Câu chuyện là GS Phạm Vĩnh Cư có đăng bài truy tìm một bài thơ lạ, dịch giả Lê Chu Cầu nhân đọc thấy mới nhớ đến một bài thơ khi xưa mình từng đọc. Ông chép lại gửi tặng GS.

Lê Chu Cầu là một dịch giả mình yêu thích, ông là một kỹ sư năng lượng sinh sống ở Đức, đã dịch nhiều tác phẩm văn học Đức, Anh, Pháp sang tiếng Việt. Nhờ ông mà độc giả VN được tiếp cận nhiều tác phẩm văn chương hay.

Bài viết sau trích từ trang Thanh Niên:

https://thanhnien.vn/dich-gia-le-chu-cau-sach-viet-nam-con-qua-dat-post29686.html

---

Kính gửi giáo sư Phạm Vĩnh Cư

Thưa ông,

Tình cờ được đọc bài Truy tìm một bài thơ lạ của ông trên mạng phongdiep.net, tôi xin dông dài thưa đôi lời:

Cuối những năm 1950, ở Saigon cha tôi có đặt mua một tờ báo tuần. Tuy bấy giờ SG chưa nhiều báo, nhưng tôi đã quên mất tên, chỉ nhớ báo này khổ lớn - như tờ Nhân Dân.

Điểm đặc biệt là dù chỉ 4 trang, nhưng báo luôn có những bài giới thiệu các nhân vật chống Pháp - thời Cần Vương hay thời kháng chiến chín năm, như tướng Nguyễn Bình, Hoàng Thọ, nhờ thế tôi được biết đôi điều về thân thế và sự nghiệp của họ. (Phải chăng các chủ biên tờ báo là những nhà kháng chiến cũ, ở lại rồi ra hoạt động công khai?)

Trong một số báo, năm ấy tôi mới 11, 12 tuổi, được đọc bài thơ mang tên Thư Đề Thám gửi cha nuôi. Nếu tôi không nhầm thì tác giả "Khuyết danh"! Điều tôi nhớ chắc chắn: sau đó, tờ báo bị đình bản, vì đăng bài thơ trên của Tố Hữu - người nhà tôi kháo nhau như thế!

Tôi rất thích nên hồi đó thuộc lòng. Đôi chục năm sau, cũng như ông, nhớ lại bài thơ từng khơi trong lòng tôi hai chữ 'ái quốc' (mong ông không cười tôi ngoa ngữ), khi ở nước ngoài cũng như lúc về thăm nhà tôi đều cố tìm, nhưng hoài công. Tôi ngờ rằng không phải của Tố Hữu, vì chẳng lẽ nhà thơ này lại chối bỏ, không đưa vào các tập thơ của mình? Và tờ báo kia bị đình bản hẳn không phải vì bài thơ, mà do đã công khai ca ngợi những người kháng chiến Nam bộ.

Bài này đôi chỗ hơi khác bài thơ 'lạ' của ông. Rất tiếc, sau gần 50 năm tôi chỉ còn nhớ một số câu / đoạn, xin gửi để ông tham khảo:

Thư Đề Thám gửi cha nuôi:

Đọc mấy lời trong bức thư cha nhủ
Giọt [Dòng] lệ con hoen hố mảnh nhung y
Nhớ ngày nào mang chí lớn ra đi
Trong dĩ vãng cha ghi nhiều kiêu hãnh
Kìa lưỡi kiếm máu kẻ thù còn dính
Mà anh hùng tim lạnh bởi hư vinh
Trong phong ba vùng vẫy bóng nghê kình
Ham mồi béo nạp mình cho ngư phủ
Nơi rừng sâu tung hoành con mãnh hổ
Tham mồi ngon ủ rũ chốn chuồng con
Bả vinh hoa làm chết cả tâm hồn
Và lay chuyển cả lòng son dạ sắt
Mây Hồng Lĩnh vẫn mịt mù u uất
Sóng Nhị Hà máu giặc còn loang
Thì đời con là của cả giang sơn
.....................................................

Cha nơi ngực đầy mề đay, kim khánh
Con bên sườn lấp lánh kiếm tiên cừu
......................................................

Bức thư đây là bức cuối cùng
Và cha chỉ là cha trong dĩ vãng
Thôi, hạ bút cho thâm tình gián đoạn
Để người đời kết án kẻ gian phi
Thanh kiếm thần, ta tuốt sẵn! Chờ mi!

Chúc ông nhiều sức khỏe và mong có dịp nhận được thông tin mới của ông.

Kính,

Lê Chu Cầu