II- Thực tiễn hoạt động của cơ quan đại diện ngoại giao, cơ quan lãnh sự.

Thực tiễn về hoạt động của cơ quan đại diện ngoại giao, cơ quan lãnh sự sẽ căn cứ vào chức năng của các cơ quan này, ở bài viết này, em chỉ đề cập đến một số hoạt động nổi bật, đặc trưng của cơ quan đại diện của Việt Nam ở nước ngoài.

1. Bảo hộ công dân Việt Nam tại nước ngoài.

Theo số liệu thống kê của Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài, hiện có khoảng 4 triệu người Việt Nam định cư ở các nước và vùng lãnh thổ. Trong xu thế mở cửa hội nhập, số lượng công dân Việt Nam ra nước ngoài ngày càng gia tăng về số lượng và thành phần như: du học, thực tập sinh, lao động, tham quan, du lịch, hội chợ, triển lãm, buôn bán, đầu tư, kết hôn với người nước ngoài, xuất cảnh định cư, hội nghị, hội thảo quốc tế, khu vực... Số lượng người Việt tăng nhanh như ở Hàn Quốc, Trung Quốc, Ustralia. Theo thống kê của Bộ LĐTBXH có khoảng 500 nghìn lao động Việt Nam lao động ở hơn 40 quốc gia và các vùng lãnh thổ. Tại Đài Loan có hàng trăm nghìn phụ nữ Việt Nam kết hôn với công dân sở tại; còn tại Úc, hiện có khoảng 12 nghìn du học sinh,...Việc bảo hộ cho người Việt Nam ở nước ngoài là vô cùng cần thiết, thực hiện đúng quy định pháp luật.

Cơ quan ngoại giao.

Những năm qua, công tác bảo hộ luôn được thực hiện theo phương châm "Bảo hộ chủ động, kịp thời, nhanh chóng, hiệu quả". Trong năm 2017 đã bảo hộ được cho 8024 công dân. Từ khi Quỹ Bảo hộ công dân chính thức hoạt động từ 2008 đến nay, dưới sự chỉ đạo sát sao của Phó Thủ tướng Bộ trưởng Bộ Ngoại giao, với tinh thần bảo hộ công dân là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của các cơ quan ngoại giao ở nước ngoài, công tác này đã có những bước phát triển đột phá với nội dung, chất lượng cao.

Đơn cử như năm 2011, Việt Nam đã sơ tán thành công 10 nghìn lao động Việt Nam khỏi chiến sự Lybya. Năm 2017, Tổng thống Philippines Duterte đã tiễn 5 ngư dân Việt Nam về nước. Đây là lần thứ hai ông Duterte làm việc này kể từ khi lên nắm quyền. Ông cũng nhấn mạnh, quyết định thả ngư dân thể hiện quan hệ hữu nghị giữa Việt Nam và Philippines. Trước hành động này, đại diện cơ quan ngoại giao của ta cũng đã có lời cảm ơn sâu sắc. Hay về các vụ bảo hộ công dân Việt Nam vi phạm pháp luật nước ngoài mà cơ quan sứ quán đã thực hiện: Vụ Nguyễn Thanh Ngọc Tuyết tại Malaysia chuyển từ tử hình về mức 20 năm tù; Vụ Vũ Hoàng Giang bị bắt, xét xử tại Hà Lan sau đó bị dẫn độ sang Mỹ, hay vụ việc của Đoàn Thị Hương nghi phạm sát hại ông Kim Jong Nam bị xét xử tại Malaysia 2017, tại phiên tòa ngày 1/3/2017, đại diện Đại sứ quán Việt Nam tại Malaysia đã có mặt để bảo vệ quyền lợi hợp pháp cho Đoàn Thị Hương.

Cơ quan đại diện của ta ở nước ngoài đã thực hiện nhiều vụ việc bảo hộ quyền lợi của người lao động ghi trong hợp đồng như thiếu tiền lương, mất việc, tai nạn bị thương, bị chết trong khi lao động... và các quyền lợi khác liên quan. Điển hình là việc Đại sứ quán Việt Nam tại Qatar đã đấu tranh bảo vệ quyền lợi của lao động Nguyễn Văn Bảy, bị tai nạn lao động dẫn đến tử vong ngày 14/10/2008 tại Qatar, phía chủ đã phải chấp nhận bồi thường cho gia đình anh Bảy với số tiền hơn 54.000 USD.

Đại diện Đại sứ quán Việt Nam tại nước ngoài cũng thường xuyên thăm hỏi, trao quà tặng, giúp đỡ cho công dân Việt Nam gặp khó khăn. Bên cạnh đó, tại các cơ quan đại diện luôn phân cử các cán bộ chuyên trách về công tác bảo hộ công dân và pháp nhân. Tạo các hotline để công dân nước mình thuận tiện liên hệ, bảo đảm quyền lợi cho công dân Việt Nam.

Xem Điều 17 Hiến pháp 2013. Điều 6 Luật quốc tịch 2008.