anh chị em tham khảo nhé Thuyết minh ruộng bậc thang Mù Cang Chải
Kính thưa quý khách, nói đến Yên Bái ta không thể không nhắc tới Mù Cang Chải, một huyện vùng cao phía Tây của tỉnh. Những năm gần đây, địa danh Mù Căng Chải đã trở nên gần gũi và nổi tiếng hơn với khách du lịch trong và ngoài nước.
Quốc lộ 32 chạy dọc theo những sườn núi hun hút gió, con suối trong xanh chạy qua những đồi thông và những thửa ruộng bậc thang tầng tầng lớp lớp, ngút ngàn lên tận lưng chừng trời. để đến được với MCC, du khách sẽ phải chinh phục con đèo Khau Phạ - 1 trong tứ đại đèo hùng vĩ nhất Tây Bắc, Khau Phạ dịch theo tiếng Thái có nghĩa là Sừng trời, điều đó cũng để chứng minh cho sự kỳ vĩ của đỉnh đèo này.
Mùa xuân đến với Mù Cang Chải, du khách sẽ được đắm chìm trong sắc hồng hoa đào, sắc trắng hoa ban, hoa mận..., được ngắm mây bay rập rờn la đà trên đỉnh núi hay dưới thung lũng.
Vào mùa lúa chín, ở vùng thấp có những ruộng vàng trải rộng thì trên vùng cao Mù Cang Chải là ngút tầm mắt những đồi vàng ruộng bậc thang sai bông, trĩu hạt, được coi như một kỳ quan, kiệt tác nghệ thuật của người Mông làm say lòng các nhà nhiếp ảnh.
Di tích quốc gia ruộng bậc thang Mù Cang Chải với diện tích 330,11ha traỉ dài trên 3 xã La Pán Tẩn, Chế Cu Nha và Dế Xu Phình của huyện Mù Cang Chải, được xếp hạng Di tích danh thắng cấp quốc gia vào năm 2007. Danh thắng ruộng bậc thang Mù Cang Chải được hình thành từ rất lâu đời bởi sự lao động bền bỉ, sáng tạo qua hàng trăm năm khai phá và gắn kết với văn hóa dân tộc đồng bào Mông nơi đây.
Tôi chắc hẳn quý khách đang thắc mắc tại sao người mông tại đây không trồng lúa trên những cánh đồng thẳng cánh cò bay quen thuộc ?sở dĩ hình thành nên các thửa ruộng bậc thang là do đất đai ở khu vực MCC chủ yếu là đất feralit vàng đỏ phân bố ở độ cao trên 900m độ dốc lớn trên 30% trở lên địa hình bị cắt sẻ mạnh rất khó trồng lúa ổn định theo hình thức nương rẫy.
Ruộng bậc thang là phương thức canh tác nông nghiệp kết hợp giữa canh tác nương rẫy và ruộng nước. Người Mông cư trú ở những sườn núi cao, địa hình hiểm trở do vậy họ có kinh nghiệm làm ruộng bậc thang rất giỏi, từ cách lựa chọn vùng đất: Theo kinh nghiệm của đồng bào, đó là nơi có độ dốc vừa phải, có nguồn nước, ít sỏi đá, cây to, cỏ mọc dày và tốt là vùng đất thích hợp để khai khẩn. Sau khi đã lựa chọn được mảnh đất ưng ý, việc tiếp theo là xác lập quyền khai khẩn bằng cách trồng cột đá hoặc họ chặt ngọn một số cây gỗ lớn trên mảng đất đó làm dấu hiệu để khẳng định mình là chủ nhân của mảnh ruộng đó.
Để tránh tai nạn xảy ra trong quá trình khai khẩn (rắn cắn, đá lăn vào người, dao phát vào chân...), người Mông phải mời thầy mo đến cúng gọi hồn. Sau đó, bài cúng được nhúng rượu và đốt ngay tại ruộng, vung khắp vùng đất mong tìm sự may mắn cho các vụ mùa tốt tươi.
Điểm đặc biệt trong kỹ thuật làm ruộng bậc thang của người Mông đó là chỉ với những công cụ thô sơ như cày, cuốc, choong nhưng qua đôi tay khéo léo và con mắt tinh tường, những thửa ruộng bậc thang khi xả nước vào thì đều tăm tắp ko có chỗ cao chỗ thấp. RBT chỉ canh tác được 1 vụ từ tháng 5 đến tháng 10 âm lịch khi nguồn nước đảm bảo cho yêu cầu cày cấy. Vào thời điểm cuối tháng 10 sẽ là thời điểm tất cả các thửa ruộng đều chín vàng, chuẩn bị cho thu hoạch.
Bên những bản làng trên sườn non quanh năm mây phủ, bạn sẽ bắt gặp bạt ngàn rừng sơn tra sai trĩu quả, một loài quả quý có tác dụng tốt cho sức khỏe đây sẽ là món quà quý cho mỗi du khách mang về cho người thân. Bạn cũng sẽ được tận mắt thấy hoa tớ dảy - loài đào rừng chỉ có năm cánh hồng với nhụy dài đỏ rực nở thành từng chùm nhìn mộc mạc mà đẹp đậm đà như tình đất, tình người vùng cao. Cách trung tâm huyện Mù căng Chải không xa có thác Mơ, một thác nước có độ dốc cao quanh năm nước tung bọt trắng xoá. Hay khi cần thư giãn, bạn chỉ cần chuẩn bị chút mồi câu xuôi xuống dòng suối Khao Mang trước trung tâm huyện câu cá. Đi dọc con suối này tìm chốn thả câu bạn sẽ bắt gặp những người dân hiền hậu quăng chài bắt cá. Chỉ ít phút thôi, nổi lửa ven suối thì chuyến píc-níc đầu xuân của bạn thêm thú vị khi tất cả cùng ngồi quanh đống lửa ấm ngày xuân thưởng thức hương vị cá nướng thơm ngọt. Giống cá chỉ ăn rêu đá sống dưới làn nước trong xanh ở vùng cao.
Cũng từ chuyện nương, chuyện rẫy và ruộng bậc thang của đồng bào Mông còn ẩn chứa bao tập tục hay cho chúng ta tìm hiểu, khám phá. Du khách sẽ được trải nghiệm cuộc sống của những con người nơi đây, nét cần cù, chịu khó, với các phong tục tập quán mang đậm bản sắc vùng cao. Trong chiếc cối bằng thân cây, những chàng trai Mông mạnh khỏe dùng chày giã cơm nếp thật nhuyễn làm bánh dày to bản như những chiếc đĩa. Lễ hội danh thắng quốc gia ruộng bậc thang Mù Cang Chải đã trở thành lễ hội truyền thống thường niên được tổ chức vào tháng 9 và 10 hàng năm tại đây. Đến đây bạn còn được tham dự các trò chơi như ném pao, đánh đu của các cô gái, chàng trai người Mông và tham dự những lễ hội văn hoá khác.
Ngoài phong cảnh sơn thủy hữu tình thật đẹp, thật thơ mộng thì buổi chiều cuối đông ở nơi đại ngàn này dường như cũng êm ả, ánh chiều như chậm và tĩnh lặng hơn. Đối với ng Mông MCC thì các nghi thức tín ngưỡng trong quá trình canh tác là rất quan trọng, đó là nghi thức cầu mưa, lễ mừng cơm mới. Đặc biệt lễ cưới của ng Mông với phong tục cướp vợ là lễ cưới truyền thống hiện đang gìn giữ và bảo tồn.
Đến Mù Căng Chải, du khách đừng quên ghé thăm phiên chợ vùng cao tấp nập nhưng vẫn giữ được nhiều nét nguyên sơ như chính thiên nhiên và con người nơi đây, và du khách đừng quên mang về cho mình những tấm thổ cẩm tuyệt đẹp thể hiện sự tài hoa, khéo léo, chăm chỉ và cả nét duyên thầm của phụ nữ vùng cao. Cùng nhau thưởng thức những bát cơm lúa mới dẻo thơm, món gà đồi và món thịt lợn gác bếp rất ngon ngọt dùng với Rượu thóc La Pán Tẩn: Rượu được nấu theo cách truyền thống của ng Mông, nguyên liệu chính là những hạt thóc lấy từ những thửa ruộng bậc thang sau khi đã được thu hoạch ủ với men lá lấy từ trên rừng và nước nguồn tinh khiết lấy từ trong các khe núi đá mang về. Tất cả đã tạo nên một thức uống có mùi thơm đặc trưng, dễ uống, ko gây đau đầu, say cũng chỉ có cảm giác lâng lâng, đặc biệt rượu càng ủ lâu ngày càng thơm ngon hơn.
Vâng! Kính thưa quý khách, chỉ trong vài phút ngắn ngủi, tôi hy vọng rằng đã phần nào phác thảo cho quý khách thấy vẻ đẹp kỳ vĩ của những thửa ruộng bậc thang , được ví như những "mâm xôi vàng" trên vùng đất MCC. Ẩn trong đó là giá trị lao động, là sự cần mẫn của người nông dân vùng cao . Với tất cả những giá trị đó, ruộng BT MCC xứng đáng là một trong những danh thắng độc đáo vào bậc nhất của Việt Nam. Ngoài RBT thì MCC còn rất nhiều điểm tham quan thơ mộng, kỳ vĩ, những món ăn thức uống mang hương vị của núi rừng và bao tập tục văn hóa hấp dẫn du khách. Tôi rất mong được là người đồng hành với quý khách trong những chuyến tham quan tiếp theo trên chính mảnh đất MCC này. Xin kính chào và hẹn gặp lại