Ð? CUONG ÔN T?P TH? CH? CHÍNH TR? ÐUONG Ð?I 

Câu 1: S? phân lo?i th? ch? chính tr? duong d?i 

Th? ch? chính tr? duong d?i là h? th?ng các d?nh ch?, các giá tr? chu?n m?c h?p thành  

nh?ng nguyên t?c t? ch?c và phuong th?c v?n hành c?a m?t ch? d? chính tr?. Là hình  

th?c th? hi?n các thành t? c?a h? th?ng chính tr? thu?c kttt. Là co s? chính tr? xã h?i, qui  

d?nh tính ch?t, n?i dung c?a ch? d? xã h?i nh?m b?o v? quy?n và l?i ích c?a giai c?p c?m  

quy?n. 

Can c? vào m?c d? tham gia c?a nhân dân vào các công vi?c c?a nhà nu?c ngu?i ta chia  

thành:  

- Th? ch? chính tr? hành vi: 

Khái ni?m: là t?p h?p các qui t?c du?c hình thành trong quá trình phát tri?n c?a qu?c  

gia, qui d?nh s? tham gia c?a t?t c? công dân, hay d?i da s? công dân h?p thành m?t giai  

t?ng, m?t giai c?p tham gia vào các công vi?c c?a nhà nu?c theo m?t th? ch? chính tr?  

nh?t d?nh, du?c nhà nu?c ban hành ho?c th?a nh?n. 

Ð?c di?m:  

+ Th? th?c này tr? thành nh?ng qui t?c x? s? c?a các công dân thông qua các hành vi  

?ng x? c?a h? trong linh v?c các công vi?c c?a qu?c gia.  

+ Th? ch? chính tr? hành vi ch? du?c qui d?nh cho các công dân m?i m?t nhà nu?c s? t?i.  

+ Trong nh?ng tru?ng h?p d?c bi?t m?t s? ít ngu?i không có qu?c t?ch c?a nu?c s? t?i  

v?n du?c tham gia v?i tu cách tu v?n l?i m?i ho?c ngu?i theo tho? thu?n v?i qu?c gia s?  

t?i. 

+ V? nguyên t?c t?t c? công dân không phân bi?t dân t?c, tôn giáo,theo hành ph?n giai  

c?p,... d?u du?c tham gia vào các công vi?c c?a nhà nu?c, tuy nhiên v?n có s? phân nh?t  

d?nh tu? theo qui d?nh c?a t?ng nu?c và ph? thu?c vào t?ng di?u ki?n hoàn c?nh c? th?. 

Ví d?: Tu?i di b?u c? là 18. (du?c áp d?ng h?u h?t ? các nu?c trên th? gi?i). 

Tu?i ?ng c? t? 21 tu?i tr? lên. ?ng c? viên t?ng th?ng M? : t? 35 tu?i tr? lên, là công  

dân ph?i du?c sinh ra trên lãnh th? M?, có d? 9 nam tr? lên trên lãnh th? nu?c M?. 43  

d?i t?ng th?ng M? tru?c dây chua có ai là dàn bà, là ngu?i da màu. 

- Th? ch? chính tr? t? ch?c : du?c hi?u theo hai nghia  

Là các t? ch?c, các co quan th?c hi?n các công vi?c nhà nu?c ? t?m vi mô, có nhi?m v?  

ph?i dua ra nh?ng quy?t d?nh ? t?m qu?c gia cho toàn b? nhân dân th?c hi?n.  

Là bao g?m các qui t?c x? s? c?a các co quan, t? ch?c khi th?c hi?n nhi?m v?, quy?n l?i  

c?a mình. 

Ð?c di?m: th? ch? chính tr? du?c hình thành trên co s? nh?ng th? ch? chính tr? hành vi. 

Can c? vào hình th?c th? hi?n: 

- Th? ch? chính tr? thành van: là nh?ng th? ch? du?c ghi nh?n thông qua các van b?n  

qui ph?m pháp lu?t. Th? ch? thu?ng du?c qui d?nh trong van b?n có hi?u l?c pháp lu?t  

cao nh?t c?a Nhà nu?c là Hi?n pháp. Ngoài ra, th? ch? chính tr? có th? du?c qui d?nh ?  

các van b?n du?i Hi?n pháp g?m các d?o lu?t thu?ng, th?m chí c? các van b?n du?i lu?t. 

- Th? ch? chính tr? b?t thành van: nhi?u th? ch? chính tr? không du?c qui d?nh thành  

van mà ch?a d?ng b?ng các t?p t?c truy?n th?ng c?a m?i qu?c gia cung nhu các t?p quán  

d?a phuong. 

Ví d?:  

Câu 2 : Trình bày quy?n và nghia v? co b?n c?a công dân trong linh v?c chính tr?  

qui d?nh t?i Hi?n pháp 1992 s?a d?i nam 2001. 

Khái ni?m: " Quy?n và nghia v? co b?n c?a công dân trong linh v?c chính tr?" là : nh?ng  

quy?n và nghia v? c?a công dân tham gia vào các công vi?c qu?n lí nahf nu?c. Ðó là  

nh?ng quy?n t? do b?u c?, ?ng c? , t? do ngôn lu?n, quy?n t? do h?i h?p, l?p h?i, tham  

gia dóng góp ý ki?n vào các công vi?c nhà nu?c. Co s? c?a nh?ng quy?n này là s? d?c  

l?p, ch? quy?n c?a dân t?c Vi?t Nam. 

Quy?n công dân trong l?ch s? th? hi?n: 

- Trong ch? d? CHNL: PK-NN không ph?i là công vi?c c?a m?i ngu?i dân, mà ch? là  

vi?c riêng c?a giai c?p ch? nô, giai c?p pk. 

- T?i s? ra d?i c?a CNTB: thì khái ni?m th?n dân du?c chuy?n d?i v? ch?t thành khái  

ni?m " công dân", quy?n con ngu?i du?c qui d?nh trong các d?o lu?t có hi?u l?c pháp lí  

cao nh?t dó là Hi?n pháp. 

- Trong các nu?c XHCN: quy?n và nghia v? co b?n c?a công dân du?c d?m b?o r?ng  

rãi và hoàn thi?n hon. 

N?i dung: quy?n và nghia v? co b?n c?a công dân trong linh v?c chính tr? du?c qui d?nh  

t?i HP 1992 s?a d?i 2001 bao g?m:  

- Th? nh?t: quy?n tham gia qu?n lí nhà nu?c và xã h?i, tham gia th?o lu?n chung các  

v?n d? c?a c? nu?c và d?a phuong, ki?n ngh? v?i co quan nhà nu?c, bi?u quy?t khi nhà  

nu?c t? ch?c trung c?u dân ý( Ði?u 53). 

+ Quy?n tham gia qu?n lí nhà nu?c và xã h?i là m?t trong nh?ng quy?n chính tr? quan  

tr?ng nh?t c?a công dân d?m b?o cho công dân th?c hi?n quy?n làm ch? d?t nu?c, làm  

ch? xã h?i, ngu?i dân du?c bi?t ,du?c bàn , du?c làm và du?c ki?m tra. 

+ Quy?n tham gia qu?n lí nhà nu?c và xã h?i c?a công dân du?c th? hi?n du?i nhi?u  

hình thúc khác nhau: công dân có quy?n b?u c?, quy?n ?ng c? vào các co quan nhà nu?c  

tru?c h?t là QH và HDND các c?p; dóng góp ý ki?n xây d?ng HP, xây d?ng pháp lu?t,  

giám sát ho?t d?ng c?a co quan nhà nu?c, các t? ch?c xã h?i. 

- Th? hai: quy?n b?u c? và ?ng c? vào QH và HDND các c?p. 

Ðây là quy?n chính tr? quan tr?ng c?a công dân. Theo dó công dân có th? l?a ch?n nh?ng  

ngu?i uu tú nh?t, d?i di?n cho ý chí nguy?n v?ng và quy?n l?i c?a mình vào các co quan  

quy?n l?c nhà nu?c. Chính ? quy?n này, nhân dân th?c hi?n quy?n l?i nhà nu?c thu?c v?  

mình. 

Ði?u 54 c?a HP qui d?nh rõ " m?i công dân không phân bi?t dân t?c, nam n?, thành ph?n  

xã h?i, tín ngu?ng, tôn giáo, trình d? h?c v?n, ngh? nghi?p, th?i h?n cu trú, d? 18 tu?i tr?  

lên d?u có quy?n b?u c?,d? 21 tu?i tr? lên d?u có quy?n ?ng c? vào QH và HDND các  

c?p theo qui d?nh c?a pháp lu?t". 

- Th? ba: quy?n khi?u n?i t? cáo c?a công dân du?c qui d?nh ? Ði?u 14 HP: 

" Công dân có quy?n khi?u n?i, t? cáo v?i co quan nhà nu?c có th?m quy?n v? nh?ng  

vi?c làm trái pháp lu?t c?a các co quan nhà nu?c, t? ch?c kinh t?, t? ch?c xã h?i, don v?  

vu trang nhân dân ho?c c?a b?t c? cá nhân nào. Vi?c khi?u n?i, t? cáo ph?i du?c các co  

quan nhà nu?c xem xét và gi?i quy?t trong th?i h?n pháp lu?t qui d?nh. M?i hành vi xâm  

ph?m l?i ích nhà nu?c , quy?n và l?i ích h?p pháp c?a t?p th? và c?a công dân ph?i  

du?c k?p th?i x? lí nghiêm minh. Ngu?i b? thi?t h?i có quy?n du?c b?i thu?ng v? v?t ch?t  

và ph?c h?i danh d?. Nghiêm c?m vi?c tr? thù ngu?i khi?u n?i, t? cáo ho?c l?i d?ng  

quy?n khi?u n?i t? cáo d? vu kh?ng, vu cáo làm h?i ngu?i khác." 

Nhu v?y, HP 1992 ti?p t?c kh?ng d?nh quy?n và nghia v? co b?n c?a công dân trong  

linh v?c chính tr?. Ði?u dó có nghia là Hp ti?p t?c kh?ng d?nh quy?n l?c thu?c v? nhân  

dân mà n?n t?ng là liên minh giai c?p công nhân v?i nông dân và tri th?c XHCN. 

Cung nhu các b?n HP tru?c, mu?n du?c hu?ng d?y d? nh?ng quy?n do pháp lu?t qui  

d?nh m?i công dân ph?i làm tròn nghia v? c?a mình d?i v?i nhà nu?c và xã h?i theo  

nguyên t?c " quy?n c?a công dân không tách r?i v?i nghia v? c?a công dân". Nhà nu?c  

d?m b?o các quy?n c?a công dân, công dân ph?i làm tròn nghia v? c?a mình d?i v?i nhà  

nu?c và xã h?i. 

Câu 3 : Th? ch? chính tr? là gì ? Phân bi?t " th? ch? chính tr?" và " d?nh ch? chính  

tr?". 

Chính tr? là nh?ng công vi?c nhà nu?c, nh?ng ho?t d?ng liên quan tr?c ti?p hay gián ti?p  

d?n công vi?c c?a nhà nu?c, quy?n l?c nhà nu?c, l?i ích nhà nu?c. 

Th? ch? chính tri là h? th?ng các d?nh ch?, các giá tr?, chu?n m?c h?p thành nh?ng  

nguyên t?c t? ch?c và phuong th?c v?n hành c?a c?a m?t ch? d? chính tr?. Là hình th?c  

th? hi?n các thành t? c?a h? th?ng chính tr? thu?c ki?n th?c thu?ng t?ng. Là co s? chính  

tr? xã h?i, qui d?nh tính ch?t , n?i dung c?a ch? d? xã h?i nh?m b?o v? quy?n l?c và l?i  

ích c?a giai c?p c?m quy?n.  

Ð?nh ch? chính tr? là d?nh ch? xã h?i có liên quan d?n quy?n l?c nhà nu?c. Ðó là nh?ng  

d?nh ch? nhu QH, b?u c? t?ng th?ng, th? tu?ng, các d?ng phái chính tr?,.. dó là nh?ng  

d?nh ch? chính tr? chính. 

- Gi?ng nhau: trong m?t s? tru?ng h?p ngu?i ta s? d?ng " th? ch?" và " d?nh ch?"  

d?ng nh?t v?i nha. Ðó là nh?ng nguyên t?c, qui d?nh d? t? ch?c và v?n hành m?t ch? d?  

chính tr?. 

- Khác nhau:  

? Ð?nh ch? là m?t b? ph?n c?a th? ch?, d?nh ch? có n?i hàm nh? hon,th? ch? bao trùm  

lên d?nh ch?. 

? Th? ch? chính tr? bao g?m th? ch? chính tr? không thành van d?a trên t?p t?c, truy?n  

th?ng c?a m?i qu?c gia cung nhu c?a t?p quán d?a phuong; th? ch? chính tr? thành van  

du?c ghi nh?n thông qua b?ng van b?n qui ph?m pháp lu?t( HP và du?i HP). 

? Ð?nh ch? chính tr? ch? là nh?ng qui d?nh c?a nhà nu?c, t? ch?c du?c thi hành, ph?n  

l?n là d?nh ch? chính tr? thành van. 

Câu 4: Ch?ng minh s? da d?ng v? hình th?c b?u c? trong th? ch? chính tr? c?a các  

nu?c tu b?n hi?n nay? 

Khái ni?m : " b?u c? là quá trình dua ra quy?t d?nh c?a ngu?i dân d? ch?n ra m?t cá nhân  

n?m gi? các ch?c v? thu?c chính quy?n, dây là co s? thông thu?ng mà các dân ch? hi?n  

dùng d? phân b? ch?c v? trong b? máy l?p pháp, th?nh tho?ng ? b? máy tu pháp, hành  

pháp và chính quy?n d?a phuong, là co s? pháp lí cho vi?c hình thành ra các co quan d?i  

di?n cho quy?n l?c nhà nu?c. 

B?u c? du?c hi?u là th? t?c thành l?p co quan nhà nu?c hay ch?c danh nhà nu?c, th? t?c  

này du?c th? hi?n du?i s? bi?u quy?t c?a c? tri. V?i di?u ki?n d? b?u m?t ch?c danh ph?i  

có 2 ?ng c? viên tr? lên.  

Theo kh?o sát nam 2004: có 199 qu?c gia có h? th?ng b?u c?. Trong dó : 91 nu?c sd theo  

pp da s?, 72 nu?c sd theo pp d?i di?n t? l?, 30 nu?c sd k?t h?p c? 2 pp, 6 nu?c không s?  

c? 3 pp. Trong 91 nu?c sd pp b?u c? da s? thì 17 nu?c s? d?ng da s? tuy?t d?i, oxtraylia  

sd pp b?u c? l?a ch?n, còn l?i theo da s? tuong d?i. 

Ch?ng minh:  

- ? M?: th? ch? c?ng hoà t?ng th?ng. 

+ B?u vào h? vi?n: b?u c? tr?c ti?p và b? phi?u kín: 435 d?i bi?u v?i nhi?m kì 2 nam(  

VN < 500, 5 nam), ph?i là công dân M? 7 nam, t? 25 tu?i và s?ng ? bang có don v? b?u  

c?. 

+B?u vào thu?ng vi?n: 100 d?i bi?u, m?i bang du?c b?u 2 d?i bi?u v?i nhi?m kì 6 nam,  

c? 2 nam m?t l?n 1/3 s? thu?ng ngh? si du?c b?u l?i( 9 nam là công dân M?, s?ng ? bang  

d?i di?n và > 30 tu?i). 

- ? Pháp: th? ch? c?ng hoà h?n h?p  

+ H? vi?n: nhi?m kì 5 nam, b?u ph? thông tr?c ti?p theo ch? d? da s?, ti?n d?t c?c 1000  

phrang (1 khu v?c b?u d?i bi?u), b?u 2 vòng 577 d?i bi?u ( tr?c ti?p m?t d?ng c?p). 

+Thu?ng vi?n : du?c hình thành theo b?u c? 3 c?p, nhi?m kì 9 nam và c? 3 nam 1 l?n  

1/3 s? lu?ng thu?ng ngh? si du?c b?u l?i(321 d?i bi?u). Ðoàn c? tri di b?u 600 h? vi?n -  

3000 d?i bi?u c?a các h?i d?ng hàng t?ng và các h?i d?ng vùng g?m 104.000 d?i bi?u  

thành ph?( 200 phrang d?t c?c) ( tr?c ti?p 2 or 3 d?ng c?p). 

+ T?ng th?ng: có nhi?m kì 5 nam, d?t c?c 10.000 phrang, không qui d?nh d? tu?i, không  

h?n ch? s? lu?ng nhi?m kì. Gi?i thi?u ?ng c? t?ng th?ng ph?i có ch? kí c?a 5000 ngu?i  

c?a 30 vùng lãnh th?( ch? kí c?a ngu?i dang gi? ch?c v? b?u c?, ngh? si, h?i d?ng giai  

c?p).B?u c? theo l?i don danh. 

- ? Vi?t Nam:  

B?u c? ÐBQH theo nguyên t?c ph? thông,bình d?ng, tr?c ti?p và b? phi?u kín, theo l?i  

tr?c ti?p m?t d?ng c?p. 

Phuong pháp xác d?nh k?t qu? b?u c?: da s? tuy?t d?i. 

- ? Anh: 

+ T?ng th?ng: nguyên t?c bình d?ng, tr?c ti?p và b? phi?u kín. 

+H? vi?n: b?u c? theo l?i liên doanh, k?t qu? xác d?nh theo phuong pháp d?i di?n t? l?.  

+Thu?ng vi?n: d?i bi?u du?c xác d?nh theo ch? d?nh, s? lu?ng thu?ng không qui d?nh, do  

n? hoàng ban t?ng, không ph?i b?u. 

+Th? tu?ng là ngu?i d?ng d?u d?ng có s? phi?u cao nh?t. 

Câu 5: Trình bày phuong pháp xác d?nh k?t qu? b?u c? trong th? ch? chính tr? c?a  

các nu?c tu b?n hi?n nay? 

Khái ni?m : " b?u c? là quá trình dua ra quy?t d?nh c?a ngu?i dân d? ch?n ra m?t cá nhân  

n?m gi? các ch?c v? thu?c chính quy?n, dây là co s? thông thu?ng mà các dân ch? hi?n  

dùng d? phân b? ch?c v? trong b? máy l?p pháp, th?nh tho?ng ? b? máy tu pháp, hành  

pháp và chính quy?n d?a phuong, là co s? pháp lí cho vi?c hình thành ra các co quan d?i  

di?n cho quy?n l?c nhà nu?c. 

B?u c? du?c hi?u là th? t?c thành l?p co quan nhà nu?c hay ch?c danh nhà nu?c, th? t?c  

này du?c th? hi?n du?i s? bi?u quy?t c?a c? tri. V?i di?u ki?n d? b?u m?t ch?c danh ph?i  

có 2 ?ng c? viên tr? lên.  

Có 2 phuong pháp xác d?nh k?t qu? b?u c? phuong pháp xác d?nh theo nguyên t?c da s?  

và phuong pháp d?i di?n t? l? . 

* Phuong pháp th? nh?t: xác d?nh theo nguyên t?c da s?. 

Theo nguyên t?c này ngu?i trúng c? là ?ng c? viên thu du?c da s? phi?u thu?n. B?u c?  

da s? là ch? d? b?u c? du?c áp d?ng nhi?u nh?t trên th? gi?i (? 91 nu?c, chi?m 46 %)  

G?m b?u da s? tuong d?i và b?u da s? tuy?t d?i. 

- Ða s? tuong d?i: cho phép xác d?nh k?t qu? trúng c? không c?n ph?i d?t t?i trên 50 %  

t?ng s? phi?u h?p l?. Ai du?c nhi?u hon thì ngu?i dó trúng. 

+ Uu di?m: luôn b?u ra du?c s? ngh? si mong mu?n.  

+ Nhu?c di?m:  

Không th? hi?n du?c ý chí c? tri vì trong nhi?u tru?ng h?p ngu?i trúng c? d?t s? phi?u  

cao nh?t trong s? các ?ng c? viên , nhung l?i không do da s? c? tri b?u ra.  

T?o nên s? chênh l?ch gi?a các don v? b?u c?, trong tru?ng h?p d?i bi?u trúng c? ? don  

v? b?u c? s? 1 v?i s? phi?u th?p hon... 

Còn g?i là da s? 1 vòng. Ðây là cách b?u c? ?ng h? các d?ng phái m?nh, là ngu?n g?c  

sinh ra lu?ng d?ng.  

- Ða s? tuy?t d?i: ngu?i trúng c? theo phuong pháp này ph?i nh?n du?c ít nh?t 50% và  

m?t phi?u thu?n.  

+ Uu di?m: kh?c ph?c du?c h?n ch? c?a da s? tuong d?i. 

+ Nhu?c di?m: nhi?u khi không tìm du?c ngu?i trúng c?. Ho?c n?u ? don v? b?u c?  

du?c b?u nhi?u gh? thì b?u m?t l?n thu?ng không d? s? lu?ng gh? ph?i b?u nên ph?i b?u  

l?n 2. B?u l?n th? 2, cung có th? có tru?ng h?p m?c ph?i tình tr?ng gi?ng nhu l?n tru?c  

là không d? s? ngu?i quá bán 50 % + 1 phi?u thu?n . 

- Ngoài ra cung có phuong pháp b?u c? theo l?a ch?n( hay còn g?i là uu dãi). Là lo?i  

hình c?a b?u c? da s? tuy?t d?i ( ch? du?c ti?n hành ? Oxtraylia ). 

* Xác d?nh theo phuong pháp d?i di?n t? l?: 

Phuong pháp này s? d?ng các d?ng phái ra tranh c?, c? tri b? phi?u b?u cho các d?ng  

phái ch? không ph?i b?u cho các ?ng c? viên c? th?, vì th? sinh ra nhi?u d?ng phái trong  

b?u c?.  

Phuong pháp này áp d?ng ? nhi?u nu?c tu b?n hi?n nay. 

Có 2 cách xác d?nh k?t qu? b?u c? theo phuong pháp d?i di?n t? l?. 

- Xét theo công th?c c?a Anh:  

Theo phuong pháp này, các d?ng phái tranh c? nh?n du?c s? gh? c?a mình b?ng thuong  

s? c?a s? phi?u thu?n mà các d?ng dó nh?n du?c trên d?nh m?c b?u c?. Ð?nh m?c b?u c?  

là thuong s? c?a t?ng s? phi?u thu du?c c?a don v? b?u c? trên lu?ng s? gh? ph?i b?u.  

- Xét theo công th?c c?a B?:  

Ðem s? phi?u thu?n c?a m?i d?ng chia cho các s? t? nhiên : 1,2,3,4,... thuong thu?n du?c  

x?p theo th? t? gi?m d?n. S? gh? nh?n du?c theo th? t? gi?m d?n này t? l?n cho d?n bé,  

bao gi? d? thì thôi. 

Có nh?ng nu?c s? d?ng c? 2 phuong pháp này nhu ? Pháp ngu?i ta dã phuong pháp k?t  

h?p c? 2 nguyên t?c da s? tuong d?i và da s? tuy?t d?i. G?i là b?u c? 2 vòng.  

* Theo kh?o sát nam 2004: có 199 qu?c gia có h? th?ng b?u c?. Trong dó : 91 nu?c sd  

theo pp da s?, 72 nu?c sd theo pp d?i di?n t? l?, 30 nu?c sd k?t h?p c? 2 pp, 6 nu?c không  

s? c? 3 pp.  

Trong 91 nu?c sd pp b?u c? da s? thì 17 nu?c s? d?ng da s? tuy?t d?i, oxtraylia sd pp  

b?u c? l?a ch?n, còn l?i theo da s? tuong d?i. 

Câu 6: Hình th?c tuy?n c? trong th? ch? chính tr? ? các nu?c tu b?n hi?n nay. 

Bao g?m 6 hình th?c :  

- B?u c? theo l?i don doanh : c? tri b? phi?u b?u cho m?t ?ng c? viên, tu? mình l?a  

ch?n . Ví d? : b?u l?p tru?ng ho?c b?u t?ng th?ng Pháp. 

- B?u c? theo l?i liên doanh. 

Trong phi?u b?u c? có ghi s?n m?t danh sách các ?ng c? viên cùng m?t nhóm, m?t t?  

ch?c,m?t d?ng phái . 

C? tri có th? di b?u cho toàn th? ?ng c? viên có ghi tên trong phi?u b?u và cung có th?  

xoá b? b?t nh?ng tên ?ng c? viên mà mình không mu?n l?a ch?n. Ví d?: ? M? có 2 d?ng  

: d?ng Dân ch? và d?ng C?ng hoà. M?i d?ng có 5 thành viên c?a Ð?ng Dân ch? và xoá  

tên thành viên c?a d?ng C?ng hoà và ngu?c l?i. 

- B?u c? theo da s? tuy?t d?i trong m?t don v? b?u c?, n?u c? 6 v?n ngu?i du?c b?u  

m?t d?i di?n, thì ?ng c? viên ch? du?c trúng c? khi du?c 3 v?n 1 phi?u b? cho mình. 

N?u vòng th? nh?t, không du?c ?ng c? viên nào du?c hu?ng t?i s? phi?u dó thì ban ph?  

trách ph?n phi?u l?i t? ch?c vòng th? 2. T?i vòng này, ?ng c? viên nào tuong d?i du?c  

nhi?u phi?u nh?t s? du?c coi là trúng c?. 

Ví d?: b?u t?ng th?ng ? Anh d?a trên nguyên t?c bình d?ng , tr?c ti?p, b? phi?u kín. 

- B?u c? theo nguyên t?c da s? tuong d?i:các ?ng c? viên trong don v? b?u c? ch? c?n  

du?c m?t s? phi?u lón nh?t s? du?c coi là trúng c?. Ví d? : b?u c? ? Pháp. 

- B?u c? theo l?i tr?c ti?p v?i m?t d?ng c?p: các ?ng c? viên t? mình l?a ch?n l?y  

ngu?i mà mình mu?n d? d?i di?n cho mình cai tr? mình. Ví d?; b?u c? ÐBQH ? VN b?u  

theo l?i ph? thông, bình d?ng, tr?c ti?p, b? phi?u kín. C? tri t? mình l?a ch?n, quy?t d?nh  

?ng c? viên d?i di?n cho mình. Ho?c b?u c? h? vi?n ? Pháp. 

- B?u c? theo l?i tr?c ti?p v?i 2 or 3 d?ng c?p: n?u l?y don v? b?u c? là xã, thì các c?  

tri ? xã nào b?u cho ?ng c? viên c?a xã ?y. Các ?ng c? viên trúng c? ? xã h?p nhau l?i d?  

b?u l?y m?t hay nhi?u v? d?i di?n cho qu?n c?a mình. Các v? d?i di?n các qu?n l?i h?p  

nhau l?i d? b?u l?y m?t hay nhi?u v? d?i di?n cho t?nh c?a mình. Nh?ng v? d?i di?n c?a  

các t?nh s? h?p l?i v?i thành ngh? si trong QH. Ví d?: 50b3 có 70 thành viên, trong dó b?u  

ra 10 thành viên làm ÐB tham d? d?i h?i liên liên chi doàn khoa lu?t, trong s? các d?i  

bi?u tham d? d?i h?i s? b?u ra 5 ngu?i d? di tham d? d?i h?i Ðoàn tru?ng. Ho?c b?u c?  

thu?ng vi?n ? Pháp. 

Câu 7: Phân tích co c?u t? ch?c và vai trò c?a các d?ng phái chính tr? trong th? ch?  

chính tr? ? các nu?c tu b?n hi?n nay. 

Khái ni?m: " Ð?ng phái chính tr?" là t? ch?c xã h?i t? nguy?n, là liên minh gi?a nh?ng  

ngu?i cùng th?c hi?n m?t d?nh hu?ng nh?t d?nh, cùng tu tu?ng v? th? gi?i quan , nhân  

sinh quan. 

Co c?u t? ch?c : ? các nu?c tu b?n có 2 lo?i t? ch?c Ð?ng phái chính tr? trong ngh? vi?n  

và ngoài ngh? vi?n. 

- T? ch?c Ð?ng trong ngh? vi?n:  

+ ? các nu?c tu b?n, ho?t d?ng c?a các ngh? si mang tính d?ng phái h?t s?c rõ  

nét. 

+ Các thu?ng ngh? si thu?c m?t d?ng thu?ng du?c t?p h?p thành m?t nhóm g?i là  

nhóm d?ng phái ngh? vi?n. Theo quy ch? c?a nhà nu?c,mu?n thành l?p d?ng phái  

trong ngh? vi?n thì d?ng dó ph?i có m?t s? lu?ng d?ng viên là ngh? si nh?t d?nh. 

Ví d?: Ð?c là 15 d?ng viên, Thu? Ði?n là 5 d?ng viên: n?u không thì ch? có th?  

liên k?t l?i v?i nhau d? thành l?p. 

+ Thành ph?n các d?ng phái có ch? t?ch, phó ch? t?ch, thu kí và các ngh? si d?ng  

viên. Ða s? ch? t?ch d?ng trong ngh? vi?n thu?ng là lãnh d?o co quan trung uong  

c?a d?ng ( ? Anh là th? tu?ng, ? M? là t?ng th?ng). Ch? t?ch và phó ch? t?ch trong  

d?ng có trách nhi?m lãnh d?o và gi? gìn k? lu?t trong cá d?ng viên. 

- T? ch?c d?ng ngoài ngh? vi?n: thu?ng du?c phân thành t? ch?c co quan d?ng ? d?a  

phuong.  

+ Co s? t? ch?c d?ng là các d?ng b? du?c t? ch?c theo các don v? hành chính nhà  

nu?c. 

+ Co quan d?ng c?a các don v? hành chính c?p trên có quy?n lãnh d?o các d?ng  

c?a don v? hành chính c?p tr?c thu?c. 

+ Toàn b? ho?t d?ng c?a các co quan d?ng d?a phuong ph?i du?c d?t du?i s? lãnh  

d?o c?a co quan d?ng trung uong. 

+ Ngoài ra các co quan d?ng theo don v? hành chính còn có các t? ch?c d?ng bao  

g?m : các nhân viên d?ng ngoài h? th?ng dó, nó tr?c thu?c tr?c ti?p ch? t?ch d?ng.  

Ðây là co quan t?i cao nhu: van phòng TW d?ng. 

- Vai trò :  

+ Tr? thành d?i ngu v?n d?ng tranh c? d? giành gi? và th?c thi quy?n l?c. 

+ S? liên h? ch?t ch? trong ngh? vi?n và ngoài ngh? vi?n d? mang l?i l?i ích cao  

nh?t cho các d?ng viên và nhóm l?i ích mà d?ng này hu?ng t?i.  

+ Các d?ng này có vai trò huy d?ng s? ?ng h? r?ng rãi c?a nhân dân d?i v?i h? tu  

tu?ng quy?t sách c?a d?ng này là co s? t?n t?i c?a các d?ng.  

+ Vai trò c?a d?ng d?i l?p ph?n bi?n tích c?c d?i v?i d?ng c?m quy?n. 

Câu 8: S? phân lo?i c?a các d?ng phái chính tr? trong th? ch? chính tr? ? các nu?c  

tu b?n hi?n nay. 

Khái ni?m: là t? ch?c xã h?i t? nguy?n, là liên minh gi?a nh?ng ngu?i cùng tu tu?ng, th?  

hi?n m?t d?nh hu?ng nh?t d?nh trong th? gi?i quan, nhân sinh quan theo m?c dích nh?t  

d?nh. 

Các d?ng phái tu tu?ng hi?n nay r?t da dangh và ph? thu?c vao di?u ki?n l?ch s?, truy?n  

th?ng, kinh t?, van hoá xã h?i c?a m?i nu?c. S? phân lo?i các d?ng phái chính tr? ? các  

nu?c hi?n nay có th? theo nhi?u cách khác nhau, d?a trên nh?ng tiêu chí khác nhau.  

Hi?n nay có 3 cách phân lo?i du?c ph? bi?n. 

? Cách 1: h? th?ng da d?ng và h? th?ng lu?ng d?ng  

+ Ða nguyên chính tr? xu?t hi?n vào d?u th? k? XVIII khi giai c?p tu s?n còn là giai  

c?p ti?n b? trong chính tr? b?o v? s? da d?ng và bình d?ng c?a các nhóm xã h?i có  

l?i ích khác nhau, phát tri?n quy?n t? do, dân ch?, tu s?n. Ðó là khuynh hu?ng xã  

h?i h?c - tri?t h?c - d?ng phái, t? ch?c chính tr? khác nhau trong xã h?i. 

+ H? th?ng da d?ng dó là h? th?ng mà ? dó có nhi?u d?ng chính tr? có kh? nang  

giành quy?n di?u hành chính ph? m?t cách d?c l?p hay liên minh v?i nhau. Ví d?:  

Pháp, Ð?c,Ý, Thái Lan,... 

+ Trong các qu?c gia có th? ch? chính tr? da d?ng, m?t d?ng nào dó chi?m du?c da  

s? ( sau th?ng l?i b?u c?), nhung chua d?t d?n m?c d? tuy?t d?i thì ph?i liên minh  

v?i m?t s? d?ng khác t?o thành m?t liên minh c?m quy?n. Khi dó gi?a các d?ng có  

s? dàn x?p v?i nhau, di?u hoà v? các v? trí ch? ch?t trong n?i các, di?u hoà v? cu?c  

s?ng và quy?n l?c. Ð?ng nào chi?m da s? lu?ng c? tri dông nh?t thì d?ng dó có  

nhi?u d?i bi?u trong qu?c h?i, có nhi?u gh? trong chính ph?, chi?m nhi?u v? trí  

ch? ch?t trong co quan nhà nu?c. 

- H? th?ng da d?ng : 

Là h? th?ng c?a các nu?c có nhi?u d?ng phái t?n t?i, không có d?ng nào chi?m da  

s? tuy?t d?i trong ngh? vi?n, bu?c các d?ng phái ph?i liên minh v?i nhau d? thành  

l?p chính ph? ( chính ph? liên hi?p) di?n hình : Pháp, Ý, Ð?c,... 

S? d?ng quá nhi?u s? tr? ng?i cho vi?c di?u hành chính ph? và s? d?n d?n s? khó  

khan cho d?i s?ng chính tr? và s? d?n d?n s? b?t ?n v? chính tr? cho các nu?c dó. 

- H? th?ng lu?ng d?ng :là h? th?ng ? các nu?c có 2 d?ng thay nhau c?m quy?n ( m?t  

d?ng c?m quy?n và m?t d?ng d?i tr?ng v?i d?ng c?m quy?n), di?n hình là Anh,M?. 

? Cách 2: các d?ng phái chính tr? du?c chia thành 2 lo?i : d?ng c?p ti?n và d?ng b?o  

th?. 

- Ð?ng b?o th?: là d?ng tôn tr?ng truy?n th?ng, quá kh? không mu?n ti?n hành các  

cu?c c?i cách or c?i cá cách ch?m ch?p. Trong m?t s? tru?ng h?p b?o th? cân do là  

d?ng cánh h?u( không CM). 

- Ð?ng c?p ti?n: là nh?ng d?ng không tôn tr?ng quá kh?, mu?n ti?n hành c?i cách  

m?t cách nhanh , m?nh. Trong m?t s? tru?ng h?p còn du?c g?i là d?ng cánh t?  

(ph?i CM). 

? Cách 3: h? th?ng m?t d?ng d?c quy?n lãnh d?o chính quy?n. 

Trong các nu?c th?c hi?n ch? d? 1 d?ng, tính ch?t quy?t d?nh và s? n?m quy?n,  

cung nhu chi ph?i c?a d?ng d?i v?i d?i s?ng xã h?i th? hi?n rõ và tuyêt d?i hon  

trên toàn b? các y?u t? c?u thành n?i dung c?a d?ng c?m quy?n. Ð?ng dó là duy  

nh?t chính quy?n nhà nu?c, không chia s? b?t kì cho ai, cho b?t kì m?t l?c lu?ng  

xã h?i. 

Ví d? : các qu?c gia don d?ng hi?n nay: Cuba (ÐCS Cuba), VN ( ÐCS VN),  

CHDCND Lào( Ð?ng CMND Lào lãnh d?o M?t tr?n xây d?ng t? qu?c Lào),  

CHDCND Trung Hoa( ÐCS Trung Qu?c lãnh d?o h?i ngh? hi?p thuong chính tr?  

ND TQ - ngo?i tr? 2 d?c khu kinh t? : H?ng Kông , Ma Cao,..). 

Câu 9: Khái ni?m , n?i dung, tính ch?t hình th?c trung c?u dân ý trong th? ch?  

chính tr? duong d?i.  

Trong các n?n dân ch?, nhân dân có nhi?u hình th?c khác nhau d? th?c hi?n quy?n l?c  

c?a mình trong dó nhà nu?c là m?t hình th?c co b?n, ngoài ra n?i dung có nh?ng hình  

th?c tr?c ti?p khác th? hi?n quy?n l?c c?a mình. Trong th? ch? chính tr? c?a các nu?c tu  

b?n hi?n nay vi?c b? phi?u trong cu?c trung c?u dân ý là m?t hình th?c dân ch? tr?c ti?p  

di?n hình. Ðánh d?u s? phát tri?n c?a n?n dân ch? trong l?ch s? nhân lo?i.  

Tu? theo t?ng qu?c giatru?ng h?p khác nhau và nh?ng tính ch?t, di?u ki?n khác nhau: 

- Trung c?u c?a dân du?c áp d?ng trong nh?ng trung c?u dân ý là vi?c dân b? phi?u  

th? hi?n ý chí c?a mình d?i v?i nh?ng v?n d? tr?ng d?i c?a d?t nu?c khi có t? ch?c  

trung c?u ý dân. 

- Trung c?u dân ý du?c áp d?ng d?i v?i vi?c l?p hi?n, du?c xem nhu là m?t khâu  

b?t bu?c. Hi?n pháp du?c co quan l?p pháp ban hành (h? vi?n, thu?ng vi?n), ban  

hành ch? có hi?u l?c khi du?c s? ch?p nh?n c?a qu?c dân, th? hi?n ? vi?c b? phi?u  

trong cu?c trung c?u dân ý . 

+Trung c?u dân ý cung du?c áp d?ng d? ch?p nh?n s?a d?i HP (tu ch?nh Hp). 

+Trung c?u dân ý còn du?c áp d?ng d?i v?i vi?c l?p pháp, các d?o lu?t do co quan  

l?p pháp d? ra và có hi?u l?c khi dông d?o qu?c dân tán thành. 

+Trung c?u dân ý v?i s? ki?n chính tr? d?c bi?t quan tr?ng ( ch?p nh?n hay không  

ch?p nh?n s?a d?i HP, chia tách qu?c gia nhu Indônêxia và Ðôngtimo.  

- V? tính ch?t: có 2 th? th?c trung c?u dân ý tu? thu?c và trung c?u dân ý b?t bu?c. 

+ Theo hình th?c b?t bu?c: vi?c trung c?u ý dân du?c ?n d?nh trong Hi?n Pháp và  

du?c coi nhu hình th?c b?t bu?c d?i v?i vi?c l?p hi?n và l?p pháp.  

+ Theo hình th?c tu? thu?c : vi?c trung c?u ý dân du?c ti?n hành khi co quan nhà  

nu?c ra quy?t d?nh áp d?ng hay không áp d?ng hình th?c ( không ghi trong Hp  

nhung co quan nhà nu?c th?y c?n thi?t trung c?u). 

Ví d?: CH Pháp 1958 qui d?nh t?ng th?ng có quy?n dem trung c?u ý dân b?t c?  

d?u án lu?t nào, nhung không b?t bu?c ph?i trung c?u. 

- V? hình th?c trung c?u ý dân tr?c ti?p và trung c?u ý dân gián ti?p. 

+ Trung c?u ý dân tr?c ti?p là v?n d? trung c?u dua ra h?i dân không ph?i thông  

qua co quan nào khác. 

+ Trung c?u ý dân gián ti?p : tru?c khi trung c?u ý dân , v?n d? trung c?u ph?i  

du?c quy?t d?nh tru?c b?i co quan. 

Trong l?ch s? các nu?c tu b?n vi?c trung c?u dân ý không ph?i lúc nào cung gi?ng nhau : 

- ? M? không có trung c?u dân ý ? liên bang. Vì t?ng th?ng có 4 nam, h? vi?n 2  

nam. Trong nh?ng hi?n pháp 1 s? bang c?a M? ch?p nh?n vi?c trung c?u ý dân. 

- ? Pháp vi?c trung c?u ý dân áp d?ng r?t nhi?u. 

- ? Thu? Si hi?n pháp liên bang ph?i du?c trung c?u ý dân. 

- ? Anh : không có trung c?u ý dân vì vi?c b?u c? vào h? vi?n th? hi?n vi?c trung  

c?u ý dân r?t rõ.  

- ? Vi?t Nam. Hi?n pháp d?u tiên ? nu?c ta nam 1946 qui d?nh v? trung c?u ý dân  

t?i di?u 21. Hi?n pháp 1959 vi?c trung c?u dân ý du?c qui d?nh t?i di?u 53. Hi?n  

pháp 1980= di?u 100, hi?n pháp 1992 = di?u 53 và di?u 84. 

Câu 10: Ð?ng phái chính tr? là gì ? 

Có nhi?u d?nh nghia khác nhau v? " d?ng phái chính tr?": 

- Theo CN XHKH NXB s? th?t Hà N?i 1980 - Rimanxtep - trang 115. 

Ð?ng chính tr? là b? ph?n tích c?c nh?t và có t? ch?c 1 giai c?p nào dó hay 1 t?ng  

l?p nào dó c?a 1 giai c?p, Ð?ng là m?t trong nh?ng công c? quan tr?ng nh?t mà  

nh? dó giai c?p ( hay t?ng l?p riêng c?a nó) d?u tranh cho l?i ích c?a giai c?p  

mình. 

- Konstan (Anh) d?i di?n c?a d?ng b?o th?: Ð?ng phái là t?p h?p nh?ng ngu?i theo  

h?c thuy?t gi?ng nhau. 

- Nhà tri?t h?c Xô Vi?t AnatoliButenco: Chính d?ng là m?t t? ch?c chính tr? doàn  

k?t nh?ng ngu?i d?i di?n tích c?c c?a m?t giai c?p xã h?i nh?t d?nh ( hay m?t  

nhóm xã h?i ) và th? hi?n ( trong van ki?n cuong linh và các van ki?n khác ) nh?ng  

lu?n di?m co b?n cho giai c?p dó.  

- Giáo su J . Tapdam Bara ( ngu?i M?): các d?ng phái chính tr? có t? ch?c, liên k?t  

cá nhân có cùng khuynh hu?ng chính tr? nh?m d?ng viên ý ki?n v?i m?t s? m?c  

dích nh?t d?nh và d? tham gia vào các co quan quy?n l?c d? hu?ng quy?n l?c d?  

d?n ch? d?t du?c nh?ng yêu c?u dó.  

T? nh?ng d?nh nghia trên có th? rút ra, 1 t? ch?c du?c g?i là d?ng chính tr? ph?i d?t du?c  

các tiêu chu?n di?u ki?n sau: 

- Ð?ng chính tr? là m?t t? ch?c xã h?i t? nguy?n, là liên minh c?a nh?ng ngu?i cùng  

tu tu?ng, cùng th?c hi?n 1 d?nh hu?ng v? th? gi?i quan và nhân sinh quan, theo  

du?i 1 m?c dích nh?t d?nh. 

- V? hình th?c ,Ð?ng chính tr? là m?t t? ch?c do con ngu?i l?p ra và ho?t d?ng m?t  

cách t? giác, d? d?t d?n m?t m?c tiêu nh?t d?nh là thi?t ch? xã h?i. 

- M?c tiêu c?a Ð?ng chính tr? là ngu?i giành và th?c thi quy?n l?c nhà nu?c.  

Do dó, Ð?ng chính tr? là m?t b? ph?n c?a ki?n trúc thu?ng t?ng c?a xã h?i và m?i  

d?ng ph?i d?m b?o cho mình s? ?ng r?ng rãi c?a qu?n chúng.  

Các d?ng chính tr? tu s?n tr? thành d?ng c?m quy?n thông qua các cu?c b?u c? t?ng  

th?ng hay h? vi?n. Trong XHTS b?u c? là cu?c tranh ch?p gay g?t gi?a các d?ng phái  

chính tr? thông qua b?u c? xác d?nh du?c d?ng c?m quy?n. Mu?n tr? thành 1 chính khách  

thì tru?c h?t ph?i là d?ng viên c?a d?ng c?m quy?n và hon th? n?a các d?ng viên c?m  

quy?n ph?i c?nh tranh v?i nhau d? h? vào ban hành lãnh d?o thì m?i có co h?i tr? thành  

nh?ng quan ch?c cao c?p trong b? máy nhà nu?c. 

- Ví d? : + ? M? cung là d?ng viên. M?c dù không du?c pháp lu?t qui d?nh nhung  

l?ch s? ? các nu?c tu b?n r?t hi?m khi ?ng c? viên t? do d?c c?. Vi?c các nu?c  

TBCN b?u c? theo phuong pháp d?i di?n t? l?, liên danh chính là b?u c? theo d?ng  

phái. 

+ ? Anh : Vi?c Anh l?a ch?n h? vi?n, M? b?u ngh? vi?n, b?u t?ng t?ng  

th?ng chính là nhân dân nu?c này l?a ch?n 1 d?ng phái chính tr? d?i di?n cho h?.  

Theo qui d?nh c?a pháp lu?t: n? hoàng du?c quy?n b? nhi?m th? tu?ng Anh ( ngu?i  

d?ng d?u nhà nu?c Anh) . Song n? hoàng Anh không th? b? nhi?m m?t ngu?i nào khác  

n?u ngu?i dó không ph?i là th? linh c?a d?ng c?m quy?n( d?ng chi?m da s? trong h?  

vi?n) 

M?t di?u t? nh? c?a các d?ng phái chính tr? và r?t quan tr?ng là vai trò c?a các d?ng phái  

chính tr? không c?m quy?n( s? d?i l?p trung thành là c?n thi?t cho m?t chính th? d?c tài -  

M? ) nhi?m v? và ch?c nang c?a các d?ng này là tìm ra nh?ng khi?m khuy?t trong chính  

sách c?a d?ng c?m quy?n ( phân bi?t có trách nhi?m hay d?i l?p có trách nhi?m). ? Anh  

thành l?p " n?i các trong bóng t?i" có th? tu?ng, có n?i các nhu n?i các duong nhiên do  

t?ng d?ng d?i l?p v?i d?ng c?m quy?n di?u khi?n, du?c nhà nu?c tr? luong. 

Câu 11: Trình bày các hình th?c chính th? c?a nhà nu?c trong th? ch? chính tr? c?a  

các nu?c tu b?n hi?n nay. 

Hình th?c chính th? c?a nhà nu?c là s? bi?u hi?n b? ngoài thành mô hình, hình dáng c?a  

nhà nu?c thông qua cách th?c, co c?u bên trong c?a vi?c t? ch?c, v? trí quy?n h?n trách  

nhi?m, m?i quan h? c?a các co quan nhà nu?c t?o nên nhà nu?c tu s?n và b?n ch?t  

ngu?n g?c c?a quy?n l?c nhà nu?c.  

Hi?n nay trong th? gi?i tu b?n có hai lo?i hình th?c chính th? co b?n: chính th? quân ch?  

và chính th? c?ng hoà. 

Hình th?c chính th? c?ng hoà : ( xem câu 12 ) 

Hình th?c chính th? quân ch?: (xem câu 13). 

Câu 12 : Phân tích hình th?c chính th? c?ng hoà trong th? ch? chính tr? c?a các  

nu?c tu b?n hi?n nay. 

Có 2 lo?i ch? y?u: chính th? c?ng hoà d?i ngh?, chính th? c?ng hoà t?ng th?ng và ngoài ra  

còn có chính th? c?ng hoà lu?ng tính. 

- Chính th? c?ng hoà d?i ngh?  

Khái ni?m : là hình th?c nhà nu?c theo th? ch? chính tr? c?ng hoà 

Ð?c trung: 

+ T?ng th?ng là nguyên th? qu?c gia - d?ng d?u nhà nu?c. Nhung quy?n l?c t?p  

trung vào ngh? vi?n ( ngh? vi?n do dân b?u)  

+ Ngh? vi?n có quy?n thành l?p chính ph?, b?u t?ng th?ng, t?ng th?ng và chính  

ph? ho?t d?ng ch?u trách nhi?m tru?c ngh? vi?n. 

+ Ngh? vi?n là co quan l?p pháp g?m : thu?ng vi?n và h? vi?n. 

+ Quy?n hành pháp thu?c chính ph? do th? tu?ng d?ng d?u 

Ði?n hình : Ð?c, Italia,... 

- C?ng hoà t?ng th?ng : 

Khái ni?m : là hình th?c nhà nu?c theo th? ch? chính tr? c?ng hoà, th?c hi?n theo  

ch? d? tam quy?n phân l?p. 

Ð?c trung:  

+ Quy?n l?c nhà nu?c t?p trung trong tay t?ng th?ng do dân b?u ra. 

+ T?ng th?ng là nguyên th? qu?c gia, d?ng d?u nhà nu?c chính ph? n?m toàn  

quy?n hành pháp. 

+ Quy?n hành pháp có ph?n l?n át quy?n l?p pháp và tu pháp ( ngo?i tr? M? ) 

+ Ngh? vi?n n?m quy?n l?p pháp và toà án n?m quy?n tu pháp. 

+ Thu?ng t?n t?i ch? d? 2 d?ng thay nhau c?m quy?n. 

Ði?n hình: M?, Indonexia, philippin, Braxin,... 

- C?ng hoà lu?ng tính:  

Khái ni?m: là hình th?c nhà nu?c v?a mang d?c di?m c?a c?ng hoà t?ng th?ng,  

v?a mang d?c di?m c?a c?ng hoà d?i ngh?. 

Ð?c trung:  

+ T?ng th?ng và ngh? vi?n do dân b?u ra. 

+ T?ng th?ng có quy?n hành pháp, quy?n gi?i tán ngh? vi?n. 

+ Ngh? vi?n có quy?n can thi?p vào quá trình thành l?p chính ph?, bu?c t?ng th?ng  

b? nhi?m lãnh t? c?a d?ng da s?. 

+ Quy?n l?c t?p trung trong tay t?ng th?ng - nguyên th? qu?c gia. 

+ T?ng th?ng chi ph?i m?i ho?t d?ng c?a co quan : l?p - hành - tu pháp. Khi phe  

d?i l?p chi?m da s? trong h? vi?n, quy?n l?c c?a t?ng th?ng b? h?n ch?. 

Hình th?c tiêu bi?u : Pháp ,chính ph? Pháp có th? tu?ng d?ng d?u nhung th?c ra  

chính ph? d?t du?i s? lãnh d?o tr?c ti?p c?a t?ng th?ng. 

Câu 13 : Phân tích hình th?c chính th? quân ch? trong th? ch? chính tr? c?a các  

nu?c tu b?n hi?n nay:  

Hình th?c chính th? quân ch? là chính th? qui d?nh và b?o v? quy?n l?c t?i cao c?a nhà  

nu?c t?p trung toàn b? hay m?t ph?n trong tay ngu?i d?ng d?u nhà nu?c (vua, hoàng d?).  

Theo nguyên t?c cha truy?n con n?i quy?n l?c nhà nu?c có ngu?n g?c t? cõi huu vô , do  

" thiên dình". 

Hi?n nay hình th?c th? ch? quân ch? còn t?n t?i ? nhi?u nu?c tu b?n k? c? các nu?c tu  

b?n nhu Anh, Nh?t, Tây Ban Nha , Ðan M?ch, Thu? Ði?n và nó tr? thành m?t ch? d?  

chính tr? dã an sâu vào ti?m th?c và van hóa c?a nhi?u dân t?c. 

Hình thái chính tr? quân ch? chi thành nhi?u lo?i: 

- Quân ch? l?p hi?n: là th? ch? chính tr? mà ? dó quy?n chuyên ch? d?c tài không  

h?n ch? thu?c v? nhà vua. Ðây là lo?i hình c?a nhà nu?c phong ki?n, hi?n nay th?  

ch? này h?u nhu không còn t?n t?i( ? 1 s? nu?c Châu Phi v?n t?n t?i). 

- Quân ch? l?p hi?n: là lo?i th? ch? chính tr? mà vi?c t? ch?c quy?n l?c nhà nu?c  

v?a có vua, v?a có hi?n pháp, nhà vua ch? có quy?n l?c th?c s? khi không có hi?n  

pháp, khi dã có hi?n pháp thì nhà vua không có quy?n l?c tuy?t d?i nhu trong ch?  

d? phong ki?n n?a. 

Hình th?c th? ch? quân ch? l?p hi?n du?c chia làm 2 lo?i: 

+ Quân ch? nh? nguyên là lo?i hình t? ch?c nhà nu?c nào dó quy?n l?c nhà nu?c  

du?c chia d?u cho nhà vua gi?i tán ngh? vi?n vô th?i h?n d? d?c quy?n quy?n l?c  

nhà nu?c. 

B? tru?ng do nhà vua b? nhi?m v?a ch?u trách nhi?m tru?c nhà vua, v?a ch?u trách  

nhi?m tru?c nhà vua. 

Hình th?c này thu?ng t?n t?i ? d?u th?i kì cu?c CMTS, th?i kì chuy?n giao quy?n  

l?c nhà nu?c t? tay giai c?p phong ki?n sang giai c?p tu s?n , hi?n nay nhà nu?c  

chính th? này chì t?n t?i ? m?t s? nu?c .  

Ví d? : Brunay, ? rapxeut, các nu?c ti?u vuong qu?c ? r?p. 

+ Quân ch? d?i ngh? : nét d?c thù  

Vua d?ng d?u nhà nu?c, nhung quy?n l?c nhà nu?c t?p trung trong tay ngh? vi?n,  

vua là nguyên th? qu?c gia và du?c truy?n ngôi có th? truy?n ngôi cho con or em,  

or con c?a con mình. 

Quy?n l?c nhà vua ch? y?u mang tính hình th?c tr? vì nhung không cai tr?. 

Ngh? vi?n là co quan quy?n l?c t?i cao có quy?n l?c t?i cao có quy?n thành l?p và  

gi?i tán chính ph?, chính ph? ch?u trách nhi?m tru?c ngh? vi?n, song th?c t? quy?n  

l?c t?p trung vào tay ngu?i d?ng d?u co quan hành pháp. 

Ví d? : ? Anh n? hoàng có quy?n b? nhi?m th? tu?ng, nhung ch? có th? b? nhi?m  

ngu?i d?ng d?u d?ng da s? trong h? vi?n.  

Th? tu?ng có quy?n thành l?p n?i các , cách ch?c các thành viên n?i các và b?  

nhi?m các quan ch?c trong h? th?ng toà án. 

Vua là ngu?i d?ng d?u nhà nu?c là bi?u tu?ng c?a s? th?ng nh?t phi chính tr? và  

không thiên v? nhung th?c t? nhà vua v?n ch?u ?nh hu?ng l?n c?a d?ng c?m  

quy?n. 

? các nu?c này thu?ng có ch? d? lu?ng vi?n nhung th?c ch?t quy?n l?c t?p trung  

ch? y?u vào h? vi?n. 

Ví d? : Anh, Nh?t, Thu? Ði?n, Tây Ban Nha, Campuchia,...

Câu 14 : Trình bày hình th?c nhà nu?c theo co c?u lãnh th? trong th? ch?  

chính tr? duong d?i ? các nu?c tu b?n hi?n nay. 

Hình th?c nhà nu?c theo co c?u lãnh th? du?c xem xét du?i góc d? co c?u lãnh  

th? h?p thành nhà nu?c và m?i quan h? gi?a nhà nu?c trung uong v?i co quan nhà  

nu?c ? d?a phuong. 

Hình th?c nhà nu?c theo co c?u lãnh th? r?t da d?ng, th? hi?n d?c di?m van hoá xã  

h?i c?a m?i qu?c gia. 

Xét v? hình th?c nhà nu?c : hình th?c nhà nu?c theo co c?u lãnh th? du?c chia  

thành 2 lo?i : 

- Hình th?c nhà nu?c don nh?t: 

+ Khái ni?m :là hình th?c nhà nu?c du?c hình thành t? 1 lãnh th? duy nh?t. 

+ Ð?c di?m: - có 1 hi?n pháp duy nh?t  

-Có h? th?ng co quan trung uong bao g?m : nguyên th? qu?c gia,  

chính ph?, nhân viên có th?m quy?n pháp lí trên toàn v?n lãnh th?. 

- có 1 qu?c t?ch, có m?t h? th?ng pháp lu?t do co quan trung uong ban  

hành. 

- lãnh th? du?c chia thành các don v? hành chính tr?c thu?c : don v?  

hành chính tr?c thu?c không có quy?n d?c l?p v? chính tr?, kinh t?; ? nh?ng nu?c  

có nhi?u dân t?c, nhà nu?c t? ch?c khu t? tr?, t?nh t? tr?; các khu t? tr? có th? có h?  

th?ng pháp lu?t riêng, ch? d? kinh t? riêng nhung không có ch? quy?n qu?c gia. 

Ví d? : Trung Qu?c : là nhà nu?c don nh?t nhung có 3 khu t? tr? : H?ng Kông, Tân  

Cuong, Ma Cao. 

Vi?t Nam: không có khu t? tr? nào 

Ngoài ra còn có m?t s? nu?c: Lào, Pháp, Nh?t. 

- Hình th?c nhà nu?c chính th? nhà nu?c liên bang:  

+ Khái ni?m : là lo?i hình nhà nu?c du?c hình thành t? nhi?u nhà nu?c thành viên  

có ch? quy?n . Ví d? : Hoa K?, LB Ð?c, LB Nga , Malaixia,... 

+ Ð?c di?m: - lãnh th? nhà nu?c liên bang du?c hình thành t? lãnh th? c?a các  

nu?c thành viên t? nguy?n liên hi?p thành. 

- Các nhà nu?c dã tr? thành thành viên c?a m?t nhà nu?c liên bang thì không còn  

là nhà nu?c có ch? quy?n n?a nh?t là trong linh v?c d?i ngo?i , và không du?c  

phép t? ti?n tách r?i kh?i liên bang. 

Ví d? : M? qui d?nh các bang không du?c phép : kí k?t các hi?p u?c qu?c t?, ban  

hành các lo?i ti?n , thành l?p quân d?i thông qua d?o lu?t ch?ng l?i liên bang , tu?c  

quy?n du?c b?o v? tru?c pháp lu?t c?a công dân, dánh thu? nh?p kh?u hàng hoá,  

tu?c quy?n b? phi?u c?a công dân vì phân bi?t s?c t?c , màu da ; vi ph?m hi?n  

pháp và pháp lu?t c?a liên bang. 

-Các nhà nu?c thành viên trong liên bang có quy?n thành l?p chính quy?n c?a  

mình, có h? th?ng lu?t và có h? th?ng co quan nhà nu?c tr?c thu?c, h? th?ng này  

không du?c mâu thu?n v?i Hi?n pháp và pháp lu?t liên bang. 

Ví d? : ? M? các bang có quy?n : t? ch?c l?i các cu?c b?u c?, di?u ch?nh m?i quan  

h? thuong m?i trong bang, thành l?p các co quan ? d?a phuong, thay d?i Hi?n Pháp  

và co quan chính quy?n nhà nu?c liên bang , phê chu?n các ch?nh lí hi?n pháp liên  

bang  

Xu hu?ng : tách liên bang và xu hu?ng tách l?i g?n nhau ..... 

Câu 15 : S? xu?t hi?n c?a các d?ng phái chính tr? tu s?n trong th? ch? chính  

tr? duong d?i. 

Khái ni?m: là t? ch?c xã h?i t? nguy?n ,là liên minh c?a nh?ng ngu?i cùng tu  

tu?ng , cùng th? hi?n 1 d?nh hu?ng nh?t d?nh v? th? gi?i quan , nhân sinh quan ,  

theo du?i m?t m?c dích nh?t d?nh. 

S? xu?t hi?n:  

- Ð?ng chính tr? xu?t hi?n sau cu?c cách m?ng tu s?n Pháp vào cu?i th?  

k? XVIII. 

- Tuy nhiên : s? xu?t hi?n c?a d?ng chính tr? có m?m m?ng t? khi có xã  

h?i phân chia giai c?p , có giai c?p. Trong xã h?i chi?m h?u nô l? , xã h?i phong  

ki?n , quy?n l?c nu?c thu?c v? nhà vua theo nguyên t?c cha truy?n con n?i. 

- Ch? nghia tu b?n ra d?i : quy?n l?c nhà nu?c du?c trao cho 1 giai c?p  

nh?t d?nh thông qua b?u c?. Vi?c thành l?p co quan nhà nu?c du?c ti?n hành  

thông qua b?u c? ,c?n có m?t t? ch?c nào dó là d?ng chính tr?. M?t giai c?p hay  

m?t t? ch?c nào dó mu?n n?m chính quy?n thì ph?i t?p trung ý chí c?a mình, ph?i  

t? ch?c ra nh?ng ngu?i tiên ti?n d?i di?n cho giai c?p mình. Ðó chính là d?ng phái  

chính tr?. 

- ? các nu?c tu b?n ch? nghia: lúc d?u d?ng chính tr? thu?ng g?n v?i  

các ho?t d?ng trong ngh? vi?n. Sau này d?n d?n tr? thành d?ng chính tr? thông qua  

b?u c? c?a các d?ng trong ngh? tru?ng thành l?p u? ban v?n d?ng b?u c? , thành  

l?p các d?ng ngoài ngh? vi?n. S? k?t h?p 2 l?c lu?ng này d? tr? thành d?ng phái  

chính tr? nhu ngày nay. 

- Ð?ng xu?t hi?n trong di?u ki?n s? hình thành và c?ng c? k?t qu? giai  

c?p và d?t d?n 1 trình d? tru?ng thành nh?t d?nh: chính s? xu?t hi?n này c?a d?ng  

chính tr? ch?ng t? giai c?p dó dã nh?n th?c du?c l?i ích c?a mình, các d?ng thu hút  

vào hàng ngu c?a mình nh?ng b? ph?n tích c?c nh?t. 

- S? kh?ng ho?ng v? chính tr? tr?m tr?ng c?a các qu?c gia thu?ng dua  

d?n s? thành l?p các d?ng phái chính tr? . Các d?ng phái chính tr? xu?t hi?n trong  

di?u ki?n l?ch s? c? th? ( Liên Xô, Ðông Âu tan rã , kh?ng ho?ng chính tr? ? Thái  

Lan,...) 

- Ra d?i trong s? phát tri?n c?a xã h?i : s? thay d?i c?a c?a kinh t? xã  

h?i , s? phát tri?n c?a khoa h?c ki thu?t công ngh? hi?n d?i , s? bùng n? thông tin  

,... thích ?ng v?i nó là s? thay d?i v? ki?n trúc thu?ng t?ng , d?n d?n s? thay d?i  

ho?c xu?t hi?n m?i c?a các d?ng phái chính tr?  

Ví d? : d?ng Xanh ? Pháp, ? Ð?c , n?u không có s? phát tri?n v? khoa h?c ki  

thu?t thì không có các d?ng này.  

1