Câu 5 Nghiên cứu thắng lợi CM tháng 8 năm 1945

I/ Chủ trương tổng khởi nghĩa giành chính quyền(3 => 8/45)

a/ Chủ trương kháng nhật cứu nước của Đảng:

         Vào đầu năm 45 chiến tranh thế giới thứ hai bước vào giai đoạn kết thúc. Mâu thuẫn Nhật – Pháp ở Đông Dương ngày càng gay gắt. Đêm 9-3-1945, Nhật đảo chính Pháp để độc chiếm Đông Dương.

         Ngay đêm 9-3-45, Ban thường vụ trung ương đảng họp hội hội nghị mở rộng ở làng Đình Bảng. ngày 12-3-45 Đảng ra chỉ thị “Nhật-Pháp bắn nhau và hành động của chúng ta”. Với nội dung cơ bản là :

         Nhận định tình hình : cuộc đảo chính của Nhật lật đổ Pháp đã tạo 1 cuộc khủng hoảng chính trị sâu sắc, nhưng chưa làm cho điều kiện tổng khởi nghĩa chính mùi, nhưng đã thúc đẩy nhanh quá trình đó.

         Xác định kẻ thù : là phát xít Nhật

         Chủ trương : Phát động cao trào kháng Nhật, cứu nước mạnh mẽ, làm tiền đề cho cuộc tổng khởi nghĩa.

         Phương châm đấu tranh lúc này là phát động chiến tranh du kích, giải phóng từng vùng, mở rộng căn cứ địa .

         Dự kiến những thời cơ thuận lợi :

         Khi quân đồng minh vào Đông Dương Nhật kéo quân ra ngăn cản, để phía sau sơ hở

         Cách mạng Nhật bùng nổ, chính quyền nhân dân Nhật thành lập.

         Nước Nhật bị mất nước, quân Nhật ở Đông Dương hoang mang, mất tinh thần.

Ý nghĩa chỉ thị:

         Đây là chỉ thị đúng đắng sáng suốt và kịp thời của Đảng, là kim chỉ nam cho mọi hành động của Đảng của mặt trận Việt Minh trong thời kỳ tiền khởi nghĩa.

b/ Khởi nghĩa từng phần, giành chính quyền bộ phận :

         Thực hiện chủ trương của Đảng từ tháng 3 trở đi, cao trào kháng Nhật diễn ra sôi nổi mạnh mẽ với nhiều nội dung và hình thức phong phú, đến giữa 8/1945 không khí khởi nghĩa đã sục sôi trong cả nước.

II/ Chủ trương tổng khởi nghĩa giành chính quyền ( Cm T8/1945 )

a/Thời cơ: về phía kẻ thù Nhật ngày càng suy yếu, lực lượng cách mạng ngày càng mạnh lên, Đảng và mặt trận Việt Minh đã sẵn sàng lãnh đạo tổng khởi nghĩa.

b/Chủ trương: Trước sự phát triển hết sức nhanh chóng của tình hình, Trung ương quyết định họp hội nghị toàn quốc của Đảng tại Tân trào(Tuyên Quang) từ ngày 13 đến ngày 15/8/1945. Hội nghị nhận định : Cơ hội rất tốt cho ta giành chính quyền độc lập đã tới và quyết định phát động toàn dân Tổng khởi nghĩa, giành chính quyền từ tay phát xít Nhật và tay sai trước khi quân Đồng Minh vào Đông Dương.

         Ngay đêm 13/8/1945 ủy ban khởi nghĩa toàn quốc ra lệnh tổng khởi nghĩa. Ngày 16/8/1945, quốc dân đại hội họp tại Tân Trào đã tán thành chủ trương Tổng khởi nghĩa của Đảng và Mười chính sách của Việt Minh, quyết định đặt tên nước là VN Dân chủ Cộng hòa, xác định quốc kỳ, quốc ca và thành lập Ủy ban dân tộc giải phóng VN ( Chính phủ lâm thời) do HCM làm chủ tịch.

c/Diễn biến :  Ngay sau đại hội, chủ tịch HCM đã gửi thư kêu gọi đồng bào và chiến sĩ cả nước: “Giờ quyết định cho vận mệnh dân tộc đã đến. Toàn quốc đồng bào hãy đứng dậy đem sức ta mà tự giải phóng cho ta”.

         Dưới sự lãnh đạo của đảng, hơn 20 triệu nhân dân ta đã nhất tề vùng dậy khởi nghĩa giành chính quyền. Từ ngày 14/8/1945, các đơn vị giải phóng quân đã liên tiếp hạ nhiều đồn Nhật thuộc các tỉnh Cao Bằng, Bắc Cạn, Thái Nguyên, Tuyên Quang, Yên Bái và hỗ trợ quần chúng tiến lên giành chính quyền. Ngày 18/8/1945 nhân dân các tỉnh Bắc Giang, Hải Dương, Phúc Yên, Thái Bình, Thanh Hóa, Hà Tĩnh,Quảng Nam và Khánh Hòa giành chính quyền ở tỉnh lỵ.

         Ngày 19/8/45 dưới sự lãnh đạo của Thành ủy Hà Nội, hàng chục vạn quần chúng sau khi dự mitstinh đã rầm rộ xuống đường biểu tình, tuần hành và mau chóng tỏa đi các hướng chiếm Phủ Khâm sai, Tòa Thị chính, Trại lính bảo an, sở cảnh sát và các công sở của chính quyền bù nhình. Trước khí thế áp đảo của quần chúng khởi nghĩa, hơn 1 vạn quân Nhật ở Hà Nội tê liệt, không dám chống cự. Chính quyền về tay nhân dân.

         Ngày 23/8/45 Khởi nghĩa giành thắng lợi ở Huế, ngày 25/8/45 khởi nghĩa giành thắng lợi ở Sài Gòn, chỉ trong vòng 15 ngày( từ 14 đến 28/8/1945) cuộc Tổng khởi nghĩa đã thành công trên cả nước, chính quyền về tay nhân dân.

         Ngày 2/9/1945, tại cuộc míttinh lớn ở Quảng trường Ba Đình, Hà Nội, thay mặt Chính phủ lâm thời, Chủ tịch HCM trịnh trọng đọc bản Tuyên ngôn độc lập, tuyên bố với quốc dân đồng bào, với toàn thế giới: Nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ra đời.

III/ Kết quả, ý nghĩa, nguyên nhân thắng lợi và bài học kinh nghiệm của cuộc cách mạng Tháng Tám

a/ Kết quả và ý nghĩa:

         Đập tan xiềng xích nô lệ của thực dân Pháp trong gần 1 thế kỷ, lật nhào chế độ quân chủ và ách thống trị của phát xít Nhật, lập nên nước VN Dân chủ Cộng hòa, nhà nước dân chủ nhân dân đầu tiên ở Đông Nam châu Á. Phát huy thêm truyền thống yêu nước, truyền thống đoàn kết của dân tộc ta.

         Mở ra 1 kỷ nguyên mới cho dân tộc VN:  Kỷ nguyên độc lập, tự do. Chứng minh trên thực tế đường lối của đảng và t2 HCM là đúng đắng sáng tạo.

         Góp phần làm phong phú thêm kho tàng lý luận của chủ nghĩa Mác – Lênin

         Cổ vũ, động viên và làm gương cho các dân tộc khác noi theo

b/ Nguyên nhân thắng lợi :

         CM T8 nổ ra trong bối cảnh quốc tế rất thuận lợi: phát xít Nhật đã bị Liên Xô và các lực lượng dân chủ thế giới đánh bại. Bọn Nhật ở Đông Dương và tay sai tan rã. Đảng ta chớp thời cơ đó phát động toàn dân nổi dậy Tổng khởi nghĩa giành thắng lợi nhanh chóng.

         CMT8 là kết quả tổng hợp của 15 năm đấu tranh gian khổ của toàn dân ta dưới sự lãnh đạo của đảng, đã dc rèn luyện qua 3 cao trào cách mạng rộng lớn: Cao trào 1930-1931, Cao trào 36-39 và Cao trào giãi phóng dân tộc 39-45.

         Đảng ta đã chuẩn bị dc lực lượng vĩ đại của toàn dân đoàn kết trong mặt trận Việt Minh, trên cơ sở liên minh công-nông dưới dự lãnh đạo của Đảng.

         Sự hy sinh chiến đấu anh dũng kiên cường của cán bộ đảng viên và quần chúng nhân dân.

         Đảng ta là người tổ chức và lãnh đạo cách mạng T8. Đảng có đường lối C Mạng đúng đắn,dày dạn kinh nghiệm đấu tranh, đoàn kết thống nhất, nắm đúng thời cơ,chỉ đạo kiên quyết, khong khéo, biết tạo nên sức mạnh tổng hợp để áp đảo kẻ thù và quyết tâm lãnh đạo quần chúng khởi nghĩa giành chính quyền. Sự lãnh đạo của đảng là nhân tố chủ yếu nhất, quyết định thắng lợi của CMT8 1945.

c/ Bài học kinh nghiệm :

         Một là, giương cao ngọn cờ độc lập dân tộc, kết hợp đúng đắn 2 nhiệm vụ chống đế quốc và chống phong kiến.

         Hai là toàn dân nổi dậy trên nền tảng khối liên minh công-nông.

         Ba là, lợi dụng mâu thuẫn trong hàng ngũ kẻ thù.

         Bốn là, kiên quyết dùng bạo lực cách mạng và biết sử dụng bạo lực cách mạng một cách thích hợp để đập tan bộ máy nhà nước cũ, lập ra bộ máy nhà nước của nhân dân.

         Năm là, nắm vững nghệ thuật khởi nghĩa, nghệ thuật chọn đúng thời cơ.

         Sáu là, xây dựng một đảng Mác-Lênin đủ sức lãnh đạo Tổng khởi nghĩa giành chính quyền.