Cậu: “Chào chú.”

Tôi: “Chào cháu.”

Cậu có vẻ bình tĩnh và tài ăn nói hiếm gặp so với những người đồng trang lứa, hơn nữa ít nhiều còn có vẻ thờ ơ bất cần. Nhưng thông tin lộ ra từ ánh mắt là một loại khát vọng, khát vọng được giao lưu.

Nếu bảo tôi thống kê một bảng xếp hạng mức độ đau khổ mà bệnh nhân đem tới cho tôi, vậy thì vị này tuyệt đối nằm trong top 5.

Cậu là một thiếu niên 17 tuổi. Sau khi trải qua hơn 7 lần tiếp xúc thất bại, tôi không thể không dành thời gian hai tuầnđể bôn ba khắp nơi - bận rộn chạy khắp thư viện, gặp gỡ chuyên gia vật lý và chuyên gia sinh học, nghe những bài giảng vật lý khiến tôi ngủ gật, còn phải dành thời gian để đọc những cuốn sách cơ bản về vật lý lượng tử. Tôi buộc phải làm những điều này,nếu không sẽ không thể nào giao lưu được với cậu ấy – Bởi vì sẽ nghe không hiểu.

Sau khi trải qua quá trình bổ sung kiến thức đau khổ và căng da đầu để đọc sách, một lần nữa tôi lại ngồi ở trước mặt cậu bé. Bởi cậu vị thành niên, vậy nên mỗi lần gặp gỡ cậu đều có bố hoặc mẹ cậu ngồi ở phía sau nơi cách cậu không xa, đồng thời cũng phải hứa: không làm bất cứ điều gì ảnh hưởng đến cuộc trò chuyện của chúng tôi - bao gồm cả việc gây ra tiếng ồn.

Ngồi chếch phía sau tôi là một vị giáo sư mà tôi mời tới: Một vị giáo sư vật lý học lượng tử trẻ tuổi. Dưới sự quan sát với ánh mắt bất cần của cậu thiếu niên, tôi bấm công tắc bút ghi âm.

Cậu: “Sao chú không đưa giáo sư Trần đến đây?”

Tôi: “Giáo sư Trần đi bệnh viện kiểm tra sức khỏe rồi, nên không thể tới được.”

Giáo sư Trần là một chuyên gia vật lý - cứu binh tôi từng mời tới, nhưng hiệu quả không tốt như tôi nghĩ.

Cậu: “Ồ, những cuốn sách cháu nói chú đã đọc chưa?”

Tôi: “Tôi không có nhiều thời gian như cháu, đọc không nhiều, nhưng cũng chuyên tâm đọc được chút ít.”

Cậu: “Ồ.. thế thì, có phải chú đã hiểu được sinh vật bốn chiều mà cháu nói rồi?”

Tôi cố gắng tìm kiếm những danh từ vật lý mà tôi đã từng đọc có trong đầu mình: “Ừm... không hoàn toàn hiểu, chiều thứ bốn là chỉ thời gian đúng không?"

Cậu: “Đúng.”

Có thể thấy cậu bé đã cao hứng hơn chút.

Tôi: “Chúng ta là sinh vật ba chiều sống trong dài, rộng, cao, đồng thời cũng trải qua trục thời gian ...”

Cậu bé không kiên nhẫn ngắt lời tôi: “Ba chiều là dài rộng cao?” Ba chiều là chiều dài, nhiệt độ, số lượng! Không phải dài rộng cao! Trong chiều dài bao gồm dài rộng cao!!!!”[(1)]

Cậu ấy nói không sai, tôi cố gắng để trí nhớ và cảm xúc của mình hồi phục lại bình thường, thế mà tôi lại căng thẳng cơ đấy.

Cậu: “Hay là chú lại trở về đọc sách đi?”

Cậu không mảy may khách sáo tính đuổi tôi đi.

Tôi: “Thật ra cháu biết đấy, trí nhớ của tôi không tốt lắm, hơn nữa tôi mới tiếp xúc với những điều này, nhưng tôi thực sự đã đọc rồi. Tôi thừa nhận tôi đã ngủ gật khi đang nghe một số bài giảng, nhưng tôi đã cố hết sức nghe rất nhiều, còn chép lại nữa. Tôi móc ra cuốn sổ ghi chép về vật lý đặt trước mặt cậu.

Lúc này thẳng thắn là cách hiệu quả nhất, cảm xúc của cậu ấy dịu lại hơn nhiều.

Cậu: “Được, cháu biết chú rất muốn hiểu những điều cháu nói, nên sẽ không làm khó chú nữa, sẽ cố gắng dùng phương thức dễ hiểu nhất để nói với chú."

Tôi: “Cảm ơn cháu.”

Cậu: Thật ra chúng ta đều là sinh vật bốn chiều, ngoại trừ không gian, chúng ta cũng tồn tại trên đường thời gian, chỉ là buộc phải tuân thủ quy luật của dòng thời gian...Điều này chú nghe có hiểu được không?”

Tôi: “Nghe hiểu được..”

Giáo sư vật lý ngồi phía sau tôi thấp giọng nhắc nhở tôi: “Chính là quan hệ nhân quả.”

Cậu: “Đúng, chính là quan hệ nhân quả. Trước tiên phải bấm công tắc, mới bắt đầu ghi âm, nếu không có ai bấm, việc ghi âm sẽ không được bắt đầu. Thế mới nói, chúng ta không phải là sinh vật bốn chiều tuyệt đối, chúng ta chỉ có thể tiến về phía trước thuận theo dòng thời gian, không thể đi ngược lại. Nhưng nó thì có thể.”

Tôi: “Nó, là chỉ ‘sinh vật bốn chiều tuyệt đối’ mà cháu đã nói sao?”

Cậu: “Ừm, nó là sinh vật thực sự tồn tại trong bốn chiều, với nó mà nói bốn chiều, giống như không gian ba chiều mà ta đang sống. Cũng có nghĩa là, một bộ phận cơ thể của nó không mang tính cấu tạo ba chiều, là phi vật chất.”

Tôi: “Cái này tôi không hiểu.”

Cậu cười: "Chú hãy tưởng tượng xem, nếu chia mốc thời gian thành các chặng, vậy thì ở mỗi giai đoạn thời gian nhân loại chỉ có thể là một bộ phận của nó, chứ không phải là toàn bộ. Chú có hiểu được không?"

Tôi trợn mắt há mồm.

Giáo sư vật lý lượng tử: “Ý cháu là sinh vật tuyệt đối trong giả thiết mà giới sinh vật học đưa ra sao?”

Cậu: “Ừm, có lẽ không hoàn toàn là vậy, sinh vật tuyệt đối có thể tồn tại mà không cần quan tâm đến bất kỳ môi trường nào, sinh tồn vượt qua giới hạn môi trường, nhưng giới hạn của sinh vật bốn chiều còn lớn hơn thế, có thể không tính đến nhân quả.”

Giáo sư vật lý lượng tử: “Có đặc tính cơ học lượng tử?” [(2)]

Cậu: “Là vậy đấy.”

Tôi: “Cơ học lượng tử là gì?”

Mấy bài nhập môn của phần này, vừa bắt đầu tôi đã ngủ rồi.

Giáo sư vật lý lượng tử: “Để nói rõ vấn đề này thực sự quá khó, hơi vô trách nhiệm nhưng đơn giản thì có thể nói thế này: Chính là hai nhóm đơn vị hạt căn bản không hề liên quan đến nhau, dù có cách nhau vạn dặm nhưng vẫn có thể tác động lẫn nhau... tôi đoán là anh nghe vẫn chưa hiểu...”

Tôi nhớ mang máng lúc nói chuyện với một chuyên gia vật lý lượng tử nào đó, đối phương đã từng nhắc tới, nhưng lúc này trong đầu lại hỗn loạn vô cùng. Tôi có một dự cảm không lành: Lần nói chuyện này có thể sẽ thất bại.

Cậu ấy tiếp lời: “Nói theo cách đơn giản nhất là: chú ở đây, không cần bất kỳ một thiết bị và sự trợ giúp nào, vẫn có thể điều khiển một cái bút vẽ để vẽ, hoàn toàn vẽ theo ý muốn của chú. Hoặc là giống như việc gửi văn bản trên máy tính, gửi một vật thể ba chiều cho một người đang ở xa."

Tôi: “Làm sao có thể làm được điều đó?”

Giáo sư vật lý lượng tử: “Không biết, đây chính là đặc tính của cơ học lượng tử, cũng chính là vấn đề mà các cơ quan về vật lý lượng tử hàng đầu thế giới đang nghiên cứu...sao cháu lại biết?”

Câu phía sau là nói với cậu thiếu niên.

Cậu: “Sinh vật bốn chiều nói cho cháu biết, và cháu có thấy trong sách nữa.”

Tôi: “Sinh vật bốn chiều mà cháu nói, ở đâu?”

Cậu: “Trước đó cháu đã nói rồi, một bộ phận cơ thể nó được tạo thành bởi phi vật chất, chỉ có thể cảm nhận được.”

Tôi: “Ý cháu là, nó tìm thấy cháu nói cho cháu biết những điều này, và bảo cháu đọc những cuốn sách nào ư?”

Cậu: “Sách là cháu tự tìm đọc, bởi cháu không thể hiểu được cảm giác mà nó đem lại cho cháu, thế nên cháu đã tìm những cuốn sách đó để đọc.”

Những tên sách mà cháu nhắc tới tôi đã thấy rồi, thậm chí một số cuốn còn là tạp chí học thuật bằng tiếng Anh.

Một học sinh cấp ba, cả ngày ôm cuốn từ điển chuyên ngành đọc từng tí từng tí một, để hiểu được những bài luận văn chuyên ngành trong những cuốn tạp chí chuyên ngành.

Tôi: “Nhưng cháu làm sao để chứng minh được cảm giác của cháu là chính xác? Hoặc là cháu làm sao để chứng minh được có ai đó đã cho cháu cảm giác?”

Cậu lạnh lùng nhìn tôi: “ Không cần quá xa, chỉ cần lùi lại một trăm năm, chú nói với một chuyên gia vật lý hàng đầu thời bấy giờ rằng, chú chỉ cần cầm một đồ vật không to bằng một cuốn sách, không dày bằng một cuốn sách là có thể trò chuyện với người cách xa chú, hơn nữa điều này còn dựa vào vệ tinh quay xung quanh trái đất và một cái thẻ nhỏ bằng móng tay trong điện thoại của chú; chú có thể ngồi trước một cái màn hình nói chuyện với những người xa lạ cách chú hàng ngàn dặm, hơn nữa còn không cần dùng đến bất kỳ loại dây nối nào; chú có thể xem một trận bóng đá ở bên kia địa cầu chỉ cần bấm vào điều khiển TV. Người ta sẽ nghĩ sao? Người ta sẽ cho rằng nhất định là chú bị điên rồi, hơn nữa còn rất ngu ngốc, bởi vì điều đó đã vượt quá bất kỳ một phạm trù khoa học nào, được liệt vào hành vi ngu xuẩn, đúng không?”

Tôi: “Nhưng điều cháu nói là cảm giác.”

Cậu: “Đó chỉ là một từ thôi, trước khi phát hiện ra lượng tử không ai biết lượng tử nên gọi là gì, phần lớn đều gọi là năng lượng gì gì đó. Tư duy của chú, vẫn là thế giới vật chất vốn có, đó là ba chiều! Điều cháu nói với chú là bốn chiều, lại cứ miêu tả bằng cấu tạo của ba chiều, cháu thấy chúng ta không thể nói chuyện được nữa.”

Một lần nữa cậu lại tỏ ý tôi nên cút đi rồi.

Giáo sư vật lý lượng tử: “Cháu có thể nói cho tôi biết sinh vật bốn chiều đó còn nói gì nữa với cháu không?”

“Là sinh vật bốn chiều tuyệt đối.” Cậu không kiên nhẫn sửa lại.

Giáo sư vật lý lượng tử: “Đúng, nó còn cho cháu cảm giác gì?”

Cậu: “Nhận định của nó về cháu.”

Tôi: “Là như thế nào?”

Cậu nghiêm túc nhìn về phía tôi: “Là chúng ta mới đúng, nhận định về chúng ta. Với nó mà nói, chúng ta không phải là dáng vẻ bây giờ, bởi vì tầm mắt của nó đã vượt qua thời gian, vậy nên trong mắt nó, chúng ta đều là những thứ giống như những con sâu đang nhúc nhích.”

Tôi không nhịn được quay đầu lại nhìn giáo sư vật lý.

Cậu: “Chú có thể tưởng tượng, nhìn vượt qua thời gian, chúng ta là một quái vật dài như sâu, kéo dài từ giường đến ngoài đường, kéo dài tới trường học, kéo dài tới công ty, kéo dài tới chợ, kéo dài đến rất nhiều nơi. Bởi vì ở mỗi giai đoạn thời gian khác nhau động tác của chúng ta không giống nhau, bởi vậy nhìn vượt qua thời gian, mỗi người chúng ta đều là những con sâu. Bắt đầu ở một điểm thời gian nào đó, kết thúc ở một điểm thời gian nào đó.”

Tôi và giáo sư vật lý lượng tử đều ngẩn người nghe cậu nói.

Cậu: “Sinh vật bốn chiều tuyệt đối có nhìn thấy cái chết của chúng ta trước, rồi mới thấy chúng ta sinh ra, không có nhân quả trước sau, thật ra cháu hiểu điều này từ lâu rồi: thời gian không chảy trôi, mà chúng ta đã chảy trôi.”

Sau khi cậu nói xong từng chữ từng câu, mặc chúng tôi có hỏi thế nào cũng không trả lời nữa. Lần nói chuyện đó vẫn kết thúc với thất bại. Không lâu sau đó, thiếu niên tiếp nhận một bài kiểm tra vật lý lượng tử được đặc biệt sắp xếp cho cậu, kết quả rất tệ.

Không biết tại sao, khi nghe thấy vậy tôi hơi thất vọng. Nếu như, cậu ấy thực sự là một thiên tài, vậy thì cậu ấy chỉ có thể là thiên tài của một trăm năm sau, thậm chí là một tương lai còn xa xôi hơn thế. Chứ không thuộc về thời đại của chúng ta – điều tôi nói là mốc thời gian? Cho đến nay tôi vẫn rất muốn biết, thứ được gọi là “sinh vật bốn chiều tuyệt đối” trông như thế nào. Nó có đáng sợ không? Nó khủng khiếp không? Chắc tôi không bao giờ có thể biết được, cho dù đó có là thật. Khi viết đến đây, nhớ tới một câu mà Goethe từng nói: "Chân lý thuộc về nhân loại, sai lầm thuộc về thời đại."

Chú thích 1: Trong vật lý, bốn chiều dùng để chỉ chiều dài, số lượng, nhiệt độ, thời gian,do Newton tổng kết. Chiều dài bao gồm: dài, rộng, cao, dung tích, vv...; số lượng bao gồm: chất lượng, số đếm, số lần, vv...; nhiệt độ bao gồm: nhiệt lượng, điện năng, điện trở, vv... Thời gian do Albert Einstein bổ sung thêm trên cơ sở của Newton, bao gồm: nhiệt dung, tốc độ, công suất, vv...