Thơ Nguyễn Bính

___ Thơ Nguyễn Bính phổ thông với mọi lứa tuổi và khía cạnh thưởng thức. Lời thơ tự nhiên, chân thật và mộc mạc, đầy tình người và tình quê hương; không cầu kỳ bóng bẩy mà vẫn diễn tả được vẻ đẹp, cảm xúc dạt dào,

không gò bó chải chuốt mà âm điệu vẫn mượt mà trôi chẩy, thấm đậm vào lòng người bao rung cảm chân thành nhất.

___ Tính chất ca dao và dân tộc thể hiện đầy trong thơ của Nguyễn Bính, một cách nhẹ nhàng tự nhiên qua những vần lục bát đơn sơ và đằm thắm, như những lời ru ngọt ngào một buổi trưa thanh vắng, như những câu hò tình tự từ các ruộng đồng thôn dã, từ những hàng cau, cánh bướm, từ những giậu mùng tơi, từ những bến đò ngang dọc của chia ly, đưa chúng ta về với quê hương yêu quý hiền hòa, đã từ lâu xa cách quá.

Tựu Trường

Nguyễn Bính

Những nàng thiếu nữ sông Hương

Da thơm má phấn môi hường lá son

Tựu trường san sát chân thon

Lao xao nón mới màu sơn sáng ngời

Gió thu cứ mãi trêu người

Ðôi thân áo mỏng tơi bời bay lên

Dịu dàng đôi ngón tay tiên

Giữ hờ mép áo làm duyên qua đường.

Trường Huyện

Nguyễn Bính

Học trò trường huyện ngày năm ấy

Anh tuổi bằng em lớp tuổi thơ

Những buổi học về không có nón

Ðội đầu chung một lá sen tơ

Lá sen vương phấn hương sen ngát

Ấp ủ hai ta chút nhụy hờ

Lũ bướm tuởng hoa cài mái tóc

Theo về tận cửa mới tan mơ.

Em đi phố huyện tiêu điều quá

Trường huyện giờ xây kiểu khác rồi

Mà đến hôm nay anh mới biết

Tình ta như chuyện bướm xưa thôi.

Lỡ Bước Sang Ngang

Nguyễn Bính

Em ơi em ở lại nhà

Vườn dâu em hái, mẹ già em thương

Mẹ già một nắng hai sương

Chị đi một bước trăm đường xót xa.

Cậy em, em ở lại nhà

Vườn dâu em đốn, mẹ già em thương

Hôm nay xác pháo đầy đường

Ngày mai khói pháo còn vương khắp làng

Chuyến này chị bước sang ngang

Là tan vỡ giấc mộng vàng từ đây

Rượu hồng em uống cho say

Vui cùng chị một vài giây cuối cùng

Rồi đây sóng gió ngang sông

Ðầy thuyền hận, chị lo không tới bờ

Miếu thiêng vụng kén người thờ

Nhà hương khói lạnh chị nhờ cậy em

Ðêm qua là trắng ba đêm

Chị thương chị kiếp con chim lìa đàn

Một vai gánh vác giang san

Một vai nữa gánh muôn vàn nhớ thương

Mắt quầng tóc rối tơ vương

Em còn cho chị lược gương làm gì

Một lần sẩy bước ra đi

Là không hẹn lại ngày về nữa đâu

Cách mấy mươi con sông sâu

Và trăm ngàn vạn nhịp cầu chênh vênh

Cũng là thôi, cũng là đành

Sang ngang lỡ buớc riêng mình chị sao?

Tuổi son nhạt thắm phai đào

Ðầy thuyền hận có biết bao nhiêu người

Em đừng khóc nữa em ơi

Dẫu sao thì sự đã rồi nghe em

Một đi bảy nổi ba chìm

Trăm cay nghìn đắng con tim héo dần

Dẫu em thương chị mười phần

Cũng không ngăn nổi một lần chị đi

Chị tôi nước mắt đầm đìa

Chào hai họ để đi về nhà ai

Mẹ trông theo, mẹ thở dài

Giây pháo đỏ bỗng vang trời nổ ran

Tôi ra đứng ở đầu làng

Ngùi trông theo chị khuất ngàn dâu thưa

Trời mưa ướt áo làm gì

Năm mười bảy tuổi chị đi lấy chồng

Người ta pháo đỏ rượu hồng

Mà trong hồn chị một vòng hoa tang

Lần đầu chị bước sang ngang

Tuổi son sông nước, đò ngang chưa từng

ở nhà mẹ nhớ em thương

Ba gian nhà trống mảnh vườn xác xơ

Mẹ ngồi bên cửa se tơ

Thời thường nhắc "chị mày giờ ra sao?"

Chị bây giờ ... nói thế nào...

Bướm tiên khi đã lạc vào vườn hoang

Chị từ lỡ bước sang ngang

Trời giông bão, giữa tràng giang lật thuyền

Xuôi dòng nước chảy liên miên

Ðưa thân thế chị tới miền đau thương

Mười năm gối hận bên giường

Mười năm nước mắt bữa thường thay canh

Mười năm đưa đón một mình

Ðào sâu chôn chặt mối tình đầu tiên

Mười năm lòng lạnh như tiền

Tim đi hết máu! cái duyên không về!

Nhưng em ơi! một đêm hè

Hoa soan nở, xác con ve hoàn hồn

Dừng chân bên bến sông buồn

Nhà nghệ sĩ tưởng đò còn chuyến sang

Ðoái thương duyên chị lỡ làng

Ðoái thương duyên chị dở dang tháng ngày

Rồi, rồi chị nói sao đây

Em ơi nói nhỏ câu này với em

Thế rồi máu chảy về tim

Duyên làm lành chị, duyên tìm về môi

Chị tôi lòng ấm lại rồi

Mối tình chết đã có người hồi sinh

Chị từ dan díu với tình

Ðời tươi như buổi bình minh nạm vàng

Tim ai khắc một chữ "nàng"

Mà tim chị một chữ "chàng" khắc theo

Nhưng yêu chỉ để mà yêu

Chị còn dám ước một điều gì hơn?

Một lần hai lỡ keo sơn

Mong gì gắn lại phím đờn ngang cung

Rồi đêm kia lệ dòng dòng

Tiễn đưa người ấy sang đông chị về

Tháng ngày qua cửa buồng the

Chị ngồi nhặt cánh hoa lê cuối mùa

Úp mặt vào hai bàn tay

Chị tôi khóc suốt một ngày một đêm

Ðã đành máu chảy về tim

Nhưng không ngăn nổi cánh chim giang hồ

Người đi xây dựng cơ đồ

Chị về trồng cỏ nấm mồ thanh xuân

Người đi khoác áo phong trần

Chị về đan áo lịm dần nhớ thương

Hồn trinh ôm chặt chân giường

Ðã cùng chị khóc đoạn trường thơ ngây

Năm xưa, đêm ấy, giường này

Nghiến răng..., nhắm mắt, cau mày, cực chưa

Thế là tàn một giấc mơ

Thế là cả một bài thơ não nùng

Tuổi son má đỏ môi hồng

Bước chân về đến nhà chồng là thôi

Ðêm qua mưa gió đầy trời

Trong hồn chị có một người đi qua

Em về thương lấy mẹ già

Ðừng trông ngóng chị nữa mà uổng công

Chị giờ sống cũng bằng không

Coi như chị đã sang sông đắm đò.

Cô Hái Mơ

Nguyễn Bính

Thơ thẩn đường chiều một khách thơ

Say nhìn xa rặng núi xanh lơ

Khí trời lặng lẽ và trong sáng

Thấp thoáng rừng mơ cô hái mơ.

Hỡi cô con gái hái mơ già

Cô chửa về ư đường còn xa

Mà ánh chiều hôm dần một tắt

Hay cô ở lại về cùng ta?

Nhà ta ở dưới gốc cây dương

Cách động Hương Sơn nửa dặm đường

Có suối nước trong tuôn róc rách

Có hoa bên suối ngát đưa hương

Cô hái mơ ơi, cô gái ơi

Chẳng trả lời tôi lấy một lời

Cứ lặng mà đi, rồi khuất bóng

Rừng mơ hiu hắt lá mơ rơi.

Mùa Ðông Ðan Áo

Nguyễn Bính

Ðã quyết không... không... được một ngày

Rồi yêu mất cả buổi chiều nay

Chiều nay bướm trắng ra nhiều quá!

Không biết là mưa hay nắng đây?

Lâu nay tôi thấy ở lòng tôi

Như có tơ vương đến một người

Người ấy , nhưng mà tôi chả nói

Tôi đành ngậm miệng nữa mà thôi.

Tôi quen ngậm miệng với tình xưa

Tình đã sang sông đã tới bờ

Tình đã trao tôi bao oán hận

Và đem đi cả một thuyền mơ.

Mơ có năm năm đã vội tàn ,

Có nàng đan mãi áo len đen.

Có nàng áo đỏ đi qua đấy ,

Hương đượm ba ngày hương chưa tan.

Mà hương đượm mãi ở hồn tôi ,

Tôi biết là tôi yêu mất rồi!

Tôi biết từ đây tôi khổ lắm ,

Chiều nay gió lạnh đấy , nàng ơi!

Tất cả mùa đông đan áo len

Cho người cho tất cả người quen

Còn tôi người lạ , tôi người lạ ,

Có cũng nên mà không cũng nên.

Oán đã bao la , hận đã nhiều

Cớ sao tôi vẫn chả thôi yêu?

Tôi đi mãi mãi con đường ấy

Qua lại hôm nay, sáng lại chiều.

Tương Tư

Nguyễn Bính

Thôn Ðoài ngồi nhớ thôn Ðông,

Một người chín nhớ mười mong một người,

Gió mưa là bệnh của trời,

Tương Tư là bệnh của tôi yêu nàng,

Hai thôn chung lại một làng,

Cớ sao bên ấy chẳng sang bên này,

Ngày qua ngày lại qua ngày,

Lá xanh nhuộm đã thành cây lá vàng,

Bảo rằng cách trở đò giang,

Không sang là chẳng đường sang đã đành,

Nhưng đây cách một đầu đình,

Có xa xôi mấy mà tình xa xôi,

Tương tư thức mấy đêm rồi,

Biết cho ai hỏi ai người biết cho,

Bao giờ bến mới gặp đò,

Hoa khuê các bướm giang hồ gặp nhau,

Nhà em có một giàn trầu,

Nhà tôi có một hàng cau liên phòng,

Thôn Ðoài thì nhớ thôn Ðông,

Cau thôn Ðoài nhớ trầu không thôn nào.

Xuân Tha Hương

Nguyễn Bính

Tết này chưa chắc em về được

Em gửi về đây một tấm lòng

Ôi, chị một em, em một chị

Trời làm xa cách mấy con sông

Em đi trăng gió đời sương gió

Chị ở vuông tròn phận lãnh cung

Chén rượu tha hương, trời : đắng lắm

Trăm hờn nghìn giận một mùa đông

Chiều nay ngồi ngắm hoàng hôn xuống

Nhớ chị làm sao, nhớ lạ lùng...

Tết này chưa chắc em về được

Em gửi về đây một tấm lòng

Vườn ai thấp thoáng hoa đào nở

Chị vẫn môi son vẫn má hồng?

Áo rét ai đen mà ngóng đợi

Còn vài hôm nữa hết mùa đông!

Cột nhà hàng xóm lên câu đối

Em đọc tương tư giữa giấy hồng

Gạo nếp nơi đây sao trắng quá

Mỗi ngày phiên chợ lại thêm đông

Thiên hạ đua nhau mà sắm Tết

Một mình em vẫn cứ tay không

Vườn nhà Tết đến hoa còn nở

Chị gửi cho em một cánh hồng

Tha hương chẳng gặp người tri kỷ

Một cánh hoa tươi đủ ấm lòng

Tết này chưa chắc em về được

Em gửi về đây một tấm lòng...

Chao ơi, Tết đến em không được

Trông thấy quê hương thật não nùng

Ai bảo mắc duyên vào bút mực

Sòng đời mang lấy số long đong

Người ta đi kiếm giàu sang cả

Mình chỉ mơ hoài chuyện viễn vông

Em biết giàu sang đâu đến lượt

Nợ đời nặng quá gỡ sao xong?

Tết này chưa chắc em về được

Em gửi về đây một tấm lòng

Tết này, ô thế mà vui chán

Nhưng một mình em uống rượu nồng

Rượu cay nhớ chị hồi con gái

Thương chị từ khi chị lấy chồng

Cố nhân chẳng biết làm sao ấy

Rặt những tin đồn chuyện bướm ong

Thôi, em chẳng dám đa mang nữa

Chẳng buộc vào chân sợi chỉ hồng

Nàng bèo bọt quá, em lăn lóc

Chấp nối nhau hoài cũng uổng công!

(Một trăm con gái đời nay ấy

Ðừng nói ân tình với thủy chung!)

Người ấy xuân già chê gối lẻ

Nên càng nôn nả chuyện sang sông

Ðò ngang bến dọc tha hồ đấy

Quý hoá gì đâu một chữ đồng!

Vâng, em trẻ dại, em đâu dám

Thôi, để người ta được kén chồng

Thiếu nữ hoài xuân mơ cát sĩ

Chịu làm sao được những đêm đông

Khốn nạn, tưởng yêu thì khó chứ

Không yêu thì thực dễ như không!

Chị ơi, Tết đến em mua rượu

Em uống cho say đến não lòng

Uống say cười vỡ ba gian gác

Ném cái chung tình xuống đáy sông

Thiên hạ "chi nghinh Nam Bắc điểu"

Tình đời "Diệp tống lãng lai phong"

Tết này chưa chắc em về được

Em gửi về đây một chút lòng

Sương muối gió may rầu rĩ lắm

Còn vài hôm nữa hết mùa đông

Xuân đến cho em thêm một tuổi

Thế nào em cũng phải thành công

Em không khóc nữa, không buồn nữa

Ðây một bài thơ hận cuối cùng

Không than chắc hẳn hồn tươi lại

Không khóc tha hồ đôi mắt trong

Chị ơi, Em Cưới Mùa Xuân nhé?

Ðốt pháo cho thơm với rượu hồng

Xa nhà xa chị tuy buồn thật

Cũng cố vui ngang gái được chồng

Em sẽ uống say hơn mọi bận

Cho hồn về tận xứ Hà Ðông

Tết này chưa chắc em về được

Em gửi về đây một tấm lòng

Với lá thư này là tất cả

Những lời tâm sự một đêm đông

Thôn gà eo óc ngoài xa vắng

Trời đất tàn canh tối mịt mùng

Ðêm nay em thức thi cùng nến

Ai biết tình em với núi sông

Mấy sông mấy núi mà xa được

Lòng chị em ta vẫn một lòng

Tết này chưa chắc em về được

Em gửi về đây một tấm lòng

Cầu mong cho chị vui như Tết

Tóc chị bền xanh, má chị hồng

Trong mùa nắng mới sầu không đến

Giữa hội hoa tươi ấm lại lòng

Chắc chị đời nào quên nhắc nhở:

- Xa nhà, rượu uống có say không?

Xuân Về

Nguyễn Bính

Ðã thấy Xuân về với gió đông

Với trên màu má gái chưa chồng,

Bên hiên hàng xóm cô hàng xóm

Ngước mắt nhìn trời, đôi mắt trong.

Từng đàn con trẻ chạy xun xoe

Mưa tạnh trời quang nắng mới hoe

Lá nõn, ngành non, ai tráng bạc?

Gió về từng trận, gió bay đi...

Thong thả nhân gian nghỉ việc đồng

Lúa thì con gái mượt như nhung

Ðầy vườn hoa bưởi, hoa cam rụng

Ngào ngạt hương bay bướm vẽ vòng.

Trên đường cát mịn một đôi cô,

Yếm đỏ, khăn thâm, trẩy hội chùa

Gậy trúc dắt bà già tóc bạc,

Lần lần tràng hạt niệm nam vô.

Hành Phương Nam

Nguyễn Bính

Hai ta lưu lạc phương Nam này

Trải mấy mùa qua én nhạn bay

Xuân đến khắp trời, hoa rượu nở

Riêng ta với ngươi buồn vậy thay!

Lòng đắng sá gì non hớp rượu

Mà không uống cạn, mà không say?

Lời thề buổi ấy cầu Tư Mã

Mà áo khinh cừu không ai may

Ngươi giam chí lớn vòng cơm áo

Ta trói thân vào nợ nước mây

Ai biết thương nhau từ thuở trước

Bây giờ gặp nhau trong phút giây

Nợ tình chưa trả tròn một món

Sòng đời thua đến trắng hai tay

Quê nhà xa lắc xa lơ đó

Trông lại tha hồ mây trắng bay

Tâm giao mấy kẻ thì phương Bắc

Phân tán vì cơn gió bụi này

Ngươi đi buồn lắm mà không khóc

Mà vẫn cười qua chén rượu đầy

Vẫn dám tiêu hoang cho đến hết

Ngày mai ra sao rồi hãy hay

Ngày mai sán lạn màu non nước

Cốt nhất làm sao tự buổi này

Rẫy ruồng châu ngọc, thù son phấn

Mắt đỏ lên rồi cứ chết ngay

Hỡi ơi Nhiếp Chính mà băm mặt

Giữa chợ ai người khóc nhận thây

Kinh Kha quán lạnh sầu nghiêng chén

Ai kẻ dâng vàng, kẻ biếu tay?

Mơ gì Ấp Tiết thiêu văn tự

Hài cỏ gươm cuồng ta đi đây

Ta đi, nhưng biết về đâu chứ?

Ðã dấy phong yên lộng bốn trời

Thà cứ ở đây ngồi giữa chợ,

Uống say mà gọi thế nhân ơi!

Thế nhân mắt trắng như ngân nhũ

Ta với nhà ngươi cả tiếng cười

Người ơi! Hề người ơi!

Người sang bên ấy sao mà lạnh

Nhịp trúc ta về lạnh mấy mươi.

Anh Lái Ðò

Nguyễn Bính

Năm xưa chở chiếc thuyền này

Cho cô sang bãi tước đay chiều chiều

Ðể tôi mơ mãi mơ nhiều:

Tước đay se võng nhuộm điều ta đi

Tưng bừng vua mở khóa thi

Tôi đỗ quan Trạng vinh quy về làng

Võng anh đi trước võng nàng

Cả hai chiếc võng cùng sang một đò

Ðồn rằng đám cưới cô to

Nhà trai thuê chín chiếc đò đón dâu

Nhà gái ăn chín nghìn cau

Tiền cheo, tiền cưới chừng đâu chín nghìn

Lang thang tôi dạm bán thuyền

Có người trả chín quan tiền, lại thôi!

Bóng Người Trên Sân Ga

Nguyễn Bính

Những cuộc chia lìa khởi từ đây

Cây đàn sum họp đứt tuôn dây

Những lời bèo bọt, thân đơn chiếc

Lần lượt theo nhau suốt tháng ngày

Có lần tôi thấy hai cô bé

Sát má vào nhau khóc sụt sùi

Hai bóng chung lưng thành một bóng

- Ðường về nhà chị chắc xa xôi

Có lần tôi thấy một người yêu

Tiễn một người yêu một buổi chiều

Ở một ga nào xa vắng lắm

Họ cầm tay họ bóng xiêu xiêu

Hai chàng tôi thấy tiễn đưa nhau

Kẻ ở sân ga kẻ cuối tàu

Họ giục nhau về ba bốn bận

Bóng nhòa trong bóng tối từ lâu

Có lần tôi thấy vợ chồng ai

Thèn thẹn chia tay bóng chạy dài

Chị mở khăn trầu anh thắt lại

- Mình về nuôi lấy mẹ, mình ơi!

Có lần tôi thấy một bà già

Ðưa tiễn con đi một chốn xa

Tàu chạy lâu rồi bà vẫn đứng

Lưng còng đổ bóng xuống sân ga

Có lần tôi thấy một người đi

Chẳng biết về đâu nghĩ ngợi gì

Chân bước hững hờ theo bóng lẻ

Một mình làm cả cuộc phân ly

Những chiếc khăn màu thổn thức bay

Những bàn tay vẫy những bàn tay

Những đôi mắt ướt nhìn đôi mắt

Buồn ở đâu hơn ở chốn này

Tôi đã từng chờ những chuyến xe

Ðã từng đưa đón kẻ đi về

Sao nhà ga ấy sân ga ấy

Chỉ để cho lòng dấu biệt ly.

Xóm Ngự Viên

Nguyễn Bính

Lâu nay có một người du khách

Gió bụi mang về xóm Ngự Viên

Giậu độ dây leo suồng sã quá

Hoa tàn con bướm cánh nghiêng nghiêng

Buồn thu rơi nhẹ đôi tờ lá

Xóm vắng rêu xanh những lối hèn

Khách du lần dở trang hoài cổ

Mơ lại thời xưa xóm Ngự Viên.

Có phải ngày xưa vườn Ngự Uyển

Là đây, hoa cỏ giống vườn tiên?

Sớm Ðào, trưa Lý, đêm Hồng phấn,

Tuyết Hạnh, sương Quỳnh, máu Ðỗ quyên

Ðức vua một sớm đầu xuân ấy

Lòng đẹp theo trời, dạo Ngự viên

Cung tần mỹ nữ ngời son phấn

Theo gót nhà vua nở gót sen

Hương đưa bát ngát ngoài trăm dặm

Cung nữ đa tình vua thiếu niên

Một đôi công chúa đều hay chữ

Hoàng hậu nhu mì không biết ghen

Ðất rộng can chi mà đổi chác

Thời bình đâu dụng chước hòa Phiên

Mẫu đơn nở đỏ nhà vua nhớ

Câu chuyện : "Hô lai bất thượng thuyền"

Có phải ngày xưa vườn Ngự Uyển

Là đây, hoa cỏ giống vườn tiên?

Gót son bước nhẹ lầu Tôn nữ

Ngựa bạch buông chùng áo Trạng nguyên

Mười năm vay mượn vào kinh sử

Ðã trả xong rồi nợ bút nghiên

Quan trạng tân khoa tàn yến tiệc

Ði xem hoa nở mấy hôm liền

Ðường hoa, má phấn tranh nhau ngó

Nhạc ngựa vang lừng khắp bốn bên

Thắp hương Tôn nữ xin Trời Phật:

"Phù hộ cho con được phỉ nguyền"

Lòng Trạng lâng lâng màu phú quý

Quả cầu nho nhỏ bói lương duyên.

Tay ai ấy nhỉ gieo cầu đấy

Nghiêng cả mùa xuân Trạng ngước nhìn.

Trạng bắt sai rồi, lầu rũ sáo

Có người đêm ấy khóc trăng lên

Bóng ai thấp thoáng sau bờ trúc

Chẳng Tống Trân ư cũng Nguyê~ễn Hiền?

Khách du buồn nỗi buồn sông núi

Núi lở sông bồi cảnh biến thiên

Ngự viên ngày trước không còn nữa

Giờ chỉ còn tên xóm Ngự Viên.

Khoa cử bỏ rồi, thôi hết Trạng!

Trời đem hoa cỏ trả vườn tiên

Tôn nữ ngồi đan từng chiếc áo

Dân thường qua lại lối đi quen

Nhà cửa xúm nhau thành một xóm

Cay nồng hơi thuốc lẫn hơi men

Mụ vợ Bắc Nam người tứ xứ

Anh chồng tay trắng lẫn tay đen

Ðổi tình thay nghĩa như cơm bữa

Khúc "Hậu đình hoa" hát tự nhiên.

Nhọc nhằn tiếng cửi trong canh vắng

Nhao nhác đàn dơi lúc đỏ đèn...

Hôm nay có một người du khách

Ngự Viên mà nhớ Ngự Viên.

Cô Lái Ðò

Nguyễn Bính

Xuân đã đem mong nhớ trở về

Lòng cô gái ở bến sông kia

Cô hồi tưởng lại ba xuân trước

Trên bến cùng ai đã nặng thề

Nhưng rồi người khách tình quân ấy

Ði biệt không về với núi sông

Ðã mấy lần sông trôi, trôi mãi

Mấy lần cô lái mỏi mòn trông

Xuân này đến nữa đã ba xuân,

Ðóm lửa tình duyên tắt nguội dần

Chẳng lẽ ôm lòng chờ đợi mãi

Cô đành lỗi ước với tình quân.

Bỏ thuyền, bỏ lái, bỏ dòng sông,

Cô lái đò kia đi lấy chồng.

Vắng bóng cô em từ dạo ấy,

Ðể buồn cho những khách sang sông.

Thư Cho Chị

Nguyễn Bính

Viết cho chị cánh thư này

Một đêm lữ thứ em say rượu cần

Nhớ người cách một mùa xuân

Hình như người đã một lần sang sông

Ồ! say! thương nhớ vô cùng

Rượu hay lệ ướt khăn hồng chị ơi!

Làm sao giấc ngủ không dài

Sao đêm không ngắn, mà trời cứ mưa?

Làm sao em sống như thừa

Cố đem men rượu tẩm vừa lòng đau

Kể từ hai đứa thôi nhau

Em thường chả có đêm nào không say

Sao em đơn chiếc thế này?

Sao em lại khóc như ngày chị đi...?

Ở đây còn có vui gì!

Vườn dâu xa lắm! lối về chị xa

Con đường sang xóm Trữ La

Cách một ngày ngựa, cách ba ngày đò

Lúc này em nghĩ mà lo

Cứ thương nhớ mãi thì cho hết đời!

Hôm qua có chuyến đò xuôi

Toan về Hà Nội lại thôi không về

Em trồng được một cây lê

Hẹn bốn năm nữa thì về hái hoa

Nhưng là vườn đất người ta

Mình là khách trọ một vài đêm thôi

Sáng mai có lẽ em xuôi

Nếu không đãng trí và trời không mưa

Nhưng mà khăn gói gió đưa

Lại về Hà Nội thì chưa muốn về

Ðò thuê, ngày ngựa cũng thuê

Sang nhìn qua kẻ lỗi thì sang sông

Ồ! say! thương nhớ vô cùng

Rượu hay lệ ướt khăn hồng chị cho?

Trời Mưa ở Huế

Nguyễn Bính

Trời mưa ở Huế sao buồn thế!

Cứ kéo dài ra đến mấy ngày

Thềm cũ nôn nao đàn kiến đói

Trời mờ ngao ngán một loài mây.

Trường Tiền vắng ngắt người qua lại

Ðập Ðá mênh mang bến nước đầỵ

Ðò vắng khách chơi nằm bát úp

Thu về lại giở gió heo may...

Chúng tôi hai đứa xa Hà Nội

Bốn tháng hình như kém mấy ngày

Lăn lóc có dư mười mấy tỉnh

Ðể rồi nằm mốc ở nơi đây

Thuốc lào hút mãi người ra khói

Thơ đọc suông tình hết cả hay

Túi rỗng nợ nần hơn Chúa Chổm

Áo quần trộm mượn, túng đồ thay.

Hàng xóm có người con gái lẻ

Ý chừng duyên nợ với nhau đây

Chao ơi! ba bốn tao ân ái

Ðã đủ tan tành một kiếp trai.

Tôi rờn rợn lắm giai nhân ạ!

Ðành phụ nhau thôi, kẻo đến ngày

Khăn gói gió đưa sang xứ lạ

Ai cười cho được lúc chia tay?

Trời mưa ở Huế sao buồn thế!

Cứ kéo dài ra đến mấy ngày

Xa xôi ai nhớ mà thương nhớ?

Mà nhớ mà thương đến thế này!

Cố nhân chẳng khóa buồng xuân lại

Vung vãi ân tình khắp đó đây.

Mưa chiều, nắng sớm, người ta bảo

Cả đến ông Trời cũng đổi thay

Gia đình thiên cả lên thành thị

Buôn bán loanh quanh bỏ cấy cày

"Anh em cánh nhạn người Nam Bắc

Tâm sự hồn quyên lệ ngắn dài..."

Trời mưa ở Huế sao buồn thế!

Cứ kéo dài ra đến mấy ngày

Hôm qua còn sót hơn đồng bạc

Hai đứa bàn nhau uống rượu say

Nón lá áo tơi ra quán chợ

Trơ vơ trên bến nước sông đầy

Sầu nghiêng mái quán mưa tong tả

Chén ứa men lành lạnh ngón tay.

Ôn lại những ngày mưa gió cũ

Những chiều quán trọ, những đêm say

Người quen nhắc lại từng tên một

Kể lại từng nơi đặt dấu giầy

Trôi dạt dám mong gì vấn vít

Sòng đời thua nhẵn cả thơ ngây

Tỉ tê gợi tới niềm tâm sự

Cúi mặt soi gương chén rượu đầy

Bốn mắt nhuộm chung màu lữ thứ

Ðôi lòng hòa một vị chua cay

Ðứa thương cha yếu thằng thương mẹ

Cha mẹ chiều chiều... con nước mây

Không hiểu vì đâu hai đứa lại

Chung lưng làm một chuyến đi đầy?

Trời mưa ở Huế sao buồn thế!

Cứ kéo dài ra đến mấy ngày...

Chú Rể Là Anh

Nguyễn Bính

Xưa anh là kẻ nghiện sông hồ

Ðây, đó, lan dài gót lãng du

Về chẳng có kỳ, đi chẳng hẹn

Như mây mùa thu, lá mùa thu.

Anh đến Hà Nội đêm hôm trước

Anh xa Hà Nội sáng hôm sau

Bạn bè nhớ tới anh, thường nhắc:

- "Không biết bây giờ hắn ở đâu?"

Hắn đã lên rừng nghe vượn hót?

Hay vừa xuống biển ngắm giăng lên?

Ngựa quên gốc liễu, đò quên bến

Hắn nhớ thương chăng tới mẹ hiền?

Bỗng sáng hôm nay có thiếp hồng

Có người cưới vợ giữa mùa đông

Cô dâu chẳng biết là ai đó?

Chú rể là anh - Có lạ không!

A ha! Thôi nhé, tự hôm nay

Lá hết lìa rừng, mây hết bay

Sông bến lương duyên đò cắm chặt

Ngựa Hồ thôi hết gió heo may.

Mắt xanh không ngắm trời xanh nữa

Chí lớn thu vào hộp phấn son

Than củi trần gian mà luyện được

Một đời vợ đẹp với con khôn

Sông hồ giờ bặt dấu chân anh

Quân tử về coi việc nấu canh

Viết cuốn trường thiên ân ái đó

Anh quên chép chuyện "Bỏ gia đình"

Tôi chỉ xa anh một chuyến tầu

Nhưng là cách trở vạn sông sâu

Uống ba ly rượu, quay về Bắc

Gọi để mừng anh, để nhớ nhau

Song nhớ bao nhiêu lại ngậm ngùi

Sông hồ còn sót lại mình tôi

- Hai tay người đẹp trông mềm quá

Tôi có ngờ đâu khóa được người...

Ghen

Nguyễn Bính

Cô nhân tình bé của tôi ơi!

Tôi muốn môi cô chỉ mỉm cười

Những lúc có tôi và mắt chỉ

Nhìn tôi những lúc tôi xa xôi

Tôi muốn cô đừng nghĩ đến ai

Ðừng hôn dù thấy đóa hoa tươi

Ðừng ôm gối chiếc đêm nay ngủ

Ðừng tắm chiều nay bể lắm người

Tôi muốn mùi thơm của nước hoa

Mà cô thường xức chẳng bay xa

Chẳng làm ngây ngất người qua lại

Dẫu chỉ qua đường, khách lại qua

Tôi muốn những đêm đông giá lạnh

Chiêm bao đừng lẩn khuất bên cô

Bằng không tôi muốn cô đừng gặp

Một trẻ trai nào trong giấc mơ

Tôi muốn làn hơi cô thở nhẹ

Ðừng làm ẩm áo khách chưa quen

Chân cô in vết trên đường bụi

Chẳng bước chân nào được dẫm lên

Nghĩa là ghen quá đấy mà thôi!

Thế nghĩa là yêu quá mất rồi!

Và nghĩa là cô là tất cả...

Cô là tất cả của riêng tôi!

Tình Tôi

Nguyễn Bính

Tình tôi là giọt thủy ngân

Dù nghiền chẳng nát dù lăn vẫn tròn

Tình cô là đóa hoa đơn

Bình minh nở để hoàng hôn mà tàn.

Lòng tôi rối những tơ đàn

Cao vời những ước đầy tràn những mơ

Lòng cô chẳng có dây tơ

Ước sao đến thấp mà mơ đến nghèo!

Hồn tôi giếng ngọt trong veo

Trăng thu trong vắt biển chiều trong xanh

Hồn cô cát bụi kinh thành

Ða đoan vó ngựa chung tình bánh xe.

Nhớ

Nguyễn Bính

Ví chăng nhớ có như tơ nhỉ

Em thử quay xem được mấy vòng

Ví chăng nhớ có như vừng nhỉ

Em thử lào xem được mấy thưng!

Anh ơi! Em nhớ em không nói

Nhớ cứ đầy lên cứ rối lên

Từ đấy về đây xa quá đỗi

Ðường đi bằng ngựa hay bằng thuyền?

Gieo thoi gieo thoi lại gieo thoi

Nhớ nhớ mong mong mãi mãi rồi

Thoi ạ làm sao thoi lại cứ

Ði về giăng mắc để trêu tôi?

Hôm qua chim khách đậu trên cành

Kêu mãi làm em cứ tưởng anh

Nội nhật hôm qua về tới bến

Ai ngờ chim khách cũng không linh!

Anh bốn mùa hoa em một bề

Anh muôn quán trọ, em thâm khuê

May còn được hơn ai sương phụ

Là nhớ người đi có thể về.

Túi Ba Gang

Nguyễn Bính

Nhân nắng xuân đầm ấm

Vườn xuân rộn tiếng chim

Chị kể cho các em

Nghe một câu chuyện cổ

Các em tìm trong đó

Những ý nghĩa sâu xa

Có bổ ích cho ta

Tuổi măng non tươi sáng

Nào các em im lặng

Ngồi sát lại cho vui

Ngày xưa có hai người

Anh Kỷ, em là Ất

Xảy khi cha mẹ mất

Vội chẳng kịp trối trăn

Chỉ dặn hai con rằng

Cơ nghiệp cùng chung hưởng

Kỷ cậy mình là trưởng

Lại vốn tính tham lam

Chẳng thương xót gì em

Cả gia tài chiếm hết

Nào tường hoa cây mít

Nào ao cá, nhà lim..

Chỉ chia cho người em

Một mảnh vườn nhỏ bé

Trơ trọi một cây khế

Xa tít tận cuối làng

Ất chẳng tính thiệt hơn

Cứ vui lòng nhận lấy

Hai vợ chồng trồng cây

Mùa rau tiếp mùa khoai

Khi khế chín vàng cây

Vợ chồng đem chợ bán

Hôm ấy vừa tảng sáng

Có một con Phượng Hoàng

Từ đây bay vào vườn

Ðậu cành, ăn khế mãi

Ất ra vườn thấy thế

Cất tiếng bảo chim rằng:

- Nhà ta vốn nghèo nàn

Chỉ trông vào cây khế

Chim ơi! mày ăn khế

Là khốn vợ chồng ta!

Chim Phượng chừng nghe ra

Cất tiếng kêu vội vã:

- Ăn một quả

Trả nén vàng

May túi ba gang

Ðem đi mà đựng!

Thế rồi cứ sáng sáng

Chim Phượng lại bay về

Ăn khế ngọt chán chê

Lại kêu lên giục giã:

- Ăn một quả

Trả nén vàng

May túi ba gang

Ðem đi mà đựng

Vợ chồng Ất bàn định

Thử đi một chuyến xem

Vợ liền lấy chỉ kim

Khâu cho chồng túi vải

Y theo lời chim nói

Sáng sau, chim Phượng Hoàng

Từ phương xa bay lại

Ất liền mang túi vải

Cưỡi lưng Phượng mà đi

Qua sông biển ầm ì

Phượng liền sà cánh đỗ

Xuống một hòn đảo nhỏ

Vô số là bạc vàng

Ất chẳng có lòng tham

Chỉ lượm vừa túi nhỏ

Khi mặt trời đứng ngọ

Ðã giục chim bay về

Nhờ được số vàng kia

Hai vợ chồng sung sướng

Mua trâu rồi tậu ruộng

Giúp đỡ những người nghèo

Cuộc sống thật phong lưu

Hơn người anh gấp bội

Kỷ biết tin tức tối

Liền hộc tốc sang chơi

Ất kể rõ đầu đuôi

Kỷ máy tham bỗng nổi

Liền gạ em đánh đổi

Lấy cơ nghiệp của mình

Vợ chồng Ất hiền lành

Nên chẳng hề suy tỵ

Ðổi ngay nhà cho Kỷ

Không đòi hỏi gì thêm

Kỷ dọn sang nhà em

Ngày lại ngày ngóng đợi

Quả nhiên chim lại tới

Ăn khế chín trên cây

Kỷ chạy ra nói ngay

Chim cũng liền đáp lại:

- Ăn một quả

Trả nén vàng

May túi ba gang

Ðem đi mà đựng!

Kỷ lòng mừng hí hửng

May luôn túi sáu gang

Cốt đựng cho nhiều vàng

Thỏa lòng tham không đáy

Sáng sau chim bay tới

Kỷ vội cưỡi mà đi

Qua sóng biển ầm ì

Hạ xuống hòn đảo quý

Kỷ tha hồ tự ý

Nhét vàng đầy túi to

Lòng tham vẫn chưa vừa

Thấy vàng là cứ nhặt

Túi áo nhồi đã chặt

Lại giắt kín lưng quần

Chim giục giã mấy lần

Kỷ vẫn còn tiếc rẻ

Kỷ mang nhiều vàng quá!

Chim bay qua biển khơi

Mỏi rã cánh, hụt hơi

Liền hất tung Kỷ xuống

Lòng biển sâu muôn trượng

Mặt biển rộng mù khơi

Ðã dìm Kỷ chết tươi

Với lòng tham không đáy

Câu chuyện cổ như vậy

Các em hẳn nhận ra

- Tham lam là xấu xa

- Thực thà là đáng quý

Các em đừng quên nhé

Câu chuyện Túi Ba Gang.

Bóng Bướm

Nguyễn Bính

Cành dâu cao, lá dâu cao

Lênh đênh bóng bướm trôi vào mắt em

Anh đi đèn sách mười niên

Biết rằng bóng bướm có lên kinh thành.

Cành dâu xanh, lá dâu xanh

Một mình em hái, một mình em thương

Mới rồi mãn khóa thi hương

Ngựa điều võng tía qua đường những ai?

Dối Lòng

Nguyễn Bính

Xé bao nhiêu lụa rồi

Em không cười một miệng

Ðốt bao nhiêu lửa rồi

Em không lên một tiếng

Lòng anh như lụa đây

Tình anh như lửa đấy

Bao Tự ngày xưa em

Nàng dê~ễ chiều biết mấy

Trên đường môi nho nhỏ

Trên màu môi hồng hồng

Cái gì anh đã thấy

Hình như là mùa đông

Hương lầu hoa lan lan

Cửa lầu hoa vẫn đóng

Có khác gì môi em

Cơ hồ anh tuyệt vọng

Có khác gì lòng em

Cửa lầu hoa vẫn đóng

Nghe hồn anh chìm chìm

Nghe buồn anh rộng rộng

Một toán quân khát nước

Ðương đi tìm rừng mơ

Sao em không bắt chước

Nói dối như người xưa

Anh dối lòng anh mãi

Rằng đây là rừng mơ

Anh dối lòng anh mãi

Rằng em là Nàng Thơ

Anh dối lòng anh mãi

"Em sắp cười bây giờ".

Qua Nhà

Nguyễn Bính

Cái ngày cô chưa có chồng

Ðường gần tôi cứ đi vòng cho xa

Lối này lắm bưởi nhiều hoa...

(Ði vòng để được qua nhà đấy thôi)

Một hôm thấy cô cười cười

Tôi yêu yêu quá nhưng hơi mất lòng

Biết đâu rồi chả nói chòng :

" Làng mình khối đứa phải lòng mình đây! "

Một năm đến lắm là ngày

Mùa thu mùa cốm vào ngay mùa hồng.

Từ ngày cô đi lấy chồng

Gớm sao có một quãng đồng mà xa

Bờ rào cây bưởi không hoa

Qua bên nhà thấy bên nhà vắng teo

Lợn không nuôi, đặc ao bèo

Giầu không dây chẳng buồn leo vào giàn

Giếng thơi mưa ngập nước tràn

Ba gian đầy cả ba gian nắng chiều.

Vâng

Nguyễn Bính

Lạ quá! Làm sao tôi cứ buồn?

Làm sao tôi cứ khổ luôn luôn?

Làm sao tôi cứ tương tư mãi,

Người đã cùng tôi phụ rất tròn?

Thì ra... chỉ có thế mà thôi!

Yêu đấy, không yêu đấy, để rồi

Mắc hẳn đường tơ sang cửi khác

Dệt từng tấm mộng để dâng ai

Khuyên mãi son cho chữ Ái Tình,

Mộng lòng trang điểm mãi cho xinh.

Có người đêm ấy khoe chồng mới :

"_ Em chửa yêu ai, chỉ có mình!"

Có người trong gió rét mùa đông,

Chăm chỉ đan cho trọn áo chồng.

Còn bảo: "- Ðường len đi vụng quá!

Lần đầu đan áo kiểu đàn ông."

Vâng, chính là cô chưa yêu ai,

Lần đầu đan áo kiểu con trai

Tôi về thu cả ba đông lại,

Ðốt hết cho cô khỏi thẹn lời.

Cô Hàng Xóm

Nguyễn Bính

Nhà nàng ở cạnh nhà tôi

Cách nhau cái dậu mùng tơi xanh rờn

Hai người sống giữa cô đơn

Nàng như cũng có nỗi buồn giống tôi

Giá đừng có dậu mùng tơi

Thế nào tôi cũng sang chơi thăm nàng.

Tôi chiêm bao rất nhẹ nhàng...

Có con bướm trắng thường sang bên này

Bướm ơi! Bướm hãy vào đây!

Cho tôi hỏi nhỏ câu này chút thôi...

Chả bao giờ thấy nàng cười,

Nàng hong tơ ướt ra ngoài mái hiên

Mắt nàng đăm đắm trông lên...

Con bươm bướm trắng về bên ấy rồi!

Bỗng dưng tôi thấy bồi hồi,

Tôi buồn tự hỏi : Hay tôi yêu nàng?

-Không, từ ân ái lỡ làng

Tình tôi than lạnh, tro tàn làm sao?

Tơ hong nàng chả cất vào

Con bươm bướm trắng hôm nào cũng sang.

Mấy hôm nay chẳng thấy nàng

Giá tôi cũng có tơ vàng mà hong

Cái gì như thể nhớ mong

Nhớ nàng? Không! Quyết là không nhớ nàng!

Vâng, từ ân ái lỡ làng

Lòng tôi riêng nhớ bạn vàng ngày xưa.

Tầm tầm trời cứ đổ mưa

Hết hôm nay nữa là vừa bốn hôm

Cô đơn buồn lại thêm buồn

Tạnh mưa bươm bướm biết còn sang chơi?

Hôm nay mưa đã tạnh rồi!

Tơ không hong nữa, bướm lười không sang

Bên hiên vẫn vắng bóng nàng

Rưng rưng... tôi gục xuống bàn rưng rưng...

Nhớ con bướm trắng lạ lùng!

Nhớ tơ vàng nữa, nhưng không nhớ nàng.

Hỡi ơi! Bướm trắng, tơ vàng!

Mau về mà chịu tang nàng đi thôi!

Ðêm qua nàng đã chết rồi

Nghẹn ngào tôi khóc... quả tôi yêu nàng.

Hồn trinh còn ở trần gian?

Nhập vào bướm trắng mà sang bên này.

Hôn Nhau Một Lần Cuối

Nguyễn Bính

Cầm tay, anh khẽ nói:

Khóc lóc mà làm chi

Hôn nhau một lần cuối

Em về đi, anh đi.

Rồi một hai ba năm

Danh thành anh trở lại

Với em, anh chăn tằm,

Với em, anh dệt vải.

Ta sẽ là vợ chồng.

Sẽ yêu nhau mãi mãi.

Sẽ se sợi chỉ hồng,

Sẽ hát câu ân ái.

Anh và em sẽ sống

Trong một mái nhà tranh

Lấy trúc thưa làm cổng

Lấy tơ liễu làm mành.

Nghe lời anh, em hỡi!

Khóc lóc mà làm chi,

Hôn nhau một lần cuối,

Em về đi, anh đi...

Hai Lòng

Nguyễn Bính

Lòng em như quán bán hàng,

Dừng chân cho khách qua đàng mà thôi

Lòng anh như mảng bè trôi,

Chỉ về một bến, chỉ xuôi một chiều

Lòng anh như biển sóng cồn

Chứa muôn con nước, ngàn con sông dài

Lòng em như cánh lá khoai

Ðổ bao nhiêu nước ra ngoài bấy nhiêu

Lòng anh tựa hoa hướng dương,

Trăm nghìn đổ lại một phương mặt trời

Lòng em như cái con thoi,

Thay bao nhiêu suốt mà thoi vẫn lành .

Ðêm Sao Sáng

Nguyễn Bính

Ðêm hiện dần lên những chấm sao

Lòng trời đương thấp bỗng nhiên cao

Sông Ngân đã tỏ đôi bờ lạnh

Ai biết cầu Ô ở chỗ nào

Tìm mũ Thần Nông chẳng thấy đâu

Thấy con Vịt lội giữa dòng sâu

Sao Hôm như mắt em ngày ấy

Rớm lệ nhìn tôi bước xuống tầu

Chòm sao Bắc Ðẩu sáng tinh khôi

Lộng lẫy uy nghi một góc trời

Em ở bên kia bờ vỹ tuyến

Nhìn sao thao thức mấy năm rồi

Sao đặc trời cao sáng suốt đêm

Sao đêm chung sáng chẳng chia miền

Trời còn có bữa sao quên mọc

Tôi chẳng đêm nào chẳng nhớ em.

Vụn Vặt

Nguyễn Bính

Nhất áp xuân giao vạn lý tình

Ðoạn trường phương thảo đoạn trường oanh

Nguyện tương song lệ đề vi vũ

Minh nhật lưu quân bất xuất thành

Chén xuân chan chứa bao tình

Cỏ thơm xơ xác, con oanh thẫn thờ

Sớm mai chàng đã đi chưa

Xin đem nước mắt làm mưa giữ chàng .