THÂN GIỮ MỰ THẰNG CHẮT

Mự thằng chắt à. Người ta thường nói:

Muốn tắm mát thì lên ngọn sông Đào, muốn biên thư cho vợ thì phải chọn giấy nào cho trơn.

Nhưng mự mi cũng thông cảm.

Giữa núi rừng heo hắt, giấy Pa-luya còn ở ngoài mậu dịch, bút Nhật-quang  do chưa nhận được tiền phụ cấp, tôi chưa mua.

Vậy tạm dùng tờ giấy ná thô thơ giử về cho mự mi dăm ba chữ.

Dừ (giờ) mà kể chuyện Biên phòng thì thật là nhiều thứ, nào chuyện rú, chuyện rừng, chuyện núi, chuyện sông đến chuyện sên, chuyện đồi mồi, chuyện muỗi…

Có những đỉnh dốc cao vời vợi, có những vực sâu hoẳm hoằm hoăm, trèo lên thì mũi nước chảy cả cằm, gớm mự mi cũng biết chuyện trĩ, chuyện công, chuyện beo, chuyện cọp…

Dừ (giờ) ngồi mà kể thì cũng hết nữa ngày, mự mi lại bận cấy, bận cày.

Vậy tui cũng xin nêu một vấn đề ít ít.

Mự mi cũng biết tôi là thằng nhút nhát khi vô rú, vô rừng. Nhớ khi xưa đi lấy nắm chạc chìu, nghe xọc xạch tôi còng lưng chạy về nhà một mạch.

Rứa mà bữa ni vô đây quê người đất khách. Lạ từ bụi lúa, cây cỏ với bụi giang. Rứa mự mi coi chơ, khi mô có công tác yêu cầu thì xách túi ra đi rồi thì tôi bon về một mạch

Đã là lính thì như gan sắt, chứ không phải như mự ở nhà, nghe một tý thì sợ ma nhát, nghe hai tý thì sợ mèo kêu. Tui mà như mự cứ sợ cọp, sợ beo rứa thi mần răng mà hoàn thành nhiệm vụ

(…..) thì hắn cắn chết.

Nhưng không mự mi đừng có lo cho mệt, nằm ngủ thì có chỗ mắc màn mắc miệc hẳn hoi, đau yếu đã có y tá săn sóc cho rồi, lỡ có nhức đầu đã có thuốc.

Mự mi ở nhà cứ an tâm mà cày cuốc. Còn như tôi thì mạnh khoẻ bình an. Từ bữa vô đây nhờ phúc ấm tổ tiên, ngày hai bữa tôi đánh trơn hết tuột

Mà rồi chắc mự mi lại nghĩ bố hắn sướng lắm rồi, cơm ngày hai bữa cứ ngồi chơi, không phải rứa mô, mự mi nghĩ lầm rồi, trong nhiệm vụ có ai được nghĩ.

Đang còn lo làm nhà, lo sản xuất tăng gia, lại còn nhiệm vụ nặng gấp ba là đi hết rú hết rừng, đi hết suối, hết sông để tuần phòng canh gác.

Mự mi tưởng hoà bình rồi thì cứ ngồi mà hưởng lạc, đắp chăn yên giấc ngủ khì, có khi giặc đến thì không kịp trở, cha con lại dẫm đạp lên nhau.

Mự mi đàn bà không suy trước nghĩ sau, chứ còn bọn địch lăm le bên cạnh nách.

Thằng Phủi-xa-na-ni-con bên Lào đang ục ịch, rồi thằng Ai-Xen-Hao bên Mỹ đang ngó dòm, miền Bắc ta như một miếng mồi ngon, bọn chúng nó như mèo ngồi bên cạnh mõ.

Mự mi coi chớ, thằng mô chớ thằng ni không chút hở.

Hồi còn ở nhà với ruộng, với nương cái tính lại khác.

Chớ bây giờ việc làng, việc nước của đảng của nhân dân giao cho.

Tôi cứ ngày đêm không ngũ rành lo.

Không phải tôi lo con beo, con khái chi mô.

Tui lo mần răng mà hoàn thành nhiệm vụ

Lo là lo trên biên cương rừng rú, mình giữ làm sao cho được an toàn.

Để nhân dân sản xuất bình an, để miền Bắc vững vàng kiến thiết.

Mấy vấn đề tôi nêu lên ít ít, nói làm chi cho tốn giấy lại lắm điều.

Rồi mự mi lại nghĩ chữ nghĩa bố hắn thì được một niêu, mà lại mần ra cái điều nói láo.

Vậy bút tui quay sang mấy vấn đề chủ yếu, là vấn đề đoàn kết thương yêu, tui đi các nơi thì cũng đã nhiều, nhưng chỉ thấy được gia đình xã hội.

Tuy là người góp nhưng như thuyền một hội.

Giúp đỡ nhau như cọc lại với mái chèo.

Lim trong rừng có cây ngã cây xiêu.

Chứ người ở với nhau lại càng thương chắc.

Khi đau ốm lại có cháo cơm săn sóc.

Khi có thắc mắc thì giúp đỡ mạn đàm.

Lỡ có anh nào thương vợ nhớ con.

Thì động viên nhau tâm tình trao đổi

Cán bộ với anh em như con một cha, nhà một nóc.

Tình đồng đội đùm bọc lấy nhau.

Ta thường có câu: Bộ đội thương nhau như lái với mái chèo, như keo với sơn, như gương với lược, như cá với nước, như mạ với đồng, như chồng với vợ, như lửa với nhà, như cha với con, như cơm lòn với thịt lợn.

Nói như thế không phải tui quên tình chồng vợ, quên nghĩa trăm năm nhân đá với ngãi vàng, quên nghĩa vợ chồng ăn ở sớm hôm, quên ông tơ với bà nguyệt lão, và thứ nhất tui càng nhớ chiếc khăn và chiếc áo. Tui càng thương cái dạ mự mi. Đối với tui dừ (giờ) trời đã cho một mặt con rồi. Tui lại càng ơn cái bụng mự.

Có nhiều khi tui thật thương, thật nhớ, cũng thiệt thòi đôi chút tuổi xuân xanh.

Nhưng vì nhiệm vụ chưa được hoàn thành, tui xin lỗi mự mi cái vấn đề chấm chấm.

Mự mi ở nhà sản xuất cố gắng, viết đơn vào hợp tác xã mà làm.

Thằng chắt có chịu nhởi lăng nhăng, chứ không thì bồng sang gữi cho bà cũng được, nói với hắn ở nhà đừng có nghịch, bữa mô cậu mi về phép, ở xứ núi rừng nỏ có kẹo bánh chi mô. Cậu cố gắng bắt cho con chúc mào về mà nhỡi.

Thôi chuyện đã dài dành thư sau sẽ nói, mự mi cho tui đặt bút chấm qua hàng.

Cuối cùng chúc mự mi và thằng chắt bình an.

Trong cửa ngoài nhà lại gặp nhiều may mắn.

                                                  Hà Tĩnh ngày 25 tháng 12 năm 1960

VIỄN CẢNH TƯƠNG LAI

Bài thơ cổ động xây dựng cơ sở vật chất trong thời gian công tác quản lý tại xã Kỳ Văn

Nhìn địa thế khả năng vô tận

Cả một vùng đất rộng người đông

Bắc Động Chùa, Nam giáp Khe Ong

Tây Tùng Nậy, đông giáp đồng Kỳ Thọ

Vùng nông nghiệp như đây hiếm có

Lắm đất màu, nhiều đồng cỏ chăn nuôi

Sông Cầu Cao nhiều cá nước hai

Đập Văn Vọ lắm nguồn ngư lợi

Đất rộng nuôi gà, khe dài vịt lội

Cảnh thiên nhiên nhiều thuận lợi cho ta

Duy một điều thiếu kế họach tăng gia

Nền nông ngiệp chưa có gì làm cơ sở

Đập Đá Hàn thì nay đắp mai lỡ

Nương đồng hoang khai dở chưa xong

Khe Chùa Me thì nước chảy xuôi dòng

Lúa Đồng Mẹt nghẹn đồng khó lổ (trổ)

Hạn hán quanh năm bà con tầng chổ

Năm năm ba (1953) Văn Vọ phải tát khô

Đưa nước lên gieo mạ để làm mùa

Chuyện chống hạn năm xưa ta còn nhớ

Hồ Thanh Sơn thì làm kho chứa mạ

Ruộng lúa vại thì một bụi xén làm ba

Có nơi nhổ cả lúa ma

Góp cho xã để điều hòa phân phối

Nay hợp tác đã thành đoàn thành đội

Đã đề ra đường lối phương châm

Hướng tăng nặng là việc rất cần

Phải xây dựng nhiều công trình thủy lợi

Đồng ruộng thênh thang ta khoanh vùng lại

Giữ nước mưa và chống xói mòn

Trước mắt là chuẩn bị vụ chiêm

Đảng ủy đã đề ra nhiệm vụ

Các đập củ thì tăng cường bồi bổ

Để tăng thêm diện tưới hàng năm

Đắp hai hồ Hố Ngói, Khe Am

Để giữ nước tưới thêm cho đồng ruộng

Hố xí, nhà tiêu, ràn trâu, chuồng lợn

Còn đơn sơ chưa đảm bảo yêu cầu

Tuy nước là biện pháp hàng đầu

Phân bón cũng là khâu quyết định

Mức độ dân sinh thì ngày càng tăng tiến

Sản xuất tiết kiệm thì thực hiện chưa đều

Nhìn Kỳ Văn rượu nếp còn nhiều

Lảng phí ấy cần nêu và đáng sửa

Muốn nông nghiệp vững vàng cơ sở

Kiệm và cần hai chữ phải bằng cân

Nhà tiêu, chuồng lợn, kho phân

Công trình thủy lợi ta cần làm lanh

Cho đồng ruộng mông mênh mát nước

Cho lúa vàng thêm ngát mùi hương

Nương khoai lắm củ nứt vồng

Đàn lợn ục ịch trong chuồng xã viên

Ruộng đồng lắm cá, nhiều tôm

Vịt ăn, vịt lội đẻ thêm trứng nhiều

Thật là thủy lợi hàng đầu

Người hai mươi khối (20m3) yêu cầu ra tay

Cùng nhau ta quyết phen này

Làm cho dân lắm nước đầy mới cam

Sản xuất chủ động hòan tòan

Chiêm mùa hai vụ lúa vàng trĩu bông

Chi vui bằng cảnh nhà nông được mùa.

Kỳ Văn ngày 01 tháng 10 năm 1963

NHẮN ÔNG

Nhắn ông thư ký ủy ban

Khi cầm bút viết giấy khen cho người

Nên dùng thứ mực lâu phai

Bảo đảm phẩm chất lâu dài về sau

Vừa qua một số giấy treo

Chỉ thấy vẻn vẹn ít nhiều mấy câu

- GIẤY KHEN ? - UBHC  xã nảo?

THƠ NGƯỜI NGHIỆN THUỐC

Buổi đắt đỏ khổ lòng người nghiện thuốc

Ngọn hai hào không túi một ngày thôi

Không trừa (chừa) chi xương thịt cũng xắt nhào

Bạn đến nhởi (chơi) không giám đưa ra mời bạn

Nhìn vào người nghiện như lúa non gặp hạn

Người lừ đừ cứ than thở suốt ngày đêm

Tiền không còn là nhịn suốt hai ngày liền

Hễ gặp bạn là ngửa tay xin một bọng

Thuốc cho nhau xem chừng nghe cũng óng

Bằng cuống tăm là đã khả kham rồi

Vì nể bạn đây, nhưng tiếc lắm trời ơi

Lỡ nó hết đành vênh râu mà chặt lại

Tình trạng này từ trẻ già trai gái

Đồng sự nghiệp không ai giàu ai khá

Người ngồi đây mà cứ mơ cái gì lạ lạ

Mắt đăm đăm nhìn thẳng vào vách và chân bàn

Nhìn chập chằng miệng ngó bộ thở than

Thèm thèm quá không ai rơi cái xái

Hễ gặp ai là không còn ngần ngại

Ngữa tay xin cho qua cảnh khát thèm

Nhìn vào mấy chàng trai mà lại buồn thân

Cứ lọm cọm nhìn dưới bàn không nhấp nháy

Có đôi lúc nghỉ không lẽ ngồi mà nhịn vậy

Làm tóm người thơ thẩn không hay

Cứ trông cho ngày lại qua ngày

Mong thuốc rẻ để cứu con nhà nghiện

Buổi đắt đỏ chẳng còn chi hổ thẹn

Tuổi thanh niên mà hóa cố xin mày

Hễ gặp ai không kể quen hay lạ cứ ngữa tay

Cho một bọng kẻo hôm nay lỡ chợ

Nhưng câu nối ấy vô cùng bỡ ngỡ

Tiền đâu mà lỡ lót thêm phiền

Lỡ một ngày không lẽ lỡ cả 30 phiên

Đừng nói vậy làm lòng người không thật

Nhưng ai ơi thông cảm cho bạn tôi trong thời gian chật vật

Đừng cho đây là một việc đê hèn

Mà đây là một cuộc luyện rèn

Quyết thử thách lòng người hư hay khá

Như con thuyền gặp cơn sóng gió

Biết ai hay, ai giỏi, ai tài

Ai tận tình, ai khá hơn ai

Ai rộng lượng, ai tận tình giúp đỡ

Thôi, tôi viết đến đây dù hay hay là dở

Cũng cảm thông cho kẻ nghiện thuốc làm thơ./.

GẶP NGƯỜI ĐẸP NẾT THÌ ƯA

Thiếu gì con gái đang tơ

Mà anh tôi phải đi vơ nạ dòng

Tốt tươi thì gái góa chồng

Cũng như hoa hồng dã có ong soi

Mặc ai quan niệm hẹp hòi

Yêu nhau gái góa bằng mười gái tơ

Gặp người đẹp nết thì ưa

Chả hơn chuộng mới vớ cô lắm điều ./.

QUA SÔNG XIN CHỚ QUÊN ĐÒ

Khi anh còn ở quê nhà

Giếng kia cùng rửa, tương cà cùng ăn

Giường tre chiếu cói chung nằm

Tay em chai cứng anh cầm anh khen

Tay này tay của vợ hiền

Tay làm ra của ra tiền ra bông

Nắng mưa dù sém má hồng

Không làm phai nhạt được lòng yêu em

Nâu sồng mộc mạc anh xem

Xinh tươi như thể bông sen ao đình

Anh đi xây dựng công trình

Anh ra thành thị tâm tình đổi thay

Tương cà những mặn cùng cay

Chê em già xấu bàn tay khô cằn

Giường chung lưng chẳng muốn nằm

Anh mơ những buổi trăng rằm cùng ai

Tóc thề buông thả ngang vai

Bên anh ngọt giọng hát bài tình ca

Quên em quên cả quê nhà

Bỏ hương thơm ngát tìm hoa trái mùa

Anh quên lời nói năm xưa

Qua song xin chớ quên đò anh ơi ./.

ĐÔI THAY

Ngày xưa anh bủng anh beo

Cảnh vợ chồng nghèo no đói có nhau

Cái ngày con ốc ngọn rau

Sao tình chồng vợ đượm màu sắt son

Bây giờ anh đẹp anh giòn

Thì tình chồng vợ chẳng còn như xưa

Anh quên rồi cảnh muối dưa

Anh mơ tóc uốn anh lừa dối em

Chồng sang chẳng sánh vợ hèn

Chuyện xưa tích củ đốt đèn mà soi

CON ÔNG CON BÀ

Con bà mặc áo vải hoa

Sớm ăn cơm trắng chiều pha nước đường

Đêm nằm chăn đắp màn buông

Nâng như ngọc quý giữ hơn vàng mười

Con ông bà lại bỏ rơi

Áo thừa quanh vụ, cơm ôi thường ngày

Tức lên thượng cẳng hạ tay

Rủa người đủ giọng nghiến đay đủ lời

Con ông cũng như con bà

Sao bà lại chóng nuốt lời hôm nao

NHƯ LÀ CON CHUNG

Con mình cũng thể con ta

Ta yêu ta quý như là con chung

Con ta ta bế ta bồng

Con mình ta ấp vào lòng ta ru

Cảnh nhà no đói mặc dù

Con ta ăn mặc cũnh như con mình

Bọc đùm lá rách lá lành

Thực tình yêu mẹ, thực tình thương con

NHƯ BÓNG VỚI ĐÈN

Vợ chồng tay ấp má kề

Ngày chung sản xuất tối về chung chăn

Bạn đời tình nghĩa trăm năm

Nở nào vì chút sai lầm của nhau

Mà rồi sấp mặt, cúi đầu

Chày hành anh nện, roi dâu anh chần

Đòn thù chẳng tiếc tay chân

Vội quên những lúc ái ân chung tình

Vợ chồng như bóng với hình

Vui buồn sung sướng, vui buồn có nhau

Anh ơi nghĩ lại cho mau

Vợ chồng là bạn phải đâu là thù ./.

SAO ANH CHẲNG BỎ

Chị lo chưa chín nồi cơm

Bát canh chưa nấu dưa thơm chưa xào

Bên mình con trẻ khóc gào

Lại còn đi họp lúc nào cho xong

Mồ hôi chị chảy thành dòng

Cơm sôi lửa đỏ sao lòng rối ren

Liếc nhìn lên phía nhà trên

Chồng nằm đọc báo thản nhiên vô cùng

Mỉa mai thay cuộc sống chung

Người làm không xuể, ngươi không ngó ngàng

Nếp xưa phong kiến tệ tàn

Sao anh chẳng sửa còn mang vào mình

NÓI LÀ LÀM

Mình đi mười tối chả sao

Vợ đi một tối kêu vào kêu ra

Cả năm được buổi ở nhà

Giữ con một lúc kêu ra kêu vào

Thế mà vẫn nói thao thao

Vợ chồng bình đẳng quý nhau vô cùng

Việc nhà chúng tớ lo chung

Nói làm mâu thuẫn sao không ngượng mồm

TẤU TIẾT KIỆM

Phục vị !

Chu niên tăng hoa màu, hoa cốc, ngưỡng bằng kế hoạch chi tăng gia

Tứ thời dân túc thực, túc y, làm láo chủ trương thực hành ư tiết kiệm

Vô trọng tâm, bất kết quả

Hữu quyết chí tất thành công

Duyên hữu Việt Nam quốc, Kỳ Anh huyện, Kỳ Thượng xã, Hợp Tiến cụm. Hội chủ Nguyễn Huynh, Hợp dự phụ lão, bà mẹ, nam nữ xã viên, thiếu niên, nhi đồng đoàn kết đồng tâm đại gia đình chúng đẳng

Quan niệm:

Kế hoạch Trung ương 5 năm trên miền Bắc công nghiệp, nông nghiệp tương lai bằng hiện đại chi quy mô

Chỉ tiêu:

Hợp tác 4 tốt ở nông thôn nguyên liệu, vật liệu hiển kim đơn thuần chi lạc hậu

Xuân qua đến hạ sản xuất bất cập với chi tiêu

Thu hết sang đông thu hoạch nan thăng bằng lương thực

Do tri sơ xuân Tân mão ra chủ trương học tập sản xuất chi tăng gia

Vị hồ thủ tiết thiền quang kế hoạch để động viên thực hành ư tiết kiệm

Xã viên đều nhất trí tháng 30 ngày hũ gạo đó không quên

Quần chúng được đồng tâm năm 12 tháng ống tiền đầy vẫn nhớ

Một trăm sáu mươi hộ gia đình góp lại mỗi tháng dư sáu chục đồng

Bảy trăm bốn mươi nhân khẩu dành thêm một năm thừa năm tấn gạo

Ngược lại:

Trung ương quang lạng, chiếu đăng minh thấu triệt nhân dân

Chính phủ huy hoàng dặn kế hoạch tận tâm quần chúng

Người tổ trưởng tiết kiệm nguyệt nguyệt thượng điền sổ ghi danh

Ban tín dụng xã dẫu nhất nhất cần thu tiền xuất phiếu

Tích tiểu thành đại niên niên thượng cường, thượng thịnh tứ thời vô giáp hạt chi phiền ưu

Ký thiếu thu đã, nhật nhật dụ tiến, dụ tăng bát tiết xã viên hưởng điều hòa chi mỹ mãn

Thực lại !

Đảng lao động Việt Nam lãnh tụ Hồ Chí Minh chi đại huệ dạ

Hội chủ Nguyễn Huynh tùy thành cẩn tấu ./.

THƠ CẢM TẠ

Được đón tiếp quý đoàn đại biểu

Lòng chúng tôi phấn khởi chừng bao

Biết lấy gì đền đáp công lao

Xin hứa hẹn quyết tâm vào học tập

Gỡ cho hết nguyên nhân bế tắc

Tìm cho ra thuận lợi của phong trào

Năng suất thấp duyên cớ vì đâu

Thu nhập kém thế nào cần hiểu rỏ

Đây Kỳ Thượng là nơi tài nguyên phong phú

Thượng, Trung, Đông, Bắc tứ tiến một giải màu

Bãi cát dài đương chờ đợi đằng sau

Cấp gỗ tốt đang ngó dòm phía trước

Các khe sâu đầy khả năng nguồn nước

Đồng cỏ nhiều còn thiếu tru ăn

Múp sắn, mậm dong đang ngan ngát đầy sân

Con lợn ịch trong chuồng còn quá bé

Ai là kẻ xây vần chuyển thế

Đảng dẫn đầu và toàn thể xã viên

Bãi Vụng dài cỏ mọc, cây lên

Kho hợp tác gián bò, chuột chạy

Vì sự thật chứng minh như vậy

Đảng chủ trương cải tiến ba năm

Quyết đánh vào tập quán thói quen

Quyết xóa bỏ nghèo nàn và lạc hậu

Hôm nay đây luyện rèn nung nấu

Biết ai hay ai dở, ai tài

Trong quá trình ai khá hơn ai

Qua chỉnh huấn đầy những người trong sáng

Ai ưu tú là người con của Đảng

Ai làm riêng là kẻ đe hèn

Ai là người đổi trắng thay đen

Ai chiến đấu vững bền cho sự nghiệp

Dân có sức thiên nhiên nhiều nguồn lộc

Sau đợt này ta hiến kế kinh doanh

Mấy lời kính chúc long thành

Mong rằng đại biểu chấp hành chủ trương

Chuyển lời nhắn tới xã viên

Bón phân làm cỏ tăng thêm khoai nhiều

Làm cho khoai lắm, lúa nhiều

Ấm no sẽ lại sớm chiều với ta

Mấy lời cảm tạ nôm na./.

TẤC ĐẤT TẤC VÀNG

Ai ơi chớ bỏ ruộng hoang

Ngày nay khó nhọc ngày sau cơm vàng

Ruộng Tùng Tổng bỏ hoang ba vụ

Đập Canh Dền bỏ lỡ hai năm

Ba ngày vận động khởi công

Toàn dân nhất trí đắp xong đập này

Mời lên Tùng Tổng hôm nay

Mà xem đồng lúa tốt xây ngập bờ

Năm qua những đám cỏ cờ

Vụ này thành đám lúa màu xành tươi

Ấy có phải do trời định trước

Hay vì người bỏ nước xuôi sông

Bà con nhớ lại cho rằng

Nước là biện pháp đứng hàng đầu tiên

Từ khi nước điềm nhiên xuôi suối

Vắng bóng người trên đồng ruộng thân yêu

Hôm nay Tùng Tổng, Canh Dền

Kẻ đi người lại sớm chiều trông nom

Gìong nước chảy nghe dòn như điệu hát

Ngọn lúa reo xem khoái tựa chim bay

Nào, cá, tôm, cóc, nhái đủ các lòai

Khỏe vì nước cũng vui vầy trên ruộng lúa

Sự thật đã chứng minh thực tế

Cảnh do người không thể do ai

Ruộng xóm ta một trăm mẫu linh hai (102 mẫu)

Không thể để thiên tai đe dọa mãi

Quyết chiến đấu cho chiêm mùa thắng lợi

Đỗ mồ hôi giành lại bát cơm vàng

Đem nước về chuyển vụ khai hoang

Cho nông nghiệp vững vàng ngày phát triển

Để đạt được yêu cầu cải tiến

Thủy lợi hàng đầu ta vững bước tiến lên

Mười sáu khối một đầu người xin nhớ đừng quên./.

CUỐC CÙN LÀM NÊN SỰ NGHIỆP

Lao động là vinh quang, xuổng chàng là vũ khí

Học tập rồi ta triệt để tấn công

Hãy cùng nhau chung sức đồng lòng

Cuốc cho hết nghèo nàn và lạc hậu

Cuốc cho hết thói hư tật xấu

Cuốc cho xong cái thói đê hèn

Cuốc giơ lên là núi phải bằng

Xuổng bổ xuống mặt cắt liền Tùng Tổng

Đường âm u nhát cuốc ta mở rộng

Nước xuôi giòng, xuổng hợp tác chặn ngay

Cuốc cho ra cuộc sống huy hoàng

Đào cho được tệ tàn còn u ám

Cuốc cho được một tinh thần mạnh dạn

Đào cho xong cái tệ chần chừ

Khả năng nhiều, sức lao động còn dư

Sao chẳng dám đầu tư vào nông nghiệp

Xuổng, cuốc mài cho sắc

Tinh thần mới luyện rèn cho được

Sau đợt này ta vững bước tiến lên

Nhưng một điều cần chú ý đừng quên

(Tập quán thói quen là kẻ thù cách mạng)

Cuộc vận động đã tiến hành ba tháng

Rượu nếp, nhà ma đang xuất dạng lộ hình

Thói chần chừ không muốn vươn lên

Miếng đất nhỏ làm riêng còn bỡ ngỡ

Phải chiến đấu cho ra trò, ra vẽ

Chung và riêng không thể sống ngang hàng

Hợp tác giàu là khoai lúa đầy thêm

Đảng vững mạnh là cuộc đời no ấm

Để thiết thực đón mừng ngày phát động

Hai cây số đường thẳng suốt đã làm xong

Tuy xuổng cùn, ven cuốc chưa gang

Tinh thần mới khó khăn đều vượt khỏi

Lao động tạo ra cuộc đời tươi mới

Xuổng cuốc, đầu tay là dụng cụ quý hơn vàng

Đảng dẫn đầu, dân chúng gắng công

Đấu tranh ta quyết xóa xong nghèo nàn./.

THƠ MỪNG PHỤ LÃO

Năm nay lão đã 73 (tuổi)

Một buổi đêm khuya hỏi gạn bà:

Đố biết trên đời ai dai dẻo

Bà rằng: duy chỉ có ông ta

Năm lão đã 74

Đầu bạc răng long gối yếu nhừ

Duy chỉ một điều thì cũng lạ

Gái tơ yêu đến lão chưa già

Năm lão đã 75

Ông bảo bà ơi: lại để nằm

Bà bảo già rồi ông sẽ nghĩ

Ông rằng: còn khỏe đến trăm năm

AI VỀ BẾN GỖ KỲ LÂM

Ai về bến gỗ Kỳ Lâm

Cho tôi nhắn gửi mấy ông sơn tràng

Chở quá nặng tru quàng không nổi

Đường rừng nhiều dốc, suối khó đi

Tham lời bỏ vốn có khi

Con tru đáng quý ta thì phải chăm

Mấy lời nhắn nhủ mấy ông

SẤM KÝ

Bắc, Trung, Nam thổ địa tam kỳ cất một nhịp tha hồ ai rong rã

Đuổi yêu qoái về nơi biển cả, thu tà gian thiên hạ chớ trừa (chừa) ai

Quyết làm cho rỏ mặt anh tài, kẻo mang tiếng Việt Nam biển thiếu

Đức cách mạng hết lòng phụ triệu, nào súng đồng, gươm bạc biết chừng bao

Các tướng tài thay mặt quyền hào, gắng sức mạnh mà xây nền bình trị

Từ Dần, Mão trải qua Thìn, Tỵ trong bốn năm thu phục cả cơ đồ

Đội ơn giời mà trọn nghĩa phù Vua, liều trung nghĩa đừng nề câu sinh tử

Chúng tôi nay lệnh truyền các xứ.

Khắp đâu đâu phải giữ bụng ngày tin, phải hạ cho thuộc hạt chi viên,

Trước đưa lời báo cáo với nhân dân, ắt phải biết của đời người thế

Ôi sự vô nan, dĩ nên nghĩ câu sấm ký có truyền,

Khôn chết, dại chết ai biết thì nên, ai ai nấy nghe lời dạy bảo,

Sách có chữ bất đồng cờ tháo, mẹ sinh con cũng bảo với con

Mấy ngàn năm gặp hội nước non

Quyết thay đổi kẻ mười, người chín

HTX THỐNG NHẤT KỲ TRINH ĐỔI MỚI

Ai về Thống nhất, Kỳ Trinh

Xem phong trào đổi mới

Cảnh hữu tình hơn xưa

Hồ chứa nước Ngọ chùa

Khe Lòi Trong chắn lại

Đập Đá Bàn chắn lại

Tương lai đồng ruộng vại

Biến một vụ thành hai

Mương dẫn nước chảy dài

Về Cụp Bắp chống hạn

Về Vạn Thần chống hạn

Ruộng Đồng Quan rửa mặn

Ruộng Bải Nính thau chua

Năm hai vụ chiêm mùa

Cảnh điền viên vui thú

Chốn ruộng đồng vui thú

Các bờ lô, bở thửa

Đắp thành lối thành hàng

Mồ mả có nghĩa trang

Nới cồn cao rộng rãi

Nơi bãi đồi rộng rãi

Đường nông thôn đắp lại

Để giải phóng đôi vai

Cho thư thái con người

Khỏi khom lưng cọ cổ

Khỏi cúi đầu cọ cổ

Nhó cuộc đời đau khổ

Nhắc lại cảnh bốn lăm (1945)

Người cầu thực tha phương

Kẻ ăn chợ nằm đường

Do thất bát mùa màng

Bởi thiên tai đe dọa

Bởi thủy triều đe dọa

Nước ngọt về biển cả

Nước mặn ngập vào đồng

Gây tai họa nghề nông

Không ra tay chặn lại

Không góp phần chặn lại

Tính mười năm trở lại

Từ có đê Hoằng Đình

Nền nông nghiệp Kỳ Trinh

Đã đổi thay hơn trước

Đã tiến dấn hơn trước

Biện pháp đầu là nước

Kinh tế trước mọi phần

Các khâu khác chuyên cần

Chắc bà con đã rỏ

Chắc mọi người đã rỏ

Nước về đồng làm chủ

Thượng hải biến tang điền

Mọi mặt đều tiến lên

Do bàn tay mà có

Tự mình làm mà có

Cảnh thiên đường đồ sộ

Trường cấp I, cấp II

Nhà trạm xá mới xây

Có hộ sinh phòng bệnh

Có cửa hàng mua bán

Phục vụ đủ nhu cầu

Nào bể cạn giếng sâu

Ngày càng thêm phát triển

Cuộc đời càng tăng tiến

Cảnh sinh họat nhân dân

Từ ăn, mặc áo, quần

Đã đổi thay hơn trước

Đã chỉnh tề hơn trước

Gái: soi gương chải lược

Lúc việc rãnh nông nhàn

Cho đẹp mặt hồng nhan

Cho xinh người thôn nữ

Trai: vui vầy thị tứ

Cũng đua sức đọ tài

“Người làm việc bằng hai”

Sau những giờ lao động

Nào thể thao đấu bóng

Nào văn nghệ xòn - la

Cho vui cảnh nông gia

Cho tăng phần sức khỏe

Các cụ già, bà mẹ

Màu da đỏ hồng hào

Vững tay cuốc tay cào

Cũng hăng hái hô hào

Cùng cháu con sản xuất

Từ ở, ăn sắp đặt

Xem tráng lệ huy hoàng

Nhà dọc chí nhà ngang

Có tường xây, vách vẽ

Sống: cuộc đời vẹn vẽ

Chết: trường thọ sơn màu

Không một chút lo âu

“Tử sinh tòng thiên mệnh”

Đoàn thiếu niên khỏe mạnh

Cũng phấn khởi đua tranh

Học đi đôi với hành

Trống Bắc Lý khuya canh

Còi Kỳ Thư thổi tới

Sản xuất và thủy lợi

Không bất kể lúa màu

Làm cỏ với trừ sâu

Đền tham gia lao động

Cũng góp phần lao động

Người tạo ra cuộc sống

Đất nhờ nước phì nhiêu

Hãy đắp đập thật nhiều

Cho nông thôn đổi mới

Cho ruông đồng đổi mới

Thủy tai thành thủy lợi

Đất bạc hóa lúa vàng

No ấm xóa nghèo nàn

Cuộc sống vinh là đó

Cảnh thiên đường là đó

Mấy lời thơ phi lệ

Tường thuật cảnh hiện tình

Mừng phong trào thủy lợi Kỳ Trinh

Thi đua giữ vững điển hình trước sau./.

KHÔNG ĐỀ

Đọc đến chữ Nam Xương liệt nữ

Dù tình ngay song lý cũng là gian

Thực cùng chàng sao lại dối cùng con

Gương nữ tắc trông vào chưa phải lẽ

Đêm năm canh ngọn đèn chơi với trẻ

Thơ chi chiếc bóng gọi là chồng

Tiếng phủ phàng sao lại trách đàn ông

Trong mờ tối đèn ai nấy rạng

Bước chân ra chưa hề trông bóng thoáng

Chốn Hoàng giang ai khéo hẹn hò cùng

Đem deo mình xuống giữa lòng sông

Ngàn năm dù đục, dù trong khôn bàn

Dù tình ngay song lý cũng là gian./.

THƠ MỪNG PHỤ LÃO TOÀN HUYỆN

HỌP CHUYÊN ĐỀ TRỒNG CÂY

Mừng quý cụ về đây học tập

Đặng góp phần xây dựng non sông

Ta là giòng giống Lạc - Hồng

Làm sao cho xứng con Rồng cháu Tiên

Xưa Hưng Đạo, Diên Hồng mở hôị

Trận Bạch Đằng đánh đuổi quân Nguyên

Sử xanh ghi chép còn truyền

Anh hùng dân tộc vững bền từ lâu

Nay cả nước đương đầu chống Mỹ

Mai toàn dân tự tu lấy mình

Một ngày ta vẫn hy sinh

Quyết không cho Mỹ hiện hành trờì Nam

Dù gian khổ bao năm chẳng quản

Giành vinh quang vô hạn đời đời

Lòng thành kính chúc mấy lời

Lão đương ích tráng việc đời khó chơi

Gác hẳn chữ “yên tri lão giã”

Quên hẳn điều vất vả khó khăn

Tuỳ theo dân có nước cần

Ngàn cây chụm lại nên hòn nuí cao

Một cống hiến công lao đáng kể

Các cụ già đoàn thể Kỳ Trinh

Trên ba mươi vạn cây xanh

Lập vườn chống Mỹ đã thành ba năm

Nào bòng, mít, quýt, cam dương liễu

Nào đay, gai, đủ kiểu, đủ loài

Một ngườì làm việc bằng hai

Tinh thần yêu nước hơn mai cần cù

Trước là để trả thù cho nước

Sau góp phần tự túc dân sinh

Noi gương phụ lão Kỳ Trinh

Bắt tay ta hãy nhiệt tình thi đua

Dân no ấm cũng nhờ có nước

Nước mạnh giàu cũng bởi có dân

Hai năm kinh tế chuyển vần

Mong rằng duý cụ góp phần dựng xây

Càng già kinh nghiệm lại càng hay./.

                             Ngày 20-10-1965

NAM NỮ VẤN ĐÁP (QUY HOẠCH THUỶ LỢI)

Vấn:

Anh đi hội nghị mới về

Nói cho em biết vấn đề chủ trương

Giàu vì ruộng, giàu chi vì đường

Phá đi đắp lại bày đường tốn công

Đáp:

Anh rằng em vẫn chưa thông

Ruộng dường, nương nẹp cha ông đã truyền

Dựa vào quy hoạch tự nhiên

Cao thấp tuỳ chỗ dướí trên phân vùng

Thuận chiều thẳng hướng từng song

Thuỷ lợi thích hợp giao thông tiện nhiều

Vấn:

Hỏi anh thêm một yêu cầu

Dời nhà cất mả bước đầu ra sao

Em nghe dư luận đồng bào

Bà con bà tán xôn xao thế này

Quy hoạch thuỷ lợi rồi đây

Dời nhà cất mả nơi này chổ kia

Đáp:

Anh rằng: mật độ dân cư

Ở, ăn lộn xộn từ xưa đến rày

Nhà làm ở chổ thấp lầy

Luá trồng ở chổ đất cày khô rang

Bao nhiêu màu mỡ trong làng

Dọc theo dòng nước thẳng đàng ra khơi

Ruộng thì nằm ngã chờ trời

Thiếu phân, thiếu nước ta thời tính răng

Chi bằng quy hoạch di dân

Tìm nơi khô ráo cắm chân dựng nhà

Bốn muà khô hạn điều hoà

Lại thêm đẹp cảnh “thượng gia hạ điền”

Muốn cho “tử kế, phụ truyền”

Di tích phong kiến ta liền phá xong

Điểm tô lại cảnh nhà nông

Xóm làng sạch sẽ ruộng đồng tốt tươi

Mả mồ hội táng một nơi

Nghĩa trang thắng cảnh đời đời khói hương

Đó là đường lôí chủ trương

Em về suy nghĩ tìm phương giải bày

Xã viên ai nấy đều hay

Mọi người phấn khởi ra tay chuyên cần

Thể theo nguyện vọng nhân dân

Một là nhà ở, hai phần mồ cha

Lại còn một chuyện thứ ba

Sản xuất sao lại chia ra từng vùng

Tuỳ theo tính chất cây trồng

Không làm chung chạ một đồng như xưa

Anh rằng: em đã hiểu chưa

Cây trồng thích hợp độ chua mới vưà

Bỏ điều tập quán lối xưa

Bạ gì trồng nấy làm bừa như nhau

Chổ cần mít lại trồng cam

Nơi cần trồng luá đem màu xuống gieo

Muốn cho năng suất tăng nhiều

Phân vùng sản xuất là điều chớ quên

Tuỳ theo thổ nhưỡng từng miền

Thích nghi ngoại cảnh tự nhiên cây trồng

Đấy là kỹ thuật nhà nông

Điều này thuở trước cha ông chưa từng

Em về gắng sức gia công

Động viên hợp tác ra đồng làm nhanh

Nay mai quy hoạch hoàn thành

Ruộng đồng đủ nước lúa vàng trĩu bông

Cá rô, cá diếc đầy đồng

Tăng phần thu nhập dư dùng xã viên

Giao thông thuỷ lợi gắn liền

Phân tro vận chuyển dưới thuyền trên xe

Hai vai thoát khỏi gánh đè

Giảm phần lao động nặng nề từ nay

Lại còn kết hợp trồng cây

Muà hè bóng mát phủ vây đường làng

Đai rừng chắn gió dọc ngang

Luá maù sản xuất vững vàng hơn xưa

Một năm thu hoạch bốn muà

Không còn phụ thuộc nắng mưa do trời

Nước về thay đổi cuộc đời

Trôi nghèo, rửa khổ cho người ấm no

Làm ruộng chủ yếu đắp bờ

Đừng nghe những thuyết mơ hồ nói nhăng

Cha ông ta đã dặn rằng

Ruộng dường nương nẹp ngàn năm vững bền

Mấy lời anh dặn chớ quên

Đắp bờ giữ nước ưu tiên hang đầu

                             Kỳ Anh ngày 26-11-1965

TẶNG DÂN QUÂN KỲ LONG

Bảy giờ sáng ngày hai tháng chạp

Tin Kỳ Long bắn trập (hạ) máy bay

Hai thằng cầm lái chết ngay

Một AD6 xác bay tan tành

Gương các bạn lừng danh vang dôị

Xã viên tôi phấn khởi biết bao

Mừng vui tay cuốc, tay cào

Thi đua chiến đấu đắp cao bờ vùng

Đồng Cửa Lạng nôí cùng Đông Ngủ

Sẵn tuần trăng tranh thủ làm thêm

Tiếng loa cổ động thanh niên

Truyền tin chiến thắng động viên ra đồng

Hai, ba, bốn trong vòng ba tối

Sáu trăm hai mươi khối đắp xong

Chúng tôi hợp tác Tân Phong

Tặng mừng các bạn lập công diệt thù

                             Kỳ Giang ngày 4-12-1965

SAO CHÀNG KHÔNG NGHĨ

Khó khăn thông cảm cùng nhau

Đừng đưa những chuyện mi - tau nặng lời

Nói phô nên nghĩ đầu đuôi

Đữa vơ cả nắm lòng tôi không đành

Biết bao công việc gia đình

Lại thêm đồng áng một mình thiếp lo

Về nhà nước hết khô vò

Nồi cơm chưa nấu, lửa lò chưa nhen

Con thơ nheo nhách đòi cơm

Lợn kêu eng éc trong chuồng chưa rau

Nỗi niềm nghĩ đến mà đau

Nào chàng có biết trước sau cho cùng

Mà còn vang tiếng la chung

Cơm trưa quá buổi, canh cùng chẳng ngon

Ở nhà cả mẹ lẫn con một đoàn

                             Ngaỳ 4-4-1966

TẶNG ĐÔI TÂN HÔN

Hôm nay đây một ngày trời đẹp

Chim trên cành từng cặp líu lo

Dưới mái nhà ấm cúng đơn sơ

Tình trong đằm thắm duyên tơ đã nồng

Hàng khẩu hiệu phập phồng gió thổi

Hai tâm hồn phơi phới tung bay

Trải qua bao tháng bao ngày

Hôm nay ta đó mình đây rỏ ràng

Nhớ ngày xưa lòng càng đau nhói

Dưới cái thời phong kiến thực dân

Cuộc đời đói rách nợ nần

Mẹ cha ép uổng muôn phần khổ đau

Diện đối diện lòng càng ghi tạc

Duyên với duyên như bát nước đầy

Nhớ thời phong kiến trước đây

Tình duyên phó mặc mẹ thầy liệu lo

Nặng quan điểm ruộng, bò, tiền, bạc

Giữ độc quyền ép buộc duyên con

Làm cho nồì méo vung tròn

Tình yêu chểnh mảng lòng son phụ phàng

Rồi cách mạng mùa thu tháng tám

Đỏ rực cờ chói vạn niềm tin

Từ đây đôỉ mới cuộc đời

Tình yêu rộng tựa đất trời mênh mông

Trải qua bao đêm đông gió rét

Bao ngày hè nắng khét chói chang

Bao đêm trăng khuyết trăng tàn

Tàu tro lọc ánh trăng vàng hôm nay

Nhưng giặc Mỹ còn đầy trời đất

Hạnh phúc mình để mất sao đang

Tiền phương anh hãy sẵn sang

Hậu phương em quyết đảm đang mọi điều

Vẹn tròn hai chữ tình yêu

Làm nguồn sức mạnh sớm chiều giúp ta

Đêm nay gà ngủ nghe gà

Mặt trời mau lặn cho ta được nhờ

Khuya rồi tằm sẽ quấn tơ

Chúc mừng đôi lứa giấc mơ mặn nồng./.

                              Ngày 17-7-1968

VĂN ĐIẾU CỐ ĐÔỊ

Năm nhâm dần trời quang mây tạnh, đoàn cháu con đứng trước linh diện Nguyễn Đội.

Khóc mà than rằng:

Nhớ cố xưa vốn đáng anh linh cũng loài đất sét. Bao đời tay gối đất màn sương, được người ta un đúc nấu nung thành dụng cụ đặt huý danh là Đội.

Khắp tứ xứ Đông, Đoài, khắp đồng bằng, miền núi. Chẳng nơi đâu vắng bóng cố xưa. Nào cở to, cở nhỏ, nào men trắng, men hoa bao nhiêu kiểu được người ta hâm mộ.

Tính cố xưa vốn hiền lành đức độ, ăn suốt ngày mà chẳng nói được một câu.

Giờ này đây mà chẳng biết cố đi đâu để con cháu đêm ngày than thở.

Khi hôị họp bàn việc ăn, việc ở lại được đem câu chuyện cố ra bàn.

Giời đất ơi sao cố chẳng có chân mà cố nỡ lìa khỏỉ con khỏi cháu, ai đem cố đi đâu có khôn thiêng xin cố bảo, ai có lòng bất hảo xin cố chỉ điểm danh, ai tham ô lãng phí cuả công xin cố cứ thẳng tay trừng trị.

Cố Đội ơi buồn cho ông tài vụ thân thương thay cho tổ trưởng Công đoàn, Cố mất đi là cả chuyện gian nan kinh phí hết, tập đoàn thiếu đói.

Nào anh em cán bộ, nào khách đến cơ quan. Cố mất đi chẳng biết lấy gì ăn lại đem tổ Công đoàn ra kiểm điểm.

Mà phải đâu chỉ Công đoàn trách nhiệm, mà là cuả công ai cũng phải giữ gìn.

Nhưng than ôi vô dưỡng hữu sinh, tình trạng ấy ai gây nên nỗi.

Thảm thương thay cho cuộc đòi cố Đội, tưởng sum vầy đoàn tụ một đôi năm.

Ai ngờ đâu mới được mấy tuần trăng cố lại lâm cảnh âm dương cách biệt.

Thương là thương vì kinh tài hao hụt, nhớ là nhớ thiếu dụng cụ ăn cơm, buồn là buồn vì bảo quản lem nhem, tiếc là tiếc không ai thèm lo lắng.

Ôi thương ôi: xiết bao cay đắng, bao mồ hôi nước mắt cuả nhân dân bởi vì đâu mà mất mát tiêu tan, hởi các bạn lương y có biết.

Hôm nay đây nhân ngày lành tháng tốt, nén hương thơm lễ bạc lòng thành

Lòng quặn đau phủ phục trước linh diện thấu chăng hởi linh hồn cố Đội

Ai tai thượng hưởng./.

O THI XÓM GIẾNG

Những người đã có lần đi qua xóng Giếng

Đi đâu cũng biết chuyện O Thi

Mười chín đôi mươi đương độ xuân thì

Tài sắc đã vang lừng đây đó

Trai làng Đông ra vào mòn ngõ trước

Trai làng Đoài ngấp ngó phiá cổng sau

Nhìn bóng trông gương O cười nụ hoa đào

O tự đặt: mình là bậc hương trời sắc nước

Ong bướm xôn xao vườn sau ngõ trước

Cân đo sắc tài O chẳng chấm được một ai

Ý những mong kén Tiến sỹ với Tú tài

Lòng ước mộng sánh vai cùng Kỹ sư và Bác sỹ

Có như vậy O ta mới vừa lòng vừa ý

Chàng quân nhân phải bậc thượng sỹ trở lên

Súng lục bên mình, áo bốn túi, dày đen

Hô một tiếng muôn người đều theo cả

Rồi ngày tháng thung dung cuộc đời nhàn hạ

Giấc mơ tan sau thổn thức những canh dài

Hoa cúc tàn lại nhường chỗ cho hoa mai

Tiết đông đến nghĩ lạnh lùng chăn gối

Rồì một sáng tiếng loa kêu gọi

Mời đồng bào đi chủng đậu cho đông

Phòng bệnh Đông Xuân ai nấy hết lòng

Từ già đến trẻ đều tham gia đầy đủ

Nghe loa gọi thì O ta tự nhủ

Chủng làm chi cho có sẹo cánh tay

Đậu đậu vừng vừng đã có chết ai

Ngày chủng đậu O ở nhà kéo sợi

Vụ cấy xong tháng mười hai sắp tới

Long O ta nghĩ ngợi bàng hoàng

O tưởng rằng tết đến sẽ xuân sang

Thì sẽ lựa chọn một tình duyên mà kết ước

Nhưng than ôi bệnh đậu mùa tai ác 

Đã phát ở những người nhác chủng đậu không đi

Các loại siêu trùng cũng chẳng nể O Thi

Nên một sáng O ta đùng đùng phát sốt

Khắp mình mẩy chân tay đều nẩy nốt

Cả gia đình chạy chữa chẳng kém chi

Thuốc Bắc vài thang cũng chẳng thấy bớt gì

Cao hỗ, Xạ hương bệnh vẫn ì ra thế

Năm hôm sau chạy đến mời y tế

Đến khám xong rồi chẩn đoán đậu mùa

Lòng O ta nữa tin lại nữa ngờ

O tưởng rằng y tế dọa mình đâu có lẽ

Nhưng than ôi sự trời ra thế

Khôn ba năm mà chỉ dại một giờ

Bệnh xảy ra O hối hận cũng vẫn thừa

Nên chạy vạy cũng hết lòng lo lắng

Suốt mười ngày O không được ra ánh nắng

Che kín buồng bôi nghệ khắp ngoài da

Bệnh đậu mùa ba tuần lễ vừa qua

O thoát chết lòng ghi ơn y tế

Mấy ngày sau nghe trong người đã khoẻ

O được ra ánh sáng nhìn trời

Khoan khoái trong người vào lấy gương soi

O tự giật thót mình sao qúa khác

Sẹo ơi sẹo sao mà mi tai ác

Mi làm cho tan nát cỏi lòng ta

Cặp má hồng lại thành cặp má hoa

Nhìn thấy sẹo rỗ chằng rỗ chịt

Gương ơi gương, gương soi có thiệt

Sao mình ta lại đến nước thế này

Mới ngày nào da tuyết vơí tóc mây

Mà nay đã lụy tàn đến thế

Cặp mắt mày từ từ hai hàng lệ

Khóc tang thương cái phận má đào

Giá ngày nào đi chủng đậu với đồng bào

Thì đâu đến nỗi tang thương những ấy

O càng nghĩ lòng càng như sấy

Càng đớn đau càng tê tái như dần

O trách trời rồi lại trách thân

Nhác chủng đậu một lần thôi đã hỏng

Bởi vì thế từ nay là tuyệt vọng

Còn gì đâu mà tay muá với miệng khuyơ

Đêm nhìn trăng O thấy khóc nghê trồng

Một tiên nữ rơi xuống trần gian đày đọa

Trai làng Đông từ giờ vắng ngõ

Trai làng Đoài cũng chẳng ngó, chẳng trông

Ôi trời ơi sao chẳng lẽ ế chồng

Chỉ tại bởi nhác không đi chủng đậu

Muốn kêu trời mà trời không thấu

Muốn kêu tiên mà tiên chẳng hộ trì

Lại bực mình vì câu hát thiêú nhi

Ơ hò: vì sao mà má rỗ rứa gì

Bởi vì chủng đậu không đi với làng

CHỊ THUỶ

Chiều hôm ấy một chiều mưa lầy lội

Đường về thôn bóng ai vội bước nhanh

Mọi người hiểu rỏ đó là anh Trình

Chồng chị Thuỷ nữ hộ sinh trong xã

Trông anh bước điệu hành quân vội vả

Không nói lên ai cũng đã hiểu ra

Công tác qua thôn anh vội ghé thăm nhà

Vừa gặp dịp cũng gọi là tranh thủ

Hồi kháng chiến anh Trình ra nhập ngủ

Sau mười ngày cưới chị Thuỷ vừa xong

Tính đến giờ đã sáu mùa đông

Mới về phép một lần năm năm sáu (1956)

Còn chị Thuỷ sau chồng đi một dạo

Liền tham gia lớp học nữ hộ sinh

Cảm nỗi xã chồng và hận nỗi chiến chinh

Quên thương nhớ say mình trong công tác

Có đôi lúc nhìn mây ngắm nước

Cũng động lòng man mác nỗi sầu thương

Nghĩ cảnh nghĩ tình ao ước vẫn vơ

Trông một cháu để sớm trưa bồng bế

Chiều hôm nay anh Trình về nhà vắng vẻ

Hỏi nhà bên thì vợ đi đỡ đẻ chưa về

Phút hoàng hôn dài dằng dặc lê thê

Bóng tối đã dập dồn bao phủ khắp

Ngọn đền nhỏ lờ mờ đôi mí mắt

Tựa cửa đợi chờ anh rán mắt nhìn ra

Bổng chập chờn có bóng đuốc xa xa

Anh rán mắt đợi chờ không nhấp nháy

Bóng đuốc tắt e chừng không phải

Anh bỏ vào nằm ể oải buồn teo

Mệt mỏi trong người anh nhắm mẳt liu diu

Thì lúc ấy chị Thuỷ vừa về trước ngõ

Bước vào nhà thấy chồng đang nằm ngủ

Máu từ tim dồn nóng khắp làn da

Tay vội vàng cởi chiếc áo mưa

Chụp một cái làm cho chồng giật thột

Phút hồi hộp là thương khi sum họp

Thuỷ mỉm cười âu yếm nhìn chồng

Em chắc anh chờ đợi cũng nóng lòng

Anh thông cảm đừng trách em nhé

Thuỷ vào bếp bắc nồi và thổi lửa

Trình cũng vào ngồi bên vợ tỉ tê

Công tác qua thôn anh vội ghé qua về

Thăm em tý rồi ngày mai đi sơm

Thuỷ nhìn chồng rồi nói câu nghịch nghợm

Nếu vừa rồi em đi đỡ đẻ chưa về

Thì ngày mai anh cứ ra đi

Hay là lại nằm ỳ viện cớ

Nồi cơm nép sôi bắn lên tung toé

Thuỷ mĩm cười ngọn lửa vẫn cười theo

Phía sau nhà gío đánh mấy tàu tiêu

Cảnh sum họp vợ chồng đang êm ấm

Cơm nước xong sau một hồi chuyện nhảm

Thuỷ tắt đèn đi ngủ kẻo khuya rồi

Bổng chó ngoài vườn văng vẳng sủa có người

Chắc họ lại mời đi đỡ đẻ

Thủy nghiêng tai chồng nói thầm một tý

Rồi im hơi chẳng ra tiếng ra tăm

Bà chủ nhà bên cũng tâm lý vô cùng

Ra mở cửa bảo rằng đang đi vắng

Người đến gọi e chừng thất vọng

Chào bà kia rồi trở gót ra về

Thuỷ lấn vai Trình anh cứ để em đi

Trình im lặng như nghĩ gì không nói

Thuỷ vẩn biết người đến kia lỡ buổi

Vợ anh ta nay mới đẻ lần đầu

Nếu thiếu mình thì gây tai nạn ốm đau

Nào đẻ ngược, nào sót rau băng huyết

Nào biết đâu vợ anh ta sẽ chết

Gây tang thương nỗi khôn xiết gia đình

Thuỷ ghé bên tai nói lại cùng Trình

Răng. Anh cứ để cho em đi nhé

Trình ra bộ cũng không đồng ý

Tuy bực mình nhưng chẳng lẽ can ngăn

Bèn trả lời gắng gượng tuỳ em

Nhưng sao họ lại cứ đẻ đêm như thế

Thuỷ mỉm cười gớm cho anh quá tệ

Sau này rồi vợ anh sẽ đẻ ban ngày

Thôi em đi một chút sẽ về ngay

Và ngồi dậy hãm đèn soạn sửa

Trình cũng dậy khoác ni lông cho vợ

Thực vừa rồi anh nói chẳng sai

Thuỷ nhìn chồng rồi cáp một tiếng thật dài

Đã nói thế để đến mai cho biết

Đông đã về khí trời lạnh buốt

Mưa dầm dề rỉ rich suốt năm canh

Tôi đố ai biết chị Thuỷ với anh Trình

Lúc ấy còn nghĩ gì trong bụng.

EM CHỈ YÊU CẦU

Vườn em chẳng rộng bao nhiêu

Giếng nước, nhà tắm, nhà tiêu đủ đầy

Ý em là ý mẹ thầy

Sợ về bên đó làm rầy đến anh

Bởi khi xót xáy trong mình

Nhìn ao nước đục mà kinh cả người

Lỡ khi trái gió trở trời

Ông Tào Tháo đuổi biết ngồi nơi đâu?

Với anh em chỉ yêu cầu

Nhà tiêu, nhà tắm, giếng sâu gần nhà

Bao giờ có đủ cả ba

Thì vườn anh đó cũng là vườn em./.

TIẾP THƯ CON

Thư con giử từ thủ đô hà Nội

Mấy ngày đêm đã tới tay cha

Vội vàng cha bóc thư ra

Xem thư cảm thấy lòng cha vui mừng

Mừng con khoẻ an tâm học tâm

Mừng con vui cùng lớp cùng thầy

Không xa cũng thể đó đây

Mang chuông đi đánh đất người mới hay

Gắng đèn sách đêm ngày chăm chỉ

Cố trau dồi tu chí lập công

Tiến lên vững bước không ngừng

Xứng danh hai chữ Chuyên - Hồng từ đây

Điều cha dặn đêm ngày ghi nhớ

Lời mẹ khuyên con chớ bỏ qua

Anh em chú bác ở nhà

Ngày đêm trông đợi đoá hoa đầu mùa

Gương Dương Lễ ngày xưa rọi tỏ

Học nên tài nhờ có quyết tâm

Bát cơm mảnh áo tấm quần

Khéo gây tình bạn dựa thân Lưu Bình

Phải khiêm tốn cho mình tiến bộ

Không chủ quan tự phụ xem thường

Nắng mưa chẳng quản dặm trường

Tương lai đã thấy vững vàng bước đi

Không sĩ diện quần ni áo khác

Sợ lép mình vì bạc, vì tiền

Sợ mình thiếu đức cần chuyên

Đức tài sẽ thắng bạc tiền nay mai

Mặc ai kẻ ăn chơi đàng điếm

Con tuỳ gia phong kiệm chi dùng

Giữ khung mỗi tháng ba đồng

Xem bằng ba chục mới hòng làm nên

Giữ quan hệ dưới trên đoàn kết

Nghĩa thầy trò gắn bó keo sơn

Anh em bầu bạn trong trường

Tình yêu giai cấp bốn phương một nhà

Điều con biết tham gia dạy vẽ

Điều con không tìm kế học thêm

Ngoài phần nghiên cứu chuyên môn

Cả trường tập thể một nguồn tài năng

Đèn muốn sáng phải chăm khơi gạt

Nước trong nhờ gạn lọc mới trong

Đừng mơ của sẵn chờ sung

Muốn ăn quả chín bỏ công vun trồng

Mừng con khoẻ gắng công học tập

Cố vươn lên vì đức vì tài

Học sao cho xứng anh tài

Thoả long cha mẹ hôm mai đợi chờ

Dặn con cha giử bài thơ tâm tình./.

                    Ngày 07-5-1971

THƠ MỪNG CÁC CON TRONG DỊP HÈ 1971

                             Ngày 23 tháng 5 năm 1971

Thành (đại học)

Lạc quan:

Ăn cơm tập thể ở nhà công

Nước máy đèn pha chiềm một phòng

Trên gác tầng cao ngồi chỉnh chiện

Học hành thế ấy thật thong dong

Học phí và tiền nhà:

Tuy rằng mỗi tháng có ba đồng

Giá trị bằng mười kẻ bạc trăm

Nhỏ bé nhưng mà ân của nước

Lớn lao thế ấy cũng nhà cung

Lớn lao thế ấy cũng nhà cung

Chớ cậy nhiều tiền đã gỡ xong

Quyết chí làm nên đâu có phải

Thành công há dễ bởi tiền nong

Thành công há dễ bởi tiền nong

Việc khó gan bền tự quyết tâm

Dương Lễ lừng vang danh giá cả

Phải đâu vì sẵn có ba đồng

Phải đâu vì sẵn có ba đồng

Khéo nhóm than đen hoá lửa hồng

Đom đóm thay đèn như Lương Hậu

Gương xưa hiếu học đáng soi chung

Gương xưa hiếu học đáng soi chung

Phấn khởi niềm tin tự đáy lòng

Vững chí ngại gì bao khổ hạnh

Bền gan nhất định có thong dong

Thảo (nghĩ học)

Lớp bảy qua rồi thế cũng vinh

Ở nhà giúp mẹ việc gia đình

Phân công dạy trẻ tuỳ lòng đội

Cô Thảo cháu ngoan chặt mối tình

Thuận (trung học)

Noi gương anh cả cứ mà đi

Lớp bảy thi rồi lớp tám thi

Thi mãi khi nào lên đại học

Được như anh cả mới thần kỳ

Hoà (tiểu học)

Lớp bốn thi rồi có đậu không

Nếu không cần phải gắng thêm công

Hè về sách vở lo chăm chỉ

Đúp lại sang năm mới thoả lòng

Bình (sơ học)

Thơ bé như con đã tới tường

Vở lòng học giỏi đáng tuyên dương

Riêng phần lao động còn xao nhãng

Nhiệm vụ đòi ga chớ coi thường.

VÍ ĐỐI NAM NỮ

Nam:

Gió đông nam thổi mát đồng điền

Chộ (thấy) dài bông mú hạt, rứa mà trở nên mất mùa

Nữ:

Gió đông nam thổi tới đồng điền

Tuy mất mùa ruộng cạn,chốn thâm điền không can chi

                                                Ngày 27 - 9 - 1974

TIỂU CHÂM

Nhiệm kỳ Mèo mãn tiếp Rồng thay

Đắc cử gia nhi du học ngoài

Bố mẹ vui lòng thêm tuổi thọ

Anh em hớn hở đợi ngày mai

Việt - Bun hai nước tình khăng khít

Đảng - Bác công lao nghĩa nặng dày

Cất bước ra đi cần phải nhớ

Kiệm cần liêm chính quyết không sai

GIẢI ĐÁP KHÓ KHĂN

Đọc thư con lòng cha cảm động

Vì nhà nghèo lực bất tòng tâm

Đọc chừng mô nước mắt như thầm

Thương để dạ thương tầm pháp giải

Đã nhiều lần suy đi tính lại

Khó bó khôn nên phải nợ nần

Hãy vui cười trước lúc em dời chân

Cho thoả mãn nam nhi chí khí

Vui là vui khi việc làm đạt ý

Mừng là mừng được tập thể quan tâm

Chỉ buồn vì túi du lịch quá lưng

Đó không phải thua bầu kém bạn

Người ta có ăn chơi đàng điếm

Ta tuỳ gia phong kiệm chi dùng

Làm nên không phải có tiền nong

Miễn có chí tay không thành sự nghiệp

Dù có nợ bà con nhiều ít

Cũng yên tâm vì việc lớn đã thành

Chặng đường dài ắt có bước co quanh

Phức tạp ấy tất nhiên không tránh khỏi

Bác Hồ ta thường nói:

“Không có việc gì khó

Chỉ sợ lòng không bền

Đào núi mà lấp biển

Quyết chí ắt làm nên”

Ngại gì những việc nhỏ nhen

Đạp phăng cái khó tiến lên không ngừng

                             Ngày 12 – 3 – 1988

MÙA XUÂN PHẤN KHỞI

Năm Mậu thìn mùa xuân vừa tới

Mọi nguồn vui lại tới không ngờ

Con thì đứa đậu kỹ sư

Đứa phong thiếu tá đứa vừa sang Bun

Niềm vinh hạnh nhất môn tam trúng

Đón xuân về trào phúng vần thơ

Xuân này chưa có bao giờ

Mừng xuân ta hãy đợi chờ ngày sau

Dù gian khổ cùng nhau chia sẽ

Dìu dắt nhau chặt chẽ mối tình

Ngọt bùi có lúc gian truân

Trèo cây đến lúc đã nhìn thấy hoa

Phó tiến sỹ chờ nhà hiếu học

Tá bốn sao đợi kẻ đức tài

Còn em du học nước ngoài

Mang chuông đi đánh đất người mới hay

Dân Nam Việt anh tài nổi tiếng

Gìong họ Lê chẳng kém gì ai

Sẵn bản chất tiêu xài tiết kiệm

Tính cần cù chẳng kém gì ai

Học cho nên giỏi, nên tài

Chẳng thơm chi nữa cũng loài sáp hương

Sang nước bạn môi trường thay đổi

Chênh lệch nhiều so với bên ta

Dù sao nghĩa nước tình nhà

Giữ tròn quốc thể mới là điều hay

                             Ngày 7 - 3 - 1988

KHÔNG ĐỀ

Cháu được xuất dương chú mự mừng

Họ hàng khôn nhẹ dửng dừng dưng

Nôm na mấy vần mừng gia phúc

Hưởng chút thơm lây tiền lẫy lừng

                             Lê Thành (Sơn)

XƯỚNG – HOẠ

Xướng

Tôi chú chung nhau một chữ Thành

Theo bề tôn tộc lại đàn anh

Bút nghiên theo đuổi bò đâu sợ

Đỗ lỗi văn chương cá lẹp dành

Tứ tuyệt trường thiên đâu kẻ sách

Ngũ đường lục bát mấy ai tranh

Ai ngâm ta cũng ngâm nga với

Tú cử chi mà sợ hỗ danh

                                      Lê Thành (Sơn)

Họa:

Góp sức chung tay bảo vệ Thành

Giữ gìn truyền thống của cha anh

Tiền tài ắt cũng nhiều người lấy

Thơ phú tất nhiên ít kẻ dành

Dục ngựa xông pha vì sự nghiệp

Lùi xe chờ đợi bước đua tranh

Nhà ta sẵn có nền văn học

Chả lẽ ngồi nhìn để lấp danh

                   Lê Thành (Uyn)

THƯ GIỬ CÁC BẠN ĐỒNG HƯƠNG

Giử các bạn đồng hương quen biết

Chung chuyến tàu tiến bước sang Tây

Cùng nhau lao động nước ngoài

Làm sao cho xứng con người Việt Nam

Việc dẫu khó khéo làm thì được

Giữ phẩm chất là bước mở đầu

Mấy lời tha thiết yêu cầu

Đồng hương ta hãy khuyên nhau giữ gìn

Đối với bạn mặn tình đồng chí

Đối với mình giản dị chan hoà

Anh em như con một nhà

Ở ăn tập thể chan hoà với nhau

Người biết trước kẻ biết sau

Anh em nhắc nhở bạn bầu khuyên lơn

Điều sai lệch dần dần bỏ hết

Tính kiệm cần ngày một nâng cao

Tinh thần ý thức dồi dào

Năm năm lao động thế nào cũng vinh

Mấy lời tâm sự chân thành

Giử thăn các bạn chút tình quê hương.

                             Tháng 2 năm 1988

KHÔNG ĐỀ

Gạch ngói làm chi rứa bạn nờ

Lều tranh có nghĩa lắm người vô

Trông lên cao thẳm trời chi đó

Ngó xuống sau dày đất chở to

Bốn vách che sương thưng thổ kín

Hai bề ngáng gió tráp lau khô

Một nhà thi lệ vui đầm ấm

Gió mát trăng thanh dọi bốn mùa.

CA DAO MỪNG XUÂN (1992)

Nùa đông sắp mãn mùa xuân sang gần

Mừng xuân xin giử mấy vần nôm na

Chúc năm mới chan hoà vui vẽ

Mừng xuân sang sức khoẻ phi thường

Xuân về thơm ngát mùi hương

Xuân về tiếng pháo bốn phương rộn rang

Điện đèn xanh đỏ tím vàng

Ti vi cát sét hát vang đêm ngày

Tai nghe mắt thấy dạ hay

Á, Âu, Phi, Mĩ đổi thay từng ngày

Ai ơi xin chớ hửng hờ

Tiến nhanh cho kịp thời cơ đến rồi

Phong trào đổi mới khắp nơi

Nông thôn điện toả bầu trời thay sao

Mừng xuân đẩy mạnh phong trào

“Nhất niên chi kế” nhắm vào mùa xuân

Xuân liêm chính xuân kiệm cần

Xuân trừ bài bạc, xuân ngăn rượu chè

Kẻ buôn lậu lắng nghe xuân gọi

Người tham ô bỏ thói tò mò

Nghèo nhân nghèo nghĩa thì lo

Nghèo tiền nghèo bạc chớ lo mình nghèo

Điều nên lẽ phải thì theo

Chớ vìe tài, sắc làm điều bất minh

Xuân về vui nghĩa đượm tình

Xuân về khoai lúa tốt xanh ngập đồng

Mừng xuân bút thảo mấy dòng

Dở hay gọi chút mặn nồng tình ca

Gọi rằng cây lá vườn nhà

                             Xuân 1992

CHUYỆN LỚN CHUYỆN NHỎ

Thiện ư nghệ, tử giả ư nghệ

Lời nói xưa ghi để ngàn năm

Vừa qua ở xã Kỳ Sơn

Có anh thọ bắn tên An họ Hồ

Xa gần bất kể nơi mô

Nghe tin voi lắm lăn vô hành nghề

Vào rừng ẩn bóng cây si

Không sa vào lưới có khi voi dày

Gặp cơn đèn túng chẳng may

Làm điều phi pháp vạ tai vào mình

Sa chân vào chốn ngục hình

Hai mươi năm trọn xa tình vợ con

“Trăm năm bia đá thì mòn”

Ngàn năm bia miệng Hồ An vẫn còn

                             Tháng 5 - 1993