NHỮNG BÓNG NGƯỜI TRÊN SÂN GA

Những cuộc chia lìa khởi tự đây,
Cây đàn sum họp đứt từng dây.
Những đời phiêu bạt, thân đơn chiếc,
Lần lượt theo nhau suốt tối ngày...

Có lần tôi thấy hai cô bé,
Sát má vào nhau khóc sụt sùi.
Hai bóng chung lưng thành một bóng,
- "Đường về nhà chị chắc xa xôi?"

Có lần tôi thấy một người yêu,
Tiễn một người yêu một buổi chiều,
Ở một ga nào xa vắng lắm!
Họ cầm tay họ, bóng xiêu xiêu.

Hai chàng tôi thấy tiễn chân nhau,
Kẻ ở trên toa, kẻ dưới tàu,
Họ giục nhau về ba bốn bận,
Bóng nhoà trong bóng tối từ lâu.

Có lần tôi thấy vợ chồng ai,
Thèn thẹn đưa nhau, bóng chạy dài,
Chị mở khăn giầu, anh thắt lại:
- "Mình về nuôi lấy mẹ, mình ơi!"

Có lần tôi thấy một bà già,
Đưa tiễn con đi trấn ải xa.
Tàu chạy lâu rồi, bà vẫn đứng,
Lưng còng đổ bóng xuống sân ga.

Có lần tôi thấy một người đi,
Chẳng biết về đâu, nghĩ ngợi gì!
Chân bước hững hờ theo bóng lẻ,
Một mình làm cả cuộc phân ly.

Những chiếc khăn mầu thổn thức bay,
Những bàn tay vẫy những bàn tay,
Những đôi mắt ướt tìm đôi mắt,
Buồn ở đâu hơn ở chốn này?

Tôi đã từng chờ những chuyến xe,
Đã từng đưa đón kẻ đi về.
Sao nhà ga ấy, sân ga ấy,
Chỉ để cho lòng dấu biệt ly?

_______________________________________

THỜI TRƯỚC

Sáng giăng chia nửa vườn chè
Một gian nho nhỏ đi về có nhau
Vì tằm tôi phải chạy dâu
Vì chồng tôi phải dầu hao bấc gầy
Chồng tôi thi đỗ khoa này
Bõ công đèn sách từ ngày lấy tôi
Kẻo không rồi chúng bạn cười
Rằng tôi nhan sắc cho người say sưa
Tôi hằng khuyên sớm khuyên trưa:
"Anh chưa thi đỗ thì chưa động phòng"

Một quan là sáu trăm đồng
Chắt chiu tháng tháng cho chồng đi thi
Chồng tôi cưỡi ngựa vinh quy
Hai bên có lính hầu đi dẹp đường
Tôi ra đón tận gốc bàng
Chồng tôi xuống ngựa cả làng ra xem

Đêm qua mới thật là đêm
Ai đem giăng sáng giãi lên vườn chè

_______________________________________

XA CÁCH
(1940)

Nhà em cách bốn quả đồi,
Cách ba ngọn suối, cách đôi cánh rừng
Nhà em xa cách quá chừng,
Em van anh đấy, anh đừng yêu em!

_______________________________________

THẸN

Em là cô gái đẹp kinh kỳ,
Soi mảnh gương trong kẻ lại mi.
Tôi đã nửa đời người lạc bước,
Phong trần kén mãi khách tương tri.

Gặp gỡ hai ta những thẹn lòng,
Tôi ngừng bước lại, ngập ngừng trông.
Trông em trang điểm rồi mai mốt
Áo đẹp... xe hoa... về nhà chồng.

Em đương thoa phấn má bên đây,
Bỗng vội thoa sang bên má này.
Bối rối để bông thoa phấn rụng,
Nhẹ nhàng làn phấn toả phai bay.

Em thẹn vì em chưa có chồng,
Một chiều trông thấy bóng đàn ông.
Tôi thì không thế, tôi thì thẹn
Vì thấy yêu em, em biết không?

_______________________________________

GIẢ CÁCH

Mới gặp là tôi yêu cô ngay,
Để mà thao thức suốt đêm nay,
Để mà thao thức qua đêm khác,
Và để xem chừng, để đắm say.

Xin phép cho mình được gọi em
(Gọi thầm như thế để cho quen)
"- Em, em! Em bé! Em tôi ạ!
Yêu lắm, yêu nhiều, yêu đến ghen!"

Cô ạ, lòng tôi đã tử thương
Tội nhiều bị biếm khỏi biên cương,
Xứ xuân, thời mộng, cho nên phải
Giả cách yêu cô để đỡ buồn!

_______________________________________

ĐÊM SAO SÁNG

Đêm hiện dần lên những chấm sao,
Lòng trời đương thấp bỗng nhiên cao.
Sông Ngân đã tỏ đôi bờ lạnh,
Ai biết cầu Ô ở chỗ nào?

Tìm mũ Thần Nông chẳng thấy đâu,
Thấy con Vịt lội giữa dòng sâu.
Sao Hôm như mắt em ngày ấy,
Rớm lệ nhìn tôi bước xuống tàu.

Chòm sao Bắc Đẩu sáng tinh khôi,
Lộng lẫy uy nghi một góc trời.
Em ở bên kia bờ vĩ tuyến,
Nhìn sao thao thức mấy năm rồi...

Sao đặc trời cao sáng suốt đêm,
Sao đêm chung sáng chẳng chia miền.
Trời còn có bữa sao quên mọc,
Tôi chẳng đêm nào chẳng nhớ em.

_______________________________________

TÔI CÒN NHỚ LẮM

Trên ba mươi sáu dây lòng,
Phượng nào là phượng lại không cầu hoàng.
Nào tôi phụ bạc chi nàng?
Khốn thay! ai đúc nhà vàng cho tôi?
Có ai qua cửa nhà giời,
Đánh cho tôi lấy một hồi đăng văn:
- "Quê con ở dưới phàm trần,
Khiếu oan một sớ cúi dâng cửa giời:

Tôi còn gì nữa là tôi!
Thuyền quyên, nàng vẫn là người thuyền quyên.
Mùa xuân ấy nàng xe duyên,
Có đình đổi kiệu, có đèn giăng hoa.
Tóc tôi để bạc cho già,
Đời tôi để rụng cho là đời tôi.
Còn nên nói nữa hay thôi?
Gặp nhau một chuyến đò rồi yêu nhau.
Tưởng rằng bền, ngỡ rằng lâu,
Lửa giầu sang đốt cháy cầu tơ duyên.
Mong chi bắc lại cho liền,
Chín mươi oan khổ đầy lên xứ lòng.

Lều gianh hết cả than hồng,
Một trang gió lạnh, mấy dòng thơ mưa.
Hỏi rằng tôi đã quên chưa?
Tôi còn nhớ lắm, và thưa: rất buồn.

_______________________________________

TƯƠNG TƯ

Thôn Đoài ngồi nhớ thôn Đông,
Một người chín nhớ mười mong một người.
Gió mưa là bệnh của giời,
Tương tư là bệnh của tôi yêu nàng.
Hai thôn chung lại một làng,
Cớ sao bên ấy chẳng sang bên này?
Ngày qua ngày lại qua ngày,
Lá xanh nhuộm đã thành cây lá vàng.
Bảo rằng cách trở đò giang,
Không sang là chẳng đường sang đã đành.
Nhưng đây cách một đầu đình,
Có xa xôi mấy mà tình xa xôi...

Tương tư thức mấy đêm rồi,
Biết cho ai, hỏi ai người biết cho!
Bao giờ bến mới gặp đò?
Hoa khuê các bướm giang hồ gặp nhau?

Nhà em có một giàn giầu,
Nhà anh có một hàng cau liên phòng.
Thôn Đoài thì nhớ thôn Đông,
Cau thôn Đoài nhớ giầu không thôn nào?

_______________________________________

NGƯỜI CON GÁI Ở LẦU HOA

Nhà nàng ở gốc cây mai trắng,
Trên xóm mai vàng dưới đế kinh.
Có một buổi chiều qua lối ấy,
Tôi về dệt mãi mộng ba sinh.

Tôi rót hồn tôi xuống mắt nàng.
Hồn tôi là cả một lời van.
Tôi van nàng đấy! Van nàng đấy!
Ai có yêu đương chả vội vàng?

Tôi rót hồn tôi xuống đã nhiều,
Hồn tôi còn có được bao nhiêu?
Tôi đi sợ cả lời tôi nói,
Sợ cả gần nàng, sợ cả yêu.

Nàng có bao giờ nghĩ đến không?
Không, nàng đan áo suốt mùa đông,
Mùa xuân qua cửa, tôi qua cửa,
Nàng chả nhìn cho, đến não nùng!

Tôi mỉa mai tôi, oán trách tôi
Làm sao tôi lại cứ câm lời?
Thì trăm con gái, nghìn con gái
Nàng cũng là người con gái thôi.

Có một nghìn đêm tôi chiêm bao,
Ba đêm nay khóc với mưa rào,
Đêm nay mắt đỏ rồi, mưa tạnh,
Tôi khóc âm thầm dưới bóng sao.

Nàng ở lầu hoa ở đệm bông,
Có đêm nào nghĩ đến tôi không?
Không không, chả có đêm nào cả,
Chả có đêm nào hé cánh song...

_______________________________________

GIỜI MƯA Ở HUẾ
(1941)

Giời mưa ở Huế sao buồn thế!
Cứ kéo dài ra đến mấy ngày
Thềm cũ nôn nao đàn kiến đói
Giời mờ ngao ngán một loài mây

Trường Tiền vắng ngắt người qua lại
Đập Đá mênh mang bến nước đầy
Đò vắng khách chơi nằm bát úp
Thu về lại giở gió heo may...

Chúng tôi hai đứa xa Hà Nội
Bốn tháng hình như kém mấy ngày
Lăn lóc có dư mười mấy tỉnh
Để rồi nằm mốc ở nơi đây

Thuốc lào hút mãi người ra khói
Thơ đọc suông tình hết cả hay
Túi rỗng nợ nần hơn Chúa Chổm
Áo quần trộm mướn, túng đồ thay
Hàng xóm có người con gái lẻ
Ý chừng duyên nợ với nhau đây
Chao ôi! Ba bốn tao ân ái
Đã đủ tan tành một kiếp trai.
Tôi rờn rợn lắm giai nhân ạ!
Đành phụ nhau thôi, kẻo đến ngày
Khăn gói gió đưa sang xứ lạ
Ai cười cho được lúc chia tay?
Giời mưa ở Huế sao buồn thế!
Cứ kéo dài ra đến mấy ngày
Xa xôi ai nhớ mà thương nhớ?
Mà nhớ mà thương đến thế này!
Cố nhân chẳng khoá buồng xuân lại
Vung vãi ân tình khắp đó đây
Mưa chiều, nắng sớm, người ta bảo
Cả đến ông giời cũng đổi thay!
Gia đình dọn cả lên Hà Nội
Buôn bán loanh quanh bỏ cấy cầy
“Anh em cánh nhạn người Nam Bắc
Tâm sự hồn quyên lệ ngắn dài..."

Giời mưa ở Huế sao buồn thế!
Cứ kéo dài ra đến mấy ngày
Hôm qua còn sót hơn đồng bạc
Hai đứa bàn nhau uống rượu say
Nón lá áo tơi ra quán chợ
Trơ vơ trên bến nước sông đầy
Sầu nghiêng mái quán mưa tong tả
Chén ứa men lành, lạnh ngón tay.
Ôn lại những ngày mưa gió cũ
Những chiều quán trọ những đêm say
Người quen nhắc lại từng tên một
Kể lại từng nơi đặt dấu giày
Trôi dạt dám mong gì vấn vít
Sòng đời thua nhẵn cả thơ ngây
Tỉ tê gợi nhớ niềm tâm sự
Cúi mặt soi gương chén rượu đầy
Bốn mắt nhuộm chung màu lữ thứ
Đôi lòng hoà một vị chua cay
Đứa thương cha yếu thằng thương mẹ
Cha mẹ chiều chiều... con nước mây
Hoa rao bán nhuỵ tình nên vợ
Chim nửa bình minh bóng trúc gầy.
Không hiểu vì đâu hai đứa lại
Chung lưng làm một chuyến đi đầy?
Giời mưa ở Huế sao buồn thế!
Cứ kéo dài ra đến mấy ngày...
Mai đây bỏ Huế rồi quên Huế
Quên được làm sao bữa rượu này.

_______________________________________

KHĂN HỒNG

Gửi chị

Chị cho em chị chiếc khăn thêu,
Ý chị thương em đã khóc nhiều.
Khóc chị ngày xưa, giờ lại khóc
Cho mình khi tắt một tình yêu.

Em nhớ mùa xuân năm ngoái đây,
Em sang thăm chị, ở hai ngày.
Vắng người, em có thưa cùng chị:
- Em đã yêu và đã đắm say.

Đưa ảnh người yêu cho chị xem,
(Cả thư người ấy gửi cho em)
Chị cười: “Đáng sợ là đôi mắt,
“Chưa khóc đêm nào đến sáng đêm.

“Em cứ yêu đi! thực thuỷ chung.
Yêu đi! rồi chị tặng khăn hồng...
Bao giờ?... vui nhỉ!... về ăn cưới,
Chắc chả như khi chị lấy chồng”.

Em đi theo đuổi mãi tơ duyên,
Dò mãi lòng sông, sắm mãi thuyền.
Cho đến một hôm em mới nhớ:
“Lòng người...” chị Trúc nhớ hay quên?

Người ta đi lấy cái giầu sang,
Quên cả keo sơn cả đá vàng.
Mới nửa đời thôi em phải khóc
Hai lần hai chuyện “bước sang ngang”.

Em đi mất tích một mùa xuân,
Đi để chôn vùi “hận ái ân”,
Không hiểu nghe ai mà chị biết
Em về, chị gửi một vuông khăn.

Em đã dùng khăn chị để lau,
Bao nhiêu nước mắt của u sầu.
Em còn sợ nữa mùa thu tới,
Người ấy còn đan áo nữa đâu!

Em vẫn nghe lời chị: Thuỷ chung.
Cho nên khăn chị vẫn phai hồng
Đem thân về ở vườn giâu cũ,
Buồn cũng như khi chị lấy chồng.

_______________________________________

THÔI NÀNG Ở LẠI

Tặng C.N.Q.

Hoa đào từng cánh rơi như tưới
Xuống mặt sân rêu những giọt buồn.
Như những tim tình tan vỡ ấy,
Nhện già giăng mắc sợi tơ đơn.

*

Nàng đến thăm tôi một buổi chiều,
Những mong chắp nối lại tơ yêu.
Nhưng tôi không giám, tôi không thể...
Chắp nối bao nhiêu khổ bấy nhiêu!

Nàng hỡi! tôi không thể giối nàng,
Giối tôi mà lại nói yêu đương.
Tôi giờ như một người tang tóc
Chả giám cùng ai dệt mộng vàng.

Nàng hãy vì tôi đoan một lời:
“- Từ nay nàng đã hết yêu tôi.
Từ nay ta sẽ xa nhau mãi,
Và sẽ quên nhau đến trọn đời.”

Nàng hãy đi xây lại cuộc đời.
Rồi đây ai nhắc đến tên tôi,
Và ai có hỏi: “Là ai nhỉ?”
Nàng lạnh lùng cho: “- Chả biết ai!”

Tôi sẽ đi đây! tôi sẽ quên,
Trọn đời làm một kẻ vô duyên,
Trọn đời làm một thân cô lữ,
Ở mọi đường xa, ở mọi miền...

Ai đi chắp lại cánh hoa rơi?
Bắt bóng chim xa tận cuối giời?
Có lẽ ngày mai thuyền ngược sớm,
Thôi nàng ở lại để... quên tôi.

_______________________________________

CÔ DÂU
(1936)

Trong buồng một mẹ một cô dâu
Tôi nhác trông cô mắt đỏ ngầu
Ngoài nhà hai họ đang vui vẻ
Cô còn nũng nịu: Chả đi đâu

Chả đi rồi cũng thấy cô đi
Nhị hỷ cô im chẳng khóc gì
Thế rồi từ ấy trừ khi Tết
Chẳng thấy cô về chơi mấy khi

Xuân sau cô bế đứa con trai
Gặp tôi, tôi hỏi chuyện xưa chơi
Thôi thôi cô chả đi đâu nhỉ
Phải gió anh này khéo nhớ dai!

_______________________________________

LÁ MÙA THU

Ngày nào má má với môi môi,
Ngày ấy hình như lâu lắm rồi!
Tôi chẳng tô môi cho đỏ nữa,
Vì xa xôi quá, má anh tôi!

Đầu thu, rồi đến cuối thu rồi,
Tháng chín lần sang đến tháng mười.
Đã hẹn khi nào thu rụng lá,
Thì con đò đấy, anh sang chơi.

Mong hoài chả thấy anh sang chơi,
Để lá mùa thu rụng vãn rồi,
Để lá mùa thu đầy cả ngõ.
Quét giùm tôi với, gió thu ơi!

Gió thu không quét lá giùm tôi.
Ốm đến hôm nay bốn buổi rồi,
Bệnh chẳng ra sao mà thấy nặng!
Đến vàng tất cả lá thu thôi!

Đến tàn tất cả nhớ mong thôi!
Lâu lắm hình như tôi biếng cười.
Tơ nhện giăng ngang giường cửi lạnh,
Một mình giường cửi nhớ con thoi?

Tôi van nhiều đấy, gió thu ơi!
Rụng lá làm chi? Khổ lắm rồi!
Cố giữ cho cành dăm cánh lá,
Cho tôi còn cớ nhớ mong người.

_______________________________________

GHEN

Cô nhân tình bé của tôi ơi!
Tôi muốn môi cô chỉ mỉm cười
Những lúc có tôi, và mắt chỉ
Nhìn tôi những lúc tôi xa xôi.

Tôi muốn cô đừng nghĩ đến ai,
Đừng hôn dù thấy bó hoa tươi.
Đừng ôm gối chiếc đêm nay ngủ,
Đừng tắm chiều nay biển lắm người.

Tôi muốn mùi thơm của nước hoa,
Mà cô thường sức, chẳng bay xa,
Chẳng làm ngây ngất người qua lại,
Dẫu chỉ qua đường khách lại qua.

Tôi muốn những đêm đông giá lạnh,
Chiêm bao đừng lẩn quất bên cô
Bằng không, tôi muốn cô đừng gặp
Một trẻ trai nào trong giấc mơ.

Tôi muốn làn hơi cô thở nhẹ,
Đừng làm ẩm áo khách chưa quen.
Chân cô in vết trên đường bụi,
Chẳng bước chân nào được giẵm lên.

Nghĩa là ghen quá đấy mà thôi,
Thế nghĩa là yêu quá mất rồi,
Và nghĩa là cô và tất cả
Cô, là tất cả của riêng tôi.