, giám sát ngân hàng theo phân c¥p cça ThÑng Ñc Ngân hàng Nhà n°Ûc.

2.17. Qu£n lý, sí dång tài chính, tài s£n °ãc giao theo phân c¥p cça ThÑng Ñc Ngân hàng Nhà n°Ûc và quy Ënh cça pháp lu­t.

2.18. Thñc hiÇn các nhiÇm vå, quyÁn h¡n khác theo quy Ënh cça pháp lu­t và phân công cça ThÑng Ñc Ngân hàng Nhà n°Ûc.

3. NÙi dung ho¡t Ùng thanh tra và giám sát ngân hàng:

3.1 NÙi dung ho¡t Ùng thanh tra ngân hàng:

a) Thanh tra viÇc ch¥p hành pháp lu­t vÁ tiÁn tÇ và ho¡t Ùng ngân hàng, viÇc thñc hiÇn các quy Ënh trong gi¥y phép thành l­p và ho¡t Ùng, gi¥y phép ho¡t Ùng ngân hàng cça Ñi t°ãng thanh tra ngân hàng;

b) Xem xét, ánh giá méc Ù rçi ro, nng lñc qu£n trË rçi ro và tình hình tài chính cça Ñi t°ãng thanh tra ngân hàng;

c) Ki¿n nghË c¡ quan nhà n°Ûc có th©m quyÁn sía Õi, bÕ sung, hu÷ bÏ ho·c ban hành các vn b£n quy ph¡m pháp lu­t phù hãp vÛi quy Ënh cça pháp lu­t và yêu c§u qu£n lý nhà n°Ûc trong l)nh vñc tiÁn tÇ và ho¡t Ùng ngân hàng;

d) Ki¿n nghË, yêu c§u Ñi t°ãng thanh tra ngân hàng có biÇn pháp h¡n ch¿, gi£m thiÃu và xí lý rçi ro à b£o £m an toàn ho¡t Ùng ngân hàng và phòng ngëa, ngn ch·n hành Ùng d«n ¿n vi ph¡m pháp lu­t;

e) Phát hiÇn, ngn ch·n và xí lý theo th©m quyÁn; ki¿n nghË c¡ quan nhà n°Ûc có th©m quyÁn xí lý vi ph¡m pháp lu­t vÁ tiÁn tÇ và ho¡t Ùng ngân hàng.

3.2. NÙi dung ho¡t Ùng giám sát ngân hàng:

a) Thu th­p, tÕng hãp và xí lý các tài liÇu, thông tin, dï liÇu theo yêu c§u giám sát ngân hàng;

b) Xem xét, theo dõi tình hình ch¥p hành các quy Ënh vÁ an toàn ho¡t Ùng ngân hàng và các quy Ënh khác cça pháp lu­t vÁ tiÁn tÇ và ho¡t Ùng ngân hàng, viÇc thñc hiÇn các k¿t lu­n, ki¿n nghË, quy¿t Ënh xí lý vÁ thanh tra, giám sát ngân hàng;

c) Phân tích, ánh giá tình hình tài chính, ho¡t Ùng, qu£n trË, iÁu hành và méc Ù rçi ro cça tÕ chéc tín dång;

d) Phát hiÇn, c£nh báo các rçi ro gây m¥t an toàn ho¡t Ùng ngân hàng và nguy c¡ d«n ¿n vi ph¡m pháp lu­t vÁ tiÁn tÇ và ho¡t Ùng ngân hàng;

e) Ki¿n nghË, Á xu¥t biÇn pháp phòng ngëa, ngn ch·n và xí lý rçi ro, vi ph¡m pháp lu­t.

4. C¡ c¥u tÕ chéc và iêù hành cça thanh tra ngân hàng:

4.1 C¡ c¥u tÕ chéc : bao gÓm

1. Vå Thanh tra các tÕ chéc tín dång trong n°Ûc (gÍi t¯t là Vå I)

2. Vå Thanh tra các tÕ chéc tín dång n°Ûc ngoài (gÍi t¯t là Vå II)

3. Vå Thanh tra hành chính, gi£i quy¿t khi¿u n¡i, tÑ cáo và phòng, chÑng tham nhing (gÍi t¯t là Vå III).

4. Vå Giám sát ngân hàng (gÍi t¯t là Vå IV)

5. Vå Chính sách an toàn ho¡t Ùng ngân hàng (gÍi t¯t là Vå V).

6. Vå Qu£n lý c¥p phép các tÕ chéc tín dång và ho¡t Ùng ngân hàng (gÍi t¯t là Vå VI).

7. Vn phòng.

8. Cåc Phòng, chÑng ría tiÁn.

Các tÕ chéc quy Ënh të kho£n 1 ¿n kho£n 8 iÁu này °ãc tÕ chéc phòng.

ThÑng Ñc Ngân hàng Nhà n°Ûc quy Ënh chéc nng, nhiÇm vå, quyÁn h¡n và c¡ c¥u tÕ chéc thuÙc C¡ quan Thanh tra, giám sát ngân hàng.

4.2 Lãnh ¡o C¡ quan Thanh tra, giám sát ngân hàng

1. C¡ quan Thanh tra, giám sát ngân hàng có Chánh Thanh tra, giám sát ngân hàng và không quá 03 Phó Chánh Thanh tra, giám sát ngân hàng.

2. Chánh Thanh tra, giám sát ngân hàng do ThÑng Ñc Ngân hàng Nhà n°Ûc bÕ nhiÇm, miÅn nhiÇm, cách chéc sau khi thÑng nh¥t vÛi TÕng Thanh tra.

ThÑng Ñc Ngân hàng Nhà n°Ûc bÕ nhiÇm, miÅn nhiÇm, cách chéc Phó Chánh Thanh tra, giám sát ngân hàng theo Á nghË cça Chánh Thanh tra, giám sát ngân hàng và quy Ënh cça pháp lu­t.

3. Chánh Thanh tra, giám sát ngân hàng chËu trách nhiÇm tr°Ûc ThÑng Ñc Ngân hàng Nhà n°Ûc và tr°Ûc pháp lu­t vÁ toàn bÙ ho¡t Ùng cça C¡ quan Thanh tra, giám sát ngân hàng; Phó Chánh Thanh tra, giám sát ngân hàng chËu trách nhiÇm tr°Ûc Chánh Thanh tra, giám sát ngân hàng và tr°Ûc pháp lu­t vÁ l)nh vñc công tác °ãc phân công phå trách.

4. Chánh Thanh tra, giám sát ngân hàng thñc hiÇn nhiÇm vå, quyÁn h¡n cça Chánh Thanh tra BÙ, c¡ quan ngang BÙ theo quy Ënh cça pháp lu­t vÁ thanh tra và các quy Ënh khác cça pháp lu­t có liên quan.

5. Các ph°¡ng pháp ti¿n hành thanh tra giám sát ngân hàng:

5.1 Giám sát të xa:

- Giám sát të xa là viÇc gián ti¿p kiÃm tra thông qua tÕng hãp và phân tích báo cáo à ánh giá các nÙi dung ho¡t Ùng sau ây cça tÕ chéc tín dång:

(DiÅn bi¿n vÁ c¡ c¥u tài s£n nã và tài s£n có;

(Ch¥t l°ãng tín dång, b£o lãnh, hùn vÑn, liên doanh...;

(ViÇc £m b£o kh£ nng thanh toán;

(Tình hình thu nh­p, chi phí và k¿t qu£ kinh doanh;

(ViÇc thñc hiÇn các Quy ch¿ an toàn cça Ngân hàng Nhà n°Ûc.

- Ph°¡ng pháp giám sát të xa Ñi vÛi ho¡t Ùng cça tÕ chéc tín dång:

a. Cn cé vào báo cáo cân Ñi tài kho£n k¿ toán, các chÉ tiêu thÑng kê ngoài cân Ñi và các lo¡i báo cáo khác do tÕ chéc tín dång gíi ¿n theo ch¿ Ù thông tin báo cáo hiÇn hành cça Ngân hàng Nhà n°Ûc, Thanh tra Ngân hàng Nhà n°Ûc xí lý sÑ liÇu, tÕng hãp và phân tích tình hình ho¡t Ùng Ñi vÛi tëng tÕ chéc tín dång và toàn bÙ hÇ thÑng Ngân hàng theo các nÙi dång t¡i iÁu 1 Quy ch¿ này.

b. Ënh kó (6 tháng ho·c 1 nm), Thanh tra Ngân hàng Nhà n°Ûc cn cé k¿t qu£ giám sát të xa, k¿t hãp vÛi k¿t qu£ thanh tra t¡i ch× và kiÃm toán (n¿u có) Ã x¿p lo¡i theo Quy ch¿ x¿p lo¡i tÕ chéc tín dång cça Ngân hàng nhà n°Ûc.

c. Hàng tháng, Thanh tra Ngân hàng Nhà n°Ûc thông báo k¿t qu£ giám sát të xa, kèm theo lÝi nh­n xét và ki¿n nghË nhïng v¥n Á ph£i ch¥n chÉnh ¿n tÕ chéc tín dång, ho·c chi nhánh phå thuÙc cça tÕ chéc tín dång. N¿u phát hiÇn nhïng vi ph¡m nghiêm trÍng, Thanh tra Ngân hàng Nhà n°Ûc cí cán bÙ ¿n kiÃm tra trñc ti¿p t¡i ¡n vË °ãc giám sát và yêu c§u ch¥n chÉnh ngay.

5.2 Thanh tra t¡i ch×

Thanh tra t¡i ch× là viÇc tÕ chéc thanh tra t¡i n¡i làm viÇc cça các Ñi t°ãng thanh tra, trên c¡ sß kiÃm tra, xem xét tài liÇu có liên quan nh° các báo cáo k¿t toán, thÑng kê, các chéng të, tài liÇu, sÕ sách, hãp Óng cam k¿t.. cça ngân hàng và các ¡n vË liên quan.

Thanh tra t¡i ch× có thà ti¿n hành Ënh kó ho·c Ùt xu¥t.

(Ph°¡ng pháp ti¿n hành mÙt cuÙc thanh tra t¡i ch×:

- KiÃm tra tính hãp lÇ, hãp pháp cça chéng të k¿ toán, të ó ánh giá ch¥t l°ãng kiÃm soát cça nhân viên k¿ toán và viÇc tuân thç các quy Ënh vÁ giao, nh­n, kiÃm soát chéng të k¿ toán,&

- Ñi chi¿u sÑ liÇu chi ti¿t giïa b£ng kê chéng të vÛi sÕ chi ti¿t, k¿t hãp sÕ, sÕ cái và cân Ñi à xác Ënh tính kËp thÝi chính xác cu£ viÇc h¡ch toán. KiÃm tra hÇ thÑng k¿ toán °ãc áp dång và Ù phù hãp cça hÇ thÑng k¿ toán ó vÛi hÇ thÑng k¿ toán do NHTW quy Ënh.

- KiÃm tra viÇc l°u trï, b£o qu£n chéng të, tài liÇu k¿ toán £m b£o úng quy Ënh cça pháp lu­t và cça NHTW vÁ an toàn khi l°u trï

Thanh tra viên cn cé b£ng cân Ñi tài kho£n chung, các sÕ phå chi ti¿t, các lo¡i báo cáo ngày °ãc chÍn làm thÝi iÃm kiÃm tra, à phân tích và x¿p lo¡i các tài s£n c¥u thành tài kho£n dÅ bi¿n Ùng: các tài kho£n treo trÅ, tài kho£n trung chuyÃn, tài kho£n có nhiÁu nghi v¥n à Ñi chi¿u các chéng të , k¿ toán chi ti¿t( tài kho£n ph£i thu, ph£i tr£, lãi treo..)

à tiÇn lãi cho viÇc kiÃm tra, thanh tra viên l­p b£ng cân Ñi tóm t¯t à làm c¡ sß cho viÇc kiÃm tra l§n l°ãt qua các ph§n, kà c£ nÙi b£ng và ngo¡i tÕng k¿t tài s£n:

B¢NG TÔNG K¾T TÀI S¢N TÓM T®T

Tài s£n có Tài s£n nã - TiÁn m·t và chéng të có giá

- TiÁn gíi, cho vay các TCTD

- Cho vay và kinh doanh vÛi các khách hàng

- Tài s£n cÑ Ënh

- Tài s£n Có khác - TiÁn gíi, tiÁn vay các ngân hàng

- TiÁn gíi ti¿t kiÇm cça khách hàng

- VÑn và các quù

- Tài s£n nã khác - Ti¿n hành phân tích tài s£n nã và tài s£n có

6. Quy Ënh vÁ xí lý vi ph¡m trong thanh tra NH ß ViÇt Nam

6.1 Quy Ënh xí ph¡t vi ph¡m hành chính trong giám sát thanh tra NHNN

Vi ph¡m hành chính trong l)nh vñc tiÁn tÇ ngân hàng là nhïng hành vi cÑ ý ho·c vô ý cç các tÕ chéc cá nhân vi ph¡m quy t¯c qu£n lí nhà n°Ûc trong l)nh vñc tiÁn tÇ và ho¡t Ùng ngân hàng mà ch°a ¿n méc truy céu trách nhiÇm hình sñ và theo quy Ënh cça pháp lu­t ph£i xí lí hành chính.

6.2 Hình théc xí lí hành chính:

Có 3 hình théc xí ph¡t vi ph¡m hành chính:

+ C£nh cáo;

+ Ph¡t tiÁn;

+ Áp dång các biÇn pháp bÕ sung: T°Ûc quyÁn sí dång mÙt ho·c mÙt sÑ nghiÇp vå ngân hàng.

Ñi t°ãng áp dång quyÁn xí ph¡t:

Chánh thanh tra ngân hàng nhà n°Ûc.

Chánh thanh tra ngân hàng nhà n°Ûc tÉnh thành phÑ.

Thanh tra viên ngân hàng ang thi hành công vå.

6.3 Các hành vi vi ph¡m hành chính bË xí ph¡t:

+ VÁ gi¥y phép thành l­p và ho¡t Ùng, gi¥y phép ho¡t Ùng và nghiêp vå.

+ VÁ thành l­p, gi£ thÃ, trå sã cça tÕ chéc tín dång.

+ VÁ qu£n trË iÁu hành, kiÃm soát.

+ VÁ kiÃm tra, kiÃm toán nÙi bÙ.

+ VÁ huy Ùng vÑn:

Vi ph¡m vÁ nh­n tiÁn gíi.

Vi ph¡m vÁ gi¥y tÝ có giá.

+ VÁ cho vay.

+ VÁ chi¿t kh¥u tái chi¿t kh¥u, c§m cÑ th°¡ng phi¿u và các gi¥y tÝ có giá ng¯n h¡n khác.

+ VÁ b£o lãnh.

+ VÁ cho thuê tài chính.

+ Qu£n lí ngo¡i hÑi kinh doanh vàng.

+ VÁ k¿ toán thÑng kê.

+ VÁ an toàn kho quù.

+ Mß tài kho£n và duy trì dñ trï b¯t buÙc.

+ Vi ph¡m vÁ các qiy.

+ VÁ mua §u t° vÁ tài s£n cÑ Ënh.

+ VÁ kinh doanh b¥t Ùng s£n.

+ VÁ t÷ lÇ an toàn trong ho¡t Ùng.

+ VÁ giÛi h¡n góp vÑn mua cÕ ph§n.

+ Dñ phòng rçi ro.

+ Qu£n lý thanh tra báo cáo ho¡t Ùng ngân hàng.

+ Bí m­t trong ho¡t Ùng ngân hàng.

+ Xâm ph¡m quyÁn tñ chç kinh doanh cça tÕ chéc tín dång.

+ VÁ c£n trß thanh tra, kiÃm tra, thñc hiÇn yêu c§u cça thanh tra.

+ C¡nh tranh b¥t hãp pháp.

+ VÁ các kho£n tiÁn bË phát hiÇn có nguÓn gÑc ch°a rõ ràng.

7. Quy Ënh vÁ x¿p lo¡i các NHTM:

Theo quy¿t Ënh sÑ 06/ 2008/ Q- NHNN ng§y 12/03/2008 cça thÑng Ñc ngân hàng Nhà n°Ûc quy Ënh vÁ x¿p lo¡i ngân hàng th°¡ng m¡i cÕ ph§n. Quy Ënh này áp dång Ñi vÛi các NHTMCP °ãc phép thành l­p và ho¡t Ùng ß VN theo quy Ënh cça Lu­t các tÕ chéc tín dång.

Các chÉ tiêu ánh gía x¿p lo¡i:

VÑn tñ có.

Ch¥t l°ãng tài s£n

Nng lñc qu£n trË.

K¿t qu£ ho¡t Ùng kinh doanh.

Kh£ nng thanh toán.

C¡ c¥u iÃm cça các chÉ tiêu và tÕng sÑ iÃm ánh gía x¿p lo¡i.

1, TÕng sÑ iÃm ánh giá x¿p lo¡i cça mÙt NHTMCP là 100 iÃm

2, C¡ c¥u cça tëng chÉ tiêu ánh giá x¿p lo¡i nh° sau:

- VÑn tñ có: Méc iÃm tÑi a là 15 iÃm, tÑi thiÃu là 3 iÃm

- Ch¥t l°ãng tài s£n: Méc iÃm tÑi a là 35 iÃm, tÑi thiÃu là 0 iÃm

- Nng lñc qu£n trË: Méc iÃm tÑi a là 15 iÃm, tÑi thiÃu là 0 iÃm.

- K¿t qu£ ho¡t Ùng kinh doanh: Méc iÃm tÑi a là 20 iÃm, tÑi thiÃu là 0 iÃm.

- Kh£ nng thanh toán: Méc iÃm tÑi a là 15 iÃm, tÑi thiÃu là 0 iÃm.

II. THðC TR NG HO T ØNG GIÁM SÁT CæA NGÂN HÀNG NHÀ N¯ÚC VIÆT NAM ÐI VÚI NGÂN HÀNG TH¯ NG M I

II.1. K¾T QU¢ T ¯âC

Thñc tr¡ng ho¡t Ùng giám sát NHTM cça NHNN có thà °ãc nhìn nh­n mÙt sÑ k¿t qu£ d°Ûi ây:

1. Khuôn khÕ pháp lý vÁ thanh tra, giám sát ngân hàng ngày càng °ãc nâng cao

HÇ thÑng pháp lu­t ViÇt Nam ngày càng °ãc hoàn thiÇn vÛi nhiÁu iÁu lu­t iÁu chÉnh chung và lu­t chuyên ngành °ãc ban hành. ViÇc ban hành Lu­t NHNN, Lu­t các TCTD, Lu­t Thanh tra thay th¿ cho các vn b£n d°Ûi lu­t ã góp ph§n hoàn thiÇn mÙt b°Ûc quan trÍng trong khuôn khÕ pháp lý vÁ giám sát ngân hàng, t¡o nÁn t£ng pháp lý cho viÇc hình thành và kiÇn toàn mô hình tÕ chéc và ho¡t Ùng thanh tra ngân hàng t°¡ng Ñi phù hãp vÛi thñc tiÅn. Theo ó, nhiÇm vå, quyÁn h¡n, quy trình, thç tåc và các ch¿ tài vÁ thanh tra ngân hàng °ãc xác Ënh rõ h¡n.

2. Tëng b°Ûc xây dñng °ãc nÙi dung giám sát theo kËp vÛi sñ phát triÃn cça ho¡t Ùng ngân hàng và các yêu c§u cça thông lÇ quÑc t¿

Cho ¿n nay, cùng vÛi à phát triÃn cça hÇ thÑng ngân hàng c£ vÁ quy mô, sÑ l°ãng và lo¡i hình, ho¡t Ùng thanh tra giám sát cça NHNN không chÉ dëng l¡i ß ho¡t Ùng kiÃm tra tính tuân thç cça các ngân hàng, mà ã có °ãc Ënh h°Ûng phát triÃn rõ ràng là ph£i xây dñng °ãc hÇ thÑng giám sát ngân hàng mang tính c£nh báo rçi ro cho ho¡t Ùng cça tëng ngân hàng cing nh° hÇ thÑng ngân hàng. Chính vì v­y, nÙi dung giám sát °ãc xây dñng vÛi các Quy¿t Ënh sÑ 398/1999/Q-NHNN3 vÁ ho¡t Ùng giám sát të xa, Quy¿t Ënh sÑ 06/2008/Q-NHNN vÁ x¿p lo¡i NHTM cÕ ph§n, Quy¿t Ënh sÑ 457/2005/Q-NHNN vÁ các t÷ lÇ b£o £m an toàn trong ho¡t Ùng ngân hàng, Quy¿t Ënh sÑ 493/2005/Q-NHNN vÁ phân lo¡i nã, trích l­p và sí dång dñ phòng à xí lý rçi ro, ... ã ph§n nào áp éng °ãc yêu c§u vÁ b£o £m an toàn cho hÇ thÑng ngân hàng.

Các nÙi dung giám sát ã không chÉ t­p trung vào các y¿u tÑ Ënh l°ãng mang tính truyÁn thÑng nh° vÑn tñ có, giÛi h¡n tín dång, ch¥t l°ãng tín dång mà ã °ãc mß rÙng cho các y¿u tÑ Ënh tính nh° theo dõi diÅn bi¿n c¡ c¥u tài s£n nã, tài s£n có, xem xét các mÑi quan hÇ giïa vÑn và sí dång vÑn; viÇc £m b£o kh£ nng chi tr£ hay ánh giá tính thanh kho£n cça ngân hàng (Q 398). Các t÷ lÇ b£o £m an toàn trong ho¡t Ùng ngân hàng (Q 457) cing ã °ãc tính toán dña trên các c¡ sß khoa hÍc do các tÕ chéc tài chính quÑc t¿ °a ra, £m b£o tính thÑng nh¥t trong qu£n lý v) mô, phân lo¡i ngân hàng, ánh giá so sánh nhóm ngân hàng cùng lo¡i và toàn hÇ thÑng ngân hàng. Các quy Ënh x¿p lo¡i NHTM cÕ ph§n °ãc ban hành kèm theo Q 06/2008/Q-NHNN là mÙt quy¿t Ënh mÛi °ãc xây dñng dña trên các tiêu chí ánh giá CAMEL nh±m °a ra các thang iÃm cho các chÉ tiêu x¿p lo¡i cå thÃ. Trên c¡ sß ó, các NHTM cÕ ph§n °ãc x¿p lo¡i theo các h¡ng A, B, C, D vÛi ý ngh)a të tÑt ¿n x¥u.

3. TÕ chéc giám sát °ãc thñc hiÇn trên c£ hai nÙi dung là giám sát të xa và thanh tra t¡i ch×

Tr°Ûc ây, ho¡t Ùng thanh tra chç y¿u t­p trung vào thanh tra t¡i ch× nh±m kiÃm tra tính tuân thç cça các NHTM. HiÇn nay, vÛi viÇc hình thành Phòng giám sát và phân tích, ho¡t Ùng giám sát NHTM cça NHNN ã °ãc triÃn khai mÙt cách toàn diÇn h¡n. Ho¡t Ùng thanh tra giám sát không còn chÉ t­p trung vào viÇc ti¿n hành thanh tra t¡i ch× mà ã °ãc nâng t§m vÛi các ho¡t Ùng giám sát të xa do Phòng giám sát và phân tích thñc hiÇn. VÛi måc ích theo dõi th°Ýng xuyên tình tr¡ng cça tëng NHTM cing nh° tình tr¡ng cça hÇ thÑng NHTM, phân tích xu h°Ûng cça các NHTM qua các nm, so sánh theo các nhóm t°¡ng °¡ng; të ó, có nhïng nh­n bi¿t sÛm vÁ các rçi ro và các v¥n Á tài chính à có các ph°¡ng h°Ûng và biÇn pháp kËp thÝi. Ho¡t Ùng giám sát të xa cça Thanh tra Ngân hàng ã óng góp mÙt vai trò quan trÍng trong viÇc cçng cÑ ch¥t l°ãng cho ho¡t Ùng thanh tra t¡i ch×. Të các k¿t qu£ giám sát cça bÙ ph­n giám sát të xa, các k¿ ho¡ch thanh tra t¡i ch× Ënh kó ho·c Ùt xu¥t °ãc xây dñng nh±m th©m tra và kiÃm chéng thñc t¿ ho¡t Ùng cça tëng ngân hàng cå thÃ, cing nh° phát hiÇn nhïng sai sót hay nhïng nguy c¡ trong ho¡t Ùng kinh doanh cça các ngân hàng.

Nh° v­y, sñ phÑi hãp ho¡t Ùng giïa giám sát të xa và thanh tra t¡i ch× b°Ûc §u là d¥u hiÇu phát triÃn trong ho¡t Ùng giám sát cça NHNN theo các nguyên t¯c giám sát cça quÑc t¿ (nguyên t¯c 20 cça Basel).

Nói tóm l¡i, nhïng ti¿n bÙ b°Ûc §u trong ho¡t Ùng thanh tra, giám sát cça NHNN ã góp ph§n b£o £m an toàn cho hÇ thÑng các TCTD nói chung và hÇ thÑng các NHTM nói riêng. ThÝi gian qua, ho¡t Ùng thanh tra, giám sát ngân hàng cça NHNN ã óng mÙt vai trò quan trÍng trong viÇc b£o £m tuân thç pháp lu­t vÁ l)nh vñc tiÁn tÇ và ho¡t Ùng ngân hàng. Thông qua ho¡t Ùng thanh tra, giám sát, xí lý khi¿u n¡i, tÑ cáo, Thanh tra Ngân hàng ã phát hiÇn nhiÁu vå viÇc tiêu cñc, vi ph¡m pháp lu­t, y¿u kém vÁ tài chính, tÕ chéc, qu£n trË và ho¡t Ùng kinh doanh t¡i các NHTM. Trên c¡ sß ó, các yêu c§u Ñi vÛi các NHTM vÁ viÇc kh¯c phåc, ch¥n chÉnh hay xí lý °ãc ti¿n hành nh±m nâng cao sñ an toàn trong ho¡t Ùng cça NHTM.

II.2. H N CH¾ VÀ NGUYÊN NHÂN

1. H¡n ch¿

Ho¡t Ùng giám sát cça NHNN Ñi vÛi NHTM ch°a hoàn thiÇn, °ãc biÃu hiÇn:

1.1ºÀ " :

<

f Ê ptz ‚†Œ®°>@ŠŒ^-'-° ² %"% ))t)Ð*Ô*'+ä3æ3€6‚6 8¤8‚9„9B?D?õíáÕÊÃÕÃíú±§�Ãáí"ÈÈÈÈÈÈÈÃz"Ãz"ÈÈÃz"ÊÈhi�hÚz5�6�mH sH hi�hÚzmH sH hi�h"#Ù5�6�hi�h"#Ù0J6�hi�h"#Ù0J6�hi�h"#Ù0Jhi�h»v 0J

hi�h"#Ù hi�h"#ÙmH sH hi�h"#Ù5�mH sH hi�h»v 5�mH sH hi�h"#Ù5� hi�h»v mH sH 0º" f Ê pX‚®>Š^-° %Ì' )Ð*¸+¬-,.óëßóÔÔÅÅÔÅÅÅÅÅŶ¶ÔÔÅÅ $„Ðd8'„Ða$gdÚz $„hd8'„ha$gdÚz

$d8a$gdÚz

„hd8'„hgdpd d8gdÚz

d8¤x ¤xgdÚz,./ä3€6ì7 8„9œ;®=Z>B?8@dAŽChDEäEªGÄHÌIMPNJOBQÞRXTðððððåððððððððååðððððååÚÚ

$d8a$gdÿk

$d8a$gdÚz $„hd8'„ha$gdÚzD?8@:@hDlDE EäEMMPNTNFOJONO¼OBQFQÎQÞRâRâSXT\T0U2V6V:V>V\VFWJWX4Y8YzY~Z‚Z†ZŠZÊZ]

]l]^^^î^ô^4_L_'_Â_Ä_âeäe ggggùîùàÖàÖùîùàÖùàÖùÈÖùÈÖùÈÖùÈÖùÖùÈÖùÈÖùÈÖùÖùÈÖù½ÈÖùµ­µ­µù½ùµ¤›hY

›5�mH sH hÿk5�mH sH hi�hŽù5�hi�h"#Ù5� hi�hÿkmH sH hi�hÿk5�6�mH sH hi�h"#Ù5�6�hi�hÚz5�6�mH sH hi�hÚzmH sH

hi�h"#Ù;XT2VFW4Y~Z]^ò^Ä_najb6dÖe ggg gxgFh>j.kVlmôôôôôôôåÖÖÖÖÖÖÖÖÖÖÖÖÖå d8¤d ¤d[$\$gdÚz d8¤d ¤d[$\$gdÿk

$d8a$gdÿkg g$gxgbldlm†m®m²mÀmÂms|s~s‚s�t"tww¼y¾yJ{L{N{À{Â{Ä{è{ê{î{ }óëãÜÑÜëǹ­¢›Ç›'›'›'›'›†zj[zj[P[ hi�hÿkOJQJhi�hŽùOJQJmH*sH*-hi�hŽù5�OJQJmH*sH*hi�hÿk5�OJQJ hi�h"#ÙmH sH hi�hŽù5�6�

hi�hŽù hi�hŽùmH sH hi�hÿk\�mH sH hi�hÿk5�\�mH sH hi�hŽù5�\� hi�hÿkmH sH

hi�h"#Ùhi�h"#Ù5�hi�hŽù5�hY

›hY

›5�mH sH -mÂmFnÌnžoöovp$q@q|q rs~s�t¬uw¼yL{ }ìÝÝÝÝÝÝÝÝÝÝÒÃÃÃ÷¨ d8¤x ¤x[$\$gdÿk

„hd8'„hgdÿk $„hd8'„ha$gdÿk

$d8a$gdÿk $„Ðd8'„Ða$gdÚz$„ „Lÿd8^„ '„Lÿa$gdÿk }}r}t}â}ä}(~*~�~'~

'˜ž‚ ‚f„h„D‡F‡H‡J‡r‡t‡v‡v‰Ž‰ü‰ŠîßÍ߻ߩß-ߌߌß�ß�ßy�m]ß�ßNßNhi�hi�OJQJmH*sH*-hi�hŽù5�OJQJmH*sH*hi�hi�5�OJQJ hŽùOJQJ hi�hi�OJQJ hi�hÿkOJQJ" j...ðhi�hi�OJQJmH*sH*" j„ðhi�hi�OJQJmH*sH*" jƒðhi�hi�OJQJmH*sH*" j‚ðhi�hÿkOJQJmH*sH*hi�hŽùOJQJmH*sH*" j�ðhi�hi�OJQJmH*sH* }r}â}(~�~'ž‚f„F‡H‡v‡d"|"'"ìììììÝìÊÊÊÝÊ··d8¤x ¤x$If[$\$gd�b„hd8¤x ¤x[$\$'„hgdi� d8¤x ¤x[$\$gdÚz„hd8¤x ¤x[$\$'„hgdÿk ŠŠfŠhŠlŠd"'"""|•Ú•ä•æ•è•Z-\-b-æ-"™$™,™d™&›(›Œ›Ž›î›òâÓȹ®§˜§�§‡seWLDeWLDLDL hi�OJQJ hi�h»v OJQJhi�h»v 5�6�OJQJhi�hi�5�6�OJQJhi�h»v 5�mH sH hi�hŽù5�hi�5�mH sH hi�mH sH h�bhŽùOJQJmH*sH*

hi�hŽù h�bhŽùOJQJhi�hŽùOJQJmH*sH* hi�hi�OJQJhi�hi�OJQJmH*sH*-hi�hŽù6�OJQJmH*sH* jFðhi�hi�OJQJ'"""¨"|•„qqd8¤x ¤x$If[$\$gd�b{kd$$If-lÖÖ0"ÿ9Þ ¥¥

tàÖ0ÿÿÿÿÿÿ ö6öÖÿÿÖÿÿÖÿÿÖÿÿ4Ö4Ö

laöyt�b|•~•Ü•Þ•à•â•ä•\-ê-„||||||f$ „�d8¤x ¤x[$\$]„�a$gdi� d8gdÚz{kd...$$If-lÖÖ0"ÿ9Þ ¥¥

tàÖ0ÿÿÿÿÿÿ ö6öÖÿÿÖÿÿÖÿÿÖÿÿ4Ö4Ö

laöyt�bê-$™d™º™Ò™ì™žšàš(›Ž›î›LœÞœJ�'�åÏϵµ›Ïyyyϵµµ"$

&

F

Æ „ „�„Ðd8¤x ¤x[$\$]„�^„Ða$gdi�$ „�„�d8¤x ¤x[$\$]„�^„�a$gdi�$ „�„�d8¤x ¤x[$\$]„�'„�a$gdi�$ „�d8¤x ¤x[$\$]„�a$gdi�$ „�„hd8¤x ¤x[$\$]„�'„ha$gdi� î›ô›Hœbždž¼£6¤8¤:¤>¤@¤|¤~¤Š¦Æ¦'§¨ ¨Œ¨Ž¨Þ«à«è«¢¬¬¬Ð¬†­"®t²€³"ÁR¤ҪҰÒàÒâÒøÒŒÓ'ÓõçÜÔÜÍƽµ©¡•Ü‰Ü‰ÔÜÔÜ©}u}u͵͵͵Íu}ulµÍg hvT}6�hZJa5�mH sH hZJah»v 5�hZJahZJa5�mH sH hi�h»v 6�OJQJhi�hŽù5�mH sH hi�hŽù5�hi�h»v 5�mH sH hi�h»v 5�hi�5�mH sH

hi�hŽù

hi�h»v hi�OJQJ hi�h»v OJQJhi�h»v 5�6�OJQJ hi�5�6�OJQJ''�Ô�ú�.ždž‚ž4ŸRŸ„ŸÎŸüŸ( ~ ååÄ£‰kåååååå$ „�„�„$d8¤x ¤x[$\$]„�^„�'„$a$gdi�$ „�„�d8¤x ¤x[$\$]„�^„�a$gdi�!$

&

F „�„�„Ðd8¤x ¤x[$\$]„�^„�'„Ða$gdi�!$

&

F „�„�„Ðd8¤x ¤x[$\$]„�^„�'„Ða$gdÚz$ „�„�d8¤x ¤x[$\$]„�'„�a$gdi�

~ ª ò .¡v¡¼¡â¡F¢Ž¢£†£¼£~¤Š¦Ê¦à¦åååååååååååÙ¿¦...!$

&

F „�„�„Ðd8¤x ¤x[$\$]„�^„�'„Ða$gdÚz$

&

F „�d8¤x ¤x[$\$]„�a$gdi�$ „�„hd8¤x ¤x[$\$]„�'„ha$gdi�

„�d8^„�gdi�$ „�„�d8¤x ¤x[$\$]„�'„�a$gdi�ধ,§h§'§¨Œ¨ú¨x©ª�ª2«Þ«à«ž¬ÞÞÞÞŧ§§§§§˜ˆ}

$d8a$gdÚz„�„Ðd8^„�'„ÐgdÚz d8¤x ¤x[$\$gdÚz$ „�„�„Ðd8¤x ¤x[$\$]„�^„�'„Ða$gdÚz$

&

F „�d8¤x ¤x[$\$]„�a$gdi�!$

&

F „�„�„Ðd8¤x ¤x[$\$]„�^„�'„Ða$gdÚz ž¬ ¬Ð¬†­"®t²€³ð¹"ÁRÂhËͤÒàÒâÒøÒŒÓàø¶þ¸þ„ÿ†ÿˆÿôéÚéÚéÚÚéÚÚÚéééÚéËËËËÁ d8¤gdÚz $„Ðd8'„Ða$gdÚz $„hd8'„ha$gdZJa

$d8a$gdZJa

$d8a$gdÚz Ho¡t Ùng giám sát cça NHNN v«n ch°a hoàn toàn áp éng °ãc các yêu c§u trong 25 nguyên t¯c giám sát cça Basel

Các nguyên t¯c giám sát cça Basel hiÇn nay v«n ang °ãc coi là tiêu chu©n ánh giá hiÇu qu£ ho¡t Ùng giám sát ngân hàng cça các quÑc gia. Theo sñ ánh giá cça tÕ chéc CIDA trong khuôn khÕ dñ án hãp tác vÁ c£i cách ngân hàng ViÇt Nam thì ho¡t Ùng giám sát cça NHNN mÛi chÉ áp éng °ãc 6 trong tÕng sÑ 25 nguyên t¯c giám sát cça Basel. Các nguyên t¯c giám sát mà NHNN ã áp éng °ãc liên quan ¿n ho¡t Ùng giám sát Ñi vÛi viÇc chuyÃn Õi quyÁn sß hïu cça NHTM (nguyên t¯c 4), các cuÙc sáp nh­p lÛn cça các NHTM (nguyên t¯c 5), t÷ lÇ £m b£o an toàn vÑn tÑi thiÃu (nguyên t¯c 6), giÛi h¡n tín dång Ñi vÛi khách hàng lÛn (nguyên t¯c 10), rçi ro thanh kho£n (nguyên t¯c 14) và kiÃm toán, kiÃm soát nÙi bÙ cça NHTM (nguyên t¯c 17). (Xem b£ng 1)

B£ng 1: Ñi chi¿u viÇc thñc hiÇn các nguyên t¯c giám sát cça Basel trong ho¡t Ùng giám sát cça NHNN

Nguyên t¯c sÑ Các nguyên t¯c c¡ b£n cça Basel vÁ giám sát ngân hàng hiÇu qu£

(xem phå låc vÁ nÙi dung nguyên t¯c Basel chi ti¿t) ã áp éng ang xúc ti¿n Ch°a áp éng Chéc nng, nhiÇm vå, sñ Ùc l­p, sñ minh b¡ch và hãp tác X Ph¡m vi ho¡t Ùng ngân hàng X Các tiêu chí c¥p phép X ChuyÃn Õi quyÁn sß hïu lÛn X Các sáp nh­p c¡ b£n X An toàn vÑn X Quy trình qu£n trË rçi ro X Rçi ro tín dång X Các tài s£n có v¥n Á, dñ trï và dñ phòng X GiÛi h¡n tín dång vÛi khách hàng lÛn X Nguy c¡ rçi ro Ñi vÛi các bên liên quan X Rçi ro chuyÃn Õi và rçi ro chính trË X Rçi ro thË tr°Ýng X Rçi ro thanh kho£n X Rçi ro ho¡t Ùng X Rçi ro lãi su¥t trong ghi sÕ cça ngân hàng X KiÃm toán và kiÃm soát nÙi bÙ X Phòng tránh rçi ro trong dËch vå tài chính X Ph°¡ng pháp giám sát X Kù thu­t giám sát X Thông tin báo cáo giám sát X Ch¿ Ù k¿ toán và công bÑ thông tin X Thñc hiÇn yêu c§u và k¿t lu­n thanh tra giám sát X Giám sát tÕng thà X PhÑi hãp giám sát trong và ngoài n°Ûc X TÕng 6 13 6

Ghi chú:

1. ã áp éng: Quy trình hiÇn t¡i cça NHNN ho·c trong lu­t, quy Ënh ã áp éng °ãc nhïng yêu c§u cn b£n cça nguyên t¯c Basel.

2. ang xúc ti¿n: NHNN ang trong quá trình thñc hiÇn ho·c lên các dñ th£o thñc hiÇn có liên quan ¿n nguyên t¯c Basel.

3. Ch°a áp éng: NHNN ch°a có xúc ti¿n gì nh±m ¡t °ãc các yêu c§u cça Basel.

NguÓn: Dñ án c£i cách ngân hàng, NHNN

1.2 Các quy¿t Ënh liên quan ¿n ho¡t Ùng giám sát NHTM còn nhiÁu h¡n ch¿

Trong sÑ các quy¿t Ënh liên quan ¿n ho¡t Ùng giam sát thì NHNN mÛi chÉ °ãc các tÕ chéc quÑc t¿ ánh giá là thñc hiÇn tÑt và có quy Ënh rõ ràng cách tính t÷ lÇ giïa vÑn tñ có so vÛi tÕng tài s£n Có rçi ro (phå låc Q 457); Óng thÝi, quy Ënh méc t÷ lÇ tÑi thiÃu c§n thi¿t Ñi vÛi mÙt NHTM là 8% theo nh° thông lÇ quÑc t¿. Theo ó, NHNN cing ã có nhïng k¿t qu£ trong viÇc giám sát sñ tuân thç cça các NHTM trong viÇc £m b£o t÷ lÇ an toàn này, giám sát °ãc nhïng NHTM không £m b£o °ãc yêu c§u vÁ t÷ lÇ an toàn vÑn tÑi thiÃu và có nhïng yêu c§u vÁ thÝi h¡n tÑi a ph£i tng t÷ lÇ an toàn vÑn tÑi thiÃu b±ng méc quy Ënh. Ngoài ra, các yêu c§u khác liên quan ¿n viÇc giám sát kh£ nng qu£n trË các lo¡i rçi ro cça NHTM thì NHNN v«n ch°a xây dñng °ãc nhïng vn b£n pháp lý ph£n £nh nhïng yêu c§u này. Các nÙi dung °a ra trong quy¿t Ënh mÛi chÉ giám sát mang tính Ënh l°ãng mà ch°a có nhïng nh­n Ënh mang tính Ënh tính vÁ méc Ù rçi ro và kh£ nng qu£n trË rçi ro cça NHTM. Ví då nh° các tiêu chí à ánh giá rçi ro tín dång cça mÙt NHTM mÛi chÉ °ãc thà hiÇn trong nÙi dung giám sát ch¥t l°ãng tài s£n Có thông qua viÇc thÑng kê các kho£n nã quá h¡n, trong viÇc giám sát giÛi h¡n tín dång cça NHTM. Tuy nhiên, iÁu này là ch°a ç à ánh giá méc Ù rçi ro tín dång cça NHTM vì c§n ph£i có thêm nhïng ánh giá Ënh tính khác nh° ánh giá các tiêu chu©n c¥p tín dång và quá trình xem xét tín dång cça ngân hàng, ánh giá méc Ù công b±ng trong c¥p tín dång&

1.3- NHNN ch°a chu©n hóa nÙi dung h°Ûng d«n cho các NHTM trong công tác giám sát và qu£n trË rçi ro trong nÙi bÙ ngân hàng

NhiÁu NHTM ch°a có khái niÇm vÁ viÇc xây dñng chi¿n l°ãc tín dång tÕng thà và k¿ ho¡ch kh£ thi à thñc hiÇn chi¿n l°ãc này, iÁu này £nh h°ßng sâu s¯c ¿n viÇc phát triÃn nguÓn nhân lñc và °u tiên §u t° chiÁu sâu à t¡o vË th¿ c¡nh tranh cho tëng ngân hàng. Các NHTM ch°a xác Ënh °ãc chính xác méc Ù rçi ro hiÇn có và rçi ro tiÁm ©n do mÙt sÑ h¡n ch¿ nh° phân lo¡i nã theo tiêu chí Ënh l°ãng là chç y¿u, d«n ¿n t÷ lÇ nã x¥u ch°a ph£n ánh úng ch¥t l°ãng tín dång thñc t¿. HÇ thÑng qu£n trË thông tin còn y¿u, ch°a h× trã viÇc phân tích ch¥t l°ãng tín dång, ch°a l°ãng hóa °ãc rçi ro tín dång cça các Ñi tác thanh toán, ch°a ánh giá th°Ýng xuyên nng lñc cça cán bÙ tín dång và méc Ù £nh h°ßng ¿n ch¥t l°ãng tín dång. NhiÁu NHTM ã xây dñng c©m nang tín dång nh°ng ch°a có c¡ ch¿ kiÃm tra, giám sát hiÇu qu£ viÇc thñc hiÇn c©m nang này. HÇ thÑng x¿p h¡ng tín dång là cÑt lõi cça hÇ thÑng qu£n trË rçi ro tín dång, nh°ng ch°a nhiÁu ngân hàng xây dñng hÇ thÑng này à h× trã viÇc th©m Ënh hay áp dång chính sách khách hàng, giám sát khách hàng, phân lo¡i nã trên c¡ sß k¿t hãp phân tích y¿u tÑ Ënh tính và Ënh l°ãng theo thông lÇ quÑc t¿.

2. Nguyên nhân

2.1 Nguyên nhân të phía NHNN

- NÙi dung giám sát ch°a §y ç và toàn diÇn:

M·c dù, ho¡t Ùng thanh tra, giám sát ngân hàng b°Ûc §u ã có nhïng chuy¿n bi¿n tích cñc vÁ nÙi dung giám sát; theo ó, nÙi dung giám sát ã °ãc mß rÙng theo h°Ûng ti¿p c­n d§n vÛi ph°¡ng pháp giám sát dña trên rçi ro. Tuy nhiên, vÛi yêu c§u trong giám sát ho¡t Ùng cça NHTM ngày nay không chÉ dëng l¡i ß giám sát và ánh giá các lo¡i rçi ro ngân hàng ang Ñi m·t, mà ph£i giám sát và ánh giá °ãc kh£ nng qu£n trË rçi ro cça ngân hàng ó thì nÙi dung giám sát cça Thanh tra NHNN hiÇn t¡i v«n ch°a §y ç. Ho¡t Ùng cça Thanh tra NHNN hiÇn t¡i vÛi nÙi dung giám sát trong ho¡t Ùng giám sát të xa và ho¡t Ùng thanh tra t¡i ch× °ãc nêu ra trong các quy¿t Ënh ã phân tích ß trên thì nÙi dung giám sát trong các quy¿t Ënh này v«n ch°a Á c­p ¿n ho¡t Ùng qu£n trË rçi ro trong nÙi bÙ các ngân hàng cing nh° viÇc ánh giá chi¿n l°ãc qu£n trË rçi ro cça các ngân hàng. Ngoài ra, nÙi dung giám sát cça NHNN hiÇn nay cing ch°a toàn diÇn do các nÙi dung giám sát ch°a °ãc tÕng hãp và ánh giá tÕng thà Ñi vÛi toàn hÇ thÑng ngân hàng.

- Ph°¡ng pháp giám sát ch°a rõ ràng:

Khi sÑ l°ãng ngân hàng còn ít, lo¡i hình ngân hàng chç y¿u là NHTM nhà n°Ûc và chÉ t­p trung vào các ho¡t Ùng truyÁn thÑng thì ph°¡ng pháp giám sát mà NHNN thñc hiÇn chç y¿u là thanh tra và kiÃm tra tính tuân thç cça các NHTM Ñi vÛi các quy Ënh pháp lý vÁ ho¡t Ùng ngân hàng thông qua các oàn thanh tra trñc ti¿p ¿n ngân hàng. Tuy nhiên, ph°¡ng pháp này hiÇn nay tÏ ra không còn hiÇu qu£ Ñi vÛi mÙt hÇ thÑng ngân hàng ã gia tng c£ vÁ sÑ l°ãng, quy mô và lo¡i hình. ViÇc xác Ënh mÙt ph°¡ng pháp giám sát phù hãp ang °ãc ·t ra Ñi vÛi NHNN và v«n ch°a có quy¿t Ënh chính théc vÁ ph°¡ng pháp giám sát cça NHNN trong thÝi gian tÛi s½ là giám sát dña trên rçi ro hay giám sát theo CAMELS. iÁu này cing gây ra h¡n ch¿ Ñi vÛi viÇc xác Ënh nÙi dung giám sát vì nÙi dung giám sát c§n °ãc xây dñng phù hãp vÛi ph°¡ng pháp giám sát cça NHNN.

- TÕ chéc giám sát ch°a có sñ phÑi hãp ch·t ch½:

NHNN ã tÕ chéc bÙ ph­n thanh tra giám sát vÛi hai chéc nng chính là giám sát të xa và thanh tra t¡i ch×. Tuy nhiên, viÇc tÕ chéc thñc hiÇn giám sát là theo hai c¥p gÓm: Thanh tra NHNN và Thanh tra NHNN chi nhánh tÉnh, thành phÑ. T¡i Thanh tra NHNN, thành l­p Phòng Giám sát phân tích chuyên thñc hiÇn công tác giám sát të xa. T¡i NHNN chi nhánh các tÉnh, thành phÑ, công tác giám sát të xa chç y¿u là kiêm nhiÇm. TÕ chéc công tác giám sát theo hai c¥p, thñc hiÇn giám sát Ñi vÛi c£ các chi nhánh cça TCTD là không phù hãp do các chi nhánh cça TCTD không ph£i là ¡n vË h¡ch toán Ùc l­p, các chÉ sÑ tuân theo Lu­t ngân hàng không áp dång Ñi vÛi chi nhánh, k¿t qu£ ho¡t Ùng ß các chi nhánh chËu sñ iÁu hành cça ngân hàng m¹.

- Quy trình giám sát ch°a thÑng nh¥t:

Quy trình giám sát cça NHNN ch°a t¡o °ãc sñ phÑi hãp giïa công tác giám sát të xa và thanh tra t¡i ch×, các b°Ûc trong quy trình v«n chÉ chú trÍng ¿n ho¡t Ùng thanh tra t¡i ch× và cå thà Ñi vÛi các NHTM mà ch°a xây dñng °ãc các báo cáo tÕng thà mang tính c£nh báo trong ho¡t Ùng cça NHTM.

- Trình Ù cán bÙ giám sát ch°a chuyên nghiÇp:

Các cán bÙ thanh tra, giám sát cça NHNN chç y¿u °ãc ào t¡o các nghiÇp vå thanh tra t¡i ch×, do giai o¡n tr°Ûc yêu c§u cça thanh tra là thanh tra tính tuân thç cça các NHTM. Do v­y, các ki¿n théc chuyên môn vÁ ho¡t Ùng giám sát të xa liên quan ¿n tÕng hãp phân tích dï liÇu tÕng thÃ, dñ oán và c£nh b£o tình hình ch°a °ãc phÕ bi¿n và ào t¡o có tính chuyên nghiÇp Ñi vÛi các cán bÙ thanh tra.

- Ch¿ Ù thông tin báo cáo còn thi¿u và ch°a §y ç:

Thông tin të tr°Ûc ¿n nay mà bÙ ph­n giám sát të xa sí dång à c­p nh­t và phân tích °ãc khai thác trên c¡ sß nguÓn thông tin cça Cåc Công nghÇ tin hÍc ngân hàng. Thanh tra NHNN Trung °¡ng chÉ nh­n các báo cáo tài chính trñc ti¿p të các HÙi sß chính NHTM nhà n°Ûc, Ngân hàng Chính sách xã hÙi và Quù Tín dång Nhân dân Trung °¡ng. Còn l¡i, t¥t c£ các NHTM cÕ ph§n và các chi nhánh ngân hàng n°Ûc ngoài, các quù tín dång nhân dân cß sß, ngân hàng liên doanh, công ty tài chính, công ty cho thuê tài chính, chi nhánh các NHTM nhà n°Ûc Áu thñc hiÇn báo cáo thông qua NHNN chi nhánh tÉnh, thành phÑ (theo B£ng 1). Të ó, NHNN chi nhánh tÉnh, thành phÑ mÛi chuyÃn thông tin cho Cåc Công nghÇ tin hÍc ngân hàng. iÁu này ã ph§n nào làm gi£m tính kËp thÝi và tính chính xác cça thông tin khi bÙ ph­n giám sát të xa cça Vå Thanh tra sí dång và khai thác thông tin. Bên c¡nh ó, các chi nhánh và các NHTM cÕ ph§n cing nh° n°Ûc ngoài, các chi nhánh NHTM nhà n°Ûc,& ho¡t Ùng trên các Ëa bàn v«n luôn ph£i thñc hiÇn báo cáo thông tin cho HÙi sß chính ngân hàng cça mình. iÁu này có ngh)a là các ngân hàng này luôn ph£i duy trì hai luÓng thông tin là báo cáo cho NHNN chi nhánh tÉnh, thành phÑ trên Ëa bàn và báo cáo cho HÙi sß chính cça hÇ thÑng ngân hàng cça mình. ViÇc ph£i duy trì hai hÇ thÑng thông tin báo cáo nh° v­y có thà d«n ¿n sñ lãng phí và trùng l·p.

2.2 Nguyên nhân xu¥t phát të NHTM

- Nh­n théc cça NHTM vÁ ho¡t Ùng giám sát cça NHNN ch°a úng ¯n:

Do NHTM v«n chËu £nh h°ßng tâm lý të giai o¡n tr°Ûc là chËu sñ thanh tra cça NHNN vÁ sñ tuân thç các quy Ënh lu­t pháp vÁ ho¡t Ùng ngân hàng. Do v­y, các NHTM v«n cho r±ng ho¡t Ùng thanh tra, giám sát cça NHNN là mÙt ho¡t Ùng mang tính kiÃm tra và xí ph¡t Ñi vÛi nhïng ngân hàng không ch¥p hành các quy Ënh cça pháp lu­t. Chính vì v­y, tâm lý cça NHTM th°Ýng mang tính ch¥t Ñi phó vÛi các ho¡t Ùng thanh tra, giám sát cça NHNN.

- Kh£ nng áp éng yêu c§u thông tin cça NHTM còn h¡n ch¿:

Cing xu¥t phát të tâm lý và nh­n théc nêu trên, mà thông th°Ýng các NHTM không tñ giác Ñi vÛi viÇc cung c¥p thông tin cho bÙ ph­n thanh tra cça NHNN. Bên c¡nh ó, các NHTM cing ch°a xây dñng °ãc hÇ thÑng qu£n lý thông tin và qu£n trË dï liÇu mÙt cách hoàn thiÇn và hiÇu qu£ trong nÙi bÙ ngân hàng.

2.3. Các nguyên nhân khác

- Các quy Ënh pháp lý ch°a rõ ràng:

Trong Lu­t NHNN °ãc QuÑc hÙi thông qua, vË th¿ cça Thanh tra Ngân hàng °ãc xác Ënh là tÕ chéc Thanh tra chuyên ngành vÁ ngân hàng vëa làm chéc nng Thanh tra BÙ (xét gi£i quy¿t khi¿u n¡i, tÑ cáo), vëa làm chéc nng thanh tra, giám sát ho¡t Ùng Ñi vÛi các TCTD vÛi måc ích là £m b£o an toàn hÇ thÑng các TCTD, b£o vÇ quyÁn và lãi ích hãp pháp cça ng°Ýi gíi tiÁn, phåc vå chính sách tiÁn tÇ quÑc gia. Tuy nhiên, lu­t pháp vÁ ngân hàng ch°a quy Ënh và phân biÇt rõ khái niÇm vÁ ho¡t Ùng giám sát và ho¡t Ùng thanh tra. Trên thñc t¿, ho¡t Ùng cça bÙ ph­n thanh tra giám sát cça NHNN mÛi chÉ chú trÍng ¿n các ho¡t Ùng thanh tra kiÃm tra thñc t¿, mà ch°a hiÃu chính xác vai trò cça NHNN là ph£i ti¿n hành giám sát các ho¡t Ùng cça NHTM mÙt cách th°Ýng xuyên liên tåc. iÁu này cing mÙt ph§n do quy Ënh cça pháp lu­t chÉ quy Ënh vÁ ho¡t Ùng thanh tra cça NHNN, mà ch°a °a ra khái niÇm chu©n xác vÁ ho¡t Ùng giám sát mà NHNN c§n thñc hiÇn. Khái niÇm giám sát là mÙt khái niÇm rÙng h¡n, bao trùm ho¡t Ùng thanh tra có tính ch¥t h× trã cho ho¡t Ùng giám sát cça NHNN.

- Ch°a có sñ phÑi hãp cça các tÕ chéc thanh tra, giám sát, kiÃm toán khác:

Công tác giám sát tÕng thà nói chung v«n ch°a xây dñng °ãc mÙt hÇ thÑng hãp tác giïa Ngân hàng Trung °¡ng và các c¡ quan giám sát có liên quan, chia s» các thông tin phù hãp giïa các c¡ quan chính théc, c£ trong n°Ûc và n°Ûc ngoài chËu trách nhiÇm vÁ sñ an toàn và lành m¡nh cça hÇ thÑng tài chính; sñ hãp tác này c§n °ãc h× trã bßi nhïng c¡ ch¿ b£o vÇ tính b£o m­t cça nhïng thông tin giám sát và £m b£o là các thông tin này chÉ °ãc sí dång cho các måc ích có liên quan tÛi viÇc giám sát hiÇu qu£ các tÕ chéc có liên quan.

Tóm l¡i, ho¡t Ùng giám sát cça NHNN Ñi vÛi NHTM có thà th¥y là ch°a có tác dång Ënh h°Ûng cho các NHTM trong viÇc xây dñng hÇ thÑng qu£n trË rçi ro trong ngân hàng. HiÇn nay, hÇ thÑng báo cáo giám sát cça NHNN v«n ch°a có báo cáo giám sát v) mô và báo cáo c£nh b£o sÛm. Thêm vào ó, báo cáo ánh giá x¿p h¡ng cça NHNN v«n chÉ ¡n thu§n dña trên k¿t qu£ thanh tra t¡i ch× mà ch°a có sñ theo dõi liên tåc. K¿t qu£ x¿p h¡ng tëng c¥u ph§n cing nh° x¿p h¡ng tÕng thà v«n ch°a °ãc thà hiÇn rõ ràng trong báo cáo thanh tra. iÁu này cho th¥y, hÇ thÑng báo cáo giám sát cça NHNN ch°a §y ç và ch°a có tính thuy¿t phåc nên các NHTM v«n chÉ coi ho¡t Ùng giám sát cça NHNN vÛi tính ch¥t là các ho¡t Ùng thanh tra, kiÃm tra. Do v­y, NHTM th°Ýng có tâm lý Ñi phó vÛi các yêu c§u cça bÙ ph­n thanh tra cça NHNN, thi¿u sñ hãp tác trong quá trình giám sát, thanh tra và ch¥p hành sau thanh tra. Các NHTM ch°a tin t°ßng vào ch¥t l°ãng và Ù chính xác cça ho¡t Ùng giám sát cça NHNN, do ó, NHTM ch°a coi trÍng các k¿t qu£ giám sát và k¿t lu­n thanh tra do NHNN °a ra. Chính vì v­y, các k¿t qu£ cça ho¡t Ùng giám sát cça NHNN ch°a °ãc các NHTM coi là cn cé à hÍ tñ ánh giá l¡i ho¡t Ùng cça ngân hàng và iÁu chÉnh các ho¡t Ùng qu£n trË rçi ro trong ngân hàng.

3.Hoàn thiÇn ho¡t Ùng giám sát cça NHNN Ñi vÛi NHTM

3.1. Hoàn thiÇn c¡ c¥u tÕ chéc cça C¡ quan Thanh tra, giám sát

ViÇc c¡ c¥u l¡i chéc nng, nhiÇm vå cça mÙt sÑ Vå, Cåc cça NHNN hiÇn nay thành C¡ quan Thanh tra, giám sát ngân hàng cça NHNN ã và ang £m b£o C¡ quan Thanh tra, giám sát ngân hàng s½ là c¡ quan thñc hiÇn §y ç mÙt chu trình gÓm 4 khâu: C¥p phép; Ban hành quy ch¿; Thñc hiÇn giám sát (giám sát të xa và thanh tra t¡i ch×); Xí ph¡t và thu hÓi gi¥y phép.

ViÇc c¡ c¥u l¡i chéc nng theo h°Ûng trên nh±m h¡n ch¿ nhïng b¥t c­p trong viÇc tách b¡ch giïa các khâu này, t¡o ra béc tranh toàn diÇn và sâu s¯c h¡n vÁ tëng NHTM, £m b£o sñ nh¥t quán và nâng cao hiÇu lñc cça ho¡t Ùng giám sát.

3.2. Õi mÛi ph°¡ng pháp giám sát

HiÇn nay, ph°¡ng pháp giám sát tuân thç vÛi các nÙi dung giám sát theo các quy¿t Ënh v«n ang có hiÇu lñc ã tÏ ra kém hiÇu qu£ và không theo kËp vÛi sñ phát triÃn cça hÇ thÑng ngân hàng cing nh° không phù hãp vÛi thông lÇ quÑc t¿. Chính vì v­y, NHNN ã ti¿n hành xây dñng và ang thñc hiÇn triÃn khai ph°¡ng pháp giám sát theo CAMELS. Tuy nhiên, ti¿n Ù triÃn khai v«n ch­m và các nÙi dung liên quan ¿n ph°¡ng pháp giám sát này v«n ch°a °ãc làm rõ vÁ m·t pháp lý.

ViÇc triÃn khai thñc hiÇn giám sát ngân hàng theo ph°¡ng pháp giám sát CAMELS hiÇn nay cça NHNN °ãc ánh giá là phù hãp vÛi méc Ù phát triÃn cça các ho¡t Ùng ngân hàng và hÇ thÑng ngân hàng ViÇt Nam giai o¡n này. VÛi sÑ l°ãng ngân hàng ã lên ¿n g§n 100 NHTM, NHNN ViÇt Nam c§n thay Õi ph°¡ng pháp giám sát mÛi có thà giám sát °ãc ch·t ch½ h¡n ho¡t Ùng cça tëng ngân hàng cing nh° cça c£ hÇ thÑng ngân hàng. Tuy nhiên, sÑ l°ãng ngân hàng ViÇt Nam hiÇn nay v«n °ãc coi là h¡n ch¿ n¿u so sánh vÛi các n°Ûc khác trên th¿ giÛi. Do v­y, viÇc thñc hiÇn giám sát theo CAMELS s½ £m b£o °ãc tính ¡n gi£n, dÅ thñc hiÇn cho các cán bÙ giám sát NHNN, £m b£o tính Óng bÙ vÛi các công viÇc khác khi không òi hÏi sñ thay Õi quá lÛn trong các ho¡t Ùng giám sát hiÇn t¡i. Ph°¡ng pháp giám sát CAMELS là ph°¡ng pháp giám sát có sñ Õi mÛi và phát triÃn cao h¡n so vÛi ph°¡ng pháp giám sát tuân thç mà NHNN ViÇt Nam ã thñc hiÇn, nh°ng bên c¡nh ó, ph°¡ng pháp giám sát CAMELS v«n £m b£o tính k¿ thëa të nhïng nÙi dung giám sát, tÕ chéc giám sát, thói quen giám sát cça NHNN ViÇt Nam. Do v­y, vÛi sÑ l°ãng NHTM hiÇn t¡i thì ph°¡ng pháp giám sát CAMELS cing không t¡o ra séc ép công viÇc quá lÛn Ñi vÛi các cán bÙ thanh tra, giám sát cça NHNN n¿u so vÛi viÇc thñc hiÇn ph°¡ng pháp giám sát dña trên rçi ro.

Nh° v­y, viÇc Õi mÛi ph°¡ng pháp giám sát cça NHNN ViÇt Nam òi hÏi ph£i °ãc thñc hiÇn d§n d§n tëng b°Ûc. Ph°¡ng pháp giám sát dña trên rçi ro là ph°¡ng pháp giám sát hiÇn ¡i mà nhiÁu quÑc gia ang áp dång. Tuy nhiên, viÇc áp dång ngay ph°¡ng pháp này vào ho¡t Ùng giám sát ngân hàng cça ViÇt Nam có thà gây ra nhïng séc ép quá lÛn trong nh­n théc và trong công viÇc Ñi vÛi c£ các cán bÙ thanh tra, giám sát cça NHNN cing nh° Ñi vÛi các NHTM là các Ñi t°ãng giám sát chính. Ngoài ra, ph°¡ng pháp giám sát dña trên rçi ro còn òi hÏi sñ phát triÃn Óng bÙ cça các c¥u ph§n khác nh° c¡ c¥u tÕ chéc, các quy Ënh lu­t pháp, cách théc qu£n lý và kiÃm soát cça NHTM& ây là nhïng òi hÏi ph£i có thÝi gian mÛi có thà triÃn khai mÙt cách Óng bÙ. Do v­y, thÝi gian triÃn khai thñc hiÇn ph°¡ng pháp giám sát theo CAMELS cing là thÝi gian à hoàn thiÇn các c¥u ph§n có liên quan. Trên c¡ sß các iÁu kiÇn d§n d§n °ãc hÙi tå ç, ho¡t Ùng ngân hàng và hÇ thÑng ngân hàng ti¿p tåc °ãc phát triÃn theo xu th¿ chung, ph°¡ng pháp giám sát s½ °ãc chuyÃn dËch d§n të ph°¡ng pháp giám sát CAMELS sang ph°¡ng pháp giám sát dña trên rçi ro. ViÇc chuyÃn dËch này cing s½ £m b£o không t¡o ra sñ bi¿n Ùng quá lÛn trong các ho¡t Ùng thanh tra, giám sát cça NHNN khi tính k¿ thëa và phát triÃn °ãc thà hiÇn r¥t rõ khi chuyÃn të ph°¡ng pháp CAMELS sang ph°¡ng pháp giám sát dña trên rçi ro.

Nh° v­y, trong thÝi gian hiÇn t¡i, ph°¡ng pháp giám sát theo CAMELS °ãc coi là c§u nÑi à giúp NHNN ViÇt Nam chuyÃn Õi ph°¡ng pháp giám sát theo h°Ûng ti¿n tÛi ph°¡ng pháp giám sát dña trên rçi ro.

3.3. ThÑng nh¥t nÙi dung giám sát

NÙi dung giám sát thÑng nh¥t °ãc thà hiÇn trong viÇc C¡ quan Thanh tra, giám sát ngân hàng cça NHNN c§n thÑng nh¥t trong xây dñng các báo cáo liên quan ¿n ho¡t Ùng giám sát cing nh° thÑng nh¥t °ãc các nÙi dung trong tëng báo cáo cho t¥t c£ các bên liên quan, £m b£o bÙ ph­n giám sát të xa và bÙ ph­n thanh tra t¡i ch× phÑi hãp trong viÇc xây dñng các báo cáo giám sát, £m b£o sñ hiÃu bi¿t cça các NHTM trong viÇc hãp tác và cung c¥p thông tin.

NÙi dung trong tëng báo cáo giám sát c§n °ãc thÑng nh¥t theo ph°¡ng pháp giám sát °ãc lña chÍn trong tëng thÝi kó. Trong giai o¡n NHNN triÃn khai ph°¡ng pháp giám sát theo CAMELS thì nÙi dung trong tëng báo cáo giám sát c§n °ãc xây dñng theo các c§u ph§n cça CAMELS, và khi NHNN chuyÃn dËch d§n d§n sang ph°¡ng pháp giám sát dña trên rçi ro thì nÙi dung trong tëng báo cáo giám sát cing c§n °ãc thÑng nh¥t theo tëng lo¡i hình rçi ro.

Tr°Ûc m¯t, các nÙi dung trong các báo cáo giám sát s½ °ãc thÑng nh¥t theo ph°¡ng pháp giám sát theo CAMELS nh° sau:

3.4. Hoàn thiÇn quy trình giám sát

Quy trình giám sát c§n có sñ k¿t hãp cça hai bÙ ph­n chính là giám sát të xa và thanh tra t¡i ch× cça C¡ quan Thanh tra, giám sát cça NHNN. Ngoài vË trí và vai trò cça tëng bÙ ph­n trong hÇ thÑng giám sát nói chung (nh° ã mô t£ ß trên), trong ó bÙ ph­n giám sát të xa và thanh tra t¡i ch× c§n phÑi hãp ho¡t Ùng và xây dñng các s£n ph©m báo cáo giám sát nh° ã mô t£, quy trình giám sát cå thà cing c§n °ãc xây dñng nh±m chÉ rõ các b°Ûc công viÇc và £m b£o tính ch·t ch½ và hiÇu qu£ cho công tác giám sát:

Quy trình giám sát chi ti¿t c§n °ãc b¯t §u b±ng các ho¡t Ùng thu th­p thông tin cça bÙ ph­n giám sát të xa thông qua các báo cáo tài chính cça các NHTM °ãc giám sát gíi Ënh kó và các nguÓn thông tin khác. Các thông tin thu th­p °ãc mÙt m·t c§n °ãc l°u trï t¡i Cåc qu£n lý thông tin cça NHNN, m·t khác, c§n °ãc bÙ ph­n giám sát të xa sí dång à phân tích, ánh giá tÕng thà hÇ thÑng ngân hàng trong báo cáo giám sát v) mô, l­p danh sách nhïng ngân hàng có nhïng d¥u hiÇu b¥t th°Ýng trong báo cáo c£nh báo sÛm và ti¿n hành x¿p h¡ng cho tëng NHTM trong báo cáo ánh giá x¿p h¡ng. Các báo cáo này °ãc xây dñng và gíi cho bÙ ph­n thanh tra t¡i ch×.

Dña trên k¿t qu£ ban §u cça báo cáo c£nh báo sÛm và báo cáo ánh giá x¿p h¡ng bÙ ph­n giám sát të xa, bÙ ph­n thanh tra t¡i ch× lên k¿ ho¡ch thanh tra vÛi các b°Ûc công viÇc cça báo cáo tiÁn thanh tra, ti¿n hành thanh tra thñc t¿ t¡i NHTM, sau ó ánh giá bÕ sung, iÁu chÉnh x¿p h¡ng trong báo cáo ánh giá x¿p h¡ng và °a ra nhïng khuy¿n nghË ho·c yêu c§u Ñi vÛi NHTM bË thanh tra. Ti¿p theo, C¡ quan Thanh tra, giám sát cça NHNN ph£i giám sát viÇc thñc hiÇn các yêu c§u và khuyÁn nghË Ñi vÛi NHTM. Sau khi báo cáo k¿t qu£ thñc hiÇn các yêu c§u cça NHTM thì quy trình thanh tra, giám sát Ñi vÛi mÙt NHTM trong mÙt kó giám sát °ãc t¡m thÝi k¿t thúc và ti¿p tåc b¯t §u cho mÙt kó giám sát mÛi vÛi NHTM theo các b°Ûc °ãc l·p l¡i.

Trong quá trình thñc hiÇn các b°Ûc cça quy trình giám sát, c§n l°u ý không ti¿n hành thanh tra quá 6 tu§n cho mÙt ngân hàng. Vì måc tiêu cça công tác thanh tra không chÉ là ánh giá và x¿p h¡ng ngân hàng, mà còn ph£i £m b£o tính hiÇu lñc cça k¿t qu£ x¿p h¡ng.

Thông th°Ýng, theo nh° ánh giá cça Basel thì 90% k¿t qu£ x¿p h¡ng CAMELS là không Õi sau 3 tháng ánh giá; 80% k¿t qu£ x¿p h¡ng là không Õi sau 12 tháng ánh giá. Còn sau 18 tháng ánh giá thì k¿t qu£ x¿p h¡ng s½ chÉ giÑng nh° viÇc lña chÍn mÙt con sÑ ng«u nhiên, mà không còn chính xác nïa. Do v­y, x¿p h¡ng CAMELS không còn ý ngh)a nghiên céu khi à thÝi gian dài.

3.5. ào t¡o cán bÙ giám sát có chuyên môn và Ùi ngi k¿ c­n

K¿ ho¡ch phát triÃn nguÓn nhân lñc luôn là y¿u tÑ °ãc NHNN quan tâm và Á cao. Tuy nhiên, k¿ ho¡ch cå thà c§n °ãc xây dñng theo h°Ûng:

- NHNN c§n có mÙt chuyên gia t° v¥n th°Ýng trú có kinh nghiÇm à h°Ûng d«n và ào t¡o trñc ti¿p cho các cán bÙ thanh tra t¡i ch× và các cán bÙ phân tích të xa.

- NHNN c§n phát triÃn mÙt ch°¡ng trình chu©n vÁ ào t¡o, c¥p chéng chÉ và ánh giá cán bÙ.

- ViÇc ào t¡o t¡i các chi nhánh c§n nh­n °ãc sñ chú ý ·c biÇt ngay të §u.

- NHNN c§n bÑ trí viÇc hãp tác ào t¡o và ào t¡o ß n°Ûc ngoài vÛi måc tiêu xác áng và rõ ràng.

Ngoài nhïng k¿ ho¡ch tng c°Ýng ào t¡o chuyên môn cho các cán bÙ thanh tra giám sát, viÇc trau dÓi kinh nghiÇm cho các cán bÙ còn °ãc thà hiÇn ß công viÇc iÁu phÑi và quy¿t Ënh phân công cán bÙ trong quá trình thanh tra të các lãnh ¡o. Theo ó, viÇc s¯p x¿p công viÇc và vË trí công tác cho các cán bÙ thanh tra, giám sát ph£i £m b£o:

- Ã duy trì khÑi l°ãng công viÇc vëa ph£i;

- Ã xác Ënh và lên k¿ ho¡ch nhïng yêu c§u chuyên môn;

- Ã thúc ©y ào t¡o và phát triÃn chuyên môn cho cán bÙ thanh tra;

- Ã tránh sñ trùng l·p trong công viÇc;

- Ã hoàn thành công tác thanh tra úng ti¿n Ù.

MÙt yêu c§u quan trÍng khác trong ào t¡o cán bÙ là viÇc ph£i ào t¡o Ùi ngi k¿ c­n thông qua viÇc bÑ trí công viÇc à £m b£o nhïng cán bÙ giÏi, dày d¡n kinh nghiÇm có thà h× trã và h°Ûng d«n cho các cán bÙ tr» ho·c còn ít kinh nghiÇm trong công viÇc. iÁu này th°Ýng °ãc thà hiÇn trong viÇc bÑ trí và lên k¿ ho¡ch nhân sñ trong các cuÙc thanh tra thñc t¿ t¡i các NHTM. Trong ó, cán bÙ lãnh ¡o °ãc phân công làm Tr°ßng oàn thanh tra c§n xây dñng nÙi dung vÁ nhân sñ cça oàn thanh tra trong báo cáo tiÁn thanh tra, £m b£o (1) lña chÍn các cán bÙ phù hãp vÛi nÙi dung yêu c§u (nh° vÁ thanh tra nã, ho¡t Ùng ngân quù, vÑn,& ); và sau ó (2) s¯p x¿p nhïng méc trình Ù c§n thi¿t cho tëng nÙi dung thanh tra dña trên nhïng ánh giá cça Tr°ßng oàn thanh tra vÁ rçi ro và méc Ù phéc t¡p cça nÙi dung này (ß méc cao, trung bình, th¥p). Lãnh ¡o thanh tra cing s½ (1) xác nh­n méc Ù nng lñc theo yêu c§u cça Tr°ßng oàn thanh tra và danh sách nhïng cán bÙ °ãc chÉ Ënh và (2) phân công (b±ng viÇc iÁn tên vào b£ng phân công) nhïng thanh tra viên cho tëng nÙi dung thanh tra.

Sí dång ph°¡ng pháp này, Tr°ßng oàn thanh tra và lãnh ¡o thanh tra s½ thÑng nh¥t vÁ nhân sñ, vÁ méc Ù rçi ro cça tëng l)nh vñc và nÙi dung thanh tra.

Nh° v­y, sau khi xác Ënh ph¡m vi c§n thi¿t ph£i thanh tra cça ngân hàng, Tr°ßng oàn thanh tra c§n xác Ënh méc Ù chuyên môn c§n thi¿t cça các cán bÙ cho tëng l)nh vñc thanh tra chç y¿u. Ví då, Tr°ßng oàn thanh tra dñ ki¿n c§n méc chuyên môn cao ß c¥p Ù 3 cho công tác thanh tra bÙ ph­n chéng khoán và bÙ ph­n thanh tra ngo¡i b£ng vì ngân hàng ang có nhïng v¥n Á vÁ ch¥t l°ãng tài s£n có và g§n ây ngân hàng ang có chiÁu h°Ûng gia tng b£o lãnh nã. Ng°ãc l¡i, l)nh vñc báo cáo tài chính không có v°Ûng m¯c gì nên cán bÙ thanh tra l)nh vñc phân tích tài chính có thà lña chÍn nhïng cán bÙ ít kinh nghiÇm h¡n. Và nh° v­y, các cán bÙ ít có kinh nghiÇm s½ có c¡ hÙi nâng cao trình Ù và kinh nghiÇm cça mình khi °ãc lña chÍn và tham gia trong các kó thanh tra t¡i ch× t¡i các NHTM.

Tóm l¡i, trình Ù cán bÙ giám sát còn òi hÏi kh£ nng ào t¡o các cán bÙ giám sát tr», Ùi ngi k¿ c­n nh±m duy trì °ãc ch¥t l°ãng cça ho¡t Ùng giám sát mÙt cách Õn Ënh và liên tåc. Do v­y, trình Ù cça các cán bÙ giám sát òi hÏi ph£i th°Ýng xuyên °ãc ánh giá và kiÃm tra; xác Ënh các yêu c§u vÁ trình Ù cça cán bÙ giám sát Ñi vÛi tëng công viÇc giám sát cå thÃ, £m b£o các cán bÙ có trình Ù cao, nhiÁu kinh nghiÇm s½ £m nhiÇm các công viÇc phéc t¡p. Óng thÝi, các cán bÙ tr», ít kinh nghiÇm °ãc tham gia vào các công viÇc ¡n gi£n h¡n, phù hãp vÛi trình Ù nh±m nâng cao nng lñc và tích liy kinh nghiÇm, £m b£o công tác ào t¡o cán bÙ °ãc duy trì.

Danh måc tài liÇu tham kh£o:

Giáo trình

Trang web cça Ngân hàng Nhà n°Ûc ViÇt Nam

Quy¿t Ënh cça thÑng Ñc ngân hàng nhà n°Ûc vÁ viÇc ban hành Quy ch¿ TÕ chéc và ho¡t Ùng cça Thanh tra Ngân hàng

Quy ch¿ giám sát të xa 97

.