Phát hi?n s?m thoái hóa c?t s?ng c?

01/11/2007

C?t s?ng c? ch?u m?t tr?ng l?c thu?ng xuyên nh?, nhung l?i ph?i ch?u s? co thu?ng xuyên liên t?c c?a các co vùng gáy, t?o nên m?t áp l?c d?c bi?t trên các dia d?m nên d? gây t?n thuong các dia d?m. Thoái hóa c?t s?ng c? gây ra nh?ng t?n thuong sâu s?c ? c?t s?ng c?.

M?t trong nh?ng h?u qu? c?a quá trình thoái hoá c?t s?ng c? là thoát v? dia d?m. thoái hoá c?t s?ng c? làb?nh ph? bi?n, thu?ng kh?i phát ? d? tu?i lao d?ng liên quan d?n tu th? lao d?ng ngh? nghi?p.

Vì sao ngu?i ta b? thoái hoá c?t s?ng c??

Thoái hoá c?t s?ng c? do nhi?u nguyên nhân gây nên: do ch?n thuong m?n tính, tu th? lao d?ng ngh? nghi?p, co ch? nhi?m khu?n d? ?ng, r?i lo?n n?i ti?t và chuy?n hóa, d? d?ng c?t s?ng c?, b?nh t? mi?n d?ch, di truy?n...

Bi?u hi?n c?a thoái hoá c?t s?ng c? nhu th? nào?

Thoái hoá c?t s?ng c? có nh?ng bi?u hi?n lâm sàng r?t da d?ng, g?m 5 h?i ch?ng chính sau dây:

H?i ch?ng c?t s?ng c?: Thu?ng di?n ra d?t ng?t do v?n d?ng c?, sau m?t ngày làm vi?c cang th?ng, cúi d?u lâu, sau khi t?m nu?c l?nh, th?i ti?t thay d?i... Các tri?u ch?ng ch? bi?u hi?n ? vùng c? g?m: dau m?i c?t s?ng c?, dau c?t s?ng c? và co c?ng co c?nh c?, b?nh nhân có c?m giác c?ng gáy, dau ê ?m c?t s?ng c? khi ng? d?y; có di?m dau c?t s?ng c?, b?nh nhân ph?i nghiêng d?u v? bên dau và vai bên dau nâng cao hon bên lành; h?n ch? v?n d?ng c?t s?ng c?; tri?u ch?ng trên phim Xquang th?y d?t s?ng c? m?t du?ng cong sinh lý, gai xuong, gi?m chi?u cao thân d?t s?ng.

H?i ch?ng r? th?n kinh c?, g?m các tri?u ch?ng: R?i lo?n c?m giác, sau m?t ch?n thuong b?nh nhân th?y dau vùng gáy lan xu?ng b? vai, cánh tay, c?ng tay, ngón tay (h?i ch?ng vai cánh tay) dau sâu trong co xuong, nh?c nh?i khó ch?u, dau tang khi di, d?ng, ng?i lâu, khi ho, h?t hoi, dau gi?m khi tr?ng t?i trên c?t s?ng gi?m, c?m giác tê bì, ki?n bò, r?i lo?n v?n d?ng, b?i m?t s? co c?a chi trên và h?n ch? v?n d?ng do dau; teo co chi trên...

H?i ch?ng d?ng m?ch d?t s?ng bi?u hi?n b?ng các tri?u ch?ng: dau d?u vùng ch?m t?ng con, dau lan t?i d?nh d?u, thái duong, h?c m?t, dau m?t bên và hay dau vào bu?i sáng, dau thon thót t?ng con; chóng m?t t?ng con ng?n khi quay d?u d?t ng?t, chóng m?t kèm theo con dau d?u vùng ch?m và ù tai; rung gi?t nhãn c?u, ù tai, nhu ve kêu trong tai; dau tai, dau lan ra sau tai, dau ? m?t tu th? nh?t d?nh c?a d?u; m? m?t, t?i s?m m?t thu?ng cùng v?i chóng m?t, dau ? h?c m?t; nu?t dau, c?m giác ngh?n...

H?i ch?ng th?c v?t dinh du?ng v?i các bi?u hi?n di?n hình là: dau dia d?m c?, b?nh nhân th?y dau gáy liên t?c hay t?ng con, dau sâu, c?ng gáy, dau tang khi v?n d?ng, c? d?ng c? có khi nghe ti?ng “l?o x?o”, co c?ng gáy bên b?nh nên vai bên b?nh cao hon bên lành, h?n ch? v?n d?ng c?; h?i ch?ng co b?c thang: co c?ng các co c?, nh?t là co b?c thang tru?c, dau nhu kim châm d?c m?t trong cánh tay lan t?i ngón 4,5, dôi khi dau lan lên vùng ch?m, dau lan t?i ng?c, y?u và teo co bàn tay, l?nh d?u chi, xanh tím, phù n?... các tri?u ch?ng tang lên khi gio tay lên cao; viêm quanh kh?p vai – cánh tay, dau lan xung quanh kh?p vai, thu?ng dau âm ? v? ban dêm, h?n ch? v?n d?ng kh?p vai, teo co ? vai...

H?i ch?ng t?y: Bi?u hi?n d?u tiên là dáng di không v?ng, c?m giác tê ? thân, bàn tay và các ngón tay c? d?ng v?ng v?, li?t và teo co; li?t chân ho?c tay; teo co ng?n chi; di b? khó khan; r?i lo?n c?m giác tê bì ng?n chi trên, m?t v?n d?ng chi trên; m?t v?n d?ng chi du?i; r?i lo?n co th?t, dái khó, dái són, dái ng?t quãng...

Tùy theo v? trí thuong t?n c?t s?ng c? mà các tri?u ch?ng c?a b?nh có th? xu?t hi?n riêng l? hay k?t h?p gi?a 5 h?i ch?ng k? trên.

Ð? ch?n doán xác d?nh ngu?i ta d?a vào 5 h?i ch?ng lâm sàng và hình ?nh Xquang c?a thoái hoá c?t s?ng c?, ch?p c?t l?p vi tính, ch?p c?ng hu?ng t?...

Ch?a thoái hoá c?t s?ng c? nhu th? nào?

Ði?u tr? b?o t?n và ph?u thu?t là 2 phuong pháp ch? y?u: Ði?u tr? b?o t?n dùng các thu?c gi?m dau, thu?c ch?ng viêm, thu?c giãn co. Có th? áp d?ng các bi?n pháp không dùng thu?c nhu lý li?u pháp, châm c?u, b?m huy?t, xoa bóp và t?p v?n d?ng c?t s?ng c?; ngu?i ta còn dùng các phuong pháp d?c bi?t nhu: kéo giãn c?t s?ng c?, deo dai c?, tiêm ngoài màng c?ng.

Các tru?ng h?p n?ng, di?u tr? b?o t?n không k?t qu? thì ph?i can thi?p b?ng ph?u thu?t.

Phòng b?nh thoái hoá c?t s?ng c? ra sao?

Tránh mang vác n?ng, tránh gi? lâu c? ? các tu th? u?n ra sau, cúi c? ra tru?c hay nghiêng c? v? m?t bên. Không v?n d?ng c? quá m?c. Tránh các tu th? lao d?ng ngh? nghi?p b?t l?i cho c? d?ng c?a c?: th? may, dánh máy ch?, th? ti?n, lái xe, nh?c công dánh tr?ng, ngh? si piano, xi?c nhào l?n... c?n ph?i có ch? d? ngh? ngoi thu giãn xoa bóp, t?p v?n d?ng c? nh? nhàng. Khi có tri?u ch?ng b?nh c?n s?m d?n khám và di?u tr? t?i các co s? chuyên khoa.

Theo BS. Tr?n Van Phong - S?c Kho? & Ð?i S?ng